Bible in 90 Days
Đức Chúa Trời Ấn Định Thời Kỳ Cho Mọi Sự
3 Mọi sự đều xảy ra theo thời điểm,
Mọi việc trên đời đều có định kỳ:
2 Có kỳ sinh, có kỳ tử;
Có kỳ gieo trồng, có kỳ gặt hái;
3 Có kỳ giết hại, có kỳ cứu chữa;
Có kỳ đập phá, có kỳ xây dựng;
4 Có kỳ than khóc, có kỳ vui cười;
Có kỳ tang chế, có kỳ ca múa;
5 Có kỳ ném đá, có kỳ thu lượm đá;
Có kỳ ôm ấp, có kỳ hất hủi;
6 Có kỳ tìm kiếm, có kỳ bỏ qua;
Có kỳ cất giữ, có kỳ vứt bỏ;
7 Có kỳ xé rách, có kỳ vá may;
Có kỳ nín lặng, có kỳ lên tiếng;
8 Có thời yêu, có thời ghét;
Có thời chiến, có thời bình.
Câu Hỏi Chủ Đề
9 Có ích lợi gì lâu bền cho người lao công khổ nhọc?
Suy Tư Về Thời Gian
10 Tôi quan sát những công việc Đức Chúa Trời ban cho loài người để họ làm. 11 Mọi sự Ngài làm đều đúng thời, đúng lúc. Tuy Đức Chúa Trời có đặt vào tâm trí loài người ý niệm về cõi đời đời, cũng không một ai thấu hiểu được từ đầu đến cuối công việc Ngài làm. 12 Vậy tôi nhận thấy tốt nhất cho loài người là vui thỏa và vui hưởng[a] cuộc sống. 13 Hơn nữa, ai nấy hãy ăn, uống, và vui thỏa trong mọi công việc mình làm. Đó là sự ban cho của Đức Chúa Trời. 14 Tôi nhận thấy mọi sự Đức Chúa Trời làm tồn tại mãi mãi, loài người không thêm bớt được gì cả. Đức Chúa Trời làm như vậy để loài người kính sợ Ngài.
15 Điều hiện có, đã có rồi;
Điều sẽ có, đã có từ ngàn xưa.
Đức Chúa Trời cho tái diễn[b] những gì đã qua.[c]
Suy Tư Về Sự Bất Công
16 Ngoài ra, tôi còn nhìn thấy điều này trên đời:
Chính tại chốn công đường, lại có gian ác;
Và chính tại nơi công chính, lại có việc làm bất chính.
17 Tôi tự nhủ:
“Đức Chúa Trời sẽ xét xử
Cả người công chính lẫn người gian ác;
Vì Ngài ấn định thời kỳ cho mọi sự, mọi việc.”
18 Tôi tự nhủ: “Đức Chúa Trời thử thách loài người, để cho họ thấy loài người chẳng hơn gì loài thú.” 19 Vì số phận loài người và số phận loài thú chung quy giống nhau: loài người chết, loài thú cũng chết. Cả hai đều là sinh vật có hơi thở. Vậy loài người chẳng hơn gì loài thú. Thật mọi sự đều vô nghĩa, hư ảo. 20 Cả hai[d] đều cùng đi về một nơi: cả hai đều ra từ bụi đất, cả hai đều trở về bụi đất. 21 Nào ai biết được, hoặc hồn người chết bay lên, hoặc hồn loài thú sa xuống đất? 22 Vậy tôi nhận thấy điều tốt nhất cho loài người là vui hưởng những việc mình làm, đó là phần thưởng cho loài người. Vì ai có thể đem người trở về để thấy lại những gì xảy ra sau khi nhắm mắt lìa đời?
Những Vấn Đề Trong Đời Sống
4 Tôi ngẫm nghĩ về những sự ức hiếp xảy ra trên đời.
Xem kìa! Người bị ức hiếp, nước mắt đầm đìa!
Nhưng không được ai an ủi.
Kẻ ức hiếp cậy quyền hành ức hiếp họ!
Nhưng không ai bênh vực[e] họ.
2 Vậy tôi mừng cho người chết,
Vì những người đã chết rồi,
Có phước hơn những người hiện vẫn còn sống
Trong cảnh áp bức.
3 Nhưng người có phước hơn cả hai hạng người kia
Là người chưa sinh ra,
Chưa từng chứng kiến những việc gian ác
Xảy ra trên đời.
Thái Độ Đối Với Việc Làm
4 Tôi nhận thấy mọi việc con người làm khó nhọc, cách tài năng, chỉ vì lòng ganh đua, rồi cũng qua đi. Quả là vô nghĩa vô nghĩa, hư ảo, giống như đuổi theo luồng gió vậy.
5 “Kẻ dại ngồi khoanh tay,
Tự gây thiệt hại cho mình.”[f]
6 “Tốt hơn là nắm đầy một bàn tay mà nghỉ ngơi, nhàn hạ,
Còn hơn khổ nhọc cho đầy hai tay,
Như thể cố công bắt gió.”
Giá Trị Của Người Bạn
7 Ngẫm nghĩ sự đời tôi thấy đời vô nghĩa, hư ảo:
8 Như một người kia sống đơn chiếc,
Không con cái, không anh em,
Thế nhưng cứ lao nhọc không ngừng,
Mắt nhìn của cải không biết chán.
Người chẳng hề tự hỏi[g] “Vì ai mà tôi phải lao khổ nhọc nhằn,
Nhịn ăn sung mặc sướng?”
Quả là vô nghĩa, hư ảo,
Một cuộc đời vất vả, lầm than, bi đát.
9 Hai người hơn một,
Vì làm việc chung có lợi cho cả hai.
10 Nếu một người ngã,
Có người kia đỡ.
Khổ nỗi cho người đơn độc, khi ngã,
Không ai đỡ người lên!
11 Cũng vậy, hai người nằm chung thì ấm,
Còn một người làm sao ấm được?
12 Người đơn độc dễ bị đánh hạ,
Nhưng hai người chung sức chống cự, dễ ai đánh hạ được sao?
Sợi dây bện không dễ gì bứt đứt.
Suy Tư Về Thế Lực Chính Trị
13 Một người trẻ tuổi nghèo nàn nhưng khôn ngoan, còn hơn một vì vua cao tuổi lại ngu dại, không biết nghe lời khuyên can; 14 Vì người trẻ tuổi từ ngục tù lên làm vua, dù người vốn sinh ra nơi bần hàn trong vương quốc. 15 Tôi nhận thấy mọi người sinh sống trên đời, đều đứng về phía người trẻ tuổi thứ nhì, là người sẽ kế vị ngôi vua. 16 Thần dân dưới quyền vua trẻ tuổi này[h] đông vô số. Thế nhưng, các thế hệ đến sau không thán phục người. Thật đó cũng là vô nghĩa, hư ảo, như thể cố công bắt gió!
Giữ Lời Hứa Nguyện
5 Hãy cẩn trọng khi vào nhà Đức Chúa Trời. Hãy đến gần cung kính lắng nghe hơn là dâng sinh tế như kẻ ngu muội, là kẻ không nhận biết lầm lỗi mình đã phạm.
2 Đừng vội nói,
Và con cũng đừng hấp tấp,
Thốt lời thề nguyện trước mặt Đức Chúa Trời;
Vì Đức Chúa Trời ở trên trời,
Còn con ở dưới đất;
Vậy con hãy cân nhắc từng lời nói.
3 Vì nhiều suy tư sinh ra mộng tưởng,
Nhiều lời sinh ra sự dại khờ.
4 Khi con khấn nguyện với Đức Chúa Trời, hãy vội vã làm trọn điều khấn nguyện, vì kẻ dại không làm vui lòng Ngài. Hãy làm trọn điều con khấn nguyện. 5 Thà đừng khấn nguyện, hơn là khấn hứa mà không làm trọn. 6 Đừng để miệng con gây cho con phạm tội. Đừng nói với thầy tế lễ[i] “Tôi lầm lỡ khấn nguyện.” Sao con làm cho Đức Chúa Trời nổi giận vì lời khấn nguyện của con đến nỗi Ngài hủy diệt công trình tay con làm? 7 Ở đâu có nhiều mộng mị, đó có nhiều điều hư không, và nhiều lời.[j] Phần con, phải kính sợ Đức Chúa Trời.
Áp Bức Và Bất Công
8 Khi con thấy có người nghèo khó trong xứ bị áp bức, công lý và lẽ phải bị chà đạp, thì đừng ngạc nhiên, vì người có quyền được người có quyền hơn che chở, và những người cầm quyền luôn bênh vực lẫn nhau. 9 Tuy nhiên, dân cày[k] cần có vua cai trị thì đất nước mới được thuận lợi mọi bề.
Tiền Bạc Không Mang Lại Hạnh Phúc
10 Người ham tiền bạc, bao nhiêu tiền bạc cũng không đủ,
Người ham của cải, lợi nhuận mấy cũng chẳng vừa lòng.
Đấy cũng là vô nghĩa, hư ảo.
11 Của cải càng nhiều,
Càng lắm người ăn.
Người có của được lợi ích gì hơn,
Ngoài niềm vui ngắm nhìn của cải?
12 Người làm công lao nhọc, dù ăn ít hay nhiều,
Có được giấc ngủ ngon.
Nhưng người giàu có dư dả
Lại lo lắng ngủ không yên.
13 Tôi thấy một tình cảnh đau thương:
Một người giàu có kia chất chứa của cải, phòng khi bất trắc,
14 Nhưng gặp chuyện chẳng may, tài sản tiêu tan.
Người có con cái,
Song không còn gì để lại cho con.
15 Người mở mắt chào đời với hai bàn tay trắng,
Nhắm mắt lìa đời, trắng đôi bàn tay.
Người ra đi, chẳng mang theo được gì
Do công lao khó nhọc mình làm ra.
16 Đây quả là một tai họa đau thương:
Người vào đời thể nào, cũng sẽ ra đi thể ấy.
Vậy người lao động nhọc nhằn được ích lợi gì bền lâu,
Khi công lao mình bị gió cuốn bay đi?[l]
17 Người lại phải sống suốt đời trong tăm tối,
Gặp nhiều phiền muộn, đau ốm, và bực bội.
Vui Hưởng Sự Sống
18 Tôi nhận thấy điều tốt đẹp cho mọi người là ăn, uống, và vui hưởng mọi công lao khó nhọc mình làm ra, suốt những năm tháng của cuộc đời mà Đức Chúa Trời đã định vì đó là phần của con người. 19 Hơn nữa, người nào được Đức Chúa Trời ban cho sự giàu có và tài sản, quyền sử dụng tài sản, thì nhận lấy phần mình, và vui hưởng công lao khó nhọc của mình. Đó chính là sự ban cho của Đức Chúa Trời. 20 Thật người sẽ chẳng lo nghĩ nhiều về những ngày của đời sống mình, vì Đức Chúa Trời ban cho người lòng được an vui.
Bàn Thêm Về Những Vấn Đề Trong Cuộc Sống
6 Tôi thấy có một tình cảnh bi thương thường hay xảy ra cho loài người sống trên đời.
2 Đức Chúa Trời ban cho một người kia giàu có, tài sản, và danh vọng đến nỗi người chẳng thiếu một điều gì lòng người mong muốn. Tuy nhiên, Đức Chúa Trời không cho người quyền hưởng thụ. Một người xa lạ hưởng các tài sản ấy. Hoàn cảnh bi thương này quả là khó hiểu. 3 Giả sử có một người kia sinh được cả trăm con cái, cao tuổi thọ, được sống lâu trên đất, nhưng lòng ước muốn vui hưởng những điều tốt lành không được thỏa nguyện, tôi cho rằng một em bé chết vừa lúc lọt lòng mẹ, dù không được chôn cất, còn có phước hơn.
4 Dù em lặng lẽ vào đời, và ra đi vào cõi tối tăm, tên tuổi em bị bóng tối bao trùm; 5 Dù em chưa hề thấy ánh mặt trời, cũng chưa ý thức được gì, em vẫn được yên nghỉ hơn người cao tuổi. 6 Người dù có sống đến cả hai ngàn năm, nhưng không hưởng được phần phước gì trên đời này, cũng không bằng em bé chết vừa lúc lọt lòng mẹ. Phải chăng rốt cuộc mọi người đều cùng về một chỗ?
7 Người đời làm lụng khổ nhọc là vì miếng cơm manh áo,
Thế nhưng lòng tham muốn chẳng bao giờ được thỏa nguyện.
8 Người khôn ngoan được lợi ích gì hơn kẻ dại?
Người nghèo biết cách xử thế, nào có ích chi?
9 Điều gì mắt thấy
Tốt hơn là mộng ước.
Đây cũng là vô nghĩa, hư ảo,
Như thể cố công bắt gió.
Sức Người Có Hạn
10 Điều gì hiện có đã sẵn có tên rồi,
Và chúng ta cũng biết rõ thân phận con người;
Loài người không thể tranh biện
Với Đấng[m] mạnh hơn mình.
11 Càng nhiều lý lẽ,
Càng thêm rối beng.
Có lợi ích gì lâu bền cho con người?
12 Vì những ngày của đời người vô nghĩa, trôi qua như bóng, ai biết được điều gì là tốt, lợi ích cho mình? Ai có thể nói cho người biết điều gì sẽ xảy ra, sau khi người nhắm mắt lìa đời?
Điều Tốt Cho Loài Người
7 Danh thơm tiếng tốt hơn dầu quí giá,
Ngày chết hơn ngày sinh.
2 Đến nhà tang chế
Hơn đến nhà yến tiệc,
Vì ai rồi cũng phải chết;
Vậy người sống hãy để tâm suy gẫm thân phận mình.
3 Buồn rầu tốt hơn đùa giỡn,
Vì kinh nghiệm đau buồn mở mang tâm trí.
4 Người khôn ngoan để tâm nghĩ đến sự chết,
Kẻ ngu dại chỉ nghĩ đến vui chơi.
5 Nghe người khôn ngoan khuyên dạy
Tốt hơn là nghe tiếng ca hát của kẻ dại khờ,
6 Vì tiếng cười của kẻ dại
Khác nào tiếng nổ lách tách của gai gốc đốt cháy dưới nồi,
Trống rỗng, không có ý nghĩa gì?
7 Khi bị ức hiếp, người khôn có thể hóa dại,
Và của hối lộ làm mờ tâm trí.
8 Kết thúc một việc tốt hơn khởi đầu việc ấy;
Kiên nhẫn hơn kiêu căng.
9 Đừng vội nóng giận,
Vì cơn giận dữ chờ sẵn trong lòng kẻ dại.
10 Đừng hỏi: “Sao thời trước tốt hơn thời nay?”
Vì hỏi như vậy là thiếu khôn ngoan.
11 Sự khôn ngoan quí giá như thừa hưởng gia tài điền sản,
Và đem lại lợi ích lâu dài cho người sống trên đời.[n]
12 Cũng như tiền bạc,
Sự khôn ngoan như bóng che thân,
Nhưng sự hiểu biết của người khôn ngoan có ích lợi lâu dài hơn,
Vì nhờ sự khôn ngoan mà bảo tồn được mạng sống mình.
13 Hãy suy ngẫm công việc của Đức Chúa Trời;
Vật Ngài bẻ cong
Ai làm thẳng lại được?
14 Gặp thời thịnh vượng, hãy vui hưởng;
Nhưng khi sa cơ thất thế, hãy suy nghiệm.
Phước hay họa
Đều do Đức Chúa Trời định cái này kế tiếp cái kia,
Loài người không có cớ gì
Phiền trách được Ngài.[o]
Sự Khôn Ngoan So Với Sự Công Chính Và Gian Ác
15 Suốt đời tôi, tôi đã nhìn thấy biết bao nhiêu điều khó hiểu.
Có người công chính, trung tín vâng theo lời Đức Chúa Trời nhưng lại chết yểu;
Cũng có kẻ làm ác, nhưng lại sống lâu.
16 Có người khuyên: Đừng tỏ ra công chính thái quá,
Cũng đừng tỏ ra quá khôn ngoan.
Sao lại phải chuốc lấy thiệt hại cho mình?
17 Đừng theo đường gian ác,
Cũng đừng sống dại khờ.
Tại sao phải chết trước kỳ định?
18 Tốt nhất là tránh tự cho mình là công chính hoặc khôn ngoan,
Và tích cực chống điều gian ác,
Vì người nào kính sợ Đức Chúa Trời sẽ giữ trọn cả hai.[p]
19 Một người nhờ khôn ngoan mà có thế lực
Hơn cả mười người cầm quyền trong hội đồng thành phố.
20 Thật ra, trên đời này, không có một người công chính nào luôn làm điều phải
Và không hề phạm tội.
21 Vậy, đừng chú tâm đến mọi lời đàm tiếu,
Kẻo con nghe lời đầy tớ mình nguyền rủa.
22 Vì con tự biết trong lòng rằng
Chính con cũng đã nhiều lần nguyền rủa kẻ khác.
23 Tôi cậy sự khôn ngoan xét nghiệm mọi điều trên. Tôi tự nhủ:
“Tôi sẽ nhờ các nguyên tắc khôn ngoan tìm được câu giải đáp.”
Nhưng câu giải đáp vẫn còn xa cách tôi.
24 Mọi việc xảy ra đều sâu xa, huyền nhiệm,
Trí óc con người làm sao thấu triệt được?
Suy Ngẫm Về Loài Người
25 Tôi lại quyết tâm tìm hiểu, khảo sát, và tra cứu sự khôn ngoan cùng nguyên lý của muôn vật. Tôi nhận ra được gian ác là thiếu sáng suốt và ngu dốt là điên rồ. 26 Tôi thường nhận thấy đàn bà lòng đầy cạm bẫy gây nhiều cay đắng hơn cả sự chết. Tình nàng như bẫy lưới, vòng tay nàng như dây xích. Người nào đẹp lòng Đức Chúa Trời thoát khỏi tay nàng, còn tội nhân rơi vào bẫy nàng. 27 Người Truyền Đạo nói: “Này là điều tôi tìm thấy. Tôi gom góp từng việc một để tìm ra nguyên lý muôn vật.
28 Tôi chuyên lòng tìm hiểu, nhưng vẫn chưa hiểu được ý nghĩa câu phương ngôn:
‘Trong số ngàn người nam, tôi tìm được một người,
Còn trong số ngàn người nữ tôi chẳng tìm được một ai.’
29 Này, điều duy nhất tôi tìm thấy,
Ấy là Đức Chúa Trời dựng nên loài người ngay thẳng,
Nhưng chính họ đã nảy sinh ra lắm mưu kế.”
Người Khôn Ngoan Thật
8 Ai là người khôn ngoan thật?
Ai giải được lý lẽ sự việc?
Sự khôn ngoan làm cho diện mạo tươi sáng,
Và thay đổi được nét mặt khô cứng khó coi.
2 Phải tuân lệnh vua.[q]
Vì Đức Chúa Trời có thề hứa sẽ bảo vệ vua.
3 Chớ vội vã lui ra khỏi mặt vua,
Cũng đừng chần chờ trong lúc tai biến,
Vì vua có quyền làm mọi việc theo điều mình muốn.
4 Lời phán quyết của vua là tối hậu.
Ai dám chất vấn vua về điều gì vua làm?
5 Người nào tuân lệnh sẽ không gặp phải nguy khốn,
Người khôn ngoan hiểu biết thời thế và biết phân xử.
6 Thật vậy, mọi biến cố đều có thời kỳ và duyên cớ.
Tuy nhiên, loài người gặp phải nhiều bối rối ưu phiền.
7 Vì không ai biết được điều gì sẽ xảy ra,
Nên không ai nói trước được ngày mai.
8 Không ai có quyền trên hơi thở để cầm giữ hơi thở lại,
Cũng không ai có quyền trên sự chết.
Trong chiến trận, sự chết không miễn trừ ai.
Ngay cả người mưu ác cũng không nhờ mưu ác mình mà được cứu.
9 Khi tôi đem lòng tìm hiểu mọi việc xảy ra trên đời, tôi nhận thấy kẻ cai trị thường hay hãm hại người bị trị. 10 Bấy giờ tôi thấy kẻ ác chết, được chôn cất linh đình. Nhưng những người công chính ngay trong thành lại bị lãng quên. Đây cũng là một việc hư không. 11 Loài người chú tâm làm ác vì kẻ ác không bị trừng phạt ngay. 12 Và người phạm tội dù làm ác cả trăm lần, vẫn được sống lâu. Tuy nhiên, tôi biết những người kính sợ Đức Chúa Trời sẽ được phước lành, vì họ kính sợ Ngài, 13 còn kẻ ác sẽ không được phước lành, cuộc đời kẻ ác sẽ qua đi như cái bóng, không lâu bền, vì họ không kính sợ Đức Chúa Trời. 14 Có một việc khó hiểu xảy ra trên đời này: có người công chính bị đối xử như thể họ làm ác, lại có kẻ ác được đối xử như thể họ làm điều công chính. Tôi nghĩ đây cũng là một việc khó hiểu. 15 Vậy tôi khuyên mọi người hãy vui thỏa, vì không gì tốt hơn cho loài người trên đời là ăn, uống, và vui thỏa. Đó là những thú vui bù đắp cho công lao khó nhọc suốt những ngày sống trên đời mà Đức Chúa Trời ban cho người. 16 Khi tôi quyết tâm tìm hiểu sự khôn ngoan, ngày đêm không cho mắt ngơi nghỉ, suy nghiệm về công lao khó nhọc trên đời. 17 Tôi xem xét mọi công việc của Đức Chúa Trời, và nhận thấy rằng loài người không thể nào hiểu được những việc xảy ra trên đời. Dù loài người cố tâm tìm kiếm vẫn chẳng hiểu thấu được gì. Ngay cả người khôn ngoan tưởng mình hiểu biết, cũng không hiểu nổi.
Suy Ngẫm Về Số Phận Loài Người
9 Thật tôi chuyên lòng suy nghiệm mọi điều này về người công chính và người khôn ngoan, cùng công việc họ làm. Thảy đều nằm trong tay Đức Chúa Trời. Loài người không biết được Ngài thương ai hoặc ghét ai tùy ý Ngài. 2 Mọi sự đều như nhau đối với mọi người: cùng một số phận cho người công chính hoặc người gian ác, người thiện, người tinh sạch hoặc người ô uế, người dâng sinh tế hoặc người không dâng.
Những gì xảy đến cho người nhơn đức
Cũng xảy đến cho người phạm tội ác,
Những gì xảy đến cho người thề nguyện
Cũng xảy đến cho người ngại không dám thề nguyện.
3 Điều đau buồn nhất trong mọi việc xảy ra trên đời, ấy là mọi người đều cùng chung một số phận. Hơn nữa, lòng người đầy gian ác, sự ngu dại ở trong tâm trí họ suốt đời. Rốt cuộc, tất cả đều đi về cõi chết! 4 Nào có ai tránh được? Còn sống là còn hy vọng[r] vì “một con chó còn sống hơn con sư tử chết.”
5 Vì người sống biết mình sẽ chết,
Nhưng người chết chẳng biết gì cả.
Cũng chẳng còn phần thưởng gì cho họ,
Vì họ đã bị chìm vào quên lãng, không còn ai nhớ đến.
6 Ngay cả tình yêu, lòng ganh ghét,
Tính tranh chấp của họ cũng thảy đều tiêu tan.
Họ chẳng còn phần gì nữa trong mọi việc xảy ra trên đời.
Lời Khuyên
7 Vậy, hãy vui vẻ nhận lấy thức ăn, hãy uống rượu với lòng hớn hở, vì Đức Chúa Trời thuận cho con làm các việc ấy. 8 Lúc nào cũng ăn mặc như ngày lễ,[s] và đừng quên xức dầu thơm trên đầu.
9 Hãy vui sống với người vợ con yêu quí trọn những ngày trên đời mà Đức Chúa Trời đã ban cho con trên trần thế phù du này. Vì đó là phần của con trong cuộc sống lao khổ nhọc nhằn trên đời này. 10 Bất cứ điều gì con có thể làm được, hãy làm hết sức mình, vì chẳng có việc làm, hoặc suy luận, hoặc tri thức, hay sự khôn ngoan nơi cõi chết, là nơi con đi đến.
Những Bất Ngờ Trong Cuộc Sống
11 Tôi lại nhận thấy rằng trên đời này:
Không phải lúc nào người chạy nhanh cũng thắng cuộc,
Người mạnh sức cũng thắng trận,
Người khôn ngoan luôn no đủ,
Người thông sáng luôn giàu sang,
Người trí thức cũng được biệt đãi[t]
Vì thời điểm và cơ hội xảy đến cho mọi người.
12 Không ai biết được lúc nào tai họa xảy đến cho mình.
Như cá mắc phải lưới ác nghiệt,
Như chim sa vào bẫy,
Loài người cũng bị nhốt chặt
Trong thời tai họa thình lình ập xuống.
Suy Gẫm Về Sự Khôn Ngoan Và Ngu Dại
13 Tôi cũng nhận thấy trên đời một sự khôn ngoan thật nổi bật và có ý nghĩa. 14 Một thành nhỏ kia có ít dân cư. Một vua hùng mạnh kéo quân đến vây hãm và xây đắp công sự để tấn công thành. 15 Trong thành có một người khôn ngoan nhưng nghèo, dùng sự khôn ngoan mình giải cứu được thành. Thế nhưng không ai nhắc đến tên người nghèo đó. 16 Vậy tôi tự nhủ: “khôn ngoan hơn sức mạnh.” Tuy nhiên, người khôn ngoan mà nghèo lại bị khinh khi, và lời nói của người không được ai nghe.
17 Lời lẽ từ tốn của người khôn ngoan có tác dụng hữu hiệu hơn
Tiếng quát tháo của người chỉ huy giữa ba quân dại khờ.
18 Sự khôn ngoan mạnh hơn vũ khí,
Nhưng một sự sơ suất phá vỡ cả cơ đồ.
10 Con ruồi chết làm hỏng lọ dầu thơm,
Một chút điên dại làm tổn hại sự khôn ngoan và danh giá.
2 Lòng người khôn ngoan hướng về điều phải,
Lòng kẻ ngu dại hướng về điều sai trái.
3 Ngay khi đi ngoài đường phố,
Kẻ ngu dại thiếu trí khôn,
Tỏ cho mọi người biết sự ngu dại của mình.
4 Nếu người lãnh đạo nổi giận quát tháo,
Chớ vội bỏ đi,
Vì thái độ ôn hòa tháo gỡ được những lỗi lầm nghiêm trọng.
5 Tôi nhận thấy có một điều tệ hại nghiêm trọng trên đời,
Là sự lầm lỗi phát xuất từ các bậc cầm quyền:
6 Kẻ khờ dại được cất nhắc lên chức vụ cao,
Còn người giàu sang lại ngồi chỗ thấp hèn.
7 Tôi cũng thấy nô lệ cưỡi ngựa,
Trong khi các bậc vương hầu đi bộ như nô lệ.
8 Ai đào hố có thể bị rơi xuống hố,
Ai phá đổ bờ tường có thể bị rắn cắn.
9 Ai đập đá có thể bị đá đè,
Ai bổ củi có thể bị củi gây thương tích.
10 Một lưỡi rìu cùn mà không mài dũa bén,
Ắt phải phí nhiều sức,
Nhưng sự khôn ngoan
Giúp ích cho sự thành công.
11 Nếu bị rắn cắn trước khi yếm,
Thì thầy bùa rắn không còn cần thiết nữa.
12 Lời nói của người khôn ngoan đem lại lòng kính trọng,
Còn môi miệng kẻ dại gây tai hại cho người.
13 Kẻ dại khởi đầu bằng lời nói xằng bậy,
Và kết thúc bằng lời lẽ ngông cuồng,
14 Kẻ dại lắm lời, nói mãi không ngừng.
Nhưng nào ai biết được những gì sẽ xảy ra,
Cũng không ai nói trước được điều gì sẽ xảy ra sau khi mình nhắm mắt lìa đời.
15 Kẻ dại mệt mỏi vì công việc mình làm
Đến nỗi không biết đường về thành.
Suy Ngẫm Linh Tinh
16 Khốn cho một quốc gia có vua còn quá trẻ,
Và quan quyền tiệc tùng từ lúc rạng đông!
17 Phước cho một đất nước có vua thuộc dòng dõi quý tộc,
Các quan quyền ăn uống điều độ,
Cốt để bổ sức, chứ không phải vì say sưa.
18 Do lười biếng, tay buông xuôi,
Mà nhà dột, cột xiêu.
19 Bữa ăn ngon làm thỏa dạ,
Rượu giúp cho đời thêm vui,
Nhưng phải có tiền mới có được cả hai.
20 Đừng nguyền rủa vua, ngay cả trong tâm tư,
Cũng đừng nguyền rủa kẻ giàu, dù ở trong phòng ngủ,
Vì chim trời có thể mang lời nói đi xa,
Và loài có cánh có thể loan truyền tin tức.
11 Hãy gởi bánh con ăn trên mặt nước;
Sau nhiều ngày, con sẽ tìm thấy lại.
2 Hãy chia phần con cho bảy, hoặc ngay cả tám người;
Vì con không biết sẽ có tai họa gì xảy ra trên đất.
Sự Hiểu Biết Của Loài Người Có Giới Hạn
3 Khi mây phủ đầy,
Mưa rơi xuống đất.
Một cây ngã, dù về hướng nam hay hướng bắc,
Cây ngã sẽ nằm ngay chỗ nó ngã.
4 Ai quan sát chiều gió sẽ không gieo,
Ai nhìn xem hướng mây sẽ không gặt.
5 Con không hiểu thể nào
Một bào thai trong bụng mẹ nhận sự sống.
Cũng một thể ấy, con không sao hiểu nổi công việc của Đức Chúa Trời,
Là Đấng làm nên muôn loài vạn vật.
6 Buổi sáng, hãy đi ra gieo giống;
Nhưng buổi chiều, cũng đừng cho tay con nghỉ ngơi.
Vì con không biết hạt giống nào sẽ mọc lên tốt hơn,
Hạt giống gieo buổi sáng hoặc buổi chiều,
Hoặc cả hai đều tốt như nhau.
Lời Khuyên Về Tuổi Trẻ Và Tuổi Già
7 Ánh sáng thật dễ chịu,
Và mắt được nhìn thấy mặt trời thật vui thỏa làm sao!
8 Dù sống được bao nhiêu năm,
Hãy vui hưởng những ngày của đời mình,
Nhưng hãy nhớ rằng những ngày đen tối cũng nhiều;
Và tương lai có lắm điều không chắc chắn.
9 Hỡi người tuổi trẻ, hãy vui hưởng thời niên thiếu,
Lòng con hãy vui mừng trong tuổi thanh xuân!
Hãy bước đi theo sự dẫn dắt của lòng con,
Theo sự nhận xét của mắt con.
Nhưng hãy biết rằng Đức Chúa Trời sẽ phán xét con
Dựa trên mọi điều ấy.
10 Hãy xua đuổi phiền muộn ra khỏi lòng con,
Và quên đi những nhức nhối của thể xác,
Vì tuổi thanh xuân chóng tàn theo thời gian.
12 Hãy suy tưởng đến Đấng Tạo Hóa khi còn trong tuổi thanh xuân,
Trước khi những ngày hoạn nạn chưa đến,
Trước những năm mà con không còn thấy vui thỏa nữa;
2 Trước khi ánh sáng mặt trời, mặt trăng, và các ngôi sao
Trở nên tối tăm,
Và mây lại kéo đến sau cơn mưa;
3 Khi những kẻ canh gác nhà run rẩy,
Những người mạnh sức cong khom,
Khi những người xay cối dừng lại vì ít người,
Và họ nhìn qua cửa sổ không thấy được nữa;
4 Khi hai cánh cửa bên đường đóng lại,
Và tiếng cối xay nhẹ dần;
Khi người ta thức giấc với tiếng chim hót,
Và giọng ca, tiếng hát đều nín lặng;
5 Khi con người e sợ các nơi cao,
Và ngại gặp hiểm nguy ngoài đường phố;
Khi cây hạnh trổ bông,
Cào cào lê lết nặng nề,
Và người ta không còn mơ ước gì nữa.[u]
Khi con người đi về nơi ở đời đời của mình,
Và người tang chế than khóc quanh đường phố;
6 Trước khi dây bạc đứt,
Và chén vàng bể,
Bình vỡ ra bên suối,
Và bánh xe gẫy rời ra bên giếng;
7 Cát bụi trở về với cát bụi,
Và tâm linh trở về với Đức Chúa Trời là Đấng đã ban nó.
8 Người Truyền Đạo nói: Thật là vô nghĩa, hư ảo! Hư ảo, vô nghĩa!
Trí người không thể nào hiểu nổi mọi việc xảy ra trên đời.
Kết Luận
9 Là một nhà hiền triết, Người Truyền Đạo còn tiếp tục dạy dỗ kiến thức cho dân chúng. Ông cân nhắc, nghiên cứu, và hoàn chỉnh nhiều câu châm ngôn. 10 Người Truyền Đạo chuyên tâm tìm kiếm lời lẽ êm tai, tuy nhiên lời lẽ ông viết ra luôn luôn ngay thẳng và chân thật. 11 Lời của người khôn ngoan giống như gậy nhọn của người chăn chiên; những câu châm ngôn sưu tập được giống như đinh đóng cột, do Đấng Chăn Chiên truyền ra.
12 Hỡi con, hãy cẩn trọng về bất cứ điều gì khác ngoài những lời truyền dạy trên. Sách vở viết ra nhiều, không bao giờ chấm dứt. Và nghiên cứu nhiều khiến thể xác mệt mỏi.
13 Con đã nghe hết mọi lời khuyên dạy rồi.
Tóm lại,
Hãy kính sợ Đức Chúa Trời, và vâng giữ các điều răn Ngài,
Vì đó là bổn phận của mọi người.
14 Vì Đức Chúa Trời sẽ xét xử mọi việc,
Dù lành hay dữ,
Kể cả mọi việc kín giấu.
1 Bài ca tuyệt tác,[v] của Sa-lô-môn.
Tình Yêu Ngọt Hơn Rượu
Người nữ
2 Ước gì chàng hôn tôi với nụ hôn từ miệng chàng!
Thật vậy, tình anh ngọt hơn rượu!
3 Dầu thơm của anh tỏa mùi thơm ngào ngạt,
Người anh[w] thơm như dầu thơm tuôn tràn;
Thảo nào các thiếu nữ yêu anh.
4 Xin kéo em theo với anh! Nào, chúng mình cùng chạy!
Vua đã đưa tôi vào phòng ngự.
Bạn hữu
Nào, chúng mình hãy hân hoan vui mừng vì anh,
Chúng mình hãy ca ngợi tình anh ngon hơn rượu.
Người nữ
Các thiếu nữ yêu anh thật phải lắm.
5 Hỡi các thiếu nữ Giê-ru-sa-lem,
Da tôi đen giòn, nhưng tôi đẹp.
Đen như các trại Kê-đa,
Và đẹp như màn trướng của vua Sa-lô-môn.
6 Xin đừng nhìn tôi chằm chặp vì da tôi ngăm đen,
Mặt trời đã đốt cháy da tôi.
Các anh tôi đã giận tôi,
Phân công tôi chăm sóc vườn nho.
Còn vườn nho của riêng tôi, tôi lại chẳng chăm sóc.
Đối Thoại Giữa Hai Người Yêu Nhau
Người nữ
7 Anh yêu dấu của lòng em, xin cho em biết anh chăn cừu ở đâu,
Anh cho chúng nghỉ trưa nơi nào,
Kẻo người ta gặp em đi lang thang[x]
Gần bầy súc vật của các bạn anh.
Người nam
8 Này cô em xinh đẹp nhất trong các thiếu nữ, nếu em không biết,
Hãy noi theo dấu chân đàn cừu,
Và chăn đàn dê con của em,
Gần bên trại các người chăn.
9 Em yêu dấu của anh,[y] anh ví em
Như ngựa cái kéo xe Pha-ra-ôn.
10 Đôi má em duyên dáng, vòng hoa tai,
Cổ em xinh xắn, xâu chuỗi hạt.
11 Chúng mình sẽ làm cho em
Những chiếc vòng vàng nhận hạt bạc.
Người nữ
12 Trong khi vua ngự bàn ăn,
Dầu cam tòng của tôi tỏa mùi thơm ngát.
13 Người yêu tôi, đối với tôi, là túi nhỏ đựng trầm hương[z]
Nằm giữa ngực tôi.
14 Người yêu tôi, đối với tôi, là chùm hoa phụng tiên
Trong vườn nho Ên-ghê-đi.[aa]
Người nam
15 Ôi, em đẹp biết bao, em yêu dấu của anh!
Ôi, em đẹp biết bao,
Với đôi mắt bồ câu!
Người nữ
16 Ôi, anh thật đẹp trai, anh yêu của em!
Anh phong nhã vô cùng!
Giường của chúng mình thật xanh tươi.
17 Xà nhà của chúng mình là cây hương nam,
Trần nhà là cây khắc diệp.
2 Em là hoa thủy tiên[ab] trong cánh đồng Sa-rôn,
Là hoa huệ nơi những thung lũng sâu.
Người nam
2 Em yêu dấu của anh giữa vòng các thiếu nữ
Khác nào hoa huệ[ac] giữa đám gai góc.
Người nữ
3 Người yêu của em giữa các thanh niên
Khác nào cây táo giữa đám cây rừng.
Em thích ngồi dưới bóng mát của chàng,
Và trái của chàng ngọt lịm nơi miệng em.
4 Chàng đưa tôi vào phòng yến tiệc,
Và phủ lên tôi lá cờ của ái tình.
5 Xin dùng bánh nho khô thêm sức cho tôi,
Xin dùng trái táo tẩm bổ tôi,
Vì tôi mắc bệnh ái tình.
6 Tay trái người luồn dưới đầu tôi,
Tay phải người ôm sát tôi.
7 Hỡi các thiếu nữ Giê-ru-sa-lem, tôi nài xin các cô,
Nhân danh đàn linh dương và nai cái đồng hoang,
Xin chớ khuấy động, chớ đánh thức tình yêu,
Cho đến khi tình yêu được thỏa nguyện.
Người Nữ Hồi Tưởng Lại Cuộc Viếng Thăm Của Người Yêu
Người Nữ
8 Nghe này: Người yêu tôi!
Kìa, chàng đang đến,
Nhảy qua các núi,
Phóng qua các đồi!
9 Người yêu tôi khác nào linh dương, hoặc nai tơ.
Kìa, chàng dừng lại sau vách nhà chúng tôi,
Nhìn chăm qua cửa sổ,
Ngó ngang qua mắt cáo.[ad]
10 Người yêu tôi mời gọi tôi:[ae]
Người nam
Em yêu dấu của anh, người đẹp của anh,
Hãy chỗi dậy và đến!
11 Xem kìa, mùa đông đã qua,
Mưa đã dứt hạt, đi khỏi rồi.
12 Hoa nở rộ khắp đất,
Mùa ca hát đã đến,
Tiếng chim gáy hót
Vang khắp quê mình.
13 Vả trên cây đổi màu sắp chín,
Nho trổ nụ hương thơm ngào ngạt.
Em yêu dấu của anh, người đẹp của anh.
Hãy chỗi dậy và đến!
14 Bồ câu của anh nơi hốc đá,
Nơi sâu kín của vách đá,
Cho anh ngắm nhìn mặt em,
Cho anh nghe tiếng em,
Vì tiếng em dịu dàng,
Và mặt em xinh đẹp.
Người nữ
15 Hãy bắt giúp chúng tôi những con chồn,
Những con chồn nhỏ
Phá hại vườn nho,
Vì vườn nho chúng tôi đang trổ hoa.
16 Người yêu tôi thuộc về tôi, và tôi thuộc về chàng.
Chàng vui thỏa[af] giữa khóm hoa sen.
17 Khi gió chiều hiu hiu thổi,[ag]
Và bóng chiều trải dài trốn chạy,[ah]
Anh yêu dấu của em, xin anh trở về,
Giống như linh dương
Hoặc nai tơ
Trên dẫy núi Xẻ Đôi.[ai]
Tưởng Nhớ Người Yêu Khi Xa Vắng
Người nữ
3 Nằm trên giường ban đêm,
Tôi tìm người mà lòng tôi yêu mến.
Tôi tìm chàng mà không gặp.
(Tôi tự nhủ:)
2 “Tôi sẽ dậy, đi vòng khắp thành nhiều lần,
Rảo qua các đường phố và các quảng trường,
Để tìm người mà lòng tôi yêu mến.”
Tôi tìm chàng mà không gặp.
3 Những người canh gác đi tuần vòng quanh thành
Bắt gặp tôi.
“Các ông có thấy người mà lòng tôi yêu mến không?”
4 Tôi vừa đi khỏi họ chẳng bao xa,
Chợt gặp ngay người mà lòng tôi yêu mến.
Tôi ôm chặt lấy chàng, không chịu buông chàng ra,
Cho đến khi tôi đưa chàng về nhà mẹ tôi,
Về phòng của người đã thai nghén tôi.
5 Hỡi các thiếu nữ Giê-ru-sa-lem, tôi nài xin các cô,
Nhân danh đàn linh dương và nai cái đồng hoang,
Xin chớ khuấy động, chớ đánh thức tình yêu,
Cho đến khi tình yêu được thỏa nguyện.
Đám Cưới “Vua Sa-lô-môn”[aj]
6 Ai kia từ sa mạc đi lên,
Tựa cột khói,
Thơm ngát một dược và nhũ hương,
Cùng mọi thứ phấn thơm mua từ xa?[ak]
7 Xem kìa, kiệu vua Sa-lô-môn!
Sáu mươi dũng sĩ vây quanh kiệu,
Thuộc hàng dũng sĩ của Y-sơ-ra-ên.
8 Mọi người đều thạo cầm gươm,
Đánh giặc giỏi,
Gươm đeo sẵn bên hông,
Phòng khi ban đêm gặp nguy hiểm.
9 Vua Sa-lô-môn đặt làm kiệu cho chính mình
Bằng gỗ quý từ rừng Li-ban.[al]
10 Vua làm kiệu có trụ dát bạc,
Lưng kiệu mạ vàng,
Chỗ ngồi màu đỏ tía.
Bên trong kiệu dệt các phong cảnh yêu đương.
11 Các thiếu nữ Giê-ru-sa-lem, hãy ra đây!
Các thiếu nữ Si-ôn, hãy ngắm xem!
Vua Sa-lô-môn đội mão triều mẹ vua đội cho vua,
Trong ngày cưới của vua,
Trong ngày vui của vua.
Cuộc Đối Thoại Giữa Hai Người Yêu Nhau
Người nam
4 Em yêu dấu, ôi, em xinh đẹp quá,
Em xinh đẹp vô cùng!
Đôi mắt bồ câu của em lóng lánh bên trong mạng che mặt.
Tóc em khác nào đàn dê
Chạy cuồn cuộn xuống triền núi Ga-la-át.
2 Răng em khác nào đàn cừu sắp hớt lông,
Vừa tắm rửa xong đi lên,
Cả thảy đi đều từng cặp,
Không thiếu một con nào.
3 Môi em như sợi chỉ điều,
Miệng em duyên dáng làm sao.
Má em như quả lựu xẻ đôi
Bên trong khăn mạng che.
4 Cổ em như tháp Đa-vít
Xây có tầng có lớp.
Hàng ngàn khiên thuẫn treo nơi đó,
Toàn là mộc che thân của bậc dũng sĩ.
5 Ngực em như cặp nai tơ,
Con sinh đôi của linh dương,
Thỏa vui ăn giữa khóm hoa huệ.
6 Khi gió chiều hiu hiu thổi,
Và bóng chiều trải dài trốn chạy,
Anh sẽ đi lên núi một dược,
Đến đồi nhũ hương.
7 Em yêu dấu, toàn thân em xinh đẹp,
Không gợn chút tì vết.
8 Hỡi cô dâu, hãy đến với anh từ rặng núi Li-ban,
Từ núi Li-ban hãy đến với anh!
Hãy xuống từ đỉnh núi A-ma-na,
Từ đỉnh Sa-nia và Hẹt-môn!
Hãy rời khỏi[am] những hang sư tử,
Những núi đầy beo.
9 Ôi em của anh, cô dâu, em đã cướp mất lòng anh,
Em đã cướp mất lòng anh
Với một cái liếc mắt,
Với một hạt châu nơi vòng cổ của em.
10 Ôi em của anh, cô dâu, tình em đẹp làm sao!
Tình em thật ngọt hơn rượu!
Dầu của em tỏa hương thơm hơn tất cả mọi loài cây thơm.
11 Ôi cô dâu, môi em ứa giọt mật!
Mật ong và sữa đọng dưới lưỡi em.
Quần áo em tỏa hương thơm khác nào hương thơm của rừng núi Li-ban.
12 Em của anh, cô dâu, là vườn đóng kín,
Là vườn[an] khóa chặt, là suối niêm phong.
13 Các chồi của em là vườn thạch lựu,
Với các loại trái cây ngon nhất,
Hoa phụng tiên và cây cam tùng,
14 Cam tùng và nghệ,
Xương bồ và quế,
Cùng mọi loại cây nhũ hương,
Một dược và lô hội,
Cùng mọi loài cây thơm nhất.
15 Em là suối nước trong vườn,
Là giếng nước tươi mát,[ao]
Tuôn tràn từ dẫy núi Li-ban.
16 Hỡi gió bắc, hãy nổi dậy!
Hỡi gió nam, hãy thổi đến!
Hãy thổi vào vườn của ta,
Cho hương thơm bay tỏa ra!
Người nữ
Ước gì người yêu tôi vào trong vườn chàng,
Và ăn các loại trái cây ngon nhất!
Người nam
5 Em của anh, cô dâu, anh đã vào trong vườn anh!
Anh hái một dược và các loài cây thơm của anh,
Anh ăn cả tàng cùng với mật ong của anh,
Anh uống cả rượu lẫn sữa của anh!
(Bạn bè, khách dự tiệc)
Hỡi các bạn, hãy ăn!
Hãy uống, hãy say sưa trong tình yêu!
Đối Thoại Giữa Người Nữ Và Các Thiếu Nữ Giê-ru-sa-lem
Người nữ
2 Tôi ngủ, nhưng lòng tôi thao thức.
Nghe này; người yêu tôi gõ cửa!
Người nam
“Mở cửa cho anh, em của anh, em yêu dấu của anh,
Bồ câu của anh, em toàn mỹ của anh!
Vì đầu anh đẫm sương móc,
Mái tóc anh thấm giọt sương đêm.”
Người nữ
3 “Em đã cởi áo ra,
Lẽ nào mặc áo lại?
Em đã rửa chân rồi,
Lẽ nào làm lấm lại?”
4 Người yêu tôi luồn tay qua lỗ cửa,
Lòng dạ tôi rạo rực vì chàng.
5 Tôi chỗi dậy để mở cửa cho người yêu tôi,
Đôi tay tôi rịn một dược,
Các ngón tay tôi rỏ một dược chảy ròng
Trên cả chốt then.
6 Tôi mở cửa cho người yêu tôi,
Nhưng người yêu tôi đã quay đi khỏi rồi.
Tôi điếng người khi chàng bỏ đi.
Tôi tìm chàng nhưng không gặp,
Tôi gọi chàng, nhưng chàng không đáp lại.
7 Những người canh gác đi tuần vòng quanh thành
Bắt gặp tôi,
Họ đánh đập tôi, gây thương tích cho tôi.
Những người canh gác tường thành lột luôn cả áo choàng tôi.
8 Hỡi các thiếu nữ Giê-ru-sa-lem, tôi nài xin các cô,
Nếu các cô gặp người yêu tôi,
Các cô sẽ nói gì với chàng?
Xin nhắn giúp rằng tôi mắc bệnh tương tư.
Các thiếu nữ Giê-ru-sa-lem
9 Người yêu cô có gì hơn người,
Hỡi người đẹp nhất trong các thiếu nữ?
Người yêu cô có gì hơn người,
Để cô phải nài xin chúng em như vậy?
Người nữ
10 Người yêu tôi sáng rỡ mặt mày, đỏ da thắm thịt,[ap]
Nổi bật giữa muôn người.
11 Đầu chàng là vàng tinh ròng;
Mái tóc chàng, những cành chà là đen như quạ.
12 Đôi mắt chàng khác nào
Bồ câu bên suối nước.
Răng chàng tắm trong sữa,
Mọc đều đầy đủ.[aq]
13 Đôi má chàng như luống rau thơm,
Tỏa hương thơm ngát.[ar]
Môi chàng là hoa huệ
Ứa một dược chảy ròng.
14 Cánh tay chàng, những vòng vàng
Nhận ngọc Tạt-sít.[as]
Thân chàng,[at] một khối ngà bóng nhẵn nhụi,
Cẩn ngọc xanh.
15 Chân chàng, những cột thạch cao tuyết hoa
Dựng trên đế vàng ròng.
Tướng mạo chàng như dẫy núi Li-ban,
Chọn lọc như cây hương nam.
16 Miệng chàng ngọt dịu,
Toàn người chàng đáng yêu.
Hỡi các thiếu nữ Giê-ru-sa-lem,
Người yêu tôi là thể ấy, đấy là người tôi yêu quý.
Các thiếu nữ Giê-ru-sa-lem
6 Người yêu cô đi đâu,
Hỡi người đẹp nhất trong số người nữ?
Người yêu cô quay qua hướng nào,
Để chúng tôi cùng tìm giúp cô?
Người nữ
2 Người yêu tôi đi xuống vườn chàng,
Đến các luống rau thơm,
Thỏa vui ăn trong vườn,
Và hái hoa huệ.
3 Tôi thuộc về người yêu tôi,
Và người yêu tôi thuộc về tôi,
Chàng ăn thỏa vui giữa khóm hoa huệ.
Ca Ngợi Vẻ Đẹp Độc Đáo Của Người Nữ
Người nam
4 Em yêu dấu của anh, em xinh đẹp như thành Thiệt-sa,
Duyên dáng như thành Giê-ru-sa-lem,
Đáng sợ như các vì sao.[au]
5 Quay mắt đi, đừng nhìn anh nữa,
Vì mắt em làm anh bối rối.
Tóc em khác nào đàn dê,
Chạy cuồn cuộn xuống triền núi Ga-la-át.
6 Răng em như đàn chiên cái,
Vừa tắm rửa xong đi lên.
Cả thảy đi đều từng cặp,
Không thiếu một con nào.
7 Má em như quả lựu xẻ đôi
Bên trong khăn mạng che.
8 Sáu mươi hoàng hậu,
Tám mươi cung phi,
Và vô số nữ tì.
9 Nhưng bồ câu của anh, em toàn mỹ của anh, có một không hai!
Nàng chỉ có một không hai đối với mẹ nàng,
Nàng rực rỡ hơn nhiều so với người sinh đẻ nàng.
Các nữ tỳ thấy nàng đều xưng nàng có phước,
Các hoàng hậu và cung phi đều ca ngợi nàng:
Các thiếu nữ Giê-ru-sa-lem
10 “Người nữ kia là ai, lộ ra như hừng đông,
Đẹp như mặt trăng, sáng rực như mặt trời,
Dễ sợ như các vì sao?”
Người nam
11 Anh xuống vườn hạnh đào,
Ngắm nhìn chồi xanh trong trũng,
Xem thử nho có nẩy lộc,
Và thạch lựu có trổ hoa!
Người nữ
12 Em chưa nhận ra,
Hồn em đã sa vào xe của nhà quyền quý.
Dân làng
13 Hãy quay về, hãy quay về, hỡi cô Su-la-mít![av]
Hãy quay về, hãy về, cho chúng tôi ngắm nhìn cô!
Người nam
Sao các người lại muốn ngắm nhìn cô Su-la-mít
Như thể nhìn điệu múa của hai đội quân?
Sự Kết Hợp Giữa Hai Người Yêu Nhau
Người nam
7 Đôi chân em mang dép đẹp làm sao,
Hỡi cô gái nhà quyền quý!
Vòng đùi em khác nào vòng trang sức,
Công trình của nghệ sĩ tài ba!
2 Rốn em, một cái chén tròn,
Không được thiếu rượu pha thơm ngon![aw]
Bụng em, một đống lúa mì,
Có hoa huệ bao quanh.
3 Ngực em như cặp nai tơ,
Con sinh đôi của linh dương.
4 Cổ em như tháp ngà.
Đôi mắt em là hồ nước tại Hết-bôn,
Bên cổng Bát-Ra-bim.
Mũi em như tháp núi Li-ban
Nhìn xuống thành Đa-mách.
5 Đầu em như núi Cạt-mên,
Tóc em xõa dài màu tía,
Vua mê mẩn giam cầm trong suối tóc.
6 Ôi, em xinh đẹp, em duyên dáng làm sao!
Em yêu dấu, khiến lòng người vui thỏa!
7 Này, vóc dáng em tựa thân cây,
Ngực em như chùm chà là.
8 Anh tự nhủ: “Ta phải trèo lên cây,
Bám vào các tầu có chùm chà là.
Ngực em sẽ như những chùm nho,
Và hơi thở em thơm như quả táo.
9 Miệng em như rượu hảo hạng.
Người nữ
Chảy nhẹ nhàng cho người em yêu,
Tràn qua môi những người say ngủ.”[ax]
10 Tôi thuộc về người yêu tôi,
Và chàng khao khát tôi tha thiết.[ay]
11 Nào, anh yêu dấu, ta hãy ra ngoài đồng,
Ngủ đêm bên các chùm hoa phụng tiên.[az]
12 Ta hãy sớm ra thăm các vườn nho,
Xem thử nho có nảy lộc,
Nụ có nở,
Thạch lựu có trổ hoa.
Tại đó em sẽ yêu anh tha thiết.
13 Táo tình yêu[ba] xông mùi thơm ngát;
Tại nơi ngõ ra vào của ta có đủ mọi thứ trái cây ngon nhất,
Cả mới lẫn cũ, mà em đã dành riêng cho anh,
Anh yêu dấu của em!
8 Ước gì anh là anh ruột của em,
Cùng bú vú mẹ em!
Để khi gặp anh ngoài đường,
Em có thể hôn anh
Mà không bị khinh chê.
2 Em sẽ dẫn anh,
Đưa anh về tận nhà mẹ em,
Anh sẽ dạy dỗ em,
Em sẽ mời anh uống rượu pha vị thơm ngon,
Uống nước cốt thạch lựu của em.
3 Tay trái chàng luồn dưới đầu tôi,
Tay phải chàng ôm sát tôi.
4 Hỡi các thiếu nữ Giê-ru-sa-lem, tôi nài xin các cô,
Xin chớ khuấy động, chớ đánh thức tình yêu,
Cho đến khi tình yêu được thỏa nguyện!
Kết Luận
Các thiếu nữ Giê-ru-sa-lem
5 Ai kia từ sa mạc đi lên,
Tựa mình vào người yêu của nàng?
Người nữ
Dưới cây táo, em đã gợi tình yêu anh dậy;
Nơi ấy, mẹ anh đã thụ thai anh,
Nơi ấy, người sinh ra anh đã chuyển bụng quặn thắt.[bb]
6 Xin đặt em như chiếc ấn trong lòng anh,
Như con dấu nơi cánh tay anh.
Vì tình yêu mạnh như Sự Chết,
Sự ghen tuông khắc nghiệt như Âm Phủ.
Mũi tên của tình yêu là mũi tên lửa,
Ngọn lửa từ CHÚA.[bc]
7 Nước lũ không thể dập tắt tình yêu,
Sông sâu cũng không thể nhận chìm.
Ví có người nào đem gia tài mình đổi lấy tình yêu,
Cũng sẽ bị khinh chê thậm tệ.
Người nữ lặp lại lời các anh nói về mình
8 Chúng tôi có một cô em gái,
Em còn nhỏ, chưa có ngực.
Chúng tôi phải làm gì cho em gái chúng tôi,
Người ta dạm hỏi?
9 Nếu em là bức tường thành,
Chúng tôi sẽ xây tháp bạc trên tường.
Nếu em là cánh cửa,
Chúng tôi sẽ đóng chắc cửa bằng ván hương nam.
Người nữ
10 Em là bức tường thành,
Ngực em khác nào những ngọn tháp.
Vì thế, trước mắt chàng,
Em là người tìm được bình an.[bd]
Người nam
11 Vua Sa-lô-môn có một vườn nho ở Ba-anh Ha-môn.
Vua giao vườn cho người canh giữ.
Người nào thu hoa lợi vườn
Phải trả cho vua ngàn miếng bạc.
12 Vườn nho của tôi, dành cho riêng tôi.
Vua Sa-lô-môn, ngàn miếng bạc về phần vua,
Còn hai trăm cho người canh giữ hoa màu.
13 Hỡi em đang ở trong vườn,
Bạn bè đang lắng nghe!
Cho anh nghe tiếng em!
Người nữ
14 Anh yêu dấu, trốn đi anh,
Giống như linh dương
Hoặc nai tơ
Trên núi đồi hương thơm.
New Vietnamese Bible. Used by permission of VBI (www.nvbible.org)