Bible in 90 Days

Silutan sang Dios ang Lebanon kag ang Bashan

11 Kamo nga mga pumuluyo sang Lebanon, buksi ninyo ang mga puwertahan sang inyo mga banwa agod makasulod ang kalayo nga magasunog sang inyo mga kahoy nga sedro. ² Kag subong nga nagkalapierdi ang matahom kag madabong nga mga kahoy nga sedro, magakalapierdi man ang mga kahoy nga sipres kag ang mga kahoy nga terebinto sang Bashan.^{[a] 3} Nagahibi ang mga manugbantay sang karnero kay nagkalapierdi ang ila matambok nga mga palahalban. Nagangurob ang mga leon^[b] kay nagkalapierdi ang kagulangan sa Jordan nga ila ginaestaran.

Ang Duha ka Manugbantay sang Karnero

⁴ Amo ini ang ginsiling sang Ginoo nga akon Dios:

“Tatapa ang ilihawon nga mga karnero.^{[c] 5} Ang mga nagabakal kag nagaihaw sa ila wala ginasiluti. Ang mga nagabaligya sa ila nagasiling, ‘Dalayawon ang Ginoo! Manggaranon na ako!’ Bisan ang ila mga manugbantay wala naluoy sa ila.

⁶ “Tatapa ang akon katawhan kay ako, ang Ginoo, nagasiling nga indi ko na pagkaluoyan ang mga tawo sa kalibutan. ^[d] Ako mismo ang magtulod sa kada tawo nga magpasakop sa iya isigkatawo kag sa iya hari. Kag ini sila nga nagagahom sa iban magadala sang kalaglagan sa kalibutan, kag indi ko pagluwason ang mga tawo sa ila mga kamot.”

⁷ Gani gintatap ko ang mga karnero nga ilihawon sang mga negosyante sang mga karnero.^[e] Nagkuha ako sang duha ka baston; ang isa gintawag ko nga Kaayo^[f] kag ang isa gintawag ko nga Paghiusa.

⁸ Ginpahalin ko ang tatlo ka manugbantay sang karnero sa sulod sang isa ka bulan. Kay naubusan ako sang pasensya sa ila,^[g] kag sila mismo akig sa akon. ⁹ Dayon nagsiling ako sa mga karnero, “Indi na ako ang inyo manugbantay. Pabay-i nga mapatay ang daw mapatay na sa inyo, kag pabay-i nga malaglag ang daw malaglag na sa inyo. Kag ang nabilin pabay-i nga magkan-anay sang unod sang isa kag isa.”

¹⁰ Dayon ginkuha ko ang baston nga ginatawag Kaayo kag ginbali ko ini bilang simbolo nga gindula sang Ginoo ang iya kasugtanan sa tanan nga katawhan. ¹¹ Gani sa sina nga adlaw gindula ang ina nga kasugtanan. Kag ang mga negosyante sang mga karnero^[h] nga nagatan-aw sa akon nakahibalo nga may mensahi ang Ginoo paagi sa sining akon ginhimo. ¹² Ginsilingan ko sila, “Kon sa hunahuna ninyo dapat ako suhulan, ihatag ninyo ang akon suhol. Pero kon indi, sa inyo na lang ina.” Gani ginbayaran nila ako sang 30 ka bilog nga pilak bilang akon suhol. ¹³ Nagsiling ang Ginoo sa akon, “Ipilak ang ina nga kuwarta sa talaguan sang kuwarta^[i] sa templo.” Gani ginkuha ko ang 30 ka bilog nga pilak, nga sa hunahuna nila hustuhan ini nga suhol para sa akon, kag ginpilak ko ini sa talaguan sang kuwarta sa templo sang Ginoo. ¹⁴ Dayon ginbali ko ang ikaduha nga baston nga ginatawag Paghiusa bilang simbolo nga nautod ang maayo nga relasyon sang Juda kag Israel.

¹⁵ Nagsiling liwat ang Ginoo sa akon, “Magpakuno-kuno ka nga isa ikaw ka manugbantay sang karnero nga wala sing pulos. ¹⁶ Kay may ibutang ako nga pangulo sa duta sang Israel nga pareho sa isa ka manugbantay sang karnero nga wala sing pulos: indi niya pagbuligan ang mga karnero nga daw mapatay na,^[j] ukon pangitaon ang mga nagtalang,^[k] ukon bulungon ang mga pilason, ukon pahalbon ang mga maniwang.^[l] Pero kaunon niya ang karne sang matambok nga karnero kag hukason ang mga kuko sini agod siputon. ¹⁷ Kaluluoy inang manugbantay sang karnero nga wala sing pulos. Ginapabay-an lang niya ang mga karnero! Labuon sang espada ang iya kamot kag tuslukon sang espada ang iya tuo nga mata, kag indi na gid mapuslan ang iya kamot kag indi na gid makakita ang iya tuo nga mata.”

Pagalaglagon ang mga Kaaway sang Jerusalem

12 Amo ini ang mensahi sang Ginoo parte sa Israel: “Ako ang Ginoo nga naghimo sang kalangitan kag sang kalibutan, kag naghatag sang kabuhi sa tawo. ² Pagahimuon ko ang Jerusalem nga pareho sa ilimnon nga magahubog sa mga nasyon sa palibot sini. Kag kon salakayon na nila ang Jerusalem, salakayon man nila ang iban nga mga banwa sang Juda. ³ Sa sina nga adlaw, himuon ko ang Jerusalem nga pareho sang mabug-at nga bato, kag ang bisan ano nga nasyon nga maghakwat sini masakitan gid. Ang tanan nga nasyon sa kalibutan magatipon sa pagsalakay sa Jerusalem. ⁴ Pero pahadlukon ko ang tanan nila nga mga kabayo kag pasalasalahon ko ang ila mga manugkabayo. Ako, ang Ginoo, nagasiling nga bantayan ko ang katawhan sang Juda, pero bulagon ko ang tanan nga kabayo sang mga nasyon. ⁵ Kag magasiling ang mga pangulo^[m] sang Juda sa ila kaugalingon, ‘Makusog ang katawhan sang Jerusalem tungod ang Ginoo nga Makagagahom amo ang ila Dios.’

⁶ “Sa sina man nga adlaw, himuon ko ang mga pangulo sang Juda nga daw pareho sang nagakalayo nga balagahan sa may tinumpok nga mga kahoy ukon pareho sang nagadabadaba nga sulo sa may binugkos nga mga uhay. Laglagon nila ang mga nasyon sa palibot nila. Pero indi maano ang katawhan sang Jerusalem sa ila lugar. ⁷ Una nga padaugon ko ang iban nga mga banwa sang Juda, agod indi maglabaw ang dungog sang mga kaliwat ni David kag sang pumuluyo sang Jerusalem sang sa iban nga mga banwa sang Juda. ⁸ Sa sina nga adlaw, protektaran sang Ginoo ang mga nagaestar sa Jerusalem agod bisan pa ang pinakamaluya sa ila mangin daw pareho kay David kakusog. Ang mga kaliwat ni David mangin daw pareho sa Dios,^[n] daw pareho sa anghel sang Ginoo nga nagapanguna sa ila. ⁹ Sa sina nga adlaw, laglagon ko ang tanan nga nasyon nga nagasalakay sa Jerusalem.

¹⁰ “Hatagan ko ang mga kaliwat ni David kag ang mga pumuluyo sang Jerusalem sang espiritu nga maluluy-on kag mapinangamuyuon. Tan-awon nila ako^[o] nga ila ginbuno kag magahibi sila pareho sa ginikanan nga nagahibi sa pagkapatay sang ila bugtong nga anak ukon kamagulangan nga anak. ¹¹ Sa sina nga adlaw puwerte gid ang paghinibi sa Jerusalem, pareho sang paghinibi para kay Hadad Rimon^[p] sa patag sang Megido. ^12-14 Magahibi ang tagsa ka pamilya sa duta sang Israel: ang mga pamilya nga kaliwat ni David, ni Natan, ni Levi, ni Shimei, kag ang iban pa gid nga mga pamilya. Magahibi sila nga separar ang mga lalaki sa babayi.”

Tinluan ang mga Israelinhon sa Ila mga Sala

13 ^1-2 Nagsiling ang Ginoo nga Makagagahom, “Sa sina nga adlaw, pagabuksan ang tuburan para sa mga kaliwat ni David kag sa mga pumuluyo sang Jerusalem, sa pagtinlo sa ila sa ila nga sala kag pagkahigko. Dulaon ko ang mga dios-dios^[q] sa duta sang Israel kag indi na gid sila madumduman pa. Pahalinon ko sa Israel ang indi matuod nga mga propeta kag ang malaot nga mga espiritu nga nagagahom sa ila. ³ Kag kon may ara pa nga magpakapropeta, ang iya amay kag iloy magpaandam sa iya nga dapat siya patyon, tungod kay nagasugid siya sang butig kag nagasiling pa siya nga ina halin sa Ginoo. Kon magpakapropeta pa siya, bun-on siya sang iya amay ukon iloy. ⁴ Ina nga mga propeta mahuy-an sa ila ginasiling nga palanan-awon. Indi na sila magsuksok sang bayo sang propeta nga hinimo halin sa bulbol sang sapat agod magpangdaya ⁵ kundi magasiling sila, ‘Indi ako propeta. Mangunguma ako, kag amo ini ang akon trabaho halin sang bata pa ako.^[r]’ ⁶ Kon may magpamangkot sa ila parte sa mga pilas^[s] sa ila lawas, ang sabat nila, ‘Nakuha ko ini sa balay sang akon mga abyan.’ ”

Mapatay ang Manugbantay sang mga Karnero kag Magalapta ang Iya mga Karnero

⁷ Nagsiling ang Ginoo nga Makagagahom, “Ipreparar ang espada! Patya ang akon manugbantay sang mga karnero,^[t] nga akon kabulig. Patya siya kag magaalaplaag ang mga karnero, ang akon kubos nga katawhan. Kag ini sila silutan ko. ⁸ Mapatay ang duha sa tatlo ka bahin^[u] sang katawhan sang bug-os nga duta sang Israel. ⁹ Ang ikatatlo nga bahin nga mabilin pagatinluan ko pareho sang pilak nga ginapapuraw sa kalayo. Kag tilawan ko sila pareho sang bulawan nga ginatilawan sa kalayo kon puro ukon indi. Magapangamuyo sila sa akon kag pamatian ko sila. Magasiling ako, ‘Sila ang akon katawhan,’ kag magasiling man sila, ‘Ang Ginoo ang amon Dios.’ ”

Magaabot ang Ginoo kag Magahari

14 Magaabot ang adlaw nga magahukom ang Ginoo. Partidahon sang mga kaaway ang mga pagkabutang nga ginpang-agaw nila sa inyo nga mga taga-Jerusalem, kag magatulok lang kamo. ² Kay pagatipunon sang Ginoo ang tanan nga nasyon sa pagpakig-away sa Jerusalem. Agawon nila ang ini nga siyudad, kuhaon nila ang mga pagkabutang sa mga balay, kag luguson nila ang mga babayi. Dal-on sa iban nga lugar ang katunga sang mga pumuluyo sang siyudad, pero ang iban ibilin sa siyudad. ³ Dayon magapakig-away ang Ginoo kontra sa sadto nga mga nasyon, pareho sang pagpakig-away niya sang una. ⁴ Sa sina nga adlaw, magatindog siya sa Bukid sang mga Olibo, sa sidlangan sang Jerusalem. Mapihak ang ini nga bukid halin sa sidlangan pakadto sa nakatundan. Ang katunga sang bukid maidog paaminhan kag ang katunga pa gid maidog pabagatnan, kag mangin malapad nga patag ang sa tunga sini. ⁵ Magapalagyo kamo nga mga taga-Jerusalem paagi sa sini nga patag, kay ini nga patag magalambot hasta sa Azel. Magapalagyo kamo pareho sang ginhimo sang inyo mga katigulangan sang maglinog sang panahon ni Haring Uzia sang Juda. Kag magaabot ang Ginoo nga akon Dios kaupod sang tanan niya nga anghel. ⁶ Sa sina nga adlaw wala sing init kag tugnaw.^{[v] 7} Pinasahi ini nga adlaw, kay wala sing gab-i kundi permi lang adlaw. Ang Ginoo lang ang nakahibalo kon san-o^[w] ini matabo.

⁸ Sa sina man nga adlaw magailig ang preska nga tubig halin sa Jerusalem. Ang katunga sini magailig sa Patay nga Dagat^[x] kag ang katunga sa Dagat sang Mediteraneo.^[y] Magapadayon ini sa pag-ilig sa tingadlaw kag sa tig-ululan. ⁹ Ang Ginoo ang mangin hari sang bug-os nga kalibutan. Siya lang ang kilalahon nga Dios kag wala na sing iban pa.

^10-11 Pagatapanon ang bug-os nga duta halin sa Geba sa aminhan pakadto sa Rimon sa bagatnan sang Jerusalem. Gani magalabaw ang Jerusalem sa iya nahamtangan. Kag pagaestaran ini halin sa Puwertahan ni Benjamin pakadto sa lugar nga sa diin ara ang Una nga Puwertahan, kag pakadto sa Pamusod nga Puwertahan; kag halin sa Tore ni Hananel pakadto sa pulugaan sang ubas sang hari. Indi na gid paglaglagon liwat ang Jerusalem, kag ang mga pumuluyo sini magaestar nga luwas sa katalagman.

¹² Amo ini ang kalalat-an nga ipadala sang Ginoo sa tanan nga nasyon nga nagpakig-away sa Jerusalem: Magakadunot ang ila lawas, mata kag dila samtang buhi pa sila. ^13-15 Pareho man sini nga kalalat-an ang magaabot sa tanan nga sapat sa ila mga kampo pati na sa mga kabayo, mula,^[z] kamelyo, kag asno.

Sa sina nga adlaw, pahadlukon gid sang Ginoo ina nga mga katawhan. Ang kada isa sa ila magasalakay sa iya isigkatawo, kag sila-sila mismo magailinaway. Magapakig-away man ang iban nga mga banwa sang Juda para^[aa] sa Jerusalem. Pagatipunon nila ang mga manggad sang tanan nga nasyon sa ila palibot—ang puwerte kadamo nga mga bulawan, mga pilak kag mga bayo.

¹⁶ Dayon ang tanan nga mabilin sa mga nasyon nga nagsalakay sa Jerusalem magataklad sa sini nga siyudad kada tuig sa pagsimba sa Hari, ang Ginoo nga Makagagahom, kag sa pagselebrar sang Piesta sang Pagpatindog sang mga Payag. ¹⁷ Ang mga katawhan nga indi magkadto sa Jerusalem sa pagsimba sa Hari, ang Ginoo nga Makagagahom, indi pagpadal-an sang ulan. ¹⁸ Ang mga katawhan sang Egipto nga indi magkadto sa Jerusalem padal-an^[ab] sang Ginoo sang kalalat-an nga pareho sa ipadala niya sa mga nasyon nga indi magkadto sa pagselebrar sang Piesta sang Pagpatindog sang mga Payag. ¹⁹ Amo ina ang silot sa Egipto kag sa tanan nga nasyon nga indi magkadto sa Jerusalem sa pagselebrar sang Piesta sang Pagpatindog sang mga Payag.

²⁰ Sa sina nga adlaw nga magsimba ang mga nasyon sa Ginoo, igasulat sa mga kilingkiling sang mga kabayo ang mga pulong nga “Gindedikar sa Ginoo.”^[ac] Ang mga lulutuan sa templo^[ad] sang Ginoo mangin pareho kabalaan sa mga yahong nga ginagamit sa halaran. ²¹ Kag ang tagsa ka lulutuan sa Jerusalem kag Juda mangin balaan para sa Ginoo nga Makagagahom. Gamiton ini sang mga manughalad para lutuan sang ila mga halad. Kag sa sina nga adlaw wala na sing mga negosyante^[ae] sa templo sang Ginoo nga Makagagahom.

1 Amo ini ang mensahi sang Ginoo para sa mga taga-Israel paagi kay Malakias.

Ginahigugma sang Dios ang mga Israelinhon

² Nagsiling ang Ginoo, “Ginahigugma ko kamo. Pero nagapamangkot pa kamo, ‘Paano mo kami ginahigugma?’ Dumduma ninyo nga bisan mag-utod si Esau kag si Jacob, ginhigugma^[af] ko si Jacob ³ pero si Esau iya wala. Ginlaglag ko ang iya mga kabukiran, gani nangin elistaran na lang ini sang talunon nga mga ido.

⁴ “Kon magsiling ang mga Edomnon nga mga kaliwat ni Esau, ‘Bisan naguba ang amon lugar patindugon namon ini liwat,’ ako, ang Ginoo nga Makagagahom, magasiling nga, ‘Bisan patindugon pa nila ang ila lugar gub-on ko man ini gihapon. Pagatawgon sila nga “malaot nga nasyon” kag “katawhan nga permi ginakaugtan sang Ginoo.” ⁵ Makita gid ninyo ang ila pagkalaglag kag magasiling kamo, “Gamhanan ang Ginoo bisan sa guwa sang Israel.” ’ ”

Ginsabdong sang Dios ang mga Pari

⁶ Nagsiling ang Ginoo nga Makagagahom sa mga pari, “Ang anak nagatahod sa iya amay, kag ang ulipon nagatahod sa iya agalon. Pero ngaa ako nga inyo amay kag agalon wala ninyo ginatahod? Ginapasipalahan pa ninyo ako. Pero nagapamangkot pa kamo, ‘Paano ka namon ginapasipalahan?’ ⁷ Ginapasipalahan ninyo ako paagi sa paghalad sang mahigko^[ag] nga mga halad sa akon halaran. Pero nagapamangkot pa kamo, ‘Paano namon ginhigkuan ang amon mga halad?’^[ah] Ginhigkuan ninyo ang inyo mga halad paagi sa pagsiling nga wala sing pulos ang akon halaran. ⁸ Amo gani nga nagahalad kamo sang mga sapat nga bulag, piang, ukon masakiton. Indi ina husto! Tilawi bala ninyo nga hatagan ang inyo gobernador sang pareho sina nga klase sang mga sapat. Sigurado gid nga indi siya malipay sa inyo kag indi niya kamo pagpakitaan sang kaayo.” Amo ini ang ginsiling sang Ginoo nga Makagagahom.

⁹ Nagsiling si Malakias, “Karon, kamo nga mga pari, pangabaya ninyo ang Dios nga kaluoyan niya kita. Pero sa sina nga klase sang mga halad nga ginahalad ninyo sa iya, sigurado gid nga indi niya kamo pagpakitaan sang kaayo. Amo ini ang ginasiling sang Ginoo nga Makagagahom.”

¹⁰ Nagsiling ang Ginoo nga Makagagahom, “Kuntani may isa sa inyo nga mga pari nga magsira sang mga puwertahan sang akon templo, agod indi na kamo magpadukot sang wala sing pulos nga kalayo sa akon halaran. Indi ko pagbatunon ang inyo mga halad, tungod kay wala ako malipay sa inyo. ¹¹ Sa pagkamatuod, ginadayaw ang akon ngalan sang mga nasyon, halin sa sidlangan hasta sa nakatundan.^[ai] Bisan diin nga lugar nagasunog ang mga tawo sang insenso kag nagahalad^[aj] sang matinlo^[ak] nga mga halad sa akon, ang Ginoo nga Makagagahom. ¹² Pero kamo iya ginapakahuy-an ninyo ang akon ngalan paagi sa pagsiling nga mahigko ang akon halaran^[al] kag wala sing pulos ang mga ginahalad dira. ¹³ Kag nagasiling pa kamo nga natak-an na kamo sa paghalad sa akon, ang Ginoo nga Makagagahom, kag ginapakawalay pulos ninyo ang akon halaran.^[am] Amo gani nga ginahalaran ninyo ako sang mga sapat nga pilason,^[an] piang ukon masakiton. Nagahunahuna bala kamo nga batunon ko ina? ¹⁴ Pakamalauton ko ang dayaon sa inyo, nga nagpromisa nga maghalad sang maayo nga sapat pero ang iya ginhalad sa akon may deperensya. Pakamalauton ko siya kay ako ang gamhanan nga hari kag ginatahod ako sang mga nasyon. Ako, ang Ginoo nga Makagagahom, ang nagasiling sini.”

Ang Silot sa Indi Matinumanon nga mga Pari

2 ^1-2 Nagpadayon sa pagsiling ang Ginoo nga Makagagahom sa mga pari, “Amo ini ang akon paandam sa inyo: Kon indi kamo magpamati sa akon, kag indi ninyo paghatagan sang importansya ang pagpadungog sa akon, pakamalauton ko kamo pati ang mga pagpakamaayo nga ginabaton ninyo bilang mga pari.^[ao] Sa pagkamatuod, ginhimo ko na ini kay wala ninyo paghatagan sang importansya ang pagpadungog sa akon.

³ “Pamati kamo! Tungod sa inyo pagasilutan ko ang inyo mga kaliwat. Kag laptahon ko sa inyo mga guya ang ipot sang mga sapat nga inyo ginhalad, kag ihaboy man kamo sa halabuyan sang ipot.^{[ap] 4} Dapat mahibaluan ninyo nga ginapaandaman ko kamo sini agod makapadayon ang akon kasugtanan sa inyo katigulangan nga si Levi. ⁵ Sa akon kasugtanan kay Levi, ginpromisahan ko siya sang kabuhi^[aq] kag kalinong, basta tahuron niya ako. Kag gintahod niya gani ako. ⁶ Gintudlo niya ang kamatuoran kag indi ang kabutigan. Maayo ang iya relasyon sa akon kag nagkabuhi siya nga matarong. Kag madamo nga mga tawo ang iya ginbuligan nga indi na magpakasala.

⁷ “Sa pagkamatuod, katungdanan ninyo nga mga pari ang pagtudlo sa mga tawo nga mahibaluan nila ang parte sa akon. Kag dapat magpatudlo sila sa inyo kay kamo ang akon mga mensahero. ⁸ Pero wala ninyo pagsunda ang akon pamaagi. Ang inyo pagpanudlo nagtulod sa madamo nga mga tawo sa pagpakasala. Ako, ang Ginoo nga Makagagahom, nagasiling nga ginlapas ninyo ang akon kasugtanan sa inyo katigulangan nga si Levi. ⁹ Gani gintugutan ko nga tamayon kamo kag pakahuy-an sang tanan nga tawo tungod kay wala ninyo pagsunda ang akon mga pamaagi, kag may ginapaboran pa kamo sa inyo pagpanudlo.”

Indi Matutom ang mga Israelinhon

¹⁰ Nagsiling si Malakias sa mga Israelinhon, “Indi bala nga tanan kita may isa lang ka amay?^[ar] Kag indi bala nga isa lang ka Dios ang nagtuga sa aton? Ti ngaa nagaluib kita sa isa kag isa? Sa sinang ginahimo naton, ginabaliwala naton ang kasugtanan sang Dios sa aton mga katigulangan.

¹¹ “Nagluib ang mga taga-Juda; naghimo sila sang makangilil-ad nga butang sa Jerusalem kag sa bug-os nga nasyon sang Israel. Kay ginhigkuan nila ang templo^[as] nga ginahigugma sang Ginoo paagi sa pagpangasawa sang mga babayi nga nagasimba sa iban nga mga dios. ¹² Kabay pa nga ang tawo nga nagahimo sini indi na pagkabigon nga sakop sang katawhan sang Israel, pati ang iya mga anak kag mga apo,^[at] bisan maghalad pa siya sa Ginoo nga Makagagahom.

¹³ “Amo pa gid ini ang inyo ginhimo: Nagasagi kamo hibi sing mabaskog sa halaran sang Ginoo kay wala na niya ginasapak ukon ginakalipay ang inyo mga halad. ¹⁴ Nagapamangkot kamo kon ngaa wala na niya ginasapak ang inyo mga halad. Ina tungod kay saksi ang Ginoo nga nagluib kamo sa inyo asawa nga inyo ginpakaslan sang bataon pa kamo. Ginlapas ninyo ang inyo kasugtanan sa inyo asawa nga magmatutom kamo sa ila. ¹⁵ Indi bala nga gin-isa na kamo sang Ginoo sa lawas kag sa espiritu agod mangin iya kamo?^[au] Kag ngaa nga gin-isa niya kamo? Kay gusto niya nga makapamata kamo sang mga kabataan nga diosnon. Gani siguraduhon ninyo nga indi ninyo pagluiban ang inyo asawa nga inyo ginpakaslan sang bataon pa kamo. ¹⁶ Kay nagasiling ang Ginoo, ang Dios sang Israel, ‘Indi ko gusto nga magbulagay ang mag-asawa. Kon bulagan sang bana ang iya asawa, ginapintasan niya siya.’

“Gani siguraduhon ninyo nga indi ninyo pagluiban ang inyo asawa.”

Ang Adlaw nga Magasilot ang Dios

¹⁷ Nagsiling pa gid si Malakias sa mga Israelinhon, “Ginapatak-an ninyo ang Ginoo sa inyo mga ginahambal. Pero nagapamangkot pa kamo, ‘Ngaa, ano ang amon ginahambal nga natak-an siya?’ Nagahambal kamo nga ang tanan nga nagahimo sang malain maayo sa panulok sang Ginoo kag nalipay siya sa ila. Nagayaguta pa kamo nga nagasiling, ‘Diin na ang Dios sang katarungan?’ ”

3 Pamati kamo sa ginasiling sang Ginoo nga Makagagahom, “Ipadala ko ang akon mensahero sa pagpreparar sang akon alagyan. Dayon ang Ginoo nga inyo ginapaabot gulpi lang nga magaabot sa iya templo. Magaabot ang ginahandom ninyo nga mensahero nga magapatigayon sang akon kasugtanan.”

^2-3 Pero sin-o ang makaantos sa adlaw sang iya pag-abot? Sin-o ang makaagwanta kon magpakita na siya? Kay pareho siya sa kalayo nga nagapapuraw sang metal ukon pareho sang habon nga nagapatinlo. Pagatinluan niya ang mga pari nga mga kaliwat ni Levi pareho sang pagpuraw sang pilak kag bulawan, agod mangin matarong ang ila kabuhi sa ila paghalad sa Ginoo.^{[av] 4} Gani malipay na ang Ginoo sa mga halad sang katawhan sang Juda kag Jerusalem, pareho sang una.

⁵ Nagsiling ang Ginoo nga Makagagahom sa mga Israelinhon, “Magaabot ako sa paghukom sa inyo. Magasaksi ako gilayon kontra sa mga babaylan, sa mga nagapanginbabayi ukon sa mga nagapanginlalaki, sa mga nagasaksi sang butig, sa mga nagadaya sa suweldo sang ila mga trabahador, sa mga nagapigos sa balo nga mga babayi kag sa mga ilo, kag sa mga nagabaliwala sa kinamatarong sang mga indi Israelinhon nga nagaestar upod sa inyo. Himuon ko ini sa inyo nga wala nagatahod sa akon.”

Ang Paghatag sang Ikanapulo

⁶ Nagsiling pa ang Ginoo nga Makagagahom, “Ako, ang Ginoo, wala nagabaylo. Gani kamo nga mga kaliwat ni Jacob wala malaglag. ⁷ Pareho kamo sa inyo mga katigulangan; wala kamo nagasunod kag nagatuman sa akon mga pagsulundan. Karon, magbalik kamo sa akon, ang Ginoo nga Makagagahom, kag magabalik^[aw] ako sa inyo. Pero nagapamangkot kamo, ‘Paano kami makabalik sa imo?’ ⁸ Mamangkot man ako sa inyo, mahimo bala sang tawo nga kawatan ako? Daw imposible! Pero kamo, ginakawatan ninyo ako. Kag karon nagapamangkot pa kamo, ‘Paano ka namon ginakawatan?’ Ginakawatan ninyo ako kay wala kamo nagahatag sang inyo ikanapulo^[ax] kag mga halad. ⁹ Amo ina nga ginapakamalaot ko ang inyo bug-os nga nasyon. ¹⁰ Karon, ginahangkat ko kamo nga tilawan ninyo ako, ang Ginoo nga Makagagahom. Dal-a ninyo ang inyo bug-os nga ikanapulo sa bodega sang templo agod may pagkaon sa akon templo. Kon himuon ninyo ini, padal-an ko na kamo sang ulan^[ay] kag hatagan sang sobra-sobra nga pagpakamaayo. ¹¹ Indi ko pagtugutan nga kaunon sang peste ang inyo mga pananom. Kag ang inyo mga ubas indi magkalapulak. ¹² Tawgon kamo nga bulahan^[az] sang tanan nga nasyon kay maayo ang inyo duta. Ako, ang Ginoo nga Makagagahom, ang nagasiling sini.”

¹³ Nagsiling pa sa ila ang Ginoo, “Masakit ang inyo ginpanghambal parte sa akon. Pero nagapamangkot pa kamo, ‘Ano bala ang ginhambal namon parte sa imo?’ ¹⁴ Nagsiling kamo, ‘Wala sing pulos ang pag-alagad sa Dios. Ano bala ang aton makuha kon tumanon ta ang iya mga ginapatuman sa aton? Kag ano ang aton makuha kon maglakat-lakat kita nga nagapangasubo sa pagpakita sa Ginoo nga Makagagahom nga nagahinulsol kita sa aton mga sala? ¹⁵ Makasiling kita nga bulahan pa gani ang bugalon nga mga tawo. Kay sa pagkamatuod, sila nga mga nagahimo sing malain nagauswag. Kag bisan ginatilawan nila ang pasensya sang Dios wala man sila ginasilutan.’ ”

¹⁶ Dayon atong mga nagatahod sa Ginoo naghambalanay. Nagpamati sa ila ang Ginoo kag nabatian niya ang ila ginahambalan. Ginsulat ang ila mga ngalan^[ba] sa libro nga ara sa atubangan sang Ginoo, agod madumduman niya sila nga nagatahod kag nagadumdom permi sa iya.

¹⁷ Nagsiling ang Ginoo nga Makagagahom parte sa mga tawo nga nagatahod sa iya, “Mangin akon sila espesyal nga katawhan sa adlaw nga magahukom ako. Indi ko sila pagsilutan pareho sang ginahimo sang isa ka amay nga indi magsilot sa iya anak nga nagatuman sa iya. ¹⁸ Kag sa liwat makita sang mga tawo ang kinalain sang matarong kag sang malaot, ang kinalain sang nagaalagad sa akon kag sang wala nagaalagad sa akon.”

Ang Adlaw nga Magasilot ang Dios

4 Nagsiling ang Ginoo nga Makagagahom, “Sigurado gid nga magaabot ang adlaw nga magasilot ako. Mangin pareho ini sang nagadabadaba nga hurnohan. Silutan ko ang tanan nga bugalon kag nagahimo sing malain pareho sang pagsunog sang dagami. Mangin pareho sila sa ginsunog nga kahoy nga wala gid sing may nabilin nga sanga kag gamot. ² Pero kamo iya nga nagatahod sa akon, maeksperiensyahan ninyo ang pagluwas ko sa inyo. Daw pareho ini sa pagbutlak sang adlaw^[bb] nga ang iya silak nagahatag sang kaayuhan. Kag magalukso-lukso kamo sa kalipay pareho sang tinday nga mga baka nga ginpaguwa sa toril. ³ Sa pag-abot sang adlaw nga himuon ko na ini nga mga butang, laglagon ninyo ang mga malaot nga daw sa yab-ok lang nga tapak-tapakon ninyo. Ako, ang Ginoo nga Makagagahom, ang nagasiling sini.

⁴ “Tumana^[bc] ninyo ang Kasuguan sang akon alagad nga si Moises. Ina nga mga sugo kag mga pagsulundan ginhatag ko sa iya didto sa Bukid sang Sinai^[bd] agod ipatuman sa tanan nga katawhan sang Israel.

⁵ “Pamati kamo! Sa indi pa mag-abot ang makahaladlok gid nga adlaw nga magasilot ako, ipadala ko sa inyo si Propeta Elias. ⁶ Ibalik niya ang maayo nga relasyon sang mga ginikanan kag sang mga kabataan, agod nga sa pag-abot ko indi ko pagpakamalauton ang inyo duta.”

Ang mga Katigulangan ni Jesu-Cristo^(A)

1 Amo ini ang mga katigulangan ni Jesu-Cristo^[be] nga kaliwat ni David. Si David nga ini kaliwat ni Abraham.

² Si Abraham amay ni Isaac, si Isaac amay ni Jacob, kag si Jacob amay ni Juda kag sang iya mga utod nga lalaki. ³ Si Juda amay ni Perez kag ni Zera, kag si Tamar ang ila iloy. Si Perez amay ni Hezron, kag si Hezron amay ni Ram.^{[bf] 4} Si Ram amay ni Aminadab, si Aminadab amay ni Nashon, kag si Nashon amay ni Salmon. ⁵ Si Salmon amay ni Boaz, kag si Rahab ang iya iloy. Si Boaz amay ni Obed, kag si Ruth ang iya iloy. Si Obed amay ni Jesse, ⁶ kag si Jesse amay ni Haring David.

Si Haring David amay ni Solomon kag ang iya iloy asawa anay ni Uria. ⁷ Si Solomon amay ni Rehoboam, si Rehoboam amay ni Abia, kag si Abia amay ni Asa. ⁸ Si Asa amay ni Jehoshafat, si Jehoshafat amay ni Joram, kag si Joram amay ni Uzia. ⁹ Si Uzia amay ni Jotam, si Jotam amay ni Ahaz, kag si Ahaz amay ni Hezekia. ¹⁰ Si Hezekia amay ni Manase, si Manase amay ni Amos,^[bg] si Amos amay ni Josia, ¹¹ kag si Josia amay ni Jeconia^[bh] kag sang iya mga utod nga lalaki. Sang sadto nga panahon, ginbihag ang mga taga-Israel pa-Babilonia.

¹² Amo ini ang lista sang mga katigulangan ni Jesus sa tapos mabihag ang mga taga-Israel pa-Babilonia: si Jeconia amay ni Shealtiel, si Shealtiel amay ni Zerubabel, ¹³ si Zerubabel amay ni Abiud, si Abiud amay ni Eliakim, kag si Eliakim amay ni Azor. ¹⁴ Si Azor amay ni Zadok, si Zadok amay ni Akim, kag si Akim amay ni Eliud. ¹⁵ Si Eliud amay ni Eleazar, si Eleazar amay ni Matan, si Matan amay ni Jacob, ¹⁶ si Jacob amay ni Jose nga bana ni Maria. Si Maria amo ang iloy ni Jesus nga ginatawag Cristo. ¹⁷ Gani may 14 ka henerasyon halin kay Abraham hasta kay David. Kag may 14 man ka henerasyon halin kay David hasta sa pagbihag sa mga taga-Israel pa-Babilonia. Halin sa pagbihag pa-Babilonia may 14 pa gid ka henerasyon hasta kay Cristo.

Ang Pagkatawo ni Cristo^(B)

¹⁸ Amo ini ang estorya sang pagkatawo ni Jesu-Cristo: Si Maria nga iya iloy kalaslon na kay Jose. Pero sa wala pa sila mag-upod nasapwan ni Maria nga nagabusong na siya paagi sa Espiritu Santo. ¹⁹ Karon, si Jose nga mangin iya bana isa ka matarong nga tawo kag indi siya luyag nga mahuy-an si Maria sa mga tawo. Gani ginpakamaayo niya nga bulagan si Maria sa tago lang. ²⁰ Samtang ginahunahuna ni Jose ang iya himuon, nagpakita sa iya sa damgo ang anghel sang Ginoo nga nagasiling, “Jose, kaliwat ni David, indi ka magkahadlok nga magpangasawa kay Maria, kay nagabusong siya paagi sa Espiritu Santo. ²¹ Magabata siya sing lalaki kag ngalanan mo ang bata nga Jesus,^[bi] kay luwason niya ang iya katawhan sa ila mga sala.” ²² Natabo ini agod matuman ang ginsiling sang Ginoo paagi sa propeta nga nagsiling, ²³ “Magabusong ang isa ka birhen kag magabata sing lalaki. Kag pagatawgon ang ini nga bata nga Emmanuel”^[bj] (nga kon sayuron, “Ang Dios kaupod naton”). ²⁴ Gani pagbugtaw ni Jose gintuman niya ang ginsiling sang anghel sang Ginoo, kag ginpangasawa niya si Maria. ²⁵ Pero wala niya gintandog si Maria samtang wala pa ini makabata. Sang nakabata na si Maria, gin-ngalanan ni Jose ang bata nga Jesus.

Ginsimba si Jesus sang mga Lalaki nga Halin sa Sidlangan

2 Natawo si Jesus sa Betlehem nga sakop sang Judea sang panahon nga si Herodes ang hari. May nag-abot nga mga tawo sa Jerusalem halin sa sidlangan nga nagatuon parte sa kahulugan sang mga bituon. ² Nagpamangkot sila, “Diin bala natawo ang hari sang mga Judio? Nakita namon ang iya bituon sa sidlangan, gani nagkadto kami diri sa pagsimba sa iya.”

³ Sang pagkabati sini ni Haring Herodes, indi siya mapahamtang, pati ang tanan nga tawo sa Jerusalem. ⁴ Gani ginpatawag niya ang tanan nga manugdumala nga mga pari kag mga manunudlo sang Kasuguan,^[bk] kag nagpamangkot siya sa ila kon diin matawo ang Cristo. ⁵ Nagsabat sila, “Didto sa Betlehem nga sakop sang Judea, kay amo ini ang ginsulat sang isa ka propeta,

⁷ Pagkabati sadto ni Herodes, ginpatawag niya sing sekreto ang mga tawo nga naghalin sa sidlangan kag ginpamangkot sila kon san-o gid nagguwa ang bituon nga ila nakita. ⁸ Pagkatapos ginpakadto niya sila sa Betlehem. Nagsiling siya, “Lakat kamo kag pangitaa ninyo sing maayo ang bata. Kag kon makita ninyo siya, pahibalua ninyo ako, agod makakadto man ako kag makasimba sa iya.” ^9-10 Sang mahambal ini sang hari, naglakat ang mga tawo nga halin sa sidlangan. Samtang nagalakat sila nakita nila ang bituon nga ila anay nakita. Gani nalipay gid sila. Nag-una sa ila ang bituon hasta sa lugar nga sa diin nahamtang ang bata. ¹¹ Pagsulod nila sa balay, nakita nila ang bata kag ang iya iloy nga si Maria. Nagluhod sila kag nagsimba sa bata. Dayon ginbuksan nila ang ila dala, kag naghalad sila sa bata sang bulawan, insenso, kag pahamot nga mira.^[bm]

¹² Pagpauli nila nag-agi sila sa lain nga dalan kay ginpaandaman sila sang Dios paagi sa damgo nga indi na sila magbalik kay Herodes.

Ang Pagpalagyo sa Egipto

¹³ Sang makahalin na ang mga tawo nga halin sa sidlangan, nagpakita ang anghel sang Ginoo kay Jose sa damgo kag nagsiling, “Bangon ka, dal-a ang bata kag ang iya iloy kag magpalagyo kamo sa Egipto. Didto lang anay kamo magpabilin hasta nga magsiling ako sa inyo nga puwede na kamo makabalik, kay pangitaon ni Herodes ang bata agod patyon siya.”

¹⁴ Gani sadto gid nga gab-i, nagbangon si Jose kag gindala niya ang mag-iloy didto sa Egipto. ¹⁵ Nagtiner sila didto hasta napatay si Herodes.

Ini natabo agod matuman ang ginsiling sang Ginoo paagi sa propeta nga nagsiling, “Gintawag ko ang akon anak halin sa Egipto.”^[bn]

Ang Pagpamatay sa mga Bata

¹⁶ Sang mahibaluan ni Herodes nga gindayaan siya sang mga tawo nga halin sa sidlangan, naakig gid siya. Nagmando siya nga pamatyon ang tanan nga bata nga lalaki sa Betlehem kag sa palibot sini, nga nagaedad sang duha ka tuig paidalom. Kay suno sa iya nahibaluan sa mga tawo nga naghalin sa sidlangan, mga duha na ka tuig ang nakaligad halin sang ila pagkakita sang bituon.

¹⁷ Sa sina nga pagpamatay sa mga bata, natuman ang gintagna ni Propeta Jeremias nga nagasiling,

Ang Pagbalik halin sa Egipto

¹⁹ Sang patay na si Herodes, nagpakita ang anghel sang Ginoo kay Jose sa damgo didto sa Egipto. ²⁰ Nagsiling siya, “Bangon ka, dal-a ang bata kag ang iya iloy kag magbalik kamo sa Israel, tungod kay napatay na ang mga nagahingabot sa bata.” ²¹ Gani nagbangon si Jose kag gindala niya ang mag-iloy pabalik sa Israel.

²² Pero sang pagkabati ni Jose nga si Arkelaus amo ang nagbulos sa iya amay nga si Herodes bilang hari sa Judea, hinadlukan siya nga magpauli didto. Sang mapaandaman pa gid siya sang Dios paagi sa damgo, nagderetso siya sa probinsya sang Galilea, ²³ kag didto sila nag-estar sa banwa sang Nazaret. Gani natuman ang ginsiling sang mga propeta sang una nga tawgon ang Cristo nga Nazaretnon.

Ang Pagwali ni Juan nga Manugbautiso^(C)

3 Karon, nag-abot ang tion nga si Juan nga manugbautiso nagkadto sa kamingawan sang Judea, kag nagsugod siya sa pagwali sa mga tawo. Nagsiling siya, ² “Hinulsuli kag bayai ninyo ang inyo mga sala, kay malapit na^[bp] ang paghari sang Dios!”^{[bq] 3} Si Juan amo ang ginhambal ni Propeta Isaias sang nagsiling siya,

⁴ Ang bayo ni Juan hinimo halin sa bulbol sang kamelyo kag ang iya paha panit. Ang iya pagkaon apan kag dugos. ⁵ Madamo gid nga mga tawo ang nagkadto sa iya halin sa Jerusalem, sa tanan nga banwa sang Judea, kag sa tanan nga lugar sa pihak kag pihak sang Suba sang Jordan. ⁶ Gintuad nila ang ila mga sala kag ginbautisohan sila ni Juan sa Suba sang Jordan.

⁷ Nakita ni Juan nga madamo nga mga Pariseo kag mga Saduceo^[bs] ang nagkadto sa pagpabautiso. Nagsiling siya sa ila, “Kamo nga mga kaliwat sang mga man-og! Sin-o ang nagsiling sa inyo nga makapalagyo kamo sa palaabuton nga kaakig sang Dios? ⁸ Kon matuod nga naghinulsol kamo sa inyo mga sala, pamatud-i ninyo ini sa inyo mga binuhatan. ⁹ Indi kamo magsiling nga indi kamo pagsilutan tungod kay kamo mga kaliwat ni Abraham. Kay bisan ang mga bato nga ini sarang mahimo sang Dios nga mga anak ni Abraham. ¹⁰ Tandai ninyo ini: ang wasay handa na sa pagtapas sa puno sang mga kahoy. Ang tagsa ka kahoy nga wala nagapamunga sang maayo nga bunga pagatapson kag ihaboy sa kalayo.

¹¹ “Ako nagabautiso sa inyo sa tubig sa pagpakilala nga nagahinulsol na kamo sa inyo mga sala, pero may magaabot nga nagasunod sa akon nga mas gamhanan pa sang sa akon kag indi gani ako takos nga mangin iya suluguon.^[bt] Siya magabautiso sa inyo sa Espiritu Santo kag sa kalayo. ¹² Pareho siya sa tawo nga nagapahangin sang iya inani agod painon ang tinggas sa upa. Ang tinggas ibutang niya sa bodega, pero ang upa sunugon niya sa kalayo nga indi gid mapatay.”

Ang Pagbautiso kay Jesus^(D)

¹³ Karon, naghalin si Jesus sa Galilea kag nagkadto kay Juan didto sa Suba sang Jordan agod magpabautiso. ¹⁴ Indi kuntani magbautiso si Juan sa iya, kay siling niya, “Ngaa magpabautiso ka sa akon? Ako gani ang kinahanglan magpabautiso sa imo.” ¹⁵ Pero nagsiling si Jesus sa iya, “Sige lang, tungod nga amo ini ang dapat naton nga himuon agod matuman ang gusto sang Dios.” Gani nagsugot si Juan nga bautisohan si Jesus. ¹⁶ Sang mabautisohan na si Jesus, nagtakas siya sa tubig. Dayon nag-abri ang langit kag nakita ni Jesus ang Espiritu sang Dios nga naghugpa sa iya pareho sang pating. ¹⁷ Kag may tingog nga nabatian halin sa langit nga nagasiling, “Amo ini ang akon hinigugma nga Anak. Nalipay gid ako sa iya.”

Ang Pagsulay kay Jesus^(E)

4 Pagkatapos sadto, gindala sang Espiritu Santo si Jesus sa kamingawan agod sulayon ni Satanas. ² Sa sulod sang 40 ka adlaw kag 40 ka gab-i nagpuasa si Jesus, kag gin-gutom siya. ³ Nagpalapit sa iya ang manugsulay nga si Satanas kag nagsiling, “Kon ikaw ang Anak sang Dios, himua ini nga mga bato nga mangin tinapay.” ⁴ Pero nagsabat si Jesus sa iya, “Nagasiling ang Kasulatan, ‘Indi lang sa pagkaon mabuhi ang tawo, kundi sa tagsa ka pulong sang Dios.’ ”^[bu]

⁵ Dayon gindala siya ni Satanas sa Jerusalem, ang balaan nga siyudad,^[bv] didto sa pinakamataas nga parte sang templo. ⁶ Kag nagsiling siya kay Jesus, “Kon ikaw ang Anak sang Dios, lukso ka paidalom. Kay nagasiling ang Kasulatan, ‘Suguon sang Dios ang iya mga anghel sa pagbantay sa imo. Saluon ka nila agod indi mapilas ang imo tiil sa bato.’ ”^[bw]

⁷ Pero ginsabat siya ni Jesus, “Nagasiling ang Kasulatan, ‘Indi pagtestingi ang Ginoo nga imo Dios.’ ”^[bx]

⁸ Sa liwat gindala pa gid niya si Jesus sa mataas gid nga bukid, kag ginpakita sa iya ang tanan nga ginharian sang kalibutan kag ang iya sini gahom kag manggad. ⁹ Nagsiling si Satanas sa iya, “Ini tanan ihatag ko sa imo kon magluhod ka kag magsimba sa akon.” ¹⁰ Dayon nagsiling si Jesus, “Palayo ka Satanas! Nagasiling ang Kasulatan, ‘Simbahon mo ang Ginoo nga imo Dios kag siya gid lang ang imo alagaron.’ ”^[by]

¹¹ Dayon naghalin si Satanas, kag nag-abot ang mga anghel sang Dios kag nag-alagad kay Jesus.

Nagsugod si Jesus sang Iya Buluhaton sa Galilea^(F)

¹² Sang mabatian ni Jesus nga napriso si Juan nga manugbautiso, nagbalik siya sa Galilea. ¹³ Wala siya nagtiner sa Nazaret kundi nagderetso siya sa Capernaum. Ini nga banwa ara sa higad sang Dagat^[bz] sang Galilea kag sakop sang Zebulun kag Naftali. ¹⁴ Natabo ini agod matuman ang gintagna ni Propeta Isaias nga nagasiling,

¹⁷ Halin sadto nagsugod si Jesus sa pagwali. Nagsiling siya sa mga tawo, “Maghinulsol kamo kag bayai na ninyo ang inyo mga sala, kay malapit na^[cc] ang paghari sang Dios.”^[cd]

Gintawag ni Jesus ang Apat ka Mangingisda^(G)

¹⁸ Sang nagalakat si Jesus sa higad sang Dagat sang Galilea, nakita niya ang mag-utod nga si Simon nga ginatawag Pedro kag si Andres nga nagaladlad sang pukot. Mga mangingisda sila. ¹⁹ Nagsiling si Jesus sa ila, “Sunod kamo sa akon kag indi na isda ang inyo pangitaon, kay himuon ko kamo nga mga mangingisda sang mga tawo.” ²⁰ Sa gilayon ginbayaan nila ang ila mga pukot kag nagsunod sa iya.

²¹ Pagkatapos sadto, nagpadayon si Jesus sa paglakat, kag sa unhan nakita niya ang mag-utod nga si Santiago kag si Juan nga mga anak ni Zebedee. Nagapamuna sila sang ila pukot didto sa sakayan kaupod sang ila amay. Gintawag ni Jesus ang mag-utod, ²² kag sa gilayon ginbayaan nila ang ila sakayan kag ang ila amay kag nagsunod sila kay Jesus.

Nagpanudlo kag Nagpang-ayo si Jesus^(H)

²³ Naglibot si Jesus sa bug-os nga Galilea nga nagapanudlo sa mga simbahan sang mga Judio. Ginwali niya sa ila ang Maayong Balita parte sa paghari sang Dios, kag ginpang-ayo niya ang tanan nga klase sang balatian sang mga tawo. ²⁴ Nangin bantog siya sa bug-os nga Syria, gani nagdala ang mga tawo sang tanan nga masakiton sa iya: bisan ang mga nagaantos sing tama sa ila mga masakit, ang mga ginagamhan sang malaot nga mga espiritu, ang mga kuyapon, kag ang mga paralitiko. Ginpang-ayo sila tanan ni Jesus. ²⁵ Madamo gid nga mga tawo ang nagsunod kay Jesus halin sa Galilea, Decapolis, Jerusalem, Judea, kag sa tabok sang Suba sang Jordan.