Bible in 90 Days
23 CHÚA phán với Giê-rê-mi: 24 “Con có nghe thấy các dân này nói: ‘CHÚA đã chọn hai bộ tộc, rồi lại bỏ đi?’ Chúng nó khinh dể dân Ta, không xem dân Ta như là một nước nữa. 25 CHÚA phán như vầy: Nếu Ta không có lập giao ước với ngày và đêm, không ấn định các luật lệ cai quản trời và đất, 26 bấy giờ Ta sẽ từ bỏ dòng dõi Gia-cốp và Đa-vít, tôi tớ Ta, và sẽ không chọn ai trong dòng dõi người để trị vì trên con cháu Áp-ra-ham, Y-sác, và Gia-cốp. Thật Ta sẽ cho chúng được hưng thịnh trở lại, và Ta sẽ thương xót chúng.”
Giê-rê-mi Cảnh Cáo Vua Sê-đê-kia
34 CHÚA phán với Giê-rê-mi trong khi Nê-bu-cát-nết-sa, vua Ba-by-lôn, và toàn quân đội người, cùng với mọi vương quốc trên đất, và mọi dân tộc dưới quyền người đang vây hãm thành Giê-ru-sa-lem và tất cả các thành phụ cận. 2 CHÚA, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, phán như vầy: “Con hãy đi nói với Sê-đê-kia, vua Giu-đa: ‘CHÚA phán như vầy: Này, Ta sắp nộp thành này vào tay vua Ba-by-lôn, người sẽ phóng hỏa đốt thành. 3 Còn ngươi, ngươi sẽ không thoát khỏi tay người, nhưng chắc chắn ngươi sẽ bị bắt và nộp vào tay người. Ngươi sẽ nhìn thấy vua Ba-by-lôn tận mắt, và sẽ đối đáp với người, mặt đối mặt. Và ngươi sẽ bị giải về Ba-by-lôn.
4 Tuy nhiên, hỡi Sê-đê-kia, vua Giu-đa, hãy lắng nghe lời của CHÚA. CHÚA phán về ngươi như vầy: Ngươi sẽ không tử trận. 5 Ngươi sẽ qua đời bình an. Như dân chúng đã đốt hương an táng các tổ phụ ngươi, tức các vua trị vì trước ngươi, họ cũng sẽ đốt hương an táng ngươi và than khóc: Than ôi, chúa tôi! Chính Ta đã phán lời hứa này.’ Đấy là lời của CHÚA.”
6 Tiên tri Giê-rê-mi thuật lại với Sê-đê-kia, vua Giu-đa, tất cả những lời ấy tại trong thành Giê-ru-sa-lem, 7 trong khi đội quân vua Ba-by-lôn vây đánh thành Giê-ru-sa-lem và tất cả những thành còn đang kháng cự trong Giu-đa, tức La-ki và A-xê-ka. Đó là những thành trì kiên cố duy nhất còn sót lại trong Giu-đa.
Dân Chúng Bội Giao Ước Trả Tự Do Cho Người Nô Lệ
8 CHÚA phán với Giê-rê-mi sau khi vua Sê-đê-kia lập giao ước với toàn dân tại Giê-ru-sa-lem, công bố trả tự do cho nô lệ. 9 Mỗi người phải trả tự do cho các nô lệ người Hê-bơ-rơ, nam hoặc nữ, của mình; không ai được quyền bắt anh chị em người Do Thái mình làm nô lệ. 10 Tất cả các quan chức và toàn dân vâng theo, ký giao ước trả tự do cho nô lệ nam hoặc nữ, không bắt giữ ai làm nô lệ nữa. Chúng vâng theo và trả tự do cho nô lệ mình. 11 Nhưng sau đó chúng đổi ý, bắt những người nô lệ nam và nữ được trả tự do trở về làm nô lệ như cũ.
12 Bấy giờ CHÚA phán với Giê-rê-mi: 13 “CHÚA, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên phán như vầy: Khi Ta đem tổ phụ các ngươi ra khỏi Ai-cập, khỏi nhà nô lệ, Ta đã lập giao ước với chúng, dạy rằng: 14 Đến năm thứ bảy,[a] mỗi người trong các ngươi phải trả tự do cho anh chị em người Hê-bơ-rơ bán thân làm tôi cho mình. Sau khi người ấy giúp việc ngươi được sáu năm, ngươi phải trả tự do cho người. Nhưng tổ phụ các ngươi không vâng lời Ta, cũng không lắng tai nghe. 15 Gần đây các ngươi đã ăn năn và làm điều phải trước mắt Ta. Các ngươi công bố mỗi người trả tự do cho anh chị em mình. Và các ngươi đã lập giao ước trước mặt Ta, ngay trong đền thờ mang danh Ta. 16 Nhưng rồi các ngươi lại đổi ý và làm nhục danh Ta. Mỗi người trong các ngươi bắt các nô lệ nam và nữ được các ngươi trả tự do theo ý muốn trở về làm nô lệ như cũ.”
17 Vì thế, CHÚA phán như vầy: “Chính các ngươi không vâng lời Ta, các ngươi không công bố mỗi người trả tự do cho anh chị em, bạn bè mình. CHÚA phán: Này Ta công bố cho các ngươi tự do sa vào gươm đao, bệnh dịch, và đói kém. Ta sẽ làm cho mọi vương quốc trên đất kinh tởm các ngươi. 18 Những người vi phạm giao ước Ta, không thi hành các điều kiện trong giao ước chúng đã lập trước mặt Ta, Ta sẽ làm cho chúng giống như con bê bị chúng xẻ đôi để đi ngang qua giữa hai phần. 19 Các quan chức Giu-đa và Giê-ru-sa-lem, các quan thái giám, các thầy tế lễ, và toàn dân trong nước, hết thảy những người nào đi ngang qua giữa hai phần của con bê 20 đều sẽ bị nộp vào tay quân thù chúng, vào tay những kẻ tìm hại mạng sống chúng. Thây chúng sẽ làm thức ăn cho chim trời và thú rừng.
21 Ta cũng sẽ phó Sê-đê-kia, vua Giu-đa, và các quan chức người vào tay quân Ba-by-lôn đang rút đi khỏi các ngươi.” 22 CHÚA phán: “Này Ta sẽ truyền lệnh kéo quân ấy về đánh thành này. Chúng sẽ chiếm được và phóng hỏa đốt thành. Ta sẽ làm cho các thành phố Giu-đa điêu tàn, không người ở.”
Gương Sáng Của Người Rê-cáp
35 CHÚA phán với Giê-rê-mi dưới triều Giê-hô-gia-kim, con Giô-si-a, vua Giu-đa: 2 “Con hãy đến nhà gia tộc Rê-cáp, thăm hỏi họ, rồi đưa họ lên đền thờ, vào trong một phòng, mời họ dùng rượu.”
3 Vậy tôi mời Gia-a-xa-nia, con Giê-rê-mi, cháu Ha-bát-xi-nia, anh em ông, và tất cả các con trai ông, cùng toàn thể gia tộc Rê-cáp, 4 và đưa họ lên đền thờ, vào phòng các con trai của Ha-nan, con Gi-đa-lia, người của Đức Chúa Trời, bên cạnh phòng các quan chức triều đình, và ngay trên phòng của Ma-a-sê-gia, con Sa-lum, người canh cổng. 5 Tôi dọn tách và những bầu đầy rượu ra trước mặt những người nam trong gia tộc Rê-cáp, và mời họ: “Mời anh em dùng rượu.”
6 Nhưng họ đáp: “Chúng tôi không hề dùng rượu, vì tổ phụ chúng tôi là Giô-na-đáp, con Rê-cáp, đã truyền dạy chúng tôi: ‘Các con và con cháu các con đừng bao giờ uống rượu. 7 Cũng đừng xây nhà, gieo giống, trồng vườn nho, hoặc tậu những thứ đó. Nhưng các con cứ sống trong lều trại suốt đời để được sống lâu trên đất nơi các con chỉ là khách trọ.’ 8 Và chúng tôi đã vâng theo mọi điều tổ phụ chúng tôi là Giô-na-đáp, con Rê-cáp, truyền dạy. Chúng tôi, vợ chúng tôi, con trai con gái chúng tôi, trọn đời không hề dùng rượu. 9 Chúng tôi cũng không xây nhà để ở, cũng không tậu vườn nho, hoặc ruộng để gieo trồng. 10 Nhưng chúng tôi sống trong lều trại. Chúng tôi đã vâng giữ mọi điều tổ phụ Giô-na-đáp chúng tôi truyền dạy. 11 Nhưng khi Nê-bu-cát-nết-sa, vua Ba-by-lôn, tấn công vào đất nước, chúng tôi rủ nhau: ‘Nào, chúng ta hãy đi vào thành Giê-ru-sa-lem để thoát khỏi quân Canh-đê và quân A-ram.’ Vì thế, chúng tôi hiện đang sống trong thành Giê-ru-sa-lem.”
12 Bấy giờ, CHÚA phán với Giê-rê-mi. 13 CHÚA Vạn Quân, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, phán như vầy: “Con hãy đi nói với dân Giu-đa và dân cư thành Giê-ru-sa-lem: CHÚA phán: ‘Các ngươi không chịu sửa dạy và vâng lời Ta sao? 14 Giô-na-đáp, con Rê-cáp, đã truyền dạy con cháu đừng uống rượu, và chúng đã vâng theo, không uống rượu cho đến ngày nay. Chúng đã vâng giữ lời truyền dạy của tổ phụ chúng. Còn Ta, Ta đã bền lòng phán dạy các ngươi, nhưng các ngươi không vâng lời Ta. 15 Ta tiếp tục nhẫn nại sai tất cả các đầy tớ Ta là các tiên tri đến khuyên nài các ngươi: Các ngươi ai nấy hãy bỏ đường ác, cải thiện việc làm mình, cũng đừng đi theo phụng sự các thần khác, để các ngươi được sống tiếp tục trên đất Ta ban cho các ngươi và tổ phụ các ngươi. Nhưng các ngươi không lắng tai nghe, cũng không vâng lời Ta. 16 Thật con cháu Giô-na-đáp, con Rê-cáp, đã vâng giữ lời truyền dạy của tổ phụ chúng, nhưng dân này không vâng lời Ta.’
17 Vì thế, CHÚA, Đức Chúa Trời Toàn Năng, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, phán như vầy: ‘Này Ta sẽ giáng xuống dân Giu-đa và dân cư thành Giê-ru-sa-lem mọi tai họa Ta đã báo trước, vì Ta đã phán dạy chúng, nhưng chúng không vâng theo, Ta đã kêu gọi chúng, nhưng chúng không đáp lời.’ ”
18 Giê-rê-mi nói với gia tộc Rê-cáp: “CHÚA Vạn Quân, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, phán như vầy: Vì các ngươi đã nghe lời truyền dạy của Giô-na-đáp, tổ phụ các ngươi, vâng giữ và thi hành mọi điều người dạy bảo, 19 cho nên CHÚA Vạn Quân, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, phán như vầy: ‘Dòng họ Giô-na-đáp, con Rê-cáp, sẽ mãi mãi có người phụng sự Ta.’ ”
Ba-rúc Đọc Lời Chúa Cho Toàn Dân Tại Đền Thờ
36 Năm thứ tư triều Giê-hô-gia-kim, con Giô-si-a, vua Giu-đa, CHÚA phán với Giê-rê-mi lời này: 2 “Con hãy lấy một cuộn sách,[b] viết xuống mọi điều Ta phán dạy về Y-sơ-ra-ên, Giu-đa, và tất cả các nước khác, kể từ ngày Ta khởi phán dạy con dưới triều Giô-si-a cho đến ngày nay. 3 Có lẽ khi dân Giu-đa nghe về mọi tai họa Ta định giáng xuống chúng, chúng sẽ ăn năn, ai nấy xây bỏ đường ác mình, và Ta sẽ tha thứ gian ác và tội lỗi chúng.”
4 Giê-rê-mi gọi Ba-rúc đến, và Ba-rúc ghi chép vào cuộn sách mọi điều CHÚA phán với Giê-rê-mi, do chính miệng Giê-rê-mi thuật lại. 5 Giê-rê-mi bảo Ba-rúc: “Tôi bị quản chế, không được phép vào đền thờ. 6 Chính anh hãy lên đền thờ, và trong ngày lễ kiêng ăn, anh hãy đọc những lời CHÚA phán do chính miệng tôi thuật lại và anh đã ghi chép xuống cuộn sách này, cho dân chúng nghe. Anh cũng đọc cho toàn dân Giu-đa từ các thành kéo về nghe nữa. 7 Có lẽ chúng sẽ ăn năn, ai nấy xây bỏ đường ác mình, và CHÚA sẽ nhậm lời chúng cầu khẩn, vì cơn giận và thịnh nộ của CHÚA thật khủng khiếp khi Ngài cảnh cáo dân này.”
8 Ba-rúc, con Nê-ri-gia, làm y theo mọi điều tiên tri Giê-rê-mi dặn bảo, ông lên đền thờ, đọc lời CHÚA trong cuộn sách. 9 Tháng chín, năm thứ năm,[c] triều Giê-hô-gia-kim, con Giô-si-a, vua Giu-đa, toàn dân tại Giê-ru-sa-lem, và hết thảy những người từ các thành khác trong Giu-đa tựu về Giê-ru-sa-lem đều giữ lễ kiêng ăn trước mặt CHÚA. 10 Ba-rúc lên đền thờ, vào phòng của Ghê-ma-ria, con Sa-phan, thư ký triều đình, trên sân thượng, cạnh lối ra vào Cổng Mới của đền thờ. Tại đây, Ba-rúc đọc cho toàn dân nghe lời của Giê-rê-mi trong cuộn sách.
Ba-rúc Đọc Lời CHÚA Cho Các Quan Chức Triều Đình
11 Khi Mi-cai-gia, con Ghê-ma-ria, cháu Sa-phan, nghe đọc mọi lời của CHÚA trong cuộn sách, 12 ông liền đi xuống cung vua, vào văn phòng thư ký triều đình, gặp tất cả các quan chức đang ngồi họp: Thư ký triều đình Ê-li-sa-ma, Đê-la-gia, con Sê-ma-gia, En-na-than, con Ạc-bồ, Ghê-ma-ria, con Sa-phan, Sê-đê-kia, con Ha-na-nia, và tất cả quan chức khác. 13 Mi-cai-gia thuật lại cho họ tất cả những lời ông vừa nghe Ba-rúc đọc cho dân chúng trong cuộn sách. 14 Bấy giờ tất cả các quan chức đều sai Giê-hu-đi, con Nê-tha-nia, cháu Sê-lê-mia, chắt Cu-si, đến thưa với Ba-rúc: “Xin ông cầm theo cuộn sách vừa đọc cho dân chúng nghe đó, và đi với tôi.” Ba-rúc, con Nê-ri-gia, cầm cuộn sách đến gặp họ. 15 Họ nói: “Mời ông ngồi. Và xin ông đọc cho chúng tôi nghe.” Vậy Ba-rúc đọc cho họ nghe. 16 Vừa nghe xong mọi lời ấy, họ hoảng sợ nhìn nhau, và nói với Ba-rúc: “Chúng tôi phải tâu lên vua mọi điều này.” 17 Họ hỏi Ba-rúc: “Xin ông cho chúng tôi biết làm sao ông viết được mọi điều này? Có phải ông ta đọc cho ông chép không?”
18 Ba-rúc đáp: “Phải. Ông ấy đọc mọi lời này, và tôi dùng mực chép vào cuộn sách.”
19 Các quan chức nói với Ba-rúc: “Ông và Giê-rê-mi hãy đi ẩn mình, và đừng cho ai biết các ông ở đâu.”
20 Họ cất cuộn sách trong phòng thư ký triều đình Ê-li-sa-ma, rồi đến sân chầu tâu mọi sự lên vua.
Vua Đốt Cuộn Sách
21 Vua liền sai Giê-hu-đi đem cuộn sách về. Giê-hu-đi lấy cuộn sách từ phòng thư ký triều đình Ê-li-sa-ma về đọc cho vua nghe và tất cả các quan chức đứng chầu bên vua đều nghe. 22 Bấy giờ là tháng chín, Vua đang ngồi trong cung mùa đông, và lửa đang cháy trong lò sưởi trước mặt vua. 23 Mỗi khi Giê-hu-đi đọc được ba hoặc bốn cột chữ, vua liền dùng dao rọc giấy rọc đứt ra, ném vào lửa trong lò sưởi, cho đến khi trọn cuốn sách cháy rụi trong lò. 24 Vua và tất cả quần thần nghe mọi lời ấy, nhưng không ai hoảng sợ hoặc xé áo. 25 Hơn nữa, En-na-than, Đê-la-gia, và Ghê-ma-ria có nài xin vua đừng đốt cuộn sách, nhưng vua vẫn không nghe. 26 Vua lại truyền lệnh cho hoàng tử[d] Giê-ra-mên, cùng với Sê-ra-gia, con Ách-ri-ên, và Sê-lê-mia, con Áp-đê-ên, đi bắt thư ký Ba-rúc và tiên tri Giê-rê-mi. Nhưng CHÚA đã giấu hai người.
Ba-rúc Chép Cuộn Sách Khác
27 Sau khi vua đốt cuộn sách do Ba-rúc ghi chép theo lời Giê-rê-mi đọc, CHÚA phán với Giê-rê-mi: 28 “Con hãy lấy một cuộn sách khác, chép lại y mọi lời đã ghi trong cuộn trước mà Giê-hô-gia-kim, vua Giu-đa, đã đốt rụi. 29 Con hãy nói về Giê-hô-gia-kim, vua Giu-đa, như vầy: ‘CHÚA phán: Ngươi đã đốt cuộn sách này và hỏi: Tại sao ngươi dám viết trong sách rằng vua Ba-by-lôn chắc chắn sẽ đến phá hủy đất nước này, và diệt sạch người và thú?’ 30 Vì thế CHÚA phán về Giê-hô-gia-kim, vua Giu-đa, như vầy: Con cháu nó sẽ không được ngự trên ngai Đa-vít. Thây nó sẽ bị ném ra ngoài, phơi nắng ban ngày và dầm sương giá ban đêm. 31 Ta sẽ hình phạt nó, dòng dõi nó, và quần thần nó vì tội ác của chúng. Ta sẽ giáng xuống chúng nó, xuống dân cư thành Giê-ru-sa-lem, và dân Giu-đa tất cả những tai họa Ta đã báo trước cho chúng, nhưng chúng không chịu nghe.”
32 Giê-rê-mi lấy một cuộn sách khác, trao cho thư ký Ba-rúc, con Nê-ri-gia. Giê-rê-mi đọc lại cho Ba-rúc chép tất cả những lời trong cuộn sách mà Giê-hô-gia-kim, vua Giu-đa, đã đốt. Ông cũng đọc thêm nhiều lời khác tương tự như vậy nữa.
Vua Sê-đê-kia Nhờ Giê-rê-mi Cầu Nguyện Cho Đất Nước
37 Nê-bu-cát-nết-sa, vua Ba-by-lôn, lập Sê-đê-kia, con Giô-si-a, làm vua nước Giu-đa thế cho Cô-nia, con Giê-hô-gia-kim. 2 Nhưng cả vua Sê-đê-kia, quần thần, và dân trong nước, không một ai chú ý đến lời CHÚA phán qua tiên tri Giê-rê-mi.
3 Tuy nhiên, vua Sê-đê-kia sai Giê-hu-can, con Sê-lê-mia, và thầy tế lễ Sô-phô-ni, con Ma-a-sê-gia, đến thưa với tiên tri Giê-rê-mi: “Xin ông vì chúng tôi cầu khẩn CHÚA, Đức Chúa Trời chúng ta.”
4 Lúc ấy, Giê-rê-mi chưa bị giam cầm nên còn đi lại tự do giữa dân chúng. 5 Quân Canh-đê đang vây hãm thành Giê-ru-sa-lem, nghe tin quân của Pha-ra-ôn đã tiến ra khỏi Ai-cập, liền rút đi khỏi thành.
6 Bấy giờ CHÚA phán với tiên tri Giê-rê-mi: 7 “CHÚA, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, phán như vầy: Vua Giu-đa đã sai các ngươi đến cầu hỏi ý Ta. Hãy tâu lại như vầy: ‘Quân đội của Pha-ra-ôn đã tiến lên cứu giúp các ngươi sẽ quay trở về xứ mình, về Ai-cập. 8 Quân Canh-đê sẽ trở lại vây đánh thành này, chúng sẽ chiếm được và phóng hỏa đốt thành.’ ”
9 CHÚA phán: “Các ngươi đừng tự dối mình, đừng tự nhủ: ‘Quân Canh-đê thế nào cũng rút đi khỏi chúng ta!’ vì chúng sẽ không rút khỏi đâu. 10 Dù cho các ngươi có đánh tan quân Canh-đê đang hãm đánh các ngươi, đến nỗi chỉ còn lại những thương binh trong lều, chúng cũng sẽ vùng dậy, phóng hỏa đốt trụi thành này.”
Giê-rê-mi Bị Bắt Giam
11 Sau khi quân Canh-đê rút khỏi thành Giê-ru-sa-lem vì quân của Pha-ra-ôn đang tiến về thành, 12 Giê-rê-mi định ra khỏi thành Giê-ru-sa-lem, đi về địa phận Bên-gia-min để nhận phần cơ nghiệp của mình giữa dân tại đấy. 13 Nhưng khi tiên tri Giê-rê-mi vừa đến cổng Bên-gia-min thị bị Di-rê-gia (con Sê-lê-mia, cháu Ha-na-nia), viên đội trưởng tuần cảnh tại đấy, chặn lại, buộc tội: “Ông đào ngũ theo quân Canh-đê!”
14 Giê-rê-mi đáp: “Không phải vậy! Tôi không có đào ngũ theo quân Canh-đê.” Nhưng Di-rê-gia vẫn không nghe, cứ bắt Giê-rê-mi giải về cho các quan chức. 15 Các quan giận Giê-rê-mi lắm, ra lệnh đánh đòn và giam trong nhà thư ký Giô-na-than, vì nhà này đã chuyển thành nhà tù.
16 Vậy Giê-rê-mi bị giam trong xà lim dưới hầm, và giữ tại đó lâu ngày. 17 Sau đó, vua Sê-đê-kia ra lệnh giải Giê-rê-mi về cung, vua hỏi kín Giê-rê-mi: “CHÚA có phán lời gì không?”
Giê-rê-mi đáp: “Muôn tâu bệ hạ, có.” Ông nói tiếp: “Bệ hạ sẽ bị nộp vào tay vua Ba-by-lôn.”
18 Và Giê-rê-mi thưa với vua Sê-đê-kia: “Tôi có phạm lỗi gì với bệ hạ, hoặc với quần thần, hay dân chúng này mà bệ hạ lại bỏ tù tôi? 19 Còn các tiên tri đã từng rao báo là vua Ba-by-lôn sẽ không bao giờ tấn công bệ hạ và đất nước này, các tiên tri ấy hiện ở đâu? 20 Muôn tâu bệ hạ, giờ đây xin bệ hạ nghe lời tôi khẩn nài. Xin bệ hạ đừng trả tôi về nhà của thư ký Giô-na-than, kẻo tôi chết mất tại đấy.”
21 Vua Sê-đê-kia truyền lệnh giữ Giê-rê-mi tại sân vệ binh, và phát cho ông mỗi ngày một khoanh bánh mì từ phố lò bánh, cho đến khi trong thành không còn bánh nữa. Vậy Giê-rê-mi bị giam tại sân vệ binh.
Giê-rê-mi Bị Thả Xuống Giếng
38 Sê-pha-tia, con Mát-tan, Ghê-đa-lia, con Phát-hua, Giu-can, con Sê-lê-mia, và Phát-hua, con Manh-ki-gia, đều có nghe lời Giê-rê-mi giảng cho toàn dân: 2 “CHÚA phán như vầy: ‘Ai ở lại trong thành này sẽ chết vì gươm đao, đói kém, hoặc bệnh dịch. Nhưng ai ra đầu hàng quân Canh-đê sẽ được sống. Người ấy ít ra cũng thoát thân được.’ ” 3 CHÚA phán: “Thành này chắc chắn sẽ bị nộp vào tay quân đội vua Ba-by-lôn, và vua sẽ chiếm đóng thành.” 4 Các quan chức này tâu vua: “Tâu bệ hạ, tên này đáng bị xử tử, vì nó nói những lời đó làm nhụt chí các chiến sĩ còn lại trong thành, và cũng làm cho toàn dân nản lòng nữa. Tên này không tìm phúc lợi cho dân chúng, nhưng chỉ gây thiệt hại cho họ thôi.”
5 Vua Sê-đê-kia đáp: “Này, Ta giao nó cho các ngươi.” Vì vua không thể làm gì ngăn chặn họ[e] cả. 6 Vậy họ bắt Giê-rê-mi thả xuống giếng trong sân vệ binh. Giếng này thuộc về Manh-ki-gia, một người trong hoàng tộc. Họ dòng dây thừng thả Giê-rê-mi xuống. Giếng không có nước, chỉ có bùn lầy, và Giê-rê-mi lún xuống bùn.
7 Thái giám E-bết Mê-léc, người Ê-thi-ô-bi, làm việc trong hoàng cung, nghe tin họ thả Giê-rê-mi xuống giếng. Bấy giờ vua đang ngự tại cổng Bên-gia-min. 8 E-bết Mê-léc rời hoàng cung đến chầu vua: 9 “Muôn tâu bệ hạ! Những người ấy đối xử với tiên tri Giê-rê-mi thật là ác độc! Họ thả tiên tri xuống giếng để ông chết đói dưới đó, vì trong thành không còn thực phẩm nữa.”
10 Vua truyền lệnh cho E-bết Mê-léc, người Ê-thi-ô-bi: “Hãy đem theo ba mươi người[f] từ đây đến kéo tiên tri Giê-rê-mi lên khỏi giếng trước khi ông ta chết.”
11 E-bết Mê-léc đem người theo với mình về hoàng cung, xuống kho quần áo[g] lấy giẻ rách và quần áo cũ, dùng dây thừng dòng xuống giếng cho Giê-rê-mi. 12 E-bết Mê-léc, người Ê-thi-ô-bi nói với Giê-rê-mi: “Ông nhét mấy miếng giẻ rách và quần áo cũ này giữa nách và dây thừng.” Giê-rê-mi làm y như vậy. 13 Họ dùng dây thừng kéo Giê-rê-mi lên khỏi giếng. Sau đó, Giê-rê-mi được giữ trong sân vệ binh.
Vua Sê-đê-kia Hỏi Ý Tiên Tri Giê-rê-mi
14 Vua Sê-đê-kia sai giải tiên tri Giê-rê-mi đến lối vào đền thờ, cửa thứ ba. Vua nói với Giê-rê-mi: “Trẫm có việc muốn hỏi ngươi. Ngươi đừng giấu trẫm điều chi hết.”
15 Giê-rê-mi đáp lời vua Sê-đê-kia: “Nếu tôi nói ra, bệ hạ chắc sẽ giết tôi. Nếu tôi có khuyên bệ hạ, bệ hạ cũng không nghe.”
16 Vua Sê-đê-kia kín đáo thề với Giê-rê-mi: “Trẫm chỉ CHÚA hằng sống, là Đấng ban sự sống cho chúng ta, mà thề rằng trẫm sẽ không giết ngươi, cũng không nộp ngươi vào tay những người đang tìm hại mạng sống ngươi.”
17 Giê-rê-mi tâu vua Sê-đê-kia: “CHÚA, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, phán như vầy: Ngươi chỉ cần ra đầu hàng các tướng lãnh vua Ba-by-lôn thì ngươi sẽ được sống. Thành này cũng không bị thiêu hủy. Ngươi và gia đình ngươi sẽ sống. 18 Nhưng nếu ngươi không đầu hàng các tướng lãnh vua Ba-by-lôn, thành này sẽ rơi vào tay quân Canh-đê, chúng sẽ đốt thành, và ngươi sẽ không thoát khỏi tay chúng.”
19 Vua Sê-đê-kia nói với Giê-rê-mi: “Trẫm ngại nhóm người Do Thái đã đào ngũ theo quân Canh-đê, e quân Canh-đê nộp trẫm cho chúng hành hạ.”
20 Giê-rê-mi đáp: “Quân Canh-đê sẽ không nộp bệ hạ cho chúng đâu. Tôi xin bệ hạ vâng theo lời CHÚA, lời tôi đang trình bày với bệ hạ đây, để bệ hạ được phúc lành và được sống. 21 Còn nếu bệ hạ không chịu đầu hàng, thì CHÚA cho tôi thấy điều này: 22 Hết thảy những phụ nữ còn lại trong cung vua Giu-đa đều bị dẫn ra nộp cho các tướng lãnh vua Ba-by-lôn. Họ vừa đi vừa nói:
‘Bạn bè thân tín của bệ hạ
Đã dối gạt bệ hạ và thắng thế!
Khi chân bệ hạ lún xuống bùn,
Họ quay lưng bỏ đi.’
23 Hết thảy các hoàng hậu, cung phi, công chúa và hoàng tử đều sẽ bị nộp cho quân Canh-đê. Chính bệ hạ cũng không thoát khỏi tay chúng. Bệ hạ sẽ rơi vào tay vua Ba-by-lôn, và thành này sẽ bị thiêu hủy.”
24 Vua Sê-đê-kia dặn Giê-rê-mi: “Đừng cho ai biết về cuộc hội kiến này, kẻo ngươi bị xử tử. 25 Nếu các quan chức nghe tin trẫm có tiếp xúc với ngươi, và họ đến hạch hỏi ngươi: ‘Xin cho chúng tôi biết ông đã nói gì với vua, và vua đã nói gì với ông. Xin đừng giấu chúng tôi điều gì cả, để ông khỏi phải chết,’ 26 ngươi hãy đáp lời họ: ‘Tôi khẩn xin vua đừng trả tôi về nhà ngục Giô-na-than, kẻo tôi chết tại đấy.’ ”
27 Và khi hết thảy các quan chức đến hạch hỏi Giê-rê-mi, ông đáp lời họ theo như mọi điều vua dặn. Vậy họ ngừng gạn hỏi, vì không ai nghe biết gì về cuộc hội kiến giữa ông và vua.
28 Giê-rê-mi bị giam giữ tại sân vệ binh cho đến ngày thành Giê-ru-sa-lem thất thủ.
Khi thành Giê-ru-sa-lem thất thủ…[h]
Giê-ru-sa-lem Thất Thủ
39 Tháng mười, năm thứ chín triều vua Sê-đê-kia nước Giu-đa, Nê-bu-cát-nết-sa, vua Ba-by-lôn, dốc toàn quân tấn công và vây hãm thành Giê-ru-sa-lem. 2 Ngày mồng chín tháng tư, năm thứ mười một triều vua Sê-đê-kia, tường thành bị chọc thủng. 3 Khi thành Giê-ru-sa-lem thất thủ, tất cả các tướng lãnh vua Ba-by-lôn tiến vào ngồi chỉ huy tại cổng Giữa: Nẹt-gan Sa-rết-se,[i] người thành Sam-ga,[j] Nê-bô Sa-sê-kim, [k] chỉ huy trưởng quân sự, Nẹt-gan Sa-rết-se, một sĩ quan cao cấp, và tất cả các quan tướng khác của vua Ba-by-lôn. 4 Khi Sê-đê-kia, vua Giu-đa, nhìn thấy tình hình, vua và toàn quân tìm đường tẩu thoát. Ban đêm, họ ra khỏi thành, đi ngang qua vườn ngự uyển, xuyên qua cổng giữa hai bức tường, hướng về thung lũng sông Giô-đanh.
5 Nhưng quân Canh-đê đuổi theo họ, và đuổi kịp vua Sê-đê-kia nơi vùng đồng bằng khô hạn gần thành Giê-ri-cô. Chúng bắt vua, giải lên cho Nê-bu-cát-nết-sa, vua Ba-by-lôn, xét xử tại Ríp-lát, thuộc lãnh thổ Ha-mát. 6 Vua Sê-đê-kia nhìn thấy tận mắt các con trai mình bị hành quyết tại Ríp-lát, theo lệnh vua Ba-by-lôn; vua Ba-by-lôn cũng ra lệnh hành quyết tất cả những người thuộc dòng dõi quý tộc của Giu-đa. 7 Kế đến vua Sê-đê-kia bị móc cả hai mắt, xiềng bằng xích đồng, và giải về Ba-by-lôn.
8 Trong khi đó, quân Canh-đê đốt rụi hoàng cung, nhà cửa dân chúng, và phá sập tường thành Giê-ru-sa-lem. 9 Tướng Nê-bu-xa-ra-đan, chỉ huy trưởng đoàn vệ sĩ, ra lệnh lưu đày qua Ba-by-lôn những người dân còn sót lại trong thành cùng với những người đã đào ngũ theo ông, và những người thợ thủ công còn lại. 10 Lúc ấy, ông chừa lại trong xứ Giu-đa những người nghèo khổ nhất, không có tài sản chi hết, và cấp phát vườn nho và ruộng đất cho họ.
Giê-rê-mi Được Trả Tự Do
11 Nê-bu-cát-nết-sa, vua Ba-by-lôn, truyền lệnh cho tướng Nê-bu-xa-ra-đan, chỉ huy trưởng đoàn vệ sĩ, về Giê-rê-mi như sau: 12 “Hãy đem ông ấy về, lo liệu chu đáo. Đừng làm gì hại ông hết, nhưng hãy chấp thuận bất cứ điều gì ông yêu cầu.” 13 Vậy Nê-bu-xa-ra-đan, chỉ huy trưởng đoàn vệ sĩ, cùng với Nê-bu-sa-ban, chỉ huy trưởng quân sự, Nẹt-gan Sa-rết-se, một sĩ quan cao cấp, và hết thảy các tướng lãnh vua Ba-by-lôn 14 sai tìm Giê-rê-mi, đem ông ra khỏi sân vệ binh, giao cho Ghê-đa-lia (con A-hi-cam, cháu Sa-phan) đưa ông về nhà. Và Giê-rê-mi sống giữa dân mình.
Chúa Hứa Giải Cứu E-bết Mê-léc
15 CHÚA phán với Giê-rê-mi trong khi ông còn bị giam giữ tại sân vệ binh: 16 “Con hãy đi nói cho E-bết Mê-léc người Ê-thi-ô-bi: ‘CHÚA Vạn Quân, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, phán như vầy: Này Ta sẽ giáng tai họa chứ không phải phúc lành xuống thành này, theo như lời Ta đã phán. Đến lúc ấy ngươi sẽ chứng kiến sự kiện tận mắt.’ ” 17 CHÚA phán: “Nhưng đến lúc ấy Ta sẽ giải cứu ngươi. Ngươi sẽ không rơi vào tay những người ngươi đang sợ.” 18 CHÚA phán: “Vì Ta chắc chắn sẽ giải cứu ngươi. Ngươi sẽ không ngã dưới lưỡi gươm, nhưng ngươi sẽ thoát thân được, vì ngươi đã tin cậy Ta.”
Giê-rê-mi Ở Lại Trong Xứ Giu-đa
40 CHÚA phán với Giê-rê-mi sau khi tướng Nê-bu A-đan, chỉ huy trưởng đoàn vệ sĩ, trả tự do cho ông tại Ra-ma, đang khi ông bị xiềng và cùng với cả đoàn dân từ thành Giê-ru-sa-lem và xứ Giu-đa trên đường lưu đày qua Ba-by-lôn.
2 Viên chỉ huy trưởng đoàn vệ sĩ dẫn Giê-rê-mi đi riêng ra và nói: “CHÚA, Đức Chúa Trời của ông, đã cảnh cáo trước, Ngài sẽ giáng tai họa xuống chốn này. 3 Và bây giờ Ngài đã giáng họa xuống. CHÚA đã thực hiện điều Ngài phán, vì dân chúng phạm tội với CHÚA, không chịu vâng lời Ngài. Vì thế mà việc này đã xảy ra. 4 Bây giờ tôi tháo xiềng ra khỏi tay ông. Nếu ông muốn qua Ba-by-lôn với tôi, mời ông đi, tôi sẽ lo liệu cho ông chu đáo. Còn nếu ông không muốn, thì đừng đi. Kìa, toàn cõi đất nước này ở trước mặt ông. Ông muốn đi nơi nào tùy ý.” 5 Giê-rê-mi chưa đáp lời, Nê-bu A-đan lại nói tiếp: “Hay là ông về với Ghê-đa-lia, con A-hi-cam, cháu Sa-phan. Hoàng thượng[l] vừa bổ nhiệm người làm tổng trấn các thành xứ Giu-đa. Ông có thể ở với Ghê-đa-lia và sống giữa dân mình. Hoặc ông thấy cần đi nơi nào khác thì cứ tùy nghi mà đi.”
Viên chỉ huy trưởng đoàn vệ sĩ cấp thực phẩm và vật dụng cho Giê-rê-mi rồi thả ông đi. 6 Giê-rê-mi đi về Mích-ba, ở với Ghê-đa-lia, con A-hi-cam, và sống giữa dân chúng còn lại trong xứ.
Tổng Trấn Ghê-đa-lia Khởi Sự Gây Dựng Cộng Đồng Giu-đa
7 Tất cả các sĩ quan chỉ huy các lực lượng ở vùng quê, cấp chỉ huy và quân lực của họ, đều nghe tin vua Ba-by-lôn đã lập Ghê-đa-lia, con A-hi-cam, làm tổng trấn trong nước, để cai trị những người gồm cả đàn ông, đàn bà, và trẻ con, thuộc thành phần nghèo khổ nhất trong xứ không bị đày qua Ba-by-lôn. 8 Các sĩ quan chỉ huy này gồm có Ích-ma-ên (con Nê-tha-nia), Giô-ha-nan và Giô-na-than (con Ca-rê-át), Sê-ra-gia (con Tan-hu-mết), các con trai của Ê-phai ở Nê-tô-pha, và Giê-xa-nia (con một người Ma-a-ca). Họ đem quân theo đến yết kiến Ghê-đa-lia tại Mích-ba. 9 Ghê-đa-lia, con A-hi-cam, cháu Sa-phan, dùng lời thề trấn an họ: “Anh em đừng ngại phục vụ người Ba-by-lôn. Anh em cứ ở trong nước, phục vụ vua Ba-by-lôn, rồi sẽ được an cư lạc nghiệp. 10 Tôi phải ở lại Mích-ba để đại diện cho anh em tiếp xúc với người Ba-by-lôn mỗi khi họ đến. Nhưng anh em được quyền thu hoạch rượu, các loại trái cây mùa hạ, dầu, và trữ trong lọ, bình. Hãy định cư trong các thành anh em đã chiếm đóng.”
11 Hết thảy những người Do Thái ở Mô-áp, Am-môn, Ê-đôm, và ở khắp các nước khác cũng nghe tin vua Ba-by-lôn đã chừa lại một số dân trong xứ Giu-đa, và đã lập Ghê-đa-lia, con A-hi-cam, cháu Sa-phan, cai trị họ. 12 Hết thảy những người Do Thái này tản mát khắp nơi đều trở về Giu-đa, đến yết kiến Ghê-đa-lia tại Mích-ba, và thu hoạch được một số lượng dồi dào rượu và trái cây mùa hạ.
Ghê-đa-lia Bị Ám Sát
13 Giô-ha-nan, con Ca-rê-át, và hết thảy các sĩ quan chỉ huy các lực lượng ở vùng thôn quê đến gặp Ghê-đa-lia tại Mích-ba, 14 và báo tin: “Chắc hẳn tổng trấn biết tin Ba-a-lít, vua Am-môn, đã sai Ích-ma-ên, con Nê-tha-nia, về ám sát tổng trấn?” Nhưng Ghê-đa-lia, con A-hi-cam, không tin lời họ.
15 Giô-ha-nan, con Ca-rê-át, cũng gặp kín Ghê-đa-lia tại Mích-ba và đề nghị: “Xin cho tôi thủ tiêu Ích-ma-ên, con Nê-tha-nia, mà không ai biết hết. Sao lại để cho nó ám sát tổng trấn, để rồi toàn dân Do Thái tụ họp chung quanh tổng trấn phải tản lạc, và dân còn sót lại trong xứ Giu-đa cũng chết mất?”
16 Nhưng Ghê-đa-lia, con A-hi-cam, can ngăn Giô-ha-nan, con Ca-rê-át: “Đừng làm vậy! Điều anh nói về Ích-ma-ên không đúng đâu!”
41 Tuy nhiên, đến tháng bảy, Ích-ma-ên, con Nê-tha-nia, cháu Ê-li-sa-ma, vốn dòng tôn thất, cũng là một trong các tướng lãnh của nhà vua, đem theo mười bộ hạ đến yết kiến tổng trấn Ghê-đa-lia, con A-hi-cam, tại Mích-ba. Trong khi họ cùng dùng bữa tại đó, 2 Ích-ma-ên, con Nê-tha-nia, và mười bộ hạ theo mình vụt đứng dậy, rút kiếm đâm chết Ghê-đa-lia, con A-hi-cam, cháu Sa-phan, là người vua Ba-by-lôn lập làm tổng trấn trong nước. 3 Ích-ma-ên cũng hạ sát luôn tất cả những người Do Thái hầu cận Ghê-đa-lia tại Mích-ba và những người lính Ba-by-lôn có mặt tại đó.
Cuộc Tàn Sát Lan Rộng
4 Ngày hôm sau, khi chưa ai biết về vụ ám sát tổng trấn Ghê-đa-lia, 5 có tám mươi người đến từ Si-chem, Si-lô, và Sa-ma-ri. Họ đã cạo râu, xé rách áo, và rạch da thịt. Họ mang theo tế lễ chay và nhũ hương để lên đền thờ dâng cho CHÚA. 6 Ích-ma-ên, con Nê-tha-nia, từ Mích-ba lên đón họ, vừa đi vừa khóc. Khi gặp họ, Ích-ma-ên ân cần: “Mời các ông ghé vào đây chào tổng trấn Ghê-đa-lia, con A-hi-cam.” 7 Vào được giữa thành, Ích-ma-ên và bộ hạ liền tàn sát họ và quăng thây xuống giếng. 8 Nhưng mười người trong nhóm nói với Ích-ma-ên: “Xin đừng giết chúng tôi, vì chúng tôi còn dự trữ lương thực giấu ngoài đồng: lúa mì, lúa mạch, dầu ô-liu và mật ong.” Vậy Ích-ma-ên tha, không giết họ chung với các bạn đồng hành. 9 Ích-ma-ên quăng thây của tất cả những người anh ta tàn sát xuống một hồ to do vua A-sa đào để phòng thủ trong khi nguy cơ chiến tranh với Ba-i-sa, vua Y-sơ-ra-ên, đe dọa. Ích-ma-ên, con Nê-tha-nia, lấy thây người lấp đầy hồ.
10 Ích-ma-ên bắt tất cả những người còn lại tại Mích-ba, gồm các công chúa và hết thảy dân chúng mà tướng Nê-bu-xa-ra-đan, chỉ huy trưởng quân sự, chừa lại ở Mích-ba, dưới quyền cai trị của Ghê-đa-lia, con A-hi-cam. Ích-ma-ên, con Nê-tha-nia, bắt họ, dẫn đi về hướng Am-môn.
11 Giô-ha-nan, con Ca-rê-át, và tất cả các sĩ quan đi theo ông nghe về mọi việc tàn ác Ích-ma-ên, con Nê-tha-nia, đã làm. 12 Họ liền tập họp toàn thể lực lượng, đi đánh Ích-ma-ên, con Nê-tha-nia. Họ đuổi kịp anh ta gần ao lớn ở Ghi-bê-ôn. 13 Hết thảy đoàn dân bị Ích-ma-ên dẫn đi đều mừng rỡ khi họ nhìn thấy Giô-ha-nan, con Ca-rê-át, và tất cả các sĩ quan đi cùng với ông. 14 Tất cả những người bị Ích-ma-ên bắt dẫn đi khỏi Mích-ba đều quay lại, chạy về phía Giô-ha-nan, con Ca-rê-át. 15 Nhưng Ích-ma-ên, con Nê-tha-nia, cùng với tám bộ hạ, thoát khỏi tay Giô-ha-nan, và trốn qua xứ Am-môn.
Trốn Qua Ai-cập
16 Hết thảy người còn lại bị Ích-ma-ên, con Nê-tha-nia, bắt đi khỏi Mích-ba sau khi anh ta ám sát Ghê-đa-lia, con A-hi-cam, gồm có binh sĩ, đàn bà, trẻ con, và thái giám. Giô-ha-nan, con Ca-rê-át, và tất cả các sĩ quan đi theo ông dẫn hết thảy những người này ra khỏi Ghi-bê-ôn. 17 Họ tiếp tục đi, và dừng lại tại Ghê-rút Kim-ham, gần Bết-lê-hem, trên đường xuống Ai-cập. 18 Họ sợ quân Canh-đê vì Ích-ma-ên, con Nê-tha-nia, đã ám sát Ghê-đa-lia, con A-hi-cam, là người vua Ba-by-lôn đã lập làm tổng trấn trong nước.
Dân Chúng Xin Giê-rê-mi Cầu Hỏi Ý Chúa
42 Tất cả các sĩ quan chỉ huy, kể cả Giô-ha-nan, con Ca-rê-át, và Giê-xa-nia, con Hô-sa-gia, và toàn thể dân chúng, thượng lưu hay thấp hèn, 2 đều đến nài nỉ tiên tri Giê-rê-mi: “Chúng tôi van ông! Xin ông nhậm lời chúng tôi. Xin ông cầu khẩn CHÚA, Đức Chúa Trời của ông, cho chúng tôi, cho tất cả những người còn sót lại này. Như chính mắt ông thấy, chúng tôi xưa vốn đông đảo, nhưng bây giờ chỉ còn lại một số ít thôi. 3 Xin ông cầu khẩn CHÚA, Đức Chúa Trời của ông, dạy chúng tôi biết phải đi đường nào và phải làm điều gì.”
4 Tiên tri Giê-rê-mi đáp: “Được rồi! Ta sẽ cầu khẩn CHÚA, Đức Chúa Trời của các ngươi để biết mọi điều CHÚA phán dạy. Ta sẽ không giữ lại một điều nào cả.”
5 Họ liền thề: “Cầu xin CHÚA chân thật và thành tín làm chứng rằng Ngài sẽ trừng phạt chúng tôi nếu chúng tôi không làm y theo mọi điều CHÚA, Đức Chúa Trời của ông, sai ông truyền lại cho chúng tôi. 6 Chúng tôi đã nhờ ông cầu khẩn Ngài. Dù muốn dù không, chúng tôi xin vâng lời CHÚA, Đức Chúa Trời của chúng tôi, để được phúc lành. Phải, chúng tôi sẽ vâng theo lời CHÚA, Đức Chúa Trời của chúng tôi.”
CHÚA Đáp Lời Giê-rê-mi Cầu Xin
7 Mười ngày sau, CHÚA phán với Giê-rê-mi. 8 Ông triệu tập Giô-ha-nan, con Ca-rê-át, tất cả các sĩ quan chỉ huy, và toàn thể dân chúng, từ cao sang đến thấp hèn. 9 Ông nói: “Các ngươi có nhờ tôi trình dâng lên CHÚA, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, lời cầu xin của các ngươi. Đây là lời Ngài phán: 10 ‘Nếu các ngươi bằng lòng sống trong đất nước này, Ta sẽ không phá đổ, nhưng Ta sẽ xây dựng các ngươi; Ta sẽ không bứng gốc, nhưng Ta sẽ vun trồng các ngươi. Ta đau lòng vì tai họa Ta đã giáng xuống các ngươi. 11 Đừng sợ vua Ba-by-lôn mà các ngươi hiện đang sợ. Đừng sợ nữa.’ ” CHÚA phán: “Vì Ta ở với các ngươi. Ta sẽ cứu giúp các ngươi, Ta sẽ giải cứu các ngươi ra khỏi tay vua. 12 Ta sẽ thương xót các ngươi, khiến cho vua cũng thương xót các ngươi và cho các ngươi ở lại trong đất nước mình.
13 Còn nếu các ngươi không vâng lời CHÚA, Đức Chúa Trời các ngươi, nếu các ngươi tiếp tục nói: ‘Chúng tôi không muốn sống trong xứ này; 14 không đâu! nhưng chúng tôi sẽ đi xuống Ai-cập, nơi đó chúng tôi sẽ không thấy chiến tranh, không nghe tù và thổi, cũng không đói khát thức ăn; chúng tôi muốn sống tại đó,’ 15 thì các ngươi là những người còn sống sót trong xứ Giu-đa, hãy lắng nghe lời CHÚA. CHÚA Vạn Quân, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, phán như vầy: ‘Nếu các ngươi quyết định đi xuống Ai-cập, trú ngụ tại đó, 16 thì gươm đao mà các ngươi sợ sẽ bắt kịp các ngươi trong xứ Ai-cập, và đói kém mà các ngươi lo ngại cũng sẽ bám sát các ngươi tại Ai-cập, và các ngươi sẽ chết tại đó. 17 Tất cả những người nào quyết định đi xuống Ai-cập trú ngụ tại đó, sẽ chết vì gươm dao, đói kém và bệnh dịch. Không một người nào sống sót, không một người nào thoát khỏi tai họa Ta sẽ giáng xuống chúng.’ ” 18 CHÚA Vạn Quân, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, phán như vầy: “Như Ta đã trút cơn giận và cơn thịnh nộ Ta xuống dân cư thành Giê-ru-sa-lem thể nào, Ta cũng sẽ trút cơn thịnh nộ Ta xuống các ngươi khi các ngươi đi xuống Ai-cập. Người ta sẽ chửi rủa, kinh tởm các ngươi, dùng các ngươi làm câu rủa độc, lời nhục mạ. Các ngươi sẽ không bao giờ được nhìn lại chốn này nữa.
19 Các ngươi là những người còn sống sót trong xứ Giu-đa, CHÚA đã phán dạy các ngươi: ‘Đừng đi xuống Ai-cập.’ Các ngươi biết rõ ngày nay ta đã cảnh cáo các ngươi. 20 Các ngươi đã liều mạng tự dối mình khi các ngươi sai ta đến với CHÚA, Đức Chúa Trời của các ngươi: ‘Xin ông cầu khẩn CHÚA, Đức Chúa Trời của chúng ta giùm chúng tôi, rồi truyền cho chúng tôi biết mọi điều CHÚA phán dạy chúng tôi. Chúng tôi sẽ vâng theo.’ 21 Ngày nay ta đã trình bày cho các ngươi, nhưng các ngươi không chịu vâng lời CHÚA, Đức Chúa Trời của các ngươi, không chịu làm theo mọi điều Ngài đã sai ta nói lại với các ngươi. 22 Vậy bây giờ, các ngươi hãy biết chắc rằng các ngươi sẽ chết vì gươm đao, đói kém, và bệnh dịch tại chính nơi mà các ngươi ước ao đi đến để trú ngụ.”
Giê-rê-mi Bị Cưỡng Bức Đi Xuống Ai-cập Với Đoàn Dân
43 Giê-rê-mi vừa công bố xong cho toàn dân mọi lời ấy, mọi lời của CHÚA, Đức Chúa Trời của chúng, truyền ông nói lại với chúng, 2 A-xa-ria, con Hô-sa-gia, và Giô-ha-nan, con Ca-rê-át, và hết thảy những người ngạo mạn liền nói: “Ông nói dối! CHÚA Đức Chúa Trời của chúng tôi không có sai ông bảo chúng tôi: ‘Các ngươi đừng bao giờ xuống Ai-cập trú ngụ.’ 3 Chính Ba-rúc, con Nê-ri-gia, đã xúi ông chống lại chúng tôi, để nộp chúng tôi vào tay quân Ba-by-lôn: chúng sẽ giết chúng tôi, hoặc đầy chúng tôi qua Ba-by-lôn.”
4 Vậy Giô-ha-nan, con Ca-rê-át, và tất cả các sĩ quan chỉ huy, cùng toàn dân nhất quyết không vâng lời CHÚA dạy phải ở lại sinh sống trong xứ Giu-đa. 5 Giô-ha-nan, con Ca-rê-át, và tất cả các sĩ quan chỉ huy bắt tất cả những người còn lại trong xứ Giu-đa, gồm có những người tản lạc khắp mọi nước đã trở về sinh sống trong xứ Giu-đa, 6 và tất cả những người mà tướng Nê-bu-xa-ra-đan, chỉ huy trưởng quân sự, đặt dưới quyền cai trị của Ghê-đa-lia, con A-hi-cam, cháu Sa-phan, nào đàn ông, đàn bà, trẻ con, và các công chúa, luôn cả tiên tri Giê-rê-mi và Ba-rúc, con Nê-ri-gia, 7 và dẫn đi xuống Ai-cập, vì họ không vâng lời CHÚA. Họ đi đến thành Tác-pha-nết.
Lời Tiên Tri Về Việc Nê-bu-cát-nết-sa Xâm Chiếm Ai-cập
8 Tại Tác-pha-nết, CHÚA phán bảo Giê-rê-mi: 9 “Con hãy khuân vài tảng đá lớn, đem chôn dưới xi-măng, dưới sân gạch, nơi lối vào cơ quan chính quyền tại Tác-pha-nết, ngay trước mắt người Do Thái, cho họ thấy. 10 Rồi con hãy nói với chúng: CHÚA Vạn Quân, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, phán như vầy: ‘Này, Ta sẽ sai gọi Nê-bu-cát-nết-sa, vua Ba-by-lôn, đầy tớ Ta. Ta sẽ đặt ngai nó trên tảng đá này mà Ta đã chôn giấu, và nó sẽ căng tán ra che trên đó. 11 Nó sẽ đến và đánh bại Ai-cập, giết chết những kẻ bị định phải chết, bắt tù đày những kẻ bị định cho tù đày, và dùng gươm đao đâm chém những kẻ bị định cho gươm đao. 12 Nó sẽ phóng hỏa đốt các miếu đền của các thần Ai-cập. Nó sẽ thiêu hủy các thần tượng hoặc đem chúng đi lưu đày. Nó sẽ cướp sạch xứ Ai-cập như người chăn bắt rận sạch áo mình. Nó sẽ ra về bình an. 13 Nó sẽ đập phá các cột trụ hình tháp ở Bết Sê-mết trong xứ Ai-cập, và nó sẽ thiêu rụi các miếu đền của các thần Ai-cập.’ ”
Lời Chúa Cho Dân Do Thái Tại Ai-cập
44 CHÚA phán với Giê-rê-mi về hết thảy những người Do Thái đang sống tại Ai-cập, ở Mích-đôn, Tác-pha-nết, và Mem-phít, và vùng Pha-trô: 2 CHÚA Vạn Quân, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, phán như vầy: “Các ngươi đã thấy tất cả các tai họa Ta đổ xuống thành Giê-ru-sa-lem và toàn bộ các thành xứ Giu-đa. Kìa, ngày nay các thành ấy vẫn còn đổ nát, không người ở, 3 vì điều ác dân cư trong thành đã làm. Chúng đã xúc phạm đến Ta, chúng đi theo phụng sự và dâng sinh tế cho các thần khác mà chúng, hoặc các ngươi, hoặc tổ phụ các ngươi cũng chưa hề biết. 4 Dù Ta đã bền lòng tiếp tục sai hết thảy các tiên tri đầy tớ Ta đến khuyên dạy: ‘Các ngươi đừng làm điều gớm ghiếc này, là điều Ta ghê tởm!’ 5 chúng vẫn không nghe, không lắng tai, không từ bỏ điều ác chúng làm, là dâng sinh tế cho các thần khác. 6 Vì thế Ta trút cơn thịnh nộ lôi đình xuống, đốt cháy các thành Giu-đa và các đường phố thành Giê-ru-sa-lem. Ngày nay, các thành ấy vẫn còn đổ nát, tiêu điều.”
7 Và bây giờ, CHÚA, Đức Chúa Trời Toàn Năng, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, phán như vầy: “Sao các ngươi lại tự gây cho mình tai họa lớn lao này, đến nỗi đàn ông, đàn bà, trẻ em, và con nít còn bú phải bị diệt trừ khỏi xứ Giu-đa, không còn một người nào sống sót giữa các ngươi? 8 Sao các ngươi lại xúc phạm đến Ta với công việc tay các ngươi làm? Tại xứ Ai-cập, nơi các ngươi đến tị nạn, các ngươi dâng sinh tế cho các thần khác, để rồi phải bị diệt vong, và trở thành một lời nguyền rủa, một điều ô nhục giữa mọi dân trên đất. 9 Lẽ nào các ngươi quên những việc gian ác mà tổ phụ các ngươi đã làm trong xứ Giu-đa và các đường phố thành Giê-ru-sa-lem? 10 Đến ngày nay, các ngươi vẫn chưa ăn năn, chưa kinh sợ, chưa sống theo Kinh Luật và quy luật Ta ban cho các ngươi và tổ phụ các ngươi.”
11 Vì thế, CHÚA Vạn Quân, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, phán như vầy: “Này, Ta đã quyết định giáng họa xuống các ngươi và diệt trừ cả xứ Giu-đa. 12 Ta sẽ cất đi hết những người còn sót lại trong xứ Giu-đa mà đã quyết định xuống Ai-cập tị nạn. Chúng sẽ bị tiêu diệt hết trong xứ Ai-cập. Chúng sẽ ngã xuống vì gươm dao. Chúng sẽ tiêu hao mất vì đói kém. Từ kẻ hèn đến người sang, mọi người đều sẽ chết vì gươm đao hoặc đói kém. Người ta sẽ chửi rủa, kinh tởm chúng, dùng chúng làm câu rủa độc, lời nhục mạ. 13 Ta sẽ dùng gươm đao, đói kém và bệnh dịch hình phạt những người sống ở Ai-cập cũng như Ta đã hình phạt thành Giê-ru-sa-lem. 14 Trong số những người Giu-đa còn sót lại đã xuống tị nạn tại Ai-cập, sẽ không có một người nào thoát khỏi hoặc sống sót để trở về xứ Giu-đa, là nơi chúng hằng mong mỏi quay về sinh sống. Chúng sẽ không được trở về, ngoại trừ vài người thoát nạn.”
15 Bấy giờ, hết thảy những người biết vợ mình cúng tế cho các thần khác, và hết thảy những phụ nữ hiện diện, một hội chúng đông đảo, và hết thảy những người ngụ ở Ai-cập và vùng Pha-trô, cùng đáp lời Giê-rê-mi: 16 “Chúng tôi sẽ không vâng theo lời ông nhân danh CHÚA truyền lại cho chúng tôi. 17 Nhưng chúng tôi quyết định làm y theo mọi điều chúng tôi đã hứa nguyện. Chúng tôi sẽ tiếp tục cúng sinh tế, và dâng rượu lễ cho Nữ Vương trên trời, y như chúng tôi, tổ phụ chúng tôi, các vua quan chúng tôi đã từng làm trong các thành xứ Giu-đa và các đường phố thành Giê-ru-sa-lem. Lúc ấy, chúng tôi ăn uống thỏa thuê, làm ăn phát đạt, và không hề bị hoạn nạn. 18 Nhưng từ khi chúng tôi ngừng cúng sinh tế và dâng rượu cho Nữ Vương trên trời, chúng tôi thiếu thốn mọi điều, và chết dần chết mòn vì gươm đao, đói kém.”
19 Các bà phụ thêm:[m] “Khi chúng tôi cúng tế và dâng rượu cho Nữ Vương trên trời, lẽ nào chồng chúng tôi không đồng ý mà chúng tôi lại dám nặn bánh nướng theo tượng Nữ Vương mà dâng rượu lễ cho Nữ Vương hay sao?”
20 Giê-rê-mi nói với mọi người, cả đàn ông lẫn đàn bà, hết thảy những người vừa đáp lời ông như trên: 21 “Việc các ngươi, tổ phụ và vua quan các ngươi, cùng dân chúng trong nước, cúng tế trong các thành xứ Giu-đa và các đường phố thành Giê-ru-sa-lem, CHÚA không nhớ, không nghĩ đến sao? 22 Vì CHÚA không chịu đựng nổi việc làm gian ác và gớm ghiếc của các ngươi nên đất nước các ngươi phải đổ nát, điêu tàn, không người ở, và bị người ta dùng làm câu rủa độc như ngày nay. 23 Tai họa này đã giáng xuống các ngươi như vẫn còn hiện nay, vì các ngươi phạm tội với CHÚA, lo cúng tế, không vâng lời CHÚA, không sống theo Kinh Luật, quy luật, và lời răn dạy của Ngài.”
24 Giê-rê-mi lại nói tiếp với cả đoàn dân, kể cả các bà: “Xin mọi người Do Thái đang sống ở Ai-cập lắng nghe lời của CHÚA. 25 CHÚA Vạn Quân, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, phán như vầy: Các ngươi và vợ các ngươi, các ngươi thật đã hành động y theo lời các ngươi nói: ‘Chúng tôi quyết định giữ trọn lời hứa nguyện cúng tế và dâng rượu lễ cho Nữ Vương trên trời.’ Phải, hãy giữ trọn lời hứa! Hãy hoàn thành điều các ngươi hứa! 26 Tuy nhiên, hết thảy những người Do Thái đang sống tại Ai-cập, hãy lắng nghe lời CHÚA. CHÚA phán: ‘Này, Ta nhân danh vĩ đại của Ta mà thề rằng sẽ chẳng còn một người Do Thái nào trên toàn xứ Ai-cập kêu cầu danh Ta như vầy nữa: Thật như CHÚA hằng sống!’ 27 Này, Ta sẽ thức canh để giáng họa xuống chúng, chứ không phải ban phúc lành. Mọi người Do Thái sống ở Ai-cập đều sẽ chết vì gươm đao, hoặc đói kém, cho đến khi chúng bị tận diệt. 28 Chỉ một số ít thoát khỏi gươm đao sẽ từ Ai-cập trở về Giu-đa. Bấy giờ, hết thảy những người còn sót lại trong xứ Giu-đa mà đã xuống Ai-cập tị nạn sẽ biết rõ lời ai đúng, lời Ta hoặc lời họ.”
29 CHÚA phán: “Và đây là dấu hiệu Ta sẽ hình phạt các ngươi tại chốn này, để các ngươi biết Ta chắc chắn sẽ thực hiện lời Ta hứa sẽ giáng họa xuống các ngươi.” 30 CHÚA phán như vầy: “Ta sẽ phó Pha-ra-ôn Hốp-ra, vua Ai-cập, vào tay kẻ thù nó, vào tay những kẻ tìm hại mạng sống nó, như Ta đã phó Sê-đê-kia, vua Giu-đa, vào tay Nê-bu-cát-nết-sa, vua Ba-by-lôn, là kẻ thù tìm hại mạng sống nó.”
Chúa Hứa Giải Cứu Ba-rúc
45 Sau khi Ba-rúc, con Nê-ri-gia, chép vào cuộn sách những lời tiên tri Giê-rê-mi đọc cho ông vào năm thứ tư triều Giê-hô-gia-kim, con Giô-si-a, vua Giu-đa, Giê-rê-mi nói với Ba-rúc: 2 “CHÚA, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, phán với Ba-rúc như vầy: 3 Con than trách: ‘Khốn khổ cho tôi! CHÚA lại chồng chất phiền muộn vào nỗi đau buồn của tôi. Tôi mệt mỏi vì rên rỉ, tôi không nghỉ yên.’
4 Con hãy nói với Ba-rúc: ‘CHÚA phán như vầy: Ta phá đổ những gì Ta xây, Ta bứng gốc những gì Ta trồng. Ta sẽ làm như vậy trên khắp cả đất nước. 5 Thế mà con lại tìm kiếm danh vọng[n] cho mình sao?’ CHÚA phán: ‘Đừng tìm kiếm nữa. Này, Ta sẽ giáng họa xuống mọi người, nhưng Ta sẽ cho con được thoát thân bất cứ nơi nào con đi.’ ”
Lời Tiên Tri Về Ai-cập
46 CHÚA phán với tiên tri Giê-rê-mi về các nước ngoài:
2 Về Ai-cập, liên quan đến quân đội của Pha-ra-ôn Nê-cô, vua Ai-cập, bị Nê-bu-cát-nết-sa, vua Ba-by-lôn, đánh bại tại Cạt-kê-mít, gần sông Ơ-phơ-rát, vào năm thứ tư triều vua Giê-hô-gia-kim, con Giô-si-a, vua Giu-đa.
3 Hãy chuẩn bị khiên và thuẫn,
Tiến ra trận!
4 Hỡi các kỵ binh,
Hãy thắng yên ngựa, cưỡi lên!
Hãy đội mũ,
Đứng vào hàng,
Chùi bóng ngọn giáo,
Mặc áo giáp vào!
5 CHÚA phán:
“Sao Ta thấy chúng hoảng sợ,
Quay lưng bỏ chạy?
Các chiến sĩ bị đánh tan tành,
Trốn chạy tán loạn,
Không dám ngoảnh lại!
Kinh hoàng tứ phía!
6 Người nhanh chân không trốn kịp,
Người mạnh sức không thoát khỏi!
Trên miền Bắc, bên bờ sông Ơ-phơ-rát,
Chúng lảo đảo ngã xuống.
7 Ai kia, dâng trào lên như sông Ninh,
Như các dòng sông nước chảy cuồn cuộn?
8 Ai-cập dâng trào lên như sông Ninh,
Như các dòng sông nước chảy cuồn cuộn!
Ai-cập tự hào: Ta sẽ dâng lên, tràn ngập đất,
Tiêu diệt thành phố và dân cư trong thành!
9 Ngựa chiến, hãy phóng lên!
Xe chiến mã, hãy lao tới!
Các chiến sĩ, hãy tấn công!
Các chiến sĩ Ê-thi-ô-bi và Ly-bi chuyên cầm khiên,
Các chiến sĩ Ly-đi có tài bắn cung.
10 Nhưng ngày ấy thuộc về CHÚA Vạn Quân,
Ngày CHÚA báo trả những kẻ thù nghịch Ngài.
Lưỡi gươm sẽ ăn nuốt đến thỏa dạ,
Uống máu đến đã khát,
Vì đó là tế lễ dâng lên CHÚA Vạn Quân,
Tại miền đất phương Bắc, bên bờ sông Ơ-phơ-rát.
11 Hỡi nàng Ai-cập, trinh nữ kia,
Hãy đi lên Ga-la-át tìm dầu xoa!
Ngươi có chữa trị bao nhiêu thuốc cũng vô hiệu,
Vết thương ngươi chẳng kéo da non!
12 Các nước ngoài nghe tin ngươi bị ô nhục,
Tiếng ngươi kêu cứu vang dội khắp đất.
Chiến sĩ vấp phải chiến sĩ,
Cả hai cùng ngã dài.”
13 CHÚA phán với tiên tri Giê-rê-mi về việc Nê-bu-cát-nết-sa tiến đánh Ai-cập:
14 “Hãy loan tin khắp Ai-cập, hãy rao ra tại Mích-đôn,
Mem-phít, và Tác-pha-nết:
‘Hãy đứng vào hàng, chuẩn bị sẵn sàng,
Vì lưỡi gươm chém giết tứ phía chung quanh ngươi!’
15 Tại sao thần A-bít trốn chạy?
Thần bò đực của ngươi không đứng nổi vì CHÚA đã xô nó xuống!
16 Ngài làm cho nhiều người vấp ngã.
Người này rủ người kia:
‘Đứng dậy mau, ta trở về với dân tộc ta,
Trở về nơi chúng ta sinh ra,
Tránh xa lưỡi gươm kẻ ức hiếp!’
17 Tại đấy, chúng sẽ gọi Pha-ra-ôn, vua Ai-cập,
‘Cái miệng huênh hoang đã đánh mất cơ hội!’ ”
18 Đức Vua, danh Ngài là CHÚA Vạn Quân, phán:
“Thật như Ta hằng sống,
Kẻ thù sẽ đến, như ngọn Tha-bô giữa các núi,
Như núi Cạt-mên bên bờ biển cả.”
19 Hỡi nàng Ai-cập ngự chễm chệ,
Hãy chuẩn bị hành trang đi đày!
Vì thành Mem-phít sẽ nên hoang vu,
Bị thiêu trụi, không người ở.
20 Ai-cập là bò cái tơ đẹp đẽ,
Nhưng lại bị ruồi trâu
Từ phương Bắc chích!
21 Ngay cả bọn lính đánh thuê ở giữa quân đội Ai-cập,
Giống như bò con béo tốt,
Cũng quay lưng, trốn chạy,
Không giữ nổi vị trí.
Vì ngày hoạn nạn đã đến với chúng,
Giờ phán xét chúng đã điểm!
22 Nàng kêu lên như tiếng rắn trườn đi,
Vì kẻ thù tràn đến với đội quân hùng mạnh.
Chúng cầm rìu xông tới
Như đoàn phu đốn củi.
23 CHÚA phán:
“Chúng chặt ngã rừng nàng,
Vì rừng sâu không xuyên qua được.
Chúng đông hơn cào cào,
Không thể đếm được.
24 Nàng Ai-cập nhục nhã,
Vì nàng bị nộp vào tay quân phương bắc.”
25 CHÚA Vạn Quân, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, phán: “Này, Ta sẽ hình phạt thần A-môn ở thành Thê-bê, nước Ai-cập, các tà thần và các vua Ai-cập, Pha-ra-ôn và những kẻ tin cậy người. 26 Ta sẽ phó chúng vào tay những kẻ tìm hại mạng sống chúng, vào tay Nê-bu-cát-nết-sa, vua Ba-by-lôn, và vào tay các cận thần của người. Nhưng sau đó, dân cư Ai-cập sẽ sống trở lại như ngày xưa.” CHÚA phán vậy.
27 “Còn ngươi, hỡi Gia-cốp, đầy tớ Ta, đừng sợ!
Hỡi Y-sơ-ra-ên, đừng kinh khiếp!
Vì Ta sẽ giải thoát ngươi khỏi miền xa xăm,
Dòng dõi ngươi khỏi đất lưu đày.
Gia-cốp lại sẽ được an cư lạc nghiệp,
Không còn sợ hãi ai cả.
28 CHÚA phán:
Còn ngươi, hỡi Gia-cốp, đầy tớ Ta, đừng sợ,
Vì Ta hằng ở với ngươi.
Ta sẽ tuyệt diệt mọi dân tộc,
Nơi nào Ta tản mát các ngươi,
Nhưng Ta sẽ chẳng tuyệt diệt ngươi.
Ngươi sẽ không tránh khỏi hình phạt,
Nhưng Ta sẽ sửa phạt ngươi cách chừng mực.”
Lời Tiên Tri Về Dân Phi-li-tin
47 CHÚA phán với tiên tri Giê-rê-mi về dân Phi-li-tin trước khi Pha-ra-ôn tiến đánh Ga-xa.
2 CHÚA phán như vầy:
“Kìa, nước dâng lên từ phương Bắc,
Biến thành dòng sông tuôn tràn,
Tràn ngập đất nước và sản vật của đất,
Các thành phố và dân cư trong thành.
Dân chúng sẽ kêu gào,
Mọi dân cư trong nước đều than khóc.
3 Nghe tiếng vó ngựa chiến đập thình thịch,
Xe ngựa chạy ào ào,
Bánh xe lăn rầm rầm,
Cha mẹ kinh hoàng bủn rủn tay chân,
Không quay lại giúp đỡ con cái.
4 Vì đã đến ngày
Hủy diệt hết thảy dân Phi-li-tin,
Diệt trừ mọi người sống sót
Có thể cứu giúp được từ thành Ty-rơ và Si-đôn.
CHÚA sẽ hủy diệt dân Phi-li-tin,
Dân sót lại từ đảo Cáp-tô.
5 Dân Ga-xa cạo đầu chịu tang,
Dân Ách-ca-lôn nín lặng.
Hỡi dân sót lại vùng đồng bằng,
Các ngươi tự rạch cắt mình cho đến khi nào?
6 Ôi, gươm của CHÚA,
Ngươi không chịu nghỉ yên cho đến bao giờ?
Hãy rút về trong vỏ,
Nằm yên, không động đậy!
7 Làm thế nào nó nghỉ yên được,
Khi CHÚA đã truyền dặn nó,
Khi Ngài đã giao cho nó nhiệm vụ
Hình phạt Ách-ca-lôn và miền duyên hải?”
New Vietnamese Bible. Used by permission of VBI (www.nvbible.org)