Proverbs 3
Complete Jewish Bible
3 My son, don’t forget my teaching,
keep my commands in your heart;
2 for they will add to you many days,
years of life and peace.
3 Do not let grace and truth leave you —
bind them around your neck;
write them on the tablet of your heart.
4 Then you will win favor and esteem
in the sight of God and of people.
5 Trust in Adonai with all your heart;
do not rely on your own understanding.
6 In all your ways acknowledge him;
then he will level your paths.
7 Don’t be conceited about your own wisdom;
but fear Adonai, and turn from evil.
8 This will bring health to your body
and give strength to your bones.
9 Honor Adonai with your wealth
and with the firstfruits of all your income.
10 Then your granaries will be filled
and your vats overflow with new wine.
11 My son, don’t despise Adonai’s discipline
or resent his reproof;
12 for Adonai corrects those he loves
like a father who delights in his son.
13 Happy the person who finds wisdom,
the person who acquires understanding;
14 for her profit exceeds that of silver,
gaining her is better than gold,
15 she is more precious than pearls —
nothing you want can compare with her.
16 Long life is in her right hand,
riches and honor in her left.
17 Her ways are pleasant ways,
and all her paths are peace.
18 She is a tree of life to those who grasp her;
whoever holds fast to her will be made happy.
19 Adonai by wisdom founded the earth,
by understanding he established the heavens,
20 by his knowledge the deep [springs] burst open
and the dew condenses from the sky.
21 My son, don’t let these slip from your sight;
preserve common sense and discretion;
22 they will be life for your being
and grace for your neck.
23 Then you will walk your way securely,
without hurting your foot.
24 When you lie down, you will not be afraid;
when you lie down, your sleep will be sweet.
25 Don’t be afraid of sudden terror or destruction
caused by the wicked, when it comes;
26 for you can rely on Adonai;
he will keep your foot from being caught in a trap.
27 Don’t withhold good from someone entitled to it
when you have in hand the power to do it.
28 Don’t tell your neighbor, “Go away! Come another time;
I’ll give it to you tomorrow,” when you have it now.
29 Don’t plan harm against your neighbor
who lives beside you trustingly.
30 Don’t quarrel with someone for no reason,
if he has done you no harm.
31 Don’t envy a man of violence,
don’t choose any of his ways;
32 for the perverse is an abomination to Adonai,
but he shares his secret counsel with the upright.
33 Adonai’s curse is in the house of the wicked,
but he blesses the home of the righteous.
34 The scornful he scorns,
but gives grace to the humble.
35 The wise win honor,
but fools win shame.
Panultihon 3
Ang Pulong Sa Dios
Dugang Kamahinungdanon sa Kaalam
3 Anak, ayaw gayod kalimti ang gitudlo ko kanimo; tipigi sa imong kasingkasing ang akong mga sugo, 2 kay makapauswag ug makapataas kini sa imong kinabuhi. 3 Pabiling maayo ug matinud-anon. Ayaw kini walaa, hinuon tipigi gayod kini sa imong kasingkasing.[a] 4 Kon himuon mo kini, kahimut-an ka sa Dios ug sa mga tawo, ug maayo ilang pagtan-aw kanimo.
5 Salig sa Ginoo sa tibuok mong kasingkasing, ug ayaw pagsalig sa imong kaugalingong kaalam. 6 Hinumdomi ang Ginoo sa tanan mong ginabuhat, ug tultolan ka niya sa hustong dalan. 7 Ayaw paghunahuna nga maalamon ka na gayod. Tahora hinuon ang Ginoo ug ayaw paghimog daotan. 8 Kay makapabaskog kini sa imong lawas. 9 Pasidunggi ang Ginoo pinaagi sa paghalad kaniya sa unang bahin sa tanan mong abot. 10 Kon himuon mo kini, manghinobra ang mga abot diha sa imong mga bodega ug ang duga sa ubas sa imong mga pug-anan.
11 Anak, ayaw ipakadaotan ang pagdisiplina sa Ginoo kanimo.[b] Ayaw ikasakit kon badlongon ka niya. 12 Kay disiplinahon sa Ginoo ang iyang pinangga, sama sa ginahimo sa usa ka amahan ngadto sa anak nga iyang gikahimut-an.
13 Bulahan ang tawo nga nakaangkon sa kaalam ug pagsabot. 14 Kay mas mapuslanon pa kini kaysa pilak ug bulawan, 15 ug mas bililhon pa sa mga alahas. Wala gayoy butang nga imong ginapangandoy nga makatupong niini. 16 Magpauswag ug magpataas kini sa imong kinabuhi, ug maghatag kadungganan kanimo. 17 Makatabang kini sa imong kinabuhi ug maghatag kanimog maayong kahimtang. 18 Bulahan ang tawong padayong nagmaalamon; ang kaalam maghatag kaayohan ug magpataas sa iyang kinabuhi.[c]
19-20 Pinaagi sa kaalam ug kahibalo, gimugna sa Ginoo ang kalibotan ug ang kalangitan, ug mibugwak ang mga tuboran ug naghatag ang mga panganod ug ulan.
21 Anak, tipigi gayod ang kaalam ug kahibalo sa pagdesisyon kon unsay ensakto. Ayaw tugoti nga mawala kini kanimo, 22 kay makahatag kini kanimog taas ug matahom nga kinabuhi. 23 Ug magkinabuhi ka nga luwas sa katalagman ug dili ka maunsa. 24 Makatulog ka ug mahinanok nga walay gikahadlokan. 25 Busa dili ka angayng mahadlok kon kalit nga moabot ang makalilisang nga panghitabo o laglagon ang mga daotan, 26 kay makasalig ka nga bantayan ka sa Ginoo; ilikay ka niya sa katalagman.
27 Tabangi ang angayng tabangan kutob sa imong mahimo. 28 Ayaw na paugmai ang pagtabang sa imong isigka-tawo, kon mahimo mo ang pagtabang kaniya karon.
29 Ayaw pagplano ug daotan sa imong isigka-tawo nga nagsalig kanimo nga iyang isigka-ingon.
30 Ayaw pakiglalis sa imong isigka-tawo sa walay hinungdan kon wala siyay nahimong daotan kanimo.
31 Ayaw kasina sa tawong bangis ni mosunod sa iyang mga binuhatan. 32 Kay ngil-aran ang Ginoo sa mga walay puangod, apan saligan niya ang nagakinabuhing matarong.
33 Tinunglo sa Ginoo ang panimalay sa mga daotan, apan panalanginan niya ang panimalay sa mga matarong.
34 Ginatamay niya ang mga nagapangtamay, apan ginakaloy-an niya ang mga mapainubsanon.
35 Ang mga maalamon pasidunggan, apan ang mga buang-buang pakaulawan.
Copyright © 1998 by David H. Stern. All rights reserved.
Ang Pulong Sa Dios (Cebuano New Testament) Copyright © 1988, 2001 by International Bible Society® Used by Permission. All rights reserved worldwide.