Bible in 90 Days

Ang mga Nagatuo kay Jesus Ginadumtan sang mga Tawo sang Kalibutan

¹⁸ Nagsiling pa gid si Jesus, “Kon ginadumtan kamo sang mga tawo sang kalibutan, indi kamo dapat matingala tungod kay nahibaluan ninyo nga ako amo ang una nila nga ginadumtan. ¹⁹ Kon kaupod kamo sang mga tawo sang kalibutan, higugmaon kamo nila. Pero ginadumtan nila kamo tungod kay indi nila kamo kaupod kundi ginpili ko kamo halin sa ila. ²⁰ Dumdumon ninyo ang akon ginhambal sa inyo nga wala sing ulipon nga labaw pa sa iya agalon. Gani kon ako ginhingabot nila, kamo hingabuton man nila. (Kag kon tumanon nila ang akon pulong, tumanon man nila ang inyo pulong.) ²¹ Ini tanan himuon nila sa inyo tungod kay nagatuo kamo sa akon, kag wala sila makakilala sa nagpadala sa akon. ²² Kon wala ako nagkadto diri sa kalibutan kag nagtudlo sa ila, wala kuntani sila sing salabton, pero karon indi na gid sila makabalibad sa ila mga sala. ²³ Ang nagadumot sa akon, nagadumot man sa akon Amay. ²⁴ Kon wala ako naghimo sang mga milagro sa tunga nila, nga wala sing bisan sin-o nga tawo nga nakahimo, wala kuntani sila sing salabton. Pero bisan nakita na gid nila ang akon mga hinimuan, nagadumot pa gihapon sila sa akon kag sa akon Amay. ²⁵ Sa ila ginahimo nga ini natuman ang nasulat sa ila Kasuguan nga nagasiling, ‘Gindumtan nila ako nga wala sing kabangdanan.’ ”^[a]

²⁶ Nagsiling dayon si Jesus sa ila, “Ipadala ko sa inyo ang Espiritu Santo nga halin sa Amay. Siya amo ang ginatawag nga Manugbulig kag siya man ang manugtudlo sang kamatuoran. Kag kon mag-abot na siya isugid niya kon sin-o gid ako. ²⁷ Kag dapat magsugid man kamo parte sa akon tungod kay kaupod ko kamo halin pa sang una.

16 “Ginasugid ko nga daan sa inyo ini nga mga butang agod bisan ano pa ang matabo sa ulihi indi madula ang inyo pagtuo sa akon. ² Pahalinon nila kamo sa ila mga simbahan, kag magaabot ang tion nga ang bisan sin-o nga magpatay sa inyo magahunahuna nga nagaalagad siya sa Dios. ³ Himuon nila ini sa inyo tungod kay wala sila makakilala sa Amay ukon sa akon. ⁴ Pero ginasugid ko ini sa inyo agod nga kon mag-abot na ang tion nga himuon nila ini sa inyo, madumduman ninyo nga ginpaandaman ko na kamo nga daan.”

Ang Obra sang Espiritu Santo

“Ini nga mga butang wala ko ginsugid sa inyo sang una kay kaupod pa ninyo ako. ⁵ Pero karon mabalik na ako sa nagpadala sa akon kag wala gid sing may nagapamangkot bisan isa sa inyo kon diin ako makadto. ⁶ Karon nga ginsugiran ko na kamo, nagakasubo gid kamo. ⁷ Pero sa pagkamatuod, mas maayo para sa inyo nga maghalin ako diri, kay kon indi ako maghalin, ang Manugbulig indi mag-abot sa inyo. Pero kon maghalin ako, ipadala ko siya diri sa inyo. ⁸ Kag kon mag-abot na siya diri sa kalibutan ipakita niya sa mga tawo nga sila mga makasasala kag ako amo ang matarong. Kag ipakita man niya nga ang Dios magasentensya sa ila. ⁹ Ipakita niya sa mga tawo nga sila mga makasasala, tungod kay wala sila nagtuo sa akon. ¹⁰ Ipakita niya nga ako ang matarong, tungod kay makadto ako sa Amay kag indi na kamo makakita sa akon. ¹¹ Ipakita man niya sa ila nga ang Dios magasentensya sa ila, kay nasentensyahan na si Satanas nga amo ang nagagahom sa sini nga kalibutan.

¹² “May madamo pa kuntani ako nga inugsugid sa inyo, ugaling indi pa kamo makaintiendi sini. ¹³ Pero kon mag-abot na ang Espiritu Santo nga amo ang manugtudlo sang kamatuoran, tudluan niya kamo sang tanan nga kamatuoran. Ang mga butang nga iya itudlo sa inyo indi halin sa iya, kundi kon ano ang iya nabatian amo ina ang iya isugid sa inyo. Isugid man niya sa inyo kon ano ang magakalatabo sa palaabuton. ¹⁴ Padunggan niya ako tungod kay ipaintiendi niya sa inyo ang akon mga ginpanudlo kag ginpanghimo. ¹⁵ Kay kon ano ang ginapanudlo sang Amay amo man ang sa akon. Amo ina nga nagsiling ako nga ang akon mga ginpanudlo ipaintiendi niya sa inyo.”

Ang Kasubo Bayluhan sang Kalipay

¹⁶ “Indi na lang madugay kag indi na ninyo ako makita. Pero sa indi man madugay makita naman ninyo ako liwat.” ¹⁷ Nagpinamangkutanay ang iban sa iya mga sumulunod, “Ano bala ang buot niya silingon nga sa indi na lang madugay indi na kita makakita sa iya, kag sa indi man madugay makita naman naton siya liwat? Kag nagsiling pa siya nga ini matabo tungod kay mabalik na siya sa Amay. ¹⁸ Ano bala ang iya buot silingon sa ‘indi na lang madugay’? Indi ta maintiendihan kon ano ang iya buot silingon.” ¹⁹ Nahibaluan ni Jesus nga gusto kuntani nila nga magpamangkot sa iya, gani nagsiling siya sa ila, “Nagsiling ako nga sa indi na lang madugay indi na ninyo ako makita, pero sa indi man madugay makita naman ninyo ako liwat. Indi bala nga amo ini kuntani ang inyo gusto nga ipamangkot sa akon? ²⁰ Sa pagkamatuod, ginasugid ko sa inyo nga ang mga tawo sang kalibutan magakalipay gid sa matabo sa akon, pero kamo magahibi sa kasubo. Pero ang inyo mga kasubo madula kag mabayluhan sang kalipay. ²¹ Pareho sa babayi nga nagapasakit tungod kay mabata na siya. Pero kon matawo na gani ang bata, malimtan na niya ang kasakit tungod sang iya kalipay nga natawo na ang iya bata diri sa kalibutan. ²² Kamo pareho man sina. Karon nagakasubo kamo, pero magapakita pa ako liwat sa inyo kag magaawas gid ang inyo kalipay. Kag wala gid sing bisan sin-o nga makakuha sang sina nga kalipay.

²³ “Kag kon mag-abot na gani ina nga adlaw indi na kinahanglan nga magpamangkot pa kamo sang bisan ano sa akon. Sa pagkamatuod, ginasugid ko sa inyo nga ang Amay magahatag sa inyo sang bisan ano nga inyo pangayuon sa iya sa akon ngalan.^{[b] 24} Hasta subong wala pa kamo makapangayo sang bisan ano sa akon ngalan. Pangayo kamo agod makabaton kamo, kag agod mangin bug-os ang inyo kalipay.

Gindaog ni Jesus ang Kalibutan

²⁵ “Ginasugid ko ini nga mga butang sa inyo paagi sa mga paanggid. Pero magaabot ang tion nga indi na ako maggamit sang mga paanggid, kundi ideretso ko na nga isugid sa inyo ang parte sa Amay. ²⁶ Kon mag-abot na ina nga adlaw, kamo mismo ang magapangayo sa Amay sa akon ngalan. Indi na kinahanglan nga ako pa ang magapangayo sa Amay para sa inyo. ²⁷ Kay ang Amay mismo nagahigugma sa inyo tungod kay nagahigugma kamo sa akon, kag nagapati nga ako halin sa Dios. ²⁸ Halin ako sa Amay kag nagkadto ako diri sa kalibutan. Pero karon magahalin na ako sa sini nga kalibutan kag magabalik sa Amay.”

²⁹ Nagsiling dayon ang iya mga sumulunod, “Karon maathag na ang imo ginahambal kay wala ka na nagagamit sang mga paanggid. ³⁰ Karon sigurado na kami nga nahibaluan mo ang tanan nga butang, kay bisan gani nga wala kami nagapamangkot sa imo nahibaluan mo na nga daan ang amon mga ginahunahuna. Gani nagapati kami nga ikaw halin gid man sa Dios.” ³¹ Nagsabat si Jesus sa ila, “Ti, nagatuo na kamo subong sa akon? ³² Pero magaabot ang tion kag nag-abot na gani subong nga magabululag kamo kag magapalauli, kag bayaan ninyo ako nga nagaisahanon lang. Pero bisan bayaan ninyo ako may kaupod gihapon ako tungod kay kaupod ko ang Amay. ³³ Ginasugid ko ini nga mga butang sa inyo agod may kalinong kamo tungod sa inyo pagtuo sa akon. Paantuson kamo sang mga tawo sang kalibutan, pero indi kamo magkahadlok tungod kay gindaog ko na sila.”

Nagpangamuyo si Jesus Para sa Iya mga Sumulunod

17 Pagkahambal sadto ni Jesus, nagtangla siya sa langit kag nagsiling, “Amay, nag-abot na ang tion. Padunggi ang imo Anak agod padunggan ka man sang imo Anak. ² Kay ginhatagan mo ako sing awtoridad nga maggahom sa tanan nga tawo, agod mahatagan ko sang kabuhi nga wala sing katapusan ang tanan nga tawo nga imo ginhatag sa akon. ³ Kag amo ini ang kabuhi nga wala sing katapusan: nga ang mga tawo magkilala sa imo nga amo lamang ang matuod nga Dios kag magkilala man sa akon nga imo ginpadala. ⁴ Ginpadunggan ko ikaw diri sa kalibutan tungod kay natapos ko na ang imo ginpahimo sa akon. ⁵ Gani karon Amay, padunggi ako dira sa imo presensya. Ihatag sa akon ang dungog nga akon man anay sang dira pa ako sa imo sa wala mo pa matuga ang kalibutan.

⁶ “Ginpakilala ko ikaw sa mga tawo nga imo ginpili sa kalibutan kag ginhatag sa akon. Imo sila anay kag ginhatag mo sila sa akon, kag gintuman nila ang imo mga sugo. ⁷ Karon nahibaluan na nila nga ang tanan nga imo ginhatag sa akon sa imo naghalin. ⁸ Kon ano ang imo gintudlo sa akon amo man ang akon gintudlo sa ila, kag ginbaton nila ini. Kag nahibaluan nila nga matuod gid man nga sa imo ako naghalin. Kag nagapati sila nga ikaw ang nagpadala sa akon.

⁹ “Nagapangamuyo ako para sa ila. Ini nga pangamuyo indi para sa mga tawo sang kalibutan, kundi para sa mga tawo nga imo ginhatag sa akon, tungod kay ini sila imo. ¹⁰ Ang tanan nga tawo nga akon, imo, kag ang tanan nga imo, akon man. Kag ginapadunggan nila ako. ¹¹ Karon mabalik na ako sa imo kag indi na ako magtiner sa sini nga kalibutan. Pero sila mabilin pa diri sa kalibutan. O balaan nga Amay, paagi sa imo gahom nga imo ginhatag sa akon bantayi ini nga mga tawo agod sila tanan mangin isa pareho nga ikaw kag ako isa. ¹² Sang kaupod pa nila ako ginbantayan ko sila paagi sa imo gahom nga ginhatag mo sa akon. Ginbantayan ko sila, kag wala gid sing may nadula sa ila, luwas lang sa tawo nga madula gid man agod matuman ang Kasulatan. ¹³ Karon mabalik na ako dira sa imo. Ini nga mga butang ginasugid ko na nga daan sa ila samtang diri pa ako sa kalibutan agod malipay gid sila pareho sa akon. ¹⁴ Gintudlo ko sa ila ang imo ginpatudlo sa akon. Gindumtan sila sang mga tawo sang kalibutan. Kay indi na sila iya sang kalibutan, pareho man sa akon nga indi iya sang kalibutan. ¹⁵ Wala ako nagapangamuyo nga kuhaon mo na sila diri sa kalibutan, kundi nga apinan mo sila kontra kay Satanas. ¹⁶ Indi sila iya sang kalibutan, pareho man sa akon nga indi iya sang kalibutan. ¹⁷ Iseparar sila para mangin imo paagi sa kamatuoran; ang imo pulong amo ang kamatuoran. ¹⁸ Ginpadala mo ako diri sa kalibutan, gani ginapadala ko man sila nga magpanudlo sa mga tawo diri sa kalibutan. ¹⁹ Tungod sa ila ginahalad ko sa imo ang akon kaugalingon, agod mangin imo man sila paagi sa kamatuoran.

²⁰ “Indi lang ang ini nga mga tawo nga nagatuo sa akon ang akon ginapangamuyuan, kundi pati man ang mga tawo nga magatuo sa akon sa ulihi paagi sa mga pagpanudlo sang mga nagatuo sa akon. ²¹ Ginapangamuyo ko sa imo nga sila tanan mangin isa, pareho man sa aton nga isa lang. Kag kon paano nga ikaw, Amay, ari sa akon kag ako ara sa imo, kabay pa nga sila ari man sa aton agod ang mga tawo sang kalibutan magatuo nga ikaw amo ang nagpadala sa akon. ²² Ginhatagan ko sila sing kadungganan nga pareho man sang ginhatag mo sa akon, agod mangin isa sila pareho man sa aton nga isa lang. ²³ Ako ara sa ila kag ikaw ari sa akon, agod nga mangin isa gid sila, kag sa sini nga paagi mahibaluan sang mga tawo sang kalibutan nga ikaw amo ang nagpadala sa akon. Kag mahibaluan man nila nga ginapalangga mo ang mga tumuluo pareho sang imo pagpalangga sa akon.

²⁴ “Amay, gusto ko nga ang ini nga mga tawo nga imo ginhatag sa akon mangin kaupod ko kon diin ako, agod makita man nila ang akon gahom, ang gahom nga imo ginhatag sa akon, tungod kay palangga mo ako bisan sa wala pa matuga ang kalibutan. ²⁵ Matarong nga Amay, ang mga tawo sang kalibutan wala makakilala sa imo. Pero ako nakakilala sa imo, kag ini sila nga akon mga kaupod nakahibalo nga ikaw amo ang nagpadala sa akon. ²⁶ Ginpakilala ko ikaw sa ila, kag ipakilala ko pa gid ikaw agod ang imo paghigugma sa akon mangin ara man sa ila, kag agod ako man mangin ara sa ila.”

Ang Pagdakop kay Jesus^(A)

18 Pagkatapos pangamuyo ni Jesus, naglakat siya dayon kaupod sang iya mga sumulunod kag nagtabok sila sa Kidron nga ililigan sang tubig. Didto sila nagkadto sa lugar nga sa diin may talamnan sang mga kahoy nga olibo. ² Kabisado na nga daan ni Judas nga traidor ang ini nga lugar, kay permi didto nagatilipon si Jesus kag ang iya mga sumulunod. ³ Gani nagkadto didto si Judas nga may dala nga Romanhon nga mga soldado pati mga guwardya sa templo nga ginsugo sang mga manugdumala nga mga pari kag sang mga Pariseo. May dala sila nga mga sulo kag mga parol, kag mga armas. ⁴ Nahibaluan ni Jesus ang tanan nga matabo sa iya, gani ginsugata niya sila kag ginpamangkot, “Sin-o bala ang inyo ginapangita?” ⁵ Nagsabat sila, “Si Jesus nga taga-Nazaret.” Nagsiling si Jesus sa ila, “Ako si Jesus.”

Si Judas nga traidor didto man nagatindog kaupod sang mga tawo nga nagapangita kay Jesus. ⁶ Pagsiling ni Jesus nga siya amo ang ila ginapangita, nag-isol sila kag nagkalatumba sa duta. ⁷ Ginpamangkot liwat sila ni Jesus kon sin-o gid ang ila ginapangita. Nagsiling sila liwat, “Si Jesus nga taga-Nazaret.” ⁸ Nagsiling si Jesus sa ila, “Indi bala nga ginsilingan ko na kamo nga ako? Gani kon ako gid man ang inyo ginapangita, pabay-i lang ninyo nga maghalin ining akon mga kaupod.” ⁹ (Ginhambal niya ini agod matuman ang iya ginsiling sa Amay, “Wala gid sing may nadula bisan isa sa imo ginhatag sa akon.”) ¹⁰ Karon, si Simon Pedro may dala nga espada. Gin-gabot niya ini kag ginlabo ang suluguon sang pangulo nga pari, kag nautod ang iya tuo nga dulunggan. Ang ngalan sang suluguon amo si Malcus. ¹¹ Nagsiling si Jesus kay Pedro, “Ibalik sa tagob ang imo espada. Nagahunahuna ka bala nga indi ko pag-antuson ang mga ginapaantos sang Amay sa akon?”

Gindala si Jesus kay Anas

¹² Gindakop si Jesus sang Romanhon nga mga soldado nga ginpangunahan sang ila kapitan, kag kaupod man sang mga guwardya nga mga Judio. Gin-gapos nila siya ¹³ kag gindala anay kay Anas nga ugangan ni Caifas. Si Caifas nga ini amo ang pangulo nga pari sadto nga tuig. ¹⁴ Siya man ang nagsiling sa kaupod niya nga mga lider sang mga Judio nga mas maayo nga isa lang ka tawo ang mapatay para sa ila nasyon.

Ginpanginwala ni Pedro si Jesus^(B)

¹⁵ Si Simon Pedro kag ang isa pa ka sumulunod nagsunod man didto kay Jesus. Ini nga sumulunod kilala sang pangulo nga pari, gani nakasulod siya sa lagwerta sang pangulo nga pari kaupod ni Jesus. ¹⁶ Pero si Pedro nabilin didto sa guwa sa may puwertahan. Karon, ato nga sumulunod nga kilala sang pangulo nga pari nagbalik didto sa guwa kag ginhambalan niya ang babayi nga nagabantay didto sa puwertahan, kag ginpasulod niya si Pedro. ¹⁷ Nagsiling ang babayi kay Pedro, “Indi bala nga ikaw isa man sa mga sumulunod sang sina nga tawo?” Nagsabat si Pedro, “Indi ah!”

¹⁸ Matugnaw sadto, gani nagdabok sang kalayo ang mga suluguon kag ang mga guwardya kag nagtindog sila sa palibot sang dabok agod magpainit-init. Nagtindog man didto si Pedro kag nagpainit-init.

Gin-imbistigar si Jesus sang Pangulo nga Pari^(C)

¹⁹ Karon, ginpamangkot si Jesus sang pangulo nga pari parte sa iya mga sumulunod kag sa iya ginapanudlo. ²⁰ Nagsabat si Jesus, “Indi sa sekreto ang akon ginatudlo sa mga tawo. Kay nagpanudlo ako mismo sa mga simbahan kag sa templo nga sa diin nagatilipon ang tanan nga Judio. Wala ako sing may gintudlo sa sekreto. ²¹ Ti ngaa ako ang inyo ginapamangkot? Pamangkuta ninyo ang mga tawo nga nakabati sa akon, kay nahibaluan nila kon ano ang akon gintudlo sa ila.” ²² Pagkahambal sadto ni Jesus, gintampa siya sang isa sa mga guwardya nga nagatindog malapit sa iya. Kag siling niya, “Amo bala ina ang panabat mo sa pangulo nga pari?” ²³ Nagsiling si Jesus sa iya, “Kon ang sabat ko malain, magsiling ka kon diin sadto ang malain. Pero kon husto ang akon ginsiling, ti ngaa gintampa mo ako?”

²⁴ Karon, si Jesus nga nagapos pa ginpadala dayon ni Anas kay Caifas nga amo ang pangulo nga pari sadto nga tiyempo.

Ginpanginwala Liwat ni Pedro si Jesus^(D)

²⁵ Samtang nagatindog pa si Pedro nga nagapainit-init malapit sa kalayo, ginpamangkot siya sang mga tawo, “Indi bala nga ikaw isa man sa mga sumulunod sang sina nga tawo?” Nagpanginwala liwat si Pedro kag nagsiling, “Indi ah!” ²⁶ Karon, ang isa didto sa mga suluguon sang pangulo nga pari paryente sang tawo nga ang iya dulunggan gintigbas ni Pedro. Nagsiling siya, “Indi bala nga ikaw atong nakita ko nga kaupod niya didto sa talamnan sang mga kahoy nga olibo?” ²⁷ Pero nagpanginwala liwat si Pedro. Kag dayon nagpamalo ang manok.

Gindala si Jesus kay Pilato

²⁸ Halin kay Caifas gindala nila si Jesus didto sa palasyo sang Gobernador. Kaagahon na sadto. Wala nagsulod ang mga Judio sa palasyo tungod kay suno sa ila mga pagsulundan, nga kon magsulod sila sa balay sang indi Judio, indi na sila pagtugutan nga magkaon sang panihapon nga para sa Piesta sang Paglabay sang Anghel. ²⁹ Gani si Gobernador Pilato^[c] amo ang nagguwa didto sa ila kag nagpamangkot kon ano ang ila akusasyon kontra kay Jesus. ³⁰ Nagsabat sila, “Kon wala siya sing may nahimo nga malain wala namon siya kuntani gindala diri sa imo.” ³¹ Nagsiling si Pilato sa ila, “Dal-a ninyo siya kag kamo ang maghukom sa iya suno sa inyo kasuguan.” Nagsabat ang mga Judio, “Pero wala kami sing awtoridad nga magsentensya sing kamatayon sa tawo.” ³² (Natabo ini agod matuman ang ginsiling ni Jesus kon ano nga klase sang kamatayon ang iya pagaagihan.) ³³ Gani nagsulod liwat si Pilato kag gintawag si Jesus kag ginpamangkot, “Ikaw bala ang hari sang mga Judio?” ³⁴ Nagsabat si Jesus, “Imo gid bala ina nga pamangkot, ukon ginsugiran ka lang sang iban parte sa akon?” ³⁵ Nagsiling si Pilato, “Ano ang dumdom mo sa akon, Judio? Ang imo mga kasimanwa kag ang ila manugdumala nga mga pari amo ang nagdala sa imo diri sa akon. Ano gid bala ang nahimo mo?” ³⁶ Ginsabat siya ni Jesus, “Ang akon ginharian wala diri sa sining kalibutan. Kon ang akon ginharian diri sa sining kalibutan, kuntani nagpakig-away ang akon mga sumulunod agod indi ako madakop sang mga Judio. Pero sa pagkamatuod, ang akon ginharian wala diri sa sining kalibutan.” ³⁷ Gani nagsiling si Pilato sa iya, “Kon amo, hari gali ikaw!” Ginsabat siya ni Jesus, “Husto ang imo ginsiling nga hari ako. Kag ang kabangdanan nga nagkadto ako diri sa kalibutan kag nagpakatawo, agod nga isugid ko sa mga tawo ang kamatuoran. Kag ang tanan nga gusto makahibalo sang kamatuoran nagapamati sa akon.” ³⁸ Nagpamangkot dayon si Pilato, “Ti ano bala ang kamatuoran?”

Ginsentensyahan si Jesus nga Patyon^(E)

Pagkahambal sadto ni Pilato, nagguwa siya liwat didto sa mga Judio kag nagsiling sa ila, “Wala ako sing may nakita nga sala sa sini nga tawo. ³⁹ Indi bala nga kinabatasan ninyo nga kada Piesta sang Paglabay sang Anghel nagapangayo kamo sa akon sang isa ka priso nga akon buy-an? Gani gusto bala ninyo nga buy-an ko ang hari sang mga Judio?” ⁴⁰ Nagsabat ang mga tawo nga nagasinggit, “Indi siya, kundi si Barabas!” (Si Barabas nga ini isa ka tulisan.)^[d]

19 Gani ginpakuha ni Pilato si Jesus kag ginpalatigo niya siya. ² Pagkatapos naghimo dayon ang mga soldado sing korokorona nga tunukon kag ginbutang sa ulo ni Jesus. Ginpasuksukan man nila siya sing kapa nga granate, ³ kag isa-isa sila nga nagpalapit sa iya nga nagasiling, “Mabuhay ang Hari sang mga Judio.” Kag gintampa nila siya dayon. ⁴ Nagguwa liwat si Pilato didto sa mga tawo kag nagsiling, “Tan-awa, kay paguwaon ko siya diri liwat sa inyo agod ipakita sa inyo nga wala gid ako sing may nakita nga sala sa iya.” ⁵ Gani nagguwa si Jesus nga may korokorona nga tunukon kag may kapa nga granate. Nagsiling dayon si Pilato sa ila, “Tan-awa ninyo siya!” ⁶ Pagkakita sa iya sang manugdumala nga mga pari kag sang mga guwardya, nagsinggit sila, “Ilansang siya sa krus! Ilansang siya sa krus!” Nagsiling si Pilato sa ila, “Bahala kamo, kuhaa ninyo siya kag kamo ang maglansang sa iya sa krus, kay para sa akon wala gid ako sing may nakita nga sala sa iya.” ⁷ Nagsabat ang mga Judio, “May kasuguan kami, kag suno sa amon kasuguan, ini nga tawo dapat nga patyon, kay nagasiling siya nga Anak kuno siya sang Dios.”

⁸ Pagkabati sadto ni Pilato, hinadlukan pa gid siya tapat. ⁹ Gani gindala niya liwat si Jesus sa sulod sang palasyo kag ginpamangkot kon taga-diin gid siya. Pero wala nagsabat si Jesus. ¹⁰ Gani nagsiling si Pilato sa iya, “Ngaa indi ka magsabat sa akon? Wala ka bala kahibalo nga may awtoridad ako sa paghilway sa imo ukon sa pagpalansang sa imo sa krus?” ¹¹ Ginsabat siya ni Jesus, “Wala ka gid sing may mahimo sa akon kon wala ka paghatagi sang Dios sang awtoridad. Gani mas dako pa ang sala sang tawo nga nagtugyan sa akon diri sa imo.” ¹² Pagkabati sadto ni Pilato nagpangita pa gid siya sing paagi nga mabuy-an si Jesus. Ugaling nagsinggit ang mga Judio, “Kon buy-an mo siya, indi ka abyan sang Emperador. Kay ang bisan sin-o nga nagapakahari kaaway sang Emperador.” ¹³ Pagkabati sadto ni Pilato, gindala niya si Jesus sa guwa kag nagpungko siya sa pulungkuan sang manugsentensya, didto sa lugar nga ginatawag, “Ang Plataporma nga Bato,” (kon sa Hebreo nga lingguahe, “Gabbata”).

¹⁴ Mga alas dose gid sadto sang udto kag bisperas^[e] sang Piesta sang Paglabay sang Anghel. Nagsiling si Pilato sa mga Judio, “Ari na ang inyo hari.” ¹⁵ Nagsinggit sila dayon, “Patya siya! Patya siya! Ilansang siya sa krus!” Gani nagpamangkot si Pilato sa ila, “Gusto bala ninyo nga ipalansang ko sa krus ang inyo hari?” Nagsabat ang manugdumala nga mga pari, “Wala na kami sing iban pa nga hari kundi ang Emperador lang!” ¹⁶ Gani gintugyan ni Pilato sa ila si Jesus agod ilansang sa krus.

Ginlansang si Jesus sa Krus^(F)

Gani gindala si Jesus sang mga soldado ¹⁷ kag nagguwa sila sa siyudad. Ginpapas-an nila kay Jesus ang iya krus pakadto sa lugar nga ginatawag, “Lugar sang Bagol,”^[f] (kon sa Hebreo ginatawag nga “Golgota”). ¹⁸ Didto nila siya ginlansang sa krus. May duha man ka tawo nga ila gindungan lansang sa iya; ang isa sa wala kag ang isa sa tuo, kag si Jesus sa tunga nila. ¹⁹ Nagpasulat si Pilato sang isa ka karatula kag ginpabutang niya ini sa krus ni Jesus. Amo ini ang nakasulat: “Si Jesus nga taga-Nazaret, ang Hari sang mga Judio.” ²⁰ Nasulat ini sa mga lingguahe nga Hebreo, Latin kag Griego, kag madamo nga mga Judio ang nakabasa sini, tungod kay ang lugar nga ginlansangan kay Jesus malapit lang sa siyudad. ²¹ Nagsiling ang manugdumala nga mga pari sang mga Judio kay Pilato, “Kuntani indi ‘Ang Hari sang mga Judio’ ang imo ginpasulat, kundi ‘Ini nga tawo nagasiling nga siya kuno amo ang Hari sang mga Judio.’ ” ²² Nagsabat si Pilato, “Kon ano ang akon ginpasulat indi na ninyo pagliwaton.” ²³ Sang nalansang na sang mga soldado si Jesus sa krus, ginkuha nila ang iya bayo kag ginpartida sa apat ka parte, kada soldado isa ka parte. Ginkuha man nila ang iya pangsulod nga bayo nga hinabol nga wala sing tinahian. ²⁴ Nagsiling ang mga soldado sa isa kag isa, “Indi ta lang ini pagpartidahon, kundi gabot-gabutan ta kon sin-o ang makakuha sini.” Ini natabo agod matuman ang ginasiling sang Kasulatan:

Kag amo gani ang ginhimo sang mga soldado.

²⁵ Didto malapit sa krus ni Jesus nagatindog ang iya iloy, ang utod sang iya iloy, si Maria nga asawa ni Clopas, kag si Maria nga taga-Magdala. ²⁶ Pagkakita ni Jesus sa iya iloy kag sa iya pinalangga nga sumulunod nga nagatindog didto, nagsiling siya sa iya iloy, “Babayi,^[h] kabiga siya nga imo anak.” ²⁷ Nagsiling man siya dayon sa iya sumulunod, “Kabiga siya nga imo iloy.” Kag halin sadto, ang iloy ni Jesus didto na nag-estar sa balay sang ato nga sumulunod.

Ang Pagkapatay ni Jesus

²⁸ Nahibaluan ni Jesus nga tapos na ang tanan, kag agod matuman ang Kasulatan nagsiling siya, “Ginauhaw ako.” ²⁹ May isa didto ka suludlan nga puno sang maaslom nga bino. Gani gintusmog nila ang espongha sa bino kag gintakod dayon nila sa punta sang sanga sang isopo kag ginduhol sa baba ni Jesus. ³⁰ Sang masupsop niya ang bino, nagsiling siya dayon, “Tapos na!” Dayon nagduko siya kag nabugto ang iya ginhawa.

Ginbuno ang Kilid ni Jesus

³¹ Bisperas sadto sang piesta. Kag indi gusto sang mga Judio nga ang mga bangkay sang mga tawo nga ginlansang sa krus magpabilin didto sa krus tungod kay ang sunod nga adlaw, Adlaw nga Inugpahuway. Kag importante gid ini nga adlaw para sa mga Judio, kay natuon sa piesta. Gani ginpangabay nila kay Pilato nga kon mahimo pamalion ang mga batiis sang mga tawo nga ginlansang sa krus agod madali sila magkalamatay, kag agod mapanguha dayon ang ila mga bangkay. ³² Gani nagkadto didto ang mga soldado kag ginpamali nila ang mga batiis sang duha ka tawo nga ginlansang kaupod ni Jesus. ³³ Pero pag-abot nila kay Jesus, nakita nila nga patay na siya, gani wala na lang nila pagbalia ang iya mga batiis. ³⁴ Pero ang ginhimo sang isa sa mga soldado, ginbuno niya ang kilid ni Jesus sing bangkaw, kag sa gilayon nag-ilig ang dugo kag tubig. ³⁵ Matuod ini nga mga hitabo tungod kay nakita ko mismo. Gani nahibaluan ko nga ang akon ginsulat nga ini matuod, kag ginsulat ko ini agod magtuo man kamo.^{[i] 36} Ini natabo agod matuman ang nasulat sa Kasulatan nga nagasiling, “Wala gid sing bisan isa ka tul-an nga mabali sa iya.”^{[j] 37} Kag may nasulat pa gid sa Kasulatan nga nagasiling, “Tan-awon nila ang tawo nga ila ginbuno.”^[k]

Ang Paglubong kay Jesus^(G)

³⁸ Pagkatapos sadto, nagkadto si Jose nga taga-Arimatea kay Pilato kag naglisensya nga kon mahimo tugutan siya nga kuhaon niya ang bangkay ni Jesus didto sa krus. (Si Jose nga ini isa sa mga sumulunod ni Jesus, pero sa sekreto lang kay nahadlok siya sa mga lider sang mga Judio.) Gintugutan siya ni Pilato, gani ginkuha niya ang bangkay ni Jesus. ³⁹ Nag-upod man sa iya si Nicodemus. (Si Nicodemus nga ini nagkadto anay kay Jesus isa sadto ka gab-i.) May dala siya nga pahamot nga ginmiksla nga mira kag aloe, nga mga 45 ka kilo. ⁴⁰ Ginkuha nila ang bangkay ni Jesus kag ila ini ginsamburan sang mga tela nga linen upod sang mga pahamot. Kay amo ini ang kinabatasan sang mga Judio kon maglubong sang patay. ⁴¹ Didto sa lugar nga sa diin ginlansang si Jesus may katamnan, kag didto may isa ka bag-o nga lulubngan nga gin-guhab sa banglid^[l] nga wala pa gid malubngi. ⁴² Kag tungod nga bisperas na sang piesta sang mga Judio, kag tungod kay malapit man lang ato nga lulubngan, didto na lang nila ginlubong si Jesus.

Ang Pagkabanhaw ni Jesus

20 Aga pa gid sang adlaw nga Domingo, nagkadto si Maria nga taga-Magdala didto sa lulubngan. Pag-abot niya didto, nakita niya nga ang takop nga bato wala na didto sa puwertahan sang lulubngan. ² Gani nagdalagan siya pakadto kay Simon Pedro kag sa sumulunod nga palangga ni Jesus. Pag-abot niya sa ila, nagsiling siya, “Ginkuha nila ang Ginoo sa lulubngan, kag wala kami kahibalo kon diin nila siya ginbutang!” ³ Gani nagkadto si Pedro kag ato nga sumulunod didto sa lulubngan. ⁴ Nagdalagan sila nga duha, pero mas madasig ang isa sang sa kay Pedro. Gani una siya nga nakaabot sa lulubngan. ⁵ Pag-abot niya didto nagduko siya kag naglingling kag nakita niya ang mga tela nga linen nga ginputos kay Jesus, pero wala siya nagsulod. ⁶ Dugay-dugay nag-abot man si Simon Pedro, pero nagderetso siya sulod sa lulubngan. Nakita niya ang mga tela ⁷ kag ang panyo nga ginputos sa ulo ni Jesus. Nakabaruron^[m] ang panyo sa isa ka lugar nga separar sa mga tela. ^8-9 Nagsulod man dayon ang sumulunod nga una nag-abot, kag nakita man niya ang mga butang sa sulod. Bisan wala pa sila makaintiendi sang ginasiling sang Kasulatan nga kinahanglan mabanhaw si Jesus, nagpati siya sa sadto nga oras nga nabanhaw si Jesus. ¹⁰ Kag nagpauli dayon ang duha ka sumulunod.

Nagpakita si Jesus kay Maria nga taga-Magdala^(H)

¹¹ Karon, si Maria nagatindog pa didto sa guwa sang lulubngan nga nagahibi. Samtang nagahibi siya, nagduko siya kag naglingling sa sulod sang lulubngan. ¹² Nakita niya nga may duha ka anghel didto sa sulod nga nagabayo sing puti. Didto sila nagapungko sa ginbutangan sang bangkay ni Jesus. Ang isa sa may ulohan dampi kag ang isa sa may tiilan dampi. ¹³ Ginpamangkot sang mga anghel si Maria, “Ngaa nagahibi ka?” Nagsabat si Maria, “Tungod kay may nagkuha sang bangkay sang akon Ginoo kag wala ako kahibalo kon diin nila ginbutang!” ¹⁴ Pagkahambal niya sadto nagbalikid siya dayon kag nakita niya si Jesus nga nagatindog, pero wala niya nakilala nga si Jesus gali ato. ¹⁵ Nagpamangkot si Jesus sa iya, “Ngaa nagahibi ka? Sin-o bala ang imo ginapangita?” Ang hunahuna ni Maria nga si Jesus amo ang manug-atipan sang mga tanom didto. Gani nagsiling siya sa iya, “Kon ikaw ang nagkuha sa iya, abi sugiri ako kon diin mo siya ginbutang, kay kuhaon ko siya.” ¹⁶ Nagsiling si Jesus sa iya, “Maria!” Nag-atubang si Maria kay Jesus, kag naghambal sa Hebreo nga lingguahe, “Raboni!” (Kon sa aton pa, “Manunudlo.”) ¹⁷ Nagsiling si Jesus sa iya, “Indi ka mag-uyat sa akon, kay wala pa ako makakayab sa Amay. Ang imo himuon, kadtuan mo ang akon mga utod kag sugiran mo sila nga makayab na ako sa akon Amay kag inyo man Amay, sa akon Dios kag inyo man Dios.” ¹⁸ Gani ginkadtuan ni Maria nga taga-Magdala ang mga sumulunod ni Jesus kag ginsugiran niya dayon sila nga nakita niya ang Ginoo. Kag ginsugid man niya sa ila ang ginbilin ni Jesus.

Nagpakita si Jesus sa Iya mga Sumulunod

¹⁹ Sang sirom na sadto nga adlaw nga Domingo, nagtilipon sa isa ka balay ang mga sumulunod. Kag tungod sa kahadlok sa mga lider sang mga Judio ginpangtrangkahan nila ang mga puwertahan sang balay nga ila ginatipunan. Nag-abot dayon si Jesus kag nagtindog didto sa tunga nila kag nagsiling, “Kabay pa nga ang kalinong ara sa inyo.” ²⁰ Pagkatapos niya hambal sini, ginpakita niya sa ila ang mga pilas sa iya mga kamot kag sa iya kilid. Kag nalipay gid ang mga sumulunod sang makita nila ang Ginoo. ²¹ Kag nagsiling liwat si Jesus sa ila, “Kabay pa nga ang kalinong ara sa inyo. Kon paano nga ang Amay nagpadala sa akon, ako magapadala man sa inyo.” ²² Kag ginhuypan niya dayon sila kag nagsiling, “Batuna ninyo ang Espiritu Santo. ²³ Kon patawaron ninyo ang mga sala ni bisan sin-o, ina ginpatawad na sang Dios. Pero kon indi ninyo pagpatawaron, ina wala ginpatawad sang Dios.”

Nagduda si Tomas

²⁴ Si Tomas nga ginatawag nga si Kapid, nga isa man sa dose ka apostoles, wala didto sang pag-abot ni Jesus. ²⁵ Gani ginsugiran siya sang iya kaupod nga mga sumulunod nga nakita nila ang Ginoo. Pero nagsiling si Tomas sa ila, “Kon indi ko makita ang agi sang mga lansang sa iya mga kamot, kag kon indi ko matandog ang iya mga pilas, pati na ang pilas sa iya kilid, indi gid ako magpati.”

²⁶ Pagkaligad sang isa ka semana, nagtilipon liwat ang mga sumulunod ni Jesus sa balay nga ila ginatipunan, kag kaupod na nila si Tomas. Gintrangkahan nila ang mga puwertahan sang balay, pero nagsulod liwat si Jesus kag nagtindog didto sa ila tunga. Nagsiling siya sa ila, “Kabay pa nga ang kalinong ara sa inyo.” ²⁷ Dayon nagsiling siya kay Tomas, “Tomas, dali, tan-awa ang akon mga kamot. Tanduga ang mga pilas, pati na ang pilas sa akon kilid. Indi ka na magpangduhaduha, kundi magtuo ka na.” ²⁸ Nagsiling si Tomas kay Jesus, “Ginoo ko kag Dios ko!” ²⁹ Nagsiling dayon si Jesus sa iya, “Ti nagatuo ka na subong kay nakita mo na ako? Pero bulahan ang mga tawo nga nagatuo sa akon bisan wala nila ako makita.”

Ang Katuyuan sang sini nga Libro

³⁰ Madamo pa gid nga mga milagro ang ginpanghimo ni Jesus nga nakita mismo sang iya mga sumulunod nga wala masulat sa sini nga libro. ³¹ Pero ang mga nasulat diri ginsulat agod magtuo kamo nga si Jesus amo ang Cristo, ang Anak sang Dios. Kag kon magtuo kamo sa iya^[n] may kabuhi kamo nga wala sing katapusan.

Nagpakita si Jesus sa Pito ka Sumulunod

21 Pagkaligad sang pila ka adlaw, nagpakita liwat si Jesus sa iya mga sumulunod didto sa higad sang Dagat sang Tiberias. Amo ini ang natabo: ² Nagatilipon sila ni Simon Pedro, si Tomas nga ginatawag nga si Kapid, si Natanael nga taga-Cana nga sakop sang Galilea, ang mga anak ni Zebedee, kag may duha pa gid ka sumulunod ni Jesus. ³ Karon, nagsiling si Simon Pedro sa iya mga kaupod, “Mangisda ako.” Nagsiling man sila, “Maupod kami sa imo.” Gani nagsakay sila sa sakayan kag nagpalawod. Pero sa sadto nga gab-i wala gid sila sing may nakuha. ⁴ Sang manugbutlak na ang adlaw, may nakita sila nga nagatindog didto sa baybayon. Pero wala sila kahibalo nga si Jesus gali ato. ⁵ Nagsiling si Jesus sa ila, “Mga abyan, may nakuha bala kamo?” Nagsabat sila, “Wala gid.” ⁶ Nagsiling siya sa ila, “Ihulog ninyo ang inyo pukot sa tuo dampi sang sakayan, kag may makuha kamo.” Gani ginhulog nila didto ang ila pukot. Pagbatak nila indi na sila kadaog tungod sa kadamuon sang isda nga ila nakuha. ⁷ Nagsiling kay Pedro ang sumulunod nga palangga ni Jesus, “Ang Ginoo gali ato!” Pagkabati sini ni Pedro, ginsuksok niya ang iya bayo nga iya gin-uba kag naglukso sa tubig kag naglangoy pakadto kay Jesus. ⁸ Ang iban nga mga sumulunod nga didto sa sakayan nagpahigad nga nagabutong sang pukot nga puno sang mga isda, kay ang ila kalayuon sa baybayon mga 50 lang ka dupa. ⁹ Sang nakatakas na sila, may nakita sila nga nagatumpok nga baga nga may ginasugba nga isda kag may tinapay man. ¹⁰ Nagsiling dayon si Jesus sa ila, “Dala kamo diri sang pila ka isda nga inyo nakuha.” ¹¹ Gani nagsaka si Simon Pedro sa sakayan kag ginbutong niya pahigad ang pukot nga puno sang dalagko nga mga isda nga bali 153 ka bilog. Pero bisan pa sa kadamo sang ila nakuha, wala gid magisi ang pukot. ¹² Nagsiling si Jesus sa ila, “Dali kamo kag magpamahaw.” Wala gid sing bisan isa sa iya mga sumulunod nga nangisog sa pagpamangkot kon sin-o gid siya, kay nahibaluan nila nga siya amo ang Ginoo. ¹³ Ginkuha dayon ni Jesus ang tinapay kag ginpanghatag sa ila. Amo man ang iya ginhimo sa isda. ¹⁴ Ikatlo na ini ka beses nga nagpakita si Jesus sa iya mga sumulunod halin sang iya pagkabanhaw.

Si Jesus kag si Pedro

¹⁵ Pagkatapos nila pamahaw, nagsiling si Jesus kay Simon Pedro, “Simon nga anak ni Juan, ginahigugma mo bala ako labaw pa sa imo mga kaupod nga ini?” Nagsabat si Pedro, “Huo, Ginoo, nahibaluan mo nga ginahigugma ko ikaw.” Nagsiling si Jesus sa iya, “Atipana ang akon mga karnero.” ¹⁶ Nagsiling liwat si Jesus sa iya, “Simon nga anak ni Juan, ginahigugma mo bala ako?” Nagsabat siya liwat, “Huo, Ginoo, nahibaluan mo nga ginahigugma ko ikaw.” Nagsiling si Jesus sa iya, “Atipana ang akon mga karnero.” ¹⁷ Sa ikatlo ka beses nagsiling si Jesus, “Simon nga anak ni Juan, ano, ginahigugma mo bala ako?” Nasaklaw si Pedro tungod kay katatlo na ka beses nga ginpamangkot siya ni Jesus kon ginahigugma bala niya siya. Gani nagsiling si Pedro sa iya, “Ginoo, nahibaluan mo ang tanan, kag nahibaluan mo nga ginahigugma ko ikaw.” Nagsiling si Jesus sa iya, “Atipana ang akon mga karnero. ¹⁸ Sa pagkamatuod, sang bataon ka pa, ikaw mismo ang nagasuksok sang imo paha kag nagakadto sa kon diin ang imo gusto. Pero kon tigulang ka na gani, padupahon ka lang kag iban na ang magapasuksok sang paha sa imo, kag dal-on ka dayon sa lugar nga indi mo gusto kadtuan.” ¹⁹ (Ginhambal ini ni Jesus agod ipahibalo sa ila kon ano nga klase sang kamatayon ang maagihan ni Pedro, kag paagi sadto nga kamatayon madayaw niya ang Dios.) Dayon nagsiling si Jesus kay Pedro, “Sunod ka sa akon.”

Ang Palangga nga Sumulunod ni Jesus

²⁰ Pagbalikid ni Pedro nakita niya nga nagasunod sa ila ang palangga nga sumulunod ni Jesus. (Siya amo ang malapit gid kay Jesus sang nagapanihapon sila, kag amo ang nagpamangkot sa Ginoo kon sin-o ang magatraidor sa iya.^[o]) ²¹ Pagkakita ni Pedro sa iya, nagsiling siya kay Jesus, “Ti paano siya iya Ginoo?” ²² Nagsiling si Jesus sa iya, “Kon gusto ko abi nga indi siya mapatay hasta sa akon pagbalik diri sa kalibutan, ti, ano ang labot mo? Basta ikaw iya magsunod sa akon.” ²³ Gani naglapnag ang balita sa mga utod sa Ginoo nga ang ato nga sumulunod indi mapatay. Pero wala nagsiling si Jesus nga indi siya mapatay, kundi ang iya ginsiling, “Kon gusto ko abi nga indi siya mapatay hasta sa akon pagbalik, ti, ano ang labot mo?” ²⁴ Siya amo ang sumulunod nga nagapamatuod nga matuod ang nasulat diri, kag siya mismo ang nagsulat sini. Kag nahibaluan ta nga ang iya ginasugid matuod. ²⁵ Madamo pa gid ang mga ginpanghimo ni Jesus nga kon isa-isahon sulat, siguro indi mag-igo sa bug-os nga kalibutan ang tanan nga libro nga sulatan.

1 Hinigugma ko nga Teofilus:

Sa akon una nga libro ginsulat ko ang tanan nga ginpanghimo kag ginpanudlo ni Jesus halin sang pagsugod niya sang iya buluhaton ^2-3 hasta sa tion nga gindala siya pa-langit. Sa tapos siya napatay kag nabanhaw, makapila siya nagpakita sa nagkalain-lain nga paagi sa iya mga apostoles sa pagpamatuod nga nabanhaw siya. Sa sulod sang 40 ka adlaw nagpakita siya sa ila kag gintudluan niya sila parte sa paghari sang Dios. Kag sa wala pa siya makapa-langit, may mga sugo siya nga ginbilin sa iya ginpili nga mga apostoles. Ato nga mga sugo ginhatag niya paagi sa gahom sang Espiritu Santo. ⁴ Isa sadto ka tion, samtang nagakaon si Jesus kaupod nila, nagsiling siya, “Indi kamo anay maghalin sa Jerusalem. Hulaton ninyo ang Espiritu Santo nga ginpromisa sang Dios nga Amay. Ginsugid ko na ini sa inyo sang una. ⁵ Nagpangbautiso si Juan sa tubig, pero sa pila ka adlaw pagabautisohan kamo sa Espiritu Santo.”

Ang Pagkayab ni Jesus pa-Langit

⁶ Isa ka tion, samtang nagatilipon sila, ginpamangkot nila si Jesus, “Ginoo, amo na bala ini ang tion nga patindugon mo liwat ang ginharian sang Israel?”^{[p] 7} Nagsabat si Jesus, “Wala kamo ginatuguti sang Amay nga mahibaluan ninyo kon san-o matabo ang mga butang nga iya gintalana.^{[q] 8} Pero pag-abot sang Espiritu Santo sa inyo, hatagan niya kamo sing gahom. Dayon isugid ninyo ang mga butang parte sa akon, halin diri sa Jerusalem hasta sa bug-os nga Judea kag Samaria, kag hasta sa bug-os nga kalibutan.”^{[r] 9} Pagkatapos niya hambal sini, gindala siya pa-langit. Kag sang nagatulok sila sa iya nga nagapaibabaw, ginlikupan siya sang panganod kag dayon nadula siya sa ila panulok.

¹⁰ Samtang sige ang ila tan-aw sa langit, may duha ka lalaki nga nagabayo sang puti nga hinali lang nga nagtindog malapit sa ila ¹¹ kag nagsiling, “Kamo nga mga taga-Galilea, ngaa nagatindog pa kamo diri nga nagatangla sa langit? Ining Jesus nga inyo nakita nga gindala paibabaw magabalik diri sa kalibutan. Kag kon paano siya nagpaibabaw, sa amo man sina nga paagi ang iya pagbalik.”

Nagpili ang mga Apostoles Kon Sin-o ang Ibulos kay Judas

¹² Pagkatapos sadto, nagbalik ang mga apostoles sa Jerusalem halin sa Bukid sang mga Olibo. Ini nga bukid mga isa ka kilometro ang kalayuon halin sa siyudad sang Jerusalem. ¹³ Pag-abot nila sa Jerusalem, nagsaka sila sa ibabaw nga kuwarto sang balay nga ila ginadayunan. Sila amo sanday Pedro, Juan, Santiago, Andres, Felipe, Tomas, Bartolome, Mateo, Santiago nga anak ni Alfeus, Simon (nga sang una rebelde sa gobyerno sang Roma), kag si Judas nga anak ni Santiago. ¹⁴ Ini sila permi nagatipon agod magpangamuyo. Kaupod man nila ang pila ka mga babayi pati si Maria nga iloy ni Jesus, kag ang mga utod nga lalaki ni Jesus.

¹⁵ Sang nagligad ang pila ka adlaw, nagtipon ang mga 120 ka tumuluo. Nagtindog si Pedro kag naghambal, ¹⁶ “Mga utod, kinahanglan matuman ang ginsiling sang Kasulatan nga gintagna sang Espiritu Santo sang una paagi kay David. Ini parte kay Judas nga amo ang naggiya sa mga nagdakop kay Jesus. ¹⁷ Kaupod siya namon nga mga apostoles nga ginpili ni Jesus, kag bahin siya sang amon buluhaton.”

¹⁸ (Pero nagbakal si Judas sang duta halin sa kuwarta nga iya nabaton sa malaot nga buhat, kag didto nahulog siya nga una ang ulo. Nabusdik ang iya tiyan kag nagwagay ang iya tinai. ¹⁹ Nahibaluan ini sang tanan nga tawo sa Jerusalem, gani gintawag nila ato nga lugar Akeldama, nga kon sayuron, “Duta sang Dugo.”^[s]) ²⁰ Nagsiling pa gid si Pedro, “Nasulat sa mga Salmo,

Kag nasulat man,

^21-22 “Gani kinahanglan nga magpili kita sang isa ka tawo nga ibulos kay Judas, nga magbulig sa aton sa pagpamatuod nga nabanhaw si Jesus. Kinahanglan isa siya sang mga kaupod naton nga nag-alagad kay Ginoong Jesus sang diri pa siya sa kalibutan, halin sang pagpangbautiso ni Juan hasta sa tion nga gindala si Jesus pa-langit.” ²³ Gani duha ka lalaki ang ila ginpilian: si Matias kag si Jose nga ginatawag Barsabas (ukon Justus). ²⁴ Kag antes sila magpili, nagpangamuyo sila, “Ginoo, ikaw ang nakahibalo sang tagipusuon sang tanan nga tawo. Gani ipahayag sa amon kon sin-o sa duha nga ini ang imo ginpili ²⁵ nga mangin apostol sa pagbulos kay Judas. Kay ginbayaan ni Judas ang iya obra bilang isa ka apostol, kag nagkadto siya sa lugar nga bagay sa iya.” ²⁶ Pagkatapos nila pangamuyo, naggabot-gabot sila. Kag ang napilian amo si Matias. Gani si Matias amo ang gindugang sa onse ka apostoles.

Ang Pag-abot sang Espiritu Santo

2 Pag-abot sang adlaw sang piesta nga ginatawag Pentecostes,^[v] nagtipon ang tanan nga tumuluo sa isa ka balay. ² Sang nagatipon sila, hinali lang nga may naghagunos nga halin sa langit pareho sang mabaskog nga hangin, kag puro na lang hagunos ang ila nabatian sa sulod sang balay nga ila ginatipunan. ³ Dayon may nakita sila nga mga dabdab sang kalayo nga daw sa mga dila nga naglalapta kag nagtungtong sa kada isa sa ila. ⁴ Napun-an sila tanan sang Espiritu Santo, kag naghambal sila dayon sang nagkalain-lain nga mga lingguahe nga wala nila natun-i. Ang Espiritu Santo amo ang nagpahambal sina sa ila.

⁵ Sa amo man nga tion, didto sa Jerusalem, may mga Judio nga diosnon nga naghalin sa nagkalain-lain nga mga nasyon sa bug-os nga kalibutan. ⁶ Pagkabati nila sang hagunos nga ato, nagdali-dali sila kadto sa ginatipunan sang mga tumuluo. Natingala gid sila tungod nga ang kada isa sa ila nakabati nga ang iya lingguahe ginahambal sang mga tumuluo. ⁷ Siling nila, “Ano ini? Pulos sila mga taga-Galilea! ⁸ Ngaa nga makahambal sila sa aton kaugalingon nga lingguahe? ⁹ Ang iban sa aton taga-Partia. May mga taga-Media, kag ang iban taga-Elam. May mga taga-Mesopotamia, Judea, kag Capadocia. May diri man nga taga-Pontus kag Asia. ¹⁰ Ang iban mga taga-Frigia, taga-Pamfilia, taga-Egipto, kag ang iban halin sa mga lugar nga sakop sang Libya nga malapit sa Cyrene. May mga taga-Roma, mga Judio, kag mga indi Judio nga nakonbertir sa relihiyon sang mga Judio. ¹¹ Kag ang iban halin sa Crete kag Arabia. Pero mabatian ta sila nga nagahambal sa aton nga mga lingguahe parte sa makatilingala nga mga hinimuan sang Dios!” ¹² Natingala gid ang tanan nga tawo didto. Kag tungod nga indi nila maintiendihan kon ano ang nagakatabo nagpinamangkutanay na lang sila sa isa kag isa. Nagsiling sila, “Ano bala ini?” ¹³ Pero ang iban nagyaguta sa mga tumuluo. Siling nila, “Mga hubog ini nga mga tawo!”

Ang Wali ni Pedro

¹⁴ Gani nagtindog si Pedro upod sa onse ka apostoles, kag sa mabaskog nga tingog naghambal siya sa mga tawo, “Mga kasimanwa ko nga mga Judio, kag kamo tanan nga nagaestar sa Jerusalem, pamatii ninyo ako, kay isugid ko kon ano ang kahulugan sang sini nga mga butang. ¹⁵ Sala ang inyo hunahuna nga hubog ang ini nga mga tawo, kay alas nuwebe pa lang gani ini sang aga. ¹⁶ Amo ini ang gintagna ni Propeta Joel sang una:

²² Nagpadayon si Pedro sa paghambal, “Mga kasimanwa ko nga mga Israelinhon, pamatii ninyo ako! Si Jesus nga taga-Nazaret ginsugo diri sang Dios, kag ginpamatud-an ini sang Dios paagi sa mga milagro kag makatilingala nga mga butang nga iya ginhimo paagi kay Jesus. Kamo mismo nakahibalo sini kay ini tanan nagkalatabo diri sa inyo. ²³ Nahibaluan na nga daan sang Dios nga ini nga Jesus itugyan sa inyo kag amo na ini nga daan ang iya ginplano. Ginpapatay ninyo siya sa mga makasasala nga mga tawo nga naglansang sa iya sa krus. ²⁴ Pero ginbanhaw siya sang Dios kag ginluwas sa gahom sang kamatayon, kay ang matuod, bisan ang kamatayon wala sing gahom sa paghawid sa iya. ²⁵ Naghambal si David parte sa iya,

²⁹ Nagpadayon pa gid si Pedro sa paghambal, “Mga kasimanwa, maathag nga wala naghambal si David parte sa iya kaugalingon, kay nahibaluan ta nga ang aton katigulangan nga si David napatay kag ginlubong, kag hasta gani subong nahibaluan ta kon diin siya ginlubong. ³⁰ Propeta si David kag nahibaluan niya nga ang Dios nagpromisa sa iya nga ang isa sang iya mga kaliwat magapanubli sang iya ginharian. ³¹ Kag tungod nga nahibaluan ni David kon ano ang himuon sang Dios, naghambal siya parte sa pagkabanhaw ni Cristo, nga wala siya pagpabay-i nga mabilin sa lugar sang mga patay kag ang iya lawas wala madunot. ³² Ang iya ginatumod wala sing iban kundi si Jesus nga ginbanhaw sang Dios, kag kami tanan makasaksi nga nabanhaw siya. ³³ Ginbayaw siya sa tuo sang Dios.^[z] Kag ginhatag sa iya sang Amay ang Espiritu Santo nga ginpromisa sa iya. Ining Espiritu Santo ginpadala ni Jesus sa amon, kag ang iya gahom amo ang inyo nakita kag nabatian subong. ^34-35 Indi si David ang ginbayaw sa langit, pero nagsiling siya,

³⁶ Gani dapat gid nga mahibaluan sang tanan nga Israelinhon nga ini nga Jesus nga inyo ginlansang sa krus amo ang ginpili sang Dios nga mangin Ginoo kag Cristo.”

³⁷ Pagkabati sadto sang mga tawo natandog ang ila mga tagipusuon. Gani nagpamangkot sila kay Pedro kag sa iya kaupod nga mga apostoles, “Mga utod, ano ang dapat namon himuon?” ³⁸ Nagsiling si Pedro sa ila, “Ang tagsa-tagsa sa inyo maghinulsol sa inyo mga sala kag magpabautiso sa ngalan ni Jesu-Cristo,^[ab] kag dayon mapatawad ang inyo mga sala kag mabaton ninyo ang regalo sang Dios nga amo ang Espiritu Santo. ³⁹ Kay ini nga Espiritu Santo ginpromisa para sa inyo kag sa inyo mga anak kag sa tanan nga tawo nga didto sa malayo, sa tanan nga tawgon sang Ginoo nga aton Dios nga magpalapit sa iya.”

⁴⁰ Madamo pa ang mga ginpahayag ni Pedro sa pagpamatuod sa ila sang iya mga ginpanghambal. Kag nagpangabay siya sa ila, “Luwasa ninyo ang inyo kaugalingon sa sining malaot nga katawhan.” ⁴¹ Madamo ang nagtuo sa iya mensahi kag nagpabautiso dayon sila. Sa sadto nga adlaw mga 3,000 ka tawo ang nagdugang sa mga tumuluo. ⁴² Nagmaukod sila sa pagtuon sang mga ginatudlo sang mga apostoles, sa pagtilipon bilang mag-ulutod, sa pagpamihak-pihak sang tinapay, kag sa pagpangamuyo.

Ang Kabuhi sang mga Tumuluo

⁴³ Madamo nga mga milagro kag makatilingala nga mga butang ang ginhimo sang Dios paagi sa mga apostoles. Gani nagkabuhi ang mga tawo nga may pagtahod kag kahadlok sa Dios. ⁴⁴ Malapit ang pag-inupdanay sang mga tumuluo, kag gintingob nila ang ila mga pagkabutang agod makaambit ang tanan. ⁴⁵ Ginpamaligya nila ang ila mga duta kag mga pagkabutang, kag ginpanagtag nila ang bili sa ila mga kaupod suno sa kinahanglan sang kada isa. ⁴⁶ Adlaw-adlaw nagatipon sila sa templo kag nagapamihak-pihak sang tinapay sa ila mga balay. Malipayon gid sila sa ila pag-ambitanay sa pagkaon, ⁴⁷ kag sige ang ila pagdayaw sa Dios. Naluyagan sila sang tanan nga tawo. Adlaw-adlaw ginadugang sang Ginoo sa ila ang mga tawo nga iya ginaluwas.

Ang Pag-ayo sang Tawo nga Lupog

3 Isa sadto ka adlaw, sang mga alas tres sang hapon, nagkadto si Pedro kag si Juan sa templo. Oras ato sang pagpangamuyo. ² Sa puwertahan sang templo may tawo didto nga lupog halin pa sang iya pagkatawo. Adlaw-adlaw ginadala siya sa sina nga puwertahan nga ginatawag “Matahom,” agod magpakilimos sa mga tawo nga nagasulod sa templo. ³ Pagkakita niya kay Pedro kag kay Juan nga nagapasulod sa templo, nagpangayo siya sing limos. ⁴ Ginhimutaran siya ni Pedro kag ni Juan. Dayon nagsiling si Pedro sa iya, “Magtulok ka sa amon.” ⁵ Nagtulok ang tawo sa ila nga nagapaabot nga limusan siya. ⁶ Pero nagsiling si Pedro sa iya, “Wala gid ako sing kuwarta. Pero may ari ako nga ihatag sa imo: Sa ngalan^[ac] ni Jesu-Cristo nga taga-Nazaret, maglakat ka!” ⁷ Dayon ginkaptan ni Pedro ang tuo nga kamot sang tawo kag ginpatindog siya. Hinali lang nga nagbaskog ang iya mga tiil kag mga bukobuko.^{[ad] 8} Sa gilayon nagtindog siya kag naglakat-lakat. Pagkatapos nag-upod siya sa ila sa templo. Sige ang iya lakat-lakat kag tumbo-tumbo nga nagadayaw sa Dios. ⁹ Nakita sang tanan nga nagalakat kag nagadayaw siya sa Dios. ¹⁰ Natalupangdan nila nga siya gali amo ang tawo nga nagapungko kag nagapakilimos didto sa puwertahan sang templo nga ginatawag “Matahom”. Gani natingala gid sila sing dako sa natabo sa iya.

Naghambal si Pedro sa Balkon ni Solomon

¹¹ Daw indi na magbulag kay Pedro kag kay Juan ato nga tawo. Sige ang iya uyat sa ila samtang nagalakat sila sa lugar nga ginatawag “Balkon ni Solomon.” Nagdinaguso ang tanan nga tawo didto sa ila, kay natingala gid sila. ¹² Pagkakita ni Pedro sa mga tawo nagsiling siya sa ila, “Mga kasimanwa ko nga mga Israelinhon, ngaa natingala kamo sini? Ngaa ginatulok gid ninyo kami? Nagahunahuna bala kamo nga napalakat namon ang tawo nga ini tungod sa amon gahom kag pagkadiosnon? ¹³ Indi! Kundi ang Dios sang aton mga katigulangan nga si Abraham, si Isaac, kag si Jacob amo ang naghimo sini agod padunggan niya ang iya alagad nga si Jesus. Amo ini ang Jesus nga inyo gintugyan sa mga may awtoridad kag inyo ginsikway sa atubangan ni Pilato, bisan nadesisyunan na niya nga buy-an siya. ¹⁴ Balaan siya kag matarong, pero ginsikway ninyo siya kag ginpangayo kay Pilato nga buy-an ang manugpatay nga tawo sa baylo niya. ¹⁵ Ginpatay ninyo ang nagahatag sang kabuhi, pero ginbanhaw siya sang Dios. Kag makapamatuod kami nga nabanhaw siya. ¹⁶ Ang pagtuo sa kay Jesus^[ae] amo ang naghatag sang kabaskog sa sini nga tawo nga inyo nakilala kag nakita subong. Kamo mga saksi nga nag-ayo siya. Natabo ini tungod sa pagtuo kay Jesus.

¹⁷ “Mga utod, nahibaluan ko nga kamo kag ang inyo mga pangulo naghimo sini kay Jesus tungod nga wala kamo nakahibalo kon sin-o gid siya. ¹⁸ Ginpahayag na sang Dios sang una paagi sa mga propeta nga si Cristo kinahanglan gid nga mag-antos, kag sa inyo ginhimo sa iya, natuman ang ginhambal sang Dios. ¹⁹ Gani karon, kinahanglan maghinulsol na kamo kag magpalapit sa Dios, agod patawaron niya ang inyo mga sala, ²⁰ kag magaabot sa inyo ang bag-o nga kusog halin sa Ginoo. Pagkatapos ipadala niya si Jesus nga amo ang Cristo nga iya na nga daan ginpili para sa inyo. ²¹ Pero kinahanglan didto lang anay si Jesus sa langit hasta mag-abot ang tion nga bag-uhon sang Dios ang tanan nga butang. Amo man ina ang ginsiling sang Dios sang una paagi sa iya mga propeta. ²² Pareho sang ginsiling ni Moises, ‘Magapadala sa inyo ang Ginoo nga inyo Dios sang isa ka propeta nga pareho sa akon, nga kadugo ninyo. Kinahanglan nga pamatian ninyo ang tanan nga ginasiling niya sa inyo. ²³ Ang indi magpamati sa ginasiling sang sini nga propeta pagapainon halin sa katawhan sang Dios kag pagalaglagon.’^{[af] 24} Pareho man sina ang ginsiling sang tanan nga propeta umpisa kay Samuel. Sila tanan nagtagna sang mga butang nga nagakalatabo subong. ²⁵ Ang mga ginpromisa sang Dios paagi sa iya mga propeta para gid sa aton nga mga Judio, kag lakip kita sa kasugtanan nga ginhimo sang Dios sa aton mga katigulangan, tungod nga nagsiling siya kay Abraham, ‘Paagi sa imo kaliwat,^[ag] pakamaayuhon ko ang tanan nga katawhan sa kalibutan.’^{[ah] 26} Gani ginsugo sang Dios ang iya pinili nga Alagad, una anay sa aton nga mga Judio, agod mabuligan niya kita sa pagbiya sa aton mga kalautan.”

Si Pedro kag si Juan sa Atubangan sang Korte

4 Samtang nagahambal pa si Pedro kag si Juan sa mga tawo, ginpalapitan sila sang mga pari, sang opisyal sang mga guwardya sa templo, kag sang mga Saduceo. ² Naakig sila tungod nga nagapanudlo ining duha nga si Jesus nabanhaw, kag ini nagapamatuod nga may pagkabanhaw. ³ Gani gindakop nila si Pedro kag si Juan. Kuntani imbistigaron nila ang duha, pero tungod nga sirom na, ginsulod lang anay nila sila sa prisohan hasta mag-aga. ⁴ Pero bisan amo ini ang natabo sa ila, madamo sa mga nakabati sang ila pagpanudlo ang nagtuo. Ang mga lalaki lang nga nagtuo mga 5,000.

⁵ Pagkaaga, nagtilipon sa Jerusalem ang mga manugdumala nga mga pari, ang mga manugdumala sang mga Judio, kag ang mga manunudlo sang Kasuguan. ⁶ Didto man si Anas nga pangulo nga pari, si Caifas, si Juan, si Alexander, kag ang iban pa nga mga miyembro sang pamilya ni Anas. ⁷ Gindala sa ila si Pedro kag si Juan kag ginpamangkot, “Sa ano nga gahom kag kay sin-o awtoridad^[ai] ang inyo gin-gamit sa pag-ayo sang tawo nga lupog?” ⁸ Si Pedro nga gin-gamhan sang Espiritu Santo nagsabat, “Kamo nga mga pangulo kag mga manugdumala sang mga Judio, ⁹ kon ang ginapamangkot ninyo sa amon parte sa pag-ayo sang tawo nga lupog, ¹⁰ dapat mahibaluan ninyo tanan kag sang tanan nga taga-Israel, nga gin-ayo ang tawo nga ini nga nagatindog diri subong paagi sa ngalan^[aj] ni Jesu-Cristo nga taga-Nazaret. Siya amo ang inyo ginlansang sa krus kag ginpatay. Pero ginbanhaw siya sang Dios. ¹¹ Si Jesus amo ang ginatumod nga bato sa Kasulatan nga nagasiling, ‘Ang bato nga ginsikway ninyo nga mga panday amo ang nangin pundasyon nga bato.’^{[ak] 12} Wala na sing iban sa bug-os nga kalibutan nga makaluwas sa aton kundi si Jesus lang.”

¹³ Natingala sila kay Pedro kag kay Juan nga wala gid sila nahadlok sa pagsugid, kay nahibaluan nila nga sila mga ordinaryo lang nga mga tawo kag wala sing mataas nga tinun-an. Dayon natalupangdan nila nga ini sila mga kaupod ni Jesus sang una. ¹⁴ Gusto nila nga maghambal kontra sa milagro nga ginhimo nila ni Pedro, pero tungod nga ang tawo nga gin-ayo nagatindog sa tupad ni Pedro kag ni Juan, naghipos na lang sila. ¹⁵ Gani ginpaguwa nila anay si Pedro kag si Juan sa Korte sang mga Judio kag naghambalanay sila. ¹⁶ Siling nila, “Ano bala ang aton himuon sa mga tawo nga ini? Kay bantog na sa bug-os nga Jerusalem nga nakahimo sila sang milagro, kag indi kita makasiling nga butig ini. ¹⁷ Gani agod indi na maglapnag ang ila pagpanudlo sa mga tawo, paandaman ta sila nga indi na gid magtudlo parte kay Jesus.” ¹⁸ Dayon ginpatawag nila si Pedro kag si Juan kag ginsilingan nga indi na gid sila maghambal ukon magpanudlo parte kay Jesus.^{[al] 19} Pero nagsabat si Pedro kag si Juan sa ila, “Abi hunahunaa ninyo sing maayo kon diin sini ang matarong sa panulok sang Dios: ang pagtuman sa inyo ukon ang pagtuman sa Dios? ²⁰ Indi mahimo nga indi kami magsugid parte sa amon nakita kag nabatian.” ²¹ Pero ginpaandaman gihapon sila nga indi na gid magpanugid, kag pagkatapos ginbuy-an sila. Bisan gusto nila kuntani nga sakiton ang duha, indi nila ini mahimo tungod nga nahadlok sila sa mga tawo, kay ang mga tawo nagadayaw sa Dios tungod sa milagro nga natabo. ²² Kay ang tawo nga gin-ayo paagi sa milagro sobra 40 ka tuig nga siya lupog.

Ang Pangamuyo sang mga Tumuluo kay Jesus

²³ Sang nabuy-an na si Pedro kag si Juan, nagbalik sila sa ila mga kaupod, kag ginsugid nila sa ila kon ano ang ginsiling sang manugdumala nga mga pari kag sang mga manugdumala sang mga Judio. ²⁴ Pagkabati sadto sang mga tumuluo nagpangamuyo sila sa Dios, “Ginoo nga makagagahom sa tanan, ikaw ang naghimo sang langit, sang duta, sang dagat, kag sang tanan nga butang nga ara sa ila. ²⁵ Paagi sa Espiritu Santo ginpahambal mo ang amon katigulangan nga si David nga imo alagad.

²⁷ Natuman na subong ang imo ginhambal sang una tungod nga diri mismo sa Jerusalem ang mga Judio kag mga indi Judio, pati si Herodes nga hari kag si Pilato nga gobernador, nagsugtanay nga kontrahon ang imo balaan nga alagad nga si Jesus nga imo ginpili nga mangin Hari. ²⁸ Sa ila ginhimo natuman na ang imo plano sang una. Kag ini natabo suno sa imo gahom kag kabubut-on. ²⁹ Kag karon, Ginoo, ginapahog nila kami. Buligi kami nga imo mga alagad nga magmaisog sa pagwali sang imo pulong. ³⁰ Ipakita ang imo gahom. Itugot nga paagi sa ngalan^[ap] ni Jesus nga imo balaan nga alagad, mapaayo namon ang mga masakiton kag makahimo kami sang mga milagro kag makatilingala nga mga butang.” ³¹ Pagkatapos nila pangamuyo, nag-uyog ang balay nga ila ginatipunan. Gin-gamhan sila tanan sang Espiritu Santo kag nangisog sa pagwali sang pulong sang Dios.

Ang Pagbinuligay sang mga Tumuluo

³² Tanan nga tumuluo isa lang sa panghunahuna kag balatyagon. Ang kada isa sa ila wala nagkabig nga ang iya mga pagkabutang iya gid lang, kundi para sa tanan. ³³ Padayon ang paghimo sang mga apostoles sang makatilingala nga mga butang sa pagpamatuod nga si Ginoong Jesus nabanhaw gid. Kag dako gid ang bulig sang Dios sa tanan nga tumuluo. ³⁴ Wala sing may nawad-an sa ila kinahanglanon tungod kay may mga tumuluo nga nagpamaligya sang ila mga duta kag mga balay, ³⁵ kag ginhatag nila ang bili sa mga apostoles. Dayon ginpanagtag ini sang mga apostoles sa kada isa suno sa iya kinahanglanon.

³⁶ Amo man ini ang ginhimo ni Jose nga taga-Cyprus, nga kaliwat ni Levi. Ginatawag siya sang mga apostoles nga si Bernabe, nga kon sayuron “Manugpabakod.” ³⁷ Ginbaligya ni Jose ang iya duta kag ginhatag niya ang bili sa mga apostoles.

Si Ananias kag si Safira

5 May ara nga mag-asawa nga nagbaligya man sang ila duta. Ang ngalan sang bana si Ananias, kag ang iya asawa si Safira. ² Pero gintago ni Ananias ang iban nga kantidad sang bili sang duta para sa ila kaugalingon. Ang iya asawa nagsugot man. Kag ginhatag niya ang nabilin nga kantidad sa mga apostoles, kag nagsiling siya nga amo gid ini tanan ang bili sang iya duta. ³ Dayon nagpamangkot si Pedro, “Ananias, ngaa nagpadaog ka kay Satanas? Nagabutig ka sa Espiritu Santo tungod nga ang iban nga kuwarta nga bili sang imo duta gintago mo! ⁴ Indi bala nga sa wala mo pa mabaligya ang imo duta ikaw ang tag-iya sina? Kag sang nabaligya mo na ina indi bala ara sa imo pagbuot kon anhon mo ang kuwarta? Ngaa bala naghunahuna pa gid ikaw sa paghimo sini? Wala lang ikaw nagbutig sa tawo kundi labi na gid sa Dios.” ^5-6 Pagkabati sadto ni Ananias, natumba siya kag napatay. Dayon ginpalapitan siya sang mga pamatan-on kag ginputos nila ang iya bangkay. Pagkatapos gindala nila siya paguwa kag ginlubong. Kag ang tanan nga nakabati sa natabo hinadlukan gid.

⁷ Pagkaligad sang mga tatlo ka oras, nagsulod ang asawa ni Ananias. Wala siya kahibalo kon ano ang natabo sa iya bana. ⁸ Ginpamangkot siya ni Pedro, “Sugiri ako sang matuod, amo gid bala ini tanan ang kantidad nga inyo nabaton sa inyo ginbaligya nga duta?” Nagsabat si Safira, “Huo, amo gid ina tanan ang amon nabaton.” ⁹ Gani nagsiling si Pedro sa iya, “Ngaa nagsugtanay kamo nga mag-asawa nga tilawan ang Espiritu sang Ginoo? Tan-awa, ara na sa puwertahan ang mga pamatan-on nga naglubong sang imo bana, kag ikaw ila man nga tuwangan kag ilubong.” ¹⁰ Hinali lang natumba si Safira sa atubangan ni Pedro kag napatay. Pagsulod sang mga pamatan-on nakita nila nga patay na si Safira. Gani gintuwangan nila siya paguwa kag ginlubong sa tupad sang iya bana. ¹¹ Tungod sa mga natabo nga ato, dako gid ang kahadlok sang bug-os nga iglesya^[aq] kag sang tanan nga nakabati sini.

Mga Milagro kag Makatilingala nga mga Butang

¹² Madamo nga mga milagro kag makatilingala nga mga butang ang ginhimo sang mga apostoles sa mga tawo. Nagatipon permi ang tanan nga tumuluo didto sa Balkon ni Solomon. ¹³ Bisan tuod nga ginatahod sila sang mga tawo, ang iban wala nangisog sa pagsimpon sa ila. ¹⁴ Nagdugang pa gid ang mga tumuluo sang Ginoo, mga lalaki kag mga babayi. ¹⁵ Tungod sa mga milagro nga ginpanghimo sang mga apostoles, gindala sang mga tawo ang ila mga masakiton sa higad sang mga dalan kag ginbutang nila sa mga hiligdaan, agod nga kon mag-agi si Pedro maagyan sila bisan sang iya landong na lang. ¹⁶ Indi lang ina, kundi madamo man nga mga tawo sa mga baryo sa palibot ang nag-abot sa Jerusalem nga nagadala sang mga masakiton kag mga tawo nga may malaot nga mga espiritu. Kag nag-alayo sila tanan.

Ang Paghingabot sa mga Apostoles

¹⁷ Nahisa gid ang pangulo nga pari kag ang iya mga kaupod nga mga miyembro sang sekta nga Saduceo. ¹⁸ Gani gindakop nila ang mga apostoles kag ginsulod sa prisohan. ¹⁹ Pero pagkagab-i, ginbuksan sang anghel sang Ginoo ang puwertahan sang prisohan kag ginpaguwa niya sila. Nagsiling ang anghel sa ila, ²⁰ “Magkadto kamo sa templo kag tudluan ninyo ang mga tawo parte sa bag-o nga kabuhi nga ginahatag sang Dios.” ²¹ Gintuman nila ang ginsiling sang anghel, gani pagbutlak sang adlaw nagkadto sila sa templo kag nagpanudlo sa mga tawo.

Karon, ginpatawag sang pangulo nga pari kag sang iya mga kaupod ang tanan nga manugdumala sang mga Judio agod magmiting ang bug-os nga Korte sang mga Judio. May ginsugo man sila nga magkadto sa prisohan agod kuhaon ang mga apostoles kag dal-on didto sa ila. ²² Pero pag-abot sang mga ginsugo didto sa prisohan, wala na didto ang mga apostoles. Gani nagbalik sila sa Korte sang mga Judio ²³ kag nagpanugid, “Pag-abot namon sa prisohan nakita namon nga may mga kandado pa ang mga puwertahan, kag ang mga guwardya didto pa sa mga puwertahan nga nagabantay. Pero pagbukas namon sang prisohan wala kami sing may nakita nga tawo sa sulod.” ²⁴ Pagkabati sadto sang opisyal sang mga guwardya sa templo kag sang manugdumala nga mga pari, naglibog ang ila ulo kag indi nila maintiendihan kon ano ang natabo sa mga apostoles. ²⁵ Sang ulihi may isa ka tawo nga nag-abot kag nagsugid, “Ang mga tawo nga inyo ginsulod sa prisohan didto na sa templo kag nagapanudlo sa mga tawo.” ²⁶ Dayon nagkadto sa templo ang opisyal sang mga guwardya kag ang iya mga tinawo kag gindakop nila liwat ang mga apostoles, pero wala nila sila pagpuwersaha tungod nga nahadlok sila basi kon batuhon sila sang mga tawo.

²⁷ Gindala nila ang mga apostoles didto sa Korte sang mga Judio. Nagsiling ang pangulo nga pari sa ila, ²⁸ “Indi bala nga ginmanduan namon kamo nga indi kamo magtudlo parte kay Jesus? Pero tan-awa ninyo ang inyo ginhimo! Naglapnag na ang inyo pagpanudlo sa bug-os nga Jerusalem, kag kami pa ang inyo ginapasibangdan nga nagpatay sa iya!” ²⁹ Nagsabat si Pedro kag ang iya mga kaupod, “Ang Dios ang dapat namon tumanon, kag indi ang mga tawo. ³⁰ Ginpatay ninyo si Jesus paagi sa paglansang sa iya sa krus. Pero ginbanhaw siya sang Dios, ang Dios nga ginsimba sang aton mga katigulangan. ³¹ Ginbayaw sang Dios si Jesus, kag didto na siya sa iya tuo bilang Pangulo kag Manluluwas, agod kita nga mga Judio mahatagan sang kahigayunan nga maghinulsol agod mapatawad ang aton mga sala. ³² Nagapamatuod kami nga ini tanan matuod gid. Kag ang Espiritu Santo nga ginhatag sang Dios sa tanan nga nagatuman sa iya nagapamatuod man sa sini nga mga butang.”

³³ Pagkabati sadto sang mga miyembro sang Korte sang mga Judio, naakig gid sila kag gusto nila nga patyon ang mga apostoles. ³⁴ Pero nagtindog ang ila kaupod nga si Gamaliel. Ini nga tawo Pariseo kag manunudlo sang Kasuguan. Ginatahod siya sang tanan. Nagsugo siya nga paguwaon anay ang mga apostoles. ³⁵ Sang nakaguwa na ang mga apostoles, naghambal si Gamaliel sa iya mga kaupod, “Mga kasimanwa ko nga mga Israelinhon, hunahunaa ninyo sing maayo kon ano ang inyo himuon sa sini nga mga tawo, kay basi kon magsala kamo. ³⁶ Kay sang una may tawo nga ang iya ngalan si Teudas nga nagapabugal nga daw si sin-o gid siya, kag may mga 400 ka tawo nga nagsunod sa iya. Pero sang ulihi ginpatay siya, kag ang iya mga sumulunod naglalapta, kag nadula man lang ato nga grupo. ³⁷ Pagkatapos sini, sang tion sang pagsensos sa mga tawo, si Judas naman nga taga-Galilea nakatipon sang mga tawo nga nagsunod sa iya. Pero ginpatay man siya kag naglalapta man ang iya mga sumulunod. ³⁸ Gani ang akon mahambal sa inyo amo ini: pabay-i lang ini nga mga tawo, kag indi sila pagsapaka. Kay kon ang ila mga ginahimo kag ginatudlo halin lang sa tawo, madula man lang ina. ³⁹ Pero kon ina halin sa Dios, indi ta sila mapunggan. Indi lang ina, kundi basi kon magguwa pa nga ang Dios na gid ang aton kontra.” Gani gintuman sang Korte ang laygay ni Gamaliel. ⁴⁰ Ginpatawag nila liwat ang mga apostoles kag ginpahanot. Pagkatapos ginmanduan nila sila nga indi na gid magpanudlo parte kay Jesus,^[ar] kag ginbuy-an dayon sila. ⁴¹ Naghalin didto ang mga apostoles nga may dako nga kalipay, tungod nga ginhatagan sila sang Dios sang pribilehiyo nga mag-antos para sa ngalan ni Jesus. ⁴² Adlaw-adlaw nagakadto sila sa templo kag sa mga balay, kag sige ang ila panudlo kag pagwali sang Maayong Balita parte kay Jesus nga siya amo ang Cristo.

Ang Pagpili sang Pito ka Lalaki

6 Sang sadto nga panahon, nagadamo na gid ang mga sumulunod ni Jesus. Karon, nagreklamo ang mga Judio nga ang ila lingguahe Griego kontra sa mga Judio nga ang ila lingguahe Hebreo, tungod kay wala mahatagi sing adlaw-adlaw nga rasyon ang ila mga balo nga babayi. ² Gani gintawag sang dose ka apostoles ang tanan nga sumulunod ni Jesus. Dayon nagsiling sila, “Indi maayo nga pabay-an namon ang pagwali sang pulong sang Dios agod mag-atipan lang sang materyal nga mga bulig. ³ Gani, mga utod, magpili kamo halin sa inyo mga kaupod sang pito ka lalaki nga may maayo nga reputasyon, maalamon, kag ginagamhan sang Espiritu Santo. Sila amo ang aton padumalahon sining mga materyal nga mga bulig. ⁴ Kag kami naman iya, gamiton namon ang amon tiyempo sa pagpangamuyo kag sa pagwali sang pulong sang Dios.” ⁵ Komporme ang tanan nga tumuluo sa ginsiling sang mga apostoles. Gani ginpili nila si Esteban nga isa ka tawo nga hugot ang iya pagtuo kay Jesus kag ginagamhan sang Espiritu Santo. Napilian man nila si Felipe, si Procorus, si Nicanor, si Timon, si Parmenas, kag si Nicolas nga taga-Antioc. Si Nicolas nga ini indi Judio, pero nagsaylo sa relihiyon sang mga Judio. ⁶ Gindala nila ining mga napilian sa mga apostoles. Kag nagpangamuyo ang mga apostoles kag nagtungtong sang ila mga kamot sa ila.^[as]

⁷ Gani padayon nga naglapnag ang pulong sang Dios. Madamo pa gid nga mga taga-Jerusalem ang nangin sumulunod ni Jesus, kag madamo man nga mga pari ang nagtuo sa iya.