The Daily Audio Bible

¹² “तर मानिसहरूले ज्ञान कहाँ पाउनँ सक्छन्?
    बुद्धि पाउन हामी कहाँ जान सक्छौं?
¹³ हामी जान्दैनौं ज्ञान कति बहुमूल्य वस्तु हो।
    पृथ्वीमा भएका मानिसहरूले जमीन खनेर ज्ञान भेट्न सक्तैनन्।
¹⁴ गहिरो महासागरले भन्छ, ‘ज्ञान यहाँ मसित छैन।’
    समुद्रले भन्छ ‘ज्ञान यहाँ मसित छैन।’
¹⁵ तिमीहरूले शुद्ध सुन दिएर पनि ज्ञान किन्न सक्तैनौ।
    यस संसारमा ज्ञान किन्नलाई प्रशस्त चाँदी छैन।
¹⁶ तिमीहरूले ओपीरका सुन अथवा बहुमूल्य ढुङ्गा
    अथवा बहुमूल्य रत्नहरूले पनि ज्ञान किन्न सक्तैनौ।
¹⁷ ज्ञान सुन अथवा स्फटिकभन्दा बहुमूल्य हो।
    सुनमा कुँदिएका बहुमूल्य गहनाहरूले पनि ज्ञान किन्न सकिंन्दैन।
¹⁸ ज्ञान मूगा अनि बिल्लोर जस्ता मणिहरू भन्दा बहुमूल्य हो।
    ज्ञान मानिक मणिहरू भन्दा अत्यन्त मुल्यवान हुन्छ।
¹⁹ कूश देशको पुष्पराज ज्ञानभन्दा बहुमूल्य होइन।
    तिमीहरू खाट्टी सुनले पनि किन्न सक्तैनौ।

²⁰ “यसकारण ज्ञान कहाँबाट आउँदछ?
    हामीले कहाँबाट बुद्धिको मूल पाउन सक्छौ?
²¹ ज्ञान पृथ्वीमा भएका सबै प्राणपूर्ण जीवहरूदेखि गोप्य रहँदछ।
    आकाशमा उड्ने चराहरूलेसम्म ज्ञानलाई देख्न सक्तैन।
²² मृत्यु र विनाशले भन्दछ, ‘हामीमा ज्ञान छैन।
    हामीले त्यसका विषयमा उड़न्ता कुराहरू मात्र सुनेका छौं।’

²³ “केवल परमेश्वरले मात्र ज्ञानको बाटो जान्नु हुन्छ।
    परमेश्वरले मात्र ज्ञान कहाँ छ जान्नुहुन्छ।
²⁴ परमेश्वरले मात्र पृथ्वीको अन्तसम्म देख्न सक्नु हुन्छ
    परमेश्वरले आकाश मुनि सबै थोक देख्नुहुन्छ।
²⁵ परमेश्वरले बतासलाई शक्ति दिनु भएको छ।
    र समुद्रको सीमाना बाँधि दिनुभयो।
²⁶ पानी कहाँ बर्षाउनु पर्छ परमेश्वरले मात्र निर्णय गर्नु हुन्छ।
    अनि कहाँ चट्याङ्गहरू फ्याँकिनु पर्छ त्यो निर्णय पनि उहाँले गर्नु हुन्छ।
²⁷ त्यस समय परमेश्वरले ज्ञान देख्नु भयो अनि यस विषयमा सोच्नु भयो।
    ज्ञान कति महत्वपूर्ण छ परमेश्वरले बझ्नु भयो अनि परमेश्वरले ज्ञान अनुमोदन गर्नुभयो।
²⁸ अनि परमेश्वरले मानिसहरूलाई भन्नुभयो, ‘परमेश्वरको डर र सम्मान नै ज्ञान हो।
    खराब कामहरूबाट आफूलाई अलग राख्नु बुद्धि हो।’”

⁷ “त्यस्ता दिनहरू थिए जब म शहरको द्वारमा जान्थें
    अनि शहरका मुखियाहरूसँग सभा-गृहमा बस्दथें।
⁸ सारा मानिसहरूले मलाई त्यहाँ आदर गर्दथे युवाहरूले म आउँदै गरेको देख्दा पाइला सारेर मलाई बाटो छोडिदिन्थे।
    आफ्नो श्रद्धा म प्रति प्रर्दशन गर्नलाई वृद्ध मानिसहरू बसेको ठाउँबाट उठ्दथे।
⁹ जनसमूहका नेताहरू बोल्न बन्द गर्दथे
    अनि हातहरू मुखमा राखेर अन्य मानिसहरूलाई चुपचाप बस्न लगाउँथे।
¹⁰ प्रमुख नेताहरू पनि बोल्दा आफ्ना आवाजहरू सानो पार्दथे।
    हो, मानौ तिनीहरूका जिब्रोहरू मुखको तालुमा टाँसिएको झैं भान हुन्थ्यो।
¹¹ मैले के भन्दैछु ती कुराहरू मानिसहरूले ध्यान दिएर सुन्थे, अनि मेरो बारेमा असल कुराहरू गर्थे।
    मैले गरेका कुराहरूलाई तिनीहरू विचार्थे अनि तिनीहरूले मेरो प्रशंसा गर्थे।
¹² किनभने जब गरीब मानिसले गुहार्थ्यो, म सहायता गर्थें।
    अनि माता-पिता नभएका नानीहरू र रक्षाहीनहरूको म हेरचाह गर्थें।
¹³ मर्दै गरेका मानिसले मलाई आशीर्वाद दिन्थे
    दुःख पाएका विधवाहरूलाई म सहयोग गर्थें।
¹⁴ धार्मिकता मेरो लागि पोषाक थियो,
    निष्पक्षता मेरो लुगा र फेटा थियो।
¹⁵ म अन्धा मानिसहरूको लागि आँखा थिएँ,
तिनीहरू जहाँ जान रूचाउथें म त्यतै डोर्याउँथे।
    म लङ्गडो मानिसहरूका लागि खुट्टा थिएँ,
    तिनीहरू जहाँ चाहन्छन् त्यतै बोकेर लान्थें।
¹⁶ म गरीबहरूको लागि पिता समान थिएँ।
    यदि मैले नजानेको विषयका कुनै मामला मेरो सामु आए,
    मैले त्यस मामलाको विषयमा विस्तृत रूपमा खोजी गर्ने गर्थें।
¹⁷ म दुष्ट मानिसहरूलाई आफ्नो शक्ति दुरउपयोग गर्न रोक्थें
    अनि म उसलाई गल्ती तरीकाले जे लिने चेष्टा गरेको हुन्थ्यो,
    त्यो फर्काउन लगाउथें।

¹⁸ “मेरै परिवार भित्र बुढो हुँदै म
    धेरै लामो बाँचुला भनेर सधैँ सोच्दथें,
¹⁹ म सोच्थें म स्वास्थ्य र शक्तिशाली हुँ,
स्वास्थ्य पालुवा जस्तै प्रशस्त पानी भएको जराहरू जस्तै,
    अनि शीतले भिजेका हाँगाहरू जस्तो हुँ।
²⁰ प्रत्येक नयाँ दिन उज्जवल,
    नयाँ उत्तेजनापूर्ण सम्भावनाहरू हुने होलान भनी म सोच्थें।

²¹ “बितेका दिनहरूमा मानिसहरूले मेरो कुरामा ध्यान दिन्थे।
तिनीहरू मेरो सल्लाह सुन्दा चुपचाप रहन्थे।
    बोलिसके पछि मेरो कुरा सुन्नेहरूमा कसैको केही बोल्न रहँदैनथ्यो।
²² मैले बोल्दा मानिसहरूले मेरो कुरालाई ध्यान दिइरहेका हुन्थे तिनीहरू अरू केही भन्ने थिएनन्।
    मेरो शब्दहरू तिनीहरूका कानहरूमा मन्द गतिमा पर्थे।
²³ मेरो प्रवचनको निम्ति मानिसहरू मलाई पर्खन्थे, मानौ तिनीहरूले बर्षालाई पर्खिरहेछन्।
    तिनीहरूले मेरो शब्दहरू बसन्तको बेलामा बर्षाको पानी पिए झौं पिउँथे।
²⁴ जब म ती मानसिहरूसित हाँसे तिनीहहरूले यो विश्वास गर्न सकेनन्।
    मेरो आनन्दित अनुहारले उनीहरूलाई हतोत्साही गरेन।
²⁵ म तिनीहरूकै मुखिया भए तापनि म ती मानिसहरूसँग रहन चाहन्थें।
    दुःखी मानिसहरूलाई सान्तवना दिंदै म तिनीहरूका छाउनीका समूहमा राजा झैं थिएँ।
30 “तर अहिले ती मानिसहरू जो म भन्दा जवान छन् मेरो खिल्ली उडाई रहेछन्।
    अनि तिनीहरूका पिताहरू यति व्यर्थका थिए कि,
    म तिनीहरूलाई कुकुरहरूसँग मेरो भेंडाको रक्षा गर्नलाई राख्थें।
² ती जवान मानिसहरूका पिताहरू यति कमजोर थिए कि,
तिनीहरूले मलाई सघाउन सक्थेनन्।
    तिनीहरू बृद्ध र थकित थिए, तिनीहरूका मांसपेशीहरू कमजोर भइसकेका थिए।
³ तिनीहरू मृत मानिसहरू जस्ता थिए,
तिनीहरू खान नपाएर भोकै थिए।
    यसैले तिनीहरू मरुभूमिको सूख्खा धुलोहरू खान्थें।
⁴ तिनीहरूले जङ्गलमा नूनिलो झारका पालुवाहरू तान्दथिए,
    तिनीहरूले काँसका जराहरू खान्थे।
⁵ तिनीहरू अन्य मानिसहरूबाट खेदिन्छन्।
    मानिसहरू तिनीहरूलाई चोर ठानेर चिच्याउछन्।
⁶ तिनीहरू सूख्खा नदीका किनारहरूमा,
    पहाडका गुफाहरू र जमीनका प्वालहरूमा बाच्नुँ पर्छ।
⁷ झाडीहरूमा तिनीहरू चिच्याउँछन्,
    अनि काँढे झाडीहरूमा सँग-सँगै अल्झेकाछन्।
⁸ तिनीहरू नाउँ नभएका महत्वहीन मानिसहरूका झुण्डहरू हुन्,
    जो आफ्नो देशबाट जबरजस्ती निकालिए।

⁹ “अहिले ती मानिसहरूका छोराहरूले मेरो हाँसो उडाउनु मेरो बारेमा गीत गाउँछन्।
    मेरो नाउँ तिनीहरूका लागि ठट्टाको शब्द भएको छ।
¹⁰ ती जवान मानिसहरूले मलाई घृणा गर्दछन्, तिनीहरू मदेखि टाढा रहन्छन।
    तिनीहरू सोच्छन् कि तिनीहरू म भन्दा राम्रा छन्।
    तिनीहरूले मेरो मुखमा पनि थुक्छन्।
¹¹ परमेश्वरले मेरो धनुबाट ताँदो लानु भयो र मलाई कमजोर बनाउनु भयो।
    ती मानिसहरूले आफैं थामिदैनन् बरू क्रोधित भएर मेरो विरोधमा जान्छन्।
¹² ती युवकहरूले दाहिनेपट्टि आक्रमण गर्छन्। तिनीहरूले मेरो खुट्टामा हिर्काएर मबाट अलग पार्न खोज्छन्।
    म एक आक्रमण भईरहेको शहर जस्तो अनुभव गर्छु
    तिनीहरूले मेरो भित्ताहरूमा मैलो फ्याँकेर मलाई आक्रमण गरी नष्ट बनाउँछन्।
¹³ भाग्न नसकोस् भनी मेरो बाटो छेक्छन।
तिनीहरूले मलाई ध्वंश गर्नमा सफल भए।
    तिनीहरू कसैलाई सहयोग गर्न चाँहदैनन्।
¹⁴ तिनीहरूले भित्तामा प्वाल बनाउँछन् तिनीहरू त्यस प्वालबाट खचाखच आउँछन
    अनि ढुङ्गाहरू फोर्दै ममाथि पर्छन्।
¹⁵ म डरले कामिरहेछु हावाले केही चीज उडाई लगे जस्तो गरी ती युवकहरू मेरो खेदो लाउँछन्।
    मेरो सुरक्षा बादल जस्तो विलिन हुँदछ।

¹⁶ “अहिले मेरो जीवन प्रायः बितिसक्यो, अनि म चाँडै मर्नेछु।
    पीडित दिनहरूले मलाई पक्रेकोछ।
¹⁷ मेरो हड्डीहरू पीडाले राती दुख्छ।
    मलाई कष्टले चपाउन कहिल्यै छाड्दैन।
¹⁸ परमेश्वरले मेरो कोटको कलरमा समात्नु हुन्छ
    अनि बटारेर रूप बिगारिदिनु हुन्छ।
¹⁹ परमेश्वरले मलाई हिलोमा जाकि दिनु भयो
    र म धूलो र खरानी जस्तै भएकोछु।

²⁰ “हे परमेश्वर,
    सहायताको लागि मैले पुकारें,
म उठें र प्रार्थना गरें,
    तर तपाईंले मलाई ध्यान दिनु भएन।
²¹ हे परमेश्वर, तपाईंले मसित निष्ठूरताले व्यवहार गर्नु हुन्छ।
    मलाई सताउन तपाईं शक्ति प्रयोग गर्नुहुन्छ।
²² हे परमेश्वर, तपाईं मेरो लागि निष्ठुर हुनु भयो।
    मलाई नष्ट पार्न तपाईं आफ्नो शक्ति प्रयोग गर्नु हुन्छ।
²³ मलाई थाहा छ कि तपाईंले मलाई मृत्यु तिर लैजानु हुन्छ,
    त्यस ठाँउमा, जहाँ अन्तमा सबै प्राणि जानै पर्छ।

²⁴ “तर, निश्चय जो मानिस सर्वनाश भएकोछ अनि सहायता माग्दैछ,
    त्यसलाई कसैले पनि नोक्सान पुर्याउँदैन।
²⁵ तपाईं जान्नु हुन्छ मानिसहरूको कष्टमा म रोएँ।
    तपाईं जान्नु हुन्छ गरीब मानिसहरूको लागि मेरो हृदय साहै दुःखीत थियो।
²⁶ जब मैले राम्रो चीज खोजें बद्लामा नराम्रो पाएँ।
    जब मैले उज्यालो खोजें, अंध्यारो आयो।
²⁷ म भित्र कष्ट कहिल्यै रोकिँदैन
    अनि दुःख भर्खरै शुरू भएको छ।
²⁸ म सधैँ दुःखी र उदासीन छु कुनै चैन छैन।
    म सहायताको लागि सभामा उभिन्छु।
²⁹ म जङ्गली कुकुर जस्तै
    र मरुभूमिको शुतुरमुर्ग जस्तै एक्लो भएको छु।
³⁰ मेरो छाला जलेकोछ र उप्किँदैछ।
    ज्वरोले मेरो शरीर तातो छ।
³¹ मेरो वीणाले करूणाको लय निकाल्छ
    मेरो बाँसुरीले दुःखको आवाज निकाल्छ।

⁴ जब म मन्दिरमा बिताएका सुन्दर क्षणहरू सम्झने गर्छु
    मेरो हृदय चर्किएर आउँछ।
तिनीहरू सबैलाई भीड-भाडबाट छिराउँदै परमेश्वरको मन्दिरतिर लगेको सम्झन्छु।
    ती घुइँचोहरूमा मनाइरहेका उत्सवहरूमा स्तुति-गान खुशीसँग गाएको सम्झन्छु।

^5-6 म यति उदास किन हुनु पर्ने?
    म किन यति साह्रो विचलित हुने!
म परमप्रभुको सहयोगको निम्ति पर्खन्छु।
    फेरि मैले उहाँको प्रशंसा गर्ने मौका पाउनेछु।
    उहाँले मलाई बचाउनु हुन्छ!
किनभने मैले यस ठाउँबाट तपाईंलाई सम्झना गर्नुपर्छ,
    यस सानो पहाड जहाँ हेर्मोन पर्वत र यर्दन नदीको मिलन हुँदछ।
⁷ पृथ्वीको मुहानबाट निस्केर छङ्ग-छङ्ग गर्दै
    खोला बगेको आवाज म सुन्छु।
हे परमप्रभु, तपाईंका छालहरूले,
    मेरो वरिपरि छङ्ग-छङ्ग गर्दै मलाई धोइरहेका छन्।

⁸ प्रत्येक दिन परमप्रभुले आफ्नो स्नेहपूर्ण करूणा देखाउनु हुन्छ
    अनि प्रत्येक रात म प्रशंसा मेरो जीवित परमेश्वरका लागि प्रार्थना गर्ने थिएँ।
⁹ म परमेश्वर, मेरो चट्टानसँग कुरा गर्छु म भन्छु,
    “हे परमप्रभु, किन तपाईंले मलाई बिर्सनु भयो?
    शत्रुको क्रूरताको कारणले गर्दा?
    त्यस्तो उदासीनता मैले किन खप्नु?”
¹⁰ मेरा शत्रुले लगातार मेरो अपमान गर्दछ र मार्ने तरिकाले प्रहार गर्दछन्,
    अनि मलाई सोध्दछन्, “तेरो परमेश्वर कहाँ छन्?
    के तँलाई बचाउन अहिलेसम्म आएको छैन?”

¹¹ मैले यति उदास किन हुन पर्छ?
    किन मैले यति विरक्तिनु पर्छ?
मैले परमेश्वरको सहायताको निम्ति अपेक्षा गर्नु पर्छ।
    म फेरि उहाँको प्रशंसा गर्ने मौका अझै पाउनेछु।
    उहाँले मेरो रक्षा गर्नु हुनेछ!