Bible in 90 Days
23 Nagsiling pa gid ang Ginoo kay Jeremias, 24 “Wala ka bala makabati nga ginainsultuhan sang mga tawo ang akon katawhan? Nagasiling sila, ‘Ginsikway sang Ginoo ang duha ka ginharian nga iya ginpili.’ Gani ginatamay nila ang akon katawhan kag wala na nila ini ginakabig nga nasyon. 25 Pero nagasiling ako nga subong indi na maliwat ang akon kasugtanan sa adlaw kag sa gab-i kag ang akon mga sistema nga nagagahom sa langit kag sa duta, 26 indi man maliwat ang akon kasugtanan sa mga kaliwat ni Jacob kag kay David nga akon alagad. Magapili gid ako halin sa mga kaliwat ni David sang magahari sa mga kaliwat ni Abraham, Isaac, kag Jacob. Kaluoyan ko gid ang akon katawhan kag pabalikon ko sila sa ila duta halin sa pagkabihag.”[a]
Ang Paandam kay Zedekia
34 1-2 Ginsalakay ni Haring Nebucadnezar sang Babilonia ang Jerusalem kag ang mga banwa sa palibot sini. Kaupod niya sa pagsalakay ang tanan niya nga soldado pati ang mga soldado halin sa tanan nga ginharian nga sakop niya. Sadto nga tion nagsiling ang Ginoo, ang Dios sang Israel, kay Jeremias: “Magkadto ka kay Haring Zedekia sang Juda kag silinga siya nga ako, ang Ginoo, nagasiling: Itugyan ko ini nga siyudad sa hari sang Babilonia kag pagasunugon niya ini. 3 Indi ka gid makapalagyo sa iya, kundi madakpan ka kag itugyan sa iya. Magaatubang ka sa iya agod sentensyahan, kag dayon bihagon ka pa-Babilonia. 4 Pero Haring Zedekia, pamatii ining akon promisa sa imo: Indi ka mapatay sa inaway, 5 kundi mapatay ka nga malinong. Magasunog ang imo katawhan sang insenso sa pagpadungog sa imo, pareho sa ila ginhimo sang paglubong sang imo mga katigulangan nga naghari antes sa imo. Magapangasubo sila sa imo kag magasiling, ‘Abaw, patay na ang amon hari!’ Matabo gid ini, kay ako, ang Ginoo, ang nagasiling sini.”
6 Ginhambal ini tanan ni Jeremias kay Haring Zedekia sang Juda didto sa Jerusalem. 7 Nagasalakay na sadto ang mga soldado sang hari sang Babilonia sa Jerusalem, Lakish, kag Azeka. Amo na lang ini ang nabilin nga mga banwa sang Juda nga napalibutan sang pader.
Ang Paghilway sa mga Ulipon
8 May ginsiling pa gid ang Ginoo kay Jeremias sadtong tion nga naghimo sang kasugtanan si Haring Zedekia sa tanan nga katawhan sang Jerusalem nga hatagan niya sang kahilwayan ang mga ulipon. 9 Nagsugo si Zedekia nga ang bisan sin-o nga may mga ulipon nga Hebreo, lalaki man ukon babayi, kinahanglan nga hatagan nila sang kahilwayan. Wala sing kapareho nila nga mga Judio nga magapabilin nga ulipon. 10 Gani ang tanan nga tawo, pati ang mga opisyal, nagsugot sa sini nga kasugtanan kag ginhilway nila ang ila mga ulipon, lalaki man ukon babayi. 11 Pero sang ulihi nagbaylo ang ila hunahuna kag gin-ulipon nila liwat ang mga ulipon nga ila ginhilway.
12-13 Gani nagsiling ang Ginoo, ang Dios sang Israel, kay Jeremias, “Naghimo ako sang kasugtanan sa inyo mga katigulangan sang ginpaguwa ko sila sa duta sang Egipto nga sa diin gin-ulipon sila. Nagsiling ako sa ila, 14 ‘Sa kada pito ka tuig kinahanglan nga hilwayon ninyo ang inyo kapareho nga Hebreo nga ginbaligya sa inyo bilang ulipon. Pagkatapos nga nakaalagad siya sa inyo sing anom ka tuig, kinahanglan nga hilwayon gid ninyo siya.’ Pero wala gid magtuman ukon magpamati ang inyo mga katigulangan sa akon. 15 Sang nagligad nga mga inadlaw naghinulsol kamo kag ginhimo ninyo ang husto sa akon panulok. Nagsugot kamo sa paghilway sang inyo mga kasimanwa nga gin-ulipon ninyo. Naghimo pa gani kamo sang kasugtanan sa akon parte sini didto mismo sa templo nga akon ginpili nga lugar para padunggan ako. 16 Pero nagbaylo ang inyo hunahuna kag wala ninyo ako pagtahura. Gin-ulipon ninyo liwat ang mga ulipon nga inyo ginhilway. Gusto gid nila ang kahilwayan, pero ginpilit ninyo sila nga mangin ulipon ninyo liwat.
17 “Gani ako, ang Ginoo, nagasiling nga tungod nga wala ninyo ako pagtumana kag wala ninyo paghatagi sang kahilwayan ang inyo mga kasimanwa nga gin-ulipon ninyo, hatagan ko kamo sang kahilwayan—kahilwayan nga mapatay sa inaway, gutom kag balatian. Himuon ko kamo nga makangilil-ad sa tanan nga ginharian sa kalibutan. 18-19 Ang mga opisyal sang Juda kag Jerusalem kag ang mga opisyal sang palasyo, pati ang mga pari kag ang tanan nga pumuluyo naghimo sang kasugtanan sa akon paagi sa ila nga paglakat sa tunga sang ginpihak nga torite nga baka. Pero wala nila pagtumana ang ila kasugtanan sa akon, gani himuon ko man sa ila ang ila ginhimo sa tinday nga baka. 20 Itugyan ko sila sa ila mga kaaway nga gusto magpatay sa ila. Kag ang ila mga bangkay mangin kalan-on sang mga pispis kag talunon nga mga sapat.
21 “Itugyan ko gid si Haring Zedekia sang Juda kag ang iya mga opisyal sa mga soldado sang hari sang Babilonia nga ila kaaway nga gusto magpatay sa ila. Bisan nag-untat na sila sa pagsalakay sa inyo, 22 manduan ko sila sa pagsalakay liwat sa inyo siyudad. Salakayon nila ini kag agawon, kag dayon sunugon. Himuon ko nga mamingaw ang mga banwa sang Juda kag wala na sing may mag-estar sa sini. Ako, ang Ginoo, ang nagasiling sini.”
Ang mga Recabnon
35 Sang si Jehoyakim nga anak ni Josia ang hari sang Juda, nagsiling ang Ginoo kay Jeremias, 2 “Magkadto ka sa mga pamilya sang mga Recabnon kag hambala sila nga magkadto sa isa sa mga kuwarto sang templo kag paimna sila didto sang bino.”
3 Gani ginkadtuan ko si Jaazania, nga anak sang akon tukayo nga si Jeremias nga anak ni Habazinia, kag ang tanan niya nga mga utod kag mga anak. Ini sila tanan ang mga pamilya sang mga Recabnon. 4 Gindala ko sila sa templo sang Ginoo, didto sa kuwarto sang mga anak nga lalaki ni Hanan nga anak ni Igdalia nga alagad sang Dios. Ini nga kuwarto tupad sang kuwarto sang mga opisyal kag ara sa ibabaw sang kuwarto ni Maasea nga anak ni Shalum, nga manugbantay sang puwertahan sang templo. 5 Dayon nagbutang ako sang mga pitsil nga may bino kag mga kupa sa atubangan sang mga Recabnon kag ginsilingan sila nga mag-inom.
6 Pero nagsabat sila, “Wala kami nagainom sang bino. Ang amon katigulangan nga si Jonadab nga anak ni Recab nagmando sa amon kag sa amon mga kaliwat nga indi gid mag-inom sang bino. 7 Kag amo pa gid ini ang iya ginmando sa amon: ‘Indi kamo magpatindog sang mga balay ukon magpanguma ukon magtanom sang ubas; indi gid kamo magpanag-iya sang sini nga mga butang. Kinahanglan nga sa mga tolda lang kamo maestar. Kag kon tumanon ninyo ini, magakabuhi kamo sing malawig sa bisan diin nga duta nga inyo estaran.’ 8 Gintuman namon ang tanan nga ginsugo sa amon sang amon katigulangan nga si Jonadab. Kami kag ang amon mga asawa kag mga kabataan wala gid mag-inom sang bino, 9 ukon magpatindog sang mga balay para estaran, ukon magpanag-iya sang mga talamnan sang ubas kag mga uma. 10 Nag-estar kami sa mga tolda kag gintuman gid namon ang tanan nga ginsugo sa amon ni Jonadab. 11 Pero sang ginsalakay ni Haring Nebucadnezar sang Babilonia ang ini nga nasyon, hinadlukan kami sa mga soldado sang Babilonia kag sang Aram,[b] gani nagdesisyon kami nga magpalagyo diri sa sulod sang Jerusalem. Amo ina kon ngaa ari kami diri.”
12-13 Nagsiling pa gid ang Ginoo nga Makagagahom, ang Dios sang Israel, kay Jeremias, “Maglakat ka kag silinga ang katawhan sang Juda kag Jerusalem: Ngaa nga indi kamo magpamati kag magtuman sa akon mga pulong? 14 Si Jonadab nga anak ni Recab nagmando sa iya mga kaliwat nga indi sila mag-inom sang bino, kag nagtuman sila. Hasta subong wala sila nagainom sang bino kay ginatuman nila ang sugo sang ila katigulangan. Pero kamo iya wala gid magtuman sa akon bisan kapila ako maghambal sa inyo 15 paagi sa mga propeta nga akon mga alagad. Nagasiling sila sa inyo, ‘Magbiya na kamo sa inyo malaot nga pagginawi kag bag-uha na ninyo ang inyo pamatasan kag indi na kamo magsimba ukon mag-alagad sa mga dios-dios. Dayon magakabuhi kamo sa duta nga ginhatag ko sa inyo kag sa inyo mga katigulangan.’ Pero wala gid kamo magtuman ukon magpamati sa akon. 16 Ang mga kaliwat ni Jonadab nga anak ni Recab nagtuman sa ginsugo sa ila sang ila katigulangan, pero kamo iya wala gid magtuman sa akon. 17 Gani ako, ang Ginoong Dios nga Makagagahom, ang Dios sang Israel, nagasiling: Pamati! Kamo nga katawhan sang Juda kag Jerusalem padal-an ko sang mga kalaglagan nga akon ginsiling kontra sa inyo. Nagpakighambal ako sa inyo pero wala kamo magpamati; nagpanawag ako sa inyo pero wala kamo magsabat.”
18 Dayon ginsilingan ni Jeremias ang mga pamilya sang mga Recabnon parte sa ginsiling sang Ginoo nga Makagagahom, ang Dios sang Israel: “Ginsunod gid ninyo ang tanan nga ginsugo sang inyo katigulangan nga si Jonadab. 19 Gani nagapromisa ako nga si Jonadab nga anak ni Recab indi madulaan sang kaliwat nga nagaalagad sa akon. Ako, ang Ginoo nga Makagagahom, ang Dios sang Israel, ang nagasiling sini.”
Ginbasa ni Baruc ang Mensahi sang Dios
36 Sang ikaapat nga tuig sang paghari ni Jehoyakim nga anak ni Josia sa Juda, nagsiling ang Ginoo kay Jeremias, 2 “Magkuha ka sang linukot nga sululatan[c] kag isulat ang tanan nga ginsiling ko sa imo parte sa Israel, Juda kag sa tanan nga nasyon. Isulat ang tanan nga ginsiling ko halin sang nahauna nga tion nga nagpakighambal ako sa imo, sang si Josia pa ang hari sang Juda, hasta subong. 3 Basi pa lang magbiya sa ila malaot nga pagginawi ang katawhan sang Juda kon mabatian nila ang mga kalaglagan nga ginplano ko nga himuon kontra sa ila. Kon matabo ini, patawaron ko sila sa ila mga kalautan kag mga sala.”
4 Gani ginpatawag ni Jeremias si Baruc nga anak ni Neria kag gindikta sa iya ang tanan nga ginsiling sang Ginoo, kag ginsulat ini ni Baruc sa linukot nga sululatan. 5 Nagsiling dayon si Jeremias kay Baruc, “Ginadilian ako sa pagkadto sa templo sang Ginoo. 6 Gani ikaw na lang ang magkadto sa templo sa adlaw sang pagpuasa. Magatipon didto ang katawhan sang Juda halin sa ila mga banwa. Basahon mo sa ila ang mensahi sang Ginoo sa sini nga kasulatan nga ginsulat mo samtang ginadikta ko sa imo. 7 Basi pa lang paagi sini magdangop sila sa Ginoo, kag magbiya na sila sa ila malaot nga pagginawi. Kay ginpaandaman na sila sang Ginoo nga silutan sila sa iya puwerte nga kaakig.”
8 Gani ginbasa ni Baruc ang mensahi sang Ginoo didto sa templo subong sang ginsugo sa iya ni Jeremias. 9 Natabo ini sang adlaw sang pagpuasa sa presensya sang Ginoo, sadtong ikasiyam nga bulan sang ikalima nga tuig sang paghari ni Jehoyakim nga anak ni Josia sa Juda. Nagtipon didto sa templo ang mga pumuluyo sang Jerusalem kag sang mga banwa sang Juda. 10 Ginbasa ni Baruc sa mga tawo ang mensahi ni Jeremias nga nasulat sa linukot nga kasulatan. Ginhimo ini ni Baruc didto sa templo, sa may kuwarto ni Gemaria nga sekretaryo nga anak ni Shafan. Ining kuwarto ni Gemaria ara sa ibabaw nga lagwerta sang templo, malapit sa alagyan sang Bag-o nga Puwertahan.
11 Sang mabatian ni Micaya nga anak ni Gemaria kag apo ni Shafan ang mensahi sang Ginoo nga ginbasa ni Baruc, 12 nagkadto siya sa palasyo, didto sa kuwarto sang sekretaryo nga sa diin nagatipon ang tanan nga opisyal. Ato didto si Elishama nga sekretaryo, si Delaya nga anak ni Shemaya, si Elnatan nga anak ni Acbor, si Gemaria nga anak ni Shafan, si Zedekia nga anak ni Hanania, kag ang iban pa nga mga opisyal. 13 Ginsugid sa ila ni Micaya ang tanan nga iya nabatian nga ginbasa ni Baruc sa mga tawo. 14 Dayon ginsugo sang mga opisyal si Jehudi nga anak ni Netania kag apo ni Shelemia kag apo sa tuhod ni Cushi sa pagkadto kay Baruc kag sa pagsiling, “Dal-a ang kasulatan nga imo ginbasa sa katawhan kag magkadto ka diri sa amon.” Gani nagkadto didto si Baruc dala ang kasulatan.
15 Pag-abot ni Baruc, nagsiling ang mga opisyal sa iya, “Pungko kag basaha sa amon ang linukot nga kasulatan.” Gani ginbasa ato ni Baruc sa ila. 16 Pagkabati nila sini tanan nagtinulukay sila sa kahadlok kag nagsiling kay Baruc, “Kinahanglan nga ibalita ta ini sa hari.” 17 Dayon ginpamangkot nila si Baruc, “Abi sugiri kami kon paano mo ini ginsulat. Gindiktahan ka bala ni Jeremias?”
18 Nagsabat si Baruc, “Huo, gindikta ini tanan sa akon ni Jeremias, kag ginsulat ko ini sa tinta sa sini nga kasulatan.” 19 Dayon nagsiling ang mga opisyal kay Baruc, “Magpanago kamo ni Jeremias kag indi kamo magsugid sa kay bisan sin-o kon diin kamo.”
20 Ginbutang sang mga opisyal ang linukot nga kasulatan didto sa kuwarto ni Elishama nga sekretaryo kag nagkadto dayon sila sa hari didto sa lagwerta sang palasyo, kag ginbalita ang tanan. 21 Ginsugo dayon sang hari si Jehudi nga kuhaon ang linukot nga kasulatan. Ginkuha ini ni Jehudi didto sa kuwarto ni Elishama kag ginbasa sa hari kag sa tanan nga opisyal nga nagatindog sa iya tupad. 22 Tigtulugnaw sadto, kag ang hari didto sa iya kuwarto nga para sa tigtulugnaw, kag nagapungko siya nga nagaatubang sa kalayo. 23 Kada makatapos basa si Jehudi sing tatlo ukon apat ka dinalan, ginautod dayon sang hari ang ato nga parte paagi sa kutsilyo kag ginahaboy sa kalayo, hasta nga naubos sunog ang bug-os nga kasulatan. 24 Wala gid mahadlok ang hari kag ang iya mga opisyal sang mabatian nila ang mensahi sang kasulatan. Wala gani nila paggisia ang ila mga bayo bilang tanda sang pagpangasubo. 25 Bisan pa nagpangabay sila ni Elnatan, Delaya, kag Gemaria sa hari nga indi pagsunugon ang kasulatan, wala gid magpamati ang hari. 26 Sa baylo, ginmanduan sang hari si Jerameel nga iya anak, si Seraya nga anak ni Azriel, kag si Shelemia nga anak ni Abdeel sa pagdakop kay Baruc nga sekretaryo kag kay Propeta Jeremias. Pero gintago sila sang Ginoo.
27 Sa tapos masunog sang hari ang linukot nga kasulatan nga may mensahi nga gindikta ni Jeremias kay Baruc, nagsiling ang Ginoo kay Jeremias, 28 “Magkuha ka sang isa pa ka sululatan kag isulat liwat ang tanan nga nasulat sa nahauna nga kasulatan nga ginsunog ni Haring Jehoyakim sang Juda. 29 Silinga dayon ang hari nga amo ini ang akon ginasiling, ‘Ginsunog mo ang linukot nga kasulatan kay nagasiling didto nga laglagon gid sang hari sang Babilonia ang ini nga duta kag pamatyon ang mga tawo kag mga kasapatan. 30 Gani amo ini ang akon ginasiling parte sa imo, Haring Jehoyakim sang Juda: Wala ka sing kaliwat nga maghari sa ginharian ni David. Patyon ka, kag ang imo bangkay ihaboy lang nga mainitan kon adlaw kag matun-ugan kon gab-i. 31 Silutan ko ikaw kag ang imo mga anak, pati ang imo mga opisyal tungod sa inyo kalautan. Ipaagom ko sa inyo kag sa katawhan sang Jerusalem kag Juda ang tanan nga kalaglagan nga akon ginsiling kontra sa inyo tungod kay wala kamo magpamati sa akon.’ ”
32 Gani nagkuha si Jeremias sang isa pa ka sululatan kag ginhatag ini kay Baruc, kag ginsulat ni Baruc ang tanan nga gindikta sa iya ni Jeremias, subong sang ginhimo nila sa nahauna nga kasulatan nga ginsunog ni Haring Jehoyakim sang Juda. Pero madamo pa sang gindugang si Jeremias nga mensahi nga pulopareho sa una nga ginsulat.
Ginpatawag ni Zedekia si Jeremias
37 Si Zedekia nga anak ni Josia ginhimo ni Haring Nebucadnezar sang Babilonia nga hari sang Juda bilang bulos kay Jehoyakin nga anak ni Jehoyakim. 2 Pero si Zedekia kag ang iya mga opisyal, kag ang mga tawo nga iya ginadumalahan, wala magpamati sa mensahi sang Ginoo nga ginhambal ni Propeta Jeremias.
3 Karon, ginsugo ni Haring Zedekia si Jehucal nga anak ni Shelemia kag ang pari nga si Zefanias nga anak ni Maasea nga magkadto kay Propeta Jeremias sa pagpangabay sa iya nga magpangamuyo siya sa Ginoo nga ila Dios para sa ila. 4 Sadto nga tion wala pa si Jeremias napriso, gani hilway siya sa pagkadto bisan diin. 5 Sa sina man nga tion nagasalakay ang mga taga-Babilonia[d] sa Jerusalem, pero sang mabatian nila nga nagapadulong na ang mga soldado sang hari sang Egipto,[e] nag-untat sila sa pagsalakay.
6-7 Dayon nagsiling ang Ginoo, ang Dios sang Israel, kay Jeremias, “Silinga si Haring Zedekia sang Juda nga nagsugo sa imo sa pagpamangkot sa akon kon ano ang matabo, ‘Nagapadulong ang mga soldado sang hari sang Egipto sa pagbulig sa inyo, pero magabalik sila sa Egipto. 8 Dayon magabalik ang mga taga-Babilonia sa sini nga siyudad. Sakupon nila ini kag dayon sunugon. 9 Amo pa gid ini ang ginasiling sang Ginoo: Indi ninyo pagdayai ang inyo kaugalingon paagi sa paghunahuna nga indi na magbalik ang mga taga-Babilonia. Kay magabalik gid sila. 10 Bisan mapierdi pa ninyo ang bug-os nga kasoldaduhan sang Babilonia nga nagasalakay sa inyo, kag ang nabilin lang sa ila amo ang pilason nga ara sa ila mga tolda, magasalakay gihapon sila sa inyo kag sunugon nila ini nga siyudad.’ ”
Ang Pagpriso kay Jeremias
11 Sang magpalagyo ang mga soldado sang Babilonia halin sa Jerusalem tungod sa mga soldado sang hari sang Egipto, 12 naghalin si Jeremias sa Jerusalem kag nagkadto sa duta ni Benjamin sa pagkuha sang iya bahin sa duta sang iya pamilya. 13 Pero pag-abot niya sa Puwertahan ni Benjamin, gindakop siya sang kapitan sang mga guwardya nga si Iria nga anak ni Shelemia kag apo ni Hanania. Ginsilingan siya sang kapitan, “Nagaapin ka sa mga taga-Babilonia!” 14 Nagsabat si Jeremias, “Indi ina matuod! Wala ako nagaapin sa mga taga-Babilonia.” Pero indi gid magpati si Iria, gani gindakop niya si Jeremias kag gindala sa mga opisyal. 15 Naakig sila kay Jeremias, kag ginpahanot nila siya kag dayon ginpriso didto sa balay ni Jonatan nga sekretaryo. Ato nga balay ginhimo nila nga prisohan. 16 Ginsulod nila si Jeremias sa selda nga ara sa idalom sang duta kag dugay siya didto.
17 Sang ulihi ginpakuha siya ni Haring Zedekia kag gindala sa palasyo. Nagpamangkot si Zedekia sa iya sa sekreto, “May mensahi ka bala halin sa Ginoo?” Nagsabat si Jeremias, “Huo, may ara. Itugyan ka sa hari sang Babilonia.”
18 Dayon nagpamangkot si Jeremias sa hari, “Ano bala ang sala nga akon nahimo sa imo, sa imo mga opisyal, kag sa mga tawo nga ginpapriso mo ako? 19 Diin na bala ang inyo mga propeta nga nagpanagna nga indi pagsalakayon sang hari sang Babilonia ang ini nga siyudad? 20 Mahal nga Hari, kon mahimo pamatii man ako. Nagapakitluoy ako sa imo nga indi na ako pag-ibalik didto sa balay ni Jonatan nga sekretaryo, kay mapatay gid ako didto.”
21 Gani nagmando si Haring Zedekia nga ibutang na lang si Jeremias didto sa lagwerta sang mga guwardya sang palasyo. Nagmando man ang hari nga hatagan si Jeremias sang tinapay kada adlaw samtang may nabilin pa nga tinapay sa siyudad. Gani nagpabilin nga priso si Jeremias didto sa lagwerta sang mga guwardya.
Ginhulog si Jeremias sa Buho nga Pulunduhan sang Tubig
38 Nakabati sila ni Shefatia nga anak ni Matan, si Gedalia nga anak ni Pashur, si Jehucal nga anak ni Shelemia, kag si Pashur nga anak ni Malkia sa ginsiling ni Jeremias sa mga tawo. Amo ini ang ginsiling ni Jeremias, “Nagasiling ang Ginoo nga 2 ang bisan sin-o nga magpabilin sa sini nga siyudad mapatay sa inaway, gutom, kag balatian. Pero ang bisan sin-o nga magsurender sa mga taga-Babilonia[f] indi mapatay kundi maluwas kag mabuhi. 3 Nagasiling man ang Ginoo nga sigurado gid nga maagaw ini nga siyudad sang mga taga-Babilonia kag sakupon nila ini.”
4 Gani ato nga mga opisyal nagsiling sa hari, “Dapat patyon ini nga tawo. Ginapaluya lang niya ang mga soldado nga nabilin sa sini nga siyudad, pati ang tanan nga tawo, tungod sang iya ginapanghambal sa ila. Wala siya nagahandom sang kaayuhan sang mga tawo kundi sang ila kalaglagan.” 5 Nagsabat si Haring Zedekia, “Pagusto kamo kon ano ang himuon ninyo sa iya. Indi ako makapamalabag.”
6 Gani ginkuha nila si Jeremias kag gintunton sa buho nga pulunduhan sang tubig didto sa lagwerta sang mga guwardya. Ini nga pulunduhan sang tubig ginapanag-iyahan ni Malkia nga anak sang hari. Wala ini sing tubig pero may lunang, kag halos nalubong didto si Jeremias.
7-8 Pero sang mabatian ni Ebed Melec nga taga-Etiopia[g], nga isa sa mga opisyal sang palasyo, nga ginsulod si Jeremias sa buho nga pulunduhan sang tubig, nagkadto siya sa hari didto sa palasyo. Nagapungko sadto ang hari sa Puwertahan ni Benjamin. Nagsiling siya sa hari, 9 “Mahal nga Hari, malain ang ginhimo sang sina nga mga tawo kay Jeremias. Ginhulog nila siya sa buho, kag mapatay gid siya didto sa gutom kon maubos na ang pagkaon sa siyudad.” 10 Dayon nagmando ang hari kay Ebed Melec, “Upda ang 30 sa akon mga tinawo kag kuhaa ninyo si Jeremias sa buho agod indi siya mapatay.”
11 Gani gin-upod ni Ebed Melec ang mga tawo kag nagkadto sila sa bodega sang palasyo. Nagkuha si Ebed Melec didto sang mga lapat kag gintunton dayon nila ini upod sa lubid didto kay Jeremias sa buho. 12 Nagsiling si Ebed Melec kay Jeremias, “Ihapin sa imo ilok ang mga lapat agod indi ka masakitan sang lubid.” Ginhimo ato ni Jeremias, 13 kag dayon ginbatak nila siya paguwa sa buho. Kag nagpabilin nga priso si Jeremias didto sa lagwerta sang mga guwardya.
Ginpatawag Liwat ni Haring Zedekia si Jeremias
14 Karon, ginpatawag ni Haring Zedekia si Jeremias didto sa ikatatlo nga puwertahan sang templo sang Ginoo. Nagsiling si Zedekia kay Jeremias, “May ipamangkot ako sa imo, kag gusto ko nga sugiran mo ako sing matuod.”
15 Nagsiling si Jeremias kay Zedekia, “Kon sugiran ko ikaw sing matuod, ipapatay mo ako. Bisan laygayan ko pa ikaw, indi ka gihapon magpamati sa akon.” 16 Pero nagsumpa sing sekreto si Haring Zedekia kay Jeremias. Siling niya, “Nagasumpa ako sa Ginoo nga buhi, nga naghatag sa aton sang kabuhi, nga indi ko ikaw pagpatyon ukon pag-itugyan sa gusto magpatay sa imo.”
17 Nagsiling si Jeremias kay Zedekia, “Amo ini ang ginasiling sang Ginoong Dios nga Makagagahom, ang Dios sang Israel: Kon magsurender ka sa mga opisyal sang hari sang Babilonia, maluwas mo ang imo kabuhi kag indi pagsunugon ini nga siyudad. Ikaw kag ang imo panimalay mabuhi. 18 Pero kon indi ka gani magsurender, itugyan ini nga siyudad sa mga taga-Babilonia, kag sunugon nila ini kag indi ka gid makapalagyo sa ila.” 19 Nagsiling si Haring Zedekia, “Nahadlok ako sa mga Judio nga nagadampig sa mga taga-Babilonia. Basi kon itugyan ako sang mga taga-Babilonia sa ila kag sakiton nila ako.”
20 Nagsabat si Jeremias, “Indi ka pag-itugyan sa ila kon tumanon mo lang ang Ginoo. Kon sundon mo ang akon ginasiling, maluwas ang imo kabuhi, kag wala sing may matabo sa imo. 21 Pero kon indi ka gani magsurender, amo ini ang ginpahayag sang Ginoo sa akon nga matabo sa imo: 22 Ang tanan nga babayi nga nabilin sa imo palasyo pagadal-on sang mga opisyal sang hari sang Babilonia. Ini nga mga babayi magasiling sa imo: ‘Gintunto ka lang sang imo suod nga mga abyan. Karon nga ang imo mga tiil nagalubong sa lunang, ginbayaan ka nila.’
23 “Ang tanan mo nga asawa kag kabataan pagabihagon sang mga taga-Babilonia. Ikaw mismo indi makapalagyo sa ila; bihagon ka sang hari sang Babilonia, kag pagasunugon ini nga siyudad.”
24 Dayon nagsiling si Zedekia kay Jeremias, “Indi ka gid magpanugid sang aton gin-estoryahan agod indi ka mapatay. 25 Basi kon mabalitaan sang mga opisyal nga nag-estoryahanay kita kag mamangkot sila sa imo, ‘Ano ang inyo gin-estoryahan sang hari? Kon indi ka manugid patyon ka namon.’ 26 Kon matabo ini, silingon mo sila, ‘Nagpakitluoy ako sa hari nga indi niya ako pag-ibalik sa balay ni Jonatan agod mapatay didto.’ ”
27 Nagkadto matuod ang mga opisyal kay Jeremias kag ginpamangkot siya. Ginsabat niya sila suno sa ginsiling sang hari sa iya. Gani wala na sila magsagi pangusisa, kay wala man sing may nakabati sang pag-estoryahanay ni Jeremias kag sang hari.
28 Nagpabilin nga priso si Jeremias didto sa lagwerta sang mga guwardya hasta sang adlaw nga naagaw ang Jerusalem.
Ang Pagkasakop sang Jerusalem
39 Amo sini ang pagkasakop sang Jerusalem: Sang ikanapulo nga bulan sang ikasiyam nga tuig sang paghari ni Zedekia sa Juda, nagsalakay si Haring Nebucadnezar sang Babilonia kag ang iya bug-os nga soldado sa Jerusalem. 2 Kag sang ikasiyam nga adlaw sang ikaapat nga bulan sang ikaonse nga tuig sang paghari ni Zedekia, naguba sang mga taga-Babilonia ang mga pader sang siyudad. 3 Sang masulod na nila ang Jerusalem, nagpungko ang mga opisyal sang hari sang Babilonia sa Tunga nga Puwertahan.[h] Sila amo si Nergal Sharezer nga taga-Samgar, si Nebo Sarsekim nga isa ka pangulo nga opisyal, kag ang isa pa ka Nergal Sharezer nga isa man ka mataas nga opisyal, kag ang iban pa nga mga opisyal sang hari sang Babilonia.
4 Sang makita ini ni Haring Zedekia kag sang tanan niya nga soldado nagpalagyo sila. Naghalin sila sa siyudad sang kagab-ihon, kag didto sila nag-agi sa hardin sang hari, sa may puwertahan sa tunga sang duha ka pader, kag nagderetso sila sa Kapatagan sang Jordan.[i] 5 Pero ginlagas sila sang mga soldado sang Babilonia, kag naabtan sila sa kapatagan sang Jerico. Gindakop nila si Zedekia kag gindala kay Haring Nebucadnezar sa Ribla sa duta sang Hamat, kag didto ginsentensyahan siya ni Nebucadnezar. 6 Didto sa Ribla, ginpapatay ni Nebucadnezar ang mga anak nga lalaki ni Zedekia sa iya mismo atubangan. Ginpapatay man niya ang tanan nga opisyal sang Juda. 7 Ginpalukat niya ang mga mata ni Zedekia kag ginpakadenahan siya kag gindala sa Babilonia.
8 Sa pihak nga bahin, ginsunog sang mga taga-Babilonia ang palasyo sang hari kag ang mga balay sa Jerusalem, kag ginpangguba nila ang mga pader sang siyudad. 9 Sa pagpangulo ni Nebuzaradan nga pangulo sang mga guwardya, ginpangdala sa Babilonia ang mga tawo nga nabilin sa siyudad, pati atong mga nagdampig kay Nebuzaradan. 10 Pero ginbilin ni Nebuzaradan sa Juda ang pila ka imol gid nga mga tawo nga wala sing duta, kag ginhatagan niya sila sang mga talamnan sang ubas kag mga uma.
11 Karon, si Haring Nebucadnezar sang Babilonia nagmando kay Nebuzaradan nga pangulo sang mga guwardya parte kay Jeremias. Siling niya, 12 “Tatapa si Jeremias, kag indi siya pag-anha. Himua ang bisan ano nga iya ginapangabay.” 13 Gani gintuman ini ni Nebuzaradan nga pangulo sang mga guwardya, ni Nebushazban nga pangulo nga opisyal, ni Nergal Sharezer nga isa man ka mataas nga opisyal, kag sang iban pa nga mga opisyal sang hari sang Babilonia. 14 Ginpakuha nila si Jeremias didto sa lagwerta sang mga guwardya kag gintugyan kay Gedalia nga anak ni Ahikam kag apo ni Shafan, nga amo ang nagdala sa iya pauli sa iya balay. Gani nagpabilin si Jeremias sa Juda upod sang iban niya nga mga kasimanwa.
15 Sang didto pa si Jeremias sa prisohan sa lagwerta sang mga guwardya, nagsiling ang Ginoo sa iya: 16 “Magkadto ka kay Ebed Melec nga taga-Etiopia kag silinga siya nga ako, ang Ginoo nga Makagagahom, ang Dios sang Israel, nagasiling, ‘Tumanon ko na ang akon ginsiling kontra sa sini nga siyudad. Indi ko ini pagpauswagon kundi laglagon. Makita mo gid mismo ini nga matabo. 17 Pero luwason ko ikaw sa sina nga tion. Indi ka pag-itugyan sa mga tawo nga imo ginakahadlukan. 18 Luwason ko gid ikaw. Indi ka mapatay sa inaway kundi maluwas ka, tungod kay nagasalig ka sa akon. Ako, ang Ginoo, ang nagasiling sini.’ ”
Ginbuy-an si Jeremias
40 May ginhambal ang Ginoo kay Jeremias pagkatapos nga ginbuy-an siya ni Nebuzaradan nga pangulo sang mga guwardya didto sa Rama. Nakadenahan sadto si Jeremias upod sa mga bihag nga mga taga-Jerusalem kag taga-Juda nga pagadal-on sa Babilonia. 2 Sang makita ni Nebuzaradan si Jeremias, nagsiling siya kay Jeremias, “Ang Ginoo nga imo Dios nagsiling nga laglagon niya ang Jerusalem. 3 Kag karon natabo ini; ginhimo gid sang Ginoo ang iya ginsiling. Natabo ini tanan tungod kay nagpakasala ang imo mga kasimanwa sa Ginoo kag wala sila magtuman sa iya. 4 Pero karon, hukason ko ang imo mga kadena kag buy-an ko ikaw. Kon gusto mo, upod ka sa akon sa Babilonia kag tatapon ko ikaw. Pero kon indi ka, wala sing kaso. Pili ka lang sa bug-os nga lugar kag pagusto ka kon diin ka makadto. 5 Kon magpabilin ka gid man, magbalik ka kay Gedalia nga anak ni Ahikam kag apo ni Shafan. Ginhimo siya sang hari sang Babilonia nga manugdumala sa mga banwa sang Juda. Mag-estar ka upod sa iya kag sa iya mga katawhan, ukon pagusto ka kon diin ka makadto.”
Dayon ginhatagan siya ni Nebuzaradan sang mga pagkaon kag regalo kag ginpalakat. 6 Kag nagkadto si Jeremias kay Gedalia didto sa Mizpa, kag nag-estar siya didto upod sa mga tawo nga nagkalabilin.
Ang Pagdumala ni Gedalia sa Juda(A)
7 May pila ka opisyal sang mga soldado sang Juda kaupod sang ila mga tinawo nga wala magsurender sa Babilonia. Didto sila sa kaumahan nagtiner. Nakabalita sila nga ginhimo sang hari sang Babilonia si Gedalia nga gobernador sang tanan nga tawo sa Juda nga wala ginbihag pa-Babilonia, nga puwerte kaimol. 8 Gani nagkadto ini nga mga opisyal kay Gedalia sa Mizpa. Ini nga mga opisyal amo sila ni Ishmael nga anak ni Netania, Johanan kag Jonatan nga mga anak ni Karea, Seraya nga anak ni Tanhumet, ang mga anak nga lalaki ni Efai nga taga-Netofa, kag si Jaazania nga taga-Maaca. Nag-upod man sa ila ang ila mga tinawo. 9 Nagsumpa si Gedalia sa ila kag sa ila mga tinawo, “Indi kamo mahadlok sa pagpasakop sa mga taga-Babilonia.[j] Mag-estar lang kamo sa sini nga duta kag mag-alagad sa hari sang Babilonia, kag mangin maayo ang tanan sa inyo. 10 Ako mismo magatiner diri sa Mizpa sa pagrepresentar sa inyo sa mga taga-Babilonia kon mag-abot sila diri sa aton. Mag-estar kamo bisan diin nga lugar nga gusto ninyo, kag magpamupo kamo sang mga ubas, mga olibo, kag iban pa nga mga prutas, kag tagua ninyo ini sa inyo mga suludlan.”
11 Nabalitaan man sang tanan nga Judio nga nagpalagyo sa Moab, Ammon, Edom, kag sa iban nga mga nasyon nga may ginbilin si Haring Nebucadnezar nga mga tawo sa Juda kag ginhimo niya nga gobernador nila si Gedalia nga anak ni Ahikam kag apo ni Shafan. 12 Gani nagbalik sila tanan sa Juda halin sa nagkalain-lain nga mga lugar nga sa diin sila naglalapta, kag nagkadto sila kay Gedalia sa Mizpa. Dayon nagpamupo sila sang madamo gid nga mga ubas kag iban pa nga mga prutas. 13 Sang ulihi si Johanan nga anak ni Karea kag ang iban pa nga mga opisyal sang mga soldado nga wala magsurender sa Babilonia nagkadto kay Gedalia sa Mizpa 14 kag nagsiling, “Wala ka bala makahibalo nga si Haring Baalis sang Ammon nagsugo kay Ishmael nga anak ni Netania sa pagpatay sa imo?” Pero indi magpati si Gedalia sa ila.
15 Pagkatapos sadto, nagpakigkita si Johanan kay Gedalia sa sekreto kag nagsiling, “Patyon ko si Ishmael nga wala sing may makahibalo. Ngaa pabay-an lang naton siya sa pagpatay sa imo? Amo ina ang mangin kabangdanan nga maglalapta kag magkaladula ang mga Judio nga nagkalabilin diri sa Juda nga ginadumalahan mo.” 16 Pero nagsiling si Gedalia kay Johanan, “Indi ina paghimua. Indi matuod ang imo ginasiling parte kay Ishmael.”
Ginpatay si Gedalia
41 Ining si Ishmael anak ni Netania kag apo ni Elishama. Miyembro siya sang harianon nga pamilya kag isa sa mga opisyal sang hari sadto anay. Karon, sang ikapito nga bulan sang sadto nga tuig, nagkadto si Ishmael kay Gedalia didto sa Mizpa kaupod sang napulo ka tawo. Kag samtang nagakaon sila, 2 nagtindog si Ishmael kag ang napulo ka tawo nga kaupod niya kag ginpatay nila si Gedalia paagi sa espada. Gani napatay ang ginhimo sang hari sang Babilonia nga gobernador sa Juda. 3 Ginpamatay man nila ni Ishmael ang tanan nga opisyal sang mga Judio didto sa Mizpa, pati ang mga soldado nga taga-Babilonia.[k]
4 Pagkaaga, sa wala pa sing may nakahibalo nga ginpatay si Gedalia, 5 may 80 ka tawo nga nagapakadto sa Mizpa halin sa Shekem, Shilo, kag Samaria. Ginbarbasan nila ang ila mga burangos, gin-gisi ang mga bayo, kag ginpilas ang ila mga lawas, tungod kay nagapangasubo sila. May dala sila nga mga halad nga regalo kag insenso agod ihalad sa templo sang Ginoo. 6 Ginsugata sila ni Ishmael nga nagahilibion halin sa Mizpa. Nagsiling si Ishmael sa ila, “Dali kamo, tan-awa ninyo ang natabo kay Gedalia.”
7 Pag-abot nila sa siyudad, ang iban sa ila ginpamatay ni Ishmael kag sang iya mga kaupod, kag pagkatapos ginhulog ang ila mga bangkay sa buho nga pulunduhan sang tubig. 8 Ang napulo sa ila wala ginpamatay kay nagsiling sila kay Ishmael, “Indi kami pagpatya! Ihatag namon sa imo ang amon mga trigo, barley, lana kag dugos nga natago sa uma.” 9 Ang buho nga ginhulugan ni Ishmael sang mga bangkay nga iya ginpamatay upod sa bangkay ni Gedalia ginpakutkot sadto ni Haring Asa sang ginasalakay sila ni Haring Baasha sang Israel. Ginpuno ini ni Ishmael sang mga bangkay.
10 Ginpamihag dayon ni Ishmael ang mga tawo nga nabilin sa Mizpa—ang mga anak nga babayi sang hari kag ang mga katawhan nga gintugyan ni Nebuzaradan kay Gedalia nga iya tatapon. Dayon naglakat si Ishmael pabalik sa Ammon dala ini nga mga bihag.
11 Karon, nabalitaan ni Johanan nga anak ni Karea kag sang mga kaupod niya nga mga opisyal sang mga soldado ang pagpamatay ni Ishmael. 12 Gani gintipon nila ang tanan nila nga tinawo kag naglakat sa pagpakig-away kay Ishmael. Naabtan nila siya malapit sa dako nga punong sa Gibeon. 13 Pagkakita sang mga bihag ni Ishmael kay Johanan kag sa kaupod niya nga mga opisyal, nalipay sila. 14 Tanan sila nga ginbihag ni Ishmael halin sa Mizpa nagdalagan pakadto kay Johanan. 15 Pero si Ishmael kag ang iya walo ka tinawo nagpalagyo sa Ammon.
16 Dayon gintipon ni Johanan kag sang kaupod niya nga mga opisyal ang tanan nga ginbihag ni Ishmael halin sa Mizpa pagkatapos sang pagpatay niya kay Gedalia nga anak ni Ahikam. Halin didto sa Gibeon, 17 nagkadto sila sa Gerut Kimham malapit sa Betlehem, nga sa diin nagpreparar sila sa pagkadto sa Egipto. 18 Kay nahadlok sila sa mga taga-Babilonia tungod kay ginpatay ni Ishmael si Gedalia nga ginhimo sang hari sang Babilonia nga gobernador sang Juda.
Nagpangabay ang Katawhan kay Jeremias nga Magpangamuyo Siya para sa Ila
42 Karon, nagpalapit kay Jeremias si Johanan nga anak ni Karea, si Jezaria nga anak ni Hoshaya, kag ang mga kaupod nila nga mga opisyal sang mga soldado, pati ang tanan nga tawo halin sa pinakakubos hasta sa pinakadungganon. 2 Nagsiling sila kay Jeremias, “Nagapangabay kami sa imo nga magpangamuyo ka sa Ginoo nga imo Dios para sa amon nga mga nabilin. Nakita mo nga madamo kami sang una, pero subong diutay na lang. 3 Magpangamuyo ka sa Ginoo nga imo Dios nga ipahayag niya sa amon kon diin kami makadto kag kon ano ang dapat namon himuon.” 4 Nagsabat si Jeremias, “Sige, mangamuyo ako sa Ginoo nga inyo Dios para sa inyo ginapangabay, kag sugiran ko kamo kon ano ang iya isiling. Wala gid ako sing itago sa inyo.”
5 Dayon nagsiling sila kay Jeremias, “Kabay pa nga ang Ginoo nga imo Dios mangin matuod kag masaligan nga saksi kontra sa amon kon indi namon pagtumanon ang tanan nga isiling niya sa amon paagi sa imo. 6 Bisan magustuhan man namon ini ukon indi, tumanon gid namon ang Ginoo nga aton Dios, agod mangin maayo ang tanan para sa aton.”
7 Pagkaligad sang napulo ka adlaw, naghambal ang Ginoo kay Jeremias. 8 Gani ginpatawag ni Jeremias si Johanan kag ang tanan nga kaupod niya nga mga opisyal sang mga soldado, pati ang tanan nga katawhan halin sa pinakakubos hasta sa pinakadungganon. 9 Nagsiling si Jeremias sa ila, “Ginpangabay ninyo ako sa pagpakighambal sa Ginoo, ang Dios sang Israel, kag amo ini ang iya sabat: 10 ‘Kon magpabilin kamo sa sini nga duta pabangunon ko kamo kag patindugon liwat kag indi ko kamo paglaglagon. Kay nagkasubo gid ako sa kalaglagan nga ginpadala ko sa inyo. 11 Ako, ang Ginoo, nagasiling nga indi na kamo magkahadlok sa hari sang Babilonia kay kaupod ninyo ako kag luwason ko kamo sa iya. 12 Kaluoyan ko kamo. Hikuton ko siya nga kaluoyan niya kamo, nga tugutan niya nga magpabilin kamo sa inyo duta.’
13 “Pero kon indi kamo magtuman sa Ginoo nga inyo Dios kag magsiling kamo nga, ‘Indi kami magpabilin sa sini nga duta 14 kundi makadto kami sa Egipto kag didto mag-estar kay wala gid didto sang inaway ukon gutom,’ 15 amo ini ang isiling sa inyo sang Ginoo nga Makagagahom, ang Dios sang Israel: ‘Kamo nga mga nabilin nga katawhan sang Juda, kon desidido gid man kamo nga didto mag-estar sa Egipto, 16 ang inaway kag gutom nga inyo ginakahadlukan magasunod sa inyo, kag didto mapatay kamo. 17 Huo, ang tanan nga gusto mag-estar sa Egipto mapatay sa inaway, gutom, kag balatian. Wala gid sing bisan isa sa ila nga makaluwas ukon makapalagyo sa kalaglagan nga ipadala ko sa ila.’
18 “Amo pa gid ini ang ginasiling sang Ginoo nga Makagagahom, ang Dios sang Israel, ‘Subong nga ang akon puwerte nga kaakig ginpaagom ko sa katawhan sang Jerusalem, ipaagom ko man ang akon kaakig sa inyo kon magkadto kamo sa Egipto. Pakamalauton kamo kag kangil-aran sang mga tawo. Pakalainon nila kamo kag yagutaon, kag indi na gid kamo makabalik sa inyo duta.’
19 “Kamo nga mga nabilin nga katawhan sang Juda, nagasiling ang Ginoo nga indi gid kamo magkadto sa Egipto. Tandai gid ninyo ining ginapaandam ko sa inyo subong. 20 Indi gid maayo ining inyo ginhimo! Nagpangabay kamo sa akon nga magdangop ako sa Ginoo nga inyo Dios para sa inyo kag nagsiling pa kamo nga tumanon gid ninyo ang tanan nga isiling niya sa inyo. 21 Pero karon nga ginsugid ko sa inyo ang tanan nga ginsiling sang Ginoo nga inyo Dios, wala ninyo ini pagtumana. 22 Gani ginasiguro ko sa inyo nga mapatay gid kamo sa inaway, gutom, kag balatian didto sa Egipto, nga sa diin gusto ninyo mag-estar.”
Gindala si Jeremias sa Egipto
43 Pagkatapos hambal ni Jeremias sa tanan nga tawo sang ginsiling sang Ginoo nga ila Dios parte sa ila, 2 nagsiling sa iya si Azaria nga anak ni Hoshaya, si Johanan nga anak ni Karea, kag ang iban pa nga mga hambog nga tawo, “Nagabutig ka! Ang Ginoo nga aton Dios wala nagpadala sa imo sa pagsiling sa amon nga indi kami magkadto sa Egipto sa pag-estar didto. 3 Si Baruc nga anak ni Neria nagasulsol sa imo nga itugyan kami sa mga taga-Babilonia, agod patyon nila kami ukon bihagon pa-Babilonia.”
4 Gani si Johanan kag ang mga kaupod niya nga mga opisyal sang mga soldado, kag ang tanan nga tawo, wala magtuman sa sugo sang Ginoo nga magpabilin sa Juda. 5 Sa baylo, gindala ni Johanan kag sang mga kaupod niya nga mga opisyal ang mga tawo pakadto sa Egipto. Ini nga mga tawo amo anay ang nagbalik sa Juda halin sa nagkalain-lain nga mga nasyon nga sa diin sila naglalapta. 6 Lakip sa ila amo ang mga lalaki, babayi, kabataan, mga anak nga babayi sang hari sang Juda, kag iban pa nga gintugyan ni Nebuzaradan nga pangulo sang mga guwardya kay Gedalia nga anak ni Ahikam kag apo ni Shafan. Gindala man nila si Propeta Jeremias kag si Baruc nga anak ni Neria. 7 Wala nila pagtumana ang Ginoo kag nagkadto gid sila sa Egipto, hasta sa siyudad sang Tapanhes.
8 Didto sa Tapanhes, nagsiling ang Ginoo kay Jeremias, 9 “Samtang nagatan-aw ang katawhan sang Juda, magkuha ka sang dalagko nga mga bato kag ilubong sa duta, sa tunga sang alagyan[l] pasulod sa palasyo sang Faraon sa Tapanhes. 10 Magsiling ka dayon sa ila nga ako, ang Ginoo nga Makagagahom, ang Dios sang Israel, nagasiling, ‘Ipadala ko ang akon alagad nga si Haring Nebucadnezar sang Babilonia, kag iplastar ko ang iya trono kag harianon nga tolda sa sini nga mga bato nga ginpalubong ko sa tunga sang alagyan. 11 Salakayon niya ang Egipto kag patyon ang mga natalana nga patyon kag bihagon ang mga natalana nga bihagon. Patyon sa inaway ang natalana nga mapatay sa inaway. 12 Sunugon niya ang mga templo sang mga dios-dios sang Egipto, kag ang mga dios-dios mismo magakalasunog. Dayon bihagon niya ang mga tawo pa-Babilonia. Limpyuhan niya ang duta sang Egipto sang mga tawo pareho sang paglimpyo sang manugbantay sang karnero sang iya bayo nga may mga kuto. Kag magahalin si Nebucadnezar nga indi maano. 13 Panggub-on niya ang ginapakabalaan nga mga haligi sa Heliopolis[m] sa Egipto. Sunugon gid niya ang mga templo sang mga dios-dios sa Egipto.’ ”
Ang Mensahi sang Dios sa mga Israelinhon sa Egipto
44 Nagsiling ang Ginoo kay Jeremias parte sa tanan nga Judio nga nagaestar sa aminhan sang Egipto—sa mga banwa sang Migdol, Tapanhes, kag Memfis—kag pati ang sa bagatnan sang Egipto. 2 Amo ini ang ginsiling sang Ginoo nga Makagagahom, ang Dios sang Israel: “Kamo mismo nakakita sang grabe nga kalaglagan nga ginpadala ko sa Jerusalem kag sa tanan nga banwa sang Juda. Guba na ini subong kag wala na sing may nagaestar 3 tungod sa kalautan nga ginhimo sang ila mga pumuluyo. Ginpaakig nila ako paagi sa pagsunog sang insenso kag pagsimba sa mga dios-dios nga wala gani nila makilal-i ukon sang ila mga katigulangan. 4 Permi ko sila ginapadal-an sang mga propeta nga akon mga alagad sa pagpaandam sa ila nga indi nila paghimuon inang makangilil-ad nga butang nga akon ginakaugtan. 5 Pero wala gid sila magpamati ukon magtuman sa mga propeta. Wala sila magbiya sa ila kalautan ukon mag-untat sa pagsunog sang insenso sa iban nga mga dios. 6 Gani ginpaagom ko sa ila ang akon puwerte nga kaakig. Daw sa kalayo ini nga naglamon sa mga banwa sang Juda kag sa Jerusalem, kag nangin mamingaw ini nga mga lugar kag guba hasta subong.
7 “Gani ako, ang Ginoong Dios nga Makagagahom, ang Dios sang Israel, nagapamangkot: Ngaa ginalaglag ninyo ang inyo kaugalingon? Gusto bala ninyo nga maubos ang mga tawo sang Juda—ang mga lalaki, babayi, kabataan kag mga lapsag? 8 Ngaa nga ginapaakig gid ninyo ako sa inyo ginhimo nga mga dios-dios? Ginasunugan pa ninyo ini sang insenso diri sa Egipto, nga inyo ginaestaran subong. Ginalaglag lang ninyo ang inyo kaugalingon kag ginahimo nga kangil-aran kag kahuy-anan sa tanan nga nasyon sa kalibutan. 9 Nalimtan na bala ninyo ang mga kalautan nga ginhimo sang inyo mga katigulangan kag sang mga hari kag mga rayna sang Juda, kag ang mga kalautan nga ginhimo ninyo kag sang inyo mga asawa sa Juda kag Jerusalem? 10 Hasta subong wala kamo magpaubos sang inyo kaugalingon kag magtahod sa akon. Wala man kamo magtuman sa akon kasuguan kag mga pagsulundan nga akon ginhatag sa inyo kag sa inyo mga katigulangan.
11 “Gani ako, ang Ginoo nga Makagagahom, ang Dios sang Israel, handa na sa paglaglag sa inyo kag sa bug-os nga Juda. 12 Kamo nga mga nabilin nga buhi sa Juda nga nagpamilit gid nga magkadto kag mag-estar diri sa Egipto, mapatay kamo tanan halin sa pinakakubos hasta sa pinakadungganon. Huo, mapatay kamo diri sa inaway ukon gutom. Pakamalauton kamo, kangil-aran, pakalainon, kag yagutaon. 13 Himuon ko sa inyo diri sa Egipto ang akon ginhimo sa Jerusalem. Silutan ko man kamo paagi sa inaway, gutom, kag balatian. 14 Mapatay kamo tanan, kamo nga mga nabilin nga buhi sa Juda nga nag-estar diri sa Egipto. Indi na kamo makabalik pa sa Juda, nga sa diin gusto ninyo makabalik liwat kag makaestar. Wala sing may makabalik sa inyo luwas sa pila lang nga makapalagyo.”
15 Madamo gid nga mga Judio ang nagtipon sa pagpamati kay Jeremias. Ini sila nagaestar sa aminhan kag sa bagatnan sang Egipto. Karon, ang tanan nga lalaki nga nakahibalo nga ang ila mga asawa nagasunog sang insenso sa iban nga mga dios, kag ang tanan nga babayi nga nagatipon didto, nagsiling kay Jeremias, 16 “Indi kami magpamati sa ginasiling mo sa amon sa ngalan sang Ginoo! 17 Himuon gid namon ang tanan nga gusto namon himuon: Magasunog kami sang insenso sa amon diosa nga ‘Rayna sang Langit’ kag magahalad kami sa iya sang halad nga ilimnon pareho sang ginhimo namon sa mga banwa sang Juda kag sa mga dalan sang Jerusalem. Amo man ini ang ginhimo sang amon mga katigulangan kag sang amon mga hari kag mga opisyal. Sadto nga tion maayo ang amon kahimtangan; madamo kami sang pagkaon kag wala sing may malain nga natabo sa amon. 18 Pero sang mag-untat kami sunog sang insenso sa Rayna sang Langit kag wala na maghalad sang halad nga ilimnon sa iya, nawad-an kami sang tanan, kag nagakalamatay sa inaway kag gutom.”
19 Nagsiling man ang mga babayi, “Sang nagsunog kami sang insenso sa Rayna sang Langit kag naghalad sang halad nga ilimnon sa iya, kag nagluto sang tinapay sa iya dagway, nahibaluan ini sang amon bana.”
20 Dayon nagsiling si Jeremias sa ila tanan, sa mga lalaki kag mga babayi nga nagabulos-bulos sabat sa iya, 21 “Nagahunahuna bala kamo nga ang Ginoo wala nakahibalo nga kamo kag ang inyo mga katigulangan, ang inyo mga hari kag mga opisyal, kag ang tanan nga pumuluyo nagsunog sang insenso sa mga banwa sang Juda kag sa mga dalan sang Jerusalem? 22 Kag sang indi na mabatas sang Ginoo ang inyo kalautan kag ang inyo makangilil-ad nga mga binuhatan, ginhimo niya ang inyo duta nga talamayon kag mamingaw, nga wala na sing may nagaestar, pareho sang natabo subong. 23 Natabo ini nga kalaglagan sa inyo tungod kay nagsunog kamo sang insenso kag nagpakasala sa Ginoo. Wala kamo magtuman sa iya kasuguan ukon magsunod sa iya mga pagsulundan kag mga pagpanudlo.”
24 Nagsiling pa si Jeremias sa tanan nga tawo didto, pati sa mga babayi, “Pamatii ninyo ang pulong sang Ginoo, kamo nga katawhan sang Juda nga nagaestar diri sa Egipto. 25 Amo ini ang ginasiling sang Ginoo nga Makagagahom, ang Dios sang Israel: ‘Gintuman gid ninyo kag sang inyo mga asawa ang inyo ginpromisa nga magsunog sang insenso kag maghalad sang halad nga ilimnon sa Rayna sang Langit. Sige, padayuna ninyo ang inyo ginahimo. Tumana gid ninyo ang inyo ginpromisa. 26 Pero pamatii ninyo ang akon ginasiling, kamo nga katawhan sang Juda nga nagaestar diri sa Egipto. Ginasumpa ko sa akon kaugalingon nga wala na sing may makagamit sa inyo sang akon makagagahom nga ngalan. Wala na sing may makasumpa sing pareho sini: “Nagasumpa ako sa ngalan sang buhi nga Ginoong Dios.” 27 Kay imbes nga bantayan ko kamo para sa inyo kaayuhan, halitan ko kamo. Magakalamatay kamo diri sa Egipto paagi sa inaway ukon gutom hasta nga wala sing may mabilin sa inyo. 28 Kon may mabilin gid man sa inaway kag makabalik sa Juda, diutay gid lang. Dayon mahibaluan sang mga nabilin nga katawhan sang Juda nga nagaestar subong diri sa Egipto kon kay sin-o pulong ang natuman—ang akon ukon ang ila. 29 Amo ini ang tanda nga silutan ko gid kamo sa sini nga lugar, agod mahibaluan ninyo nga matuman gid ang kalaglagan nga ginsiling ko kontra sa inyo: 30 Itugyan ko si Faraon Hofra nga hari sang Egipto sa iya mga kaaway nga gusto magpatay sa iya, subong nga gintugyan ko si Haring Zedekia sang Juda sa iya kaaway nga si Haring Nebucadnezar sang Babilonia nga gusto man magpatay sa iya.’ ”
Ang Mensahi kay Baruc
45 Sang ikaapat nga tuig sang paghari ni Jehoyakim nga anak ni Josia sa Juda, ginsulat ni Baruc ang gindikta sa iya ni Propeta Jeremias. 2 Siling ni Jeremias, “Baruc, amo ini ang ginasiling sang Ginoo, ang Dios sang Israel, sa imo: 3 ‘Nagsiling ka nga kaluluoy ka, kay ginadugangan sang Ginoo ang imo kasakit. Ginakapoy ka na sa pag-ugayong kag wala sing kapahuwayan.’
4 “Baruc, nagasiling pa gid ang Ginoo, ‘Gub-on ko ang ini nga nasyon nga akon ginpatindog. Gabuton ko ang akon gintanom. Himuon ko ini sa bug-os nga duta. 5 Ti, magahandom ka pa sang dalagko nga mga butang para sa imo kaugalingon? Indi na lang, kay padal-an ko sang kalaglagan ang tanan nga katawhan, pero ikaw iya luwason ko bisan diin ka makadto. Ako, ang Ginoo, ang nagasiling sini.’ ”
Ang Mensahi para sa mga Nasyon
46 Amo ini ang ginsiling sang Ginoo kay Propeta Jeremias parte sa mga nasyon:
2 Ang Mensahi Parte sa Egipto:
Amo ini ang mensahi kontra sa mga soldado ni Faraon Neco nga hari sang Egipto. Ini sila ginpierdi ni Haring Nebucadnezar sang Babilonia didto sa Carkemish malapit sa Suba sang Eufrates, sang ikaapat nga tuig sang paghari ni Jehoyakim nga anak ni Josia sa Juda:
3 “Ipreparar ninyo ang inyo mga taming, dalagko kag gagmay, kag maglakat kamo sa inaway! 4 Ipreparar man ninyo ang inyo mga kabayo kag sakyi ninyo. Isuksok ang inyo mga helmet, baira ang inyo mga bangkaw, kag itakod ang inyo mga panaming. 5 Pero ano ining akon nakita? Nahadlok kamo kag nagaisol. Napierdi kamo kag nagpalalagyo sing madasig nga wala sing bulobalikid tungod sa kahadlok. 6 Makusog kamo kag madasig magdalagan, pero indi gihapon kamo makapalagyo. Malaglag gid kamo malapit sa Suba sang Eufrates.
7 “Ano ina nga nasyon nga nagagamhanan, pareho sang Suba sang Nilo nga nagaawas ang tubig hasta sa pangpang? 8 Ina amo ang Egipto; nagagamhanan ini pareho sang Suba sang Nilo nga nagataas ang tubig hasta sa pangpang. Nagsiling ang Egipto, ‘Nagagamhanan ako kag mangin pareho sa baha nga magatabon sa kalibutan. Laglagon ko ang mga siyudad kag mga katawhan sini.’
9 “Sige, mga taga-Egipto, padalagana na ninyo ang inyo mga kabayo kag mga karwahe! Magsalakay na kamo pati ang tanan ninyo nga kadampig halin sa Etiopia,[n] Put, kag Lydia, nga mga hanas sa paggamit sang mga taming kag mga pana. 10 Pero magadaog ang Ginoong Dios nga Makagagahom sa sini nga inaway. Sa sini nga adlaw magatimalos siya sa iya mga kaaway. Ang iya espada daw sa gutom nga sapat nga magalamon sa ila kag magainom sang ila dugo hasta nga mabusog. Ang ila mga bangkay daw sa mga halad para sa Ginoong Dios nga Makagagahom didto sa kadutaan sa aminhan, malapit sa Suba sang Eufrates.
11 “Kamo nga mga pumuluyo[o] sang Egipto, bisan magkadto pa kamo sa Gilead sa pagpangita sang bulong, ang tanan ninyo nga bulong wala sing pulos kag indi makaayo sa inyo. 12 Mahibaluan sang mga nasyon sa bug-os nga kalibutan ang inyo kahuy-anan kag paghibi. Ang inyo mga soldado magakalatumba nga nagasinampawanay.”
13 Amo ini ang ginsiling sang Ginoo kay Propeta Jeremias parte sa pagsalakay ni Haring Nebucadnezar sang Babilonia sa Egipto:
14 “Jeremias, ibantala ini sa Egipto. Isugid ini sa Migdol, sa Memfis kag sa Tapanhes: Magpreparar kamo kay ang espada handa na sa paglaglag sa inyo. 15 Ngaa bala nga nagpalalagyo ang inyo maisog nga mga soldado?[p] Nagpalalagyo sila tungod kay gintabog sila sang Ginoo. 16 Ang inyo mga soldado magakalatumba nga nagasinampawanay. Magasiling sila, ‘Dali na, mapauli kita sa aton mga kasimanwa, sa duta nga aton natawhan, agod makalikaw kita sa espada sang aton kaaway.’ 17 Kag didto magasiling sila, ‘Ang Faraon nga hari sang Egipto palawakal lang, kag ginpaligad niya ang iya kahigayunan.’
18 “Ako, ang buhi nga Hari, ang Ginoo nga Makagagahom, nagasumpa nga may magasalakay sa Egipto nga labaw gid sang sa iya, pareho sang Bukid sang Tabor sa tunga sang kabukiran, ukon sang Bukid sang Carmel sa higad sang baybay. 19 Kamo nga mga pumuluyo sang Egipto, maghimos na kamo sang inyo dalal-on, kay bihagon kamo. Malaglag ang Memfis kag mangin mamingaw ini kag wala sing may mabilin nga tawo. 20 Ang Egipto pareho sang bakiya nga baka, pero may sapat-sapat nga magasalakay sa iya halin sa aminhan. 21 Bisan ang iya ginbayaran nga mga soldado magaisol kag magapalalagyo. Daw pareho lang sila sa torite nga mga baka nga ginpatambok agod ihawon. Matabo ini kay tion na nga silutan kag laglagon ang mga taga-Egipto. 22 Magapalagyo ang mga taga-Egipto nga daw sa man-og nga nagasagirit samtang nagasalakay ang mga kaaway. Ini sila magasalakay nga may mga wasay pareho sang mga tawo nga nagapanapas sang kahoy. 23 Pamatyon nila ang mga taga-Egipto nga daw sa nagapanapas sila sang mga kahoy nga madabong. Madamo pa sila sang sa mga apan; indi sila maisip. 24 Mahuy-an gid ang mga taga-Egipto. Itugyan sila sa mga kamot sang mga katawhan sa aminhan.”
25 Nagpadayon sa pagsiling ang Ginoo nga Makagagahom, ang Dios sang Israel, “Silutan ko na si Amon, ang dios-dios sang Tebes, kag ang iban pa nga dios-dios sang Egipto. Silutan ko man ang hari sang Egipto[q] kag ang iya mga pangulo, pati ang mga nagasalig sa iya. 26 Itugyan ko sila kay Haring Nebucadnezar sang Babilonia kag sa iya mga opisyal nga gusto magpatay sa ila. Pero sa ulihi pagaestaran liwat ang Egipto pareho sang una. Ako, ang Ginoo, ang nagasiling sini.
27 “Pero kamo nga mga Israelinhon nga mga kaliwat sang akon alagad nga si Jacob, indi kamo magkahadlok ukon magpakulba. Kay luwason ko gid kamo halin sa malayo nga lugar nga sa diin ginbihag kamo. Magkabuhi kamo liwat nga malinong kag wala sing katalagman, kag wala na sing may magpahadlok sa inyo. 28 Gani indi gid kamo mahadlok, kamo nga mga kaliwat sang akon alagad nga si Jacob, kay kaupod ninyo ako. Laglagon ko sing bug-os ang tanan nga nasyon nga sa diin ginpalapta ko kamo, pero kamo indi ko paglaglagon sing bug-os. Disiplinahon ko kamo, pero suno sa nagakabagay sa inyo. Indi puwede nga indi ko kamo pagsilutan. Ako, ang Ginoo, ang nagasiling sini.”
Ang Mensahi Parte sa Filistia
47 Amo ini ang ginsiling sang Ginoo kay Propeta Jeremias parte sa Filistia sa wala pa ginsalakay sang hari sang Egipto[r] ang Gaza:
2 “May nasyon nga magasalakay halin sa aminhan nga daw sa nagaawas nga ililigan sang tubig. Lapawan niya ang duta kag ang tanan nga ara sa sini, gani malaglag ang mga banwa kag ang mga pumuluyo sini. Magasinggit ang mga tawo sa kahadlok, kag magahibi sila sing mabaskog. 3 Mabatian nila ang paglinagapak sang tiil sang mga kabayo kag ang gahod sang mga karwahe. Ang mga amay indi na magbalikid sa pagbulig sa ila kabataan. Magahuyhoy na lang ang ila mga kamot. 4 Kay nag-abot na ang tion nga laglagon ang tanan nga Filistinhon kaupod ang ila mga kadampig halin sa Tyre kag Sidon. Laglagon gid sang Ginoo ang mga Filistinhon, ang katawhan nga naghalin sa isla sang Caftor.[s] 5 Ang mga taga-Gaza magapakalbo sa pagpakita sang ila pagpangasubo, kag ang mga taga-Ashkelon magahipos sing masinulub-on. Kamo nga mga pumuluyo sa kapatagan, hasta san-o pa bala ang pagpilas ninyo sang inyo kaugalingon sa pagpakita sang inyo pagpangasubo? 6 Nagapamangkot kamo kon san-o pa ako mag-untat sa pagsilot sa inyo paagi sa akon espada? Ginasilingan ninyo ako nga ibalik ko ini sa iya tagob kag pabay-an lang kamo. 7 Pero paano ini mag-untat kay ginamanduan ko ini sa pagsalakay sa Ashkelon kag sa katawhan nga nagaestar malapit sa dagat?”
Hiligaynon Bible (Ang Pulong Sang Dios) Copyright © 1996, 2006 by Biblica, Inc.® Used by permission. All rights reserved worldwide.