Ester 4-9

Ang Pulong Sa Dios

Nangayo ug Tabang si Mordecai Kang Ester

4 Sa pagkahibalo ni Mordecai mahitungod sa giplano batok kanila, gigisi niya ang iyang bisti. Unya nagsul-ob siya ug sako, nagbutang ug abo sa iyang ulo, ug misulod sa siyudad nga naghilak ug kusog kaayo. ² Apan kutob lang siya sa gawas sa pultahan sa palasyo tungod kay walay si bisan kinsa nga nagbistig sako nga gitugotan sa pagsulod sa palasyo. ³ Ang mga Judio sa matag probinsya nga nakadungog sa mando sa hari nanghilak pag-ayo. Nagpuasa sila ug nagminatay ug hilak. Daghan kanila ang misul-ob ug sako ug mihigda sa abo.

⁴ Sa dihang gisuginlan si Ester sa iyang mga sulugoon nga babaye ug sa mga alagad nga nagaatiman kaniya bahin kang Mordecai, wala gayod siya mahimutang. Gipadad-an niya ug bisti si Mordecai aron ilisan ang sako nga iyang gisul-ob. Apan wala kini dawata ni Mordecai. ⁵ Tungod niadto, gipatawag ni Ester si Hatak, nga usa sa mga sinaligan nga alagad sa hari nga gitugyanan sa pag-atiman kaniya. Gisugo niya kini sa pag-adto kang Mordecai aron susihon kon nganong nagsubo si Mordecai.

⁶ Busa giadtoan ni Hatak si Mordecai didto sa plasa sa siyudad, atbang sa pultahan sa palasyo. ⁷ Gisugilon ni Mordecai kaniya ang tanan ug ang kantidad nga gisaad ni Haman nga ihatag sa panudlanan sa gingharian sa Susa, alang sa kalaglagan sa mga Judio. ⁸ Gihatagan siya ni Mordecai ug kopya sa mando sa hari nga gimantala sa Susa, aron ipakita kang Ester. Gisultihan usab siya ni Mordecai nga isaysay ang tanan nga nahitabo kang Ester ug hangyoon si Ester nga moadto sa hari sa pagpakilooy alang sa iyang mga katawhan.

⁹ Mibalik si Hatak kang Ester ug gisugilon niya ang tanang gisulti ni Mordecai. ¹⁰ Unya gipabalik ni Ester si Hatak kang Mordecai aron sa pagsulti niini: ¹¹ “Nahibalo ang tanang mga tawo sa tibuok gingharian sa balaod nga si bisan kinsa nga moduol sa hari sa sulod nga hawanan nga wala ipatawag, patyon gawas lang kon itunol sa hari ang iyang bulawan nga septer nganha kaniya. Ug mga usa na ka bulan nga wala ako ipatawag sa hari.”

¹² Sa dihang gisuginlan si Mordecai sa gipasulti ni Ester, ¹³ mao kini ang iyang gipadala nga tubag kang Ester: “Ayaw paghunahuna nga ikaw ray makalingkawas sa tanang mga Judio tungod kay anaa ka magpuyo sa palasyo. ¹⁴ Kay bisan magpakahilom ka lang niining higayona, adunay laing motabang ug moluwas sa mga Judio, apan ikaw ug ang imong mga paryente malaglag. Kinsay nasayod nga nahimo kang rayna alang sa panahon nga sama niini?”

¹⁵ Mao kini ang tubag nga gipadala ni Ester kang Mordecai, ¹⁶ “Lakaw, ug tigoma ang tanang Judio dinhi sa Susa ug pagpuasa kamo alang kanako. Ayaw kamo pagkaon o pag-inom adlaw ug gabii sulod sa tulo ka adlaw. Magpuasa usab ako ug ang akong mga sulugoong babaye. Pagkahuman, moadto ako sa hari bisan pa ug nahisupak kini sa balaod. Bahala na kon patyon ako.”

¹⁷ Busa milakaw si Mordecai ug gituman niya ang tanang giingon ni Ester.

Mihangyo si Ester sa Hari

5 Sa ikatulo nga adlaw, gisul-ob ni Ester ang iyang bisti nga pangrayna ug mitindog sa sulod nga hawanan sa palasyo, atbang sa nahimutangan sa trono sa hari. Naglingkod niadto ang hari sa iyang trono nga nagaatubang sa pultahan. ² Sa dihang nakita sa hari si Ester, nalipay siya, ug gitunol ang iyang bulawang septer ngadto kang Ester. Miduol si Ester ug gihikap ang tumoy sa septer.

³ Nangutana ang hari kaniya, “Unsay imong tuyo, Mahal nga Rayna? Isulti lang kay ihatag ko kanimo bisan pa ang katunga sa akong gingharian.” ⁴ Mitubag si Ester, “Kon mosugot ka, Mahal nga Hari, adto kamo karon ni Haman sa panihapon nga giandam ko alang kaninyo.” ⁵ Miingon ang hari sa iyang mga sulugoon, “Tawga dayon si Haman aron masunod namo ang gusto ni Ester.”

Busa miadto ang hari ug si Haman sa panihapon nga giandam ni Ester. ⁶ Ug samtang nagainom sila ug bino, nangutana ang hari kang Ester, “Unsa ba gayod ang imong tuyo? Isulti lang kay ihatag ko kanimo bisan ang katunga sa akong gingharian.” ⁷ Mitubag si Ester, “Mao kini ang akong hangyo: ⁸ Kon tinuod nga nalipay ka kanako ug ikahimuot mo ang paghatag sa akong pangayoon, dapiton ko kamo pag-usab ni Haman sa panihapon nga andamon ko alang kaninyo ugma. Ug unya isulti ko ang akong hangyo kanimo.”

Nagplano si Haman nga Patyon si Mordecai

⁹ Niadtong adlawa, malipayon si Haman nga migawas sa palasyo. Apan nasuko siya pag-ayo sa dihang nakita niya si Mordecai sa pultahan sa palasyo ug wala kini motindog o mopakita ug pagtahod kaniya. ¹⁰ Apan gipugngan niya ang iyang kaugalingon ug mipauli.

Pag-abot niya sa ila, gipatawag niya ang iyang asawa nga si Zeres ug ang iyang mga higala. ¹¹ Gipasigarbo niya kanila ang iyang daghang bahandi ug mga anak, ug ang tanang pasidungog nga gihatag kaniya sa hari, apil ang paghatag kaniya sa ranggo nga labaw sa tanang opisyal ug sa uban pang mga alagad sa hari. ¹² Miingon pa siya, “Dili kay kana lang, kondili ako ray giimbitar ni Rayna Ester nga makauban sa hari sa panihapon nga iyang giandam. Gidapit na usab niya ako nga manihapon ugma uban sa hari. ¹³ Apan kining tanan dili gayod makalipay kanako kon makita ko pa gihapon kanang Judio nga si Mordecai nga maglingkod sa may pultahan sa palasyo.”

¹⁴ Miingon kaniya ang iyang asawa ug mga higala, “Nganong dili ka magpaandam ug talinis nga kahoy nga 75 ka piye ang gihabugon. Ug ugma sa buntag, hangyoa ang hari nga tuhogon si Mordecai, aron malipayon kang makig-uban sa hari sa panihapon.” Nakauyon si Haman niadtong ilang gisulti, busa nagpahimo siya ug bitayanan.

Gipasidunggan si Mordecai

6 Niadtong gabhiona wala makatulog si Haring Ahasuerus, busa gipakuha niya ang libro sa kasaysayan sa iyang gingharian ug gibasa kini ngadto kaniya. ² Nabasa ang nasulat sa maong libro bahin sa pagsugilon ni Mordecai sa plano nila ni Bigtana ug Teresh nga patyon si Haring Ahasuerus. Kini si Bigtana ug Teresh mga alagad sa hari, nga mga guwardya kaniadto sa pultahan sa kuwarto sa hari.

³ Nangutana ang hari, “Unsay gihimo aron sa pagpasidungog kang Mordecai niining iyang maayong gihimo kanako?” Mitubag ang mga sulugoon, “Wala gayod, Mahal nga Hari.”

⁴ Nianang higayona nagpadulong si Haman sa sulod nga hawanan sa palasyo aron paghangyo sa hari nga bitayon si Mordecai sa bitayanan nga iyang gipahimo. Nangutana ang hari, “Kinsa kanang nagtindog sa hawanan?” ⁵ Mitubag ang mga sulugoon, “Si Haman kana.” Unya miingon ang hari, “Pasudla ninyo siya dinhi.”

⁶ Pagsulod ni Haman nangutana ang hari kaniya, “Unsay maayo kong buhaton alang sa tawo nga gusto kong pasidunggan?” Abi ni Haman ug siyay gipasabot sa hari, ⁷ busa miingon siya, “Mao kini, Mahal nga Hari, ang imong buhaton: ⁸ Ipakuha ang usa sa imong harianong bisti nga imo nang nasul-ob, ug ang usa ka kabayo nga imo nang nasakyan, kadtong may dekorasyon sa ulo. ⁹ Ug unya ingna ang usa sa imong mga opisyal nga taas ug ranggo nga pasul-oban niya ang maong tawo sa harianong bisti ug ipasakay sa imong kabayo. Unya ilibot niya kini sa siyudad. Ug samtang nagalibot sila, mosinggit ang mga opisyal, ‘Mao kini ang buhaton ngadto sa tawo nga gusto sa hari nga pasidunggan.’ ”

¹⁰ Miingon ang hari kang Haman, “Sige, kuhaa dayon ang akong bisti ug kabayo, ug himoa ang tanan mong gisulti ngadto kang Mordecai, ang Judio nga anaa maglingkod sa pultahan sa akong palasyo. Siguroha nga matuman ang tanan mong gisulti.”

¹¹ Busa gikuha ni Haman ang bisti ug ang kabayo. Gisul-ob niya ang bisti kang Mordecai ug gipasakay niya kini sa kabayo. Unya gilibot niya si Mordecai sa siyudad samtang nagasinggit siya nga, “Mao kini ang buhaton ngadto sa tawo nga gusto sa hari nga pasidunggan.”

¹² Pagkahuman, mibalik si Mordecai sa pultahan sa palasyo. Apan si Haman midali-dali ug pauli nga nagtabon sa iyang nawong tungod sa labihang kaulaw. ¹³ Unya gisugilon niya sa iyang asawa nga si Zeres ug sa iyang mga higala ang tanang nahitabo. Miingon kaniya ang iyang asawa ug mga higala nga magtatambag, “Inanay ka na nga nagakapildi kang Mordecai. Dili ka gayod makalupig kaniya tungod kay usa siya ka Judio. Sigurado gayod nga madaot ka.” ¹⁴ Samtang nagsultihanay pa sila, miabot ang mga opisyal sa hari ug midali-dali pagdala kang Haman ngadto sa panihapon nga giandam ni Ester.

Gibitay si Haman

7 Nanihapon si Haring Ahasuerus ug si Haman uban kang Rayna Ester. ² Samtang nagainom sila ug bino niining ikaduhang higayon, nangutana pag-usab ang hari kang Rayna Ester, “Unsa ba gayod ang imong tuyo? Isulti lang kay ihatag ko kanimo bisan ang katunga pa sa akong gingharian.” ³ Mitubag si Rayna Ester, “Kon tinuod nga nalipay ka kanako ug ikahimuot mo ang paghatag sa akong pangayoon, Mahal nga Hari, luwasa ako ug ang akong katawhan. Mao kini ang akong hangyo kanimo. ⁴ Kay ako ug ang akong katawhan gibaligya na ngadto sa mopatay ug mopuo kanamo. Kon gibaligya lang kami aron mahimong ulipon, magpakahilom na lang unta ako tungod kay dili man kana igo nga hinungdan aron samokon ko pa ikaw.”

⁵ Mitubag si Haring Ahasuerus kaniya, “Kinsa ang nangahas sa paghimo niana ug hain siya karon?” ⁶ Mitubag si Ester, “Ang among kaaway walay lain kondili kining daotan nga si Haman.”

Labihang kahadlok ni Haman sa atubangan sa hari ug sa rayna. ⁷ Unya mitindog ang hari sa labihang kasuko. Gibiyaan niya ang iyang ilimnon ug miadto sa hardin sa palasyo. Apan nagpabilin si Haman ug nagpakilooy kang Rayna Ester tungod kay nasayod siya nga silotan gayod siya sa hari.

⁸ Sa pagbalik sa hari gikan sa hardin, iyang nakita si Haman nga nagahapa sa sopa nga ginalingkoran ni Ester. Miingon ang hari, “Buot mo pang lugoson ang rayna bisan ania ako dinhi sa palasyo!”

Pagkahuman gayod ug sulti sa hari niini, gitabonan sa mga sulugoon ang ulo^[a] ni Haman. ⁹ Unya miingon si Harbona, nga usa sa mga personal nga alagad sa hari, “Nagpaandam si Haman ug talinis nga kahoy nga 75 ka piye ang gihabugon didto sa tapad sa iyang balay. Gipahimo niya kadto alang kang Mordecai, ang tawo nga nakaluwas sa imong kinabuhi, Mahal nga Hari.”

Miingon ang hari, “Tuhoga siya didto!” ¹⁰ Busa gituhog nila si Haman sa kahoy nga gipahimo niya alang unta kang Mordecai. Unya nahupay ang kasuko sa hari.

Ang Mando sa Hari aron Matabangan ang mga Judio

8 Niadto gayong adlawa, gihatag ni Haring Ahasuerus kang Rayna Ester ang tanang kabtangan ni Haman nga kaaway sa mga Judio. Unya gipaadto si Mordecai sa hari tungod kay miingon man si Ester nga paryente sila. ² Gihubo sa hari ang singsing nga pangselyo nga iyang gibawi kang Haman, ug gihatag kini kang Mordecai. Unya gihimo ni Ester si Mordecai nga tigdumala sa tanang kabtangan ni Haman.

³ Nakigsulti na usab si Ester kang Haring Ahasuerus. Miluhod siya sa tiilan sa hari ug mihilak. Nagpakilooy siya nga dili na ipadayon ang daotang plano ni Haman nga Agagnon batok sa mga Judio. ⁴ Gitunol sa hari ang iyang bulawan nga septer ngadto kang Ester. Unya mitindog si Ester sa atubangan sa hari ug miingon, ⁵ “Kon tinuod nga nalipay ka kanako, Mahal nga Hari, ug ikahimuot mo ang pagtabang kanako, ug kon mouyon ka, pagpasulat ug usa ka sugo sa pagbakwi sa mando ni Haman nga anak ni Hamedata nga Agagnon nga pamatyon ang mga Judio sa tibuok gingharian. ⁶ Kay dili ako makaantos nga makita nga mangamatay ang akong mga katawhan ug mga paryente.”

⁷ Miingon si Haring Ahasuerus kang Rayna Ester ug kang Mordecai nga Judio, “Gipatuhog ko na ug kahoy si Haman tungod kay nagtinguha siya sa paglaglag kaninyong mga Judio. Ug gihatag ko na kanimo, Ester, ang iyang mga kabtangan. ⁸ Karon, pagsulat kamog usa ka sugo nga makaayo alang kaninyong mga Judio. Isulat ninyo kini sa akong ngalan, ug unya selyohi sa akong singsing. Kay ang bisan unsa nga kasulatan nga gisulat sa ngalan sa hari ug giselyohan sa iyang singsing dili na gayod mausab pa.”

⁹ Busa sa ika-23 nga adlaw sa ikatulong bulan, nga mao ang bulan sa Sivan, gipatawag ang mga sekretaryo sa hari. Gisulat nila ang tanang gidikta ni Mordecai kanila. Ang sulat alang sa mga Judio, mga gobernador, mga pangulo, ug mga opisyal sa 127 ka mga probinsya sa India hangtod sa Etiopia.^[b] Gisulat kini sa pinulongan sa mga tawo sa tibuok gingharian, apil na sa pinulongan sa mga Judio. ¹⁰ Gipasulat kini ni Mordecai sa ngalan ni Haring Ahasuerus, ug giselyohan sa singsing sa hari. Pagkahuman gipadala dayon niya ang mga sulat sa mga mensahero nga nagsakay sa tulin nga mga kabayo sa hari. ¹¹ Pinaagi niadtong sulata, gitugotan ni Haring Ahasuerus ang mga Judio sa matag siyudad nga maghiusa sa pagpanalipod sa ilang kaugalingon ug sa mga babaye ug mga kabataan. Mahimo nilang patyon si bisan kinsa nga mosulong kanila gikan sa bisan unsa nga nasod o probinsya. Ug mahimo usab nilang kuhaon ang mga kabtangan sa ilang mga kaaway. ¹² Himuon kini sa mga Judio sa tanang probinsya nga sakop sa gingharian ni Haring Ahasuerus sulod lang sa usa ka adlaw, sa ika-13 nga adlaw sa ika-12 nga bulan nga mao ang bulan sa Adar. ¹³ Ang kopya sa maong sulat ihatag sa kada probinsya ug ipatuman ingon nga usa ka balaod ug ipahibalo sa tanang mga tawo, aron makapangandam ang mga Judio sa pagpanimalos sa ilang mga kaaway nianang adlawa.

¹⁴ Busa sa sugo sa hari, migikan ang mga mensahero nga nagsakay sa tulin nga mga kabayo sa hari. Gipahibalo usab ang mando didto sa pinarilan nga lungsod sa Susa.

¹⁵ Migawas si Mordecai sa palasyo nga nagsul-ob ug harianong bisti nga asul ug puti, ug kupo nga linen nga kolor ube. May dako usab siyang korona nga bulawan sa iyang ulo. Nanghugyaw sa kalipay ang katawhan sa Susa. ¹⁶ Nakahatag kini ug dakong kalipay ug kadungganan sa mga Judio. ¹⁷ Sa matag siyudad o probinsya diin nakaabot ang sugo sa hari, ang mga Judio nagmaya pag-ayo ug nagkombira sa kalipay. Ug daghang mga tawo ang nahimong Judio tungod sa ilang kahadlok sa mga Judio.

Napildi sa mga Judio ang Ilang mga Kaaway

9 Miabot ang ika-13 nga adlaw sa ika-12 nga bulan, nga mao ang bulan sa Adar. Mao na kini ang adlaw nga ipatuman ang mando sa hari. Nianang adlawa nagtuo ang mga kaaway sa mga Judio nga malupig nila ang mga Judio. Apan sukwahi ang nahitabo; gipildi sa mga Judio ang ilang mga kaaway. ² Kay nianang adlawa, nagtigom ang mga Judio sa mga lungsod sa ilang tagsa-tagsa ka dapit, sa tanang probinsya nga sakop ni Haring Ahasuerus, aron pamatyon si bisan kinsa nga mosulong kanila. Walay nakasukol kanila tungod kay nahadlok kanila ang tanang katawhan. ³ Bisan ang tanang mga opisyal sa mga probinsya apil na ang ilang mga gobernador, mga pangulo, ug mga administrador mitabang sa mga Judio tungod kay nahadlok sila kang Mordecai. ⁴ Kay si Mordecai taas na kaayog ranggo sa palasyo sa hari; ilado na siya sa tibuok gingharian. Ug misamot pa siya ka gamhanan.

⁵ Gipamatay sa mga Judio ang tanan nilang mga kaaway pinaagi sa espada. Gihimo nila ang tanan nilang gusto sa mga mikontra kanila. ⁶ Sa siyudad lang sa Susa, 500 ang ilang napatay. ⁷ Gipatay usab nila si Parshandata, Dalfon, Aspata, ⁸ Porata, Adalia, Aridata, ⁹ Parmashta, Arisai, Aridai, ug Vayzata. ¹⁰ Sila mao ang napulo ka anak ni Haman nga anak ni Hamedata, ang kaaway sa mga Judio. Apan wala kuhaa sa mga Judio ang mga kabtangan sa ilang mga kaaway.

¹¹ Niana mismong adlawa, gisuginlan ang hari sa gidaghanon sa gipamatay didto sa siyudad sa Susa. ¹² Ug miingon ang hari kang Rayna Ester, “Sa Susa lang, 500 ang napatay sa mga Judio, ug gipamatay usab nila ang napulo ka anak ni Haman. Unsa kahay nahitabo sa ubang mga probinsya? Karon, unsa pa gayoy imong pangayoon kay ihatag ko kanimo.” ¹³ Miingon si Ester, “Kon mouyon ka, Mahal nga Hari, tugoti ang mga Judio dinhi sa Susa sa pagpanalipod pag-usab sa ilang kaugalingon ugma, sama sa ilang gihimo karon. Ug ipatuhog ug kahoy ang mga patayng lawas sa napulo ka anak ni Haman.”

¹⁴ Busa nagsugo ang hari nga himuon ang hangyo ni Ester. Gipahibalo sa Susa ang mando sa hari, ug gipatuhog ang mga patayng lawas sa napulo ka anak ni Haman. ¹⁵ Pagkabuntag, sa ika-14 nga adlaw sa bulan sa Adar, nagtigom pag-usab ang mga Judio sa Susa, ug 300 ka tawo ang ilang napatay. Apan wala nila kuhaa ang kabtangan sa ilang mga kaaway.

^16-17 Nagtigom usab ang mga Judio nga didto sa nagkalain-laing mga probinsya sa gingharian aron sa pagpanalipod ug pagluwas sa ilang kaugalingon gikan sa ilang mga kaaway. Nakapatay sila ug 75,000 ka tawo, apan wala nila kuhaa ang kabtangan sa ilang mga kaaway. Nahitabo kini sa ika-13 nga adlaw sa bulan sa Adar, ug pagkasunod nga adlaw nga mao ang ika-14, namahulay sila ug nagkombira sa kalipay. ¹⁸ (Apan sa Susa, duha ka adlaw ang ilang gihimong pagpamatay sa ilang mga kaaway, sa ika-13 ug sa ika-14 nga adlaw. Ug sa ika-15 nga adlaw, namahulay sila ug nagkombira sa kalipay.) ¹⁹ Mao kana nga ang mga Judio nga nagpuyo sa mga baryo nagasaulog niini nga okasyon sa matag ika-14 nga adlaw sa bulan sa Adar. Nianang adlawa magkombira sila ug maghinatagay ug mga gasa.^[c]

Ang Kasaulogan nga Gitawag ug Purim^[d]

²⁰ Gisulat ni Mordecai ang tanang nahitabo, ug nagpadala siya ug sulat sa tanang Judio sa tanang probinsya nga sakop ni Haring Ahasuerus, duol man o sa layo. ²¹ Niini nga sulat, gipahimangnoan ni Mordecai ang mga Judio nga magsaulog sila sa ika-14 ug ika-15 nga adlaw sa bulan sa Adar matag tuig, ²² sa paghinumdom sa panahon nga nakalingkawas sila sa ilang mga kaaway, diin gipulihan ang ilang kasubo ug paghilak sa kalipay ug kasadya. Gisultihan usab sila ni Mordecai didto sa sulat nga saulogon nila kini nga may kasadya, ug paghinatagay ug gasa^[e] ug paghatag ug gasa sa mga kabos.

²³ Miuyon ang mga Judio sa gisulti ni Mordecai nga padayonon nila paghimo sa matag tuig ang kasaulogan nga ila nang gisugdan.

Nganong may Kasaulogan nga Gitawag Purim?

²⁴ Si Haman nga anak ni Hamedata nga Agagnon, nga kaaway sa tanang mga Judio, nagplano sa pagpatay sa mga Judio. Gipaagi niya sa pur (usa ka klase sa pagripa) ang pagpili sa adlaw diin iya silang laglagon. ²⁵ Apan sa dihang nabalitaan sa hari ang maong plano pinaagi kang Rayna Ester, nagpasulat siya ug mando nga ang daotang plano ni Haman batok sa mga Judio himuon ngadto kanila, ug tuhogon siya apil ang iyang mga anak nga lalaki. ²⁶ Busa ang maong kasaulogan gitawag ug Purim, gikan sa pulong nga pur. Ug tungod sa sulat ni Mordecai ug tungod sa ilang kasinatian, ²⁷ nagkasabot ang mga Judio nga saulogon nila matag tuig kining duha ka adlaw sa paagi nga giingon ni Mordecai. Nakahukom sila nga himuon nila kini ug sa ilang mga kaliwat, ug sa tanang nahimong Judio. ²⁸ Kining duha ka adlaw nga Purim hinumdoman ug saulogon sa matag panimalay sa mga Judio sa matag henerasyon, sa tanang probinsya ug siyudad sa gingharian. Kinahanglan dili moundang ang mga Judio sa pagsaulog niini, ug kanunay kining ipahinumdom sa ilang mga kaliwat.

²⁹ Aron mapalig-on ang sulat ni Mordecai bahin sa Purim, nagsulat usab si Rayna Ester, nga anak ni Abihail, agig pagsuporta niini. Kauban niya si Mordecai sa pagsulat niini. ³⁰ Gipadala kini ni Mordecai sa 127 ka mga probinsya nga sakop sa gingharian ni Haring Ahasuerus. Nanghinaut kini ug kalinaw ug kalig-on alang sa mga Judio, ³¹ ug mipahimangno kanila nga saulogon ang Purim sa gitakdang panahon, sumala sa gimando ni Mordecai, nga gimando usab ni Rayna Ester. Tumanon nila kini maingon nga gituman nila ug sa ilang mga kaliwat ang mga panahon sa pagpuasa ug pagbangotan. ³² Ang mando ni Ester mipalig-on sa mga kalagdaan mahitungod sa Purim ug gisulat kini sa libro.