Bible in 90 Days

¹¹ Như vậy Sa-lô-môn đã hoàn tất công cuộc xây dựng Ðền Thờ Chúa và cung điện của vua. Tất cả những gì Sa-lô-môn dự tính sẽ làm cho Ðền Thờ Chúa và cho cung điện của ông, ông đã hoàn tất một cách thành công mỹ mãn.

Chúa Hiện Ra với Sa-lô-môn Lần Thứ Nhì

(1 Vua 9:1-9)

¹² Sau đó Chúa đã hiện ra với Sa-lô-môn trong ban đêm và phán với ông, “Ta đã nghe lời cầu nguyện của ngươi và đã chọn nơi nầy làm một nơi để các ngươi dâng các của lễ lên Ta. ¹³ Rồi đây nếu Ta đóng các tầng trời không cho mưa xuống đất, hoặc nếu Ta truyền cho cào cào đến cắn phá cỏ cây trong xứ, hoặc nếu Ta sai ôn dịch đến giữa dân Ta; ¹⁴ nếu dân Ta, tức dân được gọi bằng danh Ta, hạ mình xuống, cầu nguyện, tìm kiếm mặt Ta, và bỏ con đường tà, thì Ta ở trên trời sẽ nghe, tha thứ tội của chúng, và chữa lành đất nước của chúng. ¹⁵ Từ nay mắt Ta sẽ đoái nhìn và tai Ta sẽ lắng nghe những lời cầu nguyện dâng lên ở nơi nầy. ¹⁶ Vì bây giờ Ta đã chọn và biệt Ðền Thờ nầy ra thánh, để danh Ta có thể ngự tại đó đời đời. Mắt Ta và lòng Ta sẽ ở đó luôn luôn. ¹⁷ Còn phần ngươi, nếu ngươi bước đi trước mặt Ta như Ða-vít cha ngươi đã đi, làm theo mọi điều Ta đã truyền cho ngươi, vâng giữ các luật lệ và mạng lịnh Ta, ¹⁸ thì Ta sẽ lập ngôi nước ngươi vững vàng, như Ta đã lập giao ước với Ða-vít cha ngươi rằng, ‘Ngươi sẽ chẳng hề thiếu người kế vị để trị vì trên I-sơ-ra-ên.’

¹⁹ Nhưng nếu các ngươi quay đi và lìa bỏ Ta, không giữ các luật lệ và các điều răn Ta đã để trước mặt các ngươi, rồi phục vụ các thần khác và thờ phượng chúng, ²⁰ thì Ta sẽ nhổ các ngươi bật gốc khỏi xứ Ta đã ban cho các ngươi, Ta sẽ loại khỏi mắt Ta Ðền Thờ nầy mà Ta đã biệt riêng ra thánh cho danh Ta, và Ta sẽ biến nó thành một câu tục ngữ và đầu đề bị giễu cợt giữa các dân. ²¹ Về Ðền Thờ nầy, dù ngày nay được cao trọng đến đâu, cũng sẽ làm cho những ai đi qua đó phải lấy làm lạ mà hỏi rằng, ‘Tại sao Chúa đã làm điều ấy cho xứ nầy và cho dân nầy như thế?’ ²² Bấy giờ người ta sẽ đáp rằng, ‘Bởi vì họ đã lìa bỏ Chúa, Ðức Chúa Trời của tổ tiên họ, Ðấng đã đem tổ tiên họ ra khỏi xứ Ai-cập; bây giờ họ theo các thần khác, thờ phượng các thần ấy, và phục vụ chúng, vì thế Ngài đã khiến tai vạ nầy đến trên họ.’”

Các Hoạt Ðộng Khác của Sa-lô-môn

(1 Vua 9:10-28)

8 Ðến cuối hai mươi năm, sau khi Sa-lô-môn đã xây xong Ðền Thờ Chúa và cung điện cho ông, ² Sa-lô-môn tái thiết các thành Vua Hu-ram đã tặng ông, và đem dân I-sơ-ra-ên vào định cư trong các thành ấy. ³ Sa-lô-môn tiến đánh Ha-mát Xô-ba và chiếm được miền ấy. ⁴ Ông cũng xây lại Thành Tác-mô trong đồng hoang và xây lại các thành trong vùng Ha-mát để làm các kho dự trữ lương thực. ⁵ Ông xây lại Thành Bết Hô-rôn Thượng và Thành Bết Hô-rôn Hạ và biến chúng thành những thành trì kiên cố với tường cao, cổng khóa, và rào cản. ⁶ Sa-lô-môn cũng xây lại Thành Ba-a-lát và tất cả các thành làm kho dự trữ lương thực của ông, các thành cho các đạo quân sử dụng các xe chiến mã, các thành cho các đạo kỵ binh, và tất cả những gì Sa-lô-môn muốn xây cất ở Giê-ru-sa-lem, ở Li-băng, và ở mọi miền trong vương quốc của ông.

⁷ Tất cả những người còn lại của các dân Hít-ti, A-mô-ri, Pê-ri-xi, Hi-vi, và Giê-bu-si sống trong xứ, tức những người không phải dân I-sơ-ra-ên ⁸ – họ là con cháu của những người mà dân I-sơ-ra-ên đã không thể tận diệt và hiện còn sống trong xứ– Sa-lô-môn bắt những người ấy phải đóng thuế nặng dưới hình thức cưỡng bách lao động như đã thấy ngày nay. ⁹ Nhưng Sa-lô-môn không bắt người I-sơ-ra-ên nào làm nô lệ cho các công trình xây cất của ông, nhưng họ là chiến sĩ, tướng tá, và sĩ quan chỉ huy các đơn vị có xe chiến mã và các đơn vị kỵ binh của ông.

¹⁰ Ðây là con số các quan chức cao cấp của Vua Sa-lô-môn: hai trăm năm mươi người. Họ là những người trực tiếp cai quản dân.

¹¹ Sa-lô-môn đem con gái của Pha-ra-ôn ra khỏi Thành Ða-vít và đưa vào ở trong cung điện ông đã xây riêng cho nàng, vì ông nói, “Vợ tôi sẽ không ở trong cung điện của Ða-vít vua I-sơ-ra-ên, vì nơi nào Rương của Chúa đã ngự vào, nơi đó đã trở thành thánh địa.”

¹² Sau đó Sa-lô-môn dâng các của lễ thiêu lên Chúa trên bàn thờ Chúa mà ông đã xây trước tiền đình, ¹³ theo như luật lệ Môi-se đã quy định phải dâng hiến hằng ngày, những ngày Sa-bát, những ngày trăng mới, và ba ngày đại lễ hằng năm: Lễ Bánh Không Men, Lễ Các Tuần, và Lễ Lều Tạm.^{[a] 14} Ðể duy trì mệnh lệnh về sự thờ phượng mà Ða-vít cha ông đã lập, ông bổ nhiệm các tư tế vào các ban ngành để thực hiện các nhiệm vụ của họ. Ông bổ nhiệm những người Lê-vi vào các chức vụ để lo việc ca hát và vào các ban ngành để phụ giúp các tư tế thi hành chức vụ hằng ngày. Ông cũng bổ nhiệm những người giữ cửa vào các toán, để thay phiên nhau canh gác tại các cửa, theo như Ða-vít người của Ðức Chúa Trời đã truyền. ¹⁵ Không ai vi phạm bất cứ mạng lịnh nào của tiên vương liên quan đến chức vụ của các tư tế và chức vụ của những người Lê-vi, kể cả việc quản lý các kho báu của Ðền Thờ. ¹⁶ Vậy tất cả những việc Sa-lô-môn dự tính làm, từ lúc khởi công xây móng Ðền Thờ Chúa cho đến khi Ðền Thờ hoàn tất, đều được thực hiện. Thế là công trình xây cất Ðền Thờ Chúa đã hoàn thành cách mỹ mãn.

¹⁷ Sau đó Sa-lô-môn đến kinh lý Ê-xi-ôn Ghê-be và Ê-lát, trên bờ biển thuộc lãnh thổ của Ê-đôm. ¹⁸ Khi ấy Hu-ram sai các tôi tớ của ông, những người thông thạo việc đi biển, đem tàu thủy tới. Họ dẫn các tôi tớ của Sa-lô-môn đến xứ Ô-phia và lấy hơn mười lăm tấn^[b] vàng đem về cho Vua Sa-lô-môn.

Nữ Hoàng Sê-ba Ðến Thăm Sa-lô-môn

(1 Vua 10:1-13)

9 Khi nữ hoàng của Sê-ba nghe đồn về danh tiếng của Sa-lô-môn, bà đến thăm Giê-ru-sa-lem, để có dịp thử Sa-lô-môn bằng những câu hỏi hóc búa, hầu xem thực hư thế nào. Bà đến với một đoàn tùy tùng rất đông, dẫn theo một đoàn lạc đà chở các thứ hương liệu, rất nhiều vàng, và các loại ngọc thạch. Khi gặp Sa-lô-môn, bà nói cho ông nghe tất cả những gì bà đã suy nghĩ trong lòng. ² Sa-lô-môn giải đáp tất cả các câu hỏi của bà. Chẳng có điều gì là quá bí ẩn mà Sa-lô-môn không thể giải nghĩa cho bà được. ³ Khi nữ hoàng của Sê-ba đã chứng kiến sự khôn ngoan của Sa-lô-môn, cung điện ông đã xây, ⁴ thức ăn trên bàn ông, cách tổ chức làm việc của quần thần ông, cung cách phục vụ và triều phục họ mặc, các quan dâng thức uống cho ông và y phục họ mặc, và các của lễ thiêu ông dâng trong Ðền Thờ Chúa, thì bà kinh hồn. ⁵ Bà nói với vua, “Những gì tôi đã nghe nói trong nước tôi về các thành quả và sự khôn ngoan của ngài đều là thật, ⁶ nhưng tôi không tin những điều ấy cho đến khi tôi đến đây và trông thấy tận mắt. Tuy nhiên người ta chưa nói cho tôi nghe được phân nửa sự khôn ngoan vượt bực của ngài. Ngài thật vượt xa danh tiếng tôi đã nghe nói về ngài. ⁷ Phước hạnh thay cho những người của ngài! Phước hạnh thay cho bầy tôi của ngài, những người thường xuyên chầu chực trước mặt ngài và được nghe sự khôn ngoan của ngài! ⁸ Chúc tụng Chúa, Ðức Chúa Trời của ngài, Ðấng đã lấy làm hài lòng về ngài và đặt ngài trên ngai để làm vua cho Chúa, Ðức Chúa Trời của ngài! Vì Ðức Chúa Trời của ngài yêu thương dân I-sơ-ra-ên và muốn thiết lập họ vững chãi mãi mãi, nên đã lập ngài làm vua trên họ, hầu thi hành công lý và lẽ công chính.”

⁹ Sau đó bà tặng vua hơn bốn tấn^[c] vàng, rất nhiều hương liệu, và ngọc thạch. Chưa bao giờ có ai đem hương liệu đến nhiều như số hương liệu nữ hoàng của Sê-ba tặng Vua Sa-lô-môn.

¹⁰ Ngoài ra các tôi tớ của Hu-ram và các tôi tớ của Sa-lô-môn đã đem vàng từ Ô-phia về; họ cũng chở theo gỗ đàn hương và ngọc thạch. ¹¹ Vua lấy các gỗ đàn hương đó làm bậc cấp cho Ðền Thờ Chúa, cho hoàng cung, và làm đàn lia và hạc cầm cho các nhạc sĩ. Trước đó chưa ai thấy gỗ đàn hương được dùng vào những việc như thế trong đất Giu-đa bao giờ.

¹² Vua Sa-lô-môn tặng cho nữ hoàng của Sê-ba bất cứ món gì bà thích và bất cứ thứ gì bà xin, để đáp lại những gì bà đã đem đến tặng vua. Sau đó bà và đoàn tùy tùng của bà lên đường trở về nước của bà.

Sự Giàu Sang của Sa-lô-môn

(2 Sử 9:13-24)

¹³ Số vàng Vua Sa-lô-môn thâu nhận hàng năm cân nặng trên hai tấn rưỡi,^{[d] 14} ngoài lợi tức thu được từ các doanh nhân và các thương gia, và từ tất cả các vua Ả-rập và các quan trưởng ở các tỉnh đem vàng và bạc đến triều cống Sa-lô-môn. ¹⁵ Vua Sa-lô-môn làm hai trăm chiếc khiên lớn bọc vàng dát mỏng. Mỗi chiếc dùng gần bảy ký^[e] vàng. ¹⁶ Ông cũng làm ba trăm chiếc khiên nhỏ hơn bọc vàng dát mỏng. Mỗi chiếc dùng gần ba ký rưỡi^[f] vàng. Rồi vua cho đặt các khiên đó trong Cung Rừng Li-băng. ¹⁷ Ngoài ra vua cũng làm một chiếc ngai lớn bằng ngà, bọc vàng ròng. ¹⁸ Chiếc ngai có sáu bậc cấp, với một bệ gác chân bằng vàng được gắn liền với chiếc ngai. Hai bên chỗ ngồi là hai chỗ gác tay; bên cạnh hai chỗ gác tay là tượng hai con sư tử. ¹⁹ Ngoài ra còn có tượng mười hai con sư tử khác, mỗi con đứng ở mỗi đầu của sáu bậc cấp. Chưa hề có vương quốc nào làm ngai giống như vậy. ²⁰ Tất cả các ly chén Sa-lô-môn dùng để uống đều bằng vàng, và tất cả các vật dụng trong cung Rừng Li-băng đều bằng vàng ròng. Không có vật chi làm bằng bạc, vì trong thời của Sa-lô-môn bạc không có giá trị bao nhiêu. ²¹ Số là vua có một đoàn tàu đi Tạt-si chung với các tôi tớ của Hu-ram. Cứ ba năm đoàn tàu ở Tạt-si ấy trở về mang theo vàng, bạc, ngà voi, khỉ, và công.

²² Vì thế Vua Sa-lô-môn trỗi hơn các vua trên đất về giàu có và khôn ngoan. ²³ Tất cả các vua trên đất mong được diện kiến Sa-lô-môn để nghe sự khôn ngoan mà Ðức Chúa Trời đã ban cho tâm trí ông. ²⁴ Ai đến cũng đem theo lễ vật; nào là các vật bằng bạc, bằng vàng, quần áo, vũ khí, hương liệu, ngựa, và lừa; cứ thế hết năm nầy qua năm khác.

²⁵ Sa-lô-môn có bốn ngàn chuồng ngựa với mười hai ngàn con ngựa để kéo các xe chiến mã. Ông cho chúng ở trong các thành của các đơn vị sử dụng các xe chiến mã trú đóng gần bên vua tại Giê-ru-sa-lem. ²⁶ Vậy ông trị vì trên các vua từ Sông Cả cho đến đất của dân Phi-li-tin, cho đến tận biên giới Ai-cập. ²⁷ Vua làm cho bạc trở nên tầm thường như sỏi đá và gỗ bá hương nhiều như gỗ cây sung mọc ở các chân đồi. ²⁸ Sa-lô-môn cho mua ngựa từ Ai-cập và từ khắp xứ mang về.

Vua Sa-lô-môn Băng Hà

(1 Vua 11:41-43)

²⁹ Những việc khác của Sa-lô-môn, từ đầu đến cuối, há chẳng đã được chép trong sách Sử Ký của Tiên Tri Na-than, trong sách Tiên Tri của A-hi-gia người Si-lô, và trong sách Khải Tượng của I-đô đấng tiên kiến về việc Giê-rô-bô-am con của Nê-bát hay sao? ³⁰ Sa-lô-môn trị vì trên I-sơ-ra-ên tại Giê-ru-sa-lem bốn mươi năm. ³¹ Sa-lô-môn an giấc với tổ tiên ông và được chôn trong Thành Ða-vít cha ông. Rê-hô-bô-am con trai ông lên ngôi kế vị.

Vương Quốc Bị Chia Hai

(1 Vua 12:1-19)

10 Rê-hô-bô-am đến Si-chem, vì cả I-sơ-ra-ên đã đến Si-chem để lập ông làm vua. ² Khi Giê-rô-bô-am con của Nê-bát nghe điều đó –vì khi ấy ông còn ở Ai-cập, nơi ông đã trốn khỏi Sa-lô-môn– ông từ Ai-cập trở về. ³ Người ta phái người đến mời ông đến. Vậy Giê-rô-bô-am và toàn thể hội chúng I-sơ-ra-ên đến nói với Rê-hô-bô-am, ⁴ “Cha ngài đã đặt trên chúng tôi một ách nặng nề. Vậy bây giờ xin ngài làm nhẹ bớt gánh lao dịch nặng nhọc của cha ngài và ách nặng nề cha ngài đã đặt trên chúng tôi, chúng tôi sẽ phục vụ ngài.”

⁵ Rê-hô-bô-am đáp với họ, “Hãy về đi, ba ngày sau hãy trở lại gặp ta.” Vậy dân ra về.

⁶ Bấy giờ Vua Rê-hô-bô-am tham khảo ý kiến của các vị đại thần cao niên, những vị đã từng phục vụ dưới triều của Sa-lô-môn cha ông, khi ông ấy còn sống. Ông hỏi họ, “Các ngươi khuyên ta phải trả lời với dân nầy thế nào?”

⁷ Họ tâu với ông, “Nếu ngày nay hoàng thượng quyết định làm đầy tớ cho dân nầy và phục vụ họ, dùng lời tử tế nhã nhặn đối đáp với họ, thì họ sẽ làm tôi của hoàng thượng mãi mãi.”

⁸ Nhưng ông gạt bỏ lời khuyên của các vị đại thần cao niên đã tâu với ông. Ông tham khảo ý kiến của những người trẻ, những người lớn lên cùng thế hệ với ông, và đang phục vụ ông. ⁹ Ông hỏi họ, “Các ngươi khuyên chúng ta phải trả lời thế nào với dân nầy, những kẻ đã nói với ta rằng, ‘Xin làm nhẹ bớt cái ách cha ngài đã đặt trên chúng tôi’?”

¹⁰ Những người trẻ lớn lên cùng thế hệ với ông tâu, “Xin hoàng thượng hãy nói với dân nầy, những kẻ đã nói với hoàng thượng, ‘Cha ngài đã bắt chúng tôi mang một ách nặng nề, bây giờ xin ngài làm cho ách chúng tôi được nhẹ bớt,’ xin hoàng thượng hãy nói với chúng, ‘Ngón tay út của ta còn lớn hơn cái lưng của cha ta. ¹¹ Này, nếu cha ta đã đặt một ách nặng trên các ngươi, ta sẽ chất thêm cho ách các ngươi nặng hơn nữa. Cha ta đã trừng phạt các ngươi bằng roi, nhưng ta sẽ trừng phạt các ngươi bằng bọ cạp.’”

¹² Vậy ngày thứ ba Giê-rô-bô-am và toàn dân đến gặp Rê-hô-bô-am, như lời ông đã nói, “Ba ngày sau hãy đến gặp ta.” ¹³ Vua đáp lời với dân cách xẳng xớm. Ông chẳng quan tâm gì đến những lời khuyên của các vị đại thần cao niên. ¹⁴ Ông đáp với họ theo lời khuyên của những người trẻ, “Cha ta đã đặt một ách nặng nề trên các ngươi, ta sẽ chất thêm cho ách các ngươi nặng hơn. Cha ta đã trừng phạt các ngươi bằng roi, nhưng ta sẽ trừng phạt các ngươi bằng bọ cạp.” ¹⁵ Vậy vua chẳng nghe theo lời yêu cầu của dân, bởi đó là việc Chúa đã khiến xảy ra, để làm ứng nghiệm lời Ngài, mà Chúa đã cậy A-hi-gia người Si-lô nói trước với Giê-rô-bô-am con trai Nê-bát.

¹⁶ Khi tất cả những người đại diện dân I-sơ-ra-ên thấy vua không nghe theo họ, họ nói với vua, “Chúng ta có được chia phần gì với Ða-vít chăng? Chúng ta chẳng hưởng được gì với con cháu của Giê-se. Hỡi I-sơ-ra-ên, ai nấy hãy trở về trại mình. Hỡi Ða-vít, từ nay khá coi chừng nhà ông.”

Thế là dân I-sơ-ra-ên trở về trại của họ. ¹⁷ Nhưng Rê-hô-bô-am vẫn trị vì trên những người I-sơ-ra-ên cư ngụ trong các thành ở Giu-đa.

¹⁸ Khi Vua Rê-hô-bô-am sai Ha-đô-ram,^[g] quan trông coi việc cưỡng bách lao động, đến với dân, dân I-sơ-ra-ên ném đá ông ấy chết. Vua Rê-hô-bô-am liền vội vàng lên xe chạy trốn về Giê-ru-sa-lem. ¹⁹ Vậy dân I-sơ-ra-ên đã làm loạn chống lại nhà Ða-vít cho đến ngày nay.

Giu-đa và Bên-gia-min Củng Cố Thành Trì

11 Khi Rê-hô-bô-am về đến Giê-ru-sa-lem, ông liền triệu tập toàn thể nhà Giu-đa và chi tộc Bên-gia-min, được một trăm tám mươi ngàn tinh binh, để tiến đánh dân I-sơ-ra-ên, hầu tái lập vương quốc dưới quyền Rê-hô-bô-am. ² Nhưng có lời của Ðức Chúa Trời đến với Sê-ma-gia người của Ðức Chúa Trời rằng, ³ “Hãy nói với Rê-hô-bô-am con trai Sa-lô-môn, vua Giu-đa, với toàn thể nhà Giu-đa và Bên-gia-min, và với toàn dân còn lại rằng: ⁴ Chúa phán thế nầy: Các ngươi không được đi lên đánh anh em các ngươi, người I-sơ-ra-ên. Ai nấy hãy trở về nhà mình, vì việc nầy do Ta mà đến.” Vậy họ nghe theo lời Chúa và trở về nhà mình, theo như lời Chúa đã dạy bảo.

⁵ Rê-hô-bô-am ở tại Giê-ru-sa-lem. Ông xây dựng các thành để bảo vệ Giu-đa. ⁶ Ông xây dựng Bết-lê-hem, Ê-tam, Tê-cô-a, ⁷ Bết Xua, Sô-cô, A-đu-lam, ⁸ Gát, Ma-rê-sa, Xíp, ⁹ A-đô-ra-im, La-kích, A-xê-ca, ¹⁰ Xô-ra, Ai-gia-lôn, và Hếp-rôn, những thành trì kiên cố của Giu-đa và Bên-gia-min. ¹¹ Ông củng cố các thành ấy, đặt các tư lệnh quân đội, và dự trữ lương thực, dầu, và rượu trong các thành ấy. ¹² Ông cũng đặt các khiên lớn và giáo mác trong tất cả thành ấy và biến chúng trở thành các thành trì kiên cố. Vậy Giu-đa và Bên-gia-min được vững vàng dưới quyền cai trị của ông.

Các Tư Tế và Những Người Lê-vi Ủng Hộ Rê-hô-bô-am

¹³ Các tư tế và những người Lê-vi ở trong các địa hạt của họ trong khắp nước I-sơ-ra-ên kéo về với ông. ¹⁴ Những người Lê-vi đều rời bỏ điền sản và tài sản của họ mà di chuyển về Giu-đa và Giê-ru-sa-lem, vì Giê-rô-bô-am và các con ông không cho họ tiếp tục thi hành chức vụ tư tế của Chúa nữa, ¹⁵ nhưng ông ấy tự ý bổ nhiệm các tư tế phục vụ trên các nơi cao để lo việc cúng tế các tượng dê đực và các tượng bò con ông đã làm ra. ¹⁶ Trong tất cả các chi tộc của I-sơ-ra-ên, những ai để lòng tìm kiếm Chúa, Ðức Chúa Trời của I-sơ-ra-ên, đều đi theo những người Lê-vi về Giê-ru-sa-lem, để dâng các lễ vật lên Chúa, Ðức Chúa Trời của tổ tiên họ. ¹⁷ Họ đã giúp làm vững mạnh Vương Quốc Giu-đa và củng cố quyền lực của Rê-hô-bô-am trong ba năm, vì trong ba năm ấy họ bước đi trong đường lối của Ða-vít và Sa-lô-môn đã đi.

Gia Ðình của Rê-hô-bô-am

¹⁸ Rê-hô-bô-am cưới Ma-ha-lát ái nữ của Giê-ri-mốt con trai của Ða-vít và bà A-bi-ha-in con gái của Ê-li-áp con trai của Giê-se. ¹⁹ Bà sinh cho ông các con trai: Giê-út, Sê-ma-ri-a, và Xa-ham. ²⁰ Sau đó ông cưới thêm Ma-a-ca con gái của Áp-sa-lôm. Bà sinh cho ông: A-bi-gia, Át-tai, Xi-xa, và Sê-lô-mít. ²¹ Rê-hô-bô-am yêu thương Ma-a-ca con gái của Áp-sa-lôm hơn tất cả các vợ khác và các cung phi của ông. Số là ông có mười tám vợ và sáu mươi cung phi, hai mươi tám con trai và sáu mươi con gái. ²² Rê-hô-bô-am lập A-bi-gia con trai Ma-a-ca lên làm thái tử, đứng đầu các anh em chàng, bởi vì ông muốn chàng làm vua kế vị ông sau nầy. ²³ Ông hành động khá khôn khéo. Ông phân tán các con trai ông ra, để chúng sống rải rác trong các thành kiên cố của đất Giu-đa và Bên-gia-min. Ông chu cấp cho chúng khá sung túc và cưới nhiều vợ cho chúng.

Ai-cập Xâm Lăng Giu-đa

(1 Vua 14:25-28)

12 Thời gian trôi qua, khi Rê-hô-bô-am đã củng cố địa vị được vững vàng, và quyền lực của ông được mạnh mẽ, ông lìa bỏ luật pháp của Chúa, và toàn dân I-sơ-ra-ên theo ông cũng làm như vậy. ² Vì cớ họ không trung thành với Chúa, nên vào năm thứ năm của Vua Rê-hô-bô-am, Si-sắc vua Ai-cập kéo quân đến tấn công Giê-ru-sa-lem. ³ Ông dẫn theo một ngàn hai trăm xe chiến mã, sáu mươi ngàn kỵ binh, và một đại quân bộ binh đông vô số, gồm dân Li-by-a, dân Su-ki-im, và dân Ê-thi-ô-pi^[h] từ Ai-cập đi lên với ông. ⁴ Ông chiếm lấy các thành kiên cố của Giu-đa và tiến gần Giê-ru-sa-lem. ⁵ Bấy giờ Tiên Tri Sê-ma-gia đến gặp Rê-hô-bô-am và các thủ lãnh của Giu-đa lúc họ đang họp tại Giê-ru-sa-lem để bàn kế hoạch đối phó với Si-sắc, ông nói với họ, “Chúa phán thế nầy: Các ngươi đã bỏ Ta, nên Ta sẽ bỏ mặc các ngươi trong tay tay Si-sắc.”

⁶ Các thủ lãnh của I-sơ-ra-ên và vua bèn hạ mình xuống và nói, “Chúa rất đúng.” ⁷ Khi Chúa thấy họ đã hạ mình xuống, lời của Chúa đến với Sê-ma-gia, phán rằng, “Chúng đã biết hạ mình xuống, nên Ta sẽ không tiêu diệt chúng hoàn toàn. Ta sẽ cho chúng vài lối thoát. Ta sẽ không dùng tay Si-sắc giáng cơn thịnh nộ của Ta trên Giê-ru-sa-lem. ⁸ Tuy nhiên chúng phải làm tôi cho nó, để chúng biết thế nào là sự khác biệt giữa việc làm tôi cho Ta và làm tôi cho các đế quốc ở các nước khác.”

⁹ Vậy Si-sắc vua Ai-cập đến vây hãm Giê-ru-sa-lem. Ông ấy chiếm đoạt tất cả các kho tàng trong Ðền Thờ Chúa và các kho tàng trong hoàng cung. Ông lấy đem đi tất cả, kể cả các chiếc khiên dát vàng mà Sa-lô-môn đã làm. ¹⁰ Vì thế Rê-hô-bô-am đã làm những khiên dát đồng để thay vào, rồi trao các khiên ấy cho các quan chỉ huy quân thị vệ canh gác cổng hoàng cung. ¹¹ Mỗi khi vua đến Ðền Thờ Chúa, các thị vệ mang các khiên ấy đi theo. Sau đó họ đem đặt lại trong phòng của đội quân thị vệ. ¹² Bởi vì vua đã biết hạ mình khiêm tốn, nên cơn giận của Chúa quay khỏi ông mà không tuyệt diệt ông. Vả lại, trong Giu-đa cũng còn một vài điều tốt.

Rê-hô-bô-am Băng Hà

¹³ Rê-hô-bô-am đã củng cố địa vị của ông ở Giê-ru-sa-lem và trị vì. Rê-hô-bô-am được bốn mươi mốt tuổi khi ông lên ngôi làm vua. Ông trị vì mười bảy năm tại Giê-ru-sa-lem, thành mà Chúa đã chọn trong tất cả các chi tộc của I-sơ-ra-ên để đặt danh Ngài tại đó. Mẹ ông là bà Na-a-ma người Am-môn. ¹⁴ Ông làm điều tội lỗi, vì ông không để lòng tìm kiếm Chúa.

¹⁵ Các hoạt động của Rê-hô-bô-am, từ đầu đến cuối, há chẳng được chép trong sách Sử Ký của Tiên Tri Sê-ma-gia và trong sách Gia Phả của Ðấng Tiên Kiến I-đô sao? Giữa Rê-hô-bô-am và Giê-rô-bô-am có chiến tranh không ngớt. ¹⁶ Rê-hô-bô-am an giấc với tổ tiên ông và được chôn trong Thành Ða-vít. A-bi-gia con trai ông lên ngôi kế vị.

A-bi-gia Trị Vì Giu-đa

(1 Vua 15:1-8)

13 Vào năm thứ mười tám của triều đại Vua Giê-rô-bô-am, A-bi-gia bắt đầu trị vì tại Giê-ru-sa-lem. ² Ông trị vì ba năm ở Giê-ru-sa-lem. Mẹ ông là Mi-ca-gia^[i] con gái^[j] của U-ri-ên ở Ghi-bê-a. Lúc bấy giờ có cuộc chiến giữa A-bi-gia và Giê-rô-bô-am. ³ A-bi-gia dẫn một đạo quân gồm bốn trăm ngàn tinh binh dũng mãnh ra trận. Giê-rô-bô-am cũng dẫn một đại quân gồm tám trăm ngàn tinh binh và dũng sĩ kéo ra dàn trận. ⁴ A-bi-gia đứng trên sườn Núi Xê-ma-ra-im trên Cao Nguyên Ép-ra-im và nói, “Hỡi Giê-rô-bô-am và toàn thể I-sơ-ra-ên, hãy nghe ta nói. ⁵ Các ngươi há không biết rằng Chúa, Ðức Chúa Trời của I-sơ-ra-ên, đã ban vương quyền cho Ða-vít và con cháu của người qua giao ước bằng muối, để trị vì trên I-sơ-ra-ên mãi mãi sao?” ⁶ Thế mà Giê-rô-bô-am con của Nê-bát, một đầy tớ của Sa-lô-môn con Ða-vít, đã nổi lên chống lại chủ của hắn, ⁷ và một bọn côn đồ vô lại^[k] đã tụ tập chung quanh hắn. Chúng đã khinh thường Rê-hô-bô-am con của Sa-lô-môn khi Rê-hô-bô-am còn trẻ, không dám cả quyết, và không thể đối phó với chúng.

⁸ Bây giờ các ngươi nghĩ các ngươi có thể chống chọi với vương quốc của Chúa trong tay con cháu của Ða-vít, vì các ngươi ỷ lại vào số đông và cậy vào mấy con bò con bằng vàng mà Giê-rô-bô-am đã đúc để tôn lên làm thần cho các ngươi thờ lạy sao? ⁹ Há chẳng phải các ngươi đã đuổi các tư tế của Chúa, là con cháu của A-rôn và những người Lê-vi, mà tự lập cho các ngươi các tư tế giống như các dân ở các xứ khác hay sao? Hễ ai đem một con bò tơ và bảy con chiên đực đến cúng là được các ngươi phong cho chức tư tế để phụng vụ các thần, mà thật ra chẳng phải là thần linh gì cả.

¹⁰ Còn chúng ta đây, Chúa vẫn luôn là Ðức Chúa Trời chúng ta. Chúng ta không lìa bỏ Ngài. Chúng ta có các tư tế phụng vụ Chúa, là các con cháu của A-rôn, và những người Lê-vi phụ giúp họ. ¹¹ Mỗi buổi sáng và mỗi buổi chiều họ đều dâng các của lễ thiêu và dâng hương lên Ngài. Họ dâng Bánh Hiện Diện sắp thành hàng trên bàn thờ bằng vàng ròng. Họ đốt các ngọn đèn của cây đèn bằng vàng để ban đêm các ngọn đèn ấy luôn cháy sáng, vì chúng ta vâng giữ mạng lịnh của Chúa, Ðức Chúa Trời chúng ta, còn các ngươi đã lìa bỏ Ngài. ¹² Này, Ðức Chúa Trời đang dẫn đầu đạo quân chúng ta, và các tư tế đang cầm trong tay các kèn trận để thổi lên chống lại các ngươi. Hỡi I-sơ-ra-ên, chớ chống lại Chúa, Ðức Chúa Trời của tổ tiên các ngươi, vì các ngươi sẽ không thắng đâu.”

¹³ Nhưng Giê-rô-bô-am đã sai một đội quân đi vòng phía sau họ để đánh bọc hậu họ. Vậy chúng giáp mặt tấn công quân Giu-đa, đồng thời đội quân đi vòng phía sau cũng đánh thốc vào. ¹⁴ Khi quân Giu-đa nhìn lại, và kìa, họ bị lưỡng đầu thọ địch. Họ lớn tiếng kêu Chúa cứu, và các tư tế thổi kèn vang dậy. ¹⁵ Bấy giờ quân Giu-đa thét lên một tiếng gào la xung trận. Khi quân Giu-đa thét lên tiếng gào la xung trận, Chúa đánh bại Giê-rô-bô-am và toàn quân I-sơ-ra-ên trước mặt A-bi-gia và toàn quân Giu-đa. ¹⁶ Quân I-sơ-ra-ên chạy trốn trước mặt quân Giu-đa, và Ðức Chúa Trời đã phó chúng vào tay họ. ¹⁷ A-bi-gia và quân của ông đã đánh chúng bị đại bại, và quân I-sơ-ra-ên đã tổn thất năm trăm ngàn tinh binh. ¹⁸ Như thế quân I-sơ-ra-ên đã bị đè bẹp và quân Giu-đa đã thắng lúc đó, vì họ đã nhờ cậy Chúa, Ðức Chúa Trời của tổ tiên họ. ¹⁹ A-bi-gia đuổi theo Giê-rô-bô-am và chiếm lấy các thành của ông ấy: Bê-tên và các thị trấn phụ thuộc, Giê-sa-na và các thị trấn phụ thuộc, và Ép-rôn và các thị trấn phụ thuộc. ²⁰ Giê-rô-bô-am không khôi phục được quyền lực của ông trong thời của A-bi-gia. Chúa đánh ông và ông qua đời. ²¹ Trong khi đó A-bi-gia càng ngày càng mạnh. Ông cưới mười bốn vợ, sinh hai mươi hai con trai và mười sáu con gái.

²² Các hoạt động khác của A-bi-gia, chính sách của ông, và những lời tuyên bố của ông đều được chép trong sách Sử Ký của Tiên Tri I-đô.

A-sa Trị Vì Giu-đa

14 A-bi-gia an giấc với tổ tiên ông. Người ta chôn ông trong Thành Ða-vít. A-sa con trai ông lên ngôi kế vị. Trong thời của A-sa, đất nước được hưởng thái bình mười năm. ² A-sa làm điều tốt và đúng trước mắt Chúa, Ðức Chúa Trời của ông. ³ Ông dẹp bỏ các bàn thờ các thần ngoại bang và các tế đàn trên những nơi cao. Ông đập nát các trụ thờ bằng đá và đốn hạ các trụ thờ Nữ Thần A-sê-ra. ⁴ Ông ra lịnh cho dân Giu-đa phải tìm kiếm Chúa, Ðức Chúa Trời của tổ tiên họ, và phải vâng theo các luật lệ và các điều răn của Ngài. ⁵ Ông cũng dẹp bỏ các tế đàn trên những nơi cao và các bàn thờ dâng hương cho các thần tượng khỏi tất cả các thành của Giu-đa. Vương quốc được an lạc trong thời của ông. ⁶ Ông xây dựng để củng cố các thành của Giu-đa, vì đất nước được hòa bình. Không ai gây hấn gì với ông trong những năm đó, vì Chúa đã ban cho ông được nghỉ ngơi an lạc. ⁷ Ông nói với dân Giu-đa, “Chúng ta hãy xây dựng các thành nầy cho vững chắc. Hãy xây tường chung quanh, xây các pháo tháp, các cổng và các then cài. Ðất nước nầy thuộc về chúng ta, vì chúng ta đã tìm kiếm Chúa, Ðức Chúa Trời chúng ta. Chúng ta đã tìm kiếm Ngài, và Ngài đã ban cho chúng ta được bình an tứ phía.” Vậy họ xây dựng và được thành tựu.

⁸ A-sa có một đội quân gồm ba trăm ngàn người Giu-đa mang khiên và giáo mác và hai trăm tám mươi ngàn người Bên-gia-min mang khiên và cung tên. Tất cả những người ấy đều là những chiến sĩ can trường.

Quân Ê-thi-ô-pi Bị Ðại Bại

⁹ Lúc đó Xê-ra người Ê-thi-ô-pi^[l] dẫn một đại quân đông vô số^[m] và ba trăm xe chiến mã đến xâm lăng Giu-đa và tiến gần Ma-rê-sa. ¹⁰ A-sa dẫn quân đội của ông ra dàn trận để đối phó với chúng trong Thung Lũng Xê-pha-tha ở Ma-rê-sa. ¹¹ A-sa kêu cầu Chúa, Ðức Chúa Trời của ông, rằng, “Chúa ôi, ngoài Ngài ra, không ai có thể giúp người yếu đối đầu với kẻ mạnh. Lạy Chúa, Ðức Chúa Trời của chúng con, xin giúp chúng con, vì chúng con nương cậy Ngài. Chúng con nhân danh Ngài đối phó với đoàn quân đông đảo nầy. Lạy Chúa, Ðức Chúa Trời của chúng con, xin đừng để phàm nhân thắng hơn Ngài.”

¹² Chúa đánh quân Ê-thi-ô-pi trước mặt A-sa và trước mặt quân Giu-đa; quân Ê-thi-ô-pi bỏ hàng ngũ chạy trốn. ¹³ A-sa và đạo quân ở với ông truy kích chúng đến tận Ghê-ra. Rất nhiều quân sĩ Ê-thi-ô-pi tử trận, và chúng không thể phục hồi quyền lực được nữa. Chúng đã bị đánh bại trước mặt Chúa và trước lực lượng của Ngài. Quân Giu-đa cướp đoạt rất nhiều chiến lợi phẩm. ¹⁴ Họ tiêu diệt tất cả các thị trấn xung quanh Ghê-ra, vì cơn kinh hãi của Chúa đã giáng trên chúng. Họ cướp lấy rất nhiều chiến lợi phẩm trong tất cả các thị trấn đó, vì chiến lợi phẩm ở các nơi đó rất nhiều. ¹⁵ Họ cũng tấn công các trại chăn nuôi và bắt đi rất nhiều chiên, dê, và lạc đà. Sau đó họ trở về Giê-ru-sa-lem.

Sứ Ðiệp của Tiên Tri A-xa-ri-a

15 Thần của Chúa ngự trên A-xa-ri-a con của Ô-đết. ² Ông đi ra đón A-sa và nói với ông ấy, “Tâu Vua A-sa và toàn thể người Giu-đa và người Bên-gia-min, xin nghe tôi nói: Chúa sẽ ở với quý vị nếu quý vị cứ ở với Ngài. Nếu quý vị tìm kiếm Ngài, quý vị sẽ tìm được Ngài; nhưng nếu quý vị bỏ Ngài, Ngài sẽ bỏ quý vị. ³ Ðã khá lâu trong I-sơ-ra-ên không có một thần thật sự là thần, không có một tiên tri để dạy dỗ, và cũng không có Luật Pháp, ⁴ nhưng khi gặp cơn khốn quẫn, họ đã quay về với Chúa, Ðức Chúa Trời của I-sơ-ra-ên, và tìm kiếm Ngài, và họ đã tìm được Ngài. ⁵ Trong khoảng thời gian đó, không ai cảm thấy an toàn để đi tới đi lui, vì những cuộc xáo trộn lớn đã xảy ra cho toàn dân trong các nước. ⁶ Nước nầy tấn công nước khác, thành nọ tiến đánh thành kia, vì Ðức Chúa Trời đã phó họ cho mọi thứ khổ đau loạn lạc. ⁷ Nhưng riêng quý vị, xin hãy can đảm lên! Ðừng để tay quý vị trở nên yếu đuối, vì những việc quý vị làm sẽ được ban thưởng.”

A-sa Lãnh Ðạo Cuộc Cải Cách

⁸ Khi A-sa nghe những lời ấy, những lời tiên tri do Tiên Tri A-xa-ri-a con của Ô-đết^[n] rao báo, ông được can đảm, ông dẹp bỏ tất cả các hình tượng gớm ghiếc khắp nơi trong lãnh thổ của chi tộc Giu-đa và chi tộc Bên-gia-min, cùng trong tất cả các thành ông đã chiếm được trên Cao Nguyên Ép-ra-im. Ông sửa lại bàn thờ Chúa ở trước tiền đình của Ðền Thờ Chúa. ⁹ Ông tập họp toàn dân Giu-đa và Bên-gia-min, cùng những người Ép-ra-im, người Ma-na-se, và người Si-mê-ôn đang tạm trú ở giữa họ lại, vì rất đông người đã rời bỏ I-sơ-ra-ên để theo về với ông, vì họ thấy Chúa, Ðức Chúa Trời của ông, ở với ông. ¹⁰ Họ tập họp về Giê-ru-sa-lem vào tháng thứ ba của năm thứ mười lăm triều đại A-sa. ¹¹ Ngày hôm đó họ lấy một phần trong các chiến lợi phẩm họ mang về, bảy trăm con bò và bảy ngàn con chiên, đem sát tế dâng lên Chúa. ¹² Họ kết ước với nhau sẽ hết lòng và hết linh hồn tìm kiếm Chúa, Ðức Chúa Trời của tổ tiên họ. ¹³ Họ quyết định rằng kẻ nào không tìm kiếm Chúa, Ðức Chúa Trời của I-sơ-ra-ên, sẽ bị xử tử, bất kể già hay trẻ, nam hay nữ. ¹⁴ Họ hô lên một tiếng lớn, một tiếng hô to khẳng khái, cùng với tiếng kèn và tiếng tù và vang lừng phụ họa, để lập một lời thệ nguyện với Chúa. ¹⁵ Toàn dân trong nước Giu-đa vui mừng về lời thệ nguyện ấy, vì họ đã tuyên thệ với tất cả tấm lòng, bởi họ rất muốn tìm kiếm Ngài, và họ đã tìm được Ngài. Ngài ban cho họ được an toàn bình tịnh tứ phía.

¹⁶ Vua A-sa cách chức quốc mẫu của Ma-a-ca bà nội^[o] ông, vì bà đã làm một hình tượng gớm ghiếc cho Nữ Thần A-sê-ra. A-sa đốn hạ hình tượng đó, nghiền nát nó, và thiêu nó ra tro tại Khe Kít-rôn. ¹⁷ Nhưng các tế đàn trên những nơi cao ở I-sơ-ra-ên vẫn chưa được trừ bỏ. Tuy nhiên lòng của A-sa luôn chân thành suốt đời của ông. ¹⁸ Ông đem vào Ðền Thờ Ðức Chúa Trời những của lễ do cha ông và chính ông dâng hiến, gồm bạc, vàng, và các thứ vật dụng. ¹⁹ Ðất nước không có chiến tranh cho đến năm thứ ba mươi lăm của triều đại A-sa.

Các Lầm Lỗi của A-sa

16 Năm thứ ba mươi sáu của triều đại A-sa, Ba-a-sa vua I-sơ-ra-ên kéo quân đến tấn công Giu-đa và xây dựng Ra-ma cho kiên cố, để ngăn ngừa những ai vào hay ra lãnh thổ của A-sa vua Giu-đa. ² Bấy giờ A-sa lấy bạc và vàng trong các kho của Ðền Thờ Chúa và các kho của hoàng cung gởi đến Bên Ha-đát vua A-ram đang trị vì tại Ða-mách, nói rằng, ³ “Xin lập một hiệp ước giữa tôi và ngài, giống như đã có giữa cha tôi và cha ngài. Này, tôi đã gởi đến ngài bạc và vàng. Xin ngài hủy bỏ hiệp ước với Ba-a-sa vua I-sơ-ra-ên, để ông ấy rút khỏi xứ tôi.” ⁴ Bên Ha-đát nghe lời đề nghị của Vua A-sa. Ông ra lịnh cho các tư lệnh quân đội tấn công các thành của I-sơ-ra-ên. Chúng chiếm được I-giôn, Ðan, A-bên Ma-im, và tất cả các thành dự trữ lương thực ở Náp-ta-li. ⁵ Khi Ba-a-sa nghe báo cáo về việc đó, ông rời khỏi Ra-ma và công trình xây dựng bị ngưng lại. ⁶ Bấy giờ Vua A-sa huy động toàn dân Giu-đa đến, mang đi tất cả đá và gỗ mà Ba-a-sa đã chuẩn bị để xây dựng Ra-ma. Ông dùng chúng để xây dựng Ghê-ba và Mích-pa.

⁷ Lúc đó Ðấng Tiên Kiến Ha-na-ni đến gặp A-sa vua Giu-đa và nói với ông, “Vì ngài nhờ cậy vào vua A-ram, thay vì nhờ cậy Chúa, Ðức Chúa Trời của ngài, nên đạo quân của A-ram đã thoát khỏi tay ngài. ⁸ Há chẳng phải quân Ê-thi-ô-pi và quân Li-by-a^[p] là một đạo quân đông đúc với rất nhiều xe chiến mã và kỵ binh hay sao? Nhưng vì ngài đã nương cậy vào Chúa, nên Chúa^[q] đã trao chúng vào tay ngài, ⁹ vì mắt Chúa rảo nhìn khắp đất để làm vững mạnh những ai có lòng trung thành với Ngài. Về việc nầy, ngài đã làm thật điên rồ, do đó từ nay ngài sẽ đương đầu với chiến tranh không ngớt.”

¹⁰ Nghe thế A-sa rất giận Ðấng Tiên Kiến và bắt ông ấy giam vào ngục, bởi ông rất giận ông ấy về việc đó. Lúc ấy A-sa cũng sử dụng cực hình để đàn áp những người khác trong dân.

A-sa Bị Bịnh và Qua Ðời

(1 Vua 15:23-24)

¹¹ Các hoạt động khác của A-sa, từ đầu đến cuối, đều được chép trong sách Các Vua Giu-đa và I-sơ-ra-ên. ¹² Năm thứ ba mươi chín của triều đại ông, A-sa bị bịnh ở chân. Chứng bịnh càng ngày càng trở nên trầm trọng; dù vậy trong khi bị bịnh ông đã không tìm kiếm Chúa, mà chỉ tìm sự chữa trị của các y sĩ. ¹³ A-sa an giấc với tổ tiên ông. Ông qua đời trong năm thứ bốn mươi mốt của triều đại ông. ¹⁴ Người ta chôn ông trong hang mộ ông đã đục sẵn cho ông trong Thành Ða-vít. Người ta đặt thi hài ông trên một cái giường đầy hương liệu do chuyên viên chế tạo thuốc thơm sử dụng kỹ thuật chế tạo thuốc thơm chuẩn bị sẵn. Ðể tỏ lòng thương tiếc ông, họ đã đốt một đống lửa rất lớn trong tang lễ.

Triều Ðại của Giê-hô-sa-phát

17 Giê-hô-sa-phát con trai ông lên ngôi kế vị và làm cho mình vững mạnh đối với I-sơ-ra-ên. ² Ông đặt quân đội trong các thành kiên cố của Giu-đa, và lập các đồn quân sự trong khắp lãnh thổ của Giu-đa và trong các thành của Ép-ra-im, mà A-sa cha ông đã chiếm được. ³ Chúa ở với Giê-hô-sa-phát, vì trong những năm đầu của triều đại ông, ông đã bước đi theo đường lối của Ða-vít tổ tiên ông; ông không cầu vấn các Thần Ba-anh, ⁴ nhưng tìm kiếm Chúa, Ðức Chúa Trời của cha ông, bước theo các điều răn Ngài, và không làm như vương quốc I-sơ-ra-ên. ⁵ Vì thế Chúa lập vương quốc của ông được vững chắc trong tay ông. Toàn dân Giu-đa mang quà đến tặng ông, do đó ông trở nên rất giàu và rất được tôn trọng. ⁶ Ông chuyên tâm đi theo các đường lối Chúa. Ông dẹp bỏ các tế đàn trên những nơi cao và các trụ thờ Nữ Thần A-sê-ra ở Giu-đa.

⁷ Vào năm thứ ba của triều đại ông, ông sai các đại thần Bên Ha-in, Ô-ba-đi-a, Xa-cha-ri-a, Nê-tha-nên, và Mi-ca-gia đến các thành của Giu-đa để dạy giáo luật. ⁸ Cùng tháp tùng với họ có những người Lê-vi: Sê-ma-gia, Nê-tha-ni-a, Xê-ba-đi-a, A-sa-ên, Sê-mi-ra-mốt, Giê-hô-na-than, A-đô-ni-gia, Tô-bi-gia, và Tô-ba-đô-ni-gia – những người Lê-vi; ngoài ra còn có Ê-li-sa-ma và Giê-hô-ram – hai vị tư tế. ⁹ Họ đi khắp nước Giu-đa giảng dạy. Họ đem Sách Luật Pháp của Chúa đến tất cả các thành của Giu-đa và giảng dạy cho dân. ¹⁰ Chúa giáng cơn kinh hãi trên mọi vương quốc trong các xứ chung quanh Giu-đa, nên chúng không dám gây chiến với Giê-hô-sa-phát. ¹¹ Một số người Phi-li-tin mang các tặng phẩm và tiền bạc đến triều cống Giê-hô-sa-phát. Người Ả-rập cũng đem đến tặng ông nhiều đàn chiên và dê: bảy ngàn bảy trăm chiên đực và bảy ngàn bảy trăm dê đực. ¹² Vậy Giê-hô-sa-phát càng ngày trở nên cường thịnh. Ông xây dựng nhiều thành trì chiến lược và nhiều thành phố với kho dự trữ lương thực trong khắp Giu-đa.

¹³ Ông thực hiện nhiều kế hoạch quốc phòng trong các thành ở Giu-đa. Ngay tại Giê-ru-sa-lem, ông có các đơn vị quân đội dũng mãnh và tinh nhuệ trú đóng. ¹⁴ Ðây là con số của họ theo các gia tộc của họ:

Trong chi tộc Giu-đa có các chỉ huy trưởng một ngàn quân, dưới quyền thống lĩnh của Át-na. Ông chỉ huy ba trăm ngàn chiến sĩ dũng mãnh. ¹⁵ Kế ông có Giê-hô-ha-nan, người chỉ huy hai trăm tám chục ngàn quân. ¹⁶ Kế đến có A-ma-si-a con của Xích-ri, một người dâng hiến chính mình để phục vụ Chúa. Ông chỉ huy hai trăm ngàn quân dũng mãnh.

¹⁷ Trong chi tộc Bên-gia-min có Ê-li-a-đa, một anh hùng dũng lược. Ông chỉ huy hai trăm ngàn quân chuyên sử dụng cung nỏ và khiên. ¹⁸ Kế ông có Giê-hô-xa-bát, người chỉ huy một trăm tám mươi ngàn quân sẵn sàng đi ra chiến trận.

¹⁹ Ðó là những người sẵn sàng chờ lịnh của vua, không kể các đơn vị mà vua đã cho trú đóng trong các thành kiên cố khắp nước Giu-đa.

Liên Minh giữa Giê-hô-sa-phát và A-háp

(1 Vua 22:1-27)

18 Lúc ấy Giê-hô-sa-phát đã trở nên rất giàu có và rất được tôn trọng. Ông kết hôn để lập liên hệ đồng minh với A-háp. ² Sau đó vài năm ông đi xuống Sa-ma-ri để thăm A-háp. A-háp làm thịt rất nhiều chiên và bò để thết đãi ông và đoàn tùy tùng theo ông. Sau đó A-háp xúi giục ông đi với ông ấy lên tấn công Ra-mốt Ghi-lê-át. ³ A-háp vua I-sơ-ra-ên nói với Giê-hô-sa-phát vua Giu-đa, “Ngài có muốn đi lên tấn công Ra-mốt Ghi-lê-át với tôi không?”

Ông trả lời ông ấy, “Tôi sẽ đi với ngài. Dân tôi là dân ngài. Chúng tôi sẽ cùng ra trận với ngài.”

⁴ Tuy nhiên Giê-hô-sa-phát nói tiếp với vua I-sơ-ra-ên, “Tôi xin ngài, chúng ta phải cầu hỏi ý Chúa trước đã.” ⁵ Vậy vua I-sơ-ra-ên triệu tập các tiên tri lại, bốn trăm người cả thảy, và hỏi họ, “Chúng ta có nên kéo quân lên đánh Ra-mốt Ghi-lê-át không, hay chúng ta nên ngưng lại?”

Họ đáp, “Hãy đi lên, vì Ðức Chúa Trời sẽ phó nó vào trong tay vua.”

⁶ Nhưng Giê-hô-sa-phát hỏi, “Ở đây còn có tiên tri nào khác của Chúa, để chúng ta có thể thỉnh ý chăng?”

⁷ Vua I-sơ-ra-ên nói với Giê-hô-sa-phát, “Còn một người nữa chúng ta có thể thỉnh ý Chúa, Mi-cai-a con của Im-la, nhưng tôi ghét ông ấy, vì ông ấy không bao giờ nói tiên tri điều gì lành về tôi, nhưng chỉ nói toàn điều dữ thôi.”

Giê-hô-sa-phát nói, “Xin ngài đừng nói thế.”

⁸ Bấy giờ vua I-sơ-ra-ên gọi một trong các quan của ông đến và bảo, “Hãy đem Mi-cai-a con của Im-la đến đây gấp.”

⁹ Vả, lúc ấy vua I-sơ-ra-ên và Giê-hô-sa-phát vua Giu-đa đều mặc triều phục và đang ngồi trên ngai của họ trong sân đập lúa ở cổng Thành Sa-ma-ri, và tất cả tiên tri đều nói tiên tri trước mặt họ. ¹⁰ Xê-đê-ki-a con của Kê-na-a-na làm cho ông các sừng bằng sắt và nói, “Chúa phán thế nầy: Với các sừng nầy, ngươi sẽ húc dân A-ram cho đến khi chúng bị tiêu diệt.” ¹¹ Tất cả các tiên tri khác cũng nói tiên tri tương tự và bảo, “Hãy đi lên Ra-mốt Ghi-lê-át và sẽ được thắng lợi. Chúa sẽ ban nó vào tay vua.”

¹² Vị sứ giả có phận sự đi gọi Mi-cai-a nói với ông, “Này, tất cả tiên tri đều đã nói hợp với ý vua; mong rằng những gì ông nói cũng sẽ phù hợp với họ, tức hợp với ý vua.”

¹³ Nhưng Mi-cai-a đáp, “Tôi chỉ sinh mạng của Chúa mà thề rằng tôi sẽ nói những gì Ðức Chúa Trời phán bảo mà thôi.”

¹⁴ Khi ông được đưa đến trước mặt vua, vua nói với ông, “Mi-cai-a, chúng ta có nên kéo lên Ra-mốt Ghi-lê-át đánh giặc, hay chúng ta nên ngưng lại?”

Ông trả lời, “Hãy đi lên và sẽ được thắng lợi; chúng sẽ bị trao vào tay vua.”

¹⁵ Nhưng vua nói với ông, “Ðã bao lần ta nói với ngươi rằng ngươi phải nhân danh Chúa mà thề ngươi sẽ không nói điều chi khác hơn sự thật sao?”

¹⁶ Bấy giờ Mi-cai-a nói, “Tôi thấy toàn dân I-sơ-ra-ên tản lạc trên khắp các núi, như chiên không có người chăn. Chúa phán, ‘Những kẻ ấy không có người lãnh đạo. Ai nấy hãy trở về nhà mình bình an vô sự.’”

¹⁷ Vua I-sơ-ra-ên nói với Giê-hô-sa-phát, “Tôi đã chẳng nói với ngài rằng ông ấy không bao giờ nói điều gì lành về tôi mà chỉ nói toàn điều dữ đấy sao?”

¹⁸ Mi-cai-a nói, “Vậy hãy nghe sứ điệp của Chúa: Tôi thấy Chúa ngồi trên ngai của Ngài, với tất cả các thiên thần đứng hầu bên phải và bên trái Ngài. ¹⁹ Chúa phán, ‘Ai sẽ xúi giục A-háp vua I-sơ-ra-ên để nó đi lên Ra-mốt Ghi-lê-át hầu ngã gục ở đó?’ Bấy giờ các vị thiên thần phát biểu, vị nầy nói thế nầy, vị kia nói thể khác, ²⁰ cho đến khi có một vị thần đi ra, tiến đến trước mặt Chúa, và tâu rằng, ‘Thần xin đi xúi giục ông ấy.’ Chúa hỏi vị thần ấy, ‘Ngươi sẽ làm thế nào?’ ²¹ Vị thần ấy đáp, ‘Thần sẽ ra đi và làm một thần nói dối trong miệng tất cả tiên tri của ông ấy.’ Ngài phán, ‘Ngươi sẽ xúi giục nó và ngươi sẽ thành công. Hãy đi và làm như thế.’ ²² Vậy chúa thượng đã thấy đó, Chúa đã đặt một thần nói dối trong miệng các tiên tri nầy của ngài. Chúa định sẽ giáng họa cho ngài đó.”

²³ Bấy giờ Xê-đê-ki-a con của Kê-na-a-na đến gần Mi-cai-a, tát vào má ông, và nói, “Thần của Chúa đã đi ngả nào rời khỏi tôi mà đến nói với ông?”

²⁴ Mi-cai-a trả lời, “Ông sẽ khám phá ra điều đó trong ngày ông chui vào phòng trong cùng để lẩn trốn.”

²⁵ Bấy giờ vua I-sơ-ra-ên ra lịnh, “Hãy bắt hắn và trao cho A-môn quan trấn thủ kinh thành, cùng trao cho Hoàng Tử Giô-ách, ²⁶ và bảo, ‘Vua truyền lịnh thế nầy: Hãy nhốt tên nầy trong ngục và cho nó ăn uống đủ sống cầm hơi cho đến khi ta trở về bình an.’”

²⁷ Mi-cai-a nói, “Nếu ngài trở về bình an thì Chúa đã không phán qua tôi.” Rồi ông nói tiếp, “Hỡi mọi người, hỡi tất cả các người, xin hãy nghe rõ điều đó.”

A-háp Tử Trận

(1 Vua 22:28-35)

²⁸ Vậy vua I-sơ-ra-ên và Giê-hô-sa-phát vua Giu-đa đi lên Ra-mốt Ghi-lê-át. ²⁹ Vua I-sơ-ra-ên nói với Giê-hô-sa-phát, “Tôi sẽ cải trang, còn ngài xin cứ mặc vương bào.” Thế là vua I-sơ-ra-ên cải trang, và họ cùng nhau ra trận. ³⁰ Bấy giờ vua A-ram đã ra lịnh cho các sĩ quan chỉ huy các xe chiến mã của ông, “Các ngươi chớ tấn công ai, bất luận nhỏ hay lớn, nhưng hãy tấn công một mình vua I-sơ-ra-ên cho ta.” ³¹ Vậy khi giáp trận, các sĩ quan chỉ huy các xe chiến mã thấy Giê-hô-sa-phát, họ nói, “Ðó là vua I-sơ-ra-ên.” Thế là họ tập trung lực lượng vây đánh ông tới tấp. Thấy vậy Giê-hô-sa-phát kêu cầu lớn tiếng, và Chúa giúp ông. Ðức Chúa Trời khiến chúng dang xa ông. ³² Sau đó các sĩ quan chỉ huy các xe chiến mã thấy đó không phải là vua I-sơ-ra-ên, họ quay lại và không truy kích ông nữa. ³³ Bấy giờ một lính xạ tiễn giương cung bắn đại về hướng địch quân, không ngờ mũi tên trúng ngay vào giữa kẽ áo giáp của vua I-sơ-ra-ên. Ông nói với người đánh xe cho ông, “Hãy quay xe lại và đem ta ra khỏi trận mạc, vì ta đã bị thương.” ³⁴ Ngày hôm đó trận chiến càng lúc càng trở nên khốc liệt hơn. Vua I-sơ-ra-ên đã gượng đứng trên xe chiến mã của ông để đối diện với quân A-ram đến chiều tối, và khi mặt trời lặn, ông đã tắt thở.

Giê-hô-sa-phát Bị Tiên Tri của Chúa Quở Trách

19 Cuối cùng Giê-hô-sa-phát vua Giu-đa đã trở về cung điện của ông tại Giê-ru-sa-lem được bình an. ² Bấy giờ Giê-hu con của Ðấng Tiên Kiến Ha-na-ni ra đón và nói với Vua Giê-hô-sa-phát, “Sao ngài lại giúp đỡ kẻ ác và thương kẻ ghét Chúa? Vì cớ đó Chúa giận ngài. ³ Tuy nhiên ngài đã làm được vài điều tốt. Ngài đã diệt trừ khỏi đất nước các trụ thờ Nữ Thần A-sê-ra, và ngài đã để lòng tìm kiếm Ðức Chúa Trời.”

Cải Tổ Ngành Tư Pháp

⁴ Vậy Giê-hô-sa-phát ở Giê-ru-sa-lem một thời gian. Sau đó ông ra đi thăm dân, từ Bê-e Sê-ba đến các vùng trên Cao Nguyên Ép-ra-im, để đem họ trở về với Chúa, Ðức Chúa Trời của tổ tiên họ. ⁵ Ông bổ nhiệm các quan án trong khắp nước, đặt họ trong các thành kiên cố của Giu-đa, thành nào cũng có. ⁶ Ông ra lịnh cho họ, “Khá cẩn trọng trong những việc các ngươi làm. Không phải các ngươi xét xử cho người, nhưng các ngươi xét xử cho Chúa, Ðấng ở với các ngươi mỗi khi các ngươi tuyên án. ⁷ Vậy bây giờ các ngươi hãy hết lòng kính sợ Chúa. Hãy cẩn thận và thi hành công lý, vì Chúa, Ðức Chúa Trời chúng ta sẽ không dung tha kẻ nào bẻ cong công lý, thiên vị, và nhận của hối lộ.”

⁸ Ngoài ra ở Giê-ru-sa-lem, Giê-hô-sa-phát bổ nhiệm một số người Lê-vi, một số tư tế, và một số trưởng tộc làm thẩm phán để xét xử cho Chúa và giải quyết những vụ tranh tụng. Sau khi trở về Giê-ru-sa-lem,^{[r] 9} ông ra lịnh cho họ, “Các ngươi phải thi hành chức vụ của mình như thế nầy: kính sợ Chúa, trung tín, và giữ lòng thanh liêm một cách trọn vẹn. ¹⁰ Bất cứ vụ kiện tụng nào anh chị em^[s] các ngươi sống ở các thành đưa đến các ngươi, bất kể là giết người đổ máu, hoặc vi phạm luật pháp, điều răn, luật lệ, hay mạng lịnh, các ngươi phải cảnh cáo họ rằng đừng vì muốn thắng kiện mà phạm tội với Chúa, để cơn giận của Chúa sẽ không giáng trên các ngươi và trên anh chị em^[t] các ngươi. Các ngươi phải làm như thế để khỏi mắc tội. ¹¹ Này, Trưởng Tế A-ma-ri-a sẽ chịu trách nhiệm mọi việc liên quan đến Chúa; Xê-ba-ri-a con của Ích-ma-ên, thủ lãnh của chi tộc Giu-đa, sẽ chịu trách nhiệm mọi việc liên quan đến vua; và những người Lê-vi sẽ là những quan chức phụ giúp để công lý được thi hành. Hãy cam đảm thi hành chức vụ của mình, vì Chúa sẽ ở với những ai làm theo lẽ phải.”

Ðược Giải Cứu Lạ Lùng

20 Sau việc đó, quân Mô-áp, quân Am-môn, và các đồng minh của quân Am-môn kéo nhau đến tấn công Giê-hô-sa-phát. ² Lúc ấy một số người đến báo cáo với Giê-hô-sa-phát rằng, “Một đại quân đông đúc từ hướng Ê-đôm, phía bên kia Biển Chết, đang tiến qua đánh ngài. Hiện giờ chúng đang hạ trại tại Ha-xa-xôn Ta-ma, tức Ên Ghê-đi.” ³ Nghe thế Giê-hô-sa-phát lấy làm sợ hãi. Ông quyết tâm tìm kiếm Chúa và truyền lịnh cho cả nước Giu-đa phải kiêng ăn cầu nguyện. ⁴ Thế là toàn dân Giu-đa đều họp lại với nhau để tìm kiếm Chúa. Thật vậy dân chúng trong tất cả các thành của Giu-đa cùng nhau kéo về để tìm kiếm Chúa. ⁵ Bấy giờ Giê-hô-sa-phát đứng trước hội chúng của Giu-đa và Giê-ru-sa-lem trong sân mới của Ðền Thờ Chúa, ⁶ và cầu nguyện rằng, “Lạy Chúa, Ðức Chúa Trời của tổ tiên chúng con, Ngài chẳng phải là Ðức Chúa Trời đang ngự trị trên trời sao? Ngài chẳng phải đang cầm quyền thống trị trên mọi vương quốc của mọi dân tộc sao? Quyền năng và sức mạnh đều ở trong tay Ngài. Quả thật không ai có thể chống cự Ngài. ⁷ Lạy Ðức Chúa Trời của chúng con, chẳng phải Ngài đã đuổi các dân trong xứ nầy trước mặt dân I-sơ-ra-ên của Ngài, và ban nó cho dòng dõi của Áp-ra-ham bạn Ngài vĩnh viễn sao? ⁸ Họ đã ở trong xứ đó và xây dựng trong đó một đền thánh cho danh Ngài, mà rằng, ⁹ ‘Nếu tai họa xảy đến cho chúng con, bất kể là gươm đao vì bị đoán phạt, hay ôn dịch, hoặc nạn đói, nhưng khi chúng con đứng trước Ðền Thờ nầy, đứng trước thánh nhan Ngài –vì Ðền Thờ nầy mang danh Ngài– mà kêu cầu Ngài trong cơn hoạn nạn, thì Ngài sẽ nghe chúng con và giải cứu chúng con.’ ¹⁰ Kìa, bây giờ, dân Mô-áp, dân Am-môn, và dân ở trên Núi Sê-i-rơ, những kẻ Ngài đã không cho phép dân I-sơ-ra-ên xâm phạm đến khi họ ra khỏi đất Ai-cập, vì thế họ đã phải đi vòng để khỏi phải đụng chạm đến chúng, và họ đã không tiêu diệt chúng, ¹¹ nhưng giờ đây, kính xin Ngài xem cách chúng báo đáp chúng con. Chúng đang tiến đến đánh đuổi chúng con ra khỏi sản nghiệp mà Ngài đã cho chúng con thừa hưởng. ¹² Lạy Ðức Chúa Trời của chúng con, chẳng lẽ Ngài sẽ không đoán phạt chúng sao? Thật chúng con không đủ sức đối phó với đạo quân đông đảo nầy. Bây giờ chúng con không biết phải làm gì ngoài việc ngước mắt ngưỡng vọng nơi Ngài.”

¹³ Lúc ấy toàn dân Giu-đa, cùng với vợ của họ, các con lớn của họ, và các con thơ của họ đều đứng trước mặt Chúa. ¹⁴ Bấy giờ Thần của Chúa ngự trên Gia-ha-xi-ên con của Xa-cha-ri-a –ông là hậu duệ của Bê-na-gia, hậu duệ của Giê-i-ên, hậu duệ của Mát-ta-ni-a, một người Lê-vi thuộc dòng dõi của A-sáp– đang lúc ông đứng giữa hội chúng. ¹⁵ Ông nói, “Hỡi toàn dân Giu-đa, dân cư Giê-ru-sa-lem, và Vua Giê-hô-sa-phát, xin quý vị hãy lắng nghe: Chúa phán với quý vị thế nầy: ‘Chớ sợ hãi và đừng mất tinh thần, vì cuộc chiến nầy không phải của các ngươi nhưng là của Ðức Chúa Trời. ¹⁶ Ngày mai các ngươi sẽ xuống đương đầu với chúng. Này, chúng sẽ tiến lên qua ngả Dốc Xi-xơ. Các ngươi sẽ gặp chúng ở cuối thung lũng, nơi sắp vào Ðồng Hoang Giê-ru-ên. ¹⁷ Các ngươi không cần phải chiến đấu trong cuộc chiến nầy. Hãy dàn trận, rồi đứng yên, và nhìn xem sự giải cứu của Chúa, Ðấng ở với các ngươi, hỡi Giu-đa và Giê-ru-sa-lem.’ Chớ sợ hãi và đừng mất tinh thần. Ngày mai hãy tiến ra đương đầu với chúng, vì Chúa ở với quý vị.”

¹⁸ Giê-hô-sa-phát bèn cúi đầu và sấp mặt xuống đất; toàn dân Giu-đa và dân cư Giê-ru-sa-lem đều phủ phục xuống trước mặt Chúa và thờ lạy Chúa. ¹⁹ Bấy giờ những người Lê-vi con cháu của Kê-hát và các con cháu của Cô-ra đứng dậy lớn tiếng ca ngợi Chúa, Ðức Chúa Trời của I-sơ-ra-ên, vang lừng cả một vùng trời.

²⁰ Sáng hôm sau họ thức dậy sớm và tiến vào Ðồng Hoang Tê-cô-a. Khi họ sắp sửa xuất quân, Giê-hô-sa-phát đứng và nói, “Hãy nghe ta, hỡi dân Giu-đa và các ngươi, dân cư Giê-ru-sa-lem: Hãy tin cậy Chúa, Ðức Chúa Trời của các ngươi, các ngươi sẽ được vững lập. Hãy tin các tiên tri Ngài, các ngươi sẽ thành công.”

²¹ Sau khi tham khảo với những vị lãnh đạo của dân, ông lập một ca đoàn đi trước đạo quân, vừa đi vừa ca hát tôn ngợi Chúa, chúc tụng vẻ đẹp của đức thánh khiết Ngài. Họ ca ngợi rằng, “Hãy cảm tạ Chúa, vì tình thương của Ngài còn đến đời đời.”

²² Khi họ bắt đầu ca ngợi và chúc tụng, Chúa đặt phục binh đánh úp quân Mô-áp, quân Am-môn, và quân đến từ Núi Sê-i-rơ, những kẻ đến tấn công Giu-đa, khiến chúng bị đại bại. ²³ Số là quân Mô-áp và quân Am-môn đứng lên hiệp nhau tàn sát quân đến từ Núi Sê-i-rơ, khiến chúng hoàn toàn bị tiêu diệt. Sau đó, hai đạo quân ấy quay lại tàn sát lẫn nhau. ²⁴ Khi quân Giu-đa đến chỗ có tháp canh để nhìn vào đồng hoang, họ nhìn về phía đoàn quân đông đảo, kìa, họ chỉ thấy toàn xác chết nằm ngổn ngang trên mặt đất, không người nào sống sót.

²⁵ Khi Giê-hô-sa-phát và đạo quân của ông đến nơi để thu dọn chiến trường, họ thấy giữa những tử thi rất nhiều vàng bạc châu báu và đồ trang sức quý giá, họ tha hồ đoạt lấy cho mình, đến nỗi mang đi không nổi. Họ phải mất ba ngày để thu lượm các chiến lợi phẩm, vì chúng nhiều quá đỗi.

²⁶ Ngày thứ tư, họ tập họp lại trong Thung Lũng Bê-ra-ca. Tại đó họ chúc tụng Chúa. Ðó là lý do tại sao nơi ấy được gọi là Thung Lũng Bê-ra-ca^[u] cho đến ngày nay. ²⁷ Sau đó họ lên đường trở về. Mọi người Giu-đa và Giê-ru-sa-lem đều trở về, với Giê-hô-sa-phát đi trước dẫn đầu họ. Họ trở về Giê-ru-sa-lem lòng vui mừng hớn hở, vì Chúa đã ban cho họ niềm vui chiến thắng quân thù. ²⁸ Họ về đến Giê-ru-sa-lem, tiến vào sân Ðền Thờ Chúa, và dùng các nhạc khí bằng dây, các hạc cầm, và các kèn thau tấu lên chúc tụng vang lừng. ²⁹ Cơn kinh hãi của Ðức Chúa Trời giáng trên các vương quốc của các dân tộc chung quanh khi chúng nghe rằng Chúa đã đánh tan quân thù của I-sơ-ra-ên thay cho họ. ³⁰ Vậy vương quốc của Giê-hô-sa-phát được thái bình, vì Ðức Chúa Trời ban cho ông được yên ổn tư bề.

Cuối Cùng của Triều Ðại Giê-hô-sa-phát

(1 Vua 22:41-51)

³¹ Vậy Giê-hô-sa-phát đã trị vì ở Giu-đa. Ông lên ngai làm vua lúc ba mươi lăm tuổi. Ông trị vì hai mươi lăm năm tại Giê-ru-sa-lem. Mẹ ông là bà A-xu-ba con gái của Sinh-hi. ³² Ông bước đi trong đường lối của cha ông, không tẻ tách khỏi đường lối đó. Ông đã làm điều tốt trước mặt Chúa. ³³ Tuy nhiên các tế đàn trên những nơi cao vẫn chưa được dẹp bỏ, và dân chúng vẫn chưa hết lòng tin thờ Chúa, Ðức Chúa Trời của tổ tiên họ.

³⁴ Các hoạt động khác của Giê-hô-sa-phát, từ đầu đến cuối, đều được chép trong sách Sử Ký của Giê-hu con Ha-na-ni, sách đó là một phần trong sách Các Vua I-sơ-ra-ên.

³⁵ Về sau Giê-hô-sa-phát vua Giu-đa đã kết đồng minh với A-ha-xi-a vua I-sơ-ra-ên, một kẻ làm nhiều điều rất gian ác. ³⁶ Ông đã hiệp tác với ông ấy để đóng tàu đi Tạt-si. Họ đóng một số tàu ở Ê-xi-ôn Ghê-be. ³⁷ Lúc ấy Ê-li-ê-xe con của Ðô-đa-va-hu ở Ma-rê-sa đã nói tiên tri chống lại Giê-hô-sa-phát rằng, “Vì ngài đã hiệp tác với A-ha-xi-a, nên Ðức Chúa Trời sẽ phá hủy công việc của ngài.” Sau đó các chiếc tàu do họ đóng đều bị vỡ chìm, nên dự án đi Tạt-si đã bị đình chỉ.

Triều Ðại của Giê-hô-ram

(2 Vua 8:17-24)

21 Sau đó Giê-hô-sa-phát an giấc với tổ tiên ông và được chôn trong Thành Ða-vít. Giê-hô-ram con trai ông lên ngôi kế vị. ² Các em trai của Giê-hô-ram là A-xa-ri-a, Giê-hi-ên, Xa-cha-ri-a, A-xa-ri-a-hu, Mi-ca-ên, và Sê-pha-ti-a. Tất cả những người ấy đều là con trai của Giê-hô-sa-phát vua I-sơ-ra-ên. ³ Cha của họ ban cho họ nhiều quà bằng bạc, vàng, bửu vật, và các thành kiên cố trong nước Giu-đa, nhưng ban vương quyền cho Giê-hô-ram, vì ông ấy là con trưởng. ⁴ Nhưng sau khi Giê-hô-ram đã củng cố địa vị của ông trong vương quốc của cha ông để lại, ông dùng gươm giết tất cả các em trai của ông và một số người lãnh đạo có ảnh hưởng giữa người I-sơ-ra-ên.

⁵ Giê-hô-ram được ba mươi hai tuổi khi ông lên ngôi làm vua. Ông trị vì tám năm tại Giê-ru-sa-lem. ⁶ Ông đi theo đường lối của các vua I-sơ-ra-ên, giống như nhà A-háp đã làm, vì ông cưới con gái của A-háp làm vợ, và làm những điều gian ác trước mặt Chúa. ⁷ Tuy nhiên Chúa không tiêu diệt nhà Ða-vít vì giao ước Ngài đã lập với Ða-vít; Ngài đã hứa sẽ giữ một ngọn đèn cho ông ấy và cho con cháu của ông ấy mãi mãi. ⁸ Trong thời của ông, dân Ê-đôm nổi lên chống lại quyền lực của người Giu-đa và lập một vua cho họ. ⁹ Bấy giờ Giê-hô-ram cùng các quan tướng của ông kéo quân dẫn các xe chiến mã đến hạch tội dân Ê-đôm, nhưng quân Ê-đôm đến bao vây ông và các quan tướng chỉ huy quân dẫn xe chiến mã của ông; vì thế ban đêm ông phải thức dậy để mở vòng vây chạy thoát. ¹⁰ Vậy dân Ê-đôm đã nổi dậy và thoát khỏi quyền lực của dân Giu-đa cho đến ngày nay. Trong lúc đó dân Líp-na cũng nổi dậy và thoát khỏi quyền cai trị của ông, vì ông đã bỏ Chúa, Ðức Chúa Trời của tổ tiên ông. ¹¹ Ngoài ra ông còn xây dựng các tế đàn trên những nơi cao trong các miền đồi núi của Giu-đa, khiến cho dân cư Giê-ru-sa-lem phạm tội ngoại tình thuộc linh, và làm cho Giu-đa sa vào con đường bại hoại thuộc linh. ¹² Bấy giờ Tiên Tri Ê-li đã gởi cho ông một bức thư, viết rằng, “Chúa, Ðức Chúa Trời của Ða-vít tổ tiên ngài, phán thế này: Bởi vì ngươi đã không bước đi trong đường lối của Giê-hô-sa-phát cha ngươi, hoặc trong đường lối của A-sa vua Giu-đa, ¹³ nhưng ngươi đã bước đi trong đường lối của các vua I-sơ-ra-ên, khiến cho dân Giu-đa và dân cư Giê-ru-sa-lem phạm tội ngoại tình thuộc linh, giống như nhà A-háp đã làm. Ngươi cũng đã giết các em ruột ngươi, những người trong gia đình cha ngươi, những người tốt hơn ngươi. ¹⁴ Này, Chúa sẽ giáng một đại họa trên dân của ngươi, trên con cái ngươi, trên các vợ ngươi, và trên tất cả tài vật của ngươi. ¹⁵ Bản thân ngươi sẽ bị một chứng bịnh trong đường ruột, đau đớn ngày này qua ngày khác, cho đến khi ruột vỡ ra.”

¹⁶ Chúacũng đã dấy động tinh thần của dân Phi-li-tin và dân Ả-rập sống gần dân Ê-thi-ô-pi nổi lên chống lại Giê-hô-ram. ¹⁷ Chúng kéo đến tấn công Giu-đa, xâm lăng xứ sở, và cướp đi tất cả các đồ vật trong hoàng cung. Chúng cũng bắt đi tất cả các con trai của ông và các vợ của ông, đến nỗi không còn một người con nào sót lại, ngoại trừ Giê-hô-a-ha^[v] con trai út của ông. ¹⁸ Sau tất cả các việc ấy, Chúa đánh ông bằng một chứng bịnh bất trị trong đường ruột. ¹⁹ Suốt hai năm liên tiếp, ông bị chứng bịnh trong đường ruột hành hạ, đến cuối cùng ruột ông vỡ ra, và ông chết trong đau đớn. Trong tang lễ của ông, dân trong nước không đốt một đống lửa lớn để thương tiếc ông, như họ đã từng làm cho cha ông của ông. ²⁰ Giê-hô-ram được ba mươi hai tuổi khi lên ngôi làm vua. Ông trị vì tám năm tại Giê-ru-sa-lem. Ông chết đi không ai thương tiếc. Người ta chôn ông trong Thành Ða-vít, nhưng không chôn ông trong lăng tẩm dành cho các vua.

Triều Ðại của A-ha-xi-a

(2 Vua 8:25-29)

22 Dân cư ở Giê-ru-sa-lem lập A-ha-xi-a con trai út của Giê-hô-ram lên ngôi kế vị, vì toán quân cùng đi với dân Ả-rập đã đột kích vào trại giết tất cả các con trai lớn của ông. Vậy A-ha-xi-a con của Giê-hô-ram lên ngôi làm vua Giu-đa. ² A-ha-xi-a được hai mươi hai tuổi khi ông bắt đầu trị vì. Ông trị vì một năm tại Giê-ru-sa-lem. Mẹ ông tên là A-tha-li-a, cháu nội của Ôm-ri. ³ Ông cũng đã bước đi trong các đường lối của nhà A-háp, vì mẹ ông đã giục ông làm theo các việc tội lỗi ấy. ⁴ Ông đã làm những việc tội lỗi trước mặt Chúa giống như nhà A-háp đã làm, vì sau khi cha ông chết, những kẻ ủng hộ việc A-háp làm đã trở thành các mưu sĩ của ông, vì thế ông đã sớm bị diệt vong. ⁵ Ông đã nghe theo lời bàn của chúng, nên đã kéo quân lên hiệp lực với Giô-ram con của A-háp vua I-sơ-ra-ên đi đánh Ha-xa-ên vua A-ram tại Ra-mốt Ghi-lê-át. Trong trận đó, quân A-ram đã đánh Giô-ram bị thương. ⁶ Ông ấy trở về Giê-rê-ên để chữa trị các vết thương ông đã bị trong trận đánh tại Ra-ma^[w] với Ha-xa-ên vua A-ram.

Lúc ấy A-ha-xi-a con của Giê-hô-ram vua Giu-đa đi xuống Giê-rê-ên để thăm Giô-ram con của A-háp, vì ông ấy đang dưỡng thương ở đó.

⁷ Nhưng Ðức Chúa Trời đã định cho A-ha-xi-a phải bị diệt vong qua việc ông đến thăm Giô-ram. Số là sau khi ông đến nơi, ông đã đi với Giô-ram ra đón Giê-hu con của Nim-si, người đã được Chúa xức dầu để tiêu diệt nhà A-háp. ⁸ Khi Giê-hu thi hành án phạt nhà A-háp ông bắt gặp các vương gia của Giu-đa và các con của các em trai A-ha-xi-a, những người đang phục vụ trong triều đình của A-ha-xi-a, ông ấy giết luôn những người đó. ⁹ Ông ấy đã cho truy lùng A-ha-xi-a lúc đó đang lẩn trốn ở Sa-ma-ri. Người ta bắt được ông và trao nộp cho ông Giê-hu, và ông đã bị tử hình. Sau đó họ đem xác ông chôn cất tử tế, vì họ nói, “Dù sao ông ấy cũng là cháu nội của Giê-hô-sa-phát, một người đã hết lòng tìm kiếm Chúa.” Vì thế trong nhà A-ha-xi-a không còn ai đủ bản lĩnh để trị vì vương quốc nữa.

A-tha-li-a Cướp Vương Quyền

(2 Vua 11:1-3)

¹⁰ Bấy giờ A-tha-li-a thấy con trai của bà đã chết, bà trỗi dậy giết tất cả những người trong hoàng tộc của Giu-đa. ¹¹ Nhưng Giê-hô-sa-bê-át^[x] con gái của Vua Giê-hô-ram^[y] đã lén ẵm Giô-ách con trai của A-ha-xi-a trốn khỏi đám con cháu của hoàng gia bị đem đi xử tử và giấu cậu ấy với người vú trong một phòng ngủ. Vậy Giê-hô-sa-bê-át con gái của Vua Giê-hô-ram, chị của A-ha-xi-a, và cũng là vợ của Giê-hô-gia-đa đã giấu được cậu bé khỏi mắt của A-tha-li-a, vì thế bà ấy đã không giết được cậu bé. ¹² Cậu bé ấy được giấu nuôi trong Ðền Thờ của Ðức Chúa Trời sáu năm, trong khi A-tha-li-a nắm quyền trị vì trong nước.

Giô-ách Ðược Lập Làm Vua

A-tha-li-a Bị Xử Tử

(2 Vua 11:4-16)

23 Trong năm thứ bảy, Giê-hô-gia-đa củng cố địa vị của ông. Ông kết ước với các vị chỉ huy hàng trăm quân: A-xa-ri-a con của Giê-rô-ham, Ích-ma-ên con của Giê-hô-ha-nan, A-xa-ri-a con của Ô-bết, Ma-a-sê-gia con của A-đa-gia, và Ê-li-sa-phát con của Xích-ri. ² Những người ấy đi khắp nước Giu-đa mời những người Lê-vi trong tất cả các thành của Giu-đa và các vị tộc trưởng các thị tộc người I-sơ-ra-ên tập họp về Giê-ru-sa-lem. ³ Toàn thể hội chúng lập một giao ước với vua trong Ðền Thờ của Ðức Chúa Trời. Ông nói với họ, “Này, con của vua sẽ trị vì chúng ta, y như Chúa đã phán về dòng dõi của Ða-vít. ⁴ Ðây là những gì anh em sẽ làm: Một phần ba của anh em, tức các tư tế và những người Lê-vi, sẽ đến trong ngày Sa-bát và có nhiệm vụ canh gác các cửa Ðền Thờ; ⁵ một phần ba khác sẽ canh gác chỗ vua ở; và một phần ba còn lại sẽ canh gác ở các cổng bước lên nền Ðền Thờ. Tất cả những người còn lại sẽ tập họp vào các sân Ðền Thờ Chúa. ⁶ Tuy nhiên không ai được phép vào bên trong Ðền Thờ Chúa, ngoại trừ các tư tế và những người Lê-vi có trách nhiệm phục vụ trong đó. Chỉ những người ấy mới được vào, vì họ đã được biệt riêng ra thánh. Còn tất cả những người khác sẽ ở ngoài chờ thi hành mệnh lệnh Chúa giao phó. ⁷ Người Lê-vi có nhiệm vụ ở chung quanh vua để bảo vệ vua. Ai nấy đều cầm gươm trong tay. Hễ ai xông vào Ðền Thờ, hãy thẳng tay giết chết. Anh em phải theo sát bên vua để bảo vệ, bất cứ vua đi vào hay đi ra.”

⁸ Vậy những người Lê-vi và tất cả các vị chỉ huy quân Giu-đa đều làm theo mọi điều Tư Tế Giê-hô-gia-đa đã truyền. Ai nấy tụ họp đông đủ lực lượng của mình, gồm những người tới phiên phục vụ trong ngày Sa-bát và những người đã hết phiên phục vụ trong ngày Sa-bát, vì Tư Tế Giê-hô-gia-đa không cho ai vừa mãn phiên phục vụ hôm đó được về nhà. ⁹ Bấy giờ Tư Tế Giê-hô-gia-đa phát cho các sĩ quan chỉ huy các đơn vị hàng trăm quân các giáo mác, mộc, và khiên của Ða-vít, vốn để sẵn trong Ðền Thờ của Ðức Chúa Trời. ¹⁰ Sau đó ông chia tất cả các toán quân ấy ra các vị trí của họ. Mỗi người cầm binh khí trong tay, đứng từ bên phải Ðền Thờ cho đến bên trái Ðền Thờ, quanh bàn thờ và Ðền Thờ, cốt để ở chung quanh vua hầu bảo vệ vua. ¹¹ Kế đến họ đưa hoàng tử ra, đội vương miện trên đầu chàng, trao cho chàng một bản sao của Chứng Ước, và lập chàng làm vua. Giê-hô-gia-đa và các con trai ông xức dầu cho chàng, và họ tung hô, “Ðức Vua Vạn Tuế!”

¹² Khi A-tha-li-a nghe tiếng dân chúng vừa chạy vừa tung hô vua, bà liền đến Ðền Thờ Chúa để gặp dân. ¹³ Bà nhìn, và kìa, vua đang đứng trên bục ở cổng chính. Các vị chỉ huy và ban kèn đang ở bên cạnh vua. Mọi người trong xứ reo mừng, và kèn thổi vang lừng. Ban nhạc trỗi nhạc, và ca đoàn cất tiếng ca ngợi theo sự điều khiển của những người hướng dẫn. Thấy vậy A-tha-li-a xé áo của bà và la lên, “Phản tặc! Phản tặc!” ¹⁴ Tư Tế Giê-hô-gia-đa truyền lịnh cho các vị chỉ huy hàng trăm quân, tức những người đang chỉ huy các đơn vị ở đó, “Hãy lôi bà ấy ra khỏi toán quân hộ giá, và nếu ai đi theo bà ấy, hãy dùng gươm giết đi.” Số là tư tế đã nói, “Chớ giết bà ấy trong khu vực Ðền Thờ Chúa.” ¹⁵ Vậy họ bắt bà, và khi bà đến cổng dành cho ngựa vào hoàng cung, họ giết bà tại đó.