Bible in 90 Days

16 At nagsilapit ^(A)ang mga Fariseo at mga Saduceo, na tinutukso siya na sa kaniya'y nagsisihiling na sila'y pagpakitaan ng isang tanda na mula sa langit.

² Datapuwa't siya'y sumagot at sa kanila'y sinabi, ^(B)Sa kinahapunan, ay sinasabi ninyo, Bubuti ang panahon: sapagka't ang langit ay mapula.

³ At sa umaga, Ngayo'y uunos: sapagka't mapula at makulimlim ang langit. Kayo'y marurunong magsikilala ng anyo ng langit; datapuwa't hindi ninyo mangakilala ang mga tanda ng mga panahon.

⁴ Ang isang lahing masama at ^(C)mapangalunya ay humahanap ng tanda; at hindi siya bibigyan ng anomang tanda, kundi ng tanda ni Jonas. At sila'y iniwan niya, at yumaon.

⁵ At nagsidating ang mga alagad sa kabilang ibayo at nangakalimot na mangagdala ng tinapay.

⁶ At sinabi sa kanila ni Jesus, Kayo'y mangagingat at magsipangilag sa ^(D)lebadura ng mga Fariseo at mga Saduceo.

⁷ At sila'y nangagkatuwiranan sa kanilang sarili, na nagsasabi, Hindi tayo nangakapagbaon ng tinapay.

⁸ At nang matalastas ni Jesus ay sinabi, Oh kayong kakaunti ang pananampalataya, bakit kayo'y nangagbubulaybulay sa inyong sarili, sapagka't wala kayong tinapay?

⁹ Hindi pa baga ninyo natatalastas, ^(E)at hindi ninyo naaalaala ang limang tinapay sa limang libong lalake, at kung ilang bakol ang inyong nailigpit?

¹⁰ Ni yaong pitong tinapay ^(F)sa apat na libong lalake, at kung ilang bakol ang inyong nailigpit?

¹¹ Ano't hindi ninyo napaguunawa na hindi ang sinabi ko sa inyo'y tungkol sa tinapay? Datapuwa't kayo'y mangagingat sa lebadura ng mga Fariseo at ng mga Saduceo.

¹² Nang magkagayo'y kanilang natalastas na sa kanila'y hindi ipinagutos na sila'y magsipagingat sa lebadura ng tinapay, kundi sa mga aral ng mga Fariseo at ng mga Saduceo.

¹³ Nang dumating nga si Jesus sa mga sakop ng Cesarea ni Filipo, ay itinanong niya sa kaniyang mga alagad, na sinasabi, ^(G)Ano baga ang sabi ng mga tao kung sino ang Anak ng tao?

¹⁴ At kanilang sinabi, ^(H)Anang ilan, Si Juan Bautista; ang ilan, Si Elias; at ang mga iba, Si Jeremias, o isa sa mga propeta.

¹⁵ Kaniyang sinabi sa kanila, Datapuwa't, ano ang sabi ninyo kung sino ako?

¹⁶ At sumagot si Simon Pedro at sinabi, Ikaw ang Cristo, ^(I)Ang anak ng ^(J)Dios na buhay.

¹⁷ At sumagot si Jesus at sa kaniya'y sinabi, Mapalad ka, ^(K)Simon Bar-Jonas: sapagka't hindi ipinahayag sa iyo ito ng ^(L)laman at ng dugo, kundi ng aking Ama na nasa langit.

¹⁸ At sinasabi ko naman sa iyo, na ^(M)ikaw ay Pedro, at ^(N)sa ibabaw ng batong ito ay itatayo ko ang aking iglesia; at ^(O)ang mga pintuan ng Hades ay hindi magsisipanaig laban sa kaniya.

¹⁹ Ibibigay ko sa iyo ^(P)ang mga susi ng kaharian ng langit: ^(Q)at anomang iyong talian sa lupa ay tatalian sa langit; at anomang iyong kalagan sa lupa ay kakalagan sa langit.

²⁰ Nang magkagayo'y ipinagbilin niya ^(R)sa mga alagad na huwag sabihin kanino man na siya ang Cristo.

²¹ Mula ng panahong yao'y nagpasimulang ^(S)ipinakilala ni Jesus sa kaniyang mga alagad, na kinakailangang ^(T)siya'y pumaroon sa Jerusalem, at magbata ng maraming bagay sa matatanda at sa mga pangulong saserdote at sa mga eskriba, at siya'y patayin, at ^(U)muling ibangon sa ikatlong araw.

²² At isinama siya ni Pedro, at nagpasimulang siya'y pinagwikaan, na nagsasabi, Panginoon, malayo ito sa iyo: kailan man ay hindi mangyayari ito sa iyo.

²³ Datapuwa't lumingon siya, at sinabi kay Pedro, Lumagay ka sa likuran ko, Satanas: ikaw ay tisod sa akin: sapagka't hindi mo pinagiisip ang mga bagay ng Dios, kundi ang mga bagay ng tao.

²⁴ Nang magkagayo'y ^(V)sinabi ni Jesus sa kaniyang mga alagad, Kung ang sinomang tao'y ibig sumunod sa akin ay tumanggi sa kaniyang sarili, at pasanin ang kaniyang krus, at sumunod sa akin.

²⁵ Sapagka't ^(W)ang sinomang magibig iligtas ang kaniyang buhay ay mawawalan nito: at ang sinomang mawalan ng kaniyang buhay dahil sa akin ay makakasumpong niyaon.

²⁶ Sapagka't ano ang pakikinabangin ng tao, kung makamtan niya ang buong sanglibutan at mawawalan siya ng kaniyang buhay? o ano ang ibibigay ng tao na katumbas sa kaniyang buhay?

²⁷ Sapagka't ^(X)ang Anak ng tao ay pariritong nasa kaluwalhatian ng kaniyang Ama na kasama ang kaniyang mga anghel; at kung magkagayo'y bibigyan ang bawa't tao ayon sa kaniyang mga gawa.

²⁸ Katotohanang sinasabi ko sa inyo, May ilan sa nangakatayo rito, na hindi ^(Y)matitikman sa anomang paraan ang kamatayan, ^(Z)hanggang sa kanilang makita ang Anak ng tao na pumaparito sa kaniyang kaharian.

17 At ^(AA)pagkaraan ng anim na araw, ay isinama ni Jesus si ^(AB)Pedro, at si Santiago, at si Juan na kapatid niya, at sila'y dinalang bukod sa isang mataas na bundok:

² At nagbagong-anyo siya sa harap nila; at nagliwanag ang kaniyang mukha na katulad ng araw, at pumuting tulad sa ilaw ang kaniyang mga damit.

³ At narito, napakita sa kanila si Moises at si Elias na nakikipagusap sa kaniya.

⁴ At sumagot si Pedro, at sinabi kay Jesus, Panginoon, mabuti sa atin ang tayo'y dumito: kung ibig mo, ay gagawa ako rito ng tatlong tabernakulo; isa ang sa iyo, at isa ang kay Moises, at isa ang kay Elias.

⁵ Samantalang nagsasalita pa siya, ^(AC)narito, ang isang maningning na alapaap ay lumilim sa kanila: at narito, ang isang tinig na mula sa alapaap, na nagsasabi, ^(AD)Ito ang sinisinta kong Anak, na siya kong kinalulugdan; siya ang inyong pakinggan.

⁶ At nang marinig ito ng mga alagad, ay nangasubasub sila, at lubhang nangatakot.

⁷ At lumapit si Jesus at sila'y tinapik, at sinabi, Mangagbangon kayo, at ^(AE)huwag kayong mangatakot.

⁸ At sa paglingap ng kanilang mga mata, ay wala silang nakitang sinoman, kundi si Jesus lamang.

^9 (AF)At habang sila'y nagsisibaba mula sa bundok, ay iniutos ^(AG)sa kanila ni Jesus, na nagsasabi, Huwag ninyong sabihin kanino mang tao ang pangitain, hanggang sa ang Anak ng tao ay ibangon sa mga patay.

¹⁰ At tinanong siya ng kaniyang mga alagad, na nangagsasabi, ^(AH)Bakit nga sinasabi ng mga eskriba na kinakailangang pumarito muna si Elias?

¹¹ At sumagot siya, at sinabi, Katotohanang si Elias ay paririto, at ^(AI)isasauli ang lahat ng mga bagay:

¹² Datapuwa't sinasabi ko sa inyo, na naparito na si Elias, at hindi nila siya nakilala, ^(AJ)kundi ginawa nila sa kaniya ang anomang kanilang inibig. Gayon din naman ang Anak ng tao ay magbabata sa kanila.

¹³ Nang magkagayo'y napagunawa ng mga alagad na si Juan Bautista ang sa kanila'y sinasabi niya.

¹⁴ At ^(AK)pagdating nila sa karamihan, ay lumapit sa kaniya ang isang lalake, na sa kaniya'y lumuhod, at nagsasabi,

¹⁵ Panginoon, mahabag ka sa aking anak na lalake: sapagka't siya'y ^(AL)himatayin, at lubhang naghihirap; sapagka't madalas na siya'y nagsusugba sa apoy, at madalas sa tubig.

¹⁶ At siya'y dinala ko sa iyong mga alagad, at hindi nila siya mapagaling.

¹⁷ At sumagot si Jesus at sinabi, Oh lahing walang pananampalataya at ^(AM)taksil, hanggang kailan titiisin ko kayo? dalhin ninyo siya rito sa akin.

¹⁸ At pinagwikaan siya ni Jesus; at ang demonio ay lumabas sa kaniya: at ang bata'y gumaling mula nang oras ding yaon.

¹⁹ Nang magkagayo'y nagsilapit na ^(AN)bukod ang mga alagad kay Jesus, at nangagsabi, Bakit baga hindi namin napalabas yaon?

²⁰ At sinabi niya sa kanila, Dahil sa kakauntian ng inyong pananampalataya: ^(AO)sapagka't katotohanang sinasabi ko sa inyo, Kung magkaroon kayo ng pananampalataya na kasinglaki ^(AP)ng butil ng binhi ng mostasa, ay masasabi ninyo sa bundok na ^(AQ)ito, Lumipat ka mula rito hanggang doon; at ito'y lilipat; at sa inyo'y hindi may pangyayari.^{[a] (AR)(AS)}

²² At ^(AT)samantalang sila'y nangakahimpil sa Galilea, ay sinabi sa kanila ni Jesus, ^(AU)Ang Anak ng tao ay ibibigay sa mga kamay ng mga tao;

²³ At siya'y papatayin nila, at ^(AV)sa ikatlong araw ay siya'y muling ibabangon. At sila'y lubhang nangamanglaw,

²⁴ At ^(AW)pagdating nila sa Capernaum, ay nangagsilapit kay Pedro ang mga maniningil ng kalahating siklo, at nangagsabi, Hindi baga ^(AX)pinagbabayaran ng inyong guro ang kalahating siklo?

²⁵ Sinabi niya, Oo. At nang pumasok siya sa bahay, ay pinangunahan siya ni Jesus, na nagsasabi, Anong akala mo, Simon? ang mga hari sa lupa, kanino baga sila nanganiningil ng ^(AY)kabayaran ng ^(AZ)buwis? sa kanilang mga anak baga o sa nangaiiba?

²⁶ At nang sabihin niya, Sa nangaiiba, ay sinabi sa kaniya ni Jesus, Kung gayo'y hindi nangagbabayad ang mga anak.

²⁷ Datapuwa't, baka katisuran tayo nila, ay pumaroon ka sa dagat, at ihulog mo ang kawil, at kunin mo ang unang isdang lumitaw; at pagka naibuka mo na ang kaniyang bibig, ay masusumpungan mo ang isang siklo: kunin mo, at ibigay mo sa kanila sa ganang akin at sa iyo.

18 Nang oras na ^(BA)yaon ay nagsilapit ang mga alagad kay Jesus, na nangagsasabi, Sino nga baga ang pinakadakila sa kaharian ng langit?

² At pinalapit niya sa kaniya ang isang maliit na bata, at inilagay sa gitna nila,

³ At sinabi, Katotohanang sinasabi ko sa inyo, Malibang ^(BB)kayo'y magsipanumbalik, at ^(BC)maging tulad sa maliliit na bata, sa anomang paraan ay hindi kayo magsisipasok sa kaharian ng langit.

⁴ Sinoman ngang magpakababa na gaya ng maliit na batang ito, ay siyang pinakadakila sa kaharian ng langit.

⁵ At ^(BD)sinomang tumanggap sa isa sa ganitong maliit na bata sa aking pangalan ay ako ang tinanggap:

⁶ Datapuwa't ^(BE)sinomang magbigay ng ikatitisod sa isa sa maliliit na ito na nagsisisampalataya sa akin, ay may pakikinabangin pa siya kung bitinan ang kaniyang leeg ng isang malaking batong gilingan, at siya'y ilubog sa kalaliman ng dagat.

⁷ Sa aba ng sanglibutan dahil sa mga kadahilanan ng pagkatisod! sapagka't kinakailangang dumating ang mga kadahilanan; datapuwa't sa aba ng taong yaong panggalingan ng kadahilanan!

⁸ At ^(BF)kung ang kamay mo o ang paa mo ay makapagpapatisod ^(BG)sa iyo, ay putulin mo, at iyong itapon: mabuti pa sa iyo ang pumasok sa buhay na pingkaw o pilay, kay sa may dalawang kamay o dalawang paa na ibulid ka sa apoy na walang hanggan.

⁹ At kung ang mata mo ang makapagpapatisod ^(BH)sa iyo, ay dukitin mo, at iyong itapon: mabuti pa sa iyo ang pumasok sa buhay na iisa ang mata, kay sa may dalawang mata na ibulid ka sa apoy ng impierno.

¹⁰ Ingatan ninyo na huwag ninyong pawalang halaga ang isa sa maliliit na ^(BI)ito: sapagka't sinasabi ko sa inyo, na ang ^(BJ)kanilang mga anghel sa langit ay nangakakakitang palagi ng ^(BK)mukha ng aking Ama na nasa langit.^[b](BL)(BM)

¹² Ano ang akala ninyo? ^(BN)kung ang isang tao ay may isang daang tupa, at maligaw ang isa sa mga yaon, hindi baga iiwan niya ang siyam na pu't siyam, at pasasa kabundukan, at hahanapin ang naligaw?

¹³ At kung mangyaring masumpungan niya, ay katotohanang sinasabi ko sa inyo, na magagalak ng higit dahil dito kay sa siyam na pu't siyam na hindi nangaligaw.

¹⁴ Gayon din na hindi nga kalooban ng inyong Amang nasa langit, na ang isa sa maliliit na ito ay mapahamak.

¹⁵ At ^(BO)kung magkasala laban sa iyo ang kapatid mo, pumaroon ka, at ipakilala mo sa kaniya ang kaniyang kasalanan na ikaw at siyang magisa: kung ikaw ay pakinggan niya, ay ^(BP)nagwagi ka sa iyong kapatid.

¹⁶ Datapuwa't kung hindi ka niya pakinggan, ay magsama ka pa ng isa o dalawa, upang ^(BQ)sa bibig ng dalawang saksi o tatlo ay mapagtibay ang bawa't salita.

¹⁷ At kung ayaw niyang pakinggan sila, ay sabihin mo sa ^(BR)iglesia: at kung ayaw rin niyang pakinggan ang iglesia, ay ^(BS)ipalagay mo siyang tulad sa Gentil at ^(BT)maniningil ng buwis.

¹⁸ Katotohanang sinasabi ko sa inyo, na ^(BU)ang lahat ng mga bagay na inyong talian sa lupa ay tatalian sa langit: at ang lahat ng mga bagay na inyong kalagan sa lupa ay kakalagan sa langit.

¹⁹ Muling sinasabi ko sa inyo, na kung pagkasunduan ng dalawa sa inyo sa lupa ang nauukol sa anomang bagay na kanilang hihingin, ay gagawin ^(BV)sa kanila ng aking Ama na nasa langit.

²⁰ Sapagka't kung saan nagkakatipon ang dalawa o tatlo sa aking pangalan, ay naroroon ako sa gitna nila.

²¹ Nang magkagayo'y lumapit si Pedro at sinabi sa kaniya, Panginoon, ^(BW)makailang magkakasala ang aking kapatid laban sa akin na siya'y aking patatawarin? ^(BX)hanggang sa makapito?

²² Sinabi sa kaniya ni Jesus, Hindi ko sinasabi sa iyo, Hanggang sa makapito; ^(BY)kundi, Hanggang sa makapitongpung pito.

²³ Kaya't ang kaharian ng langit ay tulad sa isang hari, na nagibig na makipagusap sa kaniyang mga alipin.

²⁴ At nang siya'y magpasimulang makipaghusay, ay iniharap sa kaniya ang isa sa kaniya'y may utang na sangpung libong talento.

²⁵ Datapuwa't palibhasa'y wala siyang sukat ibayad, ipinagutos ^(BZ)ng kaniyang panginoon na siya'y ipagbili, at ang kaniyang asawa't ^(CA)mga anak, at ang lahat niyang tinatangkilik, at nang makabayad.

²⁶ Dahil dito ang alipin ay nagpatirapa at sumamba sa kaniya, na nagsasabi, Panginoon, pagtiisan mo ako, at pagbabayaran ko sa iyong lahat.

²⁷ At sa habag ng panginoon sa aliping yaon, ay pinawalan siya, at ipinatawad sa kaniya ang utang.

²⁸ Datapuwa't lumabas ang aliping yaon, at nasumpungan ang isa sa mga kapuwa niya alipin, na sa kaniya'y may utang na isang daang ^(CB)denario: at kaniyang hinawakan siya, at sinakal niya, na sinasabi, Bayaran mo ang utang mo.

²⁹ Kaya't nagpatirapa ang kaniyang kapuwa alipin at namanhik sa kaniya, na nagsasabi, Pagtiisan mo ako, at ikaw ay pagbabayaran ko.

³⁰ At siya'y ayaw: at yumaon at siya'y ipinabilanggo hanggang sa magbayad siya ng utang.

³¹ Nang makita nga ng kaniyang mga kapuwa alipin ang nangyari, ay nangamanglaw silang lubha, at nagsiparoon at isinaysay sa kanilang panginoon ang lahat ng nangyari.

³² Nang magkagayo'y pinalapit siya ng kaniyang panginoon, at sa kaniya'y sinabi, Ikaw na aliping masama, ipinatawad ko sa iyo ang lahat ng utang na yaon, sapagka't ipinamanhik mo sa akin:

³³ Hindi baga dapat na ikaw naman ay mahabag sa iyong kapuwa alipin, na gaya ko namang nahabag sa iyo?

³⁴ At nagalit ang kaniyang panginoon, at ibinigay siya sa mga tagapagpahirap, hanggang sa siya'y magbayad ng lahat ng utang.

³⁵ Gayon din naman ang gagawin ^(CC)sa inyo ng aking Ama na nasa kalangitan, kung hindi ninyo patatawarin sa inyong mga puso, ng bawa't isa ang kaniyang kapatid.

19 At nangyari na nang ^(CD)matapos ni Jesus ang mga salitang ito, ay umalis siya sa ^(CE)Galilea at napasa ^(CF)mga hangganan ng Judea sa dako pa roon ng Jordan;

² At nagsisunod sa kaniya ang lubhang maraming tao, at sila'y pinagaling niya doon.

³ At nagsilapit sa kaniya ang mga Fariseo, na siya'y tinutukso nila, at kanilang sinasabi, Naaayon baga sa kautusan na ^(CG)ihiwalay ng isang lalake ang kaniyang asawa sa bawa't kadahilanan?

⁴ At siya'y sumagot at sinabi, Hindi baga ninyo nabasa, na ang lumalang sa kanila buhat sa pasimula, ay sila'y nilalang niya na lalake at babae,

⁵ At sinabi, ^(CH)Dahil dito'y iiwan ng lalake ang kaniyang ama at ina, at makikisama sa kaniyang asawa; at ang dalawa ay ^(CI)magiging isang laman?

⁶ Kaya nga hindi na sila dalawa, kundi isang laman. Ang pinapagsama nga ng Dios, ay huwag papaghiwalayin ng tao.

⁷ Sinabi nila sa kaniya, ^(CJ)Bakit nga ipinagutos ni Moises na magbigay ng kasulatan sa paghihiwalay, at ihiwalay ang babae?

⁸ Sinabi niya sa kanila, Dahil sa katigasan ng inyong puso ay ipinaubaya sa inyo ni Moises na inyong hiwalayan ang inyong mga asawa: datapuwa't buhat sa pasimula ay hindi gayon.

⁹ At sinasabi ko sa inyo, Sinomang ihiwalay ang kaniyang asawang babae, liban na kung sa pakikiapid, at magasawa sa iba, ay nagkakasala ng pangangalunya: at ang magasawa sa babaing yaon na hiniwalayan ay nagkakasala ng pangangalunya.

¹⁰ Ang mga alagad ay nangagsasabi sa kaniya, Kung ganyan ang kalagayan ng lalake sa kaniyang asawa, ay hindi nararapat magasawa.

¹¹ Datapuwa't sinabi niya sa kanila, ^(CK)Hindi matatanggap ng lahat ng mga tao ang pananalitang ito, kundi niyaong mga ^(CL)pinagkalooban.

¹² Sapagka't may mga bating, na ipinanganak na gayon mula sa tiyan ng kanilang mga ina: at may mga bating, na ginagawang bating ng mga tao: at ^(CM)may mga bating, na nangagpapakabating sa kanilang sarili dahil sa kaharian ng langit. Ang makakatanggap nito, ay pabayaang tumanggap.

¹³ Nang magkagayon ay dinala ^(CN)sa kaniya ang maliliit na bata, upang ipatong niya ang kaniyang mga kamay sa kanila, at ipanalangin: at sinaway sila ng mga alagad.

¹⁴ Datapuwa't sinabi ni Jesus, Pabayaan ninyo ang maliliit na bata, at huwag ninyong pagbawalan silang magsilapit sa akin: sapagka't ^(CO)sa mga ganito ang kaharian ng langit.

¹⁵ At ipinatong niya ang kaniyang mga kamay sa kanila, at umalis doon.

¹⁶ At narito, lumapit sa kaniya ang ^(CP)isa, at nagsabi, ^(CQ)Guro, ano ang mabuting bagay na gagawin ko upang ako'y magkaroon ng buhay na walang hanggan?

¹⁷ At sinabi niya sa kaniya, Bakit mo itinatanong sa akin ang tungkol sa mabuti? May isa, na siyang mabuti: datapuwa't ^(CR)kung ibig mong pumasok sa buhay, ingatan mo ang mga utos.

¹⁸ Sinabi niya sa kaniya, Alin-alin? At sinabi ni Jesus, ^(CS)Huwag kang papatay, Huwag kang mangangalunya, Huwag kang magnanakaw, Huwag sasaksi sa di katotohanan,

¹⁹ Igalang mo ang iyong ama at ang iyong ina; at, ^(CT)Iibigin mo ang iyong kapuwa na gaya ng iyong sarili.

²⁰ Sinabi sa kaniya ng binata, Ang lahat ng mga bagay na ito ay ginanap ko: ano pa ang kulang sa akin?

²¹ Sinabi sa kaniya ni Jesus, Kung ibig mong maging ^(CU)sakdal, ^(CV)humayo ka, ipagbili mo ang tinatangkilik mo, at ibigay mo sa mga dukha, at magkakaroon ka ng kayamanan sa langit: at pumarito ka, sumunod ka sa akin.

²² Datapuwa't nang marinig ng binata ang ganitong pananalita, ay yumaon siyang namamanglaw; sapagka't siya'y isang may maraming pagaari.

²³ At sinabi ni Jesus sa kaniyang mga alagad, Katotohanang sinasabi ko sa inyo, Mahirap na makapasok ang ^(CW)isang taong mayaman sa kaharian ng langit.

^24 (CX)At muling sinasabi ko sa inyo, Magaan pa sa isang kamelyo ang dumaan sa butas ng isang karayom, kay sa isang taong mayaman ang pumasok sa kaharian ng Dios.

²⁵ At nang marinig ito ng mga alagad, ay lubhang nangagtaka, na nagsisipagsabi, Sino nga kaya ang makaliligtas?

²⁶ At pagtingin ni Jesus ay sinabi sa kanila, Hindi mangyayari ito sa mga tao; datapuwa't ^(CY)sa Dios ang lahat ng mga bagay ay mangyayari.

²⁷ Nang magkagayo'y sumagot si Pedro at sinabi sa kaniya, Narito, ^(CZ)iniwan namin ang lahat, at nagsisunod sa iyo: ano nga baga ang kakamtin namin?

²⁸ At sinabi ni Jesus sa kanila, Katotohanang sinasabi ko sa inyo, na kayong nagsisunod sa akin, sa ^(DA)pagbabagong lahi pagka uupo na ang Anak ng tao sa luklukan ng kaniyang kaluwalhatian, ^(DB)kayo nama'y magsisiupo sa labingdalawang luklukan, ^(DC)upang magsihukom sa labingdalawang angkan ng Israel.

²⁹ At ang bawa't magiwan ng mga bahay, o mga kapatid na lalake, o mga kapatid na babae, o ama, o ina, o mga anak, o mga lupa, dahil sa aking pangalan, ay tatanggap ng tigisang daan, at magsisipagmana ng walang hanggang buhay.

³⁰ Datapuwa't maraming mga una na ^(DD)mangahuhuli; at ^(DE)mga huli na mangauuna.

20 ^(DF)Sapagka't ang kaharian ng langit ay tulad sa isang tao na puno ng sangbahayan, na lumabas pagkaumagang-umaga, upang umupa ng manggagawa sa kaniyang ubasan.

² At nang makipagkasundo na siya sa mga manggagawa sa isang denario sa bawa't araw, ay isinugo niya sila sa kaniyang ubasan.

³ At siya'y lumabas nang malapit na ang ikatlong oras, at nakita ang mga iba sa pamilihan na nangakatayong walang ginagawa;

⁴ At sinabi niya sa kanila, Magsiparoon din naman kayo sa ubasan, at bibigyan ko kayo ng nasa katuwiran. At nagsiyaon ng kanilang lakad sa ubasan.

⁵ Lumabas siyang muli nang malapit na ang mga oras na ikaanim at ikasiyam, at gayon din ang ginawa.

⁶ At lumabas siya nang malapit na ang ikalabingisang oras at nakasumpong siya ng mga iba na nangakatayo; at sinabi niya sa kanila, Bakit kayo'y nangakatayo rito sa buong maghapon na walang ginagawa?

⁷ At sinabi nila sa kaniya, Sapagka't sinoma'y walang umupa sa amin. Sinabi niya sa kanila, Magsiparito din naman kayo sa ubasan.

⁸ At ^(DG)nang dumating ang hapon, sinabi ng panginoon ng ubasan sa kaniyang katiwala, Tawagin mo ang mga manggagawa, at bayaran mo sila ng kaupahan sa kanila, na mula sa mga huli hanggang sa mga una.

⁹ At paglapit ng mga inupahan nang malapit na ang ikalabingisang oras ay tumanggap bawa't tao ng isang denario.

¹⁰ At nang magsilapit ang mga nauna, ang isip nila'y magsisitanggap sila ng higit; at sila'y nagsitanggap din bawa't tao ng isang denario.

¹¹ At nang kanilang tanggapin ay nangagbulongbulong laban sa puno ng sangbahayan,

¹² Na nangagsasabi, Isa lamang oras ang ginugol nitong mga huli, sila'y ipinantay mo sa amin, na aming binata ang hirap sa maghapon at ang init na nakasusunog.

¹³ Datapuwa't siya'y sumagot at sinabi sa isa sa kanila, Kaibigan, hindi kita iniiring: hindi baga nakipagkayari ka sa akin sa isang denario?

¹⁴ Kunin mo ang ganang iyo, at humayo ka sa iyong lakad; ibig kong bigyan itong huli, nang gaya rin sa iyo.

¹⁵ Hindi baga matuwid sa aking ^(DH)gawin ang ibig ko sa aking pagaari? o ^(DI)masama ang mata mo, sapagka't ako'y mabuti?

¹⁶ Kaya't ^(DJ)ang mga una'y mangahuhuli, at ang mga huli ay mangauuna.

¹⁷ Samantalang ^(DK)umaahon si Jesus, ay bukod niyang isinama ang labingdalawang alagad, at sa daa'y sinabi niya sa kanila,

¹⁸ Narito, nagsisiahon tayo sa Jerusalem; at ibibigay ang Anak ng tao sa mga pangulong saserdote at sa mga eskriba; at kanilang hahatulang siya'y patayin,

¹⁹ At ibibigay siya ^(DL)sa mga Gentil upang siya'y kanilang ^(DM)alimurahin, at hampasin, at ipako sa krus: at ^(DN)sa ikatlong araw siya'y ibabangon.

²⁰ Nang magkagayo'y ^(DO)lumapit sa kaniya ang ina ng mga anak na lalake ni ^(DP)Zebedeo, na kasama ang kaniyang mga anak na lalake na siya'y sinamba, at may hinihinging isang bagay sa kaniya.

²¹ At sinabi niya sa kaniya, Ano ang ibig mo? Sinabi niya sa kaniya, Ipagutos mo na itong aking dalawang anak ay magsiupo, ^(DQ)ang isa sa iyong kanan, at ang isa ^(DR)sa iyong kaliwa, sa iyong kaharian.

²² Nguni't sumagot si Jesus at sinabi, Hindi ninyo nalalaman ang inyong hinihingi. Mangyayari bagang inuman ninyo ^(DS)ang sarong malapit nang aking iinuman? Sa kaniya'y sinabi nila, Mangyayari.

²³ Sinabi niya sa kanila, ^(DT)Katotohanang iinuman ninyo ang aking saro: datapuwa't ang maupo sa aking kanan, at sa aking kaliwa, ay hindi sa akin ang pagbibigay; datapuwa't yaon ay para sa kanila na mga pinaghandaan ng aking Ama.

²⁴ At nang marinig ito ng sangpu, ay nangagalit laban sa dalawang magkapatid.

²⁵ Datapuwa't sila'y pinalapit ni Jesus sa kaniya, at sinabi, ^(DU)Nalaman ninyo na ang mga pinuno ng mga Gentil ay nangapapapanginoon sa kanila, at ang kanilang mga dakila ay nagsisigamit ng kapamahalaan sa kanila.

²⁶ Sa inyo'y hindi magkakagayon: kundi ^(DV)ang sinomang magibig na dumakila sa inyo ay magiging lingkod ninyo;

²⁷ At sinomang magibig na maging una sa inyo ay magiging alipin ninyo:

²⁸ Gayon din naman ^(DW)ang Anak ng tao ay hindi naparito upang paglingkuran, kundi upang maglingkod, at ^(DX)ibigay ang kaniyang buhay na pangtubos sa ^(DY)marami.

²⁹ At nang ^(DZ)sila'y magsialis sa Jerico, ay sumunod sa kaniya ang lubhang maraming tao.

³⁰ At narito, ang ^(EA)dalawang lalaking bulag na nangakaupo sa tabi ng daan, pagkarinig nilang nagdaraan si Jesus, ay nangagsisigaw, na nagsisipagsabi, Panginoon, mahabag ka sa amin, ikaw na Anak ni David.

³¹ At pinagwikaan sila ng karamihan, upang sila'y magsitahimik: datapuwa't sila'y lalong nangagsisigaw, na nagsisipagsabi, Panginoon, mahabag ka sa amin, ikaw na Anak ni David.

³² At tumigil si Jesus, at sila'y tinawag, at sinabi, Ano ang ibig ninyong gawin ko sa inyo?

³³ Sinabi nila sa kaniya, Panginoon, na mangadilat ang mga mata namin.

³⁴ At si Jesus, sa pagkahabag, ay ^(EB)hinipo ang kanilang mga mata, at pagdaka'y nagsitanggap sila ng kanilang paningin; at nagsisunod sa kaniya.

21 At ^(EC)nang malapit na sila sa Jerusalem, at magsidating sa Betfage, sa bundok ng mga Olivo, ay nagsugo nga si Jesus ng dalawang alagad,

² Na sinasabi sa kanila, Magsiparoon kayo sa nayong nasa tapat ninyo, at pagdaka'y masusumpungan ninyo ang isang nakatali na babaing asno, na may kasamang isang batang asno: kalagin ninyo, at dalhin ninyo sa akin.

³ At kung ang sinoman ay magsabi ng anoman sa inyo, ay sasabihin ninyo, Kinakailangan sila ng Panginoon; at pagdaka'y kaniyang ipadadala sila.

^4 (ED)Nangyari nga ito, upang matupad ang sinalita sa pamamagitan ng propeta, na nagsasabi,

⁶ At nagsiparoon ang mga alagad, at ginawa ang ayon sa ipinagutos ni Jesus sa kanila,

⁷ At kanilang dinala ang babaing asno, at ang batang asno, at inilagay nila sa ibabaw ng mga ito ang kanilang mga damit; at dito siya'y sumakay.

⁸ At inilalatag sa daan ng kalakhang bahagi ng karamihan ang kanilang mga damit; at ang mga iba'y nagsiputol ng mga sanga ng mga punong kahoy, at inilalatag sa daan.

⁹ At ang mga karamihang nangasa unahan niya, at ang nagsisunod, ay nagsisigawan, na nagsisipagsabi, Hosana sa Anak ni David: ^(EF)Mapalad ang pumaparito sa pangalan ng Panginoon: Hosana sa kataastaasan.

¹⁰ At nang pumasok si Jesus sa Jerusalem, ay nagkagulo ang ^(EG)buong bayan, na nagsasabi, Sino kaya ito?

¹¹ At sinabi ng mga karamihan, Ito'y ^(EH)ang propeta, Jesus, na taga ^(EI)Nazaret ng Galilea.

¹² At pumasok si Jesus ^(EJ)sa templo ng Dios, at itinaboy niya ang lahat na nangagbibili at nangamimili sa templo, at ginulo niya ang mga dulang ng mga mamamalit ng salapi, at ang mga upuan ng mga nagbibili ng mga ^(EK)kalapati;

¹³ At sinabi niya sa kanila, Nasusulat, ^(EL)Ang aking bahay ay tatawaging bahay-panalanginan, ^(EM)datapuwa't ginagawa ninyong yungib ng mga tulisan.

¹⁴ At nagsilapit sa kaniya sa templo ang mga bulag at mga pilay, at sila'y kaniyang pinagaling.

¹⁵ Datapuwa't nang makita ng mga pangulong saserdote at ng mga eskriba ang mga katakatakang bagay na kaniyang ginawa, at ang mga batang nagsisigawan sa templo at nangagsasabi, Hosana sa Anak ni David; ay nangagalit sila,

¹⁶ At sinabi nila sa kaniya, Naririnig mo baga ang sinasabi ng mga ito? At sinabi sa kanila ni Jesus, Oo: kailan man baga'y hindi ninyo nabasa, Mula ^(EN)sa bibig ng mga ^(EO)sanggol at ng mga sumususo ay iyong nilubos ang pagpupuri?

¹⁷ At sila'y kaniyang iniwan, at pumaroon sa labas ng bayan sa ^(EP)Betania, at nakipanuluyan doon.

¹⁸ Pagka umaga nga nang siya'y bumabalik sa bayan, ^(EQ)nagutom siya.

¹⁹ At pagkakita sa isang puno ng igos sa tabi ng daan, ay kaniyang nilapitan, at walang nasumpungang anoman doon, kundi mga dahon lamang; at sinabi niya rito, Mula ngayo'y huwag kang magbunga kailan man. At pagdaka'y natuyo ang puno ng igos.

^20 (ER)At nang makita ito ng mga alagad, ay nangagtaka sila, na nangagsasabi, Ano't pagdaka'y natuyo ang puno ng igos?

²¹ At sumagot si Jesus at sinabi sa kanila, Katotohanang sinasabi ko sa inyo, ^(ES)Kung kayo'y may pananampalataya, at ^(ET)di mangagaalinlangan, hindi lamang mangagagawa ninyo ang nangyari sa puno ng igos, kundi maging sabihin ninyo ^(EU)sa bundok na ito, mapataas ka, at mapasugba ka sa dagat, ay mangyayari.

²² At ^(EV)lahat ng mga bagay na inyong hihingin sa panalangin, na may pananampalataya, ay inyong tatanggapin.

²³ At pagpasok niya sa templo, ay ^(EW)nagsilapit sa kaniya ang mga pangulong saserdote at ang matatanda sa bayan, samantalang siya'y nagtuturo, at nangagsabi, ^(EX)Sa anong kapamahalaan ginagawa mo ang mga bagay na ito? at sino ang sa iyo'y nagbigay ng kapamahalaang ito?

²⁴ At sumagot si Jesus at sa kanila'y sinabi, Tatanungin ko rin naman kayo ng isang tanong, na kung inyong sasabihin sa akin, ay sasabihin ko naman sa inyo kung sa anong kapamahalaan ginagawa ko ang mga bagay na ito.

²⁵ Ang bautismo ni Juan, saan baga nagmula? sa langit o sa mga tao? At kanilang pinagkatuwiranan sa kanilang sarili, na nangagsasabi, Kung sabihin natin, Sa langit; sasabihin niya sa atin, Bakit nga hindi ninyo siya pinaniwalaan?

²⁶ Datapuwa't kung sasabihin, Sa mga tao; nangatatakot tayo sa karamihan; ^(EY)sapagka't kinikilala ng lahat na ^(EZ)propeta si Juan.

²⁷ At sila'y nagsisagot kay Jesus, at sinabi, Hindi namin nalalaman. Kaniyang sinabi naman sa kanila, Hindi ko rin naman sasabihin sa inyo kung sa anong kapamahalaan ginagawa ko ang mga bagay na ito.

²⁸ Datapuwa't ano sa akala ninyo? Isang taong may dalawang anak; at lumapit siya sa una, at sinabi, Anak, pumaroon at gumawa ka ngayon sa ubasan.

²⁹ At sinagot niya at sinabi, Ayaw ko: datapuwa't nagsisi siya pagkatapos, at naparoon.

³⁰ At siya'y lumapit sa ikalawa, at gayon din ang sinabi. At sumagot siya at sinabi, Ginoo, ako'y paroroon: at hindi naparoon.

³¹ Alin baga sa dalawa ang gumanap ng kalooban ng kaniyang ama? Sinabi nila, Ang una. Sinabi sa kanila ni Jesus, Katotohanang sinasabi ko sa inyo, na ang mga ^(FA)maniningil ng buwis at ang mga ^(FB)patutot ay nangauuna sa inyo ng pagpasok sa kaharian ng Dios.

³² Sapagka't naparito si Juan sa inyo ^(FC)sa daan ng katuwiran, at hindi ninyo siya pinaniwalaan; datapuwa't pinaniwalaan siya ng mga ^(FD)maniningil ng buwis at ng mga patutot: at kayo, sa pagkakita ninyo nito, ay hindi man kayo nangagsisi pagkatapos, upang kayo'y magsipaniwala sa kaniya.

³³ Pakinggan ninyo ang isa pang talinghaga: ^(FE)May isang tao, na puno ng sangbahayan, na nagtanim ng isang ubasan, at binakuran niya ng mga buhay na punong kahoy sa palibot, at ^(FF)humukay roon ng isang pisaan ng ubas, at nagtayo ng isang bantayan, at ipinagkatiwala yaon sa mga magsasaka, at napasa ibang lupain.

³⁴ At nang malapit na ang panahon ng pamumunga, ay sinugo ang kaniyang mga alipin sa mga magsasaka, upang tanggapin ang kaniyang bunga.

³⁵ At pinaghawakan ng mga magsasaka ang kaniyang mga alipin, at hinampas nila ^(FG)ang isa, at ^(FH)ang isa'y pinatay, at ^(FI)ang isa'y binato.

³⁶ Muling sinugo niya ang ibang mga alipin, na mahigit pa sa nangauna; at ginawa rin sa kanila ang gayon ding paraan.

³⁷ Datapuwa't pagkatapos ay sinugo niya sa kanila ang kaniyang anak na lalake, na nagsasabi, Igagalang nila ang aking anak.

³⁸ Datapuwa't nang makita ng mga magsasaka ang anak, ay nangagusapan sila, Ito ^(FJ)ang tagapagmana; ^(FK)halikayo, siya'y ating patayin, at kunin natin ang kaniyang mana.

³⁹ At siya'y hinawakan nila, at ^(FL)itinaboy ^(FM)siya sa ubasan, at pinatay siya.

⁴⁰ Pagdating nga ng panginoon ng ubasan, ano kaya ang gagawin sa mga magsasakang yaon?

⁴¹ Sinabi nila sa kaniya, Pupuksaing walang awa ang mga tampalasang yaon, ^(FN)at ibibigay ang ubasan sa mga ibang magsasaka, na sa kaniya'y mangagbibigay ng mga bunga sa kanilang kapanahunan.

⁴² Sinabi sa kanila ni Jesus, Kailan man baga'y hindi ninyo nabasa sa mga kasulatan,

⁴³ Kaya nga sinasabi ko sa inyo, ^(FP)Aalisin sa inyo ang kaharian ng Dios, at ibibigay sa isang bansang nagkakabunga.

⁴⁴ At ang ^(FQ)mahulog sa ibabaw ng batong ito ay madudurog: datapuwa't sinomang kaniyang malagpakan, ay pangangalating gaya ng alabok.

⁴⁵ At nang marinig ng mga pangulong saserdote at ng mga Fariseo ang kaniyang mga talinghaga, ay kanilang napaghalata na sila ang kaniyang pinagsasalitaan.

^46 (FR)At nang sila'y nagsisihanap ng paraang siya'y mahuli, ay ^(FS)nangatakot sila sa karamihan, sapagka't ipinalalagay nito ^(FT)na siya'y propeta.

22 At sumagot si Jesus at muling pinagsalitaan ^(FU)sila sa mga talinghaga, na sinasabi,

² Tulad ang kaharian ng langit sa isang hari na naghanda ng ^(FV)piging ng kasalan ng kaniyang anak na lalake,

³ At sinugo ang kaniyang mga alipin upang tawagin ang mga inanyayahan sa piging ng kasalan: at sila'y ayaw magsidalo.

⁴ Muling nagsugo siya sa ibang mga alipin, na sinasabi, Sabihin ninyo sa mga inanyayahan, Narito, inihanda ko na ang aking piging; pinatay ko ang aking mga baka at mga hayop na matataba, at ang lahat ng mga bagay ay nahahanda na: magsiparito kayo sa piging ng kasalan.

⁵ Datapuwa't hindi nila pinansin, at sila'y nagsiyaon sa kanilang lakad, ang isa'y sa kaniyang sariling bukid, ang isa'y sa kaniyang mga kalakal;

⁶ At hinawakan ng mga iba ang kaniyang mga alipin, at sila'y dinuwahagi, at pinagpapatay.

⁷ Datapuwa't ang hari ay nagalit; at sinugo ang kaniyang mga hukbo, at pinuksa ang mga mamamataytaong yaon, at sinunog ang kanilang bayan.

⁸ Nang magkagayo'y sinabi niya sa kaniyang mga alipin, Nahahanda ang kasalan, nguni't hindi ^(FW)karapatdapat ang mga inanyayahan.

⁹ Magsiparoon nga kayo sa mga likuang lansangan, at anyayahan ninyo sa piging ng kasalan ang lahat ninyong mangasumpungan.

¹⁰ At nagsilabas ang mga aliping yaon sa mga lansangan, at kanilang tinipon ang lahat nilang nangasumpungan, ^(FX)masasama at mabubuti: at napuno ng mga panauhin ang kasalan.

¹¹ Datapuwa't pagpasok ng hari upang tingnan ang mga panauhin, ay doo'y nakita niya ang isang tao na ^(FY)hindi nararamtan ng damit-kasalan:

¹² At sinabi niya sa kaniya, Kaibigan, ano't pumasok ka rito na walang damit-kasalan? At siya'y naumid.

¹³ Nang magkagayo'y sinabi ng hari sa mga naglilingkod, Gapusin ninyo ang mga paa at mga kamay niya, at itapon ninyo siya sa kadiliman sa labas; ^(FZ)diyan na nga ang pagtangis at ang pagngangalit ng mga ngipin.

¹⁴ Sapagka't ^(GA)marami ang mga tinawag, datapuwa't kakaunti ang mga nahirang.

¹⁵ Nang magkagayo'y nagsialis ang mga Fariseo, ^(GB)at nangagsanggunian sila kung paano kayang mahuhuli nila siya sa kaniyang pananalita.

¹⁶ At sinugo nila sa kaniya ang kanilang mga alagad, na kasama ng mga ^(GC)Herodiano, na nagsisipagsabi, Guro, nalalaman naming ikaw ay totoo, at itinuturo mong may katotohanan ang daan ng Dios, at hindi ka nangingimi kanino man: sapagka't hindi ka nagtatangi ng tao.

¹⁷ Sabihin mo nga sa amin, Ano sa akala mo? Matuwid bagang bumuwis ^(GD)kay Cesar, o hindi?

¹⁸ Datapuwa't napagkikilala ni Jesus ang kanilang kasamaan, at sinabi sa kanila, Bakit ninyo ako tinutukso, kayong mga mapagpaimbabaw?

¹⁹ Ipakita ninyo sa akin ang salaping pangbuwis. At dinala nila sa kaniya ang isang denario.

²⁰ At sinabi niya sa kanila, Kanino ang larawang ito at ang nasusulat?

²¹ Sinabi nila sa kaniya, Kay Cesar. Nang magkagayo'y sinabi niya sa kanila, Kaya't ^(GE)ibigay ninyo kay Cesar ang sa kay Cesar; at sa Dios ang sa Dios.

²² At pagkarinig nila nito ay nagsipanggilalas sila, at siya'y iniwan, at nagsiyaon.

²³ Nang araw na yaon ay nagsilapit sa kaniya ang mga ^(GF)Saduceo, na nangagsasabing walang pagkabuhay na maguli: at siya'y kanilang tinanong,

²⁴ Na sinasabi, Guro, sinabi ni Moises, ^(GG)Kung mamatay na walang mga anak ang isang lalake, ay magasawa ang kaniyang kapatid na lalake sa asawa niya, at magkakaanak sa kaniyang kapatid na lalake.

²⁵ Nagkaroon nga sa amin ng pitong magkakapatid na lalake: at nagasawa ang panganay at namatay, at sapagka't hindi siya nagkaanak ay iniwan niya ang kaniyang asawa sa kaniyang kapatid na lalake;

²⁶ Gayon din naman ang nangyari sa pangalawa, at sa pangatlo, hanggang sa ikapito.

²⁷ At sa kahulihulihan nilang lahat, ay namatay ang babae.

²⁸ Sa pagkabuhay ngang maguli sino kaya doon sa pito ang magiging asawa? sapagka't siya'y naging asawa nilang lahat.

²⁹ Nguni't sumagot si Jesus at sinabi sa kanila, Nangagkakamali kayo, ^(GH)sa hindi pagkaalam ng mga kasulatan, ni ng kapangyarihan man ng Dios.

³⁰ Sapagka't sa pagkabuhay na maguli ay hindi na mangagaasawa, ni mga papagaasawahin pa, kundi ^(GI)gaya ng mga anghel sa langit.

³¹ Datapuwa't tungkol sa pagkabuhay na maguli ng mga patay, hindi baga ninyo nabasa ang sinalita sa inyo ng Dios, na nagsasabi,

³² Ako ang Dios ni Abraham, ^(GJ)at ang Dios ni Isaac, at ang Dios ni Jacob? Ang Dios ay hindi Dios ng mga patay, kundi ng mga buhay.

³³ At nang marinig ito ng karamihan ay ^(GK)nangagtaka sa kaniyang aral.

³⁴ Datapuwa't nang marinig ng mga Fariseo na kaniyang napatahimik ang mga Saduceo, ay nangagkatipon sila.

³⁵ At isa sa kanila, na ^(GL)tagapagtanggol ng kautusan, ay tinanong siya ng isang tanong, upang siya'y tuksuhin:

³⁶ Guro, alin baga ang dakilang utos sa kautusan?

³⁷ At sinabi sa kaniya, ^(GM)Iibigin mo ang Panginoon mong Dios ng buong puso mo, at ng buong kaluluwa mo, at ng buong pagiisip mo.

³⁸ Ito ang dakila at pangunang utos.

³⁹ At ang pangalawang katulad ay ito, ^(GN)Iibigin mo ang iyong kapuwa na gaya ng iyong sarili.

⁴⁰ Sa dalawang utos na ito'y nauuwi ang buong kautusan, at ang mga propeta.

⁴¹ Habang nangagkakatipon nga ang mga Fariseo, ay tinanong sila ni ^(GO)Jesus ng isang tanong,

⁴² Na sinasabi, Ano ang akala ninyo tungkol kay Cristo? kanino bagang anak siya? Sinabi nila sa kaniya, ^(GP)kay David.

⁴³ Sinabi niya sa kanila, Kung gayo'y bakit tinatawag siya ni David na Panginoon, sa espiritu, na nagsasabi,

⁴⁵ Kung tinatawag nga siya ni David na Panginoon, paanong siya'y kaniyang anak?

⁴⁶ At wala sinomang nakasagot sa kaniya ng isang salita, ^(GR)ni wala sinomang nangahas buhat sa araw na yaon na tumanong pa sa kaniya ng anomang mga tanong.

23 Nang magkagayo'y ^(GS)nagsalita si Jesus sa mga karamihan at sa kaniyang mga alagad,

² Na nagsasabi, Nagsisiupo ang mga eskriba at mga Fariseo ^(GT)sa luklukan ni Moises.

³ Lahat nga ng mga bagay na sa inyo'y kanilang ipagutos, ay gawin ninyo at ganapin: datapuwa't huwag kayong magsigawa ng alinsunod sa kanilang mga gawa; sapagka't kanilang sinasabi, at hindi ginagawa.

⁴ Oo, sila'y nangagbibigkis ng mabibigat na pasan ^(GU)at mahihirap na dalhin, at ipinapasan nila sa mga balikat ng mga tao; datapuwa't ayaw man lamang nilang kilusin ng kanilang daliri.

⁵ Datapuwa't ginagawa nila ang lahat ng kanilang mga gawa ^(GV)upang mangakita ng mga tao: sapagka't nangagpapalapad sila ng kanilang mga ^(GW)pilakteria, at nangagpapalapad ng mga ^(GX)laylayan ng kanilang mga damit,

⁶ At iniibig ang mga pangulong dako sa mga pigingan, at ang mga pangulong luklukan sa mga sinagoga,

⁷ At pagpugayan sa mga pamilihan, at ang sila'y tawagin ng mga tao, Rabi.

⁸ Datapuwa't kayo'y huwag patawag na Rabi: sapagka't iisa ang inyong ^(GY)guro, at kayong lahat ay magkakapatid.

⁹ At huwag ninyong tawaging inyong ama ang sinomang tao sa lupa: ^(GZ)sapagka't iisa ang inyong ama, sa makatuwid baga'y siya na nasa langit.

¹⁰ Ni huwag kayong patawag na mga panginoon; sapagka't iisa ang inyong panginoon, sa makatuwid baga'y ang Cristo.

¹¹ Datapuwa't ^(HA)ang pinakadakila sa inyo ay magiging ^(HB)lingkod ninyo.

¹² At sinomang nagmamataas ^(HC)ay mabababa; at sinomang nagpapakababa ay matataas.

¹³ Datapuwa't ^(HD)sa aba ninyo, mga eskriba at mga Fariseo, mga mapagpaimbabaw! sapagka't sinasarhan ninyo ang kaharian ng langit laban sa mga tao: sapagka't kayo'y hindi na nagsisipasok, at ang nagsisipasok man ay ayaw ninyong bayaang mangakapasok.^{[c] (HE)}

¹⁵ Sa aba ninyo, mga eskriba at mga Fariseo, mga mapagpaimbabaw! sapagka't inyong nililibot ang dagat at ang lupa sa paghanap ng isa ninyong ^(HF)makakampi; at kung siya'y magkagayon na, ay inyong ginagawa siyang makaibayo pang anak ng impierno kay sa inyong sarili.

¹⁶ Sa aba ninyo, kayong mga tagaakay na bulag, na inyong sinasabi, ^(HG)Kung ipanumpa ninoman ang templo, ay walang anoman; datapuwa't kung ipanumpa ninoman ang ginto ng templo, ay nagkakautang nga siya.

¹⁷ Kayong mga mangmang at mga bulag: sapagka't alin baga ang lalong dakila, ang ginto, ^(HH)o ang templong bumabanal sa ginto?

¹⁸ At, kung ipanumpa ninoman ang dambana, ay walang anoman; datapuwa't kung ipanumpa ninoman ang handog na nasa ibabaw nito, ay nagkakautang nga siya.

¹⁹ Kayong mga bulag: sapagka't alin baga ang lalong dakila, ang handog, o ^(HI)ang dambana na bumabanal sa handog?

²⁰ Kaya't ang nanunumpa sa pamamagitan ng dambana, ay ipinanunumpa ito, at ang lahat ng mga bagay na nangasa ibabaw nito.

²¹ At ang nanunumpa sa pamamagitan ng templo, ay ipinanumpa ito, at ^(HJ)yaong tumatahan sa loob nito.

²² Ang nanunumpa sa pamamagitan ng langit, ay ipinanumpa ang luklukan ng Dios, at yaong nakaluklok doon.

²³ Sa aba ninyo, mga eskriba at mga Fariseo, mga mapagpaimbabaw! sapagka't nangagbibigay kayo ng sa ikapu ng yerbabuena, at ng anis at ng komino, at inyong ^(HK)pinababayaang di ginagawa ang lalong mahahalagang bagay ng kautusan, na dili iba't ang katarungan, at ang pagkahabag, at ang pananampalataya: datapuwa't dapat sana ninyong gawin ang mga ito, at huwag pabayaang di gawin yaong iba.

²⁴ Kayong mga tagaakay na bulag na inyong sinasala ang lamok, at nilulunok ninyo ang kamelyo!

²⁵ Sa aba ninyo, mga eskriba at mga Fariseo, mga mapagpapaimbabaw! ^(HL)sapagka't inyong nililinis ang labas ^(HM)ng saro at ng pinggan, datapuwa't sa loob ay puno sila ng panglulupig at katakawan.

²⁶ Ikaw bulag na Fariseo, linisin mo muna ang loob ng saro at ng pinggan, upang luminis naman ang kaniyang labas.

²⁷ Sa aba ninyo, mga eskriba at mga Fariseo, mga mapagpaimbabaw! ^(HN)sapagka't tulad kayo sa mga libingang pinaputi, na may anyong maganda sa labas, datapuwa't sa loob ay puno ng mga buto ng mga patay na tao, at ng ^(HO)lahat na karumaldumal.

²⁸ Gayon din naman kayo, sa labas ay nangagaanyong matuwid sa mga tao, datapuwa't sa loob ay puno kayo ng pagpapaimbabaw at ng katampalasanan.

²⁹ Sa aba ninyo, mga eskriba at mga Fariseo, mga mapagpaimbabaw! sapagka't itinatayo ninyo ang mga libingan ng mga propeta, at ^(HP)inyong ginayakan ang mga libingan ng mga matuwid,

³⁰ At sinasabi ninyo, Kung kami sana ang nangabubuhay nang mga kaarawan ng aming mga magulang disi'y hindi kami nangakaramay nila sa dugo ng mga propeta.

³¹ Kaya't kayo'y nangagpapatotoo sa inyong sarili, na ^(HQ)kayo'y mga anak niyaong mga nagsipatay ng mga propeta.

³² Punuin nga ninyo ang takalan ng inyong mga magulang.

³³ Kayong mga ahas, ^(HR)kayong mga lahi ng mga ulupong, paanong mangakawawala kayo sa kahatulan sa impierno?

^34 (HS)Kaya't, narito, sinusugo ko sa inyo ang mga propeta, at mga pantas na lalake, at mga ^(HT)eskriba: ang mga iba sa kanila'y inyong papatayin at ipapako sa krus; ^(HU)at ang mga iba sa kanila'y inyong hahampasin sa inyong mga sinagoga, at sila'y inyong paguusigin sa bayan-bayan:

^35 (HV)Upang mabubo sa inyo ang lahat na matuwid na dugo na nabuhos sa ibabaw ng lupa, ^(HW)buhat sa dugo ng matuwid na si Abel hanggang sa dugo ni ^(HX)Zacarias na anak ni Baraquias na pinatay ninyo sa pagitan ng santuario at ng dambana.

³⁶ Katotohanang sinasabi ko sa inyo, Ang lahat ng mga bagay na ito ay darating sa lahing ito.

³⁷ Oh Jerusalem, Jerusalem, ^(HY)na pumapatay sa mga propeta, at bumabato sa mga sinusugo sa kaniya! makailang inibig kong tipunin ang iyong mga anak, na gaya ng pagtitipon ng inahing manok sa kaniyang mga sisiw sa ilalim ng kaniyang mga pakpak, ay ayaw kayo!

³⁸ Narito, ang inyong bahay ay iniiwan sa inyong wasak.

³⁹ Sapagka't sinasabi ko sa inyo, Buhat ngayon ay hindi ninyo ako makikita, hanggang sa inyong sabihin, ^(HZ)Mapalad ang pumaparito sa pangalan ng Panginoon.

24 At ^(IA)lumabas si Jesus sa templo, at ^(IB)payaon sa kaniyang lakad; at nagsilapit sa kaniya ang kaniyang mga alagad upang sa kaniya'y ipamalas ang mga gusali ng templo.

² Datapuwa't siya'y sumagot at sa kanila'y sinabi, Hindi baga ninyo nangakikita ang lahat ng mga bagay na ito? katotohanang sinasabi ko sa inyo, Dito'y walang ^(IC)maiiwang isang bato sa ibabaw ng ibang bato, na hindi ibabagsak.

³ At samantalang siya'y nakaupo sa bundok ng mga Olivo, ay nagsilapit sa kaniya ng bukod ang mga alagad, na nagsisipagsabi, Sabihin mo sa amin, kailan mangyayari ang mga bagay na ito? at ano ang magiging tanda ng iyong pagparito, at ng katapusan ng sanglibutan?

⁴ At sumagot si Jesus at sinabi sa kanila, Mangagingat kayo na huwag kayong mailigaw ninoman.

⁵ Sapagka't marami ang magsisiparito sa aking pangalan, na mangagsasabi, Ako ang Cristo; at ililigaw ang marami.

⁶ At mangakakarinig kayo ng mga digmaan at mga alingawngaw ng mga digmaan; ingatan ninyo ^(ID)na huwag kayong magulumihanan: sapagka't kinakailangang ito'y mangyari datapuwa't hindi pa ang wakas.

⁷ Sapagka't magsisitindig ang bansa laban sa bansa, at ang kaharian laban sa kaharian; at magkakagutom at lilindol sa iba't ibang dako.

⁸ Datapuwa't ang lahat ng mga bagay na ito ay siyang pasimula ng kahirapan.

⁹ Kung magkagayo'y ibibigay kayo ^(IE)sa kapighatian, at kayo'y papatayin: at kayo'y kapopootan ng lahat ng mga bansa dahil sa aking pangalan.

¹⁰ At kung magkagayo'y maraming ^(IF)mangatitisod, at mangagkakanuluhan ang isa't isa, at mangagkakapootan ang isa't isa.

¹¹ At magsisibangon ang ^(IG)maraming bulaang propeta, at kanilang ililigaw ang marami.

¹² At dahil sa pagsagana ng katampalasanan, ang pagibig ng marami ay lalamig.

¹³ Datapuwa't ^(IH)ang magtitiis hanggang sa wakas ay siyang maliligtas.

¹⁴ At ^(II)ipangangaral ang evangeliong ito ng kaharian sa buong sanglibutan sa pagpapatotoo sa lahat ng mga bansa; at kung magkagayo'y darating ang wakas.

¹⁵ Kaya nga pagkakita ninyo ^(IJ)ng kasuklamsuklam na paninira, na sinalita sa pamamagitan ng propeta ^(IK)Daniel, na natatayo sa dakong banal (unawain ng bumabasa),

¹⁶ Kung magkagayo'y magsitakas sa mga bundok ang nangasa Judea:

^17 (IL)Ang nasa ^(IM)bubungan ay huwag bumaba upang maglabas ng mga bagay sa loob ng kaniyang bahay:

¹⁸ At ang nasa bukid ay huwag magbalik upang kumuha ng kaniyang balabal.

¹⁹ Datapuwa't sa aba ng nangagdadalang-tao at nangagpapasuso sa mga araw na yaon!

²⁰ At magsipanalangin kayo na huwag mangyari ang pagtakas ninyo sa panahong taginaw, o sa sabbath man:

²¹ Sapagka't kung magkagayo'y magkakaroon ng malaking kapighatian, na ang gayo'y di pa nangyayari buhat sa pasimula ng sanglibutan hanggang ngayon, at ni hindi na mangyayari kailan man.

²² At malibang paikliin ang mga araw na yaon, ay walang lamang makaliligtas: datapuwa't dahil sa ^(IN)mga hirang ay paiikliin ang mga araw na yaon.

²³ Kung magkagayon, ^(IO)kung may magsabi sa inyong sinomang tao, Narito ang Cristo, o, Nariyan; huwag ninyong paniwalaan.

²⁴ Sapagka't may magsisilitaw na mga bulaang Cristo, at ^(IP)mga bulaang propeta, at ^(IQ)mangagpapakita ng mga dakilang tanda at mga kababalaghan; ano pa't ililigaw, kung maaari, pati ng mga hirang.

²⁵ Narito, ipinagpauna ko nang sinabi sa inyo.

²⁶ Kaya nga kung sa inyo'y kanilang sasabihin, Narito, siya'y nasa ilang; huwag kayong magsilabas: Narito, siya'y nasa mga silid; huwag ninyong paniwalaan.

²⁷ Sapagka't ^(IR)gaya ng kidlat na kumikidlat sa silanganan, at nakikita hanggang sa kalunuran; gayon din naman ang pagparito ng Anak ng tao.

^28 (IS)Saan man naroon ang bangkay, ay doon mangagkakatipon ang mga uwak.

²⁹ Datapuwa't karakarakang pagkatapos ng kapighatian sa mga araw na yaon ay magdidilim ^(IT)ang araw, at ang buwan ay hindi magbibigay ng kaniyang liwanag, at mangalalaglag ang mga bituin mula sa langit, at magsisipangatal ang mga kapangyarihan sa mga langit:

³⁰ At kung magkagayo'y ^(IU)lilitaw ^(IV)ang tanda ng Anak ng tao sa langit: at kung magkagayo'y magsisitaghoy ang lahat ng mga angkan sa lupa, at mangakikita nila ang Anak ng tao na napaparitong sumasa mga alapaap ng langit na may kapangyarihan at dakilang kaluwalhatian.

³¹ At ^(IW)susuguin ang kaniyang mga anghel na may matinding ^(IX)pakakak, at kanilang titipunin ang kaniyang mga hinirang mula sa apat na hangin ng sanglibutan, mula sa isang dulo ng langit hanggang sa kabila.

³² Sa puno ng igos nga ay pagaralan ninyo ang kaniyang talinghaga: pagka nananariwa ang kaniyang sanga, at sumusupling ang mga dahon, ay nalalaman ninyo na malapit na ang tagaraw;

³³ Gayon din naman kayo, pagka nangakita ninyo ang lahat ng mga bagay na ito, ay talastasin ninyo na siya'y malapit na, nasa mga pintuan nga.

³⁴ Katotohanang sinasabi ko sa inyo, ^(IY)Hindi lilipas ang lahing ito, hanggang sa mangaganap ang lahat ng mga bagay na ito.

^35 (IZ)Ang langit at ang lupa ay lilipas, datapuwa't ang aking mga salita ay hindi lilipas.

³⁶ Nguni't tungkol sa araw at oras na yaon ^(JA)walang makakaalam, kahit ang mga anghel sa langit, kahit ang Anak, ^(JB)kundi ang Ama lamang.

^37 (JC)At kung paano ang mga araw ni Noe, gayon din naman ang pagparito ng Anak ng tao.

³⁸ Sapagka't gaya ng mga araw ^(JD)bago nagkagunaw, sila'y nagsisikain at nagsisiinom, at nangagaasawa at pinapapagaasawa, hanggang sa araw na pumasok si Noe sa daong,

³⁹ At hindi nila nalalaman hanggang sa dumating ang paggunaw, at sila'y tinangay na lahat; ay gayon din naman ang pagparito ng Anak ng tao.

⁴⁰ Kung magkagayo'y sasa bukid ang dalawang lalake; ang isa'y kukunin, at ang isa'y iiwan:

⁴¹ Dalawang babaing nagsisigiling sa isang gilingan; ang isa'y kukunin, at ang isa'y iiwan.

^42 (JE)Mangagpuyat nga kayo: ^(JF)sapagka't hindi ninyo nalalaman kung anong araw paririto ang inyong Panginoon.

⁴³ Datapuwa't ^(JG)ito'y talastasin ninyo, na kung nalalaman ng puno ng sangbahayan kung anong panahon darating ^(JH)ang magnanakaw, ay siya'y magpupuyat, at hindi niya pababayaang tibagin ang kaniyang bahay.

⁴⁴ Kaya nga kayo'y magsihanda naman; sapagka't paririto ang Anak ng tao sa oras na hindi ninyo iniisip.

⁴⁵ Sino nga baga ^(JI)ang aliping tapat at matalino, na pinagkatiwalaan ng kaniyang panginoon sa kaniyang sangbahayan, upang sila'y bigyan ng pagkain sa kapanahunan?

⁴⁶ Mapalad yaong aliping kung dumating ang kaniyang panginoon, ay maratnan siyang gayon ang kaniyang ginagawa.

⁴⁷ Katotohanang sinasabi ko sa inyo, na sa kaniya'y ipagkakatiwala ^(JJ)ang lahat niyang pagaari.

⁴⁸ Datapuwa't kung ang masamang aliping yaon ay magsabi sa kaniyang puso, Magtatagal ang aking panginoon;

⁴⁹ At magsimulang bugbugin ang kaniyang mga kapuwa alipin, at makipagkainan at makipaginuman sa mga lasing;

⁵⁰ Darating ang panginoon ng aliping yaon sa araw na hindi niya hinihintay, at oras na hindi niya nalalaman,

⁵¹ At siya'y babaakin, at isasama ang kaniyang bahagi ^(JK)sa mga mapagpaimbabaw: doon na nga ang pagtangis at pagngangalit ng mga ngipin.

25 Kung magkagayon ay makakatulad ang kaharian ng langit ng sangpung dalaga, na kinuha ang kanilang mga ilawan, at nagsilabas upang salubungin ^(JL)ang kasintahang lalake.

² At ang lima sa kanila'y mga mangmang, at ang lima'y ^(JM)matatalino.

³ Sapagka't nang dalhin ng mga mangmang ang kanilang mga ilawan, ay hindi sila nangagdala ng langis:

⁴ Datapuwa't ang matatalino ay nangagdala ng langis sa kanilang sisidlan na kasama ng kanilang mga ilawan.

⁵ Samantalang nagtatagal nga ang kasintahang lalake, ay ^(JN)nangagantok silang lahat at nangakatulog.

⁶ Datapuwa't pagkahating gabi ay may sumigaw, Narito, ang kasintahang lalake! Magsilabas kayo upang salubungin siya.

⁷ Nang magkagayo'y nagsipagbangong lahat ang mga dalagang yaon, at pinagigi ang kanilang mga ilawan.

⁸ At sinabi ng mga mangmang sa matatalino, Bigyan ninyo kami ng inyong langis; sapagka't nangamamatay ang aming mga ilawan.

⁹ Datapuwa't nagsisagot ang matatalino, na nangagsasabi, Baka sakaling hindi magkasiya sa amin at sa inyo: magsiparoon muna kayo sa nangagbibili, at magsibili kayo ng ganang inyo.

¹⁰ At samantalang sila'y nagsisiparoon sa pagbili, ay dumating ang kasintahang lalake; at ^(JO)ang mga nahahanda ay nagsipasok na kasama niya sa piging ng kasalan: at ^(JP)inilapat ang pintuan.

¹¹ Pagkatapos ay nagsirating naman ang mga ibang dalaga, na nagsisipagsabi, ^(JQ)Panginoon, Panginoon, buksan mo kami.

¹² Datapuwa't sumagot siya at sinabi, Katotohanang sinasabi ko sa inyo, ^(JR)Hindi ko kayo nangakikilala.

¹³ Mangagpuyat nga kayo, ^(JS)sapagka't hindi ninyo nalalaman ang araw ni ang oras.

¹⁴ Sapagka't ^(JT)tulad sa isang tao, na nang paroroon sa ibang lupain, ay tinawag ang kaniyang sariling mga alipin, at ipinamahala sa kanila ang kaniyang mga pagaari.

¹⁵ At ang isa'y binigyan niya ng limang talento, ang isa'y dalawa, at ang isa'y isa; ^(JU)sa bawa't isa'y ayon sa kanikaniyang kaya; at siya'y yumaon sa kaniyang paglalakbay.

¹⁶ Ang tumanggap ng limang talento pagdaka'y yumaon at ipinangalakal niya ang mga yaon, at siya'y nakinabang ng lima pang talento.

¹⁷ Sa gayon ding paraan ang tumanggap ng dalawa ay nakinabang ng ibang dalawa pa.

¹⁸ Datapuwa't ang tumanggap ng isa ay yumaon at humukay sa lupa, at itinago ang salapi ng kaniyang panginoon.

¹⁹ Pagkatapos nga ng mahabang panahon, ay dumating ang panginoon ng mga aliping yaon, at nakipaghusay sa kanila.

²⁰ At ang tumanggap ng limang talento ay lumapit at nagdala ng lima pang talento, na nagsasabi, Panginoon, binigyan mo ako ng limang talento: narito, ako'y nakinabang ng lima pang talento.

²¹ Sinabi sa kaniya ng kaniyang panginoon, Mabuting gawa, mabuti at tapat na alipin: ^(JV)nagtapat ka sa kakaunting bagay, pamamahalain kita sa maraming bagay; ^(JW)pumasok ka sa kagalakan ng iyong panginoon.

²² At lumapit naman ang tumanggap ng dalawang talento at sinabi, Panginoon, binigyan mo ako ng dalawang talento: narito, ako'y nakinabang ng dalawa pang talento.

²³ Sinabi sa kaniya ng kaniyang panginoon, Mabuting gawa, mabuti at tapat na alipin: nagtapat ka sa kakaunting bagay, pamamahalain kita sa maraming bagay; pumasok ka sa kagalakan ng iyong panginoon.

²⁴ At lumapit naman ang tumanggap ng isang talento at sinabi, Panginoon, nakikilala kita na ikaw ay taong mapagmatigas, na gumagapas ka doon sa hindi mo hinasikan, at nagaani ka doon sa hindi mo sinabugan;

²⁵ At ako'y natakot, at ako'y yumaon at aking itinago sa lupa ang talento mo: narito, nasa iyo ang iyong sarili.

²⁶ Datapuwa't sumagot ang kaniyang panginoon at sinabi sa kaniya, Ikaw na aliping masama at tamad, nalalaman mong ako'y gumagapas sa hindi ko hinasikan, at nagaani doon sa hindi ko sinabugan;

²⁷ Gayon pala'y ibinigay mo sana ang aking salapi sa nagsisipangalakal ng salapi, at nang sa aking pagdating ay tinanggap ko sana ang ganang akin pati ng pakinabang.

²⁸ Alisin nga ninyo sa kaniya ang talento, at ibigay ninyo sa may sangpung talento.

²⁹ Sapagka't ^(JX)ang bawa't mayroon ay bibigyan, at siya'y magkakaroon ng sagana: nguni't ang wala, pati pa nang nasa kaniya ay aalisin sa kaniya.

³⁰ At ang aliping ^(JY)walang kabuluhan ay ^(JZ)inyong itapon sa kadiliman sa labas: diyan na nga ang pagtangis at ang pagngangalit ng mga ngipin.

³¹ Datapuwa't ^(KA)pagparito ng Anak ng tao na nasa kaniyang kaluwalhatian, na kasama niya ang lahat ng ^(KB)mga anghel, kung magkagayo'y luluklok siya sa luklukan ng kaniyang kaluwalhatian:

³² At ^(KC)titipunin sa harap niya ang lahat ng mga bansa: at sila'y pagbubukdinbukdin niya na gaya ng pagbubukodbukod ng pastor sa mga tupa at sa mga kambing;

³³ At ilalagay niya ang mga tupa sa kaniyang kanan, datapuwa't sa kaliwa ang mga kambing.

³⁴ Kung magkagayo'y sasabihin ^(KD)ng Hari sa nangasa kaniyang kanan, Magsiparito kayo, mga pinagpala ng aking Ama, ^(KE)manahin ninyo ^(KF)ang kahariang nakahanda sa inyo ^(KG)buhat nang itatag ang sanglibutan:

³⁵ Sapagka't ako'y nagutom, at ako'y inyong pinakain; ako'y nauhaw, at ako'y inyong pinainom; ako'y naging taga ibang bayan, at inyo akong pinatuloy;

³⁶ Naging hubad, at inyo akong pinaramtan; ako'y nagkasakit, at inyo ^(KH)akong dinalaw; ako'y nabilanggo, at inyo akong pinaroonan.

³⁷ Kung magkagayo'y sasagutin siya ng mga matuwid, na mangagsasabi, Panginoon, kailan ka namin nakitang nagutom, at pinakain ka namin? o nauuhaw, at pinainom ka?

³⁸ At kailan ka naming nakitang isang taga ibang bayan, at pinatuloy ka? o hubad, at pinaramtan ka?

³⁹ At kailan ka namin nakitang may-sakit, o nasa bilangguan, at dinalaw ka namin?

⁴⁰ At sasagot ang Hari at sasabihin sa kanila, Katotohanang sinasabi ko sa inyo, ^(KI)Yamang inyong ginawa sa isa dito sa aking mga kapatid, kahit sa pinakamaliit na ito, ay sa akin ninyo ginawa.

⁴¹ Kung magkagayo'y sasabihin naman niya sa mga nasa kaliwa, Magsilayo kayo sa akin, kayong mga sinumpa, at pasa apoy na ^(KJ)walang hanggan na inihanda sa ^(KK)diablo at sa ^(KL)kaniyang mga anghel:

⁴² Sapagka't ako'y nagutom, at hindi ninyo ako pinakain; ako'y nauhaw, at hindi ninyo ako pinainom;

⁴³ Ako'y naging isang taga ibang bayan, at hindi ninyo ako pinatuloy; hubad, at hindi ninyo ako pinaramtan; maysakit at nasa bilangguan, at hindi ako dinalaw.

⁴⁴ Kung magkagayo'y sila nama'y magsisisagot, na magsisipagsabi, Panginoon, kailan ka namin nakitang nagugutom, o nauuhaw, o isang taga ibang bayan, o hubad, o may-sakit, o nasa bilangguan, at hindi ka namin pinaglingkuran?

⁴⁵ Kung magkagayo'y sila'y sasagutin niya, na sasabihin, Katotohanang sinasabi ko sa inyo, na yamang hindi ninyo ginawa sa maliliit na ito, ay hindi ninyo ginawa sa akin.

⁴⁶ At ^(KM)ang mga ito'y mangapaparoon sa walang hanggang kaparusahan: datapuwa't ang mga matuwid ay sa walang hanggang ^(KN)buhay.

26 At nangyari, na nang matapos ni Jesus ang lahat ng mga salitang ito, ay sinabi niya sa kaniyang mga alagad,

² Nalalaman ninyo ^(KO)na pagkaraan ng dalawang araw ay darating ang paskua, at ibibigay ang Anak ng tao upang ipako sa krus.

³ Nang magkagayo'y ang mga pangulong saserdote, at ang mga matanda sa bayan ay nangagkatipon sa ^(KP)looban ng dakilang saserdote, na tinatawag na ^(KQ)Caifas;

⁴ At sila'y nangagsanggunian upang hulihin si Jesus sa pamamagitan ng daya, at siya'y patayin.

⁵ Datapuwa't sinabi nila, Huwag sa kapistahan, baka magkagulo sa bayan.

^6 (KR)Nang nasa ^(KS)Betania nga si Jesus sa bahay ni Simon na ketongin,

⁷ Ay lumapit sa kaniya ang isang babae na may dalang isang sisidlang alabastro ng unguento na lubhang mahalaga, at ibinuhos sa kaniyang ulo, samantalang siya'y nakaupo sa pagkain.

⁸ Datapuwa't nang makita ito ng mga alagad, ay ^(KT)nangagalit sila, na nangagsasabi, Ano ang layon ng pagaaksayang ito?

⁹ Sapagka't ito'y maipagbibili sa ^(KU)malaking halaga, at maibibigay sa mga dukha.

¹⁰ Datapuwa't nang mahalata ito ni Jesus ay sinabi sa kanila, Bakit ninyo binabagabag ang babae? sapagka't gumawa siya sa akin ng mabuting gawa.

¹¹ Sapagka't laging nangasa inyo ang mga dukha; datapuwa't ako'y hindi laging nasa inyo.

¹² Sapagka't sa pagbubuhos niya nitong unguento sa aking katawan, ay ginawa niya ito upang ihanda ako sa ^(KV)paglilibing.

¹³ Katotohanang sinasabi ko sa inyo, Saan man ipangaral ang evangeliong ito sa buong sanglibutan, ay sasaysayin din ang ginawa ng babaing ito sa pagaalaala sa kaniya.

^14 (KW)Nang magkagayo'y isa sa labingdalawa, na tinatawag na ^(KX)Judas Iscariote, ay naparoon sa mga pangulong saserdote,

¹⁵ At sinabi, ^(KY)Ano ang ibig ninyong ibigay sa akin, at siya'y ibibigay ko sa inyo? At siya'y tinimbangan nila ng ^(KZ)tatlongpung putol na pilak.

¹⁶ At buhat nang panahong yao'y humanap siya ng pagkakataon upang maibigay siya.

^17 (LA)Nang ^(LB)unang araw nga ng mga tinapay na walang lebadura ay nagsilapit ang mga alagad kay Jesus, na nagsisipagsabing, Saan mo ibig na ipaghanda ka namin upang kumain ng kordero ng paskua?

¹⁸ At sinabi niya, Magsipasok kayo sa bayan ^(LC)sa gayong tao, at sabihin ninyo sa kaniya, Sinabi ^(LD)ng Guro, malapit na ang ^(LE)aking panahon; sa iyong bahay magpapaskua ako pati ng aking mga alagad.

¹⁹ At ginawa ng mga alagad ang ayon sa ipinagutos sa kanila ni Jesus; at inihanda nila ang kordero ng paskua.

^20 (LF)Nang dumating nga ang gabi, ^(LG)ay nakaupo siya sa pagkain na kasalo ang labingdalawang alagad;

²¹ At samantalang sila'y nagsisikain, ay sinabi niya, ^(LH)Katotohanang sinasabi ko sa inyo, na ako'y ipagkakanulo ng isa sa inyo.

²² At sila'y lubhang nangamanglaw, at nagpasimula ang bawa't isa na magsabi sa kaniya, Ako baga, Panginoon?

²³ At siya'y sumagot at sinabi, ^(LI)Yaong kasabay kong idampot ang kamay sa pinggan, ay siya ring magkakanulo sa akin.

^24 (LJ)Ang Anak ng tao ay papanaw, ^(LK)ayon sa nasusulat tungkol sa kaniya: datapuwa't ^(LL)sa aba niyaong taong magkakanulo sa Anak ng tao! mabuti pa sana sa taong yaon ang hindi na siya ipinanganak.

²⁵ At si Judas, na sa kaniya'y nagkanulo, ay ^(LM)sumagot at nagsabi, Ako baga, Rabi? Sinabi niya sa kaniya, Ikaw ang nagsabi.

^26 (LN)At samantalang sila'y nagsisikain, ay dumampot si Jesus ng tinapay, at pinagpala, at pinagputolputol; at ibinigay sa mga alagad, at sinabi, Kunin ninyo, kanin ninyo; ito ang aking katawan.

²⁷ At dumampot siya ng isang saro, at nagpasalamat, at ibinigay sa kanila, na nagsasabi, Magsiinom kayong lahat diyan;

²⁸ Sapagka't ^(LO)ito ang aking dugo ng tipan, na nabubuhos ^(LP)dahil sa marami, ^(LQ)sa ikapagpapatawad ng mga kasalanan.

²⁹ Datapuwa't sinasabi ko sa inyo, ^(LR)na buhat ngayon ay hindi na ako iinom nitong bunga ng ubas, hanggang sa araw na yaon na inumin kong panibago na mga kasalo ko kayo ^(LS)sa kaharian ng aking Ama.

^30 (LT)At pagkaawit nila ^(LU)ng isang himno, ay ^(LV)nagsiparoon sila sa bundok ng mga Olivo.

³¹ Nang magkagayo'y sinabi sa kanila ni Jesus, Kayong lahat ay ^(LW)mangagdaramdam sa akin sa gabing ito: sapagka't nasusulat, ^(LX)Sasaktan ko ang pastor, at mangangalat ang mga tupa ng kawan.

³² Datapuwa't pagkapagbangon ko, ay ^(LY)mauuna ako sa inyo sa Galilea.

³³ Datapuwa't sumagot si Pedro at sinabi sa kaniya, Kung ang lahat ay mangagdaramdam sa iyo, ^(LZ)ako kailan ma'y hindi magdaramdam.

³⁴ Sinabi sa kaniya ni Jesus, Katotohanang sinasabi ko sa iyo, na sa gabing ito, ^(MA)bago tumilaok ang manok, ay ikakaila mo akong makaitlo.

³⁵ Sinabi sa kaniya ni Pedro, ^(MB)Kahima't ako'y mamatay na kasama mo, ay hindi kita ikakaila. Gayon din ang sinabi ng lahat ng mga alagad.

³⁶ Nang magkagayo'y dumating si Jesus ^(MC)na kasama sila sa isang dako na tinatawag na ^(MD)Getsemani, at sinabi sa kaniyang mga alagad, Magsiupo kayo rito, samantalang ako'y pumaparoon doon at manalangin.

³⁷ At kaniyang isinama si Pedro ^(ME)at ang dalawang anak ni Zebedeo, at nagpasimula siyang namanglaw at nanglumong totoo.

³⁸ Nang magkagayo'y sinabi niya sa kanila, Namamanglaw na lubha ang kaluluwa ko, hanggang sa kamatayan: mangatira kayo rito, at makipagpuyat sa akin.

³⁹ At lumakad siya sa dako pa roon, at siya'y nagpatirapa, ^(MF)at nanalangin, na nagsasabi, Ama ko, kung baga maaari, ay ^(MG)lumampas sa akin ang sarong ito: gayon ma'y ^(MH)huwag ang ayon sa ibig ko, kundi ang ayon sa ibig mo.

⁴⁰ At lumapit siya sa mga alagad, at sila'y kaniyang naratnang nangatutulog, at sinabi kay Pedro, Ano, hindi kayo maaaring mangakipagpuyat sa akin ng isang oras?

⁴¹ Kayo'y mangagpuyat at magsipanalangin, ^(MI)upang huwag kayong magsipasok sa tukso: ^(MJ)ang espiritu sa katotohanan ay may ibig, datapuwa't mahina ang laman.

⁴² Muli siyang umalis na bilang ikalawa, at nanalangin, na nagsasabi, Ama ko, kung di mangyayaring makalampas ito, kundi ko inumin, mangyari nawa ang iyong kalooban.

⁴³ At siya'y nagbalik na muli at naratnan silang nangatutulog, sapagka't nangabibigatan ang kanilang mga mata.

⁴⁴ At muli niya silang iniwan, at umalis, at nanalangin bilang ikatlo, na sinabing muli ang gayon ding mga salita.

⁴⁵ Nang magkagayo'y lumapit siya sa mga alagad, at sinabi sa kanila, Mangatulog na kayo, at mangagpahinga: narito, malapit na ang oras, at ang Anak ng tao ay ipinagkakanulo sa mga kamay ng mga makasalanan.

⁴⁶ Magsitindig kayo, hayo na tayo: narito, malapit na ang nagkakanulo sa akin.

⁴⁷ At ^(MK)samantalang nagsasalita pa siya, narito, dumating si ^(ML)Judas, na isa sa labingdalawa, at kasama niya ang lubhang maraming taong may mga tabak at mga panghampas, mula sa mga pangulong saserdote at sa matatanda sa bayan.

⁴⁸ Ang nagkanulo nga sa kaniya ay nagbigay sa kanila ng isang hudyat, na sinasabi, Ang aking hagkan, ay yaon nga: hulihin ninyo siya.

⁴⁹ At pagdaka'y lumapit siya kay Jesus, at nagsabi, Magalak, Rabi; at siya'y hinagkan.

⁵⁰ At sinabi sa kaniya ni Jesus, Gawin mo ang dahil ng pagparito mo. Nang magkagayon ay nagsilapit sila at kanilang sinunggaban si Jesus, at siya'y kanilang dinakip.

⁵¹ At narito, ^(MM)ang isa sa mga kasama ni Jesus ay iniunat ang kaniyang kamay at binunot ang ^(MN)kaniyang tabak, at sinugatan ang alipin ng dakilang saserdote, at tinagpas ang kaniyang tainga.

⁵² Nang magkagayo'y sinabi sa kaniya ni Jesus, Isauli mo ang iyong tabak sa kaniyang lalagyan: ^(MO)sapagka't ang lahat ng nangagtatangan ng tabak ay sa tabak mangamamatay.

⁵³ O inaakala mo baga na hindi ako makapamamanhik sa aking Ama, at padadalhan niya ako ngayon din ng mahigit sa labingdalawang pulutong na mga anghel?

⁵⁴ Kung gayo'y paano bagang mangatutupad ^(MP)ang mga kasulatan, na ganyan ang nauukol na mangyari?

⁵⁵ Sa oras na yaon ay sinabi ni Jesus sa mga karamihan, Kayo baga'y nangagsilabas na waring laban sa isang tulisan, na may mga tabak at mga panghampas upang dakpin ako? Araw-araw ay nauupo ako sa templo na nagtuturo, at hindi ninyo ako dinakip.

⁵⁶ Datapuwa't nangyari ang lahat ng ito, upang mangatupad ang mga kasulatan ng mga propeta. Nang magkagayo'y iniwan siya ng ^(MQ)lahat ng mga alagad, at nagsitakas.