A Father’s Example

Listen, sons, to a father’s discipline,(A)
and pay attention so that you may gain understanding,
for I am giving you good instruction.(B)
Don’t abandon my teaching.
When I was a son with my father,
tender and precious to my mother,
he taught me and said,
“Your heart must hold on to my words.
Keep my commands and live.(C)
Get wisdom, get understanding;(D)
don’t forget or turn away from the words from my mouth.
Don’t abandon wisdom, and she will watch over you;
love her,(E) and she will guard you.
Wisdom is supreme—so get wisdom.
And whatever else you get, get understanding.(F)
Cherish her, and she will exalt you;
if you embrace her, she will honor you.(G)
She will place a garland of favor on your head;
she will give you a crown of beauty.”(H)

Two Ways of Life

10 Listen, my son. Accept my words,(I)
and you will live many years.(J)
11 I am teaching you the way of wisdom;
I am guiding you on straight paths.(K)
12 When you walk, your steps will not be hindered;(L)
when you run, you will not stumble.(M)
13 Hold on to instruction; don’t let go.(N)
Guard it, for it is your life.
14 Keep off the path of the wicked;(O)
don’t proceed on the way of evil ones.
15 Avoid it; don’t travel on it.
Turn away from it, and pass it by.
16 For they can’t sleep
unless they have done what is evil;
they are robbed of sleep
unless they make someone stumble.(P)
17 They eat the bread of wickedness
and drink the wine of violence.
18 The path of the righteous is like the light of dawn,(Q)
shining brighter and brighter until midday.
19 But the way of the wicked is like the darkest gloom;(R)
they don’t know what makes them stumble.(S)

The Straight Path

20 My son, pay attention to my words;
listen closely to my sayings.(T)
21 Don’t lose sight of them;(U)
keep them within your heart.
22 For they are life to those who find them,
and health to one’s whole body.
23 Guard your heart above all else,[a]
for it is the source of life.(V)
24 Don’t let your mouth speak dishonestly,(W)
and don’t let your lips talk deviously.
25 Let your eyes look forward;
fix your gaze[b] straight ahead.(X)
26 Carefully consider the path[c] for your feet,(Y)
and all your ways will be established.
27 Don’t turn to the right or to the left;(Z)
keep your feet away from evil.

Footnotes

  1. 4:23 Or heart with all diligence
  2. 4:25 Lit eyelids
  3. 4:26 Or Clear a path

Ang pangmagulang na payo upang lumakad sa karunungan.

Dinggin ninyo, (A)mga anak ko, ang turo ng ama,
At makinig kayo upang matuto ng kaunawaan:
Sapagka't bibigyan ko kayo ng mabuting aral;
Huwag ninyong bayaan ang aking kautusan.
Sapagka't ako'y anak sa aking ama,
(B)Malumanay at bugtong sa paningin ng aking ina.
(C)At tinuruan niya ako, at nagsabi sa akin:
Pigilan ng iyong puso ang aking mga salita;
(D)Ingatan mo ang aking mga utos, at mabuhay ka:
(E)Magtamo ka ng karunungan, magtamo ka ng kaunawaan;
Huwag mong kalimutan, ni humiwalay man sa mga salita ng aking bibig:
Huwag mo siyang pabayaan at iingatan ka niya;
(F)Ibigin mo siya at iingatan ka niya.
Karunungan ay pinaka pangulong bagay; kaya't kunin mo ang karunungan:
Oo, sa lahat mong kukunin ay kunin mo ang unawa.
(G)Iyong ibunyi siya, at kaniyang itataas ka:
Kaniyang dadalhin ka sa karangalan, pagka iyong niyakap siya.
Siya'y magbibigay sa iyong ulo ng (H)pugong na biyaya:
Isang putong ng kagandahan ay kaniyang ibibigay sa iyo.
10 Dinggin mo, Oh anak ko, at iyong tanggapin ang aking mga sinasabi;
(I)At ang mga taon ng iyong buhay ay magiging marami.
11 Aking itinuro ka sa daan ng karunungan;
Aking pinatnubayan ka sa landas ng katuwiran.
12 Pagka ikaw ay yumayaon (J)hindi magigipit ang iyong mga hakbang;
At kung ikaw ay tumatakbo, hindi ka matitisod.
13 Hawakan mong mahigpit ang turo; huwag mong bitawan:
Iyong ingatan: sapagka't siya'y iyong buhay.
14 (K)Huwag kang pumasok sa landas ng masama,
At huwag kang lumakad ng lakad ng mga masasamang tao.
15 Ilagan mo, huwag mong daanan;
Likuan mo, at magpatuloy ka.
16 (L)Sapagka't hindi sila nangatutulog, malibang sila'y nakagawa ng kasamaan;
At ang kanilang tulog ay napapawi, malibang sila'y makapagpabuwal.
17 Sapagka't sila'y nagsisikain ng tinapay ng kasamaan,
At nagsisiinom ng alak ng karahasan.
18 (M)Nguni't ang landas ng matuwid (N)ay parang maliyab na liwanag,
Na sumisilang ng higit at higit sa sakdal na araw.
19 (O)Ang lakad ng masama ay parang kadiliman:
Hindi nila nalalaman kung ano ang kanilang kinatitisuran.
20 Anak ko, makinig ka sa aking mga salita;
Ikiling mo ang iyong pakinig sa aking mga sabi.
21 (P)Huwag mangahiwalay sa iyong mga mata;
(Q)Ingatan mo sa kaibuturan ng iyong puso.
22 Sapagka't (R)buhay sa nangakakasumpong,
At kagalingan sa buo nilang katawan.
23 Ingatan mo ang iyong puso ng buong sikap;
(S)Sapagka't dinadaluyan ng buhay,
24 Ihiwalay mo sa iyo ang masamang bibig,
At ang mga suwail na labi ay ilayo mo sa iyo.
25 Tuminging matuwid ang iyong mga mata,
At ang iyong mga talukap-mata ay tuminging matuwid sa harap mo.
26 Papanatagin mo ang landas ng iyong mga paa,
At mangatatag ang lahat ng iyong lakad.
27 (T)Huwag kang lumiko sa kanan o sa kaliwa man:
Ihiwalay mo ang iyong paa sa kasamaan.