Bible in 90 Days

⁶ ด้วยว่าที่หน้าต่างบ้านของเรา
    เรามองผ่านบานเกล็ดออกไป
⁷ และได้เห็นหมู่คนเขลา
    เราสังเกตเห็นกลุ่มเยาวชนชาย
    โดยเฉพาะหนุ่มไร้สติผู้หนึ่ง
⁸ กำลังผ่านไปทางถนนใกล้มุมที่นางอยู่
    แล้วเขาก็ไปตามทางมุ่งสู่บ้านของนาง
⁹ ในยามเย็น ยามโพล้เพล้
    ยามค่ำคืน และในยามดึกสงัด
¹⁰ ดูเถิด หญิงผู้หนึ่งออกมาพบกับเขา
    นางแต่งกายดั่งหญิงแพศยาที่ใจเต็มด้วยเล่ห์เหลี่ยม
¹¹ ไร้ความอับอาย และดื้อกระด้าง
    เท้าของนางไม่ติดอยู่กับบ้าน
¹² ประเดี๋ยวนางก็ไปอยู่ข้างนอก
    ประเดี๋ยวนางก็อยู่ที่ลานชุมนุม
    และนางเฝ้าคอยอยู่ทุกมุม
¹³ ครั้นแล้ว นางก็คว้าตัวเขามาและจูบเขา
    แล้วพูดกับเขาด้วยสีหน้าที่ปราศจากยางอายว่า
¹⁴ “เรามีเครื่องสักการะแห่งสามัคคีธรรม
    วันนี้เราชดใช้ตามคำสาบานแล้ว
¹⁵ ฉะนั้น เราจึงได้ออกมาพบกับท่าน
    กระตือรือร้นที่จะหาท่าน
    และเราก็พบท่านแล้ว
¹⁶ เราได้ปูที่นอนของเราด้วย
    ผ้าป่านสีจากประเทศอียิปต์
¹⁷ เราได้โปรยที่นอนของเราด้วย
    มดยอบ กฤษณา และอบเชย
¹⁸ มาเถิด เราไปดื่มด่ำความรักอันเต็มเปี่ยมของเราจนถึงย่ำรุ่งกันเถิด
    เรามาเล้าโลมกันให้สนุกเถิด
¹⁹ ด้วยว่าสามีของเราไม่อยู่บ้าน
    และเดินทางออกไปไกลแล้ว
²⁰ เขานำกระเป๋าเงินติดมือไปด้วย
    และจะกลับมาบ้านในวันเดือนหงาย”

²¹ นางนำให้เขาหลงผิดด้วยคำชักจูงหลายคำของนาง
    นางใช้ริมฝีปากอันระรื่นของนางเล้าโลมเขา
²² เขาเดินตามนางไปทันที
    เสมือนโคที่เดินไปสู่หลักประหาร
หรือกวางเดินเข้าสู่กับดัก
²³     จนกระทั่งลูกศรปักทะลุตับของมัน
เสมือนนกที่ถลำเข้าสู่ที่กับดัก
    และเขาก็ไม่รู้เลยว่านี่คือการที่เขาเอาชีวิตเข้าแลก

²⁴ มาบัดนี้ ลูกๆ เอ๋ย จงฟังเรา
    และเอาใจใส่ต่อคำพูดที่ออกจากปากของเรา
²⁵ อย่าให้ใจของเจ้าหันไปสู่ทางของนาง
    หรือหลงไปในวิถีทางของนาง
²⁶ ด้วยว่า มีหลายคนที่นางได้ทำให้เจ็บถึงแก่ความตาย
    นางทำให้พวกเขาล้มลง และคนที่นางฆ่าก็มีจำนวนมาก
²⁷ บ้านของนางเป็นหนทางแห่งแดนคนตาย
    ซึ่งดิ่งลงสู่ห้วงของความตาย

¹² เราคือสติปัญญา เราอยู่ในความฉลาดรอบคอบ
    และเราพบกับความรู้และปฏิภาณ
¹³ ความเกรงกลัวพระผู้เป็นเจ้าคือการเกลียดชังความชั่วช้า
    เราเกลียดชังความหยิ่งยโส ความหยิ่งผยอง
    การกระทำอันชั่วร้าย และพูดจาบิดเบือน
¹⁴ คำแนะนำและสติปัญญาอันบริบูรณ์เป็นของเรา
    เรามีการหยั่งรู้ พละกำลังเป็นของเรา
¹⁵ บรรดากษัตริย์พึ่งเราในการครองราชย์
    และผู้อยู่ในระดับปกครองก็ออกกฎด้วยความชอบธรรม
¹⁶ บรรดาราชโอรสพึ่งเราในการปกครอง
    และบรรดาผู้มีอำนาจทุกท่านปกครองด้วยความเป็นธรรม
¹⁷ เรารักบรรดาผู้ที่รักเรา
    และบรรดาผู้ที่หมั่นเพียรค้นหาเราก็จะพบเรา
¹⁸ ความมั่งมีและเกียรติยศอยู่กับเรา
    รวมทั้งความมั่งคั่งและความชอบธรรม
¹⁹ ผลของเราดีกว่าทองคำ หรือแม้แต่ทองบริสุทธิ์
    และได้ผลผลิตที่ดีกว่าเงินเนื้อดี
²⁰ เราเดินในทางแห่งความชอบธรรม
    ท่ามกลางเส้นทางแห่งความยุติธรรม
²¹ เพื่อให้ความมั่งมีแก่คนที่รักเรา
    และเราจะเติมคลังของพวกเขาให้เต็ม

²² พระผู้เป็นเจ้าสร้างเราขึ้นมาตั้งแต่ปฐมกาลแห่งการสร้างสรรค์ของพระองค์
    นับแต่เริ่มแรกงานของพระองค์
²³ เราถูกสร้างสรรค์ขึ้นก่อนกาลใดๆ
    จากยุคปฐมกาลและก่อนเริ่มแรกของแผ่นดินโลก
²⁴ เมื่อครั้งที่ยังไม่มีทะเลลึก
    ไม่มีน้ำพุอันเป็นแหล่งน้ำ เราก็ได้ถือกำเนิดขึ้นแล้ว
²⁵ ก่อนที่เทือกเขาจะตั้งมั่น
    และก่อนที่จะมีภูเขาลูกน้อยๆ เราก็กำเนิดแล้ว
²⁶ ก่อนที่พระองค์จะสร้างแผ่นดิน
    ทุ่งโล่งและผงธุลีแรกของโลก
²⁷ เมื่อพระองค์สร้างฟ้าสวรรค์ เราก็อยู่ที่นั่น
    เมื่อพระองค์ขีดเส้นโค้งเหนือผิวทะเลลึก
²⁸ เมื่อพระองค์วางก้อนเมฆไว้บนท้องฟ้า
    และทำให้น้ำพุแห่งทะเลลึกมั่นคงขึ้น
²⁹ เมื่อพระองค์จำกัดขอบเขตทะเล
    เพื่อน้ำจะไม่ล่วงล้ำคำสั่งของพระองค์
เมื่อพระองค์ขีดเส้นฐานรากของแผ่นดินโลก
³⁰     และเราอยู่เคียงข้างพระองค์ดั่งนักออกแบบผู้มีฝีมือ
และพระองค์ยินดีในตัวเราทุกวัน
    สุขสำราญ ณ เบื้องหน้าพระองค์ตลอดเวลา
³¹ สุขสำราญอยู่บนแผ่นดินโลกของพระองค์
    และมีความยินดีในบรรดามนุษยชาติ

³² บัดนี้ ลูกๆ เอ๋ย จงฟังเรา
    บรรดาผู้เดินตามวิถีทางของเราก็เป็นสุข
³³ จงฟังคำสั่งสอนและจงมีสติปัญญา
    อย่าละเลยเสีย
³⁴ โอ ความสุขเป็นของคนที่ฟังเรา
    และเฝ้าระวังอยู่ที่ประตูทุกวัน
    รอคอยอยู่ที่ทางเข้าออกของเรา
³⁵ ด้วยว่า คนที่พบเราก็พบชีวิต
    และได้รับความโปรดปรานจากพระผู้เป็นเจ้า
³⁶ แต่คนที่กระทำผิดต่อเราก็ทำร้ายตนเอง
    ทุกคนที่เกลียดชังเราก็รักความตาย”

¹⁰ ความเกรงกลัวพระผู้เป็นเจ้าคือจุดเริ่มต้นของสติปัญญา
    และการเรียนรู้วิถีขององค์ผู้บริสุทธิ์คือการหยั่งรู้
¹¹ ด้วยว่า จำนวนวันของเจ้าจะทวีขึ้นได้ก็เพราะเรา
    และจำนวนปีแห่งชีวิตจะเพิ่มพูนขึ้นแก่เจ้า
¹² ถ้าเจ้ามีสติปัญญาดี เจ้าก็มีสติปัญญาเพื่อตัวของเจ้าเอง
    ถ้าเจ้าเย้ยหยัน เจ้าก็จะต้องทนทุกข์เอง

¹³ หญิงโง่ส่งเสียงดัง
    เสเพลและไม่รู้สึกละอาย
¹⁴ นางนั่งอยู่ที่ทางเข้าบ้านของนาง
    บนที่นั่งจากยอดสูงสุดในตัวเมือง
¹⁵ นางร้องเรียกบรรดาผู้ที่กำลังผ่านมา
    และกำลังไปตามทางของเขาว่า
¹⁶     “ให้พวกคนเขลาหันมาทางนี้”
และนางพูดกับคนสิ้นคิดว่า
¹⁷     “น้ำที่ขโมยมาได้นั้นหวาน
    และอาหารที่กินในที่ลับก็อร่อย”
¹⁸ แต่เขาไม่รู้ว่าบรรดาคนตายอยู่ที่นั่น
    และผู้ที่เป็นแขกของนางตกอยู่ในแดนคนตาย

¹⁵ หนทางของคนไร้ปัญญาดูเหมือนว่าถูกต้องในสายตาของเขา
    แต่ผู้มีสติปัญญาย่อมฟังคำปรึกษา
¹⁶ คนโง่แสดงความไม่พอใจทันทีทันใด
    ขณะคนที่ฉลาดรอบคอบจะไม่แสดงท่าทีอย่างใดเมื่อถูกสบประมาท
¹⁷ คนมีสัจจะพูดตามความถูกต้อง
    แต่พยานเท็จกล่าวคำหลอกลวง
¹⁸ มีคนปากกล้าลั่นวาจาดั่งดาบทิ่มแทง
    แต่ลิ้นของบรรดาผู้มีสติปัญญานำมาซึ่งการบำบัดรักษา
¹⁹ ปากที่พูดความจริงจะยืนหยัดตลอดกาล
    แต่ลิ้นที่พูดโกหกจะทนอยู่ได้เพียงชั่วขณะ
²⁰ ความหลอกลวงอยู่ในจิตใจของบรรดาผู้วางแผนการเลวร้าย
    แต่บรรดาผู้สนับสนุนสันติย่อมมีความร่าเริงใจ
²¹ ไม่มีอันตรายใดๆ เกิดขึ้นกับผู้มีความชอบธรรม
    แต่บรรดาคนชั่วร้ายมีความทุกข์มากมาย
²² ปากมุสาเป็นที่น่ารังเกียจต่อพระผู้เป็นเจ้า
    แต่บรรดาผู้ที่ลงมือปฏิบัติด้วยความซื่อสัตย์เป็นที่ชื่นชมของพระองค์
²³ คนฉลาดรอบคอบไม่อวดความรู้ของตน
    แต่ใจของคนโง่ป่าวประกาศความโง่
²⁴ มือของคนขยันจะเป็นฝ่ายปกครอง
    แต่ความเกียจคร้านจะทำให้เป็นข้ารับใช้
²⁵ ความกังวลในใจของคนทำให้เขารู้สึกหดหู่
    แต่คำพูดที่ดีทำให้เขาสบายใจขึ้นได้
²⁶ ผู้ที่มีความชอบธรรมชี้ทางให้แก่เพื่อนของเขา
    แต่ทางของบรรดาคนชั่วร้ายทำให้คนหลงหาย
²⁷ คนเกียจคร้านจะไม่ล่าสัตว์มาเป็นอาหารของตน
    แต่คนขยันจะได้มาซึ่งสิ่งอันมีค่า
²⁸ ทางแห่งความชอบธรรมคือชีวิต
    และวิถีทางที่ดำเนินไปนั้นไม่พบกับความตาย
13 ลูกที่มีสติปัญญายอมรับคำสั่งสอนของบิดา
    แต่คนที่เย้ยหยันไม่ฟังการห้ามปราม
² คนจะรับสิ่งดีๆ ได้ ก็จากผลที่มาจากคำพูดของเขา
    แต่ในจิตใจของบรรดาผู้ไม่ซื่อตรงคือความโหดร้าย
³ คนที่ระวังปากของตนก็ระวังชีวิตของตน
    คนที่เปิดปากของตนกว้างย่อมนำความเสียหายมาสู่ตนเอง
⁴ จิตใจของคนเกียจคร้านมีความอยากได้ แต่ก็จะไม่มีวันได้
    ส่วนจิตใจของคนขยันได้รับตอบสนองอย่างเพียบพร้อมบริบูรณ์
⁵ ผู้มีความชอบธรรมเกลียดคำหลอกลวง
    แต่คนชั่วร้ายปฏิบัติอย่างน่าขยะแขยงและน่าอับอาย
⁶ ความชอบธรรมจะปกปักรักษาทางของผู้ที่ไร้ข้อตำหนิ
    แต่ความชั่วย่อมนำความสูญเสียมาสู่คนบาป
⁷ มีคนทำทีว่าเป็นผู้มั่งมีแต่ก็ไม่มีอะไรเลย
    ส่วนอีกคนทำทีว่าตนยากไร้กลับมีทรัพย์มหาศาล
⁸ ความมั่งมีของคนคนหนึ่งจะไถ่ชีวิตของเขาได้
    แต่สำหรับคนยากไร้จะไม่มีใครขู่เข็ญ
⁹ ขณะที่แสงสว่างของบรรดาผู้มีความชอบธรรมส่องแสงเจิดจรัส
    ตะเกียงของบรรดาผู้ชั่วร้ายจะดับลง
¹⁰ ความหยิ่งยโสมีแต่จะเป็นเหตุให้เกิดการทะเลาะวิวาท
    แต่สติปัญญาอยู่กับบรรดาผู้ที่รับคำปรึกษา
¹¹ ความมั่งมีที่ได้มาโดยฉับพลันจะหมดไปอย่างรวดเร็ว
    แต่คนที่ได้มาจากการสะสมทีละเล็กละน้อยก็จะเพิ่มพูนขึ้น
¹² ความหวังที่มีอุปสรรคขวางกั้นทำให้ท้อใจ
    แต่ความต้องการที่ได้ดั่งใจปรารถนาคือต้นไม้แห่งชีวิต
¹³ คนที่ดูหมิ่นคำแนะนำจะประสบกับความลำบาก
    แต่คนที่เกรงกลัวคำสั่งสอนจะได้รับรางวัล
¹⁴ การสั่งสอนอันถูกหลักของผู้มีสติปัญญาคือน้ำพุแห่งชีวิต
    เพื่อให้คนหลีกลี้ไปจากกับดักแห่งความตาย
¹⁵ ความเข้าใจดีทำให้เกิดความพอใจ
    แต่วิถีทางของคนชั่วร้ายนำไปสู่ความพินาศ
¹⁶ คนฉลาดรอบคอบประพฤติในทางของผู้มีความรู้เสมอ
    แต่คนโง่เผยให้เห็นความโง่ของตน
¹⁷ ผู้ส่งข่าวที่ชั่วร้ายก่อให้เกิดความลำบาก
    แต่ผู้ส่งข่าวที่ไว้ใจได้นำมาซึ่งการบำบัดรักษา
¹⁸ ความยากไร้และความอับอายเป็นของผู้ละเลยการสั่งสอน
    แต่คนที่เอาใจใส่ต่อคำตักเตือนจะได้รับการยกย่อง
¹⁹ สิ่งที่สำเร็จตามความปรารถนาช่างหวานฉ่ำต่อจิตวิญญาณ
    แต่หลีกเลี่ยงการทำความชั่วเป็นสิ่งที่คนโง่ทนไม่ได้
²⁰ คนที่เดินไปกับบรรดาผู้มีสติปัญญาก็จะเป็นผู้มีสติปัญญา
    แต่เพื่อนของบรรดาคนโง่จะต้องทนทุกข์ต่อภัยอันตราย
²¹ ความชั่วตามล่าบรรดาคนบาป
    แต่ผู้มีความชอบธรรมจะได้รับความมั่งมีเป็นรางวัล
²² คนดีมีมรดกเก็บไว้ได้จนถึงหลานๆ ของตนเอง
    แต่สิ่งที่คนบาปมีก็ถูกสะสมไว้สำหรับผู้มีความชอบธรรม
²³ ไร่นาของคนยากไร้อาจจะผลิตพืชผลได้มาก
    แต่กลับถูกทำลายสิ้นเมื่อไม่ได้รับความยุติธรรม
²⁴ คนที่ยั้งไม้เรียวไว้เป็นคนที่เกลียดชังลูกของตน
    แต่คนรักลูกฝึกให้เขามีวินัยแต่เนิ่นๆ
²⁵ ผู้มีความชอบธรรมจะมีมากพอที่จะรับประทานได้จนอิ่มหนำ
    แต่ท้องของคนชั่วร้ายมีแต่ความหิวโหย
14 หญิงที่มีสติปัญญาสร้างบ้านของเธอ
    แต่หญิงไร้ปัญญาพังทลายบ้านลงด้วยมือของเธอเอง
² คนที่ดำเนินชีวิตด้วยความชอบธรรมเป็นผู้เกรงกลัวพระผู้เป็นเจ้า
    แต่คนยอกย้อนในวิถีทางเป็นผู้ดูหมิ่นพระองค์
³ วาจาของคนโง่ทำให้ไม้เรียวหวดหลังตัวเอง
    แต่ปากของบรรดาผู้มีสติปัญญาช่วยให้เขาปลอดภัย
⁴ ที่ใดไม่มีโคกระบือ รางหญ้าก็สะอาดเกลี้ยงเกลา
    แต่กำลังงานจากโคกระบือช่วยให้เกิดผลผลิตที่จะเก็บเกี่ยวได้มาก
⁵ พยานที่รักษาความจริงจะไม่พูดปด
    แต่พยานเท็จหายใจออกมาเป็นคำเท็จ
⁶ คนเย้ยหยันจะแสวงหาสติปัญญา แต่ก็จะไม่มีวันหาได้พบ
    ส่วนผู้หยั่งรู้จะได้ความรู้มาโดยง่าย
⁷ จงไปให้ไกลจากคนโง่
    มิฉะนั้นเจ้าจะไม่มีวันทราบถ้อยคำแห่งความรู้
⁸ สติปัญญาของคนฉลาดรอบคอบช่วยเขาให้หยั่งรู้หนทาง
    แต่ความโง่ของคนโง่หลอกลวงตัวเขาเอง
⁹ คนไร้ปัญญาหัวเราะเยาะเรื่องของถวายเพื่อไถ่โทษ
    แต่สำหรับบรรดาผู้มีความชอบธรรมกลับยินดี
¹⁰ ใจเท่านั้นที่รู้ถึงความขมขื่นของตน
    และจะให้ใครอื่นร่วมยินดีด้วยก็ไม่ได้เช่นกัน
¹¹ บ้านของคนชั่วร้ายจะถูกทำลาย
    แต่กระโจมของผู้มีความชอบธรรมจะเจริญรุ่งเรือง
¹² มีหนทางที่ดูเหมือนว่าเป็นทางที่ถูกต้องในสายตาของตนเอง
    แต่จุดจบคือหนทางแห่งความตาย
¹³ แม้คนที่กำลังหัวเราะอยู่ก็อาจจะมีความเจ็บปวดซ่อนอยู่ในใจ
    และท้ายสุดของความยินดีอาจจะเป็นความโศกเศร้า
¹⁴ ผู้ที่หันเหไปจากทางของพระเจ้าจะได้รับคืนตามวิถีทางของเขา
    และคนดีก็จะได้รับผลดีจากการกระทำของเขา
¹⁵ คนเขลาเชื่อทุกสิ่ง
    ในขณะที่คนฉลาดรอบคอบจะตรึกตรองก่อนในทุกเรื่อง
¹⁶ ผู้มีสติปัญญาระวังระไว และหันไปเสียจากความชั่ว
    แต่คนโง่มักจะเป็นคนหุนหันพลันแล่นและประมาท
¹⁷ คนเจ้าโทสะประพฤติอย่างคนไร้ปัญญา
    และคนเจ้าเล่ห์เพทุบายถูกผู้คนเกลียดชัง
¹⁸ สิ่งที่คนเขลาครอบครองคือความโง่
    ในขณะที่คนฉลาดรอบคอบจะได้ความรู้เป็นเสมือนมงกุฎ
¹⁹ บรรดาคนเลวก้มคารวะต่อบรรดาคนดี
    และพวกคนชั่วร้ายก็คารวะอยู่ที่ประตูของบรรดาผู้มีความชอบธรรม
²⁰ คนยากจนคือผู้ที่แม้แต่เพื่อนบ้านของเขาเองก็รังเกียจ
    ส่วนคนมั่งมีเป็นที่ชื่นชอบของคนทั้งหลาย
²¹ คนที่ดูหมิ่นเพื่อนบ้านของตนเป็นผู้กระทำบาป
    แต่คนที่มีความกรุณาต่อคนยากไร้ก็เป็นสุข
²² คนที่วางแผนการชั่วร้ายจะไม่หลงผิดหรือ
    แต่ความรักอันมั่นคงและความสัตย์จริงจะเป็นของคนที่วางแผนการในสิ่งที่ดีงาม
²³ การลงแรงตรากตรำทุกชนิดทำให้เกิดผลกำไร
    แต่การใช้เพียงคำพูดนำมาซึ่งความยากไร้
²⁴ มงกุฎของผู้มีสติปัญญาคือความมั่งมีของเขา
    แต่สิ่งที่คนโง่สวมคือความโง่
²⁵ พยานที่รักษาความจริงจะช่วยชีวิต
    แต่คนที่พูดปดเป็นคนหลอกลวง
²⁶ ผู้ที่เกรงกลัวพระผู้เป็นเจ้าย่อมมีความมั่นคงทางใจอันยอดยิ่ง
    และลูกๆ ของเขาจะมีที่พึ่งพิง
²⁷ ความเกรงกลัวพระผู้เป็นเจ้าคือน้ำพุแห่งชีวิต
    เพื่อให้คนหลีกลี้ไปจากกับดักแห่งความตาย
²⁸ การมีพลเมืองเป็นจำนวนมากนับว่าเป็นเกียรติของกษัตริย์
    แต่ถ้าไร้ราษฎรเสียแล้วย่อมเป็นความเสียหายของเจ้าชาย
²⁹ คนที่โกรธยากย่อมมีความหยั่งรู้มาก
    แต่คนโกรธง่ายทำให้ความโง่ของตนเด่นชัดขึ้น
³⁰ ใจสงบย่อมเสริมชีวิตให้แก่ร่างกาย
    แต่ใจริษยาย่อมกัดกร่อนกระดูก
³¹ บรรดาผู้ที่บีบบังคับผู้ยากไร้คือผู้สบประมาทองค์ผู้สร้างพวกเขา
    แต่คนที่มีความกรุณาต่อคนยากไร้คือผู้ให้เกียรติพระองค์
³² คนเลวจะถูกทำลายด้วยความประพฤติชั่วของตน
    แต่ผู้มีความชอบธรรมมีที่พึ่งในความซื่อตรง
³³ สติปัญญาฝังอยู่ในใจของผู้มีความหยั่งรู้
    แต่ส่วนลึกของคนโง่หาเป็นเช่นนั้นไม่
³⁴ ความชอบธรรมเชิดชูประชาชาติให้สูงขึ้น
    แต่บาปเป็นที่น่าอัปยศอดสูแก่บรรดาชนชาติ
³⁵ กษัตริย์โปรดปรานข้ารับใช้ที่ประพฤติโดยใช้สติปัญญา
    แต่ความโกรธกริ้วของกษัตริย์จะมีต่อคนที่ประพฤติอย่างน่าอับอาย
15 คำตอบที่สุภาพอ่อนโยนช่วยให้พ้นจากความขุ่นเคือง
    ในขณะที่คำโต้แย้งแข็งกร้าวจะทำให้เกิดความโกรธ
² สิ่งที่บรรดาผู้มีสติปัญญาพูดเป็นความรู้
    แต่ปากของคนโง่ส่งให้ความโง่พวยพุ่งออกมา
³ ตาของพระผู้เป็นเจ้ามองเห็นทุกหนทุกแห่ง
    พระองค์เฝ้าดูทั้งบรรดาคนชั่วและคนดี
⁴ ลิ้นที่ทำการบำบัดคือต้นไม้แห่งชีวิต
    แต่ลิ้นที่ลวงหลอกทำให้วิญญาณปวดร้าว
⁵ คนโง่ไม่ยอมรับระเบียบวินัยจากบิดา
    แต่ผู้ที่รับคำตักเตือนเป็นคนฉลาดรอบคอบ
⁶ ผู้มีความชอบธรรมมีทรัพย์สมบัติมากมายอยู่ในบ้าน
    แต่สิ่งที่คนชั่วร้ายได้รับคือความลำบาก
⁷ ปากของผู้มีสติปัญญาป่าวประกาศความรู้
    แต่ใจของคนโง่ไม่เป็นเช่นนั้น
⁸ เครื่องสักการะของคนชั่วร้ายเป็นที่น่ารังเกียจต่อพระผู้เป็นเจ้า
    แต่คำอธิษฐานจากบรรดาผู้มีความชอบธรรมเป็นที่โปรดปรานของพระองค์
⁹ วิถีทางของคนชั่วเป็นที่น่ารังเกียจต่อพระผู้เป็นเจ้า
    แต่พระองค์รักคนที่มุ่งมั่นในความชอบธรรม
¹⁰ โทษมหันต์มีไว้สำหรับคนที่หันเหไปจากวิถีทางที่ถูกต้อง
    คนที่เกลียดชังการตักเตือนจะวอดวาย
¹¹ แดนคนตายและความวิบัติเปิดชัดแจ้ง ณ เบื้องหน้าพระผู้เป็นเจ้า
    แล้วใจของมนุษย์เล่า จะเปิดชัดยิ่งกว่าเพียงไร
¹² คนช่างเย้ยหยันไม่ชอบคนที่ตักเตือนเขา
    เขาจะไม่ไปมาหาสู่กับคนที่มีสติปัญญา
¹³ ใจที่มีความยินดีส่งผลให้ใบหน้าแจ่มใส
    แต่เมื่อใจมีความเศร้า วิญญาณจะมีแต่ความบอบช้ำ
¹⁴ ใจของผู้หยั่งรู้แสวงหาความรู้
    แต่ปากของคนโง่กินได้แต่ความไร้ปัญญา
¹⁵ วันเวลาของผู้มีความทุกข์ย่ำแย่อยู่เสมอ
    ในขณะที่ใจร่าเริงก็เสมือนได้อยู่ร่วมในงานเลี้ยงฉลองเรื่อยไป
¹⁶ การมีอยู่เพียงน้อยนิดและรู้จักเกรงกลัวพระผู้เป็นเจ้ายังจะดีกว่า
    การมีทรัพย์สมบัติมหาศาลแต่อยู่ในความวุ่นวายสับสน
¹⁷ อยู่ในที่มีผักรับประทานและมีความรักอยู่ด้วย
    ยังดีกว่ามีเนื้อนุ่มๆ รับประทานในที่มีความเกลียดชัง
¹⁸ คนอารมณ์ร้ายมักก่อให้เกิดการทะเลาะวิวาท
    แต่คนโกรธยากช่วยให้การโต้เถียงผ่อนหนักเป็นเบา
¹⁹ ทางของคนเกียจคร้านเหมือนมีรั้วหนามขวางกั้น
    แต่ทางของผู้มีความชอบธรรมกลับราบเรียบ
²⁰ ลูกที่มีสติปัญญาทำให้บิดายินดี
    แต่คนโง่เง่าดูหมิ่นมารดาของเขา
²¹ คนสิ้นคิดยินดีกับความโง่ของตน
    ส่วนคนที่หยั่งรู้เดินตรงไปข้างหน้า
²² แผนการจะผิดพลาดเมื่อปราศจากคำปรึกษา
    เมื่อได้คำปรึกษามากมายแผนการก็สำเร็จลุล่วง
²³ คำตอบที่เหมาะสมนำมาซึ่งความยินดี
    และคำพูดที่เหมาะตามกาลเทศะก็ช่างวิเศษนัก
²⁴ ผู้มีสติปัญญาย่อมมีวิถีทางแห่งชีวิตที่นำไปสู่เบื้องบน
    นำให้เขาพ้นจากแดนคนตายที่เบื้องล่าง
²⁵ พระผู้เป็นเจ้าจะพังบ้านของผู้หยิ่งยโสให้ทลายลง
    แต่พระองค์จะก่อตั้งเขตแดนของหญิงม่ายไว้
²⁶ ความคิดชั่วร้ายเป็นที่น่ารังเกียจต่อพระผู้เป็นเจ้า
    แต่คำพูดที่น่าฟังช่างบริสุทธิ์
²⁷ คนโลภที่ไม่เป็นธรรมนำความยุ่งยากมาสู่ครอบครัวของตน
    แต่คนที่รังเกียจสินบนจะมีชีวิตอยู่รอด
²⁸ ใจของผู้มีความชอบธรรมจะไตร่ตรองก่อนพูด
    แต่ปากของคนชั่วร้ายจะพรั่งพรูเรื่องพล่อยๆ ออกมา
²⁹ พระผู้เป็นเจ้าอยู่ห่างจากคนชั่ว
    แต่จะได้ยินคำอธิษฐานของบรรดาผู้มีความชอบธรรม
³⁰ ดวงตาเปี่ยมประกายส่งผลให้ผู้ที่สังเกตเห็นมีใจยินดี
    ข่าวดีก็ช่วยให้ร่างกายมีสุขภาพดี
³¹ คนที่ฟังคำตักเตือนอันก่อให้เกิดชีวิต
    จะอยู่ร่วมกับบรรดาผู้มีสติปัญญา
³² คนที่ละเลยคำสั่งสอนคือผู้ที่ดูหมิ่นตัวเอง
    แต่คนที่ฟังคำตักเตือนจะได้มาซึ่งความเข้าใจ
³³ ความเกรงกลัวพระผู้เป็นเจ้าเป็นรากฐานของสติปัญญา
    และการถ่อมตัวนำมาซึ่งการได้รับเกียรติ
16 เป็นปกติที่มนุษย์จะคิดเตรียมแผนการต่างๆ
    แต่ในที่สุดคำตอบก็มาจากพระผู้เป็นเจ้า
² ทุกวิถีทางของคนมักบริสุทธิ์ในสายตาของตนเอง
    แต่พระผู้เป็นเจ้าดูที่จิตวิญญาณ
³ จงมอบสิ่งที่เจ้ากระทำไว้กับพระผู้เป็นเจ้า
    และแผนการของเจ้าจะสำเร็จ
⁴ พระผู้เป็นเจ้าได้สร้างทุกสิ่งขึ้นโดยมีจุดประสงค์
    รวมถึงคนชั่วร้ายสำหรับวันแห่งความพินาศด้วย
⁵ ทุกคนที่มีใจหยิ่งยโสเป็นที่น่ารังเกียจต่อพระผู้เป็นเจ้า
    และแน่ใจได้เลยว่า เขาจะไม่อาจหลุดพ้นจากการลงโทษอย่างแน่นอน
⁶ เป็นเพราะความรักอันมั่นคงและความสัตย์จริง บาปจึงได้รับการยกโทษ
    และเป็นเพราะความเกรงกลัวพระผู้เป็นเจ้า คนจึงหลีกเลี่ยงการทำความชั่ว
⁷ เมื่อวิถีทางของผู้ใดเป็นที่พอใจของพระผู้เป็นเจ้า
    พระองค์จะทำให้แม้แต่ศัตรูของเขาเองมีสันติกับเขา
⁸ การมีอยู่เพียงน้อยนิดแต่มีความชอบธรรมย่อมดีกว่า
    การมีรายได้มากมาย แต่ขาดความเที่ยงธรรม
⁹ มนุษย์จะคิดเตรียมแผนการต่างๆ ตามวิถีทางของตน
    แต่พระผู้เป็นเจ้าเป็นผู้ชี้ทางให้เขาเดิน
¹⁰ คำพูดของกษัตริย์เป็นไปตามอำนาจที่ได้ตัดสินใจไว้
    และสิ่งที่กล่าวก็ไม่ควรผิดไปจากความเป็นธรรม
¹¹ เครื่องวัดน้ำหนักและตราชูที่เที่ยงตรงเป็นของพระผู้เป็นเจ้า
    ตุ้มน้ำหนักที่ใช้ถ่วงเป็นไปตามมาตรฐานของพระองค์
¹² การกระทำสิ่งชั่วช้าเป็นที่น่ารังเกียจต่อบรรดากษัตริย์
    เพราะว่าบัลลังก์สร้างขึ้นได้ด้วยความชอบธรรม
¹³ กษัตริย์โปรดปรานคำพูดที่มีความชอบธรรม
    และรักคนที่พูดในสิ่งที่ถูกต้อง
¹⁴ ความโกรธกริ้วของกษัตริย์เป็นดั่งผู้นำสาสน์แห่งความตาย
    แต่ผู้มีสติปัญญาจะช่วยผ่อนหนักเป็นเบาได้
¹⁵ ใบหน้าอิ่มเอิบของกษัตริย์หมายถึงชีวิต
    และความโปรดปรานของกษัตริย์เปรียบเสมือนเมฆฝนในฤดูใบไม้ผลิ
¹⁶ การได้มาซึ่งสติปัญญาดีกว่าได้ทองคำ
    และจะเลือกการหยั่งรู้ย่อมดีกว่าเลือกเงินทอง
¹⁷ วิถีชีวิตของผู้มีความชอบธรรม คือการหลีกเลี่ยงความเลว
    คนที่ระวังวิถีทางของเขาที่ก้าวไปจะรักษาจิตวิญญาณของเขาได้
¹⁸ สิ่งที่ตามความเย่อหยิ่งจองหองมาคือความพินาศ
    และวิญญาณที่ยโสต้องเผชิญกับความล้มเหลว
¹⁹ การเจียมตัวฝ่ายวิญญาณและอยู่กับบรรดาคนยากไร้ยังจะดีกว่า
    การรับแบ่งปันจากคนหยิ่งจองหองที่ริบของคนอื่นมา
²⁰ คนที่เอาใจใส่ต่อคำสอนจะประสบกับสิ่งดีงาม
    และคนที่ไว้วางใจในพระผู้เป็นเจ้าจะเป็นสุข
²¹ ผู้มีสติปัญญาเป็นที่ตั้ง เรียกได้ว่า เป็นผู้หยั่งรู้
    และคำพูดที่ไพเราะโน้มน้าวจิตใจได้มากขึ้น
²² คนที่มีความเข้าใจเปรียบได้กับการมีน้ำพุแห่งชีวิต
    แต่ความโง่จะลงโทษคนโง่เอง
²³ ใจของผู้มีสติปัญญาแสดงผ่านทางคำพูด
    และริมฝีปากของเขาโน้มน้าวจิตใจได้มากขึ้น
²⁴ คำพูดที่น่าฟังเป็นเสมือนรวงผึ้ง
    ที่ให้ความหวานต่อจิตวิญญาณและซึมซาบเข้าบำบัดรักษาลึกถึงกระดูก
²⁵ มีหนทางที่ดูเหมือนว่าเป็นทางที่ถูกต้องในสายตาของตนเอง
    แต่จุดจบคือหนทางแห่งความตาย
²⁶ ความอยากอาหารของคนทำงานเป็นตัวกระตุ้นให้เขาต้องปฏิบัติงาน
    เพราะมันทำให้เขาได้บำบัดความหิว
²⁷ คนไร้ค่าจะขุดคุ้ยความเลว
    และคำพูดของเขาเป็นดั่งไฟที่ลุกโพลง
²⁸ ผู้พูดบิดเบือนจะก่อให้เกิดการทะเลาะวิวาท
    และคนนินทาว่าร้ายจะแยกเพื่อนรักให้จากกัน
²⁹ คนที่ก้าวร้าวหลอกล่อเพื่อนบ้านของเขา
    และนำเขาไปในทางที่ไม่ดี
³⁰ คนขยิบตาวางแผนกระทำสิ่งที่บิดเบือน
    คนปิดปากเฉยก่อความชั่วให้เกิดขึ้น
³¹ ผมหงอกบนศีรษะคือมงกุฎแห่งสง่าราศี
    และพบได้ในทางแห่งความชอบธรรม
³² คนโกรธยากดีกว่าคนมีกำลังมาก
    และคนที่บังคับอารมณ์ได้ก็ดีกว่าคนที่ตีเมืองได้
³³ ฉลากที่จับได้ตกอยู่ในมือ
    แต่ทุกสิ่งก็ขึ้นอยู่กับการตัดสินใจของพระผู้เป็นเจ้า
17 เศษขนมปังแห้งกับความสงบเงียบ
    ก็ยังดีกว่าบ้านที่มีงานเลี้ยงมากมายซึ่งมีแต่การทะเลาะวิวาทกัน
² ผู้รับใช้ที่ชาญฉลาดจะเป็นผู้ควบคุมลูกเจ้านายที่ประพฤติตัวอย่างน่าอับอาย
    และจะได้รับส่วนแบ่งจากมรดกร่วมกับลูกๆ
³ เบ้าหลอมมีไว้สำหรับเงิน และเตาหลอมสำหรับทองคำ
    แต่พระผู้เป็นเจ้าทดสอบที่จิตใจ
⁴ คนชั่วเอาใจใส่กับคำพูดเลวๆ
    คนพูดปดฟังลิ้นที่นำความพินาศ
⁵ คนที่ล้อเลียนผู้ยากไร้ก็ดูหมิ่นองค์ผู้สร้างของเขา
    คนที่ยินดีกับความวิบัติจะถูกลงโทษ
⁶ หลานๆ ที่เกิดจากบุตรเป็นดุจมงกุฎของผู้สูงอายุ
    และความภูมิใจของลูกๆ ก็คือบิดาของเขา
⁷ คำพูดที่ดีงามไม่เหมาะกับคนโง่
    ปากที่พูดโกหกยิ่งไม่เหมาะสำหรับคนมีเกียรติ
⁸ สินบนเป็นดั่งแก้ววิเศษในสายตาของผู้ให้
    ไม่ว่าเขาจะทำอะไรก็สำเร็จ
⁹ ผู้ที่ให้อภัยการกระทำผิดเป็นผู้แสวงหาความรัก
    แต่ผู้ที่ย้ำเรื่องเดิมซ้ำซากก็เป็นผู้แยกเพื่อนรักให้จากกัน
¹⁰ การตักเตือนว่ากล่าวครั้งเดียวฝังลึกในคนที่มีความหยั่งรู้
    มากกว่าการเฆี่ยนตีคนโง่เขลาหนึ่งร้อยครั้ง
¹¹ คนชั่วร้ายจะแสวงหาแต่ความเลว
    ดังนั้นคนเหี้ยมโหดจะถูกส่งมาเพื่อต่อต้านเขา
¹² ให้คนปะทะกับหมีแม่ลูกอ่อนที่ถูกขโมยลูก
    ก็ยังดีกว่าพบคนโง่พร้อมกับความโง่ของเขา
¹³ ความเลวร้ายจะไม่หายไปจากบ้าน
    ของคนที่ตอบสนองความดีด้วยความชั่ว
¹⁴ การเริ่มทะเลาะวิวาทเปรียบเสมือนการปล่อยให้น้ำในเขื่อนไหลทะลักออกมา
    ดังนั้น จงหยุดการโต้แย้งก่อนที่จะเกิดการทะเลาะวิวาท
¹⁵ การช่วยคนที่มีความผิดให้พ้นข้อหา และกล่าวโทษผู้มีความชอบธรรม
    สองสิ่งนี้เป็นที่น่ารังเกียจต่อพระผู้เป็นเจ้า
¹⁶ คนโง่จะมีเงินไว้ซื้อสติปัญญาเพื่อจุดประสงค์อะไร
    ในเมื่อเขาขาดความคิด
¹⁷ เพื่อนมีความรักให้เสมอ
    และพี่น้องเกิดมาเพื่อช่วยกันในยามคับขัน
¹⁸ คนที่ขาดความยั้งคิดให้คำสาบาน
    และรับประกันเพื่อนบ้านของเขา
¹⁹ คนที่รักการกระทำผิดจะรักการทะเลาะวิวาท
    คนที่สร้างประตูของตนให้สูงขึ้นนับว่าแสวงหาความพินาศ
²⁰ ผู้มีใจลวงหลอกจะไม่มีความสำเร็จในชีวิต
    และลิ้นบิดเบือนก็ตกอยู่ในความวิบัติ
²¹ บุตรที่โง่เขลาเป็นที่เศร้าใจของบิดา
    และบิดาของคนโง่หามีความยินดีไม่
²² ใจที่เปี่ยมด้วยความยินดีเป็นเสมือนยารักษาที่ดี
    แต่วิญญาณอันบอบช้ำทำให้รู้สึกเหี่ยวแห้งถึงกระดูก
²³ คนชั่วร้ายแอบรับสินบน
    เพื่อบิดเบือนวิถีทางแห่งความเที่ยงธรรม
²⁴ สติปัญญาอยู่ไม่ไกลจากสายตาของผู้หยั่งรู้
    แต่ตาของคนโง่อยู่ที่สุดขอบโลก
²⁵ บุตรที่โง่เขลาเป็นความทุกข์โศกของบิดา
    และเป็นความขมขื่นของนางผู้ให้กำเนิดแก่เขา
²⁶ การลงโทษผู้มีความชอบธรรม
    หรือเฆี่ยนตีผู้นำที่มีสัจจะเป็นการกระทำที่ไม่ดี
²⁷ ผู้ที่ยับยั้งคำพูดของตนได้เป็นผู้มีความรู้
    และผู้รู้จักควบคุมตัวเองเป็นผู้หยั่งรู้
²⁸ แม้แต่คนโง่เวลานิ่งเงียบ คนก็ยังคิดว่าเขามีสติปัญญา
    และเวลาเขาปิดปากก็จะดูเหมือนเป็นคนฉลาด
18 ผู้ที่ผละตัวแยกออกไปนับว่าแสวงหาความต้องการของตนเอง
    เขาโต้แย้งสติปัญญาอันเฉียบแหลมทั้งสิ้น
² คนโง่ไม่ชื่นชมกับการหยั่งรู้
    แต่เขาอยากออกความเห็นของเขาให้คนอื่นรับรู้เท่านั้น
³ เวลาใดที่คนชั่วร้ายปรากฏตัว สิ่งที่ตามมาคือการต่อต้าน
    และความอับอายตามมาพร้อมกับการหลู่เกียรติ
⁴ คำพูดจากปากคนเป็นเสมือนห้วงน้ำลึก
    น้ำพุแห่งสติปัญญาเป็นเสมือนลำธารที่ไหลหลั่งอย่างไม่ขาดสาย
⁵ การเข้าข้างคนชั่วร้าย
    หรือบีบบังคับผู้มีความชอบธรรมในการตัดสินความเป็นการกระทำที่ไม่ดี
⁶ ริมฝีปากของคนโง่ก่อให้เกิดการทะเลาะวิวาท
    และปากของเขาร่ำร้องให้ถูกเฆี่ยน
⁷ ปากของคนโง่เป็นความเสียหายของเขาเอง
    และริมฝีปากของเขาเป็นบ่วงแร้วแก่จิตวิญญาณของเขาเอง
⁸ คำพูดของคนซุบซิบนินทาเป็นเช่นอาหารโอชา
    และไหลลงสู่ส่วนลึกสุดของร่างกาย
⁹ คนเกียจคร้านเป็นคนประเภทเดียวกันกับคนที่
    ทำลายทรัพย์สิ่งของ
¹⁰ พระนามของพระผู้เป็นเจ้าเป็นเสมือนป้อมปราการอันมั่นคง
    ซึ่งผู้มีความชอบธรรมวิ่งเข้าไปหาและปลอดภัย
¹¹ ความมั่งมีของคนรวยเป็นเสมือนเมืองที่มีการคุ้มกันอย่างแข็งแกร่ง
    และเป็นกำแพงสูงในจินตนาการของเขาเอง
¹² ความหยิ่งยโสในใจของคนเกิดขึ้นก่อน แล้วความพินาศก็จะตามมา
    แต่การถ่อมตัวทำให้ได้รับเกียรติ
¹³ ผู้ที่ตอบก่อนฟัง
    แสดงถึงความโง่และความน่าละอายของเขา
¹⁴ วิญญาณของคนสามารถทนต่อร่างกายที่เจ็บป่วยได้
    แต่วิญญาณที่แตกร้าวสิ ใครจะทนได้
¹⁵ ใจของผู้หยั่งรู้ใคร่จะได้ความรู้
    และหูของผู้มีสติปัญญาย่อมแสวงหาความรู้
¹⁶ ของกำนัลของมนุษย์เปิดโอกาส
    และนำให้เขาเข้าถึงผู้ยิ่งใหญ่
¹⁷ ดูเหมือนว่า คนแรกที่เบิกคดีก่อนเป็นฝ่ายที่ถูกต้อง
    จนกระทั่งมีคนอื่นมาสอบปากคำจากเขา
¹⁸ การจับฉลากช่วยให้การทะเลาะวิวาทสิ้นสุดลง
    และช่วยตัดสินบรรดาผู้มีอำนาจให้ลงตัว
¹⁹ การเจรจากับพี่น้องที่ถูกลบหลู่จะยากยิ่งกว่าการเจรจากับเมืองที่มีการคุ้มกันอย่างแข็งแกร่ง
    และการทะเลาะวิวาทก็เป็นเสมือนปราสาทที่ปิดด้วยดาลประตู
²⁰ ท้องคนจะอิ่มหนำได้ก็เพราะผลที่มาจากปากของเขา
    เขาจะอิ่มหนำจากผลผลิตที่ได้จากปากของเขาเอง
²¹ ความตายและชีวิตอยู่ในบังคับของลิ้น
    และบรรดาผู้ที่รักลิ้นก็จะอิ่มเอมจากผลของมัน
²² คนที่หาภรรยาได้นับว่าได้สิ่งที่ดี
    และได้รับความโปรดปรานจากพระผู้เป็นเจ้า
²³ คนยากไร้ใช้คำวิงวอน
    แต่คนมั่งมีมักตอบด้วยถ้อยคำอันแข็งกร้าว
²⁴ คนที่มีเพื่อนมากอาจจะเสียหายอย่างย่อยยับได้
    แต่มีเพื่อนบางคนที่สู้อยู่เคียงข้างยิ่งกว่าพี่น้อง
19 คนยากไร้ที่ดำเนินชีวิตด้วยสัจจะ
    ดีกว่าคนโง่ที่ชอบบิดเบือนคำพูด
² ความปรารถนาอันแรงกล้าที่ปราศจากความรู้เป็นสิ่งไม่ดี
    และคนที่ก้าวไปด้วยความรีบร้อนก็ย่อมผิดพลาดได้
³ ความโง่ของมนุษย์ทำลายวิถีทางของตนเอง
    และใจของเขาเกรี้ยวกราดต่อพระผู้เป็นเจ้า
⁴ ความร่ำรวยทำให้มีเพื่อนฝูงมากขึ้น
    แต่คนยากไร้ถูกเพื่อนทอดทิ้ง
⁵ พยานเท็จจะต้องได้รับโทษ
    และคนขี้ปดจะหนีไปไม่พ้น
⁶ มีคนมากมายที่ชอบประจบสอพลอผู้มียศศักดิ์
    และทุกคนเป็นเพื่อนของคนที่ให้ของกำนัล
⁷ คนยากจนมีพี่น้องที่รังเกียจเขา
    แล้วเพื่อนฝูงจะไม่อยู่ห่างจากเขายิ่งกว่านั้นหรือ
แม้จะพยายามตามไปพูดกับพวกเขา
    แต่ทุกคนต่างก็หายหน้ากันไปหมด
⁸ ผู้ที่ได้สติปัญญามา เป็นผู้รักจิตวิญญาณของตน
    ผู้ที่รักษาความหยั่งรู้ไว้จะประสบกับสิ่งดีงาม
⁹ พยานเท็จจะต้องได้รับโทษ
    และคนขี้ปดจะพินาศ
¹⁰ ความหรูหราไม่เหมาะสมกับคนไร้ปัญญา
    ทาสผู้รับใช้ก็ยิ่งไม่เหมาะสมที่จะปกครองบรรดาเจ้าชาย
¹¹ ความเข้าใจดีของมนุษย์ทำให้เขาโกรธยาก
    เมื่อเขาให้อภัยการกระทำผิด นั่นเป็นความดีเด่นของเขา
¹² ความเกรี้ยวกราดของกษัตริย์เป็นเหมือนเสียงคำรามของสิงโต
    แต่ความโปรดปรานของกษัตริย์เป็นเหมือนน้ำค้างบนใบหญ้า
¹³ ลูกที่โง่เขลาเป็นความพินาศของบิดา
    และภรรยาช่างทะเลาะเบาะแว้งเป็นเสมือนฝนตกพรำๆ อย่างไม่หยุดยั้ง
¹⁴ บ้านและความมั่งมีเป็นมรดกที่ตกทอดจากบิดา
    แต่ภรรยาที่ชาญฉลาดมาจากพระผู้เป็นเจ้า
¹⁵ ความเกียจคร้านฝังอยู่ในคนที่หลับสนิท
    และคนเกียจคร้านต้องทนทุกข์จากความหิว
¹⁶ ผู้ที่รักษาคำสั่งสอนรักษาจิตวิญญาณของตน
    แต่ผู้ที่ปราศจากความระมัดระวังในวิถีทางของตนจะวอดวาย
¹⁷ ผู้ที่มีความกรุณาต่อผู้ยากไร้นับว่าให้พระผู้เป็นเจ้าขอยืม
    และพระองค์จะให้รางวัลเพื่อตอบแทนสิ่งที่เขากระทำ
¹⁸ จงสอนให้ลูกของเจ้ามีระเบียบวินัย ขณะที่ยังมีความหวัง
    แต่อย่าถึงกับให้เขาต้องเสียชีวิต
¹⁹ คนอารมณ์ร้ายจะต้องได้รับการสนองตอบ
    หากว่าเจ้าช่วยเขาให้รอดตัวจากความผิด เจ้าก็จะต้องช่วยเขาร่ำไป
²⁰ จงฟังคำแนะนำและยอมรับคำสั่งสอน
    และในที่สุดเจ้าจะได้มาซึ่งสติปัญญา
²¹ คนมักมีแผนการมากมายไว้ในใจ
    แต่แผนจะลุล่วงได้หรือไม่ก็แล้วแต่ความประสงค์ของพระผู้เป็นเจ้า
²² สิ่งที่มนุษย์ปรารถนาคือความสัตย์จริง
    และการเป็นคนยากไร้ก็ยังดีกว่าเป็นคนมดเท็จ
²³ ความเกรงกลัวพระผู้เป็นเจ้านำไปสู่ชีวิต
    เขาจะนอนหลับด้วยความสบายใจ
    ไม่มีภัยใดๆ มารบกวน
²⁴ คนขี้เกียจแช่มือไว้ในจานของตน
    แม้แต่จะยกมือป้อนตัวเองยังไม่ยอมทำ
²⁵ จงเฆี่ยนตีคนช่างเย้ยหยัน เพื่อคนเขลาจะเรียนรู้ให้ฉลาดขึ้นได้
    ตักเตือนว่ากล่าวคนหยั่งรู้ และเขาจะได้มาซึ่งความรู้
²⁶ ผู้แสดงความก้าวร้าวต่อบิดา และขับไล่มารดาของตน
    เป็นลูกที่ก่อให้เกิดความอับอาย และนำมาซึ่งความอัปยศอดสู
²⁷ ลูกเอ๋ย ถ้าเจ้าเลิกฟังคำสั่งสอน
    เจ้าก็จะหลงหายไปจากคำกล่าวอันกอปรด้วยความรู้
²⁸ พยานผู้ไร้ค่าเย้ยหยันความเป็นธรรม
    และปากของบรรดาคนชั่วร้ายรับแต่สิ่งเลวร้าย
²⁹ การกล่าวโทษมีไว้พร้อมแล้วสำหรับบรรดาผู้เย้ยหยัน
    และการเฆี่ยนตีมีไว้สำหรับหลังของคนโง่
20 เหล้าองุ่นก่อให้เกิดการเย้ยหยัน และสุราก่อการวิวาท
    ผู้ใดก็ตามที่ถูกชักนำสู่ทางนั้นเป็นผู้ไร้สติปัญญา
² ความโกรธกริ้วของกษัตริย์เป็นเหมือนเสียงคำรามของสิงโต
    ใครก็ตามที่ทำให้กษัตริย์โกรธอาจจะต้องเสียชีวิตของตน
³ คนที่หลีกเลี่ยงจากการทะเลาะวิวาทเป็นผู้ได้รับเกียรติ
    แต่คนโง่ทุกคนมักทะเลาะวิวาทได้ง่าย
⁴ คนเกียจคร้านไม่ไถนาตามฤดูกาล
    เมื่อถึงเวลาเก็บเกี่ยวก็ไม่มีอะไรให้เก็บเลย
⁵ จุดมุ่งหมายในจิตใจมนุษย์เป็นเสมือนห้วงน้ำลึก
    แต่ผู้หยั่งรู้เป็นผู้ที่หยั่งถึงใจนั้นได้
⁶ มีหลายคนที่ประกาศตัวว่าเป็นผู้มีความสัตย์จริง
    แต่ใครจะพบคนที่ไว้ใจได้จริง
⁷ ผู้มีความชอบธรรมดำเนินชีวิตด้วยสัจจะ
    บรรดาลูกหลานรุ่นต่อๆ ไปก็มีความสุข
⁸ เมื่อกษัตริย์อยู่บนบัลลังก์แห่งการตัดสินความ
    คนเลวร้ายก็ไม่สามารถเล็ดลอดไปจากสายตาท่านได้
⁹ ใครจะสามารถพูดได้ว่า “เราได้ทำให้ใจของเราสะอาดแล้ว
    เราบริสุทธิ์จากบาป”
¹⁰ ทั้งตุ้มน้ำหนักและการชั่งน้ำหนักที่ขาดความเที่ยงตรง
    ล้วนเป็นที่น่าชังสำหรับพระผู้เป็นเจ้า
¹¹ แม้แต่เด็กเราก็ยังรู้จักเขาได้จากการกระทำของเขาว่า
    เขาจะโน้มไปในทางบริสุทธิ์และถูกต้องหรือไม่
¹² หูที่ได้ยินและตาที่มองเห็น
    พระผู้เป็นเจ้าเป็นผู้สร้างทั้งสองสิ่งนี้
¹³ อย่าเอาแต่รักการนอน มิฉะนั้นเจ้าจะตกอยู่ในความยากจน
    จงเปิดตาของเจ้า และเจ้าจะได้มีอาหารอย่างอุดมสมบูรณ์
¹⁴ ผู้ซื้อพูดว่า “ไม่ดี ไม่ดี”
    ครั้นเดินจากไปแล้ว เขาก็โอ้อวดถึงสิ่งที่ซื้อมาได้
¹⁵ มีทองคำและพลอยมากมาย
    แต่สมบัติอันมีค่าคือริมฝีปากที่เปี่ยมด้วยความรู้
¹⁶ จงยึดเสื้อผ้าของคนที่ไว้ใจคนแปลกหน้าเอาไว้เถิด
    และจงทำสัญญาเป็นหลักประกันถ้าเขาไว้ใจคนที่เขาไม่รู้จัก
¹⁷ อาหารที่ได้มาจากการหลอกลวงมีรสหวานสำหรับมนุษย์
    แต่เวลาต่อมาในปากของเขา ก็เต็มด้วยก้อนกรวด
¹⁸ จงเตรียมแผนการโดยหาคำปรึกษา
    และสู้รบในสงครามโดยกระทำตามคำแนะนำที่ฉลาด
¹⁹ คนที่เที่ยวกล่าวคำว่าร้ายเป็นผู้เปิดโปงความลับ
    ฉะนั้นอย่าคบค้ากับคนพูดพร่ำร่ำไป
²⁰ ถ้าผู้ใดสาปแช่งบิดามารดา
    ตะเกียงของเขาจะดับลงในที่มืดมิด
²¹ มรดกที่ได้รับมาอย่างง่ายดาย
    ใช่ว่าจะเป็นพระพรในบั้นปลาย