Bible in 90 Days

Ginpadala ni Jesus ang 72 Niya ka Sumulunod

10 Pagkatapos sadto, nagpili ang Ginoo sang 72^[a] pa gid ka tawo kag ginpadala niya sila sing tagduha-duha sa mga banwa nga iya pagakadtuan. ² Nagsiling siya sa ila, “Malapad ang alanihon pero diutay gid lang ang manug-ani. Gani magpangamuyo kamo sa Ginoo nga tag-iya sang alanihon, nga magpadala siya sang mga manug-ani sa iya alanihon. ³ Lakat kamo! Pero mag-andam kamo, kay pareho kamo sa mga karnero nga akon ginapadala sa mabangis nga mga ido.^{[b] 4} Indi kamo magdala sang kahita, bag, ukon sandalyas. Indi man kamo magdulog sa dalan kag magpanamyaw sa inyo masugata^{[c] 5} Kon magsulod kamo sa isa ka balay, magsiling kamo, ‘Kabay nga bendisyunan sang Dios ini nga pamilya.’ ⁶ Kag kon bagay sila nga magbaton sa inyo pagbendisyon, bendisyunan sila sang Dios. Pero kon indi, indi man sila pagbendisyunan sang Dios. ⁷ Magdayon kamo sa una nga balay nga nagabaton sa inyo, kag indi kamo magsaylo-saylo sang inyo dalayunan. Batuna ninyo ang ila ginapakaon sa inyo, kay ang nagapangabudlay dapat lang nga suhulan. ⁸ Kag kon diin kamo nga lugar magkadto nga ang mga tawo magabaton sa inyo, kauna ninyo ang bisan ano nga ila ginapakaon sa inyo. ⁹ Ayuha ninyo ang mga nagamasakit kag sugiri ninyo sila nga malapit na^[d] ang paghari sang Dios sa ila. ¹⁰ Pero kon mag-abot kamo sa isa ka banwa nga ang mga tawo indi magbaton sa inyo, magkadto kamo sa mga karsada kag magsiling, ¹¹ ‘Tungod nga indi kamo magbaton sa amon, bisan ang yab-ok sang inyo banwa nga nagatapik sa amon tiil amon taktakon bilang paandam kontra sa inyo. Tandai ninyo ini: malapit na ang paghari sang Dios.’ ” ¹² Dayon nagsiling si Jesus, “Sugiran ko kamo, sa adlaw sang paghukom, mas labaw pa nga silot ang mabaton nila sang sa mga taga-Sodom.”

Ang mga Banwa nga Wala Naghinulsol^(A)

¹³ Dayon nagsiling si Jesus, “Kaluluoy kamo nga mga taga-Corazin! Kaluluoy man kamo nga mga taga-Betsaida! Kay kon ang mga milagro nga akon ginhimo sa inyo ginhimo ko sa Tyre kag sa Sidon, dugay na kuntani sila nagsuksok sang sako kag nagbutang sang abo sa ila mga ulo sa pagpakita nga nagahinulsol sila sa ila mga sala. ¹⁴ Gani sa adlaw sang paghukom, mas labaw pa nga silot ang mabaton ninyo sang sa mga taga-Tyre kag taga-Sidon. ¹⁵ Kag kamo nga mga taga-Capernaum nagahunahuna nga dayawon kamo bisan didto sa langit. Pero sa impyerno^[e] gid kamo itagbong!”

¹⁶ Dayon nagsiling si Jesus sa iya mga inugpadala, “Ang nagapamati sa inyo nagapamati man sa akon, kag ang nagasikway sa inyo nagasikway man sa akon, kag ang nagasikway sa akon nagasikway man sa nagpadala sa akon.”

Ang Pagbalik sang 72 ka Sumulunod

¹⁷ Pagbalik sang 72 nga ginpadala sang Ginoo malipayon gid sila, kag nagsiling sila kay Jesus, “Ginoo, bisan ang malaot nga mga espiritu nagtuman sa amon paagi sa imo ngalan!”^[f]

¹⁸ Nagsiling si Jesus sa ila, “Nakita ko ang pagkahulog ni Satanas halin sa langit nga daw kilat kadasig. ¹⁹ Ginhatagan ko kamo sang awtoridad agod madaog ninyo ang malaot nga mga espiritu kag ang tanan nga gahom sang aton kaaway nga si Satanas,^[g] kag indi gid kamo maano. ²⁰ Pero indi kamo magkalipay tungod nga ang malaot nga mga espiritu nagtuman sa inyo, kundi magkalipay kamo tungod nga ang inyo ngalan nasulat na didto sa langit.”

Ginlipay si Jesus sang Espiritu Santo^(B)

²¹ Sang sadto nga tion, ginlipay gid si Jesus sang Espiritu Santo. Nagsiling si Jesus, “Amay, nga tag-iya sang langit kag sang duta, ginadayaw ko ikaw tungod nga ang kamatuoran nga gintago mo sa mga tawo nga ginakabig nga mga maalam kag may mga tinun-an ginpahayag mo sa mga tawo nga pareho sang mga bata nga diutay ang kaalam. Amay, salamat gid nga amo ina ang imo kabubut-on.” ²² Pagkatapos sadto, nagsiling si Jesus sa mga tawo, “Ang tanan nga butang gintugyan sa akon sang akon Amay. Ang Amay lang ang nakakilala sa akon nga iya Anak. Kag ang nakakilala sa Amay ako gid lang nga iya Anak kag ang mga tawo nga buot ko nga ipakilala sa Amay.”

²³ Dayon nag-atubang si Jesus sa iya mga sumulunod kag naghambal sa ila nga silahanon lang, “Bulahan kamo tungod nga nakita gid ninyo ang mga butang nga akon ginapanghimo. ²⁴ Sa pagkamatuod, madamo nga mga propeta kag mga hari sang una ang naghandom nga makakita kag makabati sang inyo nakita kag nabatian subong, pero wala natabo ini sa ila tiyempo.”

Ang Maayo nga Samariahanon

²⁵ May isa didto ka manunudlo sang Kasuguan nga nagtindog kag nagpamangkot sa pagdakop-dakop kay Jesus, “Manunudlo, ano ang akon dapat himuon agod maangkon ko ang kabuhi nga wala sing katapusan?” ²⁶ Nagsabat si Jesus sa iya, “Ano bala ang ginasiling sang Kasuguan suno sa imo nabasahan?” ²⁷ Nagsabat ang tawo, “Higugmaon mo ang Ginoo nga imo Dios sa bug-os mo nga tagipusuon, sa bug-os mo nga kalag, sa bug-os mo nga kusog, kag sa bug-os mo nga hunahuna.^[h] Kag higugmaon mo ang imo kapareho pareho sang paghigugma mo sa imo kaugalingon.”^{[i] 28} Nagsiling si Jesus sa iya, “Husto gid ang imo sabat. Himua ina agod may kabuhi ka nga wala sing katapusan.”

²⁹ Pero indi gusto sang manunudlo sang Kasuguan nga mahuy-an siya, gani nagpamangkot pa gid siya, “Sin-o bala ang akon kapareho?” ³⁰ Ginsabat siya ni Jesus paagi sa isa ka estorya. Siling niya, “May isa ka tawo nga nagdulhog pa-Jerico halin sa Jerusalem. Samtang nagalakat siya, hinali lang nga ginbanggaan siya sang mga tulisan. Ginkuha nila ang iya pagkabutang pati ang iya bayo, ginbakol nila siya, kag ginbayaan nga lipong kag daw patay na. ³¹ Natabuan man nga may pari nga nagdulhog sa amo nga dalan. Pagkakita niya sang tawo nga nagahamyang, naglikaw siya sa pihak sang dalan kag gin-agyan lang niya siya. ³² Nag-agi man didto ang isa ka Levita.^[j] Pagkakita niya sang tawo naglikaw man siya kag nag-agi lang. ³³ Sang ulihi may nakaagi nga Samariahanon. Pagkakita niya sa tawo nga ginbakol naluoy gid siya. ³⁴ Gani ginpalapitan niya siya kag ginbulong. Ginbutangan niya sang lana kag bino ang iya pilas kag ginbugkusan. Dayon ginpasakay niya siya sa iya ginasakyan nga sapat kag gindala sa isa ka dalayunan. Didto, gin-atipan pa gid niya siya. ³⁵ Sang madason nga adlaw, ginhatagan niya sing kuwarta ang tag-iya sang dalayunan kag nagsiling, ‘Atipanon mo siya, kag kon kulangon pa ang akon ginhatag sa imo dugangan ko lang ini sa akon pagbalik diri.’ ”

³⁶ Dayon naghambal si Jesus sa manunudlo sang Kasuguan, “Ti sa imo, sin-o bala sa ila nga tatlo ang nagpakita nga siya ang kapareho sang ginbanggaan sang mga tulisan?” ³⁷ Nagsiling ang manunudlo sang Kasuguan, “Ang tawo nga nagpakita sang kaluoy sa iya.” Nagsiling dayon si Jesus, “Himua man ang pareho sang ginhimo niya.”

Nagbisita si Jesus sa Ila ni Marta kag Maria

³⁸ Nagpadayon sa paglakat si Jesus kag ang iya mga sumulunod, kag nakaabot sila sa isa ka baryo. May babayi didto nga ang iya ngalan si Marta. Ginpadayon niya sila sa iya balay. ³⁹ May utod siya nga si Maria nga nagpungko didto sa tiilan ni Ginoong Jesus kay gusto niya magpamati sang iya mga ginatudlo. ⁴⁰ Pero si Marta nagapalibog gid sa paghimos sang pagkaon nila ni Jesus. Gani nagpalapit siya kay Jesus kag nagsiling, “Ginoo, wala lang bala sing kaso sa imo nga ginapabay-an lang ako sang akon utod sa paghimos sang pagkaon? Abi hambali man siya nga buligan niya ako!” ⁴¹ Nagsabat ang Ginoo sa iya, “Ikaw Marta, madamo nga mga butang ang imo ginapaligban. ⁴² Isa ka butang gid lang ang kinahanglan kag amo ini ang ginpili ni Maria nga labing maayo, kag wala sing may makakuha sini sa iya.”

Nagtudlo si Jesus Parte sa Pangamuyo^(C)

11 Isa sadto ka adlaw, sang pagkatapos pangamuyo ni Jesus, ang isa sang iya mga sumulunod nagpalapit sa iya kag nagsiling, “Ginoo, si Juan nga manugbautiso nagtudlo sa iya mga sumulunod sa pagpangamuyo. Tudlui man kami magpangamuyo.”

² Gani nagsiling si Jesus sa ila, “Magpangamuyo kamo pareho sini:

⁵ Nagsiling pa gid si Jesus sa ila, “Abi kon may amigo ka, kag sa tungang gab-i magkadto ka sa iya balay kag magsiling sa iya, ‘Amigo, pahulama ako anay sang pagkaon,^{[l] 6} kay may amigo ako nga bag-o lang nag-abot kag wala gid ako sang ipakaon sa iya.’ ⁷ Dayon magsabat siya sa sulod, ‘Indi na ako pagtublaga. Nasiradhan na namon ang puwertahan kag nagahigda na ako kag ang akon mga bata, gani mabudlay na sa akon ang pagbangon agod hatagan ka.’ ⁸ Pero ang matuod, bisan daw indi siya magbangon kag maghatag sa imo, bisan amigohay pa kamo, magabangon gid siya kag magahatag sang imo ginakinahanglan tungod kay wala ka nagahuyahuya sa pagpilit sa iya. ⁹ Gani ginasilingan ko kamo: Magpangayo kamo sa Dios kag hatagan niya kamo. Pangitaa ninyo sa iya ang inyo ginapangita kag makita ninyo. Magpanuktok kamo kag pagabuksan niya kamo. ¹⁰ Kay ang tanan nga nagapangayo, nagabaton. Ang mga nagapangita, makakita. Kag ang mga nagapanuktok, pagabuksan. ¹¹ Kamo nga mga ginikanan,^[m] kon magpangayo ang inyo bata sang isda hatagan bala ninyo sing man-og? ¹² Kon magpangayo siya sang itlog, hatagan bala ninyo sang iwi-iwi? Siyempre indi! ¹³ Ti kon kamo nga mga tawo nga malaot makahibalo maghatag sang maayo nga mga butang sa inyo mga bata, daw ano pa gid ang inyo Amay sa langit! Ihatag gid niya ang Espiritu Santo sa mga nagapangayo sa iya.”

Si Jesus kag ang Hari sang Malaot nga mga Espiritu^(D)

¹⁴ Isa sadto ka tion nagtabog si Jesus sang malaot nga espiritu nga nagsulod sa isa ka tawo nga nangin kabangdanan sang iya pagkaapa. Sang matabog niya ang malaot nga espiritu, nakahambal dayon ang apa. Natingala gid ang mga tawo. ¹⁵ Pero may mga tawo didto nga nagsiling, “Nagatabog siya sang malaot nga mga espiritu paagi sa gahom nga ginhatag sa iya ni Satanas^[n] nga amo ang pangulo sang malaot nga mga espiritu.” ¹⁶ Ang iban didto gusto nga tilawan si Jesus, gani nagpangayo sila sa iya sang milagro halin sa Dios^[o] bilang pamatuod nga ginpadala siya sang Dios. ¹⁷ Pero nahibaluan ni Jesus ang ila hunahuna, gani nagsiling siya sa ila, “Kon ang mga pumuluyo sang isa ka ginharian magbinahin-bahin kag mag-ilinaway, ina nga ginharian malaglag. Amo man ang matabo sa panimalay kon ang mga nagaestar dira magbinahin-bahin kag mag-ilinaway. ¹⁸ Gani kon si Satanas kag ang iya mga sakop magbinahin-bahin kag mag-ilinaway, paano makapadayon ang iya ginharian? Kay nagasiling man bala kamo nga nagatabog ako sang malaot nga mga espiritu paagi sa gahom nga ginhatag sa akon ni Satanas nga pangulo sang malaot nga mga espiritu. ¹⁹ Kon si Satanas ang naghatag sa akon sang gahom para magtabog sang malaot nga mga espiritu, sin-o ang naghatag sang gahom sa inyo mga sumulunod nga nagatabog man sang malaot nga mga espiritu? Ang inyo mga sumulunod mismo nagapamatuod nga sala gid kamo. ²⁰ Karon, tungod kay nagatabog ako sang malaot nga mga espiritu paagi sa gahom sang Dios, nagapamatuod ini nga ang paghari sang Dios nag-abot na sa inyo.”

²¹ Ginsugiran sila ni Jesus sang isa pa ka paanggid, “Kon nagaguwardya ang makusog nga tawo sa iya balay, nga kompleto ang armas, indi gid maano ang iya mga pagkabutang. ²² Pero kon sulungon siya sang mas makusog pa sang sa iya, mapierdi siya. Ang iya ginasaligan nga mga armas kuhaon sa iya, kag pati ang tanan niya nga mga pagkabutang pamartidahon pa.”

²³ Pagkatapos nagsiling si Jesus, “Ang wala nagaapin sa akon, kontra sa akon. Kag ang wala nagabulig sa akon sa pagtipon sang mga tawo sa Dios nagapalapta lang.”

Ang Pagbalik sang Malaot nga Espiritu^(E)

²⁴ “Kon ang malaot nga espiritu magguwa sa tawo nga iya ginsudlan, nagalibot siya sa mga lugar nga wala sing tubig kay nagapangita siya sang lugar nga iya mapahuwayan. Kon indi siya makakita sang palahuwayan, magahunahuna siya nga magbalik na lang sa iya ginhalinan. ²⁵ Kag kon sa iya pagbalik makita niya nga ang iya ginhalinan matinlo na kag nahimos ang tanan, ²⁶ malakat siya dayon kag manghagad sang pito pa gid ka espiritu nga mas malaot pa sang sa iya. Magasulod sila sa sadto nga tawo kag didto mag-estar. Kag ang kahimtangan sang tawo mangin grabe pa gid sang sa una.”

Ang Matuod nga Pagkabulahan

²⁷ Pagkatapos hambal ni Jesus sadto, may babayi didto sa kadam-an nga nagsinggit sa iya, “Bulahan ang babayi nga nagbusong kag nagpatiti sa imo!” ²⁸ Nagsabat si Jesus, “Pero mas bulahan ang mga tawo nga nagapamati kag nagatuman sang pulong sang Dios.”

Ginpangayuan si Jesus sang Milagro^(F)

²⁹ Samtang nagadamo pa gid ang mga tawo nga nagatilipon kay Jesus, nagsiling siya, “Kamo nga mga tawo sa sini nga henerasyon tama kalaot. Nagapangayo kamo sang milagro bilang pamatuod nga ginpadala ako sang Dios. Pero wala sing milagro nga ipakita sa inyo luwas sa milagro nga pareho sang natabo kay Jonas. ³⁰ Subong nga si Jonas nangin tanda sa mga taga-Nineve, ang matabo sa akon nga Anak sang Tawo mangin tanda man sa inyo. ³¹ Sa adlaw sang paghukom, mabanhaw^[p] ang Rayna sang Bagatnan^[q] upod sa inyo nga mga tawo sa sini nga henerasyon kag basulon niya kamo. Kay naghalin pa siya sa malayo gid nga lugar^[r] sa pagpamati sa kaalam ni Haring Solomon. Karon may ari diri nga labaw pa kay Solomon, pero wala kamo nagpamati sa iya. ³² Sa adlaw sang paghukom, mabanhaw man ang mga taga-Nineve upod sa inyo nga mga tawo sa sini nga henerasyon kag basulon man nila kamo. Kay pagkabati sang mga taga-Nineve sadto sang wali ni Jonas, naghinulsol sila. Karon may ari diri nga labaw pa kay Jonas, pero wala kamo naghinulsol sang nagwali siya sa inyo.”

Ang Suga nga Ara sa Aton^(G)

³³ Nagsiling pa gid si Jesus, “Wala sing tawo nga nagasindi sang suga kag taguon lang niya ini dayon ukon takluban sang sulukban, kundi ginabutang ini sa tulungtungan agod masanagan ang mga nagasulod sa balay. ³⁴ Ang aton mata amo ang suga sang aton lawas. Kon masanag ang imo panulok, masanagan ang imo bug-os nga lawas. Pero kon madulom ang imo panulok, madulman ang imo bug-os nga lawas. ³⁵ Gani siguruhon mo nga nasanagan ka gid, kay basi nga ang imo ginasiling nga masanag madulom. ³⁶ Kag kon ang imo bug-os nga lawas nasanagan kag wala gid sing parte nga nadulman, masanagan ang tanan, pareho sang pagsiga sang suga sa imo.”

Ang mga Ginpanghambal ni Jesus Kontra sa mga Pariseo kag mga Manunudlo sang Kasuguan^(H)

³⁷ Pagkatapos hambal ni Jesus, may isa ka Pariseo nga nag-agda sa iya nga magkaon sa iya balay. Gani nag-upod si Jesus kag nagkaon. ³⁸ Natingala ang Pariseo sang makita niya nga wala nagpanghugas si Jesus antes magkaon suno sa ila ritual. ³⁹ Gani naghambal ang Ginoo sa iya, “Kamo nga mga Pariseo, ginahugasan ninyo ang sa guwa lang nga bahin sang tasa kag pinggan bilang ritual, pero ang sa sulod ninyo puno sang kadalok kag kalautan. ⁴⁰ Mga buang-buang! Indi bala nga ang Dios nga naghimo sang guwa nga bahin amo man ang naghimo sang sulod nga bahin? ⁴¹ Gani agod mangin matinlo kamo, kaluoyi ninyo ang mga imol kag indi ninyo pagdaluki kon ano man ang ila mga kinahanglanon.

⁴² “Kaluluoy kamo nga mga Pariseo! Ginahatag ninyo ang inyo ikanapulo bisan sang inyo mga panakot, pero ginabaliwala ninyo ang paghimo sang matarong sa inyo isigkatawo kag ang paghigugma sa Dios. Maghatag kamo sang inyo ikanapulo pero indi ninyo pag-ibaliwala ang paghimo sang sinang mas importante nga mga butang.

⁴³ “Kaluluoy kamo nga mga Pariseo! Kay kon ara kamo sa mga simbahan, gusto gid ninyo magpungko sa mga pulungkuan nga para sa mga dungganon. Kag sa mga lugar nga madamo sang tawo, gusto gid ninyo nga magtahod sila sa inyo. ⁴⁴ Kaluluoy kamo! Pareho kamo sa lulubngan nga wala sing tanda kag ginatapakan lang sang mga tawo nga wala kahibalo nga lulubngan gali ato.”^[s]

⁴⁵ Nagsiling ang isa ka manunudlo sang Kasuguan, “Manunudlo, sa imo panghambal ginainsultuhan mo man kami.” ⁴⁶ Nagsabat si Jesus, “Kamo nga mga manunudlo sang Kasuguan, kaluluoy man kamo! Kay ginapabug-atan ninyo ang mga tawo sa madamo nga mga pagsulundan nga ginadugang ninyo sa Kasuguan, pero kamo mismo wala gani nagatuman. ⁴⁷ Kaluluoy kamo! Nagapakay-o kamo sang mga lulubngan sang mga propeta nga ginpamatay sang inyo mga katigulangan. ⁴⁸ Gani nagapamatuod kamo kag nagakomporme man sang ila mga ginhimo. Kay sila ang nagpamatay sang mga propeta kag kamo ang nagapakay-o sang ila mga lulubngan. ⁴⁹ Amo gani nga suno sa kaalam sang Dios nagsiling siya, ‘Magapadala ako sa ila sang mga propeta kag mga apostoles; ang iban sang akon ipadala pagapatyon nila, kag ang iban hingabuton nila.’ ⁵⁰ Gani kamo nga mga tawo sa sini nga henerasyon pagasilutan man sang Dios tungod sang ila pagpamatay sang mga propeta sang una, halin pa sang pagtuga sang kalibutan— ⁵¹ halin kay Abel hasta kay Zacarias nga ginpatay sa tunga sang halaran kag sang templo. Huo, nagasiling ako sa inyo, kamo nga mga tawo sa sini nga henerasyon silutan gid tungod sang ila mga ginhimo.

⁵² “Kaluluoy kamo nga mga manunudlo sang Kasuguan! Kay ginatago ninyo ang yabi sa pag-intiendi sang kamatuoran. Indi lang nga wala kamo nagasunod sa kamatuoran, kundi ginabalabagan pa ninyo ang iban nga gusto magsunod.”

⁵³ Pagkatapos nga naghalin si Jesus sa balay, ang mga manunudlo sang Kasuguan kag ang mga Pariseo nagsugod na nga magdumot gid sa iya. Sige ang ila pamangkot sa iya parte sa nagkalain-lain nga mga butang ⁵⁴ sa pagdakop-dakop sa iya mga pulong.

Mag-andam sa mga Tawo nga Pakita-kita lang ang Ila Ginahimo^(I)

12 Sang nagdugok ang linibo-libo nga mga tawo kay Jesus kag nagaginutok sila, nagsiling si Jesus sa iya mga sumulunod, “Mag-andam kamo, kay basi malatnan kamo sang batasan^[t] sang mga Pariseo nga puro pakita-kita lang. ² Pero wala sing tinago nga indi mahibaluan sa ulihi. ³ Gani, bisan ano ang inyo ginahambal sa madulom, mabatian sa masanag, kag ang inyo ginahutik sa sirado nga kuwarto, mahibaluan sang tanan.”

Ang Dapat Kahadlukan^(J)

⁴ “Mga abyan, indi kamo magkahadlok sa mga tawo nga makapatay lang sang inyo lawas, kag pagkatapos wala na sila sing mahimo pa sa inyo. ⁵ Sugiran ko kamo kon sin-o ang inyo kahadlukan: kahadlukan ninyo ang Dios, kay pagkatapos nga mapatay niya ang lawas sang tawo may gahom pa gid siya sa paghaboy sang iya kalag sa impyerno. Amo gani nga ginapaandaman ko kamo nga ang Dios dapat ninyo kahadlukan. ⁶ Indi bala nga barato lang ang pispis nga maya? Pero wala sing isa sa ila nga ginakalimtan sang Dios. ⁷ Gani labi pa gid kamo, kay bisan ang inyo mga buhok naisip niya tanan. Gani indi kamo magkahadlok, kay mas mahal pa kamo sang sa madamo nga mga maya.”

Ang Pagkilala kay Jesus^(K)

⁸ Nagsiling pa gid si Jesus sa ila, “Ang bisan sin-o nga nagakilala sa akon sa atubangan sang mga tawo nga ako iya Ginoo, ako nga Anak sang Tawo magakilala man sa iya sa atubangan sang mga anghel sang Dios. ⁹ Pero ang wala nagakilala sa akon sa atubangan sang mga tawo, indi ko man pagkilalahon sa atubangan sang mga anghel sang Dios. ¹⁰ Ang bisan sin-o nga maghambal sing malain kontra sa akon nga Anak sang Tawo mapatawad; pero ang maghambal sing malain kontra sa Espiritu Santo indi gid mapatawad.

¹¹ “Kon tungod sa inyo pagtuo pagadal-on kamo sa simbahan sang mga Judio ukon sa mga manugdumala sang banwa agod imbistigaron, indi kamo magpalibog kon ano ang inyo isabat. ¹² Kay sa sina nga tion tudluan kamo sang Espiritu Santo kon ano ang inyo dapat ihambal.”

Ang Paanggid Parte sa Manggaranon nga Nagsalig sa Iya Manggad

¹³ May tawo didto nga nagsiling, “Manunudlo, silinga ang akon magulang nga lalaki nga partihan niya ako sang amon palanublion.” ¹⁴ Nagsiling si Jesus sa iya, “Ano ako, huwis ukon manugpartida sang inyo pagkabutang?” ¹⁵ Dayon naghambal si Jesus sa mga tawo, “Mag-andam kamo sa tanan nga klase sang pagkamainangkunon, kay ang matuod nga pagkabuhi wala nagadepende sa madamo nga manggad.” ¹⁶ Kag ginsugiran niya sila sang isa ka paanggid, “May isa ka tawo nga manggaranon nga may duta nga madamo gid ang patubas. ¹⁷ Gani nagsiling siya sa iya kaugalingon, ‘Ano ang akon himuon? Wala na ako butangan sang akon patubas! ¹⁸ Maayo pa siguro nga ipaguba ko ang akon mga bodega kag ipatindog ang mas dako pa gid, kag dira ko ibutang ang akon mga patubas kag mga pagkabutang. ¹⁹ Kag tungod kay madamo na ang akon natipon para sa palaabuton nga mga tinuig, mapahuway-huway lang ako anay, magkaon, mag-inom, kag magpangalipay!’ ²⁰ Pero nagsiling ang Dios sa iya, ‘Buang-buang! Karon nga gab-i bawion ko sa imo ang imo kabuhi. Ti sin-o ang magapulos sang imo gintipon nga manggad?’ ²¹ Amo man ina ang matabo sa tawo nga nagatipon sang manggad para lang sa iya kaugalingon pero pobre sa atubangan sang Dios.”

Magsalig sa Dios^(L)

²² Dayon nagsiling si Jesus sa iya mga sumulunod, “Gani nagasiling ako sa inyo nga indi kamo magpalibog sa inyo pagpangabuhi, kon ano ang inyo kaunon kag kon ano ang inyo bayuon. ²³ Kay kon ginhatagan kamo sang Dios sang kabuhi kag lawas, indi mahimo nga indi niya kamo paghatagan sing pagkaon kag bayo. ²⁴ Tan-awa ninyo ang mga uwak: wala sila nagatanom, wala nagaani, kag wala sila sang bodega nga ginatipunan sang ila pagkaon, pero ginapakaon sila sang Dios. Indi bala mas labaw pa kamo sang sa mga pispis? ²⁵ Sin-o sa inyo ang makapalawig sang inyo kabuhi bisan diutay lang paagi sa inyo pagpalibog? Wala gid! ²⁶ Gani, tungod nga wala man kamo sang may mahimo sa pagpalawig sang inyo kabuhi, ngaa magpalibog pa gid kamo sang iban nga mga butang? ²⁷ Talupangda ninyo kon paano nagatubo ang mga bulak; wala sila nagapangabudlay ukon nagahimo sang ila bayo. Ang matuod, bisan ang bantog kag manggaranon nga hari nga si Solomon, ang iya mga bayo indi makatupong sa katahom sang bisan isa lang sa sini nga mga bulak. ²⁸ Kon ginapatahom sang Dios ang mga hilamon nga buhi subong, pero sa ulihi malaya kag tutdan man lang, indi bala nga mas labi pa gid nga pabayuan niya kamo? Kadiutay sang inyo pagtuo! ²⁹ Indi kamo magpalibog kon ano ang inyo kaunon kag imnon. ³⁰ Amo ina ang ginapalibugan sang mga tawo nga wala nakakilala sa Dios. Pero nakahibalo ang inyo Amay sa langit nga kinahanglan ninyo ina nga mga butang. ³¹ Gani unaha ninyo ang pagpasakop sa paghari sang Dios kag ihatag gid niya ang inyo mga kinahanglanon.”

Mga Manggad sa Langit^(M)

³² “Kamo nga nagasunod sa akon pila lang gid,^[u] pero indi kamo magkahadlok kay ginbuot sang inyo Amay nga paharion kamo sa iya ginharian. ³³ Ibaligya ninyo ang inyo pagkabutang, kag ihatag ang kuwarta sa mga imol agod makatipon kamo sang manggad didto sa langit. Ini indi gid mabuhinan ukon madunot, tungod nga wala didto sing makawat nga makapalapit kag wala man sing mga sapat-sapat nga makaut-ot. ³⁴ Kay kon diin ang inyo manggad didto man ang inyo tagipusuon.”

Ang Masaligan nga mga Suluguon

^35-36 Nagsiling pa gid si Jesus sa ila, “Magpreparar kamo sa tanan nga tion agod indi kamo makibot sa pagbalik sang inyo Ginoo. Sunda ninyo ang mga suluguon nga nagahulat sa pagbalik sang ila agalon nga nagtambong sa punsyon. Nagabantay sila kag wala nila ginapatay ang ila mga suga. Gani bisan ano nga oras mag-abot ang ila agalon, kon magpanuktok, mabuksan nila dayon ang puwertahan. ³⁷ Bulahan ato nga mga suluguon nga maabtan sang ila agalon nga nagabugtaw kag nagabantay sa iya pag-abot. Ang matuod, magapreparar ang ila agalon sa pagserbisyo sa ila. Papungkuon niya sila sa iya lamisa kag siya mismo ang magaserbi sa ila. ³⁸ Bulahan gid sila kon maabtan sila nga nakapreparar sa iya pag-abot bisan sa tungang gab-i ukon kaagahon. ³⁹ Tandai ninyo ini: kon nahibaluan sang tagbalay kon ano nga oras maabot ang makawat, bantayan gid niya agod indi makasulod ang makawat sa iya balay. ⁴⁰ Gani magbantay gid kamo, kay sa oras nga wala ninyo ginapaabot, ako nga Anak sang Tawo magaabot.”

Ang Masaligan kag ang Indi Masaligan nga Suluguon^(N)

⁴¹ Nagpamangkot si Pedro, “Ginoo, para bala kay sin-o ang paanggid nga ina, sa amon bala ukon sa tanan?” ⁴² Ginsabat siya ni Jesus paagi sa isa ka paanggid, “Indi bala nga kon sin-o ang masaligan kag maalam nga suluguon amo ang ginapili sang agalon nga magdumala sa iya kaupod nga mga suluguon? Siya ang nagahatag sa ila sang ila pagkaon sa husto nga oras. ⁴³ Bulahan ato nga suluguon nga sa pagbalik sang iya agalon maabtan siya nga nagahimo sang iya buluhaton. ⁴⁴ Sa pagkamatuod, padumalahon siya sa tanan nga pagkabutang sang iya agalon. ⁴⁵ Pero kaluluoy ang suluguon nga sa paglakat sang iya agalon magahunahuna siya nga madugay pa siya magbalik, gani magasugod siya sa pagpamintas sa iya kaupod nga mga suluguon, lalaki kag babayi man, kag magapagusto siya sang kaon, inom kag pahubog. ⁴⁶ Magaabot ang iya agalon sa oras nga wala gid niya ginahunahuna, kag grabe ang silot nga iya agumon.^[v] Ibutang siya sa isa ka lugar upod sa mga tawo nga indi gid masaligan.

⁴⁷ “Ang suluguon nga nakahibalo kon ano ang luyag sang iya agalon pero wala nagatuman, madamo nga hanot ang iya pagaagumon. ⁴⁸ Kag ang suluguon nga wala nakahibalo kon ano ang luyag sang iya agalon kag nakahimo sang mga butang nga indi maayo hanuton man, pero diutay lang. Kay ang bisan sin-o nga ginhatagan sang madamo, madamo man ang ginapaabot sa iya. Mas madamo ang ginapaabot sa tawo nga gintugyanan sang madamo.”

Si Jesus ang Kabangdanan sang Pagbinahin-bahin^(O)

⁴⁹ Nagsiling pa gid si Jesus sa ila, “Nagkadto ako diri sa kalibutan sa pagdala sang silot nga daw kalayo, kag luyag ko nga magdabdab na ini. ⁵⁰ Pero sa wala pa ini matabo madamo anay nga mga pag-antos ang akon maagihan. Kag indi gid ako mapahamtang samtang wala pa ini matapos.

⁵¹ “Nagahunahuna bala kamo nga nagkadto ako diri sa kalibutan agod mangin maayo ang relasyon sang isa kag isa? Ang matuod, nagkadto ako diri agod magbinahin-bahin ang mga tawo. ⁵² Kay halin subong, tungod sa akon, may lima ka tawo sa pamilya nga magabinahin-bahin. Ang tatlo kontra sa duha kag ang duha kontra sa tatlo. ⁵³ Ang amay kag ang iya anak nga lalaki magakontrahanay. Ang iloy kag ang iya anak nga babayi magakontrahanay, kag ang ugangan nga babayi kag ang iya umagad nga babayi magakontrahanay.”

Panilagi Ninyo ang mga Nagakalatabo Karon^(P)

⁵⁴ Dayon nagsiling si Jesus sa mga tawo, “Kon makita ninyo ang gal-om sa nakatundan nagasiling kamo nga magaulan, kag amo gani ang matabo. ⁵⁵ Kag kon maghuyop na ang habagat nagasiling kamo nga magainit, kag amo man ang matabo. ⁵⁶ Mga hipokrito! Makahibalo kamo magpakot kon ano ang matabo paagi sa inyo pagtan-aw sa duta kag sa langit, pero ngaa indi kamo makapakot sang mga nagakalatabo subong?”

Magpasag-uli ka sa Imo Kaaway^(Q)

⁵⁷ “Ngaa wala gid ninyo ginabinagbinag kon ano ang husto? ⁵⁸ Kon may mag-akusar sa imo, tinguhai gid sa pagpakighusay samtang nagapakadto pa lang kamo sa korte. Kay basi piliton gid niya ikaw nga dal-on sa huwis kag itugyan ka dayon sang huwis sa pulis agod prisohon. ⁵⁹ Kag indi ka gid makaguwa kon indi mo anay mabayaran ang tanan mo nga multa.”^[w]

Maghinulsol Kamo

13 May mga tawo didto nga nagbalita kay Jesus parte sa mga taga-Galilea nga ginpapatay ni Pilato sang nagahalad sila sang mga sapat sa templo. ² Nagsiling si Jesus sa ila, “Siguro nagahunahuna kamo nga natabo ato sa ila tungod nga mas makasasala sila sang sa iban nga mga taga-Galilea. ³ Pero indi! Pero sugiran ko kamo, kon indi kamo maghinulsol kag magtalikod sa inyo mga sala, kamo tanan mapatay man. ⁴ Ti, ano karon atong 18 ka tawo nga natumbahan sang tore sa Siloam kag nagkalamatay. Siguro nagahunahuna man kamo nga sila ang pinakamalaot sa tanan nga taga-Jerusalem. ⁵ Pero indi! Pero sugiran ko kamo, kon indi kamo maghinulsol kag magtalikod sa inyo mga sala, kamo tanan mapatay man.”

Ang Kahoy nga Wala Nagapamunga

⁶ Dayon ginsugiran sila ni Jesus sang isa ka paanggid, “May isa ka tawo nga may gintanom nga higera sa iya talamnan. Ginkadtuan niya ini nga tanom kag gintan-aw kon bala may bunga, pero wala gid siya sing may nakita. ⁷ Gani ginhambalan niya ang nagaatipan sang iya talamnan, ‘Tatlo na ka tuig ang akon pagbalik-balik diri nga nagatan-aw kon may bunga na ang higera, pero wala gid makapamunga. Maayo pa tapson mo na lang ina. Ginakuha lang niya ang abuno sang duta.’ ⁸ Pero nagsiling ang manug-atipan, ‘Sir, pabay-an ta lang anay sa sini nga tuig kay kutkutan ko ang iya palibot kag abunuhan. ⁹ Basi pa lang nga magpamunga sa madason nga tuig. Pero kon indi pa gid siya magpamunga amo na ina ang pagtapas ta.’ ”

Gin-ayo ni Jesus ang Buktot nga Babayi

¹⁰ Sang isa ka Adlaw nga Inugpahuway, nagkadto si Jesus sa simbahan sang mga Judio kag nagpanudlo. ¹¹ May babayi didto nga nangin buktot tungod nga ginapamasakit siya sang malaot nga espiritu. Sa sulod sang 18 ka tuig indi gid siya makatadlong sang iya lawas. ¹² Sang makita siya ni Jesus, gintawag niya siya kag ginsilingan, “Tyay, maayo ka na sa imo masakit.” ¹³ Dayon gintungtong niya ang iya mga kamot sa babayi, kag sa gilayon nagtadlong ang iya likod kag nagdayaw siya sa Dios. ¹⁴ Pero naakig gid ang manugdumala sang simbahan, tungod kay nagpang-ayo si Jesus sa Adlaw nga Inugpahuway. Nagsiling siya sa mga tawo, “Sa isa ka semana may anom ka adlaw para mag-obra. Sa sina nga mga adlaw magkadto kamo diri sa pagpabulong, pero indi sa Adlaw nga Inugpahuway.” ¹⁵ Nagsabat ang Ginoo sa iya, “Mga hipokrito kamo! Indi bala nga kon may baka kamo ukon kabayo, ginahubaran ninyo kag ginaguyod sa mga palaimnan bisan sa Adlaw nga Inugpahuway? ¹⁶ Kon ginahimo ninyo ina sa sapat, ngaa indi ko paghimuon ang maayo sa sini nga babayi nga isa man sang mga kaliwat ni Abraham? Gin-gapos siya ni Satanas sa sulod sang 18 ka tuig, gani dapat nga hilwayon siya sa gahom ni Satanas bisan sa Adlaw nga Inugpahuway.” ¹⁷ Sa sabat nga ini ni Jesus nahuy-an ang mga nagakontra sa iya. Sa pihak nga bahin, nalipay gid ang mga tawo tungod sa makatilingala nga mga butang nga iya ginpanghimo.

Ang Paanggid Parte sa Binhi sang Mustasa^(R)

¹⁸ Nagpadayon pa gid si Jesus sa paghambal, “Sa ano ko bala ipaanggid ang paghari sang Dios? ¹⁹ Ang paghari sang Dios pareho sa binhi sang mustasa^[x] nga ginpanggas sang isa ka tawo sa iya katamnan. Nagtubo ini kag nagdako nga daw sa kahoy ang iya kataason, kag ginpugaran sang mga pispis ang iya mga sanga.”

Ang Paanggid Parte sa Inugpahabok sang Tinapay^(S)

²⁰ Pagkatapos sadto naghambal liwat si Jesus parte sa paghari sang Dios. Siling niya, “Sa ano ko pa gid bala ipaanggid ang paghari sang Dios? ²¹ Pareho ini sa inugpahabok nga ginmiksla sang babayi sa isa ka labador nga harina nga iya masahon, kag naghabok dayon ang bug-os nga linamas.”

Ang Makitid nga Puwertahan^(T)

²² Sang nagapakadto si Jesus sa Jerusalem, nagapanudlo siya sa mga baryo kag mga banwa nga iya ginaagyan. ²³ Karon, may nagpamangkot sa iya, “Ginoo, diutay lang bala ang maluwas?” Nagsabat si Jesus paagi sa isa ka paanggid, ²⁴ “Magtinguha gid kamo sa pagsulod sa makitid nga puwertahan. Kay ang matuod, madamo ang gusto nga magsulod, pero indi sila makasulod. ²⁵ Kon nakapanirado na ang tagbalay magatindog gid lang kamo sa guwa kag magapanuktok nga nagasiling, ‘Ginoo, pasudla kami.’ Pero sabton niya kamo, ‘Wala ako makakilala sa inyo.’ ²⁶ Dayon magasiling kamo, ‘Indi bala nga nag-upod kita sa pagkaon, kag nagtudlo ka sa mga kalye sang amon banwa?’ ²⁷ Pero magasabat siya sa inyo, ‘Wala gid ako makakilala sa inyo. Palayo kamo sa akon, tanan kamo nga nagahimo sang malain!’ ²⁸ Magahibi kamo kag magabagrot ang inyo mga ngipon^[y] kon makita ninyo si Abraham, Isaac, Jacob kag ang tanan nga propeta nga nasakop sa paghari sang Dios, pero kamo iya wala nasakop. ²⁹ Kag makita ninyo ang mga indi Judio nga naghalin sa tanan nga bahin sang kalibutan^[z] nga magapungko sa punsyon sa paghari sang Dios. ³⁰ May mga tawo nga kubos subong, pero sa ulihi mangin dungganon. Kag may mga dungganon subong, pero sa ulihi mangin kubos.”

Ang Paghigugma ni Jesus sa Jerusalem^(U)

³¹ Sang sadto nga tion, may mga Pariseo nga nagpalapit kay Jesus kag nagsiling, “Kinahanglan maghalin ka na diri kay gusto ni Herodes nga patyon ka.” ³² Pero ginsabat sila ni Jesus, “Lakat, sugiri ninyo inang madaya^[aa] nga Herodes nga nagatabog ako sang malaot nga mga espiritu kag nagapang-ayo sang mga masakiton subong hasta buwas, kag sa ikatlo nga adlaw matapos ko na ang akon obra. ³³ Basta kinahanglan gid nga padayunon ko ang akon paglakat subong, sa buwas, kag sa madason nga adlaw, kay indi nagakabagay nga ang propeta patyon sa iban nga lugar luwas sa Jerusalem.

³⁴ “Kamo nga mga taga-Jerusalem, ngaa ginabato ninyo kag ginapamatay ang mga propeta nga ginpadala sang Dios sa inyo? Permi ko ginahandom nga tipunon kamo kag atipanon pareho sang munga nga nagatipon sang iya mga piso sa idalom sang iya mga pakpak, pero indi kamo gusto sini. ³⁵ Karon, bahala kamo sa inyo kaugalingon. Indi na gid ninyo ako makita hasta sa pag-abot sang adlaw nga magasiling kamo, ‘Ginapakamaayo sang Ginoo ang iya pinadala.’ ”^{[ab] [ac]}

Gin-ayo ni Jesus ang Masakiton nga Tawo

14 Isa sadto ka Adlaw nga Inugpahuway, gin-imbitar si Jesus sang isa ka manugdumala sang mga Pariseo nga magkaon sa iya balay. Pag-abot ni Jesus didto, ginbantayan siya sang mga tawo nga nagakontra sa iya kon bala lapason niya ang Kasuguan. ² Karon, may tawo didto nga nagapalamanog ang bug-os niya nga lawas. ³ Nagpamangkot si Jesus sa mga manunudlo sang Kasuguan kag sa mga Pariseo, “Ginatugot bala sang aton Kasuguan nga magpang-ayo sang mga masakiton sa Adlaw nga Inugpahuway ukon wala?” ⁴ Pero naghipos lang sila. Dayon ginkaptan ni Jesus ang tawo kag gin-ayo. Pagkatapos ginpalakat niya. ⁵ Kag nagsiling siya sa mga tawo didto, “Abi may bata kamo ukon baka nga mahulog sa bubon sa Adlaw nga Inugpahuway. Ano, pabay-an lang bala ninyo tungod kay Adlaw nga Inugpahuway? Siyempre, kuhaon ninyo!” ⁶ Pero wala gid sing may nakasabat sa iya pamangkot.

Ang Pagpaubos kag ang Pagkamaabiabihon

⁷ Napanilagan ni Jesus nga ang mga tawo nga ginpang-imbitar nagapili sang mga pulungkuan nga para sa dungganon nga mga tawo. Gani ginlaygayan niya sila, ⁸ “Kon imbitaron ka sa punsyon sang kasal, indi mo pagpilion ang pulungkuan nga para sa dungganon nga mga tawo. Kay basi may gin-imbitar nga mas dungganon pa gid sang sa imo. ⁹ Kag ang nag-imbitar sa inyo nga duha magapalapit sa imo kag magsiling, ‘Abi halin ka anay dira, kay napreparar na ini nga pulungkuan sa sini nga tawo.’ Ti mahuy-an ka kag mapungko ka na lang sa pulungkuan nga para sa ordinaryo nga mga tawo. ¹⁰ Pero kon imbitaron ka, pilion mo ang pulungkuan nga para sa ordinaryo nga mga tawo, agod sa pag-abot sang nag-imbitar sa imo palapitan ka niya kag papungkuon sa pulungkuan nga para sa dungganon nga mga tawo. Kundi mapadunggan ka pa sa atubangan sang tanan nga ginpang-imbitar. ¹¹ Kay ang bisan sin-o nga nagapakataas sang iya kaugalingon paubuson, kag ang nagapaubos sang iya kaugalingon pataason.” ¹² Dayon nagsiling si Jesus sa tawo nga nag-imbitar sa iya, “Kon mag-imbitar ka sang mga tawo nga magpanyaga ukon magpanyapon sa inyo, indi lang pag-imbitara ang imo mga amigo ukon ang imo mga utod ukon ang imo mga paryente ukon ang imo mga kaingod nga manggaranon, kay basi kon imbitaron ka man nila kag mabaton mo na ang imo balos. ¹³ Kon magpapunsyon ka, imbitaron mo man ang mga imol, ang mga pingkaw, ang mga piang, kag ang mga bulag. ¹⁴ Mangin bulahan ka tungod kay indi sila makabalos sa imo. Ang Dios amo ang magabalos sa imo sa pag-abot sang panahon sang pagkabanhaw sang mga matarong.”

Ang Paanggid Parte sa Punsyon^(V)

¹⁵ Sang pagkabati sadto sang isa nga nakaupod kay Jesus sa pagkaon, nagsiling siya, “Bulahan atong mga tawo nga magakaon sa punsyon sa paghari sang Dios!” ¹⁶ Dayon gin-estoryahan siya ni Jesus, “May isa ka tawo nga nagpreparar sang dako nga punsyon, kag madamo ang iya ginpang-imbitar. ¹⁷ Pag-abot sang oras nga inugkaon na, ginsugo niya ang iya suluguon nga kadtuan ang mga ginpang-imbitar kag silingon, ‘Magkadto na kamo kay preparado na ang tanan!’ ¹⁸ Pero kada isa sa ila nagbalibad nga indi sila makakadto. Nagsiling ang isa, ‘Bag-o lang ako nakabakal sang duta kag kinahanglan nga kadtuan ko kag tan-awon. Gani pasensyaha lang anay ako.’ ¹⁹ Nagsiling pa gid ang isa, ‘Indi ako makakadto kay bag-o lang ako nakabakal sang napulo ka baka kag tilawan ko na kon bala maayo iarado. Gani pasensyaha lang anay ako.’ ²⁰ Nagsiling pa gid ang isa, ‘Bag-o gid lang ako ginkasal, gani indi ako makakadto.’ ²¹ Pagkatapos nagbalik ang suluguon sa iya agalon kag ginsugiran niya siya kon ngaa indi sila makakadto. Pagkabati sang agalon naakig siya. Gani nagsiling siya sa iya suluguon, ‘Kadto didto sa mga karsada kag mga kalye sang aton banwa kag dal-a diri ang mga imol, mga pingkaw, mga bulag, kag mga piang.’ ²² Sang mahimo ato sang suluguon, nagsiling siya sa iya agalon, ‘Sir, natuman ko na ang imo sugo, pero may bakante pa gid sa kalan-an.’ ²³ Gani nagsiling ang agalon sa iya, ‘Kadto didto sa mga dalan sa guwa sang banwa kag piliton mo ang mga tawo nga imo makita nga magkadto diri agod mapuno ang akon balay. ²⁴ Sugiran ko kamo sang matuod, sa mga tawo nga akon gin-imbitar, wala gid sing may makatilaw sa ila sang akon ginpreparar nga pagkaon.’ ”

Ang Pagsunod sa Ginoo^(W)

²⁵ Sang nagapadayon si Jesus sa iya paglakat pakadto sa Jerusalem, madamo nga mga tawo ang nag-upod sa iya. Ginbalikid niya sila kag nagsiling, ²⁶ “Kon may tawo nga luyag magsunod sa akon, pero mas palangga pa niya ang iya mga ginikanan, asawa, mga bata, mga utod, ukon ang iya kaugalingon sang sa akon, indi siya takos nga mangin akon sumulunod. ²⁷ Ang bisan sin-o nga indi magsunod sa akon tungod kay nahadlok siya nga mapatay para sa akon^[ad] indi takos nga mangin akon sumulunod. ²⁸ Ang tawo nga luyag magsunod sa akon pareho siya sang isa ka tawo nga nagaplano nga magpatindog sang mataas nga balay. Una, bantaon niya anay kon pila ang magasto niya kag kon bala makaigo ang iya kuwarta nga gastuhon hasta mahuman ini. ²⁹ Kay kon indi niya ini paghimuon basi pundasyon pa lang ang iya maobra kag maubos na ang iya kuwarta kag indi na niya mahuman. Gani kadlawan gid siya sang mga tawo nga makakita. ³⁰ Magasiling sila, ‘Nagsagi lang patindog sang balay nga indi man lang makapahuman.’ ³¹ Pareho man sa isa ka hari nga magapakig-away sa iban nga hari. Kinahanglan planohon niya anay kon bala ang iya mga soldado nga 10,000 makasarang magpakig-away sa hari nga may 20,000 ka soldado. ³² Kon banta niya nga indi siya makasarang, maayo pa nga samtang wala pa ang away magsugo siya sang pila sang iya mga tinawo sa pagsiling sa iya kontra nga hari nga luyag na lang niya nga magpakighusay. ³³ Amo man ina ang dapat ninyo nga himuon. Binagbinagon ninyo anay ang inyo pagsunod sa akon, kay kon indi ninyo pagbayaan ang tanan nga inyo ginapasulabi diri sa kalibutan, indi man kamo takos nga mangin akon sumulunod.”

Ang Asin^(X)

³⁴ “Ang asin maayo, pero kon maglain ang iya sabor, wala na sing may mahimo agod mapabalik pa ang iya sabor. ³⁵ Indi na mapuslan bisan ilakot pa sa mga higko agod iabuno, gani ginapilak na lang. Kamo nga nagapamati, dapat intiendihon gid ninyo ining inyo nabatian.”

Ang Nadula nga Karnero^(Y)

15 Madamo nga mga manugsukot sang buhis kag iban pa nga ginakabig nga mga makasasala ang nagpalapit kay Jesus sa pagpamati sang iya mga pagpanudlo. ² Nagkumod ang mga Pariseo kag ang mga manunudlo sang Kasuguan. Siling nila, “Ini nga tawo nagabaton sang mga makasasala, kag nagaupod sa ila sa pagkaon!”

³ Gani ginsugiran sila ni Jesus sang mga paanggid. Siling niya, ⁴ “Halimbawa, may tawo nga may 100 ka karnero. Ang isa nadula. Ti ano ang iya himuon? Siyempre bayaan niya anay ang 99 sa palahalban kag pangitaon ang nadula hasta nga makita niya ini. ⁵ Kon makita na niya magakalipay siya kag pas-anon niya ini pauli. ⁶ Pag-abot niya sa ila balay panawgon niya ang iya mga abyan kag mga kaingod kag magsiling, ‘Dali kamo, magkalipay kita, kay nakita ko na ang akon karnero nga nadula.’ ” ⁷ Dayon nagsiling si Jesus, “Pareho man sina didto sa langit. Mas dako ang kalipay tungod sa isa ka makasasala nga nagahinulsol sang sa 99 nga mga matarong nga indi kinahanglan nga maghinulsol.”

Ang Nadula nga Kuwarta

⁸ “Ukon halimbawa may isa ka babayi nga may napulo ka sinsilyo. Ano ayhan ang iya himuon kon madula ang isa? Siyempre sindihan niya ang suga kag silhigan sing maayo ang iya balay agod pangitaon ang sinsilyo hasta nga makita niya ini. ⁹ Kon makita na niya ini, panawgon niya ang iya mga amiga kag mga kaingod kag magsiling, ‘Magkalipay kita, kay nakita ko na ang akon sinsilyo nga nadula.’ ” ¹⁰ Dayon nagsiling si Jesus, “Pareho man sina ang kalipay sang mga anghel sang Dios sa langit kon ang isa ka makasasala maghinulsol.”

Ang Nadula nga Anak

¹¹ May isa pa gid ka paanggid nga ginsugid si Jesus. Nagsiling siya, “May isa ka tawo nga may duha ka anak nga lalaki. ¹² Nagsiling ang manghod sa iya amay, ‘Tay, ihatag na sa akon ang akon parte nga palanublion.’ Gani ginpartida niya ang iya mga pagkabutang sa ila nga duha. ¹³ Pagligad sang pila ka adlaw, ginpamaligya sang manghod ang iya parte kag naglakat sa malayo nga lugar. Kag didto nagpagusto siya gasto sang iya kuwarta sa wala gid sing kapuslanan. ¹⁴ Sang naubos na niya gasto ang iya kuwarta, nag-abot ang puwerte nga gutom sa sadto nga lugar. Binudlayan gid siya. ¹⁵ Gani nag-obra na lang siya sa uma sang tawo nga taga-didto bilang manugbahog sang baboy. ¹⁶ Kon kaisa gusto niya nga magkaon sang kalan-on sang baboy agod mauli-ulian ang iya kagutom, kay wala gid sing may nagahatag sang pagkaon sa iya. ¹⁷ Sang ulihi nakatalupangod siya sa iya kahimtangan. Nadumduman niya nga didto sa ila pagusto sa pagkaon ang mga trabahador sang iya amay, pero siya iya daw mapatay na sa kagutom. ¹⁸ Gani nagsiling siya, ‘Maayo pa mapauli na lang ako didto kay tatay kag magsiling sa iya, “Tay nakasala ako sa Dios kag sa imo. ¹⁹ Karon indi na ako takos nga tawgon nga imo anak, kabiga na lang ako nga isa sang imo mga trabahador.” ’ ²⁰ Gani nagpauli siya. Sang malayo pa siya, nakita siya sang iya amay. Naluoy gid ang amay sa iya anak, gani nagdalagan siya pakadto sa iya anak kag ginhakos niya siya kag ginhalukan. ²¹ Dayon naghambal ang iya anak sa iya, ‘Tay, nakasala ako sa Dios kag sa imo. Indi na ako takos nga tawgon nga imo anak. [Kabiga na lang ako nga isa sang imo mga trabahador.]’ ²² Gintawag sang amay ang iya mga suluguon kag nagsiling, ‘Dali, kuha kamo sang pinakamatahom nga bayo kag ipabayo sa iya. Suksuki man ninyo siya sang singsing kag sandalyas. ²³ Dayon kuhaa ninyo ang ginpatambok nga torite nga baka kag ihawa. Magapunsyon kita. ²⁴ Tungod kay ining akon anak, nga ginakabig ko nga patay na, karon nabuhi. Nadula siya pero karon nakita.’ Gani nagsugod sila sa pagkinasadya.

²⁵ “Natabo ini sang sa uma pa ang magulang niya nga bata. Sang nagpauli na siya, kag malapit na sa balay, nabatian niya ang sunata kag may nagasinaot. ²⁶ Gani gintawag niya ang isa sang mga suluguon kag nagpamangkot, ‘May ano diri sa balay?’ ²⁷ Ginsugiran siya sang suluguon, ‘Ang imo manghod nagpauli na kag ginpaihaw ni tatay mo ang ginpatambok nga torite, kay nagbalik siya nga maayo ang iya lawas kag wala man maano.’ ²⁸ Pagkabati niya sadto naakig siya kag indi siya magsulod sa balay. Gani nagguwa ang iya amay kag gin-uloulohan siya. ²⁹ Pero nagsabat siya sa iya amay, ‘Dumduma bala kon pila na ka tuig ang akon pag-alagad sa imo. Wala gid ako magsupak sa imo. Pero bisan isa lang ka bataon nga kanding wala mo gid ako paghatagi agod magkalipay ako upod sa akon mga amigo. ³⁰ Karon, pag-abot sang imo anak nga nagpatuyang sang imo pagkabutang upod sa mga babayi nga nagabaligya sang ila lawas, ginpaihawan pa nimo siya sang ginpatambok nga torite.’ ³¹ Pero nagsabat ang iya amay, ‘Ikaw permi diri sa akon, kag ang tanan nga akon imo man. ³² Dapat kita magkalipay, kay ang imo manghod nga ginkabig naton nga patay na, karon nabuhi. Nadula siya pero karon nakita na.’ ”

Ang Dayaon nga Tinugyanan

16 Nagsugid si Jesus sang isa ka paanggid sa iya mga sumulunod. Siling niya, “May isa ka manggaranon nga may suluguon nga gintugyanan niya sang iya mga pagkabutang. Karon may nagsugid sa manggaranon nga ang iya mga pagkabutang ginausikan lang sang iya tinugyanan nga suluguon. ² Gani ginpatawag niya siya kag ginhambalan, ‘Ano ining nabatian ko nga ginausikan mo lang ang akon pagkabutang? Maayo pa magsumahay kita parte sa akon pagkabutang kay halin subong pahalinon ko na ikaw.’ ³ Tungod nga ginapahalin na siya sang iya agalon, nagsiling siya sa iya kaugalingon, ‘Ano bala ang akon himuon? Indi ako makasarang sang mabug-at nga obra pareho sang pagkutkot sang buho, kag nahuya man ako nga magpakilimos. ⁴ Ah, nahibaluan ko na kon ano ang akon himuon agod nga bisan pahalinon ako sang akon agalon may makadtuan ako nga mga tawo nga magabaton sa akon sa ila mga balay.’ ⁵ Ang iya ginhimo, isa-isa niya nga ginpatawag ang mga may utang sa iya agalon. Nagpamangkot siya sa nahauna, ‘Pila ang imo utang sa akon agalon?’ ⁶ Nagsabat siya, ‘100 ka lata nga lana sang olibo.’ Nagsiling ang tinugyanan sa iya, ‘Sige, ari ang lista sang imo utang, pungko kag isulat 50.’ ⁷ Pagkatapos nagpamangkot siya sa ikaduha, ‘Pila ang imo utang sa akon agalon?’ Nagsabat siya, ‘100 ka sako nga trigo.^[ae]’ ‘Sige, ari ang lista sang imo utang, isulat nga 80 lang ka sako.’ ⁸ Pagkahibalo sang agalon sang iya ginhimo, gindayaw niya ang dayaon nga tinugyanan tungod nga maayo siya magpadihot. Kay ang mga tawo nga kalibutanon mas maayo magpadihot sa ila isigkatawo sang sa mga tawo nga ginpasanagan na sang Dios.

⁹ “Gani sugiran ko kamo, bisan matuod nga ang manggad ginagamit sa pagpangdaya, gamita ninyo ini sa pagpakig-amigo, agod pag-abot sang adlaw nga wala na ini nga manggad, batunon nila^[af] kamo didto sa puluy-an nga wala na sing katapusan. ¹⁰ Ang tawo nga masaligan sa gagmay nga mga butang masaligan man sa dalagko nga mga butang. Kag ang tawo nga nagadaya sa gagmay nga mga butang, nagadaya man sa dalagko nga mga butang. ^11-12 Gani kon indi kamo masaligan sa manggad sa kalibutan nga indi gid inyo, sin-o ang magatugyan sa inyo sang matuod gid nga manggad nga napreparar para sa inyo?

¹³ “Wala sing suluguon nga makaalagad sa duha ka agalon. Kay magasikway siya sa isa kag magahigugma sa isa; magadampig siya sa isa kag magapakalain sa isa. Indi man kamo makaalagad sing dungan sa Dios kag sa manggad.”

Ang Iban pa gid nga mga Butang nga Gintudlo ni Jesus^(Z)

¹⁴ Pagkabati sadto sang mga Pariseo, ginyaguta nila si Jesus kay dalok gid sila sa kuwarta. ¹⁵ Nagsiling si Jesus sa ila, “Ginapakita-kita lang ninyo sa mga tawo nga maayo kamo. Pero nahibaluan sang Dios kon ano gid ang sa inyo tagipusuon. Kay ang mga butang nga ginapasulabi sang tawo ginakahigkuan sang Dios.

¹⁶ “Sa wala pa mag-abot si Juan nga manugbautiso, ang Kasuguan ni Moises kag ang mga sinulatan sang mga propeta amo ang ginasunod sang mga tawo. Halin sang pag-abot ni Juan ginatudlo na ang Maayong Balita parte sa paghari sang Dios, kag madamo gid ang nagapamilit nga magpasakop. ¹⁷ Pero wala ini nagakahulugan nga nadula na ang Kasuguan. Mahapos pa nga madula ang langit kag ang duta sang sa mangin wala sing pulos bisan ang pinakagamay nga bahin sang Kasuguan.

¹⁸ “Gani kon bulagan sang lalaki ang iya asawa kag magpangasawa sang iban, nagapanginbabayi siya. Kag ang magpangasawa sa babayi nga ginbulagan nagapanginbabayi man.”

Si Lazarus kag ang Manggaranon

¹⁹ Nagpadayon pa gid si Jesus sa paghambal, “Sang una may isa ka manggaranon nga ang iya bayo malahalon gid kag nagapagusto siya sa manamit nga mga pagkaon adlaw-adlaw. ²⁰ May isa man ka tawo nga imol nga ang iya ngalan si Lazarus. Ang iya lawas puno sang katol. Ginadala siya didto sa puwertahan sang balay sang manggaranon. ²¹ Gusto niya nga makakaon kuntani bisan sang mga pagkaon na lang nga nagakalahulog sa lamisa sang manggaranon. Ginapalapitan siya sang mga ido kag ginadilapan ang iya mga katol. ²² Sang ulihi napatay si Lazarus kag gindala siya sang mga anghel didto sa tupad gid ni Abraham. Ang manggaranon napatay man kag ginlubong. ²³ Kag sang nagaantos siya sing puwerte gid sa impyerno^[ag] nakita niya sa malayo si Abraham kag didto sa iya tupad si Lazarus. ²⁴ Gani nagsinggit ang manggaranon kay Abraham, ‘Amay Abraham, kaluoyi man ako! Sugua si Lazarus nga itum-oy niya sa tubig bisan ang iya na lang tudlo kag patuluan ang akon dila agod mabugnawan, kay puwerte gid ang akon pag-antos sa sini nga kalayo.’ ²⁵ Pero ginsabat siya ni Abraham, ‘Anak, sang nagakabuhi ka pa sa kalibutan maayo gid ang imo kahimtangan, kag si Lazarus iya nag-antos. Pero subong ginalipay siya diri kag ikaw nagaantos. ²⁶ Luwas pa sina, ang imo ginapangayo indi gid mahimo, tungod may dako nga kadadalman nga nagaulot sa aton, nga ang bisan sin-o diri sa amon nga gusto magsaylo dira indi gid makatabok, kag wala man sang may makatabok nga halin dira sa inyo pakadto diri sa amon.’ ²⁷ Dayon nagsiling ang manggaranon, ‘Amay Abraham, kon amo gali sina, nagapangabay ako sa imo nga kon mahimo ipadala mo si Lazarus sa balay sang akon amay, ²⁸ kay may lima pa ako ka utod nga lalaki, kag paandaman niya sila agod indi sila makakadto sa sini nga lugar nga puro lang pag-antos.’ ²⁹ Pero nagsabat si Abraham, ‘Ato man didto sa ila ang mga ginsulat ni Moises kag sang mga propeta. Dapat pamatian nila ina.’ ³⁰ Nagsabat ang manggaranon, ‘Pero amay Abraham, indi sila magpati. Pero kon may napatay nga magkadto didto sa ila, magahinulsol sila sa ila mga sala.’ ³¹ Pero nagsiling si Abraham, ‘Kon indi gani sila magpati sa mga ginsulat ni Moises kag sang mga propeta, ti indi man sila magpati bisan pa may mabanhaw nga patay!’ ”

Mga Kabangdanan sang Pagpakasala^(AA)

17 Nagsiling si Jesus sa iya mga sumulunod, “Indi mahimo nga indi mag-abot ang mga butang nga mangin kabangdanan sang pagpakasala sang tawo. Pero kaluluoy ang tawo nga mangin kabangdanan sang pagpakasala sang iya isigkatawo. ² Mas maayo pa sa iya nga higtan ang iya liog sang galingan nga bato kag itagbong siya sa dagat sang sa mangin kabangdanan siya nga magpakasala ang isa sining mga kubos.^{[ah] 3} Gani mag-andam kamo!

“Kon makasala ang imo utod sa imo, sawaya siya. Kag kon maghinulsol siya, patawara siya. ⁴ Kon sa sulod sang isa ka adlaw makapito siya makasala sa imo, kag kada makasala siya nagapangayo siya sing patawad, patawara siya.”

Ang Pagtuo

⁵ Nagsiling ang mga apostoles sa iya, “Ginoo, dugangi ang amon pagtuo!” ⁶ Nagsabat ang Ginoo sa ila, “Kon may pagtuo kamo nga pareho lang kagamay sa binhi sang mustasa, sarang kamo makasiling sa sini nga kahoy, ‘Gabuta ang imo kaugalingon kag magsaylo sa dagat!’ Kag mapati ini sa inyo.”

Ang Katungdanan sang Suluguon

⁷ Nagsiling pa gid si Jesus sa ila, “Halimbawa, may suluguon ka nga nagaarado ukon nagabantay sang imo mga sapat, kag bag-o lang siya makapauli halin sa iya obra. Bilang agalon magasiling bala ikaw sa iya, ‘Dali kaon na’? ⁸ Siyempre indi, kundi magasiling ka, ‘Abi, himusi ako sang akon panihapon kag magserbi ka sa akon. Pagkatapos ikaw naman ang magkaon.’ ⁹ Wala ginapasalamati ang suluguon tungod kay ginahimo lang niya ang iya katungdanan. ¹⁰ Gani kamo man, sa tapos nga inyo mahimo ang ginapahimo sa inyo, hunahunaon ninyo nga kamo mga suluguon lang nga nagatuman sang inyo katungdanan.”

Gin-ayo ni Jesus ang Napulo ka Tawo nga May Delikado nga Balatian sa Panit

¹¹ Sang nagapanglakaton si Jesus pakadto sa Jerusalem, nag-agi siya sa dulunan sang Samaria kag Galilea. ¹² Sang nagapasulod siya sa isa ka baryo, ginsugata siya sang napulo ka tawo nga may delikado nga balatian sa panit.^[ai] Nagtindog lang sila sa ulo-unhan,^{[aj] 13} kag nagasinggit, “Jesus, Manunudlo!^[ak] Maluoy ka sa amon!” ¹⁴ Pagkakita ni Jesus sa ila, nagsiling siya, “Kadto kamo sa mga pari kag magpatan-aw sa ila.”^[al]

Sang nagalakat pa lang sila, naglimpyo na ang ila panit. ¹⁵ Pagkakita sang isa sa ila nga naayo na siya, nagbalik siya kay Jesus nga nagasinggit sang pagdayaw sa Dios. ¹⁶ Nagluhod siya kag nagpasalamat kay Jesus. Ato nga tawo Samariahanon. ¹⁷ Dayon nagsiling si Jesus, “Indi bala nga napulo ang nag-alayo? Diin na ang siyam? ¹⁸ Ngaa wala nagbalik ang iban agod magpasalamat sa Dios luwas sa sining tawo nga indi Judio?” ¹⁹ Kag nagsiling si Jesus sa iya, “Tindog ka kag magpauli. Ang imo pagtuo nagluwas^[am] sa imo.”

Ang Parte sa Paghari sang Dios^(AB)

²⁰ May mga Pariseo nga nagpamangkot kay Jesus kon san-o magaabot ang paghari sang Dios. Nagsiling si Jesus sa ila, “Sa pagsugod sang paghari sang Dios wala sing tanda nga makita. ²¹ Gani wala sing may makasiling, ‘Diri nagahari ang Dios!’ ukon, ‘Didto siya nagahari!’ kay ang paghari sang Dios ara mismo sa inyo.”

²² Dayon nagsiling si Jesus sa iya mga sumulunod, “Magaabot ang tion nga magahandom kamo nga kuntani makita ninyo ako nga Anak sang Tawo bisan isa lang ka adlaw, pero indi pa ina matabo. ²³ May mga tawo nga magasiling sa inyo, ‘Didto siya!’ ukon ‘Ari siya!’ Indi kamo magpati sa ila ukon magpangita sa akon. ²⁴ Kay ako nga Anak sang Tawo magabalik pareho sang kilat nga nagakirab sa palibot.^{[an] 25} Pero madamo anay nga mga pag-antos ang akon dapat pagaagihan. Pagasikwayon ako sang mga tawo sa sini nga henerasyon.

²⁶ “Kon ano ang ginhimo sang mga tawo sang tiyempo ni Noe amo man ang himuon sang mga tawo sa tiyempo nga mag-abot na ako nga Anak sang Tawo. ²⁷ Sang tiyempo ni Noe, ang mga tawo wala na sing iban pa nga ginapinsar kundi magpangalipay. Sige lang ang ila kaon, inom, kag inasawahay hasta sa adlaw nga nagsulod si Noe sa barko. Dayon nag-abot ang grabe gid nga baha kag nalumos sila tanan. ²⁸ Ang himuon sang mga tawo mangin pareho man sang ginhimo sang mga tawo sang tiyempo ni Lot. Ang mga tawo sadto sige lang kaon, inom, pamakal, pamaligya, pananom, kag patindog sang ila mga balay. ²⁹ Pero sang adlaw nga si Lot nakaguwa na sa Sodom, nag-ulan didto sang kalayo kag asupre. Kag nagkalamatay sila tanan. ³⁰ Amo man ina ang matabo kon ako nga Anak sang Tawo mag-abot na. ³¹ Sa sina nga adlaw, ang tawo nga matabuan nga ara sa guwa sang iya balay indi na magsulod pa sa pagkuha sang iya mga pagkabutang. Kag ang didto sa talamnan indi na magpauli pa sa iya balay. ³² Dumduma ninyo ang natabo sa asawa ni Lot. ³³ Ang bisan sin-o nga nagatinguha nga indi madula ang iya kabuhi madula pa gani. Pero ang bisan sin-o nga nagasikway sang iya kabuhi tungod sa iya pagsunod sa akon makabaton sang kabuhi nga wala sing katapusan. ³⁴ Ang matuod, sa sina nga gab-i, kon matabuan nga may duha ka tawo nga nagahulid nga nagakatulog, ang isa kuhaon kag ang isa ibilin. ³⁵ Kon may duha ka babayi nga nagagaling, ang isa kuhaon kag ang isa ibilin. [³⁶ Kag kon may duha ka tawo nga nagaobra sa uma, ang isa kuhaon kag ang isa ibilin.]” ³⁷ Dayon nagpamangkot ang iya mga sumulunod, “Ginoo, diin bala ini matabo?” Ginsabat niya sila sa paanggid, “Kon diin may patay nga lawas, didto man nagatilipon ang mga uwak.”

Ang Balo nga Babayi kag ang Huwis

18 Ginsugiran pa gid ni Jesus ang iya mga sumulunod sang isa ka paanggid agod tudluan sila sa pagpangamuyo permi kag indi madulaan sing paglaom. ² Nagsiling siya, “May isa ka huwis sa isa ka siyudad nga wala nagakahadlok sa Dios kag baliwala lang sa iya ang iya isigkatawo. ³ Kag didto man sa sina nga siyudad may isa ka balo nga babayi nga permi nagabalik-balik sa huwis kag nagasiling, ‘Hatagi ako sang hustisya kontra sa akon kaaway.’ ^4-5 Sang premiro indi magbulig ang huwis. Pero sang ulihi tungod nga sige ang pagbalik-balik sang balo kag ginatublag siya permi, naghunahuna siya nga bisan wala siya nagakahadlok sa Dios kag baliwala lang sa iya ang iya isigkatawo, magabulig na lang siya agod indi na siya matak-an sa pagbalik-balik sang balo.” ⁶ Dayon nagsiling si Ginoong Jesus sa ila, “Ti nakita ninyo ang ginhimo sang huwis nga indi gani matarong? ⁷ Ang Dios pa ayhan! Indi gid mahimo nga indi siya magbulig sa kaso sang iya katawhan nga nagapanawag sa iya adlaw-gab-i. Sigurado gid nga indi niya sila pagpabay-an. ⁸ Ang matuod, buligan niya sila gilayon. Pero kon magbalik na ako nga Anak sang Tawo diri sa kalibutan, may makita ayhan ako nga mga tawo nga nagatuo?”

Ang Paanggid Parte sa Pariseo kag sa Manugsukot sang Buhis

⁹ May mga tawo didto nga nagasalig nga sila gid lang ang matarong kag nagatamay sila sa iban. Gani ginsugiran sila ni Jesus sining paanggid: ¹⁰ “May duha ka tawo nga nagkadto sa templo sa pagpangamuyo. Ang isa Pariseo kag ang isa manugsukot sang buhis. ¹¹ Nagtindog ang Pariseo kag nagpangamuyo parte sa iya kaugalingon sing subong sini, ‘Dios ko, nagapasalamat ako sa imo nga indi ako pareho sang iban nga mga tawo, nga mga kawatan, dayaon, kag babahedor. Kag salamat nga indi man ako pareho sa sini nga manugsukot sang buhis. ¹² Kaduha ako magpuasa kada semana, kag ginahatag ko ang ikanapulo sang tanan ko nga kinitaan.’ ¹³ Ang manugsukot sang buhis nagtindog sa malayo kag indi gani siya magtangla sa langit, kundi ginapukpok niya ang iya dughan sa paghinulsol nga nagasiling, ‘Dios ko, kaluoyi ako nga makasasala!’ ¹⁴ Sa pagkamatuod, ining tawo nagpauli sa iya balay nga ginpakamatarong sang Dios sang sa isa. Kay ang bisan sin-o nga nagapakataas sang iya kaugalingon paubuson sang Dios, pero ang nagapaubos sang iya kaugalingon pagapataason.”

Ginbendisyunan ni Jesus ang Magagmay nga mga Bata^(AC)

¹⁵ May mga tawo nga nagdala sang ila magagmay nga mga bata kay Jesus agod tungtungan niya sang iya kamot kag bendisyunan. Sang makita ini sang mga sumulunod ni Jesus, ginsaway nila ang mga tawo. ¹⁶ Pero gintawag ni Jesus ang mga bata nga magpalapit sa iya, kag nagsiling siya sa iya mga sumulunod, “Pabay-i lang ninyo ang mga bata nga magpalapit sa akon. Indi ninyo sila pagpunggi, kay ang mga pareho sa ila nasakop sa paghari sang Dios. ¹⁷ Sa pagkamatuod, ang bisan sin-o nga indi magpasakop sa paghari sang Dios pareho sang pagpasakop sang mga bata nga ini indi gid malakip sa paghari sang Dios.”

Ang Tawo nga Manggaranon^(AD)

¹⁸ May isa ka manugdumala sang mga Judio nga nagpamangkot kay Jesus, “Maayo nga Manunudlo, ano bala ang akon himuon agod maangkon ko ang kabuhi nga wala sing katapusan?” ¹⁹ Nagsabat si Jesus sa iya, “Ngaa nagasiling ka nga maayo ako? Wala gid sing bisan sin-o nga maayo kundi ang Dios lang. ²⁰ Kon parte sa imo pamangkot, nahibaluan mo naman ang ginasiling sang Kasuguan: ‘Indi ka magpanginbabayi ukon magpanginlalaki, indi ka magpatay, indi ka magpangawat, indi ka magsaksi sing butig, tahuron mo ang imo amay kag iloy.’ ”^{[ao] 21} Nagsabat ang tawo, “Ina tanan ginatuman ko halin sang bata pa ako.” ²² Sang pagkabati ni Jesus sang iya sabat, nagsiling siya, “Isa pa ka butang ang kulang sa imo. Ibaligya ang tanan mo nga pagkabutang, kag ang kuwarta ipanagtag sa mga imol. Kag mangin manggaranon ka didto sa langit. Dayon magbalik ka kag magsunod sa akon.” ²³ Pero sang pagkabati niya sadto, nagkasubo siya tungod kay manggaranon gid siya.

²⁴ Sang makita ni Jesus nga nagkasubo siya, nagsiling siya, “Mabudlay gid para sa mga manggaranon nga magpasakop sa paghari sang Dios. ²⁵ Mas mahapos pa nga mag-agi ang sapat nga kamelyo sa buho sang dagom sang sa magpasakop ang manggaranon sa paghari sang Dios.” ²⁶ Dayon nagpamangkot ang mga nakabati sang ginhambal ni Jesus, “Ti kon amo sina, sin-o na lang ang maluwas?” ²⁷ Ginsabat sila ni Jesus, “Ang indi mahimo sang tawo mahimo sang Dios.”

²⁸ Dayon nagsiling si Pedro, “Ti kami, ginbayaan namon ang amon mga pagkabutang kag nagsunod sa imo.” ²⁹ Nagsiling si Jesus sa ila, “Sa pagkamatuod, wala gid sing tawo nga nagbiya sang iya balay, asawa, mga utod, ginikanan, ukon mga bata tungod sang iya pagpasakop sa paghari sang Dios, ³⁰ nga indi makabaton sa sini nga panahon sang madamo pa gid sang sa iya ginbayaan, kag sa palaabuton makabaton man sang kabuhi nga wala sing katapusan.”

Ang Ikatlo nga Paghambal ni Jesus Parte sa Iya Kamatayon^(AE)

³¹ Ginpain ni Jesus ang iya dose ka apostoles kag ginsilingan, “Pamati kamo! Nagapataklad kita sa Jerusalem, kag didto matuman ang mga ginsulat sang mga propeta parte sa akon nga Anak sang Tawo. ³² Kay itugyan ako sa mga tawo nga indi Judio. Yagutaon nila ako, pakahuy-an kag duplaan. ³³ Hanuton man nila ako kag patyon, pero sa ikatlo nga adlaw mabanhaw ako.” ³⁴ Pero wala gid makaintiendi ang mga apostoles kon ano ang buot silingon ni Jesus, kay ginlipod sa ila ang kahulugan sang iya ginhambal.

Gin-ayo ni Jesus ang Bulag nga Manugpakilimos^(AF)

³⁵ Sang malapit na sila ni Jesus sa Jerico, may isa ka bulag nga nagapungko sa higad sang dalan nga nagapakilimos. ³⁶ Pagkabati niya nga nagaalagi ang madamo nga mga tawo, nagpamangkot siya kon ano ato. ³⁷ Ginsugiran nila siya nga nagaagi si Jesus nga taga-Nazaret. ³⁸ Pagkahibalo niya sadto nagsinggit siya, “Jesus, kaliwat ni David,^[ap] kaluoyi ako!” ³⁹ Ginsaway siya sang mga tawo nga maghipos. Pero gintuduhan pa gid gani niya singgit, “Kaliwat ni David, kaluoyi ako!” ⁴⁰ Dayon nagpundo si Jesus kag nagsugo nga dal-on ang bulag sa iya. Pag-abot sang bulag ginpamangkot siya ni Jesus, ⁴¹ “Ano bala ang imo gusto nga himuon ko sa imo?” Nagsabat ang bulag, “Ginoo,^[aq] gusto ko nga makakita.” ⁴² Nagsiling si Jesus sa iya, “Makakita ka na. Ang imo pagtuo nag-ayo^[ar] sa imo.” ⁴³ Kag sa gilayon nakakita siya. Dayon nagsunod siya kay Jesus nga nagadayaw sa Dios. Pagkakita sang mga tawo sini, nagdayaw sila sa Dios.

Si Zakeus

19 Nagsulod si Jesus sa Jerico kay didto siya maagi pakadto sa Jerusalem. ² May isa ka tawo didto nga manggaranon nga ang iya ngalan si Zakeus. Siya amo ang pangulo sang mga manugsukot sang buhis. ³ Gusto gid niya nga makita kon sin-o gid si Jesus. Pero putot si Zakeus kag tungod sa kadamuon sang mga tawo indi siya makakita kay Jesus. ⁴ Gani nagdalagan siya sa unhan kag nagsaka sa kahoy nga sikomoro agod makita niya si Jesus, kay didto gid siya dampi maagi. ⁵ Pag-abot ni Jesus didto nagtangla siya kag nagsiling, “Zakeus, dali-dali ka nga magpanaog, kay subong nga adlaw kinahanglan didto ako madayon sa imo balay.” ⁶ Gani dali-dali nga nagpanaog si Zakeus, kag ginbaton niya si Jesus sing malipayon gid. ⁷ Sang makita sang mga tawo nga didto nagadayon si Jesus sa balay ni Zakeus, nagkumod sila nga nagasiling, “Ngaa dira gid siya nagadayon sa balay sinang tawo nga makasasala?” ⁸ Didto sa iya balay nagtindog si Zakeus kag nagsiling, “Ginoo, ipanagtag ko sa mga imol ang katunga sang akon pagkabutang. Kag kon may gindayaan ako, ibalik ko sa iya ang apat ka pilo.” ⁹ Nagsiling si Jesus sa iya, “Karon ginluwas ini nga pamilya, tungod nga kaliwat man siya ni Abraham. ¹⁰ Kay ako nga Anak sang Tawo nagkadto diri sa kalibutan sa pagpangita kag sa pagluwas sang mga nagtalang.”^[as]

Ang Paanggid Parte sa Tatlo ka Suluguon^(AG)

¹¹ Samtang nagapamati pa ang mga tawo, ginsugiran sila ni Jesus sang paanggid tungod kay malapit na sila sa Jerusalem kag ang hunahuna sang mga tawo masugod na gid ang paghari sang Dios. ¹² Nagsiling si Jesus sa ila, “May isa ka dungganon nga tawo nga naglakat sa malayo nga lugar sa pagbaton sang awtoridad bilang hari sa iya lugar, kag magabalik man siya dayon. ¹³ Pero sa wala pa siya makahalin ginpatawag niya ang iya napulo ka suluguon kag ginpanghatagan ang kada isa sa ila sang palareho nga kantidad sang kuwarta, kag nagsiling siya sa ila, ‘Gamita ninyo sa negosyo ang akon ginhatag sa inyo samtang wala ako.’

¹⁴ “Karon, ang iya mga kasimanwa wala naluyag sa iya. Gani sang nakahalin na siya, nagpadala sila sing mga representante sa ginkadtuan niya sa pagsiling nga indi nila gusto nga maghari siya sa ila. ¹⁵ Pero ginhimo man siya gihapon nga hari. Pagbalik niya sa iya lugar, ginpatawag niya ang mga suluguon nga iya ginpanghatagan sang kuwarta nga inegosyo, agod mahibaluan niya kon pila ang ila naganansya. ¹⁶ Ang premiro nga nag-abot nagsiling sa iya, ‘Sir, ang imo kuwarta nga ginhatag sa akon nakaganansya sang napulo ka pilo.’ ¹⁷ Nagsiling ang hari, ‘Maayo gid! Maayo ka nga suluguon. Tungod nga masaligan ka sa diutay nga butang, padumalahon ko ikaw sa napulo ka siyudad.’ ¹⁸ Ang ikaduha nga suluguon nag-abot man kag nagsiling, ‘Sir, ang imo kuwarta nga ginhatag sa akon nakaganansya sing lima ka pilo.’ ¹⁹ Nagsabat ang hari sa iya, ‘Padumalahon ko ikaw sa lima ka siyudad.’ ²⁰ Kag nag-abot ang isa pa gid kag nagsiling, ‘Sir, ari ang imo kuwarta. Ginputos ko gid ini kag gintago, ²¹ kay nahadlok ako sa imo tungod masyado ka kaestrikto. Ginakuha mo ang ganansya sang pinangabudlayan sang iban, kag ginakuha mo ang patubas bisan indi ikaw ang nagtanom.’ ²² Nagsiling ang hari sa iya, ‘Wala ka sing pulos nga suluguon! Ang imo ginhambal amo mismo ang akon gamiton sa pagsentensya sa imo. Nahibaluan mo gali nga estrikto ako kag ginakuha ko ang ganansya sang pinangabudlayan sang iban, kag ginakuha ko ang patubas bisan indi ako ang nagtanom. ²³ Ti ngaa wala mo pag-ibutang sa bangko ang akon kuwarta agod sa akon pagbalik makuha ko ang akon kuwarta nga may saka pa?’ ²⁴ Kag nagsiling ang hari sa mga tawo nga nagatindog didto, ‘Kuhaa ninyo sa iya ang kuwarta kag ihatag sa tawo nga nakaganansya sing napulo ka pilo.’ ²⁵ Pero nagsabat sila, ‘Sir, may napulo na siya ka pilo.’ ²⁶ Nagsabat ang hari, ‘Sugiran ko kamo, ang bisan sin-o nga may ara hatagan pa. Pero ang wala iya, bisan ang diutay nga ara sa iya kuhaon pa. ²⁷ Kon parte sa sadto nga mga tawo nga nagakontra sa akon kag indi gusto nga maghari ako sa ila, dal-a ninyo sila diri sa akon kag pamatyon!’ ”

Ang Madinalag-on nga Pagsulod ni Jesus sa Jerusalem^(AH)

²⁸ Pagkatapos niya hambal sadto, nagpadayon sila ni Jesus sa paglakat pakadto sa Jerusalem. ²⁹ Sang malapit na sila sa mga baryo sang Betfage kag Betania, sa bukid nga ginatawag Bukid sang mga Olibo, ginpauna ni Jesus ang duha sang iya mga sumulunod. ³⁰ Nagsiling siya sa ila, “Mag-una kamo didto sa sunod nga baryo. Pagsulod ninyo, may makita kamo nga tinday nga asno nga nahigot. Wala pa gid ini masakyi. Hubari ninyo kag dal-a diri. ³¹ Kon may magpamangkot sa inyo kon ngaa ginahubaran ninyo ang asno, sabton ninyo nga kinahanglan sang Ginoo.” ³² Gani naglakat sila nga duha, kag ang ginsiling ni Jesus sa ila natuman gid. ³³ Sang ginahubaran nila ang tinday nga asno ginpamangkot sila sang tag-iya, “Ngaa ginahubaran ninyo ina?” ³⁴ Nagsabat sila, “Kinahanglan ini sang Ginoo.” ³⁵ Gindala nila dayon kay Jesus. Pag-abot didto, ginhapinan nila ang asno sang ila mga panapton kag ginpasakay si Jesus. ³⁶ Sang nagasakay siya pakadto sa Jerusalem, ginhumlad sang mga tawo ang ila mga panapton sa dalan bilang pagpadungog sa iya. ³⁷ Kag sang nagapadulhog na siya halin sa Bukid sang mga Olibo, nagakalipay ang iya mga sumulunod kag nagasinggit sa pagdayaw sa Dios tungod sang mga milagro nga ila nakita. ³⁸ Nagsiling sila, “Ginapakamaayo sang Ginoo ang Hari nga iya pinadala!^[at] Maayo na ang aton relasyon sa Dios.^[au] Dayawon ta ang Dios!”

³⁹ Sa kadam-an may mga Pariseo nga nagsiling kay Jesus, “Manunudlo, pahipusa ang imo mga sumulunod.” ⁴⁰ Nagsabat si Jesus sa ila, “Sa pagkamatuod, kon maghipos sila, ang mga bato amo ang magasinggit sang mga pagdayaw.”

Naghibi si Jesus Para sa mga Taga-Jerusalem

⁴¹ Sang malapit na si Jesus sa siyudad sang Jerusalem, kag sang makita niya ini, naghibi siya para sa mga pumuluyo sini. ⁴² Nagsiling siya, “Kuntani nahibaluan ninyo subong nga adlaw kon ano ang makahatag sa inyo sang kalinong! Ugaling nalipdan ang inyo pag-intiendi. ⁴³ Magaabot ang adlaw nga ang inyo siyudad libutan sang kuta sang inyo mga kaaway. Kibunon nila kamo sa tanan nga direksyon agod indi gid kamo makapalagyo. ⁴⁴ Pamatyon nila kamo, kag gub-on nila ang inyo siyudad nga wala na gid sang may mabilin nga mga bato nga nagasalampaw. Ini tanan matabo sa inyo tungod nga wala ninyo pagsapaka ang tion nga luwason na kuntani kamo sang Dios.”

Gintabog ni Jesus ang mga Nagabaligya sa Templo^(AI)

⁴⁵ Pag-abot nila sa Jerusalem, nagkadto si Jesus sa templo kag gintabog niya ang mga nagabaligya didto. ⁴⁶ Nagsiling siya sa ila, “Nagasiling ang Dios sa Kasulatan, ‘Ang akon balay lugar nga palangamuyuan.’^[av] Pero ginhimo ninyo nga palanaguan sang mga tulisan.”^[aw]

⁴⁷ Halin sadto, nagatudlo siya sa templo adlaw-adlaw. Ang manugdumala nga mga pari, ang mga manunudlo sang Kasuguan, kag ang mga opisyal sang banwa nagtinguha sa pagpatay sa iya. ⁴⁸ Pero wala sila sing kahigayunan sa paghimo sini tungod kay nawili ang mga tawo sa pagpamati sang iya mga pagpanudlo.

Ang Pamangkot Parte sa Awtoridad ni Jesus^(AJ)

20 Isa ka adlaw, samtang nagatudlo si Jesus sang Maayong Balita sa mga tawo didto sa templo, nagpalapit sa iya ang manugdumala nga mga pari, ang mga manunudlo sang Kasuguan, kag ang mga manugdumala sang mga Judio. ² Nagpamangkot sila, “Sugiri kami kon ano ang imo awtoridad sa paghimo sang mga butang nga imo ginahimo diri sa templo. Sin-o ang naghatag sa imo sang sini nga awtoridad?” ³ Nagsabat si Jesus sa ila, “May pamangkot man ako sa inyo. Sugiri ninyo ako, ⁴ kay sin-o bala naghalin ang awtoridad ni Juan sa pagbautiso, sa Dios^[ax] bala ukon sa tawo?” ⁵ Nagbinaisay sila kon ano ang ila isabat, “Kon magsiling kita nga halin sa Dios, masiling siya, ‘Ti ngaa wala kamo nagpati kay Juan?’ ⁶ Pero kon magsiling kita nga halin sa tawo, batuhon kita sang mga tawo, kay nagapati sila nga si Juan propeta sang Dios.” ⁷ Gani nagsabat sila kay Jesus, “Wala kami kahibalo kon kay sin-o naghalin ang awtoridad ni Juan.” ⁸ Dayon nagsiling si Jesus sa ila, “Ti indi ko man kamo pagsugiran kon kay sin-o awtoridad ginahimo ko ini nga mga butang.”

Ang Paanggid Parte sa Agsador^(AK)

⁹ Dayon nagsugid si Jesus sa mga tawo sini nga paanggid: “May isa ka tawo nga may duta nga ginpatamnan niya sang ubas. Pagkatapos ginpaagsahan niya ini kag naglakat sa malayo nga lugar kag nagtiner didto sing malawig. ¹⁰ Sang tion na sang pagpamupo sang ubas, ginsugo niya ang isa ka suluguon sa mga agsador sa pagkuha sang iya parte. Pero pag-abot didto sang suluguon, ginbakol siya sang mga agsador kag ginpapauli nga wala gid sing dala. ¹¹ Dayon nagsugo liwat ang tag-iya sang isa pa ka suluguon. Pero pag-abot sang suluguon sa mga agsador, ginbakol man siya kag ginpakahuy-an kag ginpabalik man nila nga wala gid sing dala. ¹² Ginsugo pa gid sang tag-iya ang ikatlo nga suluguon, pero pag-abot niya didto ginsakit nila siya kag gintabog pauli. ¹³ Gani nagsiling ang tag-iya sang talamnan, ‘Ano na lang ang akon himuon? Ah, ipadala ko na lang ang akon pinalangga nga anak. Kay siguro tahuron nila siya.’ ¹⁴ Pero pagkakita sang mga agsador sa iya anak, nagsiling sila, ‘Ari na ang manunubli. Dali, patyon ta siya agod mangin aton ang iya palanublion.’ ¹⁵ Gani gindala nila siya sa guwa sang talamnan kag ginpatay.”

Dayon nagsiling si Jesus sa mga tawo, “Ti ano ayhan ang himuon sang tag-iya sa ila? ¹⁶ Sigurado gid nga kadtuan niya ang mga agsador kag pamatyon. Dayon paagsahan niya sa iban ang iya talamnan.” Pagkabati sadto sang mga tawo nagsiling sila, “Kabay pa nga indi lang pag-itugot sang Dios nga matabo ang pareho sina!” ¹⁷ Pero gintulok sila ni Jesus kag ginpamangkot, “Ano bala ang kahulugan sang Kasulatan nga nagasiling,

¹⁸ Ang bisan sin-o nga mahulog sa sadto nga bato mabali, pero ang mahulugan sang amo nga bato madugmok gid.”

Ang Pamangkot Parte sa Pagbayad sang Buhis^(AL)

¹⁹ Sa sadto gid nga tion dakpon na siya kuntani sang mga manunudlo sang Kasuguan kag sang manugdumala nga mga pari, kay nahibaluan nila nga sila gid ang iya ginatumod sa iya nga paanggid. Pero nahadlok sila sa mga tawo.