Print Page Options
Previous Prev Day Next DayNext

Bible in 90 Days

An intensive Bible reading plan that walks through the entire Bible in 90 days.
Duration: 88 days
Bản Dịch 2011 (BD2011)
Version
Thánh Thi 135 - Châm Ngôn 6

Ca Tụng Chúa và Nhận Xét về Thần Tượng

Hãy ca ngợi Chúa! Hãy ca ngợi danh Chúa!
Hỡi các tôi tớ Chúa, hãy ca ngợi Ngài.
Hỡi các bạn, những người đứng trong nhà Chúa,
Những người đứng trong sân đền thờ Ðức Chúa Trời chúng ta,
Hãy ca ngợi Chúa, vì Chúa thật tốt;
Hãy ca tụng danh Ngài, vì danh Ngài đáng kính yêu;
Chúa đã chọn Gia-cốp cho Ngài,
I-sơ-ra-ên làm tài sản riêng của Ngài.

Vì tôi biết rằng Chúa thật vĩ đại;
Chúa của chúng ta vĩ đại hơn tất cả thần thánh của loài người.
Bất cứ điều gì Chúa muốn, Ngài làm điều ấy,
Bất kể trên trời hay dưới đất, trong lòng biển hay trong các vực sâu.
Ngài khiến mây trồi lên từ những nơi tận cùng trái đất;
Ngài làm cho sấm sét nổ vang khi trời đổ cơn mưa;
Ngài sai gió bay ra từ các kho lẫm của Ngài.

Ngài đánh hạ các con đầu lòng của Ai-cập,
Con của loài người và con của súc vật.
Hỡi Ai-cập, Ngài sai các dấu kỳ và phép lạ đến giữa ngươi,
Ðể trừng phạt Pha-ra-ôn và các tôi tớ của ông ta.
10 Ngài đánh bại nhiều dân tộc,
Và tiêu diệt các vua mạnh mẽ;
11 Si-hôn vua dân A-mô-ri, Óc vua Ba-san,
Và tất cả các vương quốc ở Ca-na-an.
12 Ngài ban xứ của họ để làm sản nghiệp,
Một sản nghiệp cho dân I-sơ-ra-ên của Ngài.

13 Chúa ôi, danh Ngài sẽ trường tồn mãi mãi;
Chúa ôi, công ơn Ngài sẽ được ghi nhớ từ đời nọ đến đời kia,
14 Chúa sẽ xét đoán dân Ngài;
Ngài sẽ tỏ lòng thương xót đối với các tôi tớ Ngài.

15 Các thần tượng của các dân chẳng qua là bạc và vàng;
Chúng chỉ là sản phẩm do tay người làm ra.
16 Chúng có miệng mà chẳng nói;
Chúng có mắt mà chẳng thấy;
17 Chúng có tai mà chẳng nghe;
Không có chút hơi thở nào trong miệng chúng.
18 Nguyện những kẻ làm thần tượng sẽ trở nên như chúng,
Và những ai tin cậy vào thần tượng cũng giống như vậy.

19 Hỡi nhà I-sơ-ra-ên, hãy chúc tụng Chúa!
Hỡi nhà A-rôn, hãy chúc tụng Chúa!
20 Hỡi nhà Lê-vi, hãy chúc tụng Chúa!
Hỡi các bạn, những người kính sợ Chúa, hãy chúc tụng Chúa!
21 Hỡi những người sống ở Si-ôn, hãy chúc tụng Chúa, Ðấng ngự tại Giê-ru-sa-lem!
Hãy ca ngợi Chúa!

Cảm Tạ Chúa vì Tình Thương của Ngài

Hãy cảm tạ Chúa vì Ngài rất tốt,
Vì tình thương của Ngài còn đến đời đời.
Hãy cảm tạ Thần của các thần,
Vì tình thương của Ngài còn đến đời đời.
Hãy cảm tạ Chúa của các chúa,
Vì tình thương của Ngài còn đến đời đời.

Ngài là Ðấng duy nhất làm những việc lạ lùng,
Vì tình thương của Ngài còn đến đời đời.
Ðấng dùng sự khôn ngoan dựng nên các tầng trời,
Vì tình thương của Ngài còn đến đời đời.
Ðấng trải đất ra trên các luồng nước biển,
Vì tình thương của Ngài còn đến đời đời.
Ðấng dựng nên những vì sáng lớn,
Vì tình thương của Ngài còn đến đời đời,
Mặt trời để chi phối ban ngày,
Vì tình thương của Ngài còn đến đời đời,
Mặt trăng và các ngôi sao để chi phối ban đêm,
Vì tình thương của Ngài còn đến đời đời.
10 Ðấng đánh hạ các con đầu lòng của Ai-cập,
Vì tình thương của Ngài còn đến đời đời.
11 Ðấng đem dân I-sơ-ra-ên ra khỏi xứ ấy,
Vì tình thương của Ngài còn đến đời đời,
12 Bằng bàn tay quyền năng và cánh tay đưa ra,
Vì tình thương của Ngài còn đến đời đời.
13 Ðấng rẽ Hồng Hải ra làm hai,
Vì tình thương của Ngài còn đến đời đời.
14 Ðấng đem dân I-sơ-ra-ên đi qua giữa biển ấy,
Vì tình thương của Ngài còn đến đời đời,
15 Nhưng Ngài lật đổ Pha-ra-ôn và đạo quân vua ấy xuống Hồng Hải,
Vì tình thương của Ngài còn đến đời đời.
16 Ðấng dẫn dắt dân Ngài đi qua đồng hoang,
Vì tình thương của Ngài còn đến đời đời.
17 Ðấng đánh bại các vua lớn,
Vì tình thương của Ngài còn đến đời đời,
18 Và tiêu diệt những vua mạnh,
Vì tình thương của Ngài còn đến đời đời,
19 Ðó là Si-hôn vua dân A-mô-ri,
Vì tình thương của Ngài còn đến đời đời,
20 Và Óc vua Ba-san,
Vì tình thương của Ngài còn đến đời đời,
21 Rồi ban xứ của họ để làm sản nghiệp,
Vì tình thương của Ngài còn đến đời đời,
22 Tức làm sản nghiệp cho I-sơ-ra-ên tôi tớ Ngài,
Vì tình thương của Ngài còn đến đời đời.

23 Ðấng nhớ đến thân phận thấp hèn của chúng ta,
Vì tình thương của Ngài còn đến đời đời,
24 Và giải cứu chúng ta khỏi những kẻ thù của chúng ta,
Vì tình thương của Ngài còn đến đời đời.
25 Ðấng ban thực phẩm cho mọi loài xác thịt,
Vì tình thương của Ngài còn đến đời đời.
26 Hãy cảm tạ Ðức Chúa Trời của các tầng trời,
Vì tình thương của Ngài còn đến đời đời.

Lòng Buồn Thảm của Những Người Bị Lưu Ðày

Chúng tôi ngồi bên bờ sông ở Ba-by-lôn;
Chúng tôi nhớ đến Si-ôn và khóc.
Chúng tôi treo cây đàn của mình trên cành liễu bên sông,
Vì những kẻ đem chúng tôi lưu đày bắt chúng tôi phải hát;
Những kẻ hành hạ chúng tôi bắt chúng tôi phải ca;
Chúng bảo, “Hãy hát cho chúng tôi nghe những bài ca của Si-ôn.”
Nơi đất khách quê người,
Làm sao chúng tôi có thể hát được bài ca tôn ngợi Chúa?

Hỡi Giê-ru-sa-lem, nếu ta quên ngươi,
Nguyện tay phải ta quên tài năng của nó.
Nếu ta không còn nhớ đến ngươi,
Nếu ta không thích Giê-ru-sa-lem hơn điều gì vui nhất của ta,
Nguyện lưỡi ta dính cứng vào hốc miệng ta.

Chúa ôi, xin nhớ lại những lời dân Ê-đôm đã nói trong ngày Giê-ru-sa-lem bị thất thủ,
Chúng bảo, “Hãy phá hủy nó. Hãy san bằng nó thành bình địa.”
Hỡi con gái của Ba-by-lôn, kẻ sẽ bị tiêu diệt,
Phước cho người nào báo trả ngươi, về những đau khổ ngươi gây cho chúng ta.
Phước cho người nào bắt các con thơ của ngươi,
Và đập chúng vào các gành đá!

Cảm Tạ Chúa Vì Ơn Ngài

Thơ của Ða-vít

Con sẽ hết lòng ca ngợi Ngài;
Con sẽ ca ngợi Ngài trước mặt các thần.
Con sẽ hướng về đền thánh Ngài sấp mình thờ lạy và ca ngợi danh Ngài,
Vì tình thương và đức thành tín của Ngài,
Vì Ngài đã làm cho lời Ngài và danh Ngài được tôn cao trên mọi sự.
Vì trong ngày con kêu cầu Ngài đã đáp lời con;
Ngài khiến con dũng cảm với sức mạnh trong tâm hồn.

Chúa ôi, tất cả các vua trên đất sẽ cảm tạ Ngài,
Khi họ được nghe những lời từ miệng Ngài.
Thật vậy họ sẽ ca ngợi các đường lối Chúa,
Vì vinh hiển Chúa thật lớn lao thay.
Vì dù Chúa ngự trên trời cao thăm thẳm,
Ngài vẫn đoái thương đến những kẻ thấp hèn;
Còn những kẻ kiêu ngạo Ngài đã biết rõ từ xa.

Dù con phải bước đi giữa cơn nguy khốn,
Ngài sẽ giữ gìn mạng sống con.
Ngài sẽ đưa tay ra đối phó với cơn giận của những kẻ thù ghét con;
Tay phải Ngài sẽ cứu con.
Chúa sẽ thực hiện những gì Ngài muốn làm cho đời sống con;
Chúa ôi, lòng thương xót của Ngài còn đến đời đời;
Xin đừng bỏ công việc của tay Ngài.

Chúa Là Ðấng Toàn Tri và Toàn Tại

Thơ của Ða-vít

Cho Trưởng Ban Nhạc

Chúa ôi, Ngài đã dò xét con và biết con.
Ngài biết khi con ngồi, lúc con đứng dậy;
Từ xa Ngài đã thấu hiểu tất cả ý tưởng con.
Ngài biết rõ lối nào con ra đi hay khi nào con nằm ngủ;
Ngài quen thuộc mọi đường lối con.
Ngay cả khi lưỡi con chưa thốt thành lời,
Kìa, Chúa ôi, Ngài đã biết tất cả rồi.
Ngài bao vây con cả phía sau lẫn phía trước,
Và đặt tay Ngài trên con.
Kiến thức như thế thật diệu kỳ quá cho con,
Cao diệu quá, con không hiểu được.

Con có thể đi đâu để tránh khỏi Thần Ngài?
Con sẽ trốn ở đâu hầu thoát khỏi sự hiện diện của Ngài?
Nếu con lên trời, Ngài đang ngự tại đó;
Nếu con xuống âm phủ, kìa, Ngài cũng có ở đó.
Nếu con lấy cánh bình minh bay đến tận chân trời góc bể,
10 Thì tại đó, tay Ngài sẽ dẫn dắt con;
Tay phải Ngài sẽ nắm lấy con.
11 Nếu con nói, “Chắc bóng tối sẽ che khuất được mình,
Khi ánh sáng chung quanh mình đổi thành bóng tối,”
12 Thế nhưng đối với Ngài, bóng tối chẳng tối tăm gì cả,
Ban đêm sáng rõ như ban ngày;
Ngài thấy rõ như nhau dù trong bóng tối hay ngoài ánh sáng.

13 Vì Ngài đã dựng nên những bộ phận trong người con;
Ngài đã dệt thành con trong dạ của mẹ con.
14 Con cảm tạ Ngài, vì con được dựng nên cách đáng sợ và lạ lùng;
Công việc của Ngài quá diệu kỳ, lòng con biết rõ lắm.
15 Các xương cốt con không thể giấu được Ngài,
Khi con được tạo thành trong nơi kín đáo,
Ðược đan kết diệu kỳ trong những nơi sâu thẳm của đất.[a]
16 Mắt Ngài đã thấy rõ thể chất chưa thành hình của con;
Tất cả những ngày định cho đời con đã được ghi vào sách của Ngài rồi,
Trước khi con sống một ngày nào trong các ngày ấy.
17 Ðức Chúa Trời ôi, các tư tưởng của Ngài thật quý báu cho con thay!
Cộng các tư tưởng ấy lại, chúng nhiều vô số!
18 Nếu con đếm, chắc chúng nhiều hơn cát.
Khi con thức dậy, con vẫn còn với Ngài.

19 Ðức Chúa Trời ôi, ước gì Ngài tiêu diệt những kẻ gian ác.
Hỡi quân khát máu, hãy lìa xa ta!
20 Chúng nói những lời độc địa chống lại Ngài;
Kẻ thù của Ngài lấy danh Ngài để giỡn cợt đùa chơi.
21 Chúa ôi, phải chăng con ghét những kẻ ghét Ngài?
Phải chăng con tởm ghét những kẻ nổi lên chống nghịch Ngài?
22 Con ghét chúng thật là ghét;
Con coi chúng như kẻ thù của con.

23 Ðức Chúa Trời ôi, xin dò xét con và biết rõ lòng con;
Xin thử nghiệm con và biết những ưu tư khắc khoải của con,
24 Ðể xem trong con có tư tưởng xấu nào chăng,
Và cầu xin Ngài dẫn đưa con vào con đường đời đời.

Cầu Xin Chúa Bảo Vệ Khỏi Kẻ Gian Ác

Thơ của Ða-vít

Cho Trưởng Ban Nhạc

Chúa ôi, cầu xin Ngài giải cứu con khỏi những kẻ gian ác;
Xin bảo vệ con khỏi những kẻ hung tàn;
Ðó là những kẻ trong lòng cứ toan mưu hiểm độc;
Chúng hội họp liên miên để gây sự với người ta.
Chúng chuốc mài lưỡi chúng bén nhọn như lưỡi rắn;
Dưới môi chúng là nọc độc chờ nhả chất độc ra. (Sê-la)

Chúa ôi, xin gìn giữ con khỏi tay những kẻ gian ác;
Xin bảo vệ con khỏi những kẻ hung tàn,
Những kẻ cố tình muốn làm chân con vấp ngã.
Những kẻ kiêu ngạo gài bẫy và giăng dây để hại con;
Chúng giăng bẫy lưới dọc bên đường con đi;
Chúng đặt bẫy để bắt con. (Sê-la)

Con thưa với Chúa rằng: Ngài là Ðức Chúa Trời của con;
Chúa ôi, xin lắng tai nghe tiếng cầu xin của con.
Lạy Chúa là Chúa của con,
Ðấng Giải Cứu quyền năng của con,
Ngài từng che chở đầu con trong ngày chiến trận.
Chúa ôi, xin đừng để kẻ ác được toại nguyện;
Xin đừng để ý đồ của kẻ ác được nên, kẻo chúng sẽ tự cao. (Sê-la)

Nguyện đầu của những kẻ bao vây con
Bị phủ bằng tai họa do môi chúng nói ra.
10 Nguyện các than lửa hừng đổ xuống đầu chúng;
Nguyện chúng bị quăng vào lò lửa,
Bị ném vào vực sâu, và không trồi lên được nữa.
11 Nguyện kẻ vu khống không được vững lập trên đất;
Nguyện điều dữ săn đuổi kẻ bạo tàn để tiêu diệt nó đi.

12 Con biết Chúa sẽ binh vực duyên cớ của kẻ khốn cùng,
Và thi hành công lý cho người nghèo khó.
13 Chắc chắn người ngay lành sẽ cảm tạ danh Ngài;
Người ngay thật sẽ ở trước thánh nhan Ngài.

Lời Cầu Nguyện Buổi Tối

Xin Chúa Thánh Hóa và Bảo Vệ

Thơ của Ða-vít

Chúa ôi, con kêu cầu Ngài, xin mau mau đến với con.
Xin lắng tai nghe tiếng con khi con van xin Ngài.
Nguyện lời cầu nguyện của con như hương thơm trước mặt Ngài;
Nguyện đôi tay con đưa lên như của lễ dâng lên lúc chiều tàn.

Chúa ôi, xin canh giữ miệng con;
Xin canh giữ cửa môi con.
Xin đừng để lòng con hướng về bất cứ điều ác nào;
Xin đừng để con tham dự vào việc gian ác với kẻ tội lỗi;
Xin đừng để con ăn cao lương mỹ vị của chúng.

Nguyện người ngay lành đánh con, ấy là làm ơn cho con;
Nguyện người ấy quở trách con, đó là xức dầu cho đầu con.
Xin đừng để đầu con từ chối nhận lãnh điều ấy;
Vì con hằng cầu nguyện chống lại việc gian tà của những kẻ làm ác.

Khi những kẻ cầm quyền của chúng bị ném xuống từ gành đá,
Bấy giờ chúng sẽ nghe những lời con nói, vì lời con dịu dàng.
Nguyện chúng nói, “Như các miểng đá bị đập vỡ và văng tứ tung trên mặt đất thể nào,
Xương chúng tôi nằm rải rác ở cửa mồ cũng thể ấy.”

Lạy Chúa, Chúa của con, mắt con hướng về Ngài;
Con tin cậy nơi Ngài; xin đừng bỏ con trơ trọi.
Xin giữ con không sa vào gọng kẹp của bẫy chúng gài,
Chẳng rơi vào cạm bẫy của những kẻ làm điều tội lỗi.
10 Nguyện những kẻ gian ác sa vào lưới chúng giăng,
Trong khi con vượt qua bình yên vô sự.

Xin Chúa Giúp Ðỡ Khi Gặp Hoạn Nạn

Thơ giáo huấn của Ða-vít khi ông trốn trong hang đá.

Ðây là lời cầu nguyện của ông:

Tôi hướng về Chúa và cất tiếng kêu cầu;
Tôi cất tiếng dâng lên Chúa lời cầu nguyện của tôi.
Tôi dốc đổ phiền muộn của lòng tôi ra trước mặt Ngài;
Tôi trình dâng nỗi khổ của tôi lên trước thánh nhan Ngài.

Khi tâm linh con nao sờn ở trong con,
Thì chính Ngài biết rõ lối con đi.
Trong con đường con tiến bước,
Chúng đã âm thầm gài bẫy hại con.
Xin Ngài nhìn bên phải con và xem;
Chẳng ai ngó ngàng gì đến con cả.
Con chẳng còn một lối thoát nào;
Thật chẳng ai quan tâm gì đến linh hồn con cả.

Chúa ôi, con kêu cầu Ngài;
Con nói, “Ngài là nơi ẩn náu của con;
Ngài là phần của con trong cõi nhân sinh.
Xin đoái đến tiếng kêu cầu của con,
Vì con khốn khổ vô cùng;
Xin cứu con khỏi những kẻ bách hại con,
Vì chúng mạnh hơn con.
Xin đem linh hồn con ra khỏi chốn ngục tù,
Ðể con có thể ca ngợi danh Ngài;
Rồi những người ngay lành sẽ tụ lại quanh con,
Vì Ngài hậu đãi con.”

Xin Chúa Giải Cứu và Dẫn Dắt

Thơ của Ða-vít

Chúa ôi, xin lắng nghe lời cầu nguyện của con;
Xin nghiêng tai nghe tiếng cầu xin của con.
Xin lấy đức thành tín và đức công chính của Ngài nhậm lời con.
Cầu xin Ngài đừng đem con, đầy tớ Ngài, ra xét đoán,
Vì trước mặt Ngài, chẳng người sống nào là ngay lành.

Kẻ thù của con đã làm khổ con biết bao;
Nó giày đạp mạng sống con dưới đất;
Nó làm cho con phải sống trong tối tăm,
Chẳng khác gì những kẻ đã chết từ lâu.
Bởi thế tâm linh con nao sờn trong con;
Lòng con buồn rũ rượi trong con.

Con nhớ lại những ngày xa xưa;
Con suy gẫm mọi việc Ngài đã làm;
Con chiêm nghiệm những việc tay Ngài thực hiện.
Con đưa hai tay lên hướng về Ngài cầu nguyện;
Linh hồn con khao khát Ngài như đất khô khao khát nước. (Sê-la)

Xin mau đáp lời con, Chúa ôi, vì tâm linh con đang sờn ngã.
Xin đừng ẩn mặt Ngài khỏi con,
Kẻo con như những kẻ sắp xuống huyệt mả chăng.
Xin cho con nghe tình thương của Ngài khi bình minh ló dạng,
Vì con tin cậy nơi Ngài;
Xin dạy con đường lối con nên đi,
Vì linh hồn con ngưỡng vọng Ngài.

Chúa ôi, xin giải cứu con khỏi những kẻ thù ghét con,
Vì con nương náu mình nơi Ngài.
10 Xin dạy con làm theo ý Ngài, vì Ngài là Ðức Chúa Trời của con;
Nguyện Thần Linh thánh thiện của Ngài dẫn con vào đất phẳng bằng.

11 Vì cớ danh Ngài, Chúa ôi, xin phục hồi sinh lực cho con.
Vì đức công chính của Ngài, xin đem linh hồn con ra khỏi cảnh gian truân.
12 Vì lòng thương xót của Ngài, xin tiêu diệt kẻ thù của con,
Và diệt mất tất cả những kẻ làm khổ linh hồn con,
Vì con là tôi tớ Ngài.

Xin Chúa Cứu và Ban Phước

Thơ của Ða-vít

Chúc tụng Chúa, Vầng Ðá của con,
Ðấng dạy tay con đánh trận và ngón tay con chiến đấu.
Ngài là Ðấng yêu thương và đồn lũy của con;
Ngài là thành trì và Ðấng Giải Cứu của con;
Ngài là thuẫn khiên của con và Đấng con nương náu;
Ngài đã bắt các dân[b] phải phục tùng dưới quyền con.

Chúa ôi, loài người là gì mà Ngài quan tâm đến?
Con của loài người là chi mà Ngài phải bận lòng?
Loài người mong manh như hơi thở;
Ðời người qua nhanh như chiếc bóng thoáng qua.

Chúa ôi, xin nghiêng các tầng trời và ngự xuống;
Xin đụng các núi non để chúng bốc khói mịt mù.
Xin ban chớp nhoáng ra, khiến quân thù chạy tán loạn;
Xin phát sấm sét ra, làm cho chúng tiêu tan.
Từ trời cao xin tay Ngài vói xuống,
Cứu vớt con và giải thoát con khỏi các dòng nước mạnh,
Tức khỏi tay các dân ngoại,[c]
Những kẻ có miệng chuyên nói dối,
Tay phải chúng là tay phải dối lừa.

Ðức Chúa Trời ôi, con sẽ hát dâng Ngài một bài ca mới;
Hòa với nhạc khí bằng dây,[d] con sẽ hát tôn ngợi Ngài,
10 Hầu dâng lên Ðấng ban chiến thắng[e] cho các vua,
Ðấng giải cứu Ða-vít tôi tớ Ngài khỏi lưỡi gươm ác nghiệt.
11 Xin giải cứu con và giải thoát con khỏi tay các dân ngoại,
Những kẻ có miệng chuyên nói dối,
Tay phải chúng là tay phải dối lừa.

12 Nguyện các con trai chúng con dũng mãnh trong tuổi thanh xuân như những cây xanh mạnh mẽ;
Nguyện các con gái chúng con xinh đẹp tựa những tảng đá góc chạm khắc tuyệt mỹ trong cung đình.

13 Nguyện các kho của chúng con đầy tràn mọi lương thực;
Nguyện các đàn chiên của chúng con sinh sản hằng ngàn hằng vạn trong các cánh đồng.
14 Nguyện các đàn bò của chúng con sinh đẻ thật nhiều.
Nguyện không có gì đổ vỡ và không có gì thất thoát.
Nguyện không có tiếng khóc than nào trong các đường phố của chúng con.

15 Phước cho dân nào được như vậy.
Phước cho dân nào có Chúa là Đức Chúa Trời[f] của mình!

Ca Tụng Lòng Tốt của CHÚA

Thơ chúc tụng của Ða-vít

(Theo mẫu tự Hê-bơ-rơ)

Ôi Vua, Ðức Chúa Trời của con, con tôn ngợi Ngài;
Con sẽ chúc tụng danh Ngài đời đời vô cùng.
Mỗi ngày con sẽ chúc tụng Ngài;
Con sẽ ca ngợi danh Ngài đời đời vô cùng.
Chúa thật vĩ đại và rất đáng ca ngợi;
Sự vĩ đại Ngài không sao dò thấu được.

Thế hệ này ca ngợi công việc của Ngài cho thế hệ kia;
Họ sẽ rao truyền các việc quyền năng của Ngài.
Con sẽ ca ngợi sự vinh hiển huy hoàng của uy nghi Ngài;
Con sẽ rao ra các việc diệu kỳ của Ngài.
Rồi người ta sẽ nói đến các việc kinh hoàng của quyền năng Ngài;
Và con sẽ mãi cao rao sự vĩ đại của Ngài.
Họ sẽ hăm hở thuật lại những kinh nghiệm về lòng tốt vô biên của Ngài,
Và lớn tiếng hoan ca đức công chính của Ngài.

Chúa thật khoan dung độ lượng và giàu lòng thương xót,
Chậm nóng giận và đầy dẫy tình thương.
Chúa thật tốt với mọi người;
Ơn thương xót của Ngài bao trùm mọi vật Ngài đã dựng nên.

10 Chúa ôi, mọi vật Ngài đã dựng nên sẽ cảm tạ Ngài;
Các thánh đồ của Ngài sẽ chúc tụng Ngài.
11 Họ sẽ nói về vinh hiển của vương quốc Ngài,
Và ca tụng quyền năng Ngài,
12 Ðể con cái loài người biết các việc quyền năng Ngài,
Và vinh hiển uy nghi của vương quốc Ngài.
13 Vương quốc Ngài là vương quốc đời đời;
Quyền thống trị của Ngài kéo dài mọi thế hệ.
( Chúa rất thành tín về những lời Ngài đã hứa;
Ngài thương yêu mọi vật Ngài đã dựng nên.)[g]
14 Chúa đỡ dậy mọi người bị ngã quỵ;
Ngài nâng lên những ai bị bắt phải sấp mình.

15 Mắt của mọi loài ngóng trông nơi Ngài;
Ngài ban cho chúng thức ăn đúng lúc.
16 Ngài sè tay ra,
Mọi sinh vật được no nê.

17 Trong mọi đường lối Ngài, Chúa lúc nào cũng đúng;
Ngài rất nhân từ với mọi vật Ngài dựng nên.

18 Chúa ở gần mọi người cầu khẩn Ngài;
Ngài ở gần mọi người chân thành cầu khẩn Ngài.
19 Ngài làm thỏa nguyện những người kính sợ Ngài;
Và Ngài cũng nghe tiếng kêu cầu của họ và giải cứu cho.
20 Chúa gìn giữ mọi người yêu kính Ngài,
Nhưng Ngài tiêu diệt mọi kẻ gian ác.

21 Miệng tôi sẽ nói lên những lời ca ngợi Chúa.
Nguyện mọi loài xác thịt sẽ chúc tụng danh thánh của Ngài đời đời vô cùng.

Chúa Là Ðấng Giúp Ðỡ

Hãy ca ngợi Chúa!
Hỡi linh hồn ta, hãy ca ngợi Chúa!
Tôi sẽ ca ngợi Chúa trọn đời mình;
Hễ tôi còn sống bao lâu,
Tôi sẽ ca hát tôn ngợi Ðức Chúa Trời của tôi bấy lâu.

Ðừng để lòng tin cậy vào những người quyền thế;
Ðừng tin cậy loài người là những kẻ không đủ khả năng cứu giúp.
Hơi thở tắt đi, thân xác nó liền trở về cát bụi;
Trong chính ngày đó các toan tính của nó đều tiêu tan.

Phước cho người được Ðức Chúa Trời của Gia-cốp giúp đỡ mình,
Người đặt hy vọng nơi Chúa, Ðức Chúa Trời mình.

Ngài là Ðấng dựng nên trời và đất,
Biển và mọi vật trong đó.
Ngài giữ sự thành tín đến đời đời.
Ngài thực thi công lý cho người bị áp bức;
Ngài ban bánh cho người đói.
Chúa giải thoát người bị giam cầm.
Chúa mở mắt người bị mù;
Chúa đỡ dậy những ai bị bắt phải sấp mình;
Chúa yêu mến người ngay lành;
Chúa bảo vệ những kiều dân;
Ngài nâng đỡ cô nhi và quả phụ;
Nhưng Ngài phá hỏng đường lối của những kẻ ác.

10 Chúa sẽ trị vì đời đời;
Hỡi Si-ôn, Ðức Chúa Trời của ngươi sẽ trị vì đời đời.
Hãy ca ngợi Chúa!

Ca Tụng Chúa vì Giê-ru-sa-lem Ðược Tái Lập và Thịnh Vượng

Hãy ca ngợi Chúa!
Ca hát chúc tụng Ðức Chúa Trời chúng ta là điều tốt đẹp;
Vì tôn ngợi Ngài là điều vui thỏa và hợp lý dường nào!

Chúa xây dựng lại Giê-ru-sa-lem;
Ngài gom nhóm những người bị tản lạc của I-sơ-ra-ên trở về.
Ngài rịt lành tâm hồn tan vỡ;
Và băng bó các vết thương của họ.
Ngài định số lượng các vì sao;
Ngài gọi chúng theo tên riêng của từng vì sao một.
Chúa chúng ta vĩ đại biết bao!
Quyền năng Ngài thật là vô hạn.
Kiến thức Ngài quả thật vô cùng.
Chúa nhấc đưa những người nghèo khó lên cao,
Nhưng Ngài đánh đổ những kẻ gian ác ngã nhào xuống đất.

Hãy dâng lên Chúa những lời cảm tạ;
Hãy dùng nhạc khí[h] ca ngợi Ðức Chúa Trời.
Ngài bao phủ các tầng trời bằng mây;
Ngài chuẩn bị các trận mưa cho đất;
Ngài khiến cỏ mọc trên các núi đồi.

Ngài ban thực phẩm cho muôn loài cầm thú;
Ngài ban thức ăn cho các quạ con đói bụng kêu gào.
10 Ngài chẳng hài lòng về sức lực của ngựa chiến;
Ngài không vui về đôi chân nhanh nhẹn của loài người;
11 Nhưng Chúa rất vui lòng về những người kính sợ Ngài,
Những người đặt hy vọng vào tình thương của Ngài.

12 Hỡi Giê-ru-sa-lem, hãy ca ngợi Chúa!
Hỡi Si-ôn, hãy tôn ngợi Ðức Chúa Trời!
13 Vì Ngài làm vững mạnh các song sắt ở các cổng thành của ngươi;
Ngài ban phước cho con dân ngươi sống trong ngươi.
14 Ngài ban bình an nơi các biên giới ngươi;
Ngài cho ngươi no thỏa bằng gạo ngon hảo hạng.
15 Ngài truyền lịnh của Ngài cho trái đất;
Lời Ngài phán ra được cấp tốc truyền đi.
16 Ngài ban tuyết xuống phủ trắng như lông chiên;
Ngài rải sương giá ra như tro bụi.
17 Ngài quăng băng giá ra từng mảng;
Ai có thể chịu nổi cơn buốt giá của Ngài?
18 Ngài ban lịnh, chúng liền tan chảy;
Ngài khiến gió thổi qua, nước chảy xuống thành dòng.

19 Ngài tuyên bố lời Ngài cho Gia-cốp,
Luật lệ Ngài và mạng lịnh Ngài cho I-sơ-ra-ên.
20 Ngài chẳng làm như vậy cho một dân nào khác;
Họ chẳng biết gì về các mạng lịnh của Ngài.
Hãy ca ngợi Chúa!

Kêu Gọi Mọi Vật Ca Ngợi CHÚA

Hãy ca ngợi Chúa!
Hãy ca ngợi Chúa trên các tầng trời!
Hãy ca ngợi Ngài trong cõi trời cao!
Hãy ca ngợi Ngài, hỡi tất cả các thiên sứ của Ngài!
Hãy ca ngợi Ngài, hỡi tất cả các thiên binh của Ngài!
Hãy ca ngợi Ngài, hỡi mặt trời và mặt trăng!
Hãy ca ngợi Ngài, hỡi tất cả các ngươi, những vì sao sáng!
Hãy ca ngợi Ngài, hỡi các ngươi, các tầng trời cao thăm thẳm!
Và hỡi các ngươi, các nguồn nước trên các tầng trời!
Tất cả hãy ca ngợi danh Chúa,
Vì Ngài ra lịnh, mọi vật được dựng nên.
Ngài thiết lập chúng, để chúng trường tồn mãi mãi;
Ngài ban một định luật, và chúng không bao giờ bị đào thải.

Hãy ca ngợi Chúa ở dưới đất,
Hỡi các thủy quái[i] và các vực sâu,
Hỡi lửa và mưa đá, hỡi tuyết và mây,
Hỡi gió bão luôn vâng lời Ngài,
Hỡi các núi non và mọi đồi nổng,
Hỡi những cây ra trái và những cây bá hương,
10 Hỡi những thú rừng và mọi loài súc vật,
Hỡi những côn trùng và những điểu thú,
11 Hỡi các vua và mọi dân trên đất,
Hỡi các lãnh chúa và các lãnh tụ trên thế gian,
12 Hỡi tất cả thanh thiếu niên nam nữ,
Hỡi quý cụ lão thành và hỡi những trẻ còn thơ.
13 Tất cả hãy ca ngợi danh Chúa,
Vì chỉ có danh Ngài mới đáng được tôn cao;
Vinh quang Ngài vượt trỗi trên cả đất và trời.

14 Ngài nhấc cao sừng của dân Ngài lên,
Nên hãy ca ngợi Ngài, hỡi tất cả thánh dân Ngài,
Con cháu của I-sơ-ra-ên, một dân gần gũi bên Ngài.
Hãy ca ngợi Chúa!

Kêu Gọi Dân I-sơ-ra-ên Ca Ngợi CHÚA

Hãy ca ngợi Chúa!
Hãy ca ngợi Chúa một bài ca mới.
Hãy ca ngợi Ngài trong đại hội của các thánh dân.
Nguyện I-sơ-ra-ên vui mừng nơi Ðấng tạo nên mình.
Nguyện dân cư của Si-ôn vui vẻ nơi Vua mình.
Nguyện họ nhảy múa ca ngợi danh Ngài.
Nguyện họ dùng trống và đàn ca tụng Ngài,
Chúa vui nơi con dân Ngài.
Ngài điểm tô cho người khiêm nhường bằng ơn cứu rỗi.
Nguyện các thánh đồ vui mừng trong vinh hạnh ấy.
Nguyện họ hát ca ngay cả khi ở trên giường.
Nguyện những lời ca ngợi Ðức Chúa Trời ở nơi miệng họ,
Và nguyện một thanh gươm hai lưỡi ở trong tay họ,
Ðể họ báo thù các nước,
Và trừng phạt các dân,
Ðể trói các vua của chúng bằng xích,
Và những kẻ quyền quý của chúng bằng xiềng sắt,
Ðể thi hành án phạt đã ghi sẵn cho chúng.
Ðó là niềm vinh dự cho tất cả thánh đồ.
Hãy ca ngợi Chúa!

Kêu Gọi Hãy Ca Ngợi CHÚA

Hãy ca ngợi Chúa!
Hãy ca ngợi Ðức Chúa Trời trong nơi thánh Ngài;
Hãy ca ngợi Ngài trong bầu trời lớn lao vô tận của Ngài.
Hãy ca ngợi Ngài về những việc quyền năng Ngài;
Hãy ca ngợi Ngài theo sự lớn lao vĩ đại của Ngài.

Hãy dùng tiếng kèn ca ngợi Ngài;
Hãy dùng đàn lia và hạc cầm ca ngợi Ngài;
Hãy dùng trống lục lạc và điệu vũ ca ngợi Ngài;
Hãy dùng các đàn dây và ống sáo ca ngợi Ngài;
Hãy dùng các phèng la vang tiếng ca ngợi Ngài;
Hãy dùng các khánh chiêng vang rền ca ngợi Ngài;
Phàm vật chi thở, hãy ca ngợi Chúa.
Hãy ca ngợi Chúa!

Mở đầu: Mục Ðích và Chủ Ðề

Châm ngôn của Sa-lô-môn,
Con của Ða-vít, vua I-sơ-ra-ên,
Ðể giúp người ta biết lẽ khôn ngoan và lời giáo huấn,
Cùng hiểu được những lời lẽ uyên thâm,
Ðể họ lãnh hội những lời chỉ dạy hầu biết cư xử khôn ngoan,
Sống công chính, thực thi công lý, và thể hiện sự công bình,
Ðể ban khôn ngoan cho người ngây thơ khờ khạo,
Ban kiến thức và sáng suốt cho người trẻ tuổi,
Ðể người khôn ngoan lắng nghe và gia thêm tri thức,
Còn người thông sáng được lời hướng dẫn khôn ngoan,
Ðể người ta hiểu thấu những câu châm ngôn và ẩn dụ,
Cùng những lời và câu đố của người khôn ngoan.

Kính sợ Chúa là khởi đầu của tri thức,
Chỉ kẻ dại mới khinh bỉ sự khôn ngoan và lời giáo huấn.

Hãy Nghe Lời Khuyên Dạy của Cha Mẹ

Con ơi, hãy lắng nghe lời khuyên dạy của cha con;
Chớ lìa bỏ những lời răn bảo của mẹ con.
Chúng sẽ như vòng hoa tươi đẹp trên đầu con,
Như dây chuyền đẹp đẽ nơi cổ con.

Hãy Tránh Xa Kẻ Xấu

10 Con ơi, nếu những kẻ xấu xa tội lỗi dụ dỗ con,
Con chớ nghe theo chúng.
11 Nếu chúng nói, “Hãy theo chúng tôi,
Chúng ta sẽ nằm đây rình làm đổ máu người ta;
Chúng ta sẽ phục kích và giết hại những người vô tội;
12 Chúng ta sẽ nuốt sống họ giống âm phủ nuốt người;
Nuốt nguyên vẹn như huyệt mả nuốt lấy người chết.
13 Chúng ta sẽ chiếm đoạt những vật có giá trị;
Nhà chúng ta sẽ chứa đầy những của cướp đem về.
14 Hãy nhập bọn với chúng tôi,
Rồi tất cả chúng ta sẽ xài chung một túi tiền.”

15 Con ơi, đừng đi theo đường với chúng,
Ðừng đặt chân con vào những lối chúng đi;
16 Vì chân chúng chạy vào tội lỗi,
Chúng nhanh chân làm đổ máu người ta.
17 Giăng lưới bắt chim đang khi chim nhìn thấy quả là phí công vô ích.
18 Thế nhưng bọn đó mai phục để làm đổ máu chính mình;
Chúng phục kích để giết hại chính mạng sống của chúng.
19 Sự cuối cùng của kẻ tham lợi bất chính là như thế;
Thứ lợi ấy sẽ giết hại chính những người chiếm được nó.

Sự Khôn Ngoan Mời Gọi

20 Sự khôn ngoan hô vang ngoài đường phố;
Nàng cất tiếng lên giữa các quảng trường.
21 Nàng kêu to nơi đầu đường náo nhiệt;
Nơi cổng thành nàng trỗi tiếng kêu vang:
22 “Hỡi những kẻ khờ dại!
Các ngươi cứ yêu mến sự khờ khạo cho đến bao giờ?
Sao những kẻ ưa nhạo báng cứ đam mê nhạo báng,
Và những kẻ điên rồ cứ mãi ghét khôn ngoan?
23 Nếu các ngươi trở lại khi nghe Ta quở trách,
Này, Thần Ta sẽ tuôn đổ trên các ngươi;
Ta sẽ làm cho các ngươi hiểu biết lời Ta.
24 Nhưng vì Ta mời gọi mà các ngươi từ chối;
Ta dang tay đón mời nhưng các ngươi vẫn lãnh đạm làm ngơ.
25 Vì các ngươi không màng đến lời Ta khuyên bảo,
Không muốn nghe những lời khuyến cáo của Ta,
26 Nên Ta sẽ cười khi các ngươi lâm nạn;
Ta sẽ làm ngơ khi cơn khủng hoảng giáng xuống các ngươi,
27 Khi nỗi kinh hoàng của các ngươi ập đến như bão tố,
Khi tai ương của các ngươi dồn dập tợ cuồng phong,
Khi khổ đau và hoạn nạn ập đến trên các ngươi tới tấp.
28 Bấy giờ họ sẽ kêu cầu Ta, nhưng Ta chẳng đáp lời;
Họ sẽ chăm chỉ tìm Ta, nhưng họ chẳng tìm được Ta;
29 Bởi vì họ đã ghét tri thức,
Và chẳng chọn sự kính sợ Chúa.
30 Bởi vì họ chẳng chấp nhận lời Ta khuyên bảo;
Họ chê bai mọi lời khuyến cáo của Ta,
31 Vì thế họ phải chuốc lấy hậu quả của đường lối mình;
Họ sẽ được no nê bằng hậu quả của các mưu đồ mình.
32 Vì sự ương ngạnh của những kẻ dại sẽ giết hại chúng,
Sự tự mãn của những kẻ ngốc sẽ tiêu diệt chúng.
33 Nhưng ai nghe lời Ta sẽ được sống bình an vô sự,
Người ấy sẽ sống an lành, chẳng sợ tai họa hiểm nguy.”

Ích Lợi của Sự Khôn Ngoan

Con ơi, nếu con ghi nhận lời Ta
Và chất chứa các mệnh lệnh của Ta trong lòng;
Để tai con chăm chú lắng nghe khôn ngoan dạy bảo,
Ðể lòng con làm theo trí tuệ chỉ bày;
Phải, nếu con cầu xin được thông minh khôn sáng,
Và cất tiếng khẩn nài được hiểu biết khôn ngoan,
Nếu con kiếm nó như kiếm tiền kiếm bạc,
Và tìm nó như tìm kho báu bị chôn giấu,
Bấy giờ con sẽ hiểu thế nào là hết lòng kính sợ Chúa,
Và khám phá ra làm sao để hiểu biết Ðức Chúa Trời.
Chúa cho người ta sự khôn ngoan thông sáng,
Từ miệng Ngài ban tri thức và thông minh;
Ngài để dành sự khôn ngoan cho người ngay thẳng,
Ngài là thuẫn khiên che chở kẻ thanh liêm;
Ngài bảo vệ đường lối của người công chính;
Ngài gìn giữ lối đi của các thánh đồ.
Bấy giờ con sẽ hiểu thế nào là công chính và công lý,
Thế nào là công bình và mọi đường lối tốt đẹp ngay lành.
10 Vì sự khôn ngoan sẽ vào trong lòng con,
Sự tri thức sẽ làm cho linh hồn con khoan khoái.
11 Tính thận trọng sẽ trông nom con,
Sự thông sáng sẽ gìn giữ con.
12 Những điều ấy sẽ giải thoát con khỏi đường lối gian tà,
Cùng cứu con khỏi những kẻ nói lời xảo quyệt;
13 Tức những kẻ bỏ các đường ngay nẻo chánh,
Ðể bước vào những đường bất hảo tối tăm.
14 Ấy là những kẻ ham thích những điều gian ác,
Lấy làm vui trong xảo quyệt gian tà.
15 Ðường của chúng là những đường lươn lẹo;
Lối chúng đi luôn quẹo quọ không ngay.

16 Con sẽ được giải thoát khỏi người đàn bà trắc nết,
Và khỏi những lời quyến rũ của người phụ nữ ngoại tình.
17 Nàng đã bỏ người bạn đời nàng kết hôn thời xuân trẻ;
Nàng đã quên giao ước được lập trước mặt Ðức Chúa Trời.
18 Vì nhà nàng dẫn ngay vào cõi chết;
Lối nàng đi đưa đến chỗ kẻ qua đời.
19 Chẳng ai đến với nàng mà trở về được nữa;
Cũng chẳng ai tìm lại được nẻo sự sống cho mình.

20 Vậy con hãy bước đi trong đường người lương thiện;
Giữ chân con theo lối người ngay lành.
21 Vì người ngay thẳng sẽ được an cư trên đất;
Người trọn lành sẽ sống trong đó luôn luôn;
22 Nhưng phường gian ác sẽ bị dứt lìa khỏi đất,
Bọn bất trung sẽ bị nhổ bật gốc khỏi thế gian.

Ích Lợi Khác của Sự Khôn Ngoan

Con ơi, chớ quên luật pháp ta,
Nhưng hãy để lòng con gìn giữ mệnh lệnh ta;
Vì chúng sẽ làm gia tăng số ngày và số năm của đời con;
Chúng sẽ đem lại cho con bình an thịnh vượng.

Ðừng để lòng thương xót và tính chân thật lìa khỏi con;
Hãy buộc chúng quanh cổ con;
Hãy ghi tạc chúng vào bia lòng con.
Vì như thế con sẽ được ơn và được tiếng tốt,
Trước mặt Ðức Chúa Trời và luôn cả người ta.

Hãy hết lòng tin cậy Chúa;
Chớ cậy vào sự thông sáng của con;
Phàm trong các việc làm của con, khá nhận biết Ngài,
Thì Ngài sẽ chỉ dẫn các lối của con.
Ðừng cho mình là khôn ngoan theo mắt mình;
Hãy kính sợ Chúa và lánh xa điều ác.
Như vậy thân xác con sẽ được mạnh khỏe,
Và xương cốt con sẽ được cứng cáp vững vàng.

Hãy dùng của cải con để tôn vinh Chúa,
Hãy dâng các hoa lợi đầu mùa của con để cảm tạ Ngài.
10 Như vậy các vựa lẫm của con sẽ tràn đầy lúa thóc,
Các thùng rượu của con rượu mới sẽ tràn đầy.

11 Con ơi, chớ coi thường sự sửa phạt của Chúa,
Ðừng bất mãn trước sự quở trách của Ngài;
12 Vì ai được Chúa thương thì Ngài quở trách,
Như cha thương con mình nên trách phạt khuyên răn.

Sự Giàu Có Thật

13 Phước thay cho người tìm được sự khôn ngoan,
Và cho người có được sự thông sáng.
14 Vì lợi ích của khôn ngoan trỗi hơn tiền bạc;
Ích lợi của nàng lấn át cả vàng ròng.
15 Nàng quý báu hơn châu ngọc;
Chẳng có vật gì con ưa thích có thể sánh được với nàng.
16 Tay phải nàng phát ban trường thọ;
Tay trái nàng cho giàu có lẫn hiển vinh.
17 Con đường nàng là con đường vui thỏa;
Mọi nẻo nàng là mọi ngả bình an.
18 Khôn ngoan là cây sự sống cho người nào nắm giữ được;
Ai giữ chặt nàng sẽ được phước lâu dài.

Sự Khôn Ngoan trong Công Cuộc Sáng Tạo

19 Chúa dùng sự khôn ngoan để dựng nên trái đất;
Ngài dùng sự thông sáng để tạo lập các tầng trời;
20 Nhờ tri thức của Ngài các vực sâu mở rộng;
Những áng mây mù nhỏ những giọt sương đêm.

Sự An Ninh Thật

21 Con ơi, đừng để những điều này vuột khỏi tầm mắt con:
Hãy giữ lấy sự khôn ngoan và sự cẩn trọng.
22 Những điều ấy sẽ là sức sống của linh hồn con,
Và là những đồ trang sức nơi cổ con.
23 Nhờ những điều ấy đường con đi sẽ an toàn bảo đảm,
Bước chân con sẽ chẳng vấp phạm bao giờ.
24 Lúc nằm nghỉ con sẽ không lo sợ;
Khi đặt lưng con sẽ an giấc ngủ ngon.
25 Ðừng sợ hãi nỗi kinh hoàng xảy ra bất chợt;
Ðừng âu lo khi đợt phá hoại của kẻ ác đến gần;
26 Chúa sẽ là nguồn trông cậy của con;
Ngài sẽ giữ chân con khỏi sa vào bẫy.

27 Ðừng từ chối làm việc thiện cho những người đáng giúp,
Nếu con có khả năng, hãy giúp đỡ người ta.
28 Con đừng nói với người lân cận, “Về đi, mai trở lại, tôi sẽ cho,”
Trong khi con có sẵn điều người ấy đang cần.
29 Con chớ lập mưu hại người lân cận,
Người ở gần và tin tưởng nơi con.
30 Con đừng gây sự với ai vô cớ,
Khi không ai gây cho con thiệt hại điều gì.
31 Ðừng ganh tị với quân tàn bạo;
Chớ chọn đường nào chúng chọn lấy để đi;
32 Chúa ghê tởm kẻ gian tà tội lỗi,
Nhưng Ngài kết bạn tâm giao với người chính trực ngay lành.
33 Sự nguyền rủa của Chúa giáng trên nhà kẻ gian ác,
Nhưng phước hạnh Ngài ban cho chỗ ở người ngay lành.
34 Ngài chế giễu phường chê bai nhạo báng,
Nhưng Ngài ban ơn cho người thật sự khiêm nhường.
35 Người khôn ngoan sẽ thừa hưởng những hiển vinh tôn trọng,
Còn kẻ điên rồ bị tống cho nhục nhã ê chề.

Lời khuyên Nhủ của Từ Phụ

Các con ơi, hãy lắng nghe lời cha dạy bảo;
Hãy chú tâm lãnh hội đến tinh tường.
Vì cha cho các con những lời khuyên dạy tốt;
Mong các con đừng bỏ lời giáo huấn của cha.
Khi cha còn là một đứa con thơ dại của ông nội các con,
Là con một yêu dấu của bà nội các con.
Ông nội các con đã dạy cha rằng:
Lòng con khá ghi tạc lời cha dạy bảo;
Giữ mệnh lệnh cha để con sống oai hùng:
Hãy kiếm khôn ngoan, khá tìm thông sáng,
Ðừng quên và chớ lìa bỏ lời cha.
Ðừng lìa bỏ khôn ngoan, thì nàng sẽ bảo vệ con;
Yêu mến nàng, thì nàng sẽ gìn giữ con.
Khôn ngoan là nhu cầu tối thượng, nên con phải đạt sự khôn ngoan;
Trong mọi thứ con đạt được ở đời, hãy cố đạt sự thông sáng.
Hãy coi trọng nàng, nàng sẽ làm con được tôn trọng;
Ôm giữ nàng, nàng sẽ mang vinh dự đến cho con.
Nàng sẽ đặt trên đầu con một vòng hoa tuyệt mỹ;
Nàng sẽ dâng tặng con mão miện đắc thắng huy hoàng.

Sống theo Ðường Chính Trực

10 Con ơi, hãy lắng nghe và tiếp nhận lời cha,
Thì những năm của đời con sẽ thêm nhiều lên.
11 Cha đã dạy dỗ con theo đường lối khôn ngoan;
Cha đã hướng dẫn con theo những nẻo đường ngay thẳng.
12 Khi con đi, các bước con sẽ không bị cản trở;
Nếu con chạy, con sẽ không bị vấp ngã bao giờ.
13 Hãy giữ chặt lời giáo huấn, đừng buông nó ra.
Hãy canh giữ nàng, vì nàng là sự sống của con.
14 Con đừng đi vào nẻo đường của phường gian ác,
Bước chân con chớ đặt vào lối của bọn gian tà.
15 Con hãy tránh xa nó và đừng đi vào đường đó;
Con hãy quay khỏi nó và tiếp tục đường mình.
16 Vì kẻ ác sẽ không ngủ được nếu không làm gì ác đức;
Chúng sẽ bị mất ngủ nếu chưa gây vấp ngã cho ai.
17 Vì chúng cho làm chuyện gian tà thiết yếu như ăn cơm ăn bánh,
Và cho việc bạo tàn là cần có như uống rượu khi ăn.
18 Ðường của người ngay lành giống như ánh bình minh rực rỡ,
Càng lúc càng rạng ngời cho đến khi chiếu sáng khắp bầu trời;
19 Còn đường kẻ gian ác giống như đêm khuya tăm tối;
Chúng ngã nhào mà không biết ngã vì sao.

20 Con ơi, hãy chú tâm để ý đến lời cha;
Hãy nghiêng tai nghe lời cha khuyên bảo.
21 Ðừng để chúng vuột khỏi tầm mắt con;
Hãy giữ chúng trong lòng con.
22 Vì chúng là sự sống cho người nào tìm được chúng;
Chúng là sức khỏe cho thân thể ai có chúng trong lòng.

23 Hãy cẩn thận giữ tấm lòng của con hơn hết,
Vì các nguồn sự sống đều từ đó mà ra.
24 Hãy bỏ khỏi miệng con những lời điêu ngoa gian dối,
Hãy quăng khỏi môi con những lời dối trá lọc lừa.
25 Mắt con hãy nhìn thẳng về phía trước,
Ánh mắt con khá hướng thẳng về phía trước mặt con.
26 Hãy giữ chân con trong đường ngay nẻo chánh,
Ðể mọi đường lối con được thiết lập vững vàng.
27 Ðừng quay qua bên phải hoặc quay qua bên trái;
Hãy quay bước chân con ra khỏi chỗ gian tà.

Khuyến Cáo về Sự Ngoại Tình

Con ơi, hãy chăm chú vào sự khôn ngoan của cha,
Hãy nghiêng tai nghe kỹ những lời thông sáng của cha;
Ðể con biết đắn đo thận trọng,
Và môi con gìn giữ tri thức.

Vì môi người phụ nữ dâm đãng sẽ ngọt như mật nhểu;
Miệng lưỡi nàng nói trơn nhẵn hơn dầu;
Nhưng đến cuối cùng nó sẽ đắng như ngải cứu,
Nó bén như gươm hai lưỡi đâm vào.
Ðôi chân nàng đưa người ta vào chỗ chết;
Các bước nàng dẫn họ xuống âm ti.
Nàng chẳng nghĩ đến con đường sự sống;
Ðường lối nàng sai lạc nhưng nàng không màng đúng hay sai.

Vì thế bây giờ, các con ơi, hãy lắng nghe lời cha khuyên bảo,
Ðừng lìa bỏ những lời chỉ dạy của miệng cha.
Hãy giữ đường con cách xa người đàn bà dâm đãng,
Ðừng lảng vảng đến gần nơi cửa nhà nàng;
Kẻo con phải trao cả thanh danh con vào tay kẻ khác,
Và những năm còn lại của đời con nằm trong tay kẻ bạo tàn;
10 Kẻo những kẻ xa lạ sẽ no nê với của cải con tạo được,
Và công lao khó nhọc con sẽ rơi vào tay của người ngoài.
11 Rồi đến cuối đời, con sẽ than van rên rỉ,
Khi thân xác con và cơ thể con đã kiệt quệ rã rời.
12 Bấy giờ con sẽ ân hận nói, “Lúc đó tại sao ta lại ghét lời chỉ bảo?
Và tại sao lòng ta khinh thường lời quở trách vậy kìa?
13 Tại sao ta không nghe lời chỉ bảo của những người dạy dỗ?
Tại sao ta không để tai nghe lời hướng dẫn của các bậc thầy?
14 Ðể giờ đây ta hầu như hoàn toàn bị hủy hoại,
Giữa cộng đồng và hội chúng của dân ta.”

15 Hãy uống nước trong ao của con,
Hãy uống nước tươi mát trong giếng của con.
16 Các suối nước của con nào phải để tuôn đổ ra ngoài sao?
Các dòng nước của con nào phải để đổ ra ngoài đường ư?
17 Hãy dành riêng chúng cho một mình con hưởng,
Con không thể đem chúng chia sẻ cho những kẻ lạ xa.
18 Nguyện nguồn mạch của con được phước;
Con hãy vui thỏa với vợ con cưới lúc thanh xuân.
19 Nguyện nàng như một nai cái thơ ngây, một bồ câu hiền dịu;
Nguyện đôi gò bồng đảo nàng làm con luôn thỏa thích,
Nguyện ái tình nàng làm con mãi say mê.

20 Con ơi, lẽ nào con lại mê đắm một người đàn bà dâm đãng,
Và ôm ấp vào lòng một thân xác lạ xa?
21 Khá biết rằng đường lối của mỗi người luôn ở trước mắt Chúa;
Bất cứ lúc nào Ngài cũng nhìn thấy mọi nẻo của mọi người.
22 Những tội ác của kẻ ác sẽ vây bắt nó;
Những tội lỗi của nó sẽ thành các dây trói chặt nó.
23 Nó sẽ chết vì thiếu lời giáo huấn;
Nó sẽ bị lạc đường vì quá dại dột ngông cuồng.

Khuyến Cáo về Sự Bảo Ðảm

Con ơi, nếu con đứng ra bảo đảm cho người lân cận con,
Nếu con trao tay cam kết để bảo đảm cho một người xa lạ,
Con đã bị ràng buộc bởi những lời miệng con đã hứa,
Con đã bị trói buộc bởi những lời miệng con đã nói ra.
Vậy con ơi, hãy làm điều này và giải thoát con ra,
Vì con đã sa vào tay của người lân cận con,
Hãy đi, hạ mình xuống, và năn nỉ người lân cận con.
Ðừng cho mắt con ngủ,
Ðừng để mí mắt con sụp xuống;
Hãy tìm cách giải thoát lấy mình
Như con linh dương cố thoát khỏi tay người thợ săn,
Như con chim cố thoát khỏi tay người đánh bẫy.

Khuyến Cáo về Sự Biếng Nhác

Hỡi kẻ biếng nhác, hãy đến xem loài kiến;
Hãy quan sát các sinh hoạt của nó mà học khôn nơi nó.
Loài kiến chẳng có tướng tá chỉ huy,
Chẳng có sĩ quan điều động, và cũng chẳng có ai cầm quyền;
Nhưng nó biết chuẩn bị lương thực trong mùa hè,
Và thâu trữ thức ăn trong mùa gặt.
Hỡi kẻ biếng nhác, ngươi còn nằm đó bao lâu nữa?
Khi nào ngươi mới ngủ xong và thức dậy?
10 Ngủ một chút, chợp mắt một chút,
Khoanh tay nằm nghỉ một chút...
11 Thì sự nghèo khổ của ngươi sẽ vụt đến như tên cướp,
Sự thiếu thốn của ngươi sẽ ập đến như quân cướp có vũ khí xông vào.

Cảnh Cáo về Kẻ Gian Xảo

12 Một tên vô lại, một đứa gian hiểm,
Là kẻ đi đây đó nói dối luôn mồm.
13 Mắt liếc ngược xuôi, chân khèo làm hiệu,
Tay chỉ chỏ ngấm ngầm ra dấu,
14 Lòng dạ bất chính, luôn luôn nghĩ độc kế hại người,
Mở miệng ra là gieo bất hòa xích mích.
15 Vì thế tai họa sẽ thình lình ập đến trên nó;
Trong chốc lát nó sẽ vỡ tan và không thể nào hàn gắn lại được.

Những Ðiều Gớm Ghiếc

16 Có sáu điều Chúa ghét,
Và bảy điều Ngài gớm ghiếc:
17 Con mắt kiêu ngạo,
Lưỡi dối trá,
Tay làm đổ máu vô tội,
18 Lòng toan tính điều ác,
Chân vội vàng chạy làm việc gian tà,
19 Kẻ làm chứng gian mở miệng nói những lời dối trá,
Và kẻ gieo rắc sự bất hòa giữa anh chị em.[j]

Khuyến Cáo về Sự Ngoại Tình

20 Con ơi, hãy vâng giữ điều cha dặn bảo,
Chớ lìa bỏ những lời nghiêm huấn của mẹ con.
21 Hãy luôn ghi tạc chúng vào lòng con;
Hãy đeo chúng nơi cổ con.
22 Ðể khi con bước chân ra đi, chúng sẽ hướng dẫn con;
Khi con ngủ, chúng sẽ gìn giữ con;
Và khi con thức dậy, chúng sẽ trò chuyện với con.
23 Vì mệnh mệnh là ngọn đèn, và lời giáo huấn là ánh sáng.
Sự quở trách khuyên răn là con đường sự sống,
24 Ðể giữ con khỏi sa vào tay người đàn bà xấu nết,
Khỏi miệng lưỡi dụ dỗ ngọt ngào của người phụ nữ tà dâm.
25 Lòng con chớ thèm muốn sắc đẹp của nàng,
Ðừng để ánh mắt của nàng quyến rũ con.
26 Vì giá cho một gái điếm chỉ bằng một ổ bánh,
Nhưng người nữ ngoại tình thì rình bắt cả cuộc đời quý báu của con.
27 Há có ai lấy lửa đem để vào lòng,
Mà áo không bị cháy sao?
28 Há có ai đi trên than lửa hực,
Mà chân không bị phỏng sao?
29 Kẻ nào phạm tội ngoại tình với vợ người khác thì cũng như vậy;
Ai đụng đến nàng thì sớm muộn gì cũng bị hình phạt.

30 Người ta có thể không khinh bỉ kẻ trộm cắp,
Vì khi đói quá nó có thể làm liều để kiếm gì ăn đỡ bụng.
31 Nhưng nếu nó bị bắt, nó phải bồi thường gấp bảy lần;
Nó có thể phải nộp hết tài sản của nhà nó để bồi thường.

32 Kẻ phạm tội ngoại tình là người thiếu suy nghĩ;
Ai làm thế là hủy hoại chính cuộc đời mình.
33 Người ấy sẽ chỉ tìm thấy tổn thương và hổ nhuốc;
Sự sỉ nhục đó sẽ không bao giờ được bôi xóa.
34 Vì sự ghen tương sẽ làm người chồng tức giận;
Trong ngày báo thù nó sẽ không chút nương tay.
35 Nó sẽ không chấp nhận của bồi thường chuộc lỗi,
Nó sẽ không hài lòng dù của chuộc lỗi nhiều đến bao nhiêu.

Bản Dịch 2011 (BD2011)

Copyright © 2011 by Bau Dang