Mga Kawikaan 6:8-13
Magandang Balita Biblia (with Deuterocanon)
8 ngunit nag-iimbak ng pagkain sa tag-araw,
kailanga'y iniipon kung panahon ng anihan.
9 Hanggang kailan, taong tamad mananatili sa higaan,
kailan ka babalikwas sa iyong pagkakahimlay?
10 Kaunting(A) tulog, bahagyang idlip, sandaling pahinga at paghalukipkip,
11 samantalang namamahinga ka ang kahirapa'y darating
na parang armadong magnanakaw upang kunin ang lahat ng iyong kailangan.
12 Taong walang kuwenta at taong masama,
kasinungalingan, kanyang dala-dala.
13 Ang(B) mata ay ikikindat o kaya'y ipipikit,
ikukumpas pa ang kamay upang ikaw ay maakit.
14 Ngunit sa sarili ay may masamang iniisip,
ang lagi niyang nais ay manggulo sa paligid.
15 Dahil dito, kapahamakan niya'y biglang darating,
sa sugat na tatamuhi'y hindi na nga siya gagaling.
16 Ang kinamumuhian ni Yahweh ay pitong bagay,
mga bagay na kanyang kinasusuklaman:
17 kapalaluan, kasinungalingan,
at mga pumapatay sa walang kasalanan,
18 pusong sa kapwa'y walang mabuting isipan,
mga paang ubod tulin sa landas ng kasamaan,
19 saksing sinungaling, mapaglubid ng buhangin,
pag-awayin ang kapwa, laging gusto niyang gawin.
Babala Laban sa Pangangalunya
20 Aking anak, utos nga ng ama mo ay sundin,
huwag mong tatalikuran, turo ng inang giliw.
21 Sa puso mo ay iukit, at itanim mo sa isip.
22 Pagkat ang aral na ito sa iyo ay patnubay,
sa pagtulog mo ay bantay, sa paggawa ay alalay.
23 Pagkat ang utos ay ilaw, ang turo ay tanglaw,
at daan ng buhay itong mga saway.
24 Ilalayo ka nito sa babaing masama,
sa mapang-akit niyang salita ngunit puno ng daya.
25 Huwag mong nanasain ang ganda niyang taglay,
ni huwag paaakit sa tingin niyang mapungay.
26 Babaing masama'y maaangkin sa halaga ng tinapay,
ngunit bunga'y kasamaan sa buo mong pamumuhay.
27 Kung ang tao ba'y magkandong ng apoy,
kasuotan kaya niya'y di masusunog niyon?
28 Kung ang tao ay tumapak sa uling na nagbabaga,
hindi kaya malalapnos itong kanyang mga paa?
29 Ganoon din ang taong sisiping sa asawa ng kapwa,
tiyak siyang magdurusa pagkat ito ay masama.
30 Ang sinumang magnakaw ay tiyak na nagkasala,
kahit iyon ay pamawi sa gutom na taglay niya.
31 Ang bayad ay makapito kung siya'y mahuli,
ang lahat niyang pag-aari ay kulang pang panghalili.
32 Ngunit ang nangangalunya ay isang taong mangmang,
sinisira ang sarili, buhay niya at pangalan.
33 Ang tangi niyang mapapala ay pahirap sa sarili,
ang kanyang kahihiyan, hindi na niya mababawi.
34 Sapagkat ang panibugho sa tao ay nag-uudyok,
ang puri nga ay ibangon, kahit buhay ay malagot.
35 Wala kang itutumbas para kamtin ang patawad,
kahit gaano pa kalaki ang sa kanya ay ibayad.
7 Aking anak, salita ko sana ay ingatan,
itanim sa isip at huwag kalimutan.
2 Ang utos ko ay sundin mo upang mabuhay nang matagal,
turo ko'y pahalagahan tulad ng iyong mga mata.
3 Ito'y itali mo sa iyong mga kamay,
at sikapin mong matanim sa iyong isipan.
4 Ang karunungan ay ituring mo na babaing kapatid,
at ang pang-unawa nama'y kaibigang matalik.
5 Pagkat ito ang sa iyo'y maglalayo sa babaing mapangalunya,
nang di ka mabighani ng matamis niyang pananalita.
Ang Babaing Mapangalunya
6 Ako ay dumungaw sa bintanang bukás,
at ako'y sumilip sa pagitan ng rehas,
7 ang aking nakita'y maraming kabataan,
ngunit may napansin akong isang mangmang.
8 Naglalakad siya sa may panulukan,
ang tinutungo'y sa babaing tahanan.
9 Tuwing sasapit ang gabi, ito'y kanyang ginagawa,
sa lalim ng hatinggabi, kapag tulog na ang madla.
10 Ang babae ang sa kanya'y sumalubong sa pintuan,
mapang-akit, mapanlinlang sa masagwang kasuotan.
11 Maingay ang kanyang boses, kilos niya ay maharot,
di matigil sa tahanan, di mapigil sa paglibot.
12 Ngayo'y sa lansangan, maya-maya'y sa liwasan,
walang anu-ano'y sa panulukan, doon siya nag-aabang.
13 Lalaki'y kanyang susunggaban at pupupugin ng halik,
at ang kanyang sasabihing punung-puno ng pang-akit:
14 “Nasa amin ngayon ang marami kong mga handog,
katatapos ko lang tupdin ang panata ko sa Diyos.
15 Ako ay narito upang ika'y salubungin,
mabuti't nakita kita pagkatapos kong hanapin.
16 Ang aking higaa'y sinapnan ko nang makapal,
linong buhat sa Egipto, iba't iba pa ang kulay.
17 Ito'y aking winisikan ng pabangong mira,
bukod pa sa aloe at mabangong kanela.
18 Halika at bigyang daan, damdamin ng isa't isa,
ang magdamag ay ubusin sa paglasap ng ligaya.
19 Ako ay nag-iisa, asawa ko'y nasa malayo,
pagkat siya ay umalis sa ibang lugar nagtungo.
20 Marami ang baon niyang salapi,
pagbilog pa ng buwan ang kanyang uwi.”
21 Sa salitang mapang-akit ang lalaki ay nahimok,
sa matamis na salita, damdamin niya ay nahulog.
22 Maamo siyang sumunod sa babae at pumasok,
parang bakang kakatayin, sa matador ay sumunod,
mailap na usa, sa patibong ay nahulog,
23 hanggang sa puso nito ang palaso ay maglagos.
Isang ibong napasok sa lambat ang kanyang nakakatulad,
hindi niya namalayang buhay pala ang katumbas.
24 Kaya nga ba, aking anak, sa akin ay makinig,
at dinggin mo ang salitang mula sa aking bibig.
25 Huwag mo ngang hahayaang ang puso mo ay maakit,
ng babaing ang tuntunin ay landasing nakalihis,
26 sapagkat marami na ang kanyang naipahamak,
at hindi na mabibilang, nabuwal sa kanyang yapak.
27 Sa bahay niya'y nagmumula ang landas ng kasawian,
tiyak na patungo sa malagim na kamatayan.
Papuri sa Karunungan
8 Hindi(C) mo ba naririnig ang tawag ng karunungan,
at ang tinig ng unawa'y hindi pa ba napakinggan?
2 Nasa dako siyang mataas,
sa tagpuan ng mga landas;
3 nasa mga pintuan siya, sa may harap nitong bayan,
nakatindig sa pagpasok at ito ang kanyang sigaw:
4 “Kayo'y tinatawagan ko, tao ng sandaigdigan,
para nga sa lahat itong aking panawagan.
5 Kayong walang nalalaman ay mag-aral na maingat,
at kayong mga mangmang, pang-unawa ay ibukas.
6 Salita ko ay pakinggan pagkat ito'y mahalaga,
bumubukal sa labi ko ay salitang magaganda.
7 Pawang katotohanan itong aking bibigkasin,
at ako ay nasusuklam sa lahat ng sinungaling.
8 Itong sasabihin ko ay pawang matuwid,
lahat ay totoo, wala akong pinilipit.
9 Ito ay maliwanag sa kanya na may unawa,
at sa marurunong ito ay pawang tama.
10 Payo ko'y pahalagahan nang higit pa sa pilak,
at ang dunong, sa ginto ay huwag sanang itutumbas.
11 “Pagkat(D) akong karunungan ay mahigit pa sa hiyas,
anumang kayamanan ay hindi maitutumbas.
12 Ako ay nagbibigay ng talas ng kaisipan,
itinuturo ko ang landas ng hinaho't karunungan.
13 Ang paggalang at pagsunod kay Yahweh ay naglalayo sa kasamaan.
Ako ay namumuhi sa lahat ng kalikuan,
sa salitang baluktot, at sa diwang kayabangan.
14 Mayroon akong lakas at taglay na kakayahan,
ganoon din naman, unawa't kapangyarihan.
15 Dahil sa akin, ang hari'y nakapamamahala,
nagagawa ng mga pinuno ang utos na siyang tama.
16 Talino ng punong-bayan ay sa akin nagmumula,
at ako rin ang dahilan, dangal nila't pagdakila.
17 Mahal ko silang lahat na sa aki'y nagmamahal,
kapag hinanap ako nang masikap, tiyak na masusumpungan.
18 Ang yaman at karangalan ay aking tinataglay,
kayamanang walang maliw, kasaganaan sa buhay.
19 Ang bunga ko ay higit pa sa gintong dinalisay,
mataas pa kaysa pilak ang halagang tinataglay.
20 Ang landas kong dinaraanan, ay daan ng katuwiran,
ang aking tinatahak, ay landas ng katarungan.
21 Ang sa aki'y nagmamahal binibigyan ko ng yaman,
aking pinupuno ang kanilang mga sisidlan.
22 “Sa(E) lahat ng nilikha ni Yahweh, ako ang siyang una,
noong una pang panahon ako ay nalikha na.
23 Matagal nang panahon nang anyuan niya ako,
bago pa nalikha at naanyo itong mundo.
24 Wala pa ang mga dagat nang ako'y lumitaw,
wala pa ang mga bukal ng tubig na malilinaw.
25 Wala pa ang mga burol, ganoon din ang mga bundok,
nang ako ay isilang dito sa sansinukob.
26 Ako muna ang nilikha bago ang lupa at bukid,
nauna pa sa alabok, at sa lupang daigdig.
27 Nang(F) likhain ang mga langit, ako ay naroroon na,
maging nang ang hangganan ng langit at lupa'y italaga.
28 Naroon na rin ako nang ang ulap ay ilagay,
at nang kanyang palitawin ang bukal sa kalaliman.
29 Nang ilagay niya ang hangganan nitong dagat,
nang ang patibayan ng mundo ay ilagay at itatag,
30 ako'y lagi niyang kasama at katulong sa gawain,
ako ay ligaya niya at sa akin siya'y aliw.
31 Ako ay nagdiwang, nang daigdig ay matapos,
dahil sa sangkatauhan, ligaya ko ay nalubos.
32 “At(G) ngayon, aking anak, ako nga ay pakinggan,
sundin ang payo ko't liligaya ang iyong buhay.
33 Upang maging matalino, ang turo ko ay dinggin mo,
huwag mong pababayaan ni lalayuan ito.
34 Mapalad ang taong sa akin ay nakikinig,
sa akin ay nag-aabang at palaging nakatitig.
35 Pagkat ang makasumpong sa akin ay nakasumpong ng buhay,
at ang kalooban ni Yahweh ay kanyang nakakamtan.
36 Ngunit ang di makasumpong sa akin, sarili ang sinasaktan,
ang napopoot sa akin, iniibig ay kamatayan.”
Ang Karunungan at ang Kahangalan
9 Gumawa na ng tahanan itong karunungan,
na itinayo niya sa pitong patibayan.
2 Nagpatay siya ng hayop, nagtimpla ng inumin,
ang mesa ay inihanda, punung-puno ng pagkain.
3 Katulong ay isinugo sa gitna nitong bayan,
upang lahat ay abutin ng ganitong panawagan:
4 “Ang kulang sa kaalaman, dito ngayon ay lumapit.”
Sa mga mangmang ay ganito ang sinambit:
5 “Halikayo't inyong kainin ang pagkain ko,
at tunggain ang inuming inilaan ko sa inyo.
6 Lisanin ang kamangmangan upang kayo ay mabuhay,
at ang landas ng unawa ang tahakin at daanan.”
7 Ang pumupuna sa mapangutya ay nag-aani ng pagdusta,
ang nagtutuwid sa masama'y nagkakamit ng alipusta.
8 Punahin mo ang mapangutya at magagalit pa sa iyo,
ngunit payuhan mo ang matalino at iibigin ka nito.
9 Matalino'y turuan mo't lalo siyang tatalino,
ang matuwid ay aralan, lalago ang dunong nito.
10 Ang(H) paggalang at pagsunod kay Yahweh ay pasimula ng karunungan,
ang pagkilala sa Banal na Diyos ay may dulot na kaalaman.
11 Sa pamamagitan ko, hahaba ang iyong mga araw,
dahil sa akin, lalawig ang iyong buhay.
12 Kung mayroon kang karunungan, mayroon kang pakinabang,
ngunit ika'y magdurusa kapag siya'y tinanggihan.
13 Ang nakakatulad nitong taong mangmang,
babaing magaslaw at walang kahihiyan.
14 Lagi siyang naroon sa pinto ng kanyang bahay,
o sa lantad na bahagi ng lansangan nitong bayan.
15 Bawat taong nagdaraan na kanyang masulyapan,
ay pilit na tatawagin at kanyang aanyayahan,
16 “Lapit dito, kayong lahat na kulang sa kaalaman!”
Kanya namang sinasabi sa mga mangmang,
17 “Tubig na ninakaw ay ubod ng tamis,
tinapay na nakaw, masarap na labis.”
18 Hindi alam ng biktimang wakas niyo'y kamatayan,
at lahat ng pumasok doo'y naroon na sa libingan.
Ang mga Kawikaan ni Solomon
Ang mga kawikaan ni Solomon:
10 Ang matalinong anak ay ligaya ng magulang,
ngunit tinik sa dibdib ang anak na mangmang.
2 Ang yamang buhat sa masama ay di papakinabangan,
ngunit ang katuwiran ay maglalayo sa kamatayan.
3 Ang matuwid ay binibigyan ni Yahweh ng kasiyahan,
ngunit ang masama'y kanyang ginugutom naman.
4 Ang kamay na tamad ay tiyak na magdarahop,
ngunit magbubunton ng yaman ang kamay na masinop.
5 Ang nag-iimbak kung tag-araw ay nagpapakilala ng katalinuhan,
ngunit ang natutulog kung anihan ay nag-iipon ng kahihiyan.
6 Ang matuwid ay mag-aani ng pagpapala't kabutihan,
ngunit ang bibig ng masama ay nagtatakip ng karahasan.
7 Ang alaala ng matuwid, mananatili kailanman,
ngunit pangalan ng masama ay tiyak na mapaparam.
8 Magandang payo'y tinatanggap ng pusong may unawa,
ngunit kapahamakan ang wakas ng mangmang na masalita.
9 Ang namumuhay nang tapat ay pinaghaharian ng kapayapaan,
ngunit ang may likong landas ay malalantad balang araw.
10 Ang malilikot na mata ay lagi sa kaguluhan,
at ang bibig na maluwang, hahantong sa kapahamakan.
11 Ang bibig ng matuwid ay bukal ng buhay,
ngunit labi ng masama ay nagtatakip ng karahasan.
12 Sari-saring(I) kaguluhan ang bunga ng kapootan,
ngunit ang pag-ibig ay pumapawi sa lahat ng kasalanan.
13 Sa labi ng may unawa matatagpuan ang karunungan,
ngunit sa likod ng isang mangmang, pamalo ang kailangan.
14 Ang taong matalino'y nag-iimpok ng karunungan,
ngunit ang salita ng mangmang ay nagdadala ng kapahamakan.
15 Ang kayamanan ng mayama'y matibay niyang tanggulan,
ngunit ang kahirapan ng yagit ay kanyang kapahamakan.
16 Ang kinikita ng matuwid ay nagbibigay-buhay,
ngunit ang sa masama, winawaldas sa kasamaan.
17 Ang nakikinig sa payo ay nasa daan ng buhay,
ngunit ang ayaw sumunod ay tungo sa pagkaligaw.
18 Ang nagtatanim ng poot ay puno ng kasinungalingan,
ang naninira sa kanyang kapwa ay isang taong mangmang.
19 Ang taong masalita ay malapit sa pagkakasala,
ngunit ang nagpipigil ng dila ay dunong ang pakilala.
20 Ang dila ng matuwid ay tulad ng pilak na mahalaga,
ngunit ang puso ng mangmang ay basura ang kagaya.
21 Ang labi ng matuwid sa marami ay pakinabang,
ngunit ang mangmang ay namamatay nang walang karunungan.
22 Ang pagpapala ni Yahweh ay kayamanan,
na walang kasamang kabalisahan.
23 Ang paggawa ng kasalanan ay kasiyahan ng masama,
ngunit ang mabuting asal, kasiyahan ng may unawa.
24 Ang kinatatakutan ng masama ay magaganap sa kanya,
ngunit ang hangarin ng matuwid ay matatamo niya.
25 Tinatangay ng hangin ang taong masama,
ngunit ang matuwid ay gusaling di magiba.
26 Kung paanong ang usok ay nakakaluha, ang suka ay nakakangilo,
gayon ang tamad na alipin, sa kanilang mga amo.
27 Ang paggalang at pagsunod kay Yahweh ay nagpapahaba ng buhay,
ngunit ang mga araw ng masama ay di magtatagal.
28 Ang pag-asa ng matuwid ay may magandang kahinatnan,
ngunit ang pag-asa ng masama, ang dulot ay kabiguan.
29 Si Yahweh ay kanlungan ng mga taong matuwid,
ngunit kaaway sila ng taong masama ang hilig.
30 Ang matuwid ay mananatili sa kanyang dako,
ngunit ang masama, kung saan-saan matutungo.
31 Ang salita ng matuwid ay nagpapakilala ng karunungan,
ngunit ang dilang sinungaling ay puputulin naman.
32 Ang salita ng matuwid ay palaging angkop,
ngunit ang salita ng masama ay puro paninira.
11 Kasuklam-suklam kay Yahweh ang timbangang may daya,
ngunit kasiyahan naman ang timbangang tama.
2 Kahihiyan ang laging dulot ng kapalaluan,
ngunit pagpapakumbaba'y nagbubunga ng karunungan.
3 Ang tuntunin ng matuwid ay katapatan,
ngunit ang masama'y wawasakin ng kanyang kataksilan.
4 Walang halaga ang yaman sa araw ng kamatayan,
ngunit ang katuwiran ay naglalayo sa kapahamakan.
5 Mas panatag ang landas ng tapat ang pamumuhay,
ngunit nabubuwal ang masama sa sariling kabuktutan.
6 Ang katuwiran ng mga matuwid ang nagliligtas sa kanya,
ngunit ang masama ay bilanggo ng kanyang masamang nasa.
7 Ang pag-asa ng masama ay kasama niyang pumapanaw,
ang umasa sa kayamanan ay mawawalang kabuluhan.
8 Ang matuwid ay inilalayo sa bagabag,
ngunit ang masama ay doon bumabagsak.
9 Ang labi ng walang Diyos, sa iba ay mapanira,
ngunit ang dunong ng matuwid ay nagliligtas ng kapwa.
10 Kapag ang matuwid ay pinagpapala, ang bayan ay nagagalak,
ngunit higit ang katuwaan kapag ang masama'y napapahamak.
11 Dahil sa salita ng matuwid ang bayan ay tumatatag,
ngunit sa kasinungalingan ng masama ang lunsod ay nawawasak.
12 Ang kapos sa kaalaman ay humahamak sa kapwa,
ngunit laging tahimik ang taong may unawa.
13 Walang maitatago sa bibig ng madaldal,
ngunit ang tunay na kaibigan, iyong mapagkakatiwalaan.
14 Sa(J) kakulangan ng tuntunin, ang bansa ay bumabagsak,
ngunit sa payo ng nakararami, tagumpay ay tiyak.
15 Ang nananagot para sa iba, sa gusot ay nasasadlak,
ngunit ang ayaw gumarantiya ay malayo sa bagabag.
16 Ang babaing mahinhin ay nag-aani ng karangalan,
ngunit ang walang dangal, tambakan ng kahihiyan.
Lagi sa kahirapan ang taong tamad,[a]
ngunit masagana ang buhay ng isang masipag.
17 Ang taong mabait ay nag-iimpok ng kabutihan,
ngunit winawasak ng marahas ang sarili niyang buhay.
18 Anuman ang anihin ng masama ay walang kabuluhan,
ngunit ang gawang mabuti ay may pagpapalang taglay.
19 Ang taong nasa matuwid ay makasusumpong ng buhay,
ngunit ang landas ng masama ay patungo sa kamatayan.
20 Ang kaisipang masama kay Yahweh ay kasuklam-suklam,
ngunit ang lakad ng matuwid, kay Yahweh ay kasiyahan.
21 Ang taong masama'y di makakaligtas sa kaparusahan,
ngunit hindi maaano ang nabubuhay sa katuwiran.
22 Ang magandang babae ngunit mangmang naman,
ay tila gintong singsing sa nguso ng baboy.
23 Anumang nais ng matuwid ay nagbubunga ng kabutihan,
ngunit ang mahihintay lang ng masama ay kaparusahan.
24 Ang taong mapagbigay ay lalong yumayaman,
ngunit naghihirap ang tikom na mga kamay.
25 Ang taong matulungin, sasagana ang pamumuhay,
at ang marunong tumulong ay tiyak na tutulungan.
26 Sinusumpa ng lahat ang nagkakait ng butil,
ngunit pinupuri ang nagbibigay ng pagkain.
27 Kung mabuti ang hangarin, ikaw ay igagalang,
kapag humanap ng gulo, iyon ay masusumpungan.
28 Malalantang tila dahon ang nagtitiwala sa kanyang yaman,
ngunit ang matuwid ay giginhawa, tulad ng sariwang halaman.
29 Ang nagpupunla ng gulo sa sariling sambahayan,
mag-aani ng problema, gugulo ang pamumuhay.
Ang taong mangmang at walang nalalaman,
ay alipin ng matalino habang siya'y nabubuhay.
30 Buhay ang dulot ng matuwid na pamumuhay,
at kamatayan naman ang hatid ng karahasan.[b]
31 Ang(K) matuwid ay ginagantimpalaan dito sa lupa,
ngunit paparusahan naman ang mga makasalanan at masasama!
12 Ang(L) taong may unawa ay tumatanggap ng payo,
ngunit ayaw mapaalalahanan ang matigas ang ulo.
2 Si Yahweh ay nalulugod sa taong matuwid,
ngunit sa masasama siya ay nagagalit.
3 Ang makasalanan ay hindi mapapanatag,
ngunit ang matuwid ay hindi matitinag.
4 Ang mabuting babae ay karangalan ng asawa,
ngunit kanser sa buto ang masamang asawa.
5 Ang taong matuwid ay mabuting makiharap,
ngunit ang masama ay bihira lang magtapat.
6 Pumapatay nang lihim ang mga pangungusap ng masama,
ngunit ang salita ng matuwid ay nagliligtas sa kapwa.
7 Ang masama ay lubusang mapaparam at di na magbabalik,
ngunit ang sambahayan ng matuwid, mananatiling nakatindig.
8 Ang taong matalino'y magkakamit ng karangalan,
ngunit ang aanihin ng masama ay pagkutya lang.
9 Ang maralitang nagsisikap ay mabuting di hamak,
kaysa nagkukunwang mayaman ngunit sa gutom nakasadlak.
10 Kahit sa kanyang mga hayop ang matuwid ay mabait,
ngunit ang masama kahit kanino ay sadyang mabagsik.
11 Ang taong masipag ay sagana sa lahat,
ngunit ang isang hangal, sa yaman ay salat.
12 Ang nais ng masama ay puro kasamaan,
ngunit ang tuntungan ng matuwid ay hindi magmamaliw.
13 Ang masama ay nahuhuli sa salita ng kanyang bibig,
ngunit ang matuwid ay malayo sa ligalig.
14 Ang kakamtin ng tao ay batay sa gawa o salita,
bawat isa ay tatanggap ng karampatang gantimpala.
15 Ang akala ng mangmang ay siya lamang ang tama,
ngunit handang tumanggap ng payo ang taong may unawa.
16 Ang pagkainis ng mangmang kaagad nahahalata,
ngunit ang mga matatalino, di pansin ang pagkutya.
17 Sa pagsasabi ng tapat, lumilitaw ang katarungan,
ngunit ang pagsisinungaling ay lumilikha ng kapahamakan.
18 Ang matalas na pananalita ay sumusugat ng damdamin,
ngunit sa magandang pananalita, sakit ng loob ay gumagaling.
19 Ang tapat na labi ay mananatili kailanman,
ngunit ang dilang sinungaling ay hindi magtatagal.
20 Ang nagbabalak ng masama ay mag-aani ng kapahamakan,
ngunit ang nag-iisip ng mabuti'y magtatamo ng kagalakan.
21 Ang kasamaang-palad ay malayo sa matuwid,
ngunit ang buhay ng masama ay puno ng ligalig.
22 Namumuhi si Yahweh sa taong sinungaling,
ngunit ang tapat ay ligaya niya at aliw.
23 Hindi agad sinasabi ang alam ng matalino,
ngunit kahangalan ay inihahayag ng mangmang na tao.
24 Balang araw ang masikap ang mamamahala,
ngunit ang tamad ay mananatiling alila.
25 Nagpapahina sa loob ng isang tao ang kabalisahan,
ngunit ang magandang balita'y may dulot na kasiglahan.
26 Ang payo ng kaibigang matuwid ay isang gabay,
ngunit ang daan ng masama ay tungo sa pagkaligaw.
27 Hindi makakamit ng tamad ang kanyang hinahangad,
ngunit ang masikap ay laging may magandang hinaharap.
28 Ang matuwid na landas ay patungo sa buhay,
ngunit ang maling daan ay hahantong sa kamatayan.
13 Ang anak na may unawa'y nakikinig sa kanyang ama,
ngunit walang halaga sa palalo ang paalala sa kanya.
2 Natatamo ng mabuti ang bunga ng kanyang kabaitan,
ngunit ang ninanasa ng masama ay puro karahasan.
3 Ang(M) maingat magsalita ay nag-iingat ng kanyang buhay,
ngunit ang taong madaldal ay nasasadlak sa kapahamakan.
4 Ang tamad ay nangangarap ngunit hindi natutupad,
ang hangarin ng masikap ay laging nagaganap.
5 Ang taong matuwid ay namumuhi sa kasinungalingan,
ngunit ang salita ng masama ay nakakahiyang pakinggan.
6 Ang mabuti'y iniingatan ng kanyang katuwiran,
ngunit ang masama'y ipinapahamak ng likong pamumuhay.
7 May taong nagkukunwang mayaman subalit wala naman,
ngunit ang iba'y nag-aayos mahirap bagaman sila ay mayaman.
8 Ang yaman ng isang tao ay pantubos sa kanyang buhay,
ngunit sa isang mahirap ito ay hindi nakababahala.