Bible in 90 Days
คำเตือนอีกครั้งเรื่องการเล่นชู้
7 ลูกพ่อ จดจำคำพูดของเราไว้ให้ดี
ให้เก็บสะสมคำสั่งของเราไว้กับตัวเจ้า
2 ให้รักษาคำสั่งต่างๆของเรา แล้วเจ้าจะมีชีวิตที่ยั่งยืน
ให้รักษาคำสั่งสอนของเรา เหมือนกับแก้วตาของเจ้า
3 ให้ผูกคำสั่งต่างๆของเราไว้ที่นิ้วมือของเจ้า
และให้เขียนพวกมันลงไปบนแผ่นใจของเจ้า
4 ให้พูดกับสติปัญญาว่า “เจ้าคือพี่สาวของข้า”
ให้เรียกความรู้ความเข้าใจว่า “เจ้าเป็นเพื่อนซี้ของข้า”
5 แล้วพวกมันจะช่วยป้องกันเจ้าจากเมียของคนอื่น
และช่วยให้เจ้ารอดพ้นจากหญิงเล่นชู้[a] ที่พูดยั่วยวนเจ้า
6 เรามองผ่านช่องไม้ระแนงลงมาด้านล่าง
จากหน้าต่างบ้านชั้นบนของเรา
7 เรามองเห็นพวกคนหนุ่มบางคนที่อ่อนต่อโลก
ในกลุ่มนี้เราสังเกตเห็นคนหนึ่ง
ที่ไม่มีสมองคิด
8 เขากำลังเดินไปตามถนน และมาใกล้มุมถนนที่อยู่ใกล้กับบ้านของหญิงคนหนึ่ง
เขาเลี้ยวไปตามถนนที่ผ่านบ้านของหญิงคนนั้น
9 ในช่วงเวลาพลบค่ำในยามค่ำคืน
ความมืดมิดย่างกรายเข้ามา
10 ทันใดนั้น หญิงคนนั้นก็เดินเข้ามาหาเขา
แต่งตัวอย่างกับโสเภณี ในใจเธอเต็มไปด้วยเล่ห์เพทุบาย
11 เธอจัดจ้าน ดื้อด้าน
เท้าของเธออยู่ไม่ติดบ้าน
12 เดี๋ยวก็อยู่ตามถนน เดี๋ยวก็อยู่ตามลานเมือง
เธอดักซุ่มอยู่ทุกซอกทุกมุม
13 เธอคว้าตัวเขาเข้ามาจูบ
แล้วพูดกับเขาอย่างหน้าด้านๆว่า
14 “วันนี้ฉันได้ถวายเครื่องสังสรรค์บูชาเพื่อแก้บนไปแล้ว
ฉันจึงมีเนื้ออย่างเหลือเฟืออยู่ที่บ้าน
15 ฉันก็เลยออกมามองหาท่าน
และฉันก็พบท่านจนได้
16 นี่แน่ะ ฉันปูผ้าคลุมเตียงเอาไว้
ด้วยผ้าลินินย้อมสีของอียิปต์
17 ฉันมีกำยานหอม น้ำหอมจากตะวันออก และอบเชย
ฉันได้พรมพวกมันลงบนที่นอน
18 มาเถิด ให้เรามาดื่มด่ำกับความรักของเราจนรุ่งเช้า
ให้เราไปสนุกสนานกับความรักของเรากันเถิด
19 เพราะผัวของฉันไม่อยู่บ้าน
เขาเดินทางไปไกลแสนไกล
20 เขาเอาถุงเงินติดตัวไปด้วย
เขาจะไม่กลับบ้านจนกว่าจะถึงวันพระจันทร์เต็มดวง”
21 เธอยั่วยวนเขาและหว่านเสน่ห์ใส่เขา
และเกลี้ยกล่อมเขาด้วยคำพูดที่รื่นหู
22 แล้วเขาก็ตามเธอไปทันที
เหมือนกับวัวตัวผู้ที่เดินไปให้เขาฆ่า
เหมือนกับกวางหนุ่มที่เดินไปติดกับดัก
23 แล้วลูกธนูแทงทะลุเข้าไปในตับของมัน
เขาเปรียบเหมือนนกที่รี่เข้าสู่ตาข่าย
เขาไม่รู้ตัวว่าเขาจะต้องชดใช้ความผิดนี้ด้วยชีวิต
24 ดังนั้น ลูกๆเอ๋ย ฟังเราให้ดี
ให้ตั้งใจฟังคำพูดจากปากของเราให้ดี
25 อย่าปล่อยใจของเจ้าหันไปในทางของเธอ
อย่าได้พลัดหลงเข้าไปในทางของเธอ
26 เพราะเธอได้ทำให้ผู้คนล้มตายมามากแล้ว
มีคนอีกมากมายที่ตกเป็นเหยื่อของเธอ
27 บ้านของเธอนั้นเป็นหนทางไปสู่หลุมฝังศพ
ห้องนอนของเธอนำไปสู่แดนคนตาย
สติปัญญาเล่าเรื่องของเธอให้ฟัง
8 สติปัญญากำลังส่งเสียงร้องเรียกอยู่
ความรู้ความเข้าใจเปล่งเสียงของเธอ
2 เธอยืนอยู่ทั้งบนยอดเขา
ตามถนนหนทางและตามทางแยกถนน
3 เธอส่งเสียงร้องอยู่ที่ข้างประตู
และที่ทางเข้าเมือง
4 สติปัญญาร้องว่า “ท่านทั้งหลาย ข้าส่งเสียงเรียกพวกท่าน
เสียงของข้าพูดกับมนุษย์ทุกคน”
5 คนทั้งหลายที่ขาดความเข้าใจ ให้เรียนรู้ที่จะเป็นคนฉลาดหลักแหลมเถิด
คนโง่ทั้งหลาย หัดใช้สมองเสียบ้าง
6 ฟังให้ดี เพราะเรามีเรื่องสำคัญบางอย่างจะบอก
เราจะสอนเจ้าในสิ่งที่ถูกต้อง
7 ด้วยว่าปากของเรานั้นพูดความจริง
ริมฝีปากของเรานั้นเกลียดชังความชั่ว
8 คำพูดทุกคำที่ออกจากปากของเรานั้นล้วนสัตย์ซื่อ
ไม่มีคำพูดใดที่บิดเบือนหรือทำให้หลงผิดเลย
9 ถ้อยคำทุกคำล้วนแต่ชัดแจ้งอยู่แล้วสำหรับคนที่มีความเข้าใจ
และตรงไปตรงมาสำหรับคนที่มีความรู้
10 ให้ยอมรับการตักเตือนของเรา มันดีกว่าเงินเสียอีก
ยอมรับความรู้ของเรา มันดีกว่าทองคำบริสุทธิ์
11 เพราะสติปัญญานั้นดีกว่าทับทิม
สิ่งทั้งหลายที่เจ้าอยากได้ไม่อาจจะเทียบได้กับสติปัญญา
12 “เราเป็นสติปัญญา เราอยู่ร่วมชายคาเดียวกับความเฉลียวฉลาด
และเรารู้ว่าจะหาความรู้และความคิดรอบคอบได้ที่ไหน
13 ความยำเกรงพระยาห์เวห์นั้น คือการเกลียดชังความชั่ว
และเราก็เกลียดชังความหยิ่งจองหอง
การกระทำชั่วร้ายและคำพูดหลอกลวง
14 เรามีคำแนะนำดีๆและวิธีการแก้ปัญหา
เราเป็นความเข้าใจ และเรามีพลัง
15 เราช่วยพวกกษัตริย์ในการปกครอง
และเราช่วยพวกผู้นำให้ออกกฎหมายที่ยุติธรรม
16 พวกเจ้าชายก็อาศัยเราในการปกครองบ้านเมือง
พวกคนใหญ่คนโต และผู้พิพากษาที่ยุติธรรม ก็อาศัยเราด้วยเหมือนกัน
17 เรารักคนเหล่านั้นที่รักเรา
คนเหล่านั้นที่แสวงหาเราจะพบเรา
18 ความร่ำรวยและเกียรติยศนั้นก็อยู่กับเรา
อีกทั้งความมั่งคั่งอันถาวรที่ได้มาอย่างยุติธรรมก็อยู่กับเรา
19 ผลของเรานั้นดียิ่งกว่าทองคำหรือแม้แต่ทองคำบริสุทธิ์
ผลผลิตของเรานั้นดีกว่าเงินบริสุทธิ์
20 เราเดินในทางที่ทำให้พระเจ้าชอบใจ
เราอยู่ในทางที่ยุติธรรม
21 เรามอบความมั่งคั่งให้เป็นมรดกกับคนที่รักเรา
เราทำให้คลังสมบัติของเขาเต็ม
22 พระยาห์เวห์สร้างเราขึ้นมาเมื่อพระองค์เริ่มต้นงานของพระองค์
พระองค์สร้างเรานานมาแล้วก่อนอะไรทั้งหมด
23 เราถูกก่อร่างขึ้นเมื่อครั้งอดีตกาล
ตอนแรกเริ่มก่อนที่จะมีแผ่นดินโลกเสียอีก
24 เราเกิดมาก่อนที่จะมีมหาสมุทร
เมื่อครั้งที่ยังไม่มีตาน้ำไหลออกมามากมาย
25 เราเกิดมาก่อนที่ภูเขาจะถูกจัดวางในที่ของมัน
ก่อนที่จะมีเนินเขาเสียอีก
26 เราเกิดมาก่อนที่พระองค์จะสร้างแผ่นดินโลก
ท้องทุ่งและฝุ่นบนผืนโลก
27 เราอยู่กับพระองค์ตอนที่พระองค์จัดวางฟ้าสวรรค์ไว้ในที่ของมัน
และตีเส้นขอบฟ้าไว้บนผิวน้ำของทะเลลึก
28 เราอยู่กับพระองค์ตอนที่พระองค์จัดวางฟ้ากับเมฆไว้เบื้องบนอย่างมั่นคง
และเมื่อตาน้ำพุ่งขึ้นมาจากใต้ทะเลลึก
29 เราอยู่กับพระองค์ตอนที่พระองค์วางเส้นเขตแดนของทะเล
เพื่อน้ำจะไม่ละเมิดคำสั่งของพระองค์
เราอยู่กับพระองค์ตอนที่พระองค์วางรากฐานของแผ่นดินโลก
30 เมื่อนั้น เราได้อยู่กับพระองค์ ในฐานะช่างผู้ชำนาญงาน[b]
เราทำให้พระองค์มีความสุขเพลิดเพลินในทุกๆวัน
เราเต้นรำอยู่ต่อหน้าพระองค์อยู่เสมอ
31 เราเต้นรำไปทั่วพื้นโลกของพระองค์
และมนุษย์ทำให้เรามีความสุขเพลิดเพลิน
32 ดังนั้น ลูกๆเอ๋ย ฟังเราให้ดี
คนพวกนั้นที่ยึดมั่นอยู่ในทางของเรามีเกียรติจริงๆ
33 ให้ฟังคำสั่งสอนของเรา จะได้เป็นคนฉลาด
อย่าได้เมินเฉยกับมัน
34 คนที่ฟังเรา มีเกียรติจริงๆ
ในทุกๆวัน พวกเขาเฝ้ารออยู่ที่ประตูของเราคอยเราออกมา
35 เพราะว่าคนที่พบเราก็พบชีวิต
และได้รับพระพรจากพระยาห์เวห์
36 แต่คนที่ไม่พบเรา ก็ทำร้ายตัวเอง
ทุกคนที่เกลียดชังเรา ก็รักความตาย”
คำเชิญของสติปัญญา
9 สติปัญญาได้สร้างบ้านของเธอขึ้น
เธอได้สร้างบ้านที่มีเสาถึงเจ็ดต้น[c]
2 สติปัญญาได้ฆ่าสัตว์ของเธอ และผสมเหล้าองุ่นไว้
และเธอได้จัดโต๊ะอาหารไว้พร้อม
3 สติปัญญาได้ส่งพวกสาวใช้ของเธอออกไป
เธอร้องเชิญจากที่สูงสุดของเมืองว่า
4 “ใครก็ตามที่อ่อนต่อโลก เข้ามาหาฉันนี่”
สติปัญญาพูดกับพวกที่ไม่มีสมองคิดว่า
5 “มาสิ มากินอาหารของฉัน
และดื่มเหล้าองุ่นที่ฉันได้ผสมไว้แล้ว
6 ให้ทิ้งเพื่อนๆที่อ่อนต่อโลกพวกนั้น เพื่อเจ้าจะได้มีชีวิตยืนยาว
ให้เดินไปในทางแห่งความเข้าใจ”
7 ใครก็ตามที่สั่งสอนคนยโสโอหัง เขาคนนั้นก็จะถูกดูหมิ่น
ใครก็ตามที่ต่อว่าคนชั่ว เขาจะได้รับบาดเจ็บ
8 อย่าติเตียนคนหยิ่งยโส เพราะเขาจะเกลียดเจ้า
ให้ต่อว่าคนฉลาด แล้วเขาจะรักเจ้า
9 ให้สั่งสอนคนฉลาด แล้วเขาจะยิ่งฉลาดขึ้น
ให้สั่งสอนคนที่ทำตามใจพระเจ้า แล้วเขาจะยิ่งเรียนรู้มากขึ้น
10 จุดเริ่มต้นของสติปัญญา คือ การยำเกรงพระยาห์เวห์
ความเข้าใจอย่างถ่องแท้ คือ การรู้จักพระองค์ผู้ศักดิ์สิทธิ์
11 สติปัญญาบอกว่า “ฉันจะทำให้วันคืนของเจ้าเพิ่มมากขึ้น
และจะเพิ่มจำนวนปีเข้าไปในชีวิตของเจ้า
12 ถ้าหากเจ้ากลายเป็นคนฉลาด มันก็เป็นประโยชน์สำหรับตัวเจ้าเอง
แต่ถ้าเจ้ากลายเป็นคนหยิ่งยโส เจ้าเองนั่นแหละที่จะต้องทนทุกข์ทรมาน”
คำเชิญของความโง่เขลา
13 ความโง่เขลาส่งเสียงเอะอะ เธออ่อนต่อโลก
และไม่รู้อะไรเลย
14 เธอนั่งอยู่ที่ตรงประตูบ้านของเธอ
บนที่นั่งที่ตั้งอยู่บนจุดที่สูงสุดของเมือง
15 เธอส่งเสียงร้องเรียกผู้คนที่เดินผ่านไปมา
ผู้ที่เร่งรีบเดินไปตามทางของเขาว่า
16 “ใครก็ตามที่อ่อนต่อโลก ให้มาหาฉันทางนี้”
และเธอก็พูดกับคนที่ไม่มีสมองคิดว่า
17 “น้ำที่ขโมยมานั้นรสชาติก็หวานกว่า
ขนมปังที่ได้มาอย่างลับๆนั้นก็อร่อยกว่า”
18 แต่คนที่อ่อนต่อโลกพวกนั้นไม่รู้ว่ามีผีอยู่กับเธอที่นั่น
พวกแขกของเธอก็อยู่ในที่ลึกของแดนคนตาย
สุภาษิตของซาโลมอน
10 นี่คือสุภาษิตของซาโลมอน
ลูกชายที่ฉลาดนั้นทำให้พ่อยินดี
แต่ลูกชายที่โง่เขลาทำให้แม่โศกเศร้า
2 ทรัพย์สมบัติที่หามาได้จากความชั่วนั้น ไม่ก่อให้เกิดกำไรอะไร
แต่การใช้ชีวิตในทางที่ถูกต้องนั้น จะช่วยให้รอดพ้นจากความตาย
3 พระยาห์เวห์จะไม่ปล่อยให้คนที่ทำตามใจพระเจ้าอดอยาก
แต่พระองค์ขัดขวางไม่ให้คนชั่วได้ในสิ่งที่พวกมันกระหายหา
4 มือที่เกียจคร้านทำให้ยากจน
แต่มือที่ขยันทำให้ร่ำรวย
5 คนที่เก็บรวบรวมพืชผลในฤดูร้อน เป็นลูกที่รู้จักคิด
แต่คนที่เอาแต่นอนในฤดูเก็บเกี่ยวนั้น เป็นลูกที่น่าอับอาย
6 พระพรต่างๆจะอยู่บนหัวของคนยุติธรรม
แต่ความทารุณจะซ่อนอยู่ในปากของคนชั่ว
7 คนยกชื่อของคนดีในอดีตมาอวยพรคนอื่น
แต่ชื่อเสียงของคนชั่วที่เน่าเปื่อยจะถูกหลงลืมไปอย่างรวดเร็ว
8 คนฉลาดทำตามคำสั่งต่างๆ
แต่คนโง่ที่พูดพล่อยๆก็จะถูกทำลาย
9 คนที่ใช้ชีวิตอย่างซื่อสัตย์ไม่ต้องห่วงอะไร
แต่คนที่อยู่ในทางไม่ซื่อสัตย์ก็จะถูกจับได้
10 คนที่หลิ่วตาเจ้าเล่ห์จะทำให้เกิดความทุกข์ยาก
คนโง่ที่พูดพล่อยๆก็จะถูกทำลาย
11 ปากของคนที่ทำตามใจพระเจ้าเป็นน้ำพุแห่งชีวิต
แต่ความทารุณจะซ่อนอยู่ในปากของคนชั่ว[d]
12 ความเกลียดชังย่อมเร่งเร้าให้เกิดการทะเลาะวิวาท
แต่ความรักปกปิดความผิดทั้งปวง
13 บนริมฝีปากของคนหัวไวจะเจอสติปัญญา
แต่หลังของคนโง่จะเจอไม้เรียว
14 คนฉลาดจะสะสมความรู้ไว้
แต่ปากของคนโง่เขลาจะนำความหายนะมาสู่ตัวเอง
15 ทรัพย์สมบัติของคนร่ำรวยเป็นป้อมปราการคุ้มกันเขา
แต่ความขัดสนของคนจนคือความหายนะของเขา
16 รางวัลของคนที่ทำตามใจพระเจ้าคือชีวิต
ผลตอบแทนของคนชั่วคือการลงโทษ
17 คนที่ยอมฟังคำแนะนำ จะเป็นหนทางที่นำไปสู่ชีวิต
แต่คนที่ไม่ยอมฟังคำตักเตือน จะทำให้คนอื่นหลงทางไป
18 พูดโกหก เพื่อปิดบังความเกลียดชังก็แย่อยู่แล้ว
แต่พูดใส่ร้ายก็ยิ่งโง่กว่านั้นอีก
19 คนพูดมากย่อมพลั้งปากอยู่เรื่อย
แต่คนที่ยั้งริมฝีปากไว้เป็นคนรู้จักคิด
20 ลิ้นของคนที่ทำตามใจพระเจ้า ก็เปรียบเหมือนเงินบริสุทธิ์
แต่จิตใจของคนชั่วนั้นมีค่าเพียงน้อยนิด
21 ริมฝีปากของคนที่ทำตามใจพระเจ้าหล่อเลี้ยงคนมากมาย
แต่คนโง่ตายเพราะขาดความเข้าใจ
22 เป็นพระยาห์เวห์ที่อวยพรให้คุณมั่งคั่ง
งานหนักของคุณเองไม่ทำให้คุณมั่งคั่งกว่านั้นหรอก[e]
23 คนโง่เขลาสนุกสนานกับการทำผิด
แต่คนฉลาดมีความสุขกับสติปัญญา
24 สิ่งที่คนชั่วหวาดกลัวนั้นจะเกิดขึ้นกับเขา
แต่คนที่ทำตามใจพระเจ้าจะได้รับสิ่งที่เขาต้องการ
25 เมื่อพายุพัดมา ก็จะกวาดคนชั่วไป
แต่คนที่ทำตามใจพระเจ้า จะยืนหยัดมั่นคงตลอดไป
26 น้ำส้มสายชูทำให้เข็ดฟัน ควันทำให้แสบตา
คนขี้เกียจก็ทำให้เจ้านายของเขารู้สึกอย่างนั้นเหมือนกัน
27 การยำเกรงพระยาห์เวห์ จะต่อชีวิตให้ยืนยาวออกไป
แต่เดือนปีของคนชั่วจะถูกตัดให้สั้นลง
28 ความหวังของคนที่ทำตามใจพระเจ้าจะจบลงอย่างมีความสุข
แต่ความคาดหวังของคนชั่วจะไม่เป็นจริงตามนั้น
29 พระยาห์เวห์จะเป็นที่หลบภัยสำหรับคนที่ใช้ชีวิตอย่างไม่มีที่ติ
แต่พระองค์นำความหายนะมาสู่พวกที่ทำชั่ว
30 คนที่ทำตามใจพระเจ้าจะไม่ถูกสั่นคลอน
แต่คนชั่วจะไม่คงอยู่ในแผ่นดิน
31 ปากของคนที่ทำตามใจพระเจ้าก่อให้เกิดปัญญา
แต่ลิ้นของคนคดโกงจะถูกตัดขาดไป
32 ริมฝีปากของคนที่ทำตามใจพระเจ้ารู้ว่าอะไรสมควรพูด
แต่ปากของคนชั่วจะพูดแต่สิ่งที่คดโกง
11 พระยาห์เวห์เกลียดตาชั่งที่คดโกง
แต่พระองค์ชอบใจลูกตุ้มที่เที่ยงตรง
2 ความหยิ่งมาเมื่อไหร่ ความอับอายก็ตามมา
แต่สติปัญญาจะมากับคนที่อ่อนน้อมถ่อมตน
3 ความสัตย์ซื่อจะนำทางคนซื่อตรง
แต่ความปลิ้นปล้อนของคนทรยศจะทำลายตัวเขาเอง
4 ความมั่งคั่งก็ช่วยอะไรไม่ได้ในวันที่พระองค์เกรี้ยวโกรธ
แต่ความดีช่วยให้รอดพ้นจากความตาย
5 ความดีของคนสัตย์ซื่อทำให้หนทางของเขาราบรื่น
แต่คนชั่วจะล้มลงเพราะความชั่วของเขาเอง
6 ความดีของคนที่ซื่อตรงช่วยเขาให้รอด
แต่คนทรยศจะติดกับดักในกิเลสตัณหาของตัวเอง
7 เมื่อคนชั่วตาย ความหวังของเขาก็สูญสิ้นไป
และความหวังที่จะได้ร่ำรวยก็จบสิ้นไปด้วย
8 คนที่ทำตามใจพระเจ้าจะได้รับการช่วยเหลือให้พ้นออกมาจากความทุกข์ยาก
แต่คนชั่วจะได้รับความทุกข์ยากนั้นแทน
9 คนหลอกลวงจะใช้คำพูดทำลายเพื่อนบ้าน
แต่พวกที่ทำตามใจพระเจ้าจะรอดพ้นไปได้ด้วยความรู้ที่พวกเขามี
10 เมื่อคนที่ทำตามใจพระเจ้ารุ่งเรือง ทั้งเมืองก็ชื่นชมยินดี
และเมื่อคนชั่วพินาศ เสียงโห่ร้องยินดีก็ดังขึ้น
11 คำอวยพรของคนสัตย์ซื่อทำให้บ้านเมืองเจริญรุ่งเรือง
แต่ปากของคนชั่วทำลายบ้านเมืองเสีย
12 คนที่พูดเหยียดหยามเพื่อนบ้านเป็นคนที่ไม่มีสมองคิด
แต่คนที่มีความเข้าใจจะนิ่งเงียบ
13 คนที่ชอบนินทา เก็บความลับไม่อยู่
แต่คนที่ไว้วางใจได้ รักษาความลับได้
14 ถ้ากองทัพขาดผู้นำที่ฉลาด มันก็จะพ่ายแพ้
แต่ถ้ามีที่ปรึกษามากมายก็จะชนะ
15 คนที่ค้ำประกันให้กับคนแปลกหน้า จะต้องเดือดร้อนแน่ๆ
แต่คนที่หลีกเลี่ยงการค้ำประกันได้ ย่อมปลอดภัย
16 หญิงสวยได้รับการเชิดชู
ชายทารุณได้ความร่ำรวย[f]
17 คนที่ใจดีย่อมส่งผลดีให้กับตัวเอง
แต่คนที่โหดร้ายย่อมทำให้ตัวเองเดือดร้อน
18 คนชั่วช้านั้นจะได้กำไรที่ลวงตา
แต่คนที่หว่านเมล็ดแห่งความดี ย่อมเก็บเกี่ยวรางวัลที่แน่นอน
19 คนที่ตั้งมั่นอยู่ในทางที่พระเจ้าชอบใจจะมีชีวิตยืนยาว
แต่คนที่เดินตามทางชั่วร้ายจะอายุสั้น
20 พระยาห์เวห์สะอิดสะเอียนคนที่มีจิตใจคดโกง
แต่พระองค์จะยอมรับคนที่ใช้ชีวิตอย่างไร้ที่ติ
21 ขอให้มั่นใจได้ว่า คนชั่วจะไม่มีวันหนีพ้นจากการถูกลงโทษไปได้
แต่คนที่ทำตามใจพระเจ้าพร้อมทั้งลูกหลานของเขาจะรอดพ้นโทษ
22 ผู้หญิงสวยที่ไม่ฉลาด
ก็เปรียบเหมือนแหวนทองคำที่สวมอยู่ที่จมูกหมู
23 สิ่งที่คนที่ทำตามใจพระเจ้าอยากได้นั้นจะจบลงด้วยดีอย่างแน่นอน
แต่ความหวังของคนชั่วจะลงเอยด้วยการถูกลงโทษ
24 คนหนึ่งให้อย่างใจกว้าง เขาก็ยิ่งรวยขึ้น
อีกคนหนึ่งไม่ยอมให้ สุดท้ายเขาก็ยากจน
25 คนที่มีใจเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่จะเจริญรุ่งเรือง
และคนที่ช่วยเหลือคนอื่น เขาเองก็จะได้รับความช่วยเหลือ
26 คนที่กักตุนข้าว จะถูกคนสาปแช่ง
แต่คนที่ขายข้าวย่อมได้รับคำอวยพร
27 คนที่เสาะหาสิ่งที่ดี ก็จะเป็นที่ชื่นชอบ
แต่คนที่ไล่ตามสิ่งไม่ดี สิ่งไม่ดีก็จะเกิดขึ้นกับเขา
28 คนที่ไว้วางใจในความร่ำรวยของตนจะล้มลง
แต่คนที่ทำตามใจพระเจ้า จะเจริญงอกงามเหมือนใบไม้เขียวสด
29 คนที่ทำให้ครอบครัวเดือดร้อน จะได้ลมเป็นมรดก
คนโง่จะตกเป็นทาสของคนฉลาด
30 การกระทำของคนที่ทำตามใจพระเจ้าเป็นเหมือนต้นไม้ที่ให้ชีวิต
แต่คนที่โหดร้าย[g] มีแต่จะเอาชีวิตไป
31 ถ้าคนที่ทำตามใจพระเจ้า ยังต้องได้รับผลกรรมในโลกนี้
แล้วคนชั่วและคนบาปจะได้รับผลกรรมมากกว่านั้นขนาดไหน
12 คนที่รักความรู้ ก็ชอบให้คนอื่นแก้ไข
แต่คนที่เกลียดชังการตักเตือนก็เป็นคนโง่เขลา
2 พระยาห์เวห์ชื่นชมคนดี
แต่พระองค์จะประณามคนที่วางแผนชั่วร้าย
3 ไม่มีใครจะตั้งมั่นคงด้วยความชั่วร้ายได้
แต่คนที่ทำตามใจพระเจ้าจะไม่ถูกถอนรากถอนโคน
4 ภรรยาที่ดีเปรียบเหมือนมงกุฎของสามี
แต่ภรรยาที่นำความอับอายมาให้ ก็เปรียบเหมือนมะเร็งในกระดูกของเขา
5 แรงจูงใจของคนที่ทำตามใจพระเจ้าล้วนแต่ถูกต้อง
แต่คำแนะนำของคนชั่วนั้นก็หลอกลวง
6 คำพูดของคนชั่วเป็นเหมือนกับการหมอบซุ่มฆ่าคน
แต่คำพูดของคนสัตย์ซื่อช่วยคนให้รอดพ้น
7 คนชั่วถูกโค่นล้มแล้วหมดสิ้นไป
แต่ครัวเรือนของคนที่ทำตามใจพระเจ้า จะตั้งมั่นคง
8 คนที่รู้จักคิดจะได้รับการยกย่อง
แต่คนที่มีจิตใจสับสนวุ่นวายก็ย่อมเป็นที่ดูถูก
9 เป็นชาวบ้านธรรมดาๆแต่มีทาสรับใช้หนึ่งคน
ก็ดีกว่าเสแสร้งเป็นคนมีหน้ามีตาแต่ไม่มีข้าวกิน
10 คนที่ทำตามใจพระเจ้า เข้าใจความต้องการของสัตว์ที่เขาเลี้ยง
แต่ความเมตตาของคนชั่ว ก็ยังเป็นความโหดเหี้ยม
11 คนที่ทำงานในไร่นาของตน จะมีอาหารอย่างเหลือเฟือ
แต่คนที่ไล่ตามสิ่งที่ไร้สาระ เป็นคนที่ไม่มีสมองคิด
12 คนชั่วร้าย โลภอยากได้สิ่งที่คนเลวอีกคนหนึ่งหามาได้
แต่รากของคนที่ทำตามใจพระเจ้านั้นจะออกดอกออกผล
13 คนชั่วติดกับดักในคำพูดที่ผิดบาปของตนเอง
แต่คนที่ทำตามใจพระเจ้าจะรอดพ้นจากปัญหา
14 เขาอิ่มไปด้วยสิ่งที่ดีๆที่เกิดมาจากคำพูดของเขาเอง
และเขาจะได้รับผลตอบแทนจากการกระทำของเขา
15 หนทางของคนโง่นั้นก็ดูเหมือนว่าถูกต้องในสายตาของเขาเอง
แต่คนที่ฟังคำแนะนำเป็นคนฉลาด
16 คนโง่มักโพล่งความโกรธของเขาออกมาทันที
แต่คนฉลาดหลักแหลมกลับซ่อนความรู้สึกอับอายไว้
17 พยานที่เชื่อถือได้พูดความจริงในศาล
แต่พยานเท็จพูดโกหก
18 การนินทาเชือดเฉือนเหมือนคมดาบ
แต่คำพูดของคนฉลาดช่วยรักษาเยียวยา
19 ปากที่พูดความจริงจะคงอยู่ตลอดไป
แต่ลิ้นที่พูดโกหกจะอยู่เพียงชั่วครู่เท่านั้น
20 ความหลอกลวงอยู่ในจิตใจของคนที่วางแผนทำชั่ว
แต่ความชื่นชมยินดีย่อมอยู่ในจิตใจของคนที่วางแผนทำดี
21 ไม่มีอันตรายใดๆจะเกิดกับคนที่ทำตามใจพระเจ้าได้เลย
แต่ชีวิตของคนชั่วจะมีปัญหาเต็มไปหมด
22 พระยาห์เวห์เกลียดคำพูดโกหก
แต่พระองค์ชื่นชอบคนสัตย์ซื่อ
23 คนฉลาดไม่อวดในสิ่งที่เขารู้
แต่จิตใจของคนโง่ป่าวประกาศความโง่ของตนออกมา
24 มือของคนขยันจะได้ปกครอง
แต่คนขี้เกียจจะต้องทำงานอย่างทาส
25 ความวิตกกังวลทำให้ใจหดหู่
แต่คำพูดที่ให้กำลังใจย่อมทำให้เขามีความสุข
26 คนที่ทำตามใจพระเจ้าย่อมให้คำแนะนำที่ดีแก่คนอื่น
แต่หนทางของคนชั่วจะทำให้คนอื่นหลงผิดไป
27 คนขี้เกียจไม่เคยทำอะไรสำเร็จสักอย่าง[h]
แต่คนขยันจะได้รับความมั่งคั่ง
28 หนทางที่พระเจ้าชอบใจนั้น นำไปสู่ชีวิต
แต่อีกทางหนึ่งนำไปสู่ความตาย[i]
13 ลูกชายที่ฉลาดย่อมฟังคำสั่งสอนของพ่อ
แต่คนหยิ่งจองหองไม่ยอมฟังคำตักเตือน
2 คนดีจะได้กินผลดีที่เกิดจากคำพูดของเขา
แต่คนหลอกลวงนั้นหิวกระหายความโหดร้าย
3 คนที่ระวังปาก รักษาชีวิตตน
แต่คนพูดมาก ทำลายตัวเอง
4 คนขี้เกียจจะหิว แต่ไม่มีอะไรจะกิน
แต่คนขยันจะมีกินอย่างอิ่มหนำ
5 คนที่ทำตามใจพระเจ้าเกลียดการโกหก
แต่คนชั่วทำสิ่งที่น่าอับอายและน่าอัปยศอดสู
6 การทำสิ่งที่พระเจ้าชอบใจ จะปกป้องคนที่เดินในทางบริสุทธิ์
แต่ความชั่วจะโค่นล้มคนบาป
7 คนหนึ่งแสร้งทำเป็นรวย แต่ไม่มีอะไรเลย
อีกคนหนึ่งแสร้งทำเป็นจน แต่กลับมีสมบัติมากมาย
8 ความร่ำรวยของคนๆหนึ่ง สามารถใช้เป็นค่าไถ่ชีวิตเขาได้
แต่คนยากจนไม่ถูกเรียกค่าไถ่
9 แสงสว่างของคนที่ทำตามใจพระเจ้าส่องแสงเจิดจ้า
แต่ตะเกียงของคนชั่วดับมอดไป
10 ความหยิ่งยโสทำให้เกิดการทะเลาะวิวาท
แต่คนที่ยอมรับคำแนะนำ จะมีสติปัญญา
11 ความมั่งคั่งที่ได้มาจากการฉ้อโกง จะร่อยหรอลงไปเรื่อยๆ
แต่คนที่สะสมความมั่งคั่งจากการทำงานหนัก จะมีเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ
12 ความหวังที่คอยแล้วคอยเล่าทำให้ท้อใจ
แต่ความหวังที่เป็นจริงขึ้นมา เป็นเหมือนต้นไม้แห่งชีวิต
13 คนที่ดูถูกคำแนะนำ นำความหายนะมาสู่ตน
แต่คนที่เคารพคำสั่งสอนจะได้รับรางวัล
14 คำสอนของคนฉลาดเป็นแหล่งน้ำแห่งชีวิต
เพื่อคนจะได้หลีกเลี่ยงจากกับดักแห่งความตาย
15 คนรู้จักคิดย่อมเป็นที่นิยมชมชอบ
แต่หนทางของคนไม่ซื่อ เป็นความหายนะของเขาเอง
16 คนฉลาดหลักแหลมทำทุกอย่างด้วยความรู้
แต่คนโง่อวดโง่
17 ผู้ส่งข่าวที่พึ่งไม่ได้จะนำความเดือดร้อนมาให้
แต่ผู้ส่งข่าวที่เชื่อถือได้จะนำการเยียวยามาให้
18 คนที่ไม่สนใจคำตักเตือน จะยากจนและเสียหน้า
แต่คนที่ยอมรับคำตักเตือน จะเป็นที่นับถือ
19 ความหวังที่เป็นจริง จะหวานชื่นใจ
แต่การทิ้งความชั่ว เป็นรสชาติที่จืดชืดไม่เอาไหนสำหรับคนโง่
20 คบคนฉลาดก็จะกลายเป็นคนฉลาดไปด้วย
คบคนโง่ ก็จะเจอกับอันตราย
21 ปัญหาไล่ตามคนบาป
แต่ความรุ่งเรืองเป็นรางวัลของคนดี
22 คนดีจะทิ้งมรดกให้แก่ลูกหลาน
แต่ทรัพย์สมบัติของคนบาป จะตกเป็นของคนที่ทำตามใจพระเจ้า
23 ผืนดินที่ไม่ได้เพาะปลูกของคนยากจน อาจจะให้ผลผลิตมากมายก็ได้
แต่บางครั้งมันก็ถูกทำลายไปเพราะความไม่ยุติธรรม
24 คนที่ยั้งไม้เรียวไว้ ก็เกลียดชังลูก
แต่คนที่รักลูกจะไม่เพิกเฉยต่อการตีสอนลูก
25 คนที่ทำตามใจพระเจ้าจะได้กินอย่างอิ่มหนำ
แต่ท้องของคนชั่วจะหิวโหยต่อไป
14 หญิงฉลาดสร้างบ้านเรือนของเธอขึ้นมา
แต่หญิงโง่พังทลายบ้านเรือนของเธอด้วยมือของเธอเอง[j]
2 คนที่ดำเนินชีวิตในทางสัตย์ซื่อนั้นย่อมยำเกรงพระยาห์เวห์
แต่คนที่เดินอยู่ในทางคดโกงดูหมิ่นพระองค์
3 คำพูดของคนโง่นำไม้เรียวมาสู่หลัง
แต่ปากของคนฉลาดจะปกป้องตัวเขาเอง
4 คอกวัวที่ไม่มีวัวดูสะอาดสะอ้าน
แต่พืชผลอันอุดมสมบูรณ์เกิดจากแรงวัว
5 พยานที่เชื่อถือได้จะไม่พูดโกหก
แต่พยานเท็จนั้นจะหายใจออกมาเป็นคำโกหก
6 คนหยิ่งยโสเสาะหาปัญญาแต่หาไม่พบ
แต่ความรู้นั้นก็ง่ายต่อคนที่หัวไว
7 ให้หลีกหนีให้ห่างจากคนโง่
เพราะเจ้าจะไม่เจอคำพูดที่ฉลาดจากเขา
8 คนฉลาดรู้ว่าตัวเองจะไปไหน
แต่คนโง่คิดว่าตัวเองรู้
9 คนโง่คิดว่าการชดใช้ความผิดเป็นเรื่องที่น่าหัวเราะเยาะ
แต่คนซื่อตรงหาทางคืนดีกัน
10 ไม่ว่าใจของคุณจะขมขื่นหรือชื่นบาน
ไม่มีใครเข้าถึงความรู้สึกนั้นกับคุณได้หรอก
11 บ้านของคนชั่วจะถูกทำลายไป
แต่เรือนของคนซื่อสัตย์จะเจริญรุ่งเรือง
12 มีทางหนึ่งซึ่งดูเหมือนถูกต้อง
แต่สุดท้ายกลับนำไปสู่ความตาย
13 ถึงจะหัวเราะ จิตใจก็อาจจะปวดร้าว
เมื่อความสนุกสนานจบลง ความโศกเศร้าก็ยังคงอยู่
14 คนกบฏจะได้รับกรรมชั่วที่เขาทำอย่างสาสม
ส่วนคนดีจะได้รับกรรมดีที่เขาทำเหมือนกัน
15 คนที่อ่อนต่อโลกจะเชื่อในทุกอย่างที่เขาได้ยินมา
แต่คนฉลาดหลักแหลมจะไตร่ตรองแต่ละย่างก้าวของเขา
16 คนฉลาดจะระมัดระวังตัวและหลีกเลี่ยงปัญหา
แต่คนโง่จะประมาทและมีความเชื่อมั่นในตัวเองสูง
17 คนขี้โมโหทำสิ่งโง่ๆ
คนวางแผนชั่วเป็นที่เกลียดชัง
18 คนที่อ่อนต่อโลกได้รับความโง่เป็นมรดก
แต่คนฉลาดได้รับมงกุฎแห่งความรู้
19 พวกคนชั่วกราบลงต่อหน้าพวกคนดี
พวกคนเลวกราบลงที่ประตูบ้านของคนที่ทำตามใจพระเจ้า
20 คนยากจนนั้น แม้แต่เพื่อนบ้านก็ยังรังเกียจ
แต่คนมั่งมีกลับมีคนรักมากมาย
21 คนที่เหยียดหยามเพื่อนบ้านก็เป็นคนบาป
แต่คนที่เอื้อเฟื้อคนยากจนก็มีเกียรติจริงๆ
22 คนที่คิดทำชั่วย่อมหลงผิดไป
แต่คนที่คิดทำดีจะมีเพื่อนแท้
23 งานหนักทุกอย่างล้วนให้ผลกำไร
แต่คนที่ดีแต่พูดจะยากจน
24 ความมั่งคั่งของคนฉลาดคือมงกุฎของเขา
คนโง่จะได้แต่ความเขลามากขึ้น
25 พยานที่พูดความจริงจะช่วยชีวิต
แต่พยานที่พูดโกหกคือคนหลอกลวง
26 คนที่ยำเกรงพระยาห์เวห์จะปลอดภัย
ความยำเกรงนั้นจะเป็นที่ลี้ภัยสำหรับลูกหลานของเขา
27 ความยำเกรงพระยาห์เวห์คือแหล่งน้ำแห่งชีวิต
เพื่อคนจะได้หลีกเลี่ยงจากกับดักแห่งความตาย
28 ศักดิ์ศรีของกษัตริย์อยู่ที่จำนวนของประชาชน
หากไม่มีประชาชน เขาก็ไม่ได้เป็นกษัตริย์
29 คนที่โกรธช้านั้นมีความเข้าใจอย่างลึกซึ้ง
แต่คนขี้โมโหนั้นอวดโง่
30 ใจที่สงบ ส่งผลดีต่อสุขภาพ
แต่ความอิจฉาริษยานั้นคือมะเร็งในกระดูก
31 คนที่กดขี่ข่มเหงคนยากจนกำลังดูหมิ่นพระผู้สร้างคนจนนั้น
แต่คนที่เอื้อเฟื้อต่อคนยากไร้กำลังให้เกียรติกับพระองค์
32 คนชั่วถูกทำลายไปเพราะความชั่วของเขา
แต่ความซื่อสัตย์ของคนที่ทำตามใจพระเจ้าเป็นที่ลี้ภัยของเขา[k]
33 สติปัญญาอาศัยอยู่ในใจของคนฉลาด
แต่เป็นคนแปลกหน้าสำหรับคนโง่[l]
34 การทำตามใจพระเจ้าทำให้ชนชาติเจริญรุ่งเรือง
แต่ความบาปนำความอัปยศอดสูมาสู่ประชาชน
35 กษัตริย์ชอบใจข้าราชการที่รู้จักคิด
แต่ความโกรธของพระองค์จะตกอยู่กับข้าราชการที่ทำตัวน่าอับอาย
15 คำตอบที่สุภาพระงับความโกรธ
แต่คำพูดที่รุนแรงกวนโมโห
2 ลิ้นคนฉลาดทำให้ความรู้น่าฟัง
ปากคนโง่นั้นก็พรั่งพรูความเขลาออกมา
3 ดวงตาของพระยาห์เวห์นั้นอยู่ทุกหนทุกแห่ง
คอยจับตาดูทั้งคนดีและคนชั่ว
4 ลิ้นที่เยียวยาเป็นต้นไม้แห่งชีวิต
แต่ลิ้นที่ปลิ้นปล้อนทำให้ใจแตกสลาย
5 คนโง่ไม่ยอมเชื่อฟังคำสั่งสอนของพ่อ
แต่คนที่ยอมรับคำตักเตือนจะเป็นคนฉลาดหลักแหลม
6 บ้านของคนที่ทำตามใจพระเจ้ามีทรัพย์สมบัติมากมาย
แต่สิ่งที่คนชั่วหามาได้นั้นจะนำความทุกข์มาให้
7 ริมฝีปากของคนฉลาดแพร่กระจายความรู้ออกไป
แต่ความคิดของคนโง่นั้นเชื่อถือไม่ได้
8 พระยาห์เวห์นั้นขยะแขยงเครื่องบูชาของคนชั่ว
แต่พระองค์ชื่นชอบคำอธิษฐานของคนซื่อตรง
9 พระยาห์เวห์ขยะแขยงทางของคนชั่ว
แต่พระองค์รักคนที่ติดตามสิ่งที่ถูกต้อง
10 คนที่ทิ้งทางที่ถูกต้องไปจะถูกตีสอนอย่างหนัก
คนที่เกลียดชังการตักเตือนจะตาย
11 แม้แต่แดนคนตาย พระยาห์เวห์ก็ยังรู้เลยว่าเกิดอะไรขึ้น
แล้วจิตใจของมนุษย์ล่ะ พระองค์จะไม่รู้เชียวหรือ
12 คนยโสโอหังไม่ชอบให้คนตักเตือน
เขาจะไม่คบค้ากับคนฉลาด
13 ใจที่เป็นสุขย่อมทำให้ใบหน้าเบิกบาน
แต่ใจที่เป็นทุกข์ก็ทำให้จิตสลาย
14 จิตใจของคนหัวไวย่อมแสวงหาความรู้
แต่ปากของคนโง่กินแต่ความโง่เข้าไป
15 ทุกๆวันของคนยากจนนั้นลำบาก
แต่ถ้าใจเขาเบิกบานก็เป็นเหมือนงานเลี้ยงที่ไม่มีวันเลิกลา
16 มีทรัพย์น้อยนิด แต่ยำเกรงพระยาห์เวห์
ย่อมดีกว่ามีทรัพย์มากมาย แต่วุ่นวายใจเพราะมัน
17 มีแต่ผักกิน ในที่ที่มีความรัก
ย่อมดีกว่ากินเนื้อวัวขุน แต่ปรุงด้วยความเกลียดชัง
18 คนโมโหร้ายย่อมก่อเหตุทะเลาะวิวาท
แต่คนใจเย็นย่อมระงับการโต้เถียงกัน
19 หนทางของคนเกียจคร้านมีแต่ขวากหนาม
แต่หนทางของคนสัตย์ซื่อเป็นทางหลวงราบเรียบ
20 ลูกชายที่ฉลาดนั้นทำให้พ่อยินดี
แต่คนโง่ดูถูกแม่ของตน
21 ความโง่นั้นเป็นเรื่องสนุกสำหรับคนที่ไม่มีสมองคิด
แต่คนที่มีความเข้าใจย่อมมุ่งตรงไปในทางที่ถูกต้อง
22 แผนการล้มเหลวเพราะขาดการปรึกษา
แต่ถ้ามีคนปรึกษามากมาย แผนการย่อมสำเร็จ
23 คนอาจจะพอใจกับคำตอบที่ให้ไป
แต่จะดีกว่านั้นสักแค่ไหน ถ้ารู้จักพูดให้ถูกกาลเทศะ
24 ทางของผู้มีปัญญานำขึ้นไปสู่ชีวิต
เพื่อเขาจะได้หันไปจากทางที่นำลงไปสู่ดินแดนคนตาย
25 พระยาห์เวห์ทำลายบ้านเรือนของคนหยิ่งยโส
แต่พระองค์รักษาเขตแดนของหญิงม่าย
26 พระยาห์เวห์ขยะแขยงความคิดที่ชั่วร้าย
แต่คำพูดที่เมตตาปรานีนั้นบริสุทธิ์ในสายตาของพระองค์
27 คนโลภที่หวังรวยทางลัด นำความเดือดร้อนมาให้กับครัวเรือน
แต่คนที่เกลียดชังสินบนจะมีชีวิตยืนยาว
28 จิตใจของคนที่ทำตามใจพระเจ้า ย่อมคิดให้ดีๆก่อนตอบ
แต่ปากของคนชั่วนั้นพรั่งพรูสิ่งชั่วร้ายออกมา
29 พระยาห์เวห์ไม่รับฟังคนชั่ว
แต่พระองค์ตอบคำอธิษฐานของคนที่ทำตามใจพระองค์
30 เห็นประกายตาที่สดใส นำความสุขมาสู่จิตใจ
ได้ยินข่าวดี ทำให้ร่างกายกระชุ่มกระชวย
31 คนที่ฟังคำตักเตือนที่มีประโยชน์ต่อชีวิต
จะอยู่ในหมู่คนฉลาด
32 คนที่เพิกเฉยต่อคำสั่งสอน เกลียดชังตัวเอง
แต่คนที่ฟังคำตักเตือนจะได้รับความเข้าใจ
33 ความยำเกรงพระยาห์เวห์ สั่งสอนให้ฉลาด
ความนอบน้อมถ่อมตน ต้องมาก่อนเกียรติยศ
16 มนุษย์วางแผนว่าจะพูดอะไร
แต่เป็นพระยาห์เวห์ที่ให้คำพูดที่ถูกต้องกับพวกเขา
2 มนุษย์เห็นว่าทุกอย่างที่เขาทำนั้นถูกต้อง
แต่พระยาห์เวห์ตัดสินที่แรงจูงใจ
3 ให้มอบการงานของเจ้าให้กับพระยาห์เวห์
แล้วแผนการของเจ้าจะสำเร็จ
4 พระยาห์เวห์สร้างทุกสิ่งขึ้นมาอย่างมีจุดมุ่งหมาย
แม้แต่คนชั่ว พระองค์ก็สร้างขึ้นมาเพื่อวันแห่งความพินาศ
5 พระยาห์เวห์ขยะแขยงคนหยิ่งจองหองทุกคน
ให้แน่ใจได้เลยว่าเขาจะไม่มีทางพ้นโทษไปได้
6 ความผิดบาปลบได้ด้วยความจงรักภักดีและความสัตย์ซื่อ
เคราะห์ร้ายหลีกเลี่ยงได้ด้วยการยำเกรงพระยาห์เวห์
7 เมื่อพระยาห์เวห์พึงพอใจการกระทำของใครสักคน
แม้แต่ศัตรูของคนนั้น พระองค์ก็จะทำให้กลายเป็นเพื่อนกับเขา
8 มีรายได้น้อยจากทางที่ถูกต้อง
ก็ยังดีกว่ามีรายได้มากจากการฉ้อโกง
9 มนุษย์วางแผนในใจสำหรับเส้นทางของตน
แต่พระยาห์เวห์เป็นผู้กำหนดทุกย่างก้าวของเขา
10 คำตัดสินของพระเจ้าอยู่ที่ริมฝีปากของกษัตริย์
ดังนั้นเมื่อกษัตริย์ตัดสิน ปากของพระองค์ไม่เคยพูดผิด
11 พระยาห์เวห์สนใจว่า ตราชูและตาชั่งนั้นว่าเที่ยงตรงหรือเปล่า
น้ำหนักของลูกตุ้มแต่ละลูกที่อยู่ในถุง เป็นธุระของพระองค์
12 พวกกษัตริย์ขยะแขยงการทำผิด
เพราะบัลลังก์ของพระองค์จะเข้มแข็งได้ด้วยการกระทำที่ถูกต้องเท่านั้น
13 พวกกษัตริย์ชอบใจกับคำพูดที่ซื่อตรง
พระองค์รักคนที่พูดความจริง
14 กษัตริย์ที่โกรธเกรี้ยวอาจจะส่งคนออกไปฆ่าคุณได้
แต่คนฉลาดระงับความโกรธของพระองค์ได้
15 ใบหน้าที่เปล่งปลั่งของกษัตริย์ให้ชีวิต
และความโปรดปรานของพระองค์ ก็เปรียบเหมือนเมฆฝนในฤดูใบไม้ผลิ
16 ได้สติปัญญา ดีกว่าได้ทองคำ
ได้ความเข้าใจ ดีกว่าได้เงิน
17 ทางของคนเที่ยงตรงนั้นหลีกเลี่ยงอันตราย
คนที่ระวังหนทางของตน ย่อมรักษาชีวิตของตนไว้
18 ความเย่อหยิ่งนำไปสู่ความหายนะ
ความจองหองนำไปสู่การล้มลง
19 เป็นคนถ่อมตัวและอยู่ในหมู่คนจน
ก็ยังดีกว่าแบ่งของที่ปล้นมาได้กับคนเย่อหยิ่ง
20 คนที่สนใจฟังคำแนะนำย่อมพบกับความรุ่งเรือง
คนที่วางใจในพระยาห์เวห์ มีเกียรติจริงๆ
21 คนฉลาดได้ชื่อว่าเป็นคนหัวไว
คำพูดที่น่าฟังทำให้คนเรียนรู้มากขึ้น
22 การรู้จักคิดเป็นแหล่งน้ำแห่งชีวิตแก่เจ้าของมัน
แต่โทษของคนโง่คือการเป็นคนโง่นั่นเอง
23 คนฉลาดคิดก่อนพูด
และการพูดของเขาทำให้คนเรียนรู้มากขึ้น
24 คำพูดที่ไพเราะเป็นเหมือนรวงผึ้ง
ที่หอมหวานแก่ลิ้นและเยียวยาแก่ร่างกาย
25 มีทางหนึ่งซึ่งดูเหมือนถูกต้อง
แต่สุดท้ายกลับนำไปสู่ความตาย
26 ความหิวของคนงานช่วยเขา
คือกระตุ้นให้เขาทำงาน
27 คนไร้ค่าวางแผนชั่ว
คำพูดของเขาเป็นไฟที่เผาผลาญ
28 คนที่มีเจตนาร้ายทำให้เกิดการทะเลาะวิวาท
คนที่ซุบซิบนินทาทำให้เพื่อนสนิทแตกแยกกัน
29 คนโหดร้ายล่อลวงเพื่อนบ้านของตน
และชักนำพวกเขาไปในทางที่ไม่ดี
30 คนที่ขยิบตานั้นก็กำลังวางแผนหลอกลวง
ส่วนคนที่เม้มปากแสดงว่าทำชั่วเสร็จแล้ว
31 ผมหงอกบนหัวเป็นมงกุฎแห่งศักดิ์ศรี
ซึ่งคนนั้นได้มาตอนเดินอยู่ในหนทางที่พระเจ้าชอบใจ
32 ความอดทนดีกว่าพละกำลัง
ควบคุมตัวเองได้ ดีกว่ายึดเมืองได้
33 คนจับสลากเพื่อหาคำตอบ
แต่พระยาห์เวห์เป็นผู้กำหนดว่าสลากจะออกมายังไง
17 มีแค่เปลือกขนมปังแห้งเป็นอาหารในที่เงียบสงบ
ยังดีกว่าอยู่ในบ้านที่เต็มไปด้วยงานเลี้ยงพร้อมกับการทะเลาะวิวาท
2 ทาสที่รู้จักคิดจะปกครองอยู่เหนือลูกของเจ้านายที่ทำตัวไร้ค่า
เขาจะได้รับส่วนแบ่งในมรดกร่วมกับลูกของเจ้านาย
3 เบ้าหลอมมีไว้สำหรับทดสอบเงิน เตาหลอมมีไว้สำหรับทดสอบทองคำ
แต่ผู้ทดสอบจิตใจคือพระยาห์เวห์
4 คนที่สนใจฟังคำพูดชั่วร้ายก็เป็นคนชั่วเหมือนกัน
คนที่ฟังคำพูดใส่ร้ายก็เลวพอๆกับคนโกหก
5 คนเยาะเย้ยคนจน ก็ดูถูกพระผู้สร้างของเขา
คนที่ดีใจเมื่อเห็นคนอื่นโชคร้าย ย่อมหนีการลงโทษไปไม่พ้น
6 พวกหลานๆเป็นมงกุฎของคนแก่เฒ่า
พ่อแม่เป็นความภาคภูมิใจของลูกๆ
7 การพูดดีเลิศไม่ใช่นิสัยของคนโง่
การพูดโกหกยิ่งไม่ใช่นิสัยของคนชั้นผู้นำ
8 คนที่ให้สินบนคิดว่าสินบนคือหินนำโชค
เพราะไม่ว่าเขาหันไปทางไหน ก็ประสบความสำเร็จ
9 คนที่ปกปิดความผิดของคนอื่นไว้รักษามิตรภาพ
ส่วนคนที่เล่าความผิดของเพื่อนให้คนอื่นฟังก็ทำลายมิตรภาพ
10 ต่อว่าคนหัวไวแค่ครั้งเดียว
ก็ยังได้ผลมากกว่าตีคนโง่ร้อยครั้ง
11 คนชั่วนั้นก็คิดแต่การกบฏ[m]
แต่พระเจ้าจะส่งคนโหดเหี้ยมไปลงโทษเขา
12 พบกับแม่หมีที่ลูกของมันถูกขโมยไป
ยังดีกว่าพบกับคนโง่ที่กำลังทำสิ่งโง่ๆอยู่
13 ใครก็ตามที่ตอบแทนความดีด้วยความชั่ว
ครัวเรือนของเขาจะเจอแต่เรื่องชั่วร้ายเสมอ
14 การเริ่มต้นทะเลาะวิวาทเป็นเหมือนเจาะรูที่เขื่อน
ดังนั้น หยุดเสียก่อนที่มันจะปะทุออกมา
15 พระยาห์เวห์ขยะแขยง คนที่ตัดสินให้คนชั่วพ้นผิด
และคนที่ตัดสินให้คนบริสุทธิ์รับโทษ
16 เงินในมือคนโง่จะมีประโยชน์อะไร
เขาจะซื้อปัญญาได้หรือ ในเมื่อเขาไม่มีสมองคิด
17 เพื่อนแท้ก็รักกันอยู่เสมอ
ส่วนพี่น้องนั้นก็เกิดมาเพื่อช่วยเหลือกันในยามทุกข์ยาก
18 มีแต่คนไม่มีสมองคิดเท่านั้นที่ไปจับมือ
ค้ำประกันให้กับเพื่อนบ้าน
19 คนที่ชอบหาเรื่อง ก็ชอบการทะเลาะวิวาท
คนที่ชอบยกตัวเอง[n] ก็รนหาความพินาศ
20 คนคดโกงไม่รุ่งเรือง
คนหลอกลวงย่อมเคราะห์ร้าย
21 พ่อที่ให้กำเนิดคนโง่ย่อมเศร้าโศกเสียใจ
พ่อของคนโฉดเขลาย่อมไม่ดีใจ
22 ใจที่เป็นสุขนั้นเป็นยาอย่างดี
แต่ใจที่แตกสลายทำให้หมดเรี่ยวแรงไป
23 คนชั่วให้สินบนจากกระเป๋าเสื้อของเขา
เพื่อให้บิดเบือนคดี
24 คนหัวไวจดจ่ออยู่กับสติปัญญา
แต่คนโง่วอกแวกไปมา
25 ลูกชายโง่ กวนโมโหพ่อ
และทำให้แม่ผู้ให้กำเนิดขมขื่นใจ
26 การปรับโทษคนบริสุทธิ์ไม่ถูกต้องแน่
การโบยตีผู้สูงส่งที่ซื่อสัตย์ก็เป็นสิ่งเลวร้าย
27 คนรู้มากมักพูดน้อย
คนที่มีความเข้าใจมักใจเย็น
28 ถึงจะโง่ แต่ถ้าเงียบเสีย ก็ได้ชื่อว่าเป็นคนฉลาด
ถ้าเขาปิดปาก ก็ดูเหมือนคนหัวไว
18 คนแยกตัวโดดเดี่ยว เอาแต่ใจตัวเอง
จะโกรธใส่คนที่ให้คำแนะนำเขา
2 คนโง่ไม่ยินดีในความเข้าใจ
แต่อยากแสดงความคิดเห็นของตนท่าเดียว
3 ทำชั่วก็โดนดูถูก
ทำเรื่องน่าอับอายก็โดนดูหมิ่น
4 คำพูดจากปาก เป็นน้ำลึกที่เกินกว่าจะเข้าใจได้
แต่แหล่งน้ำแห่งปัญญาทำให้สดชื่นเสมอ เหมือนกับลำธารที่ไหลเชี่ยว
5 การเข้าข้างคนทำผิด และไม่ให้ความยุติธรรมกับคนบริสุทธิ์
เป็นสิ่งที่ไม่ถูกต้อง
6 คำพูดของคนโง่นำสู่การทะเลาะวิวาท
ปากของเขาชวนให้ถูกตี
7 ปากของคนโง่ทำให้ตัวเองต้องพินาศ
ริมฝีปากของเขาเป็นกับดักตัวเอง
8 คำซุบซิบนินทาเป็นเหมือนอาหารอร่อย
ที่ตกลงไปในร่างกายส่วนที่ลึกที่สุดของผู้ฟัง
9 คนขี้เกียจหลังยาวที่ไม่ยอมทำงานของตน
เป็นพี่น้องกับคนที่ชอบทำลาย
10 พระนามของพระยาห์เวห์เป็นป้อมอันแข็งแกร่ง
คนที่ทำตามใจพระเจ้าวิ่งเข้าไปในป้อมแล้วปลอดภัย
11 ทรัพย์สมบัติของคนร่ำรวยเป็นป้อมปราการคุ้มกันเขา
เขาคิดว่าเป็นเหมือนกำแพงสูง
12 จิตใจที่เย่อหยิ่งจะมาก่อนความพินาศ
ความนอบน้อมถ่อมตนจะมาก่อนเกียรติยศ
13 คนที่รีบตอบทั้งๆที่ยังฟังไม่จบ
เป็นคนโง่และต้องอับอายขายหน้า
14 จิตใจที่ร่าเริงช่วยได้ในยามเจ็บป่วย
แต่จิตใจที่แตกสลาย ใครจะทนได้
15 ใจของคนหัวไวได้ความรู้
หูของคนฉลาดหาความรู้ไว้
16 ของขวัญย่อมเปิดทางให้กับผู้ให้
และนำเขาไปถึงคนใหญ่คนโต
17 คนที่ให้การก่อน ดูเหมือนจะเป็นฝ่ายถูก
จนกว่าคู่กรณีจะมาสอบสวนเขา
18 การจับสลากทำให้การทะเลาะวิวาทยุติลง
และแยกคู่ต่อสู้ที่มีอำนาจออกจากกัน
19 จะได้ใจพี่น้องที่เราทำผิดต่อเขาคืนมายากยิ่งกว่าตีเมืองที่เข้มแข็ง
การทะเลาะวิวาทขวางกั้นคนออกจากกันเหมือนกับประตูเมืองที่ปิดด้วยสลักอันแข็งแกร่ง
20 ผลจากคำพูด เลี้ยงท้องของคนพูดให้อิ่มหนำ
ผลจากริมฝีปาก ทำให้เขาอิ่มเอม
21 จะตายหรือจะรอดก็อยู่ที่อำนาจลิ้น
คนที่ชอบพูด ต้องพร้อมที่จะรับผลที่เกิดขึ้น
22 คนที่พบภรรยาก็พบของดี
แสดงว่าพระยาห์เวห์ชอบคนนั้น
23 คนจนพูดอ้อนวอน
แต่คนรวยตอบห้วนๆ
24 เพื่อนเที่ยวก็มี
แต่เพื่อนตายที่สนิทยิ่งกว่าพี่น้องก็มี
19 เป็นคนยากจนที่ซื่อสัตย์
ยังดีกว่าเป็นคนหลอกลวงที่โง่
2 อยากทำโน่นทำนี่โดยขาดความรู้ ย่อมนำไปสู่ความหายนะ
คนที่ทำอะไรอย่างเร่งรีบย่อมผิดพลาด
3 ความโง่ของคนย่อมทำลายชีวิตของเขาเอง
แต่ใจของเขากลับมาโกรธพระยาห์เวห์
4 ความมั่งคั่งทำให้มีเพื่อนฝูงมากมาย
แต่ถ้าจนเมื่อไหร่เพื่อนก็ปลีกตัวออกห่าง
5 พยานเท็จจะต้องถูกลงโทษแน่
พยานที่พูดโกหกก็หนีไม่พ้นโทษหรอก
6 คนชอบเอาใจคนที่ให้อย่างใจกว้าง
ทุกคนอยากเป็นมิตรกับคนที่ให้ของขวัญ
7 ส่วนคนยากจน ขนาดพี่น้องของเขาเองก็ยังรังเกียจเลย
แล้วเพื่อนๆของเขา จะไม่ยิ่งตีตัวออกห่างหรือ
เมื่อเขาจะขอความช่วยเหลือ
ทุกคนก็หลบหน้ากันไปหมด
8 คนที่แสวงหาความเข้าใจ ก็รักตนเอง
คนที่รักษาความรู้ ก็พบกับความสำเร็จ
9 พยานเท็จจะต้องถูกลงโทษแน่
พยานที่พูดโกหกจะพินาศ
10 มันไม่เข้าท่าเลย ที่คนโง่จะอยู่อย่างหรูหรา
ยิ่งไม่เข้าท่าใหญ่ ที่ทาสจะขึ้นมาปกครองพวกเจ้านาย
11 คนฉลาดโกรธช้า
และถ้าเขามองข้ามความผิดที่คนอื่นทำต่อเขา มันก็จะทำให้เขามีชื่อเสียงมากขึ้น
12 ความโกรธของกษัตริย์เปรียบเหมือนสิงโตคำราม
ส่วนความโปรดปรานของเขา เปรียบเหมือนน้ำค้างบนใบหญ้า
13 ลูกชายที่โง่เขลาก็นำความหายนะมาสู่พ่อ
ส่วนภรรยาที่ชอบชวนทะเลาะวิวาท ก็เปรียบเหมือนหลังคาที่รั่วไม่หยุด
14 บ้านและทรัพย์สมบัติเป็นมรดกที่ได้จากพ่อ
แต่ภรรยาที่รู้จักคิดนั้นมาจากพระยาห์เวห์
15 คนขี้เกียจนอนได้ทั้งวัน
คนเกียจคร้านจะหิวโหย
16 คนที่เชื่อฟังคำสั่งสอน ก็รักษาชีวิตของตน
ส่วนคนที่ประมาทในทางของตนก็จะตายไป
17 การเอื้อเฟื้อต่อคนจน คือการให้พระยาห์เวห์ยืม
และพระองค์จะตอบแทนความดีที่เขาทำ
18 ตีสอนลูกชายของเจ้าในขณะที่ยังไม่สายเกินไป
เมื่อเจ้าไม่ยอมตีสอนเขา ก็เท่ากับฆ่าลูกตัวเอง
19 คนขี้โมโหจะต้องได้รับโทษ
ถึงเจ้าจะช่วยชีวิตเขา เจ้าก็ต้องช่วยอยู่เรื่อยไป
20 ฟังคำแนะนำ และยอมรับคำตักเตือน
เพื่อว่าเจ้าจะได้ฉลาดในที่สุด
21 มนุษย์มีแผนมากมายในใจ
แต่แผนที่สำเร็จคือแผนของพระยาห์เวห์
22 ความโลภเป็นเรื่องน่าอับอาย[o]
เป็นคนจนดีกว่าเป็นคนโกหก
23 ความยำเกรงพระยาห์เวห์นำไปสู่ชีวิต
ทำให้ผู้นั้นได้พักผ่อนอย่างเป็นสุข ไม่มีภัยอันตรายมากล้ำกรายได้
24 คนขี้เกียจซุกมือไว้ในชาม
และไม่ยอมแม้แต่จะยกอาหารเข้าปาก
25 ถ้าตีสอนคนหยิ่งจองหอง คนอ่อนต่อโลกจะได้เห็นแล้วรู้จักคิด
ว่ากล่าวคนหัวไวแล้วเขาจะฉลาดขึ้น
26 คนที่ปล้นพ่อ และทำให้แม่ไร้ที่อยู่
ก็นำความอับอายและความอัปยศมาสู่ตนเอง[p]
27 ลูกเอ๋ย ถ้าอยากจะทิ้งทางแห่งปัญญาไป
ก็หยุดฟังคำตักเตือนสิ
28 พยานที่ไร้ค่าก็เยาะเย้ยความยุติธรรม
ปากของคนชั่วก็เอร็ดอร่อยกับความชั่ว
29 การลงโทษก็เตรียมไว้สำหรับคนหยิ่งจองหอง
การโบยตีก็เตรียมไว้สำหรับหลังของคนโง่
20 เหล้าองุ่นทำให้คนกินชอบหาเรื่อง เบียร์ทำให้คนชกต่อยกัน
คนที่โซเซเพราะมันก็ไม่ฉลาด
2 ความเกรี้ยวโกรธของกษัตริย์เหมือนเสียงคำรามของสิงโต
ใครไปทำให้พระองค์โกรธจะต้องตาย
3 คนที่หลีกเลี่ยงการทะเลาะกันนั้นน่านับถือ
แต่คนโง่ชอบโต้เถียงกัน
4 ในฤดูทำนา คนขี้เกียจไม่ไถพรวนดิน
เมื่อถึงฤดูเก็บเกี่ยว เขาก็หาผลผลิตแต่ไม่เจอ
5 ความนึกคิดในใจคนก็เปรียบเหมือนน้ำลึก
แต่คนที่มีความเข้าใจก็สามารถดึงมันออกมาได้
6 คนมากมายชอบอวดอ้างว่าเขาเป็นคนจงรักภักดี
แต่ใครบ้างจะพบคนที่เชื่อถือได้
7 คนที่ทำตามใจพระเจ้าดำเนินชีวิตอย่างสัตย์ซื่อ
ลูกที่เกิดตามมา จะได้หน้า
8 กษัตริย์นั่งอยู่บนบัลลังก์ตัดสิน
พระองค์ใช้สายตากรองความชั่วออกไปหมด
9 ใครเล่าจะพูดได้ว่า “ฉันทำให้จิตใจของฉันบริสุทธิ์แล้ว
ฉันถูกชำระให้พ้นจากความผิดบาปแล้ว”
10 พระยาห์เวห์ขยะแขยง
ลูกตุ้มที่ขี้โกงและเครื่องตวงที่ผิดมาตรฐาน
11 แม้แต่เด็กๆ เราก็สามารถดูนิสัยใจคอของเขาได้จากการกระทำ
เราจะรู้ได้ว่าสิ่งนั้นบริสุทธิ์และถูกต้องหรือไม่
12 ทั้งหูที่ได้ยิน และตาที่มองเห็นนั้น
ล้วนแต่เป็นสิ่งที่พระยาห์เวห์สร้างขึ้น
13 อย่ารักการนอน ไม่อย่างนั้นเจ้าจะสูญเสียทรัพย์สมบัติ
ให้ตื่นอยู่ แล้วเจ้าจะมีกินอย่างเหลือเฟือ
14 ตอนซื้อ เขาว่า “แพงไป แพงไป”
พอซื้อเสร็จ เขาอวดว่า “ถูกจริงๆ”
15 แม้มีทองคำและทับทิมมากมายเพียงใด
แต่ริมฝีปากที่เผยความรู้ออกมาย่อมเป็นเครื่องประดับที่ล้ำค่ากว่า
16 หากเขามาค้ำประกันให้กับคนแปลกหน้า
ให้ยึดเสื้อผ้าของเขาเป็นเครื่องมัดจำ
หากเขาค้ำประกันให้กับคนต่างด้าว
ก็ให้ยึดเครื่องประกันของเขาไว้
17 ขนมปังที่ฉ้อโกงมา ก็รสหวาน
แต่ในที่สุดปากจะเต็มไปด้วยกรวดทราย
18 แผนการสำเร็จได้เพราะคำปรึกษา
ดังนั้น ให้ใช้กลยุทธ์ที่ฉลาดทำสงคราม
19 คนชอบนินทา ก็จะเปิดเผยความลับ
ดังนั้นอย่าคบค้ากับคนปากบอน
20 คนที่สาปแช่งพ่อแม่ของตน
ตะเกียงของเขาจะดับมืดไป
21 ทรัพย์สมบัติที่ได้มาก่อนเวลาอันควร
ในที่สุดจะไม่เป็นผลดีต่อผู้นั้น
พระคริสตธรรมคัมภีร์: ฉบับอ่านเข้าใจง่าย ภาคคำสัญญาใหม่ © 2015 Bible League International