Bible in 90 Days

Naghambal si Bildad

25 Dayon nagsabat si Bildad nga taga-Shua, ² “Gamhanan kag talahuron ang Dios. Ginapaluntad niya ang kalinong sa kalangitan. ³ Maisip bala ang iya mga soldado? May lugar bala nga wala nasanagan sang iya kasanag? ⁴ Paano makasiling ang isa ka tawo nga matarong siya sa atubangan sang Dios? May ara bala nga natawo nga matinlo? ⁵ Kon bisan ang bulan kag ang mga bituon indi masanag sa iya panulok, ⁶ ano pa ayhan ang tawo nga pareho lang sa isa ka ulod.”

Naghambal si Job

26 Dayon nagsabat si Job, ² “Nagahunahuna ka nga nabuligan mo ako nga maluya kag wala sing ikasarang. ³ Nagahunahuna ka nga nalaygayan mo ako nga wala sing alam paagi sa imo puwerte nga kaalam. ⁴ Diin bala naghalin inang imo mga ginpanghambal? Kay sin-o espiritu ang nagtudlo sa imo sa paghambal sina?

⁵ “Nagakurog sa kahadlok ang mga patay sa ila nahamtangan didto sa idalom sang tubig. ⁶ Hayag gid sa Dios ang lugar sang mga patay. Wala sing may makatabon sa lugar sang kalaglagan. ⁷ Ginahumlad sang Dios ang aminhan nga kalangitan sa mahawan nga lugar, kag ginapakabit niya ang kalibutan sa kahawaan. ⁸ Ginaputos niya ang ulan sa mga gal-om, pero ang gal-om wala nagakabusdik bisan mabug-at ini. ⁹ Ginatabunan niya sang iya gal-om ang ugsad nga bulan.^{[a] 10} Ginhimo niya ang daw tinabuan sang langit kag sang dagat,^[b] bilang dulunan sang kasanag kag sang kadulom. ¹¹ Sa iya nga pagsabdong nagatay-og ang mga haligi sang langit. ¹² Sa iya nga gahom ginalabugay niya ang dagat, kag sa iya nga kaalam ginlaglag niya ang dragon nga si Rahab. ¹³ Sa iya nga paghuyop nagtin-aw ang langit, kag sa iya nga gahom ginpatay niya ang nagasaog nga dragon. ¹⁴ Ini simple lang nga mga butang nga iya ginhimo. Daw isa lang ini ka hutik nga aton nabatian. Karon, sin-o bala ang makatungkad sang pagkagamhanan sang Dios?”

27 Nagpadayon si Job sa paghambal, ² “Nagasumpa ako sa buhi nga Makagagahom nga Dios nga wala naghatag sa akon sang hustisya kag nagpalain sang akon buot. ³ Samtang nagaginhawa pa ako, kag ginatugutan pa ako sang Dios nga mabuhi, ⁴ indi gid ako maghambal sang kalautan kag indi gid ako magbutig. ⁵ Indi ko gid pagbatunon nga husto kamo. Iinsister ko gid nga inosente ako hasta nga mapatay ako. ⁶ Tindugan ko gid nga matarong ako, kag indi gid ako mag-untat. Samtang buhi ako limpyo ang akon konsensya.

⁷ “Kabay pa nga ang mga nagakontra sa akon silutan sang Dios sang silot nga bagay sa malaot nga mga tawo. ⁸ Kay ano bala ang paglaom sang indi diosnon nga tawo kon kuhaon na sang Dios ang iya kabuhi? ⁹ Magapamati bala ang Dios sa iya pagpangayo sang bulig kon ang katalagman magaabot sa iya? ¹⁰ Malipay ayhan siya sa Makagagahom nga Dios? Magapanawag bala siya sa iya sa tanan nga tion?

¹¹ “Tudluan ko kamo parte sa gahom sang Makagagahom nga Dios. Isugid ko gid sa inyo kon ano ang iya mga pamaagi. ¹² Pero kamo tanan nakakita sini. Ti, ngaa nagahambal pa kamo sa akon sang wala sing pulos?

¹³ “Amo ini ang kapalaran nga gintalana sang Dios nga Makagagahom sa malaot kag mapintas nga mga tawo: ¹⁴ Bisan madamo pa ang iya mga anak, ang iban sa ila mapatay sa inaway ukon sa gutom. ¹⁵ Ang mabilin sa ila nga buhi mapatay sa balatian, kag wala sing may magpangasubo sa ila kamatayon, bisan ang ila mga asawa.

¹⁶ “Bisan magtipon pa sang madamo gid nga pilak kag bayo ang malaot nga tawo, ¹⁷ indi siya ang makapulos sini. Ang matarong kag inosente nga mga tawo ang magasuksok sang iya mga bayo, kag partidahon nila ang iya pilak. ¹⁸ Ang ginapatindog niya nga balay pareho kagabok sa lawa sang damang ukon sang kamalig sang manugbantay sang talamnan. ¹⁹ Magahigda siya nga manggaranon, pero pagbugtaw niya wala na ang tanan niya nga manggad. ²⁰ Magaabot sa iya ang kahadlok nga daw baha kag paliron siya sang mabaskog nga hangin sa kagab-ihon. ²¹ Paliron siya sang hangin nga halin sa sidlangan, kag madula siya sa iya ginaestaran. ²² Magahuyop ini sa iya nga wala sing luoy-luoy samtang nagatinguha gid siya sa pagpalagyo. ²³ May magapamalakpak kag magapanagitsit sa pagyaguta sa iya tungod nga nadula siya sa iya ginaestaran.

Naghambal si Job Parte sa Kaalam kag Pag-intiendi

28 “May mga minahan nga sa diin makita ang mga pilak, kag may mga lugar nga sa diin ginapapuraw ang mga bulawan. ² Ang salsalon ginakuha sa duta, kag ang saway ginatunaw halin sa mga bato. ³ Nagagamit ang mga tawo sang suga agod indi madulom kon magkutkot sila sa idalom gid sang duta. Nagakutkot sila sang mga bato sa kadadalman. ⁴ Nagakutkot sila sang alagyan sa minahan, sa lugar nga wala ginaestaran ukon ginaagyan sang mga tawo. Nagapanaog sila paagi sa mga lubid nga nagahabyog-habyog. ⁵ Sa ibabaw sang duta nagatubo ang mga tanom nga ginahalinan sang pagkaon, pero sa idalom sang duta daw sa ginporma sang kalayo. ⁶ Ang mga bato sang duta may sapiro^[c] kag ang mga yab-ok sini may bulawan. ⁷ Ang mga alagyan sa minahan wala makita sang mga uwak ukon sang mga dapay, ⁸ kag wala maagyan sang mapintas nga mga sapat ukon sang leon. ⁹ Ginakutkot sang mga tawo ang pinakamatig-a nga mga bato bisan pa ang idalom nga bahin sang mga bukid. ¹⁰ Nagabuho sila sang alagyan sa dalagko nga mga bato, kag makita nila ang nagkalain-lain nga malahalon nga mga bato. ¹¹ Nagakutkot sila sa ginahalinan^[d] sang mga suba, kag ginakuha nila ang natago nga mga manggad kag ginadala sa kasanag.

¹² “Pero diin bala makita ang kaalam ukon pag-intiendi? ¹³ Wala nakahibalo ang tawo kon diin ini makita.^[e] Indi ini makita diri sa kalibutan. ¹⁴ Indi man ini makita bisan sa kadadalman sang dagat. ¹⁵ Indi ini mabakal sang puro nga bulawan ukon sang pilak. ¹⁶ Indi matupungan ang bili sini sang puro gid nga bulawan ukon sang malahalon nga mga bato nga onix kag sapiro. ¹⁷ Labaw pa ini sa bulawan ukon kristal. Indi ini mabaylo sa alahas nga bulawan. ¹⁸ Ang bili sini labaw pa sa bili sang coral, haspe, ukon rubi. ¹⁹ Indi ini matupungan sang topasio nga halin sa Etiopia^[f] kag indi ini mabakal sang puro nga bulawan.

²⁰ “Ti, diin bala makita ang kaalam ukon ang pag-intiendi? ²¹ Wala sing buhi nga tinuga nga makakita sini bisan pa ang mga pispis. ²² Bisan ang lugar sang kalaglagan, nga amo ang lugar sang mga patay, kuno-kuno lang ang ila nabatian parte sini. ²³ Ang Dios lang gid ang nakahibalo kon sa diin makita ang kaalam. ²⁴ Kay makita niya bisan pa ang pinakamalayo nga parte sang kalibutan, kag makita niya ang tanan sa idalom sang langit. ²⁵ Sang ginhuyop niya ang hangin, kag sang gintakos niya kon ano kadamol sang ulan nga magtupa, ²⁶ kag sang gindesisyunan niya kon diin magtupa ang ulan kag kon diin mag-agi ang mga kilat nga may daguob, ²⁷ amo ato nga tion nga ginpakita niya ang kaalam kag ang kabilidhon^[g] sini. Gintestingan niya ini kag gin-aprobahan. ²⁸ Dayon nagsiling siya sa mga tawo, ‘May kaalam kamo kag pag-intiendi kon nagatahod kamo sa Ginoo kag nagalikaw sa kalautan.’ ”

Ang mga Pagpakamaayo nga Nabaton ni Job Sadto

29 Nagpadayon pa gid si Job sa paghambal, ² “Kon mabalik lang kuntani ang mga nagligad nga mga inadlaw sang ginabantayan pa ako sang Dios, ³ sang ginasanagan pa niya ang akon dalanon samtang nagalakat ako sa madulom. ⁴ Sadtong tion nga maayo pa ang akon kahimtangan, ang Dios amo ang akon suod nga abyan, kag ginapakamaayo niya ang akon panimalay. ⁵ Ginaupdan pa ako sadto sang Makagagahom nga Dios, kag kaupod ko pa ang akon mga anak. ⁶ Sadto nga tion, ang akon mga baka nagahatag sang madamo gid nga gatas, kag ang akon mga talamnan sang olibo nagahatag sang madamo gid nga lana. ⁷ Kon magkadto gani ako sa puwertahan sang banwa, kag mag-upod sa mga manugdumala sang banwa kon magmiting sila, ⁸ nagapahigad ang pamatan-on nga mga lalaki kon makita nila ako, kag ang mga tigulang nagatindog sa pagtahod sa akon. ⁹ Nagahipos bisan ang mga pangulo ¹⁰ kag ang dungganon nga mga tawo pagkakita nila sa akon. ¹¹ Ang bisan sin-o nga nakakita sa akon ukon nakabati sa akon maghambal, nagadayaw sa akon. ¹² Kay ginabuligan ko ang mga imol nga nagapangayo sang bulig kag ang mga ilo nga wala sing dalangpan. ¹³ Ginapakamaayo ako sang tagumatayon nga mga tawo nga akon ginbuligan, kag nalipay gid ang mga balo nga babayi nga akon man ginbuligan. ¹⁴ Ginahimo ko permi ang matarong kag husto; daw bayo kag turban ini nga akon ginasuksok. ¹⁵ Nangin pareho ako sang mata sa tawo nga bulag kag tiil sa tawo nga piang. ¹⁶ Nangin pareho ako sang isa ka amay sa mga imol, kag bisan ang mga estranghero ginbuligan ko sa ila mga kaso. ¹⁷ Gindula ko ang gahom sang malaot nga mga tawo kag ginluwas ang ila mga biktima.

¹⁸ “Naghunahuna ako nga magakabuhi ako sing malawig kag mapatay nga ginalibutan sang akon pamilya. ¹⁹ Kay pareho ako sadto sang mabakod nga kahoy nga nagapangalapkap ang mga gamot sa tubig kag permi ginatun-ogan ang mga sanga. ²⁰ Ginadayaw ako permi sang mga tawo kag permi ako mabaskog. ²¹ Nagahipos ang mga tawo kag nagapamati sing maayo sa akon mga laygay. ²² Pagkatapos ko hambal, wala na sila sang may idugang pa kay kontento sila sa akon ginhambal. ²³ Ginahandom nila ang akon mga pulong pareho sang ila paghandom sa ulan. Gusto gid nila ini nga pamatian. ²⁴ Daw indi sila makapati kon magyuhom ako sa ila;^[h] ang akon malipayon nga nawong nakapabaskog sa ila. ²⁵ Ginatudluan ko sila sang ila himuon pareho sa isa ka pangulo. Ginadumalahan ko sila pareho sa isa ka hari nga nagadumala sa iya mga soldado. Ginalipay ko sila kon nagakasubo sila.

30 “Pero karon ginayaguta ako sang mga tawo nga bata pa sang sa akon, nga ang ila mga amay indi gid masaligan. Mas masaligan pa gani ang akon mga ido nga nagabantay sang akon mga karnero. ² Ano gid bala ang makuha ko sa sini nga mga tawo nga mga maluya kag wala sing kusog? ³ Puwerte sa ila kaniwang sa sobra nga kinawad-on kag kagutom. Nagakitkit na lang sila sang mga kararuton^[i] sa kamingawan bisan kon gab-i. ⁴ Ginapanggabot nila kag ginakaon ang mga tanom sa kamingawan, bisan pa ang malas-ay nga gamot sang kahoy nga enebro. ⁵ Ginatabog sila palayo sa ila mga kasimanwa kag ginasinggitan nga daw sa mga kawatan. ⁶ Nagaestar na lang sila sa mamala nga mga ililigan sang tubig, sa mga guhab sang mga bato, kag sa mga buho sa duta. ⁷ Daw sa mga sapat sila nga nagauwang sa kagulangan, kag nagadas-ukanay sila sa puno sang mga kahoy-kahoy. ⁸ Wala sila sing pulos kag wala gani sing may nakakilala sa ila, kag gintabog sila sa ila duta.

⁹ “Kag karon ginatamay ako sang ila mga anak paagi sa kanta. Nangin kaladlawan ako sa ila. ¹⁰ Ginakangil-aran nila ako kag nagalikaw sila sa akon. Wala sila natahap sa pagdupla sa akon guya. ¹¹ Karon nga ginapaluya kag ginapaantos ako sang Dios, ginhimo nila ang ila gusto nga himuon sa akon. ¹² Ginasalakay ako sang sining malaot nga grupo. Nagabutang sila sang siod sa akon dalanon, kag ginatinguhaan gid nila ako nga laglagon. ¹³ Ginabalabagan nila ang akon alagyan sa paglaglag sa akon. Nagmadinalag-on sila bisan wala sing may nagabulig sa ila. ¹⁴ Ginasalakay nila ako pareho sa mga soldado nga nagaagi sa dako nga buho sang pader nga gin-guba. ¹⁵ Puwerte ang akon kahadlok, kag nadula ang akon dungog kag manggad pareho sa panganod nga ginpalid sang mabaskog nga hangin. ¹⁶ Kag karon daw sa mapatay na ako; wala untat ang akon pag-antos. ¹⁷ Kon gab-i nagangutngot ang akon mga tul-an; ang kasakit nga akon ginabatyag wala nagauntat. ¹⁸ Sa puwerte nga kusog sang Dios, ginliab niya ako. Gin-uyatan niya ako sa kuwelyo ¹⁹ kag ginhaboy sa lunang. Daw pareho na lang ako sa yab-ok kag abo.

²⁰ “Nagapanawag ako sa imo, O Dios, pero wala ka nagasabat. Nagatindog ako sa imo presensya, pero ginatulok mo lang ako. ²¹ Nangin mapintas ka sa akon. Gin-gamit mo ang imo puwerte nga gahom sa pagpaantos sa akon. ²² Daw pareho lang nga ginapapalid mo ako sa hangin kag ginapabulubaliskad sa bagyo. ²³ Nahibaluan ko nga ginadala mo ako sa lugar sang mga patay, sa lugar nga gintalana mo nga kadtuan sang tanan nga tawo.

²⁴ “Wala gid ako sing may ginhalitan nga tawo nga nagaantos kag nagapakitluoy tungod sa kalisod. ²⁵ Naghibi gani ako sa mga tawo nga nalisdan. Naluoy gid ako sa mga imol. ²⁶ Pero sang naglaom ako nga himuan ako sang maayo, malain ang ginhimo sa akon. Nagpangita ako sang kasanag, pero kadulom ang nag-abot sa akon. ²⁷ Wala untat ang kasakit sang akon balatyagon. Adlaw-adlaw nagaabot ang pag-antos sa akon. ²⁸ Nag-ilitom ang akon panit indi tungod sa kainit sang adlaw kundi sa balatian. Nagatindog ako sa katilingban kag nagapangayo sang bulig. ²⁹ Ang akon tingog daw pareho sa uwang sang talunon nga ido ukon huni sang bukaw. ³⁰ Nag-itom ang akon panit kag nagkalahulog ang kugan. Puwerte gid ang akon hilanat. ³¹ Nangin masubo ang sunata sang akon arpa kag plawta.”

31 “Nagpromisa ako sa akon kaugalingon nga indi gid magtulok nga may kailigbon sa mga dalaga. ² Kay ano nga balos ang ihatag sang Makagagahom nga Dios sa langit sa ginahimo sang tawo? ³ Indi bala kalaglagan kag kalalat-an para sa mga nagahimo sang kalautan? ⁴ Nahibaluan sang Dios ang tanan ko nga ginahimo. ⁵ Kon nagabinutig ako kag nagapangdaya, ⁶ kabay pa nga hukman ako sang Dios. Kay siya ang nakahibalo kon nakasala ako. ⁷ Kon wala ako magsunod sa husto nga dalan kag ginsunod ko ang kailigbon sang akon mga mata, kag gindagtaan ko ang akon kaugalingon, ⁸ kabay pa nga magkalapierdi ang akon mga tanom ukon kaunon ini sang iban. ⁹ Kon naganyat ako sang babayi ukon nagapangaluyag ako sa asawa sang akon kaingod, ¹⁰ kabay pa nga kuhaon ukon huliran sang iban nga lalaki ang akon asawa. ¹¹ Kay ang pagpanginbabayi makahuluya nga sala, kag dapat gid nga silutan ang nagahimo sina. ¹² Pareho ini sa makahalalit nga kalayo nga makalaglag sang tanan ko nga pagkabutang.

¹³ “Kon ginbaliwala ko ang kinamatarong sang akon mga suluguon sang magreklamo sila sa akon, ¹⁴ ano ang himuon ko kon hukman ako sang Dios? Ano ang isabat ko kon usisaon niya ako? ¹⁵ Indi bala nga ang Dios nga naghimo sa akon amo man ang naghimo sa akon mga suluguon?

¹⁶ “Kon wala ako nagbulig sa mga imol kag sa mga balo nga babayi nga nalisdan, ¹⁷ kag kon gindalukan ko sang pagkaon ang mga ilo, kabay pa nga silutan ako sang Dios. ¹⁸ Pero halin pa sang bataon ako ginaatipan ko na ang mga ilo; sa bug-os ko nga kabuhi wala ako nagpabaya sa mga balo nga babayi. ¹⁹ Kon may makita ako nga tawo nga nagaantos sa katugnaw tungod nga kulang siya sang bayo, ²⁰ ginahatagan ko siya sang bayo nga pangtugnaw nga hinimo halin sa bulbol sang akon mga karnero. Dayon nagapasalamat siya sa akon sing tinagipusuon. ²¹ Kon ginsakit ko sang akon kamot ang ilo, tungod kay nahibaluan ko nga may impluwensya ako sa korte, ²² kabay pa nga mautod ang akon butkon. ²³ Indi ko mahimo ina nga mga butang kay nahadlok ako sa silot kag sa gahom^[j] sang Dios.

²⁴ “Wala ako nagsalig sa akon manggad ukon naghunahuna nga makahatag ini sa akon sang seguridad. ²⁵ Wala ako nagpabugal sa akon madamo nga manggad kag sa tanan nga pagkabutang nga naangkon ko. ²⁶ Wala ako nagsimba sa adlaw nga nagasilak sing masanag, ukon sa bulan nga nagalakat sing matahom. ²⁷ Wala man naganyat sing sekreto ang akon tagipusuon sa pagsimba sini. ²⁸ Kon matuod nga ginhimo ko ini nga mga sala dapat ako silutan, kay nagluib ako sa Dios nga ara sa langit.

²⁹ “Wala ako nagkalipay sang nalaglag ang akon mga kaaway ukon sang nag-abot sa ila ang kalisod. ³⁰ Wala ako nagpakasala paagi sa pagpakamalaot sa ila. ³¹ Nahibaluan sang akon panimalay nga ginpakaon ko sing maayo ang mga nagbisita sa akon. ³² Wala ko ginpabay-an nga magtulog ang mga dumuluong bisan diin kay permi bukas ang akon puwertahan para sa ila. ³³ Wala ko gintago ang akon mga sala pareho sang ginahimo sang iban. ³⁴ Wala ako naghipos-hipos lang ukon nagpakuribong tungod sa kahadlok kon ano ang isiling sang mga tawo.

³⁵ “Kon may magpamati lang kuntani sa akon! Karon, handa ako sa pagpirma sa pagpamatuod nga wala ako sing sala. Kon may iakusar ang Makagagahom nga Dios sa akon, ginapangabay ko siya nga ihambal niya sa akon, kon indi gani isulat niya. ³⁶ Kay ikabit ko ini sa akon abaga ukon ibutang sa akon ulo nga daw sa korona sa pagpakita nga handa ako sa pag-atubang sini. ³⁷ Sugiran ko ang Dios sang tanan ko nga ginahimo. Magaatubang ako sa iya pareho sa pangulo nga wala nahuya.

³⁸ “Kon ginaabusuhan ko ang akon duta ukon ginkawat ko ini sa iban,^{[k] 39} ukon ginpalain ko ang buot sang mga nagaobra sa akon duta tungod nga ginkuha ko ang mga patubas nga wala sila pagbayari, ⁴⁰ kabay pa nga magtubo sa akon duta ang tunukon nga mga kahoy-kahoy kag ang mga hilamon sa baylo sang trigo kag barley.”

Diri natapos ang hambal ni Job.

Si Elihu

32 Sang ulihi nag-untat man sa pagsabat kay Job ang tatlo niya ka abyan, tungod kay nag-insister gid si Job nga wala siya sing sala.

² Karon, may isa ka tawo didto nga ang iya ngalan si Elihu. Anak siya ni Barakel nga taga-Buz nga kaliwat sang pamilya ni Ram. Naakig gid siya kay Job kay wala ginabasol ni Job ang iya kaugalingon kundi ang Dios. ³ Naakig man siya sa tatlo ka abyan ni Job kay indi nila mapamatud-an nga nakasala si Job kag nagaguwa nga ang Dios amo ang may sala.^{[l] 4} Ginhulat ni Elihu nga makatapos sila tanan sa paghambal antes siya maghambal kay Job, tungod kay mas magulang sila sang sa iya. ⁵ Pero sang makita niya nga ang tatlo wala na sing ihambal, naakig gid siya. ⁶ Gani nagsiling siya, “Bata pa ako kag kamo tigulang na, gani natahap ako maghambal. Wala ako nangahas sa paghambal sa inyo sang akon nahibaluan. ⁷ Naghunahuna ako nga kamo ang dapat magtudlo, kay mga tigulang na kamo kag madamo ang inyo nahibaluan. ⁸ Pero ang matuod, ang espiritu sang Makagagahom nga Dios nga ara sa tawo amo ang nagahatag sa iya sang pag-intiendi. ⁹ Ang pagkatigulang indi garantiya nga ang isa ka tawo maalam kag nakahibalo kon ano ang husto. ¹⁰ Gani magpamati kamo sa akon. Magahambal man ako sang akon nahibaluan. ¹¹ Naghulat ako samtang nagahunahuna kamo kon ano ang inyo nagakadapat nga ihambal. Nagpamati ako sang inyo mga rason. ¹² Ginpamatian ko gid kamo sing maayo, pero wala gid sing isa sa inyo nga nakapamatuod nga nakasala si Job; wala gid kamo makasabat sa iya mga rason. ¹³ Indi kamo magsiling, ‘Nasapwan namon nga mas maalam siya. Pabay-i nga ang Dios ang magsabat sa iya kag indi ang tawo.’ ¹⁴ Kon ako ang ginabais ni Job, indi ko siya pagsabton pareho sang inyo panabat. ¹⁵ Karon naurungan kamo kag wala na sang isabat. ¹⁶ Kinahanglan pa bala nga maghulat ako, karon nga naghipos na kamo kag wala na sing isabat? ¹⁷ May ihambal man ako; isugid ko man ang akon nahibaluan. ¹⁸ Kay madamo ako sang inughambal, kag daw indi ko na gid ini mapunggan. ¹⁹ Pareho ako sa bag-o nga panit nga suludlan sang bino nga daw mabusdik tungod nga indi makasungaw ang bino. ²⁰ Kinahanglan nga maghambal gid ako agod maumpawan ako. ²¹ Wala ako sing may apinan ukon dayaw-dayawon. ²² Indi ako kahibalo magdayaw-dayaw. Kon himuon ko ini, silutan ako gilayon sang Dios nga naghimo sa akon.”

33 “Karon, Job, pamatii sing maayo ang tanan nga ihambal ko sa imo. ² Handa na gid ako sa paghambal kag ara na sa punta sang akon dila ang akon inughambal. ³ Magahambal ako halin sa akon matarong nga tagipusuon. Ihambal ko sing sinsero ang akon nahibaluan. ⁴ Ang espiritu sang Makagagahom nga Dios amo ang naghimo sa akon kag naghatag sa akon sang kabuhi. ⁵ Sabta ako, kon mahimo mo. Ihanda ang imo mga rason kag atubanga ako. ⁶ Pareho lang ako sa imo sa atubangan sang Dios. Ginporma man ako halin sa duta. ⁷ Gani indi ka magkahadlok sa akon ukon maghunahuna nga daog-daugon ko ikaw.

⁸ “Nabatian ko gid ang mga ginpanghambal mo. Nagsiling ka, ⁹ ‘Wala ako sing sala; matinlo ako kag inosente. ¹⁰ Pero ginapangitaan sang Dios sang rason nga iya ako paantuson. Ginakabig niya ako nga iya kaaway. ¹¹ Ginakadenahan niya ang akon mga tiil; ginabantayan niya ang tanan ko nga ginahimo.’

¹² “Pero Job, sala ka gid sa imo ginsiling. Indi bala nga ang Dios labaw sang sa tawo? ¹³ Ti, ngaa ginaakusar mo siya nga wala niya ginasabat ang reklamo sang tawo? ¹⁴ Ang matuod, nagahambal permi^[m] ang Dios, pero wala lang ini matalupangdan sang tawo. ¹⁵ Nagahambal siya paagi sa damgo samtang nagakatulog sing mahamuok ang tawo kon gab-i. ¹⁶ Nagahutik siya sa ila dulunggan sa pagpaandam sa ila, kag ini nakapahadlok sa ila. ¹⁷ Ginahimo niya ini agod mag-untat ang tawo sa pagpakasala kag pagpabugal, ¹⁸ kag agod maluwas siya sa kamatayon. ¹⁹ Kon kaisa ginadisiplina sang Dios ang tawo paagi sa balatian nga nagapaantos sa iya pareho sa sige-sige nga palanakit sang tul-an, ²⁰ nga nagapadula sang iya gana sa pagkaon bisan sa pinakamanamit nga pagkaon. ²¹ Naganiwang siya, kag nagaguluwa na ang iya mga tul-an. ²² Dali na lang siya mapatay kag magkadto sa lugar sang mga patay.

²³ “Pero kon may isa lang sa linibo nga mga anghel nga magpatunga sa iya kag sa Dios, kag magpadumdom sa iya kon ano ang husto nga dapat niya himuon,^{[n] 24} kaluoyan siya sang Dios.^[o] Magasiling ang Dios, ‘Luwasa siya sa kamatayon. Nakakita ako sang inugtubos sa iya.’ ²⁵ Dayon magabalik ang maayo niya nga lawas. Magabakod siya liwat pareho sang pamatan-on pa siya. ²⁶ Kon magpangamuyo siya sa Dios sabton niya siya. Batunon siya sang Dios sing malipayon, kag ibalik sang Dios sa iya ang iya matarong nga pagkabuhi. ²⁷ Dayon magasugid siya sa mga tawo, ‘Nakasala ako, kag naghimo sang indi husto, pero wala ko mabaton ang silot nga bagay kuntani sa akon. ²⁸ Ginluwas niya ako sa kamatayon, kag padayon ako nga magkabuhi.’

²⁹ “Huo, permi ini ginahimo sang Dios sa tawo. ³⁰ Ginaluwas niya ang tawo sa kamatayon agod mabuhi siya. ³¹ Job, pamatii ako sing maayo. Maghipos ka lang, kag pabay-i ako sa paghambal. ³² Kon may inughambal ka gid man, maghambal ka, kay gusto ko mahibaluan kon matuod nga wala ka sing sala. ³³ Pero kon wala ka sing inughambal, maghipos ka kag magpamati sa akon kaalam.”

34 Dayon nagsiling si Elihu, ² “Kamo nga nagasiling nga maalamon kamo kag madamo sang nahibaluan, pamatii ninyo ako sing maayo. ³ Kay subong nga ang dila makahibalo kon ano ang manamit kag ang indi manamit nga pagkaon, ang dulunggan makahibalo man kon ano ang husto ukon indi husto nga mga pulong. ⁴ Gani hibaluon naton kon ano ang husto; tun-an naton kon ano ang maayo. ⁵ Kay nagsiling si Job, ‘Inosente ako pero wala ako ginhatagan sang Dios sang hustisya. ⁶ Bisan matarong ako, ginakabig ako nga butigon. Bisan wala ako sing sala nga nahimo, ginhatagan niya ako sang balatian nga wala sing kaayuhan.’

⁷ “Wala sing tawo nga pareho kay Job nga ginauhaw sa pagtamay. ⁸ Nanamian siya mag-upod sa malaot kag makasasala nga mga tawo. ⁹ Kay nagasiling siya, ‘Wala sing makuha ang tawo kon magtinguha siya sa paglipay sa Dios.’ ¹⁰ Gani magpamati kamo sa akon, kamo nga nagasiling nga nakaintiendi kamo. Ang Makagagahom nga Dios wala nagahimo sing malain. ¹¹ Ginabalusan niya ang tawo suno sa iya binuhatan; ginatratar niya siya suno sa nagakabagay sa iya pamatasan. ¹² Imposible nga maghimo ang Makagagahom nga Dios sing malain. Indi niya mahimo nga tikuon ang hustisya. ¹³ May nagsugo bala sa iya sa pagdumala sa bug-os nga kalibutan? Siyempre wala! ¹⁴ Kon pagbuot sang Dios nga kuhaon ang ginhawa nga ginhatag niya sa tawo, ¹⁵ magakalamatay ang tanan nga tawo kag magabalik sa duta.

¹⁶ “Kon may pag-intiendi ka, Job, pamatii ining akon ihambal: ¹⁷ Makadumala bala ang Dios kon indi niya gusto ang hustisya? Ti, ngaa ginapakalain mo ang matarong kag gamhanan nga Dios? ¹⁸ Indi bala nga kon malaot kag wala sing pulos ang mga hari kag mga opisyal ginasabdong niya sila? ¹⁹ Wala siya sing may ginapasulabi sa mga pangulo, kag wala niya ginapaboran ang mga manggaranon sa mga imol, kay sila tanan pareho niya nga ginhimo. ²⁰ Bisan ang gamhanan nga mga tawo mapatay gulpi sa kagab-ihon, nga wala sing may nagtandog sa ila. ²¹ Ginabantayan gid sang Dios ang tanan nga ginahimo sang tawo. ²² Wala gid sing madulom nga lugar nga sa diin makapanago ang mga malaot. ²³ Indi na kinahanglan nga tawgon pa sang Dios ang tawo nga magkadto sa iya atubangan agod usisaon kag hukman. ²⁴ Indi na kinahanglan nga mag-imbistigar pa siya kon pahalinon na niya ang gamhanan nga mga tawo sa ila posisyon kag buslan sang iban. ²⁵ Tungod nga nahibaluan niya ang ila ginahimo, ginakuhaan niya sila sang gahom kag ginalaglag bisan sa kagab-ihon. ²⁶ Ginasilutan niya sila sa atubangan sang mga tawo tungod sang ila kalautan. ²⁷ Ginahimo niya ini tungod kay nag-untat sila sa pagsunod sa iya, kag wala nila ginasapak ang iya mga pamaagi. ²⁸ Ginapigos nila ang mga imol, kag nabatian sang Dios ang ila sini pagpangayo sang bulig. ²⁹ Pero bisan maghipos kag magpanago ang Dios, wala sing may makasiling nga indi husto ang ginahimo niya. Pero ang matuod, nagabantay ang Dios sa mga tawo kag sa mga nasyon, ³⁰ agod matapna niya ang pagdumala sang indi diosnon nga mga tawo nga makahalit sa katawhan.

³¹ “Job, ngaa indi ka magpalapit sa Dios kag magsiling, ‘Nakasala ako, pero indi na ako magpakasala pa’ ³² ukon ‘Ipahayag sa akon ang akon sala. Kon nakasala ako, indi ko na ini paghimuon liwat.’ ³³ Paano sabton sang Dios ang imo ginapangabay kon indi ka maghinulsol? Ara sa imo ang desisyon, indi sa akon. Gani sugiri ako kon ano ang masiling mo. ³⁴ Ang mga tawo nga maalamon kag may pag-intiendi, nga nagapamati sa akon, ³⁵ makasiling man nga ang imo ginahambal, Job, wala sing kaalam kag wala sing pulos. ³⁶ Dapat tilawan ka gid man sing tudo tungod nga nagahambal ka pareho sa malaot nga tawo. ³⁷ Gindugangan mo pa ang imo sala paagi sa pagrebelde sa Dios. Ginatamay kag ginainsulto mo ang Dios sa amon atubangan.”

35 Dayon nagsiling pa gid si Elihu, ² “Nagahunahuna ka bala nga husto ikaw sa imo pagsiling nga wala ka sing sala sa atubangan sang Dios? ³ Pero nagapamangkot ka man, ‘Ano ang makuha ko kon indi ako magpakasala?’

⁴ “Sabton ko ikaw kag ang imo mga abyan. ⁵ Tangla sa langit kag tan-awa sing maayo kon daw ano kataas ang mga panganod. ⁶ Kon nakasala ka, indi ina makaapekto sa Dios, bisan sige-sige pa ang imo pagpakasala. ⁷ Kag kon matarong ka, ano nga kaayuhan ang mahatag mo sa Dios? ⁸ Ang maapektuhan lang sang imo maayo ukon malain nga ginahimo amo ang imo isigkatawo.

⁹ “Ang mga ginapigos nagapangayo sang bulig nga luwason sila sa kamot sang gamhanan nga mga tawo. ¹⁰ Pero wala sila nagapanawag sa Dios nga naghimo sa ila kag nagahatag sa ila sang kusog sa tion sang kalisod.^{[p] 11} Wala sila nagadangop sa Dios nga naghimo sa ila nga mas maalam sang sa mga sapat kag mga pispis. ¹² Kag kon magpanawag gid man sila, wala sila ginasabat sang Dios tungod mga bugalon sila kag malaot nga mga tawo. ¹³ Huo, wala ginapamatian sang Makagagahom nga Dios ang ila pagpangayo sang bulig nga wala sing pulos. ¹⁴ Labi na gid nga indi niya pagpamatian ang imo pagpanawag, Job, kon magsiling ka nga wala mo makita ang iya pagbulig sa imo kaso nga gindala sa iya kag sagi ka lang hulat sa iya. ¹⁵ Nagasiling ka pa nga wala nagasilot ang Dios bisan akig na siya, kag wala gid niya ginasapak ang kalautan nga ginahimo sang tawo. ¹⁶ Job, wala sing pulos ang imo mga ginapanghambal. Maathag gid nga wala ka kahibalo kon ano ang imo mga ginapanghambal.”

36 Nagpadayon pa gid si Elihu sa paghambal: ² “Agwantaha pa ako sing makadali, kay may ara pa ako nga inughambal sa pagdepensa sa Dios. ³ Madamo ako sang nahibaluan kag pamatud-an ko sa imo nga ang Dios nga nagtuga sa akon husto. ⁴ Ginasiguro ko sa imo nga wala ako nagabutig, kay ako nga imo ginaatubang maalam gid.

⁵ “Gamhanan gid ang Dios, pero wala siya sing may ginatamay. Nahibaluan niya ang tanan nga butang. ⁶ Wala niya ginatugutan nga magkabuhi ang malaot, kag ginahatagan niya sang hustisya ang ginapigos nga mga imol. ⁷ Wala niya ginapabay-an ang mga matarong. Ginapadunggan niya sila upod sa mga hari sa wala sing katapusan. ⁸ Pero kon ginapigos sila, nga daw sa ginakadenahan, ⁹ ginapahayag sang Dios ang sala nga ginhimo nila nga may pagpabugal. ¹⁰ Ginapapamati niya sila sa iya nga pagpaandam, kag ginasugo niya sila nga bayaan nila ang ila kalautan. ¹¹ Kon magtuman sila kag mag-alagad sa iya, magakabuhi sila nga mainuswagon kag malipayon sa bug-os nila nga kabuhi. ¹² Pero kon indi sila magtuman, mapatay sila sa inaway nga kulang sing pag-intiendi. ¹³ Ang mga indi diosnon nagahupot sang kaakig sa ila tagipusuon, kag bisan ginasilutan sila sang Dios, wala sila nagapangayo sang bulig sa iya. ¹⁴ Nagakalamatay sila sa kahuy-anan^[q] nga bataon pa. ¹⁵ Pero paagi sa mga pag-antos, ginatudluan sang Dios ang mga tawo. Nakatuon sila nga magpamati sa iya paagi sa mga kasakit.

¹⁶ “Ginalikaw ka sang Dios sa katalagman kag ginhatagan sang kahilwayan kag kabuganaan, kag mapuno liwat sang manamit nga pagkaon ang imo lamisa. ¹⁷ Pero karon ginaagom mo ang silot nga nagakabagay sa mga malaot. Indi ka gid makalikaw sa hustisya. ¹⁸ Mag-andam ka nga indi ka maganyat sa manggad kag madala sa madamo nga kuwarta nga bilang lagay. ¹⁹ Makabulig bala ang imo manggad ukon ang imo ikasarang sa imo kalisod? ²⁰ Indi paghanduma ang kagab-ihon,^[r] ang tion nga magakalaglag ang mga nasyon. ²¹ Mag-andam ka nga indi ka maghimo sang kalautan. Ginapaantos ka agod makalikaw ka sa paghimo sini.

²² “Hunahunaa bala kon daw ano kagamhanan sang Dios. Wala sing manunudlo nga pareho sa iya. ²³ Wala sing may makatudlo sa iya kon ano ang iya himuon, kag wala sing may makasiling sa iya nga nakasala siya. ²⁴ Indi pagkalimti ang pagdayaw sa iya binuhatan subong sang ginahimo sang iban sa ila nga pagkanta. ²⁵ Nakita sang tanan nga tawo ang iya binuhatan, pero sa malayo-layo.^{[s] 26} Gamhanan gid ang Dios, kag indi gid naton matungkad ang iya pagkagamhanan kag indi maisip kon pila na ang iya edad. ²⁷ Ang Dios amo ang nagapasaka sang tubig halin sa duta kag ginahimo niya dayon ini nga ulan. ²⁸ Nagabubo ang ulan halin sa mga panganod para sa mga tawo. ²⁹ Wala sing may nakahibalo kon paano nagalapta ang mga panganod, kag kon paano nagadaguob ang langit nga sa diin nagaestar ang Dios. ³⁰ Tan-awa kon paano niya ginapakilat sa iya palibot, kag kon paano ini nagakirab hasta sa punta sang dagat. ³¹ Paagi sining gahom sang Dios, ginadumalahan niya ang mga nasyon kag ginahatagan sang bugana nga pagkaon ang mga tawo. ³² Ginauyatan niya ang kilat kag ginasugo ini sa pag-igo sang iya iliguon. ³³ Ang daguob nagapahibalo sang manug-abot nga bagyo, kag bisan ang mga baka nakahibalo nga may bagyo nga manug-abot.

37 “Nagakubakuba ang akon dughan tungod sa sina nga bagyo. ² Pamatii ninyo ang tingog sang Dios nga nagadaguhob. ³ Ginpakilat niya sa kalangitan hasta sa pinakamalayo nga parte sang kalibutan. ⁴ Dayon mabatian ang daguhob sang iya makusog nga tingog. Wala niya ginapunggan ang pagdaguhob sang iya tingog. ⁵ Makatilingala gid ang nagadaguhob nga tingog sang Dios. Nagahimo siya sang makatilingala nga mga butang nga indi naton matungkad. ⁶ Ginamanduan niya ang snow nga magtupa sa duta kag ang ulan nga mag-ulan sing mabaskog, ⁷ agod makapahuway ang mga tawo sa ila obra kag makapamalandong sa mga ginahimo sang Dios. ⁸ Ang mga sapat nagapanago sa ila palanaguan kag nagapabilin sila didto sa panahon sang bagyo. ⁹ Ang bagyo kag ang matugnaw nga hangin nagahalin sa ila sini talaguan. ¹⁰ Sa ginhawa sang Dios nagaporma ang yelo;^[t] nangin yelo ang malapad nga tubig. ¹¹ Ginapuno niya sang tubig ang mga panganod, kag ginapakilat ini. ¹² Nagalibot-libot ang mga panganod sa bug-os nga kalibutan suno sa mando sang Dios. ¹³ Nagapadala ang Dios sang mabaskog nga ulan sa paghatag sang tubig sa duta, ukon sa pagdisiplina sa tawo, ukon sa pagpakita sang iya gugma.

¹⁴ “Pamatii ini, Job, kag pamalandungi ang makatilingala nga mga butang nga ginahimo sang Dios. ¹⁵ Nakahibalo ka bala kon paano ginakontrolar sang Dios ang mga panganod kag kon paano niya ginapakirab ang kilat? ¹⁶ Nakahibalo ka bala kon paano nagalutaw-lutaw ang mga panganod sa ibabaw? Buhat ini sang makatilingala nga Dios nga ang iya kaalam wala sing limitasyon. ¹⁷ Ikaw nga nagapalamalhas tungod sa mainit nga hangin halin sa bagatnan, ¹⁸ makabulig ka bala sa Dios sa paghumlad sang panganod kag himuon ini nga matig-a pareho sa espiho nga saway?^{[u] 19} Kon maalamon ka, sugiri kami kon ano ang dapat namon isiling sa Dios. Indi kami kahibalo kon paano namon ihambal ang amon rason kay nadulman ang amon panghunahuna. ²⁰ Indi ako magsiling sa Dios nga magpakigbais ako sa iya, kay basi laglagon niya ako. ²¹ Wala sing tawo nga makatulok sa adlaw kay nagasilak ini sing masanag sa kalangitan kon mahawanan sang hangin ang mga panganod. ²² Halin sa aminhan nagaguwa ang Dios nga nagabadlak pareho sa bulawan kag ang iya kasilaw makatilingala. ²³ Indi naton matungkad ang Makagagahom nga Dios nga labaw sa tanan. Matarong gid siya kag wala nagapamigos, ²⁴ gani ginatahod siya sang mga tawo. Wala niya ginasapak ang mga tawo nga nagakabig sang ila kaugalingon nga mga maalam.”

Naghambal ang Dios

38 Dayon nagsabat ang Ginoo kay Job halin sa buhawi, ² “Sin-o ka nga magpangduhaduha sang akon kaalam? Ang imo mga ginapanghambal nagapakita lang nga wala ka sing may nahibaluan. ³ Karon, ihanda ang imo kaugalingon, kag sabta ang akon mga pamangkot. ⁴ Sa diin ka bala sang ginhimo ko ang pundasyon sang kalibutan? Sugiri ako kon may nahibaluan ka. ⁵ Nakahibalo ka bala kon sin-o ang nagbuot sang kadakuon sang sini nga pundasyon ukon ang nagtakos sini? Nakahibalo ka man bala! ⁶ Ano bala ang nagasuportar sa pundasyon sang kalibutan? Kag sin-o ang nagbutang sang sini nga pundasyon ⁷ samtang nagakinanta sing tingob ang mga bituon sa kaagahon kag nagahinugyaw sa kalipay ang tanan nga anghel?^{[v] 8} Sin-o bala ang nagpat-od sang dulunan sang dagat sang magsagawak ini halin sa kadadalman? ⁹ Ako ang nagtabon sa dagat sang mga panganod kag sang kadulom. ¹⁰ Ginbutangan ko sang dulunan ang dagat; daw pareho lang nga ginsiradhan ko ini kag gintrangkahan. ¹¹ Ginsilingan ko ang dagat, ‘Hasta ka lang diri kag indi ka na maglapaw pa; hasta lang diri ang imo dalagko nga mga balod.’

¹² “Job, sa bilog mo nga kabuhi, nakasugo ka bala sa adlaw nga magbutlak sa kaagahon, ¹³ agod nga ang kasanag sini magasilak sa bug-os nga kalibutan kag magapauntat sa kalautan nga ginahimo sa kagab-ihon? ¹⁴ Tungod sa kasanag sini, ang kalibutan maathag pareho sa marka sang selyo ukon sang pinil-an sang bayo. ¹⁵ Ang kasanag nagadisturbo sa mga malaot, kay indi sila makahalit sa iban.

¹⁶ “Nakakadto ka na bala sa mga tuburan sa kadadalman sang dagat ukon sa pinakamadalom nga bahin sang dagat? ¹⁷ Napakita na bala sa imo ang mga puwertahan pakadto sa madulom nga lugar sang mga patay? ¹⁸ Nakahibalo ka bala kon daw ano kadako sang kalibutan? Sugiri ako kon nahibaluan mo ini tanan! ¹⁹ Nakahibalo ka bala kon sa diin nagahalin ang kasanag ukon ang kadulom? ²⁰ Kag mapabalik mo bala sila sa ila ginhalinan? ²¹ Nakahibalo ka man bala! Kay natawo ka man bala sang una pa kag dugay ka na sa kalibutan!

²² “Nakakadto ka na bala sa lugar nga ginahalinan sang snow ukon ulan nga yelo? ²³ Ini nga mga yelo ginatigana ko para sa tion sang kagamo kag sa tion sang inaway. ²⁴ Nakahibalo ka bala kon diin ang alagyan pakadto sa lugar nga ginahalinan sang kilat^[w] ukon sa lugar nga ginahalinan sang hangin nga halin sa sidlangan? ²⁵ Sin-o bala ang naghimo sang alagyan sang ulan kag sang bagyo? ²⁶ Sin-o bala ang nagapadala sang ulan sa desierto, sa lugar nga wala sing may nagaestar nga tawo? ²⁷ Sin-o bala ang nagapadala sang ulan sa kamingawan agod magtubo ang mga hilamon? ²⁸ Sin-o bala ang ginhalinan^[x] sang ulan, sang tun-og, ²⁹ kag sang yelo nga halin sa langit? ³⁰ Nagayelo ang tubig pareho katig-a sang bato, pati ang ibabaw nga bahin sang dagat. ³¹ Mahigot mo bala ukon mahubad ang grupo sang mga bituon nga ginatawag Pleades kag Orion? ³² Matuytuyan mo bala ang mga bituon sa pagguwa sa ila husto nga tion? Matuytuyan mo man bala ang grupo sang mga bituon nga ginatawag Dako kag Gamay nga mga Oso? ³³ Nahibaluan mo bala ang mga sistema nga nagagahom sa kalangitan? Mapaluntad mo bala ina nga mga sistema diri sa kalibutan? ^{[y] 34} Makamando ka bala sa mga panganod nga paulanan ka sing madamol? ³⁵ Makasugo ka bala sa kilat sa pagkirab? Mapatuman mo bala ini sa imo? ³⁶ Sin-o ang nagahatag sang kaalam kag pag-intiendi sa tawo?^{[z] 37} Sin-o bala ang maalam nga makaisip sang mga panganod? Sin-o bala ang makaula sang tubig halin sa langit ³⁸ nga makapabilog sang yab-ok?

³⁹ “Ikaw bala ang nagapangita sang kalan-on sang mga leon kag nagabusog sa ila ⁴⁰ samtang nagahukmong sila sa ila mga palanaguan ukon sa mga kahoy-kahoy? ⁴¹ Sin-o bala ang nagapakaon sa mga uwak kon ginagutom sila kag kon ang ila mga buto mangayo sang pagkaon sa akon?

39 “Nakahibalo ka bala kon san-o nagabata ang talunon nga mga kanding? Nakabantay ka bala sang pagbata sang mga usa? ² Ginaisip mo bala ang mga binulan sang ila pagbusong hasta makabata sila? Kag nahibaluan mo bala kon san-o gid sila mabata? ³ Nagaluko sila kag nagapasakit hasta nga makabata. ⁴ Pagdako sang ila bata sa kamingawan, nagalakat ini kag wala na nagabalik. ⁵ Sin-o bala ang naghatag sang kahilwayan sa talunon nga asno? ⁶ Ako ang naghatag sa iya sang kamingawan nga iya elistaran; ginapaestar ko siya sa duta nga ginpabay-an na. ⁷ Nagapalayo siya sa magahod nga siyudad kag indi niya gusto nga antaon. ⁸ Nagalibot-libot siya sa kabukiran sa pagpangita sang iya mahalab.

⁹ “Mapaobra mo bala ang talunon nga baka? Magpabilin bala siya sa imo toril kon gab-i? ¹⁰ Mahigtan mo bala siya kag mapaarado sa imo uma? ¹¹ Makasalig ka bala sa iya kusog agod obrahon niya ang imo mabug-at nga ulobrahon? ¹² Makasalig ka bala sa iya nga tipunon niya kag hakuton ang imo patubas pakadto sa linasan?

¹³ “Katahom tulukon sang pakpak sang ostrits kon magkapay-kapay ini, pero indi ini makatupong sa katahom sang pakpak sang tulabong. ¹⁴ Ginabiyaan sang ostrits ang iya mga itlog sa duta agod mainit-initan ini. ¹⁵ Wala siya nagakabalaka nga basi matapakan ini ukon matasak sang talunon nga sapat. ¹⁶ Mapintas siya sa iya mga piso, nga daw indi ini iya. Wala siya nagakabalaka kon ang iya pinangabudlayan mangin wala sing pulos. ¹⁷ Kay wala ko siya ginhatagan sang kaalam kag pag-intiendi. ¹⁸ Pero kon magdalagan na gani siya, ginakadlawan lang niya ang kabayo kag ang nagasakay sini.

¹⁹ “Ikaw bala, Job, ang nagahatag sang kusog sa kabayo? Ikaw bala ang naghatag sang bungay-bungay sa iya liog? ²⁰ Ikaw bala ang nagapalumpat sa iya pareho sa apan kag nagapahadlok sa mga tawo sang iya pusnga? ²¹ Nagapangahig siya nga may kapagsik,^[aa] nga nagapabugal sang iya kusog. Dayon nagadalagan siya pakadto sa inaway. ²² Wala siya sing may ginakahadlukan, kag wala siya nagapalagyo sa espada.^{[ab] 23} Nagalinagatik kag nagaidlab ang mga armas sang nagasakay sa iya. ²⁴ Puwerte ang tap-ok sang yab-ok sa kadasig sang iya pagdalagan. Indi siya mapunggan kon magtunog na ang budyong. ²⁵ Nagahirihiri siya pagkabati niya sang tunog sang budyong. Makapanimaho siya sang inaway bisan malayo pa siya, kag mabatian niya ang mga sininggit sa inaway kag ang mga mando sang mga kumander.

²⁶ “Ikaw bala ang nagatudlo sa dapay sa paglupad kag sa pagkadto sa bagatnan? ²⁷ Ikaw bala ang nagamando sa agila sa paglupad kag sa paghimo sang iya pugad sa mataas nga lugar? ²⁸ Didto nagaestar ang agila sa pil-as; ang mataas nga mga bato amo ang iya palanaguan. ²⁹ Didto siya nagatan-aw sang iya mabiktima, kag makita niya ini bisan malayo siya. ³⁰ Kon may makita siya nga bangkay ginakadtuan niya, kag ang iya mga buto nagasuyop sang dugo sang sini nga bangkay.”

40 Nagsiling pa gid ang Ginoo kay Job, ² “Ako ang Dios nga Makagagahom. Pero nagapakigbais ka sa akon nga sala ako. Karon magsabat ka sa akon.” ³ Gani nagsabat si Job sa Ginoo, ⁴ “Indi ako takos nga magsabat sa imo. Ano ang isabat ko? Mahipos na lang ako.^{[ac] 5} Madamo na ang akon ginhambal. Indi na ako magpadayon sa paghambal.”

⁶ Dayon nagsiling liwat ang Ginoo kay Job halin sa buhawi, ⁷ “Ihanda ang imo kaugalingon, kag sabta ang akon mga pamangkot. ⁸ Gusto mo bala pamatud-an nga indi ako matarong agod magaguwa nga ikaw ang matarong? ⁹ Gamhanan ka bala pareho sa akon? Makadaguhob bala ang imo tingog pareho sa akon? ¹⁰ Kon makahimo ka sina, ipakita ang imo pagkagamhanan, pagkahalangdon, kag pagkadungganon. ^11-12 Ipakita ang puwerte mo nga kaakig sa mga bugalon paagi sa pagpaubos sa ila. Kag dugmuka ang mga malaot sa ila ginatindugan. ¹³ Ilubong sila tanan sa duta, sa lugar sang mga patay. ¹⁴ Kon mahimo mo ina, ako mismo ang magdayaw sa imo, kag batunon ko nga may ikasarang ka sa pagluwas sang imo kaugalingon.

¹⁵ “Tan-awa bala ang sapat nga Behemot,^[ad] nga gintuga ko man pareho sa imo. Nagahalab lang siya sang hilamon pareho sa baka, ¹⁶ pero tama siya kakusog. Ang iya lawas puwerte kabakod. ¹⁷ Ang iya ikog pareho sa kahoy nga sedro, kag ang iya mga paa maskulado. ¹⁸ Ang iya mga tul-an pareho kabakod sang tubo nga saway ukon kabilya. ¹⁹ Makatilingala siya sa tanan ko nga tinuga, pero ako nga nagtuga sa iya makapierdi sa iya. ²⁰ Nagahalab siya sa mga kabukiran samtang nagahampang ang mga talunon nga mga sapat malapit sa iya. ²¹ Nagaluko siya sa puno sang tunukon nga mga tanom, nga natabunan sang mga bugang. ²² Ang tunukon nga mga tanom kag ang iban pa nga mga tanom sa higad sang ililigan sang tubig nagahatag sa iya sang palasilungan. ²³ Wala siya nahadlok sa nagahuganas nga suba. Kalma lang siya bisan daw matabunan na siya sang tubig sang Suba sang Jordan. ²⁴ Sin-o bala ang makadakop sa iya paagi sa pagbulag sa iya? Sin-o bala ang makatuhog sang iya ilong paagi sa pagsiod sa iya?

41 “Job, mabunit mo bala ang dragon nga Leviatan? Ukon mahigtan mo bala ang iya baba^[ae] sang kalat? ² Matuhog mo bala sang kalat ang iya ilong? Ukon makaw-itan mo bala sang taga ang iya sag-ang? ³ Magapakitluoy bala siya permi sa imo nga buy-an mo siya? Ukon magapangabay bala siya sa imo nga kaluoyan mo siya? ⁴ Magahimo bala siya sang kasugtanan sa imo nga magpaulipon siya sa imo sa bug-os niya nga kabuhi? ⁵ Mahimo mo bala siya nga alaga pareho sa pispis ukon mahatag sa imo kabataan^[af] nga babayi agod ila hampangan? ⁶ Mabakal bala siya sang mga negosyante kag kihadkiharon agod ibaligya? ⁷ Madutlan mo bala ang iya panit ukon ang iya ulo sang sibat? ⁸ Kon madakop mo siya, indi mo gid malipatan ang kabudlay sa pagdakop sa iya, kag indi mo na ini liwat paghimuon. ⁹ Wala sing pulos ang pagtinguha sa pagdakop sa iya. Pagkakita mo pa lang sa iya madulaan ka na sang kaisog. ¹⁰ Kon wala gani sing mangahas sa pagtublag sa iya, ti sin-o pa ayhan ang mangahas sa pagkontra sa akon? ¹¹ Sin-o ang makasiling nga may utang nga kabalaslan ako sa iya? Ang tanan diri sa kalibutan akon.

¹² “Sugiran ko pa gid ikaw parte sa lawas sang Leviatan kag kon ano siya kagamhanan kag kakusog. ¹³ Sin-o bala ang makakakas sang iya panit ukon makadulot sini? ¹⁴ Sin-o bala ang makapanganga sa iya? Kay ang iya mga ngipon makahaladlok! ¹⁵ Ang iya likod daw sa may nagaidas nga mga taming nga nagatapikanay; ^16-17 ang kada isa lapitanay gid nga bisan ang hangin indi makalusot, kag wala sing may makakakas sini. ¹⁸ Kon magpusnga siya nagakirab, kag ang iya mga mata nagasiga pareho sang pagbanagbanag sang adlaw. ¹⁹ Nagabuga siya sang kalayo, ²⁰ kag nagaguwa ang aso sa iya ilong pareho sang aso sa nagabukal nga kolon nga may nagadabadaba nga gatong. ²¹ Ang iya ginhawa makapabaga sang uling, kay kalayo ang nagaguwa sa iya baba. ²² Makusog ang iya liog, kag ang makakita sa iya nahadlok gid. ²³ Bisan ang iya nagawilwig nga unod matibsol kag matig-a. ²⁴ Matig-a ang iya tagipusuon pareho sa galingan nga bato. ²⁵ Kon magbangon siya nagasalasala sa kahadlok ang gamhanan nga mga tawo.^{[ag] 26} Wala sing espada, bangkaw, pana ukon sibat nga makahalit sa iya. ²⁷ Para sa iya ang salsalon daw sa dagami lang kahumok, kag ang saway daw sa gabok nga kahoy. ²⁸ Kon panaon siya wala siya nagapalagyo. Ang mga bato nga ginalabyog sa iya daw upa lang para sa iya. ²⁹ Ang kahoy nga inugbakol daw dagami lang para sa iya. Kag ginakadlawan lang niya ang hagunos sang bangkaw nga ginahaboy sa iya. ³⁰ Ang iya tiyan may mga himbis nga matalom nga daw sa buka nga botelya. Gani kon magkamang siya sa lunang, nagamarka ang iya inagyan. ³¹ Ginapaalimbukad niya ang dagat pareho sa nagaindakal nga tubig sa kolon ukon sang nagabukal nga lana sa kaldero. ³² Ang tubig nga iya maagyan nagabukal sing maputi, nga kon tan-awon daw maputi nga buhok. ³³ Wala sing pareho sa iya diri sa kalibutan. Isa siya ka tinuga nga wala sing kahadlok. ³⁴ Ginapakanubo niya ang tanan nga bugalon nga mga sapat. Ginaharian niya ang tanan nga matinaas-taason.”