Bible in 90 Days

Ang Pagpanudlo ni Jesus sa Bukid

5 Sang makita ni Jesus ang madamo nga mga tawo, nagtaklad siya sa bukid kag nagpungko didto. Nagpalapit sa iya ang iya mga sumulunod, ² kag nagpanudlo siya sa ila. Siling niya,

¹¹ “Bulahan kamo kon tungod sa inyo pagsunod sa akon ginayaguta kamo, ginahingabot, kag ginabutang-butangan sang tanan nga kalainan. ¹² Amo man ini ang ila ginhimo sang una sa mga propeta. Gani magkalipay gid kamo tungod nga mabaton ninyo ang dako nga balos sa langit.”

Asin kag Suga^(A)

¹³ “Kamo nga akon mga sumulunod pareho sang asin diri sa kalibutan. Pero kon maglain ang sabor sang asin, wala na sing may mahimo agod mapabalik pa ang iya sabor. Gani indi na mapuslan kundi ginapilak na lang kag ginatapakan sang mga tawo.

¹⁴ “Pareho kamo sang suga nga nagahatag kasanag sa mga tawo diri sa kalibutan. Kag ini makita gid pareho sang banwa nga ginpatindog sa ibabaw sang bukid nga indi matago. ¹⁵ Wala sing may nagasindi sang suga kag takluban lang dayon ini sang sulukban, kundi ginabutang ini sa tulungtungan agod masanagan ang tanan sa sulod sang balay. ¹⁶ Gani amo man ang inyo himuon. Pasigaha ninyo ang inyo suga sa mga tawo, agod makita nila ang inyo maayo nga mga binuhatan kag agod dayawon nila ang inyo Amay sa langit.”

Ang Pagpanudlo Parte sa Kasuguan

¹⁷ “Indi kamo maghunahuna nga nagkadto ako diri sa pagbaliwala sang Kasuguan ni Moises kag sang mga sinulatan sang mga propeta. Nagkadto ako diri sa pagtuman sini. ¹⁸ Sa pagkamatuod, samtang ara pa ang langit kag ang duta, wala gid sing bisan gamay nga bahin sang Kasuguan nga mabaliwala hasta wala pa matuman ang tanan.^{[d] 19} Gani ang bisan sin-o nga maglapas sang bisan labing gamay nga bahin sang Kasuguan kag magtudlo sa iban nga maglapas man, siya ang labing kubos sa mga nasakop sa paghari sang Dios. Pero ang bisan sin-o nga magtuman sang Kasuguan, kag magtudlo sini sa iban nga magtuman man, kabigon siya nga dungganon sa mga nasakop sa paghari sang Dios. ²⁰ Gani ginasugiran ko kamo nga kinahanglan ang inyo pagtuman sa kabubut-on sang Dios maglabaw pa sa pagtuman sang mga manunudlo sang Kasuguan kag sang mga Pariseo, kay kon indi, indi gid kamo masakop sa paghari sang Dios.”

Ang Pagpanudlo Parte sa Kaakig

²¹ Nagsiling pa gid si Jesus, “Nabatian ninyo nga ginsiling sang una sa aton mga katigulangan nga indi sila magpatay,^[e] kay ang bisan sin-o nga magpatay pagasilutan. ²² Pero ako nagasiling sa inyo nga ang bisan sin-o nga nagakaakig sa iya kapareho pagasilutan. Kag ang bisan sin-o nga nagapakalain sa iya kapareho sa pagsiling ‘Wala ka sing pulos,’ dal-on siya sa korte agod silutan. Kag ang bisan sin-o nga magsiling sa iya kapareho ‘Buang,’ pagasilutan siya sa nagadabadaba nga kalayo sa impyerno. ²³ Gani bisan ara ka na sa halaran nga nagadala sang imo halad sa Dios kag madumduman mo nga ang imo utod may malain nga buot sa imo, ²⁴ ibilin mo anay ang imo nga inughalad malapit sa halaran kag kadtuan mo gilayon ang imo utod kag magpakighusay sa iya. Dayon magbalik ka sa halaran kag maghalad sang imo inughalad sa Dios.

²⁵ “Kon may mag-akusar sa imo, magpakighusay ka sa iya samtang nagapakadto pa lang kamo sa korte. Kay kon didto na kamo sa korte, itugyan ka sang huwis sa pulis agod prisohon. ²⁶ Sa pagkamatuod, indi ka makaguwa kon indi mo anay mabayaran ang tanan mo nga multa.”

Ang Pagpanudlo Parte sa Pagpanginbabayi

²⁷ “Nabatian ninyo nga ginsiling sang una nga indi dapat magpanginbabayi.^{[f] 28} Pero ako nagasiling sa inyo nga kon ang lalaki magtulok sa babayi nga may handom sa pagpakighilawas sa iya, pareho lang nga nagapanginbabayi na siya sa iya. ²⁹ Gani kon ang imo tuo nga mata amo ang kabangdanan nga nagapakasala ka, lukata ina kag ipilak. Kay maayo pa nga madula ang isa ka parte sang imo lawas sang sa kompleto ang imo lawas pero ipilak ka man lang sa impyerno. ³⁰ Kon ang imo tuo nga kamot amo ang kabangdanan nga nagapakasala ka, utda ina kag ipilak. Kay maayo pa nga madula ang isa ka parte sang imo lawas sang sa kompleto ang imo lawas pero ipilak ka man lang sa impyerno.”

Ang Pagpanudlo Parte sa Pagbulagay^(B)

³¹ “Ginsiling man sang una nga kon ang lalaki luyag magbulag sa iya asawa, dapat maghatag siya sa iya asawa sang kasulatan sang pagbulagay.^{[g] 32} Pero ako nagasiling sa inyo nga kon bulagan sang lalaki ang iya asawa nga wala man lang naghimo sang imoral nga pagpakigrelasyon,^[h] siya mismo ang nagatulod sa iya asawa nga magpakasala kay magapamana ini liwat; kag ang bisan sin-o nga magpangasawa sa sadto nga babayi nga ginbulagan nagapanginbabayi.”

Ang Pagpanudlo Parte sa Pagsumpa

³³ “Nabatian ninyo nga ginsiling sang una sa aton mga katigulangan nga kon ang tawo may ginpromisa kag ginsumpaan pa niya sa ngalan sang Ginoo, kinahanglan iya gid ini tumanon.^{[i] 34} Pero ako nagasiling sa inyo nga kon magpromisa kamo, indi kamo magsumpa. Indi kamo magsiling nga ‘Saksi ko ang langit’ kay amo ini ang trono sang Dios, ³⁵ ukon ‘Saksi ko ang duta’ kay amo ini ang ginatungtungan sang iya tiil. Indi man kamo maggamit sang ngalan sang Jerusalem sa inyo pagsumpa tungod kay amo ini ang siyudad sang bantog nga Hari. ³⁶ Kag indi man kamo magsiling nga, ‘Bisan mapatay pa ako,’ kay bisan pa gani ang isa lang ka buhok indi mo mapaputi ukon mapaitom. ³⁷ Dapat magsiling ka lang ‘Huo’ kon huo kag ‘Indi’ kon indi; kay kon magsumpa pa kamo halin na ina kay Satanas.”

Indi Kamo Magtimalos sa Inyo Isigkatawo^(C)

³⁸ “Nabatian ninyo nga ginsiling sang una nga ‘Ang maglukat sang mata sang iya isigkatawo, lukaton man ang iya mata; kag ang magbingaw sang ngipon sang iya isigkatawo, bingawon man.’^{[j] 39} Pero ako nagasiling sa inyo nga indi ninyo pagbalusi sing malain ang nagahimo sing malain sa inyo. Kon tampaon ka sa tuo nga guya, itaya pa ang imo wala nga guya. ⁴⁰ Kon may magdemanda sa imo agod kuhaon ang imo bayo, ihatag bisan pa ang imo kunop. ⁴¹ Kon may soldado nga magpilit sa imo nga magpas-an sang iya karga sang isa ka kilometro, himua nga duha. ⁴² Hatagi ang nagapangayo sa imo, kag pahulama ang nagahulam sa imo.”

Higugmaa ang Inyo mga Kaaway^(D)

⁴³ “Nabatian ninyo nga ginsiling sang una nga ‘Higugmaa ninyo ang inyo kapareho^[k] kag dumti ninyo ang inyo mga kaaway.’ ⁴⁴ Pero ako nagasiling sa inyo nga higugmaa ninyo ang inyo mga kaaway. Bisan pa ang mga nagahingabot sa inyo pangamuyuan ninyo. ⁴⁵ Kag kon himuon ninyo ini, mangin matuod kamo nga mga anak sang inyo Amay sa langit.^[l] Kay indi lang ang mga maayo nga mga tawo ang iya ginapasilakan sang adlaw kundi pati man ang mga malain. Kag indi lang ang mga matarong ang iya ginahatagan sang ulan kundi pati man ang mga indi matarong. ⁴⁶ Kon ang nagahigugma sa inyo amo lang ang inyo ginahigugma, makabaton bala kamo sang balos halin sa Dios? Indi gid! Kay bisan ang mga manugsukot sang buhis nga ginakabig ninyo nga makasasala nagahimo man sina. ⁴⁷ Kag kon ang inyo mga kapareho lang ang inyo ginabugno, ano gid ang inyo ginahimo nga labaw sa iban? Bisan ang mga tawo nga wala nakakilala sa Dios nagahimo man sina. ⁴⁸ Gani dapat wala kamo sing kasawayan sa inyo pagtratar sa inyo isigkatawo pareho sang inyo Amay sa langit.”

Ang Paghatag sa Iban

6 “Mag-andam kamo kay basi kon ang inyo pagkadiosnon pakita-kita lang sa mga tawo. Kay kon pakita-kita lang, wala gid kamo sing may mabaton nga balos halin sa inyo Amay sa langit.

² “Gani kon nagalimos kamo, indi ninyo pag-ipanugid pareho sang ginahimo sang mga hipokrito sa mga simbahan kag sa mga dalan. Ginahimo nila ina agod dayawon sila sang mga tawo. Sa pagkamatuod, nabaton na nila ang ila balos,^[m] gani wala na sila sing may mabaton halin sa Dios. ³ Kon nagalimos kamo, indi ninyo pagpahibalua bisan pa ang inyo suod nga abyan ⁴ agod sekreto ang inyo paghatag. Kag ang inyo Amay nga nakakita sang inyo ginahimo sa sekreto amo ang magabalos sa inyo.”

Ang Pagpanudlo Parte sa Pangamuyo^(E)

⁵ “Kon magpangamuyo kamo, indi kamo magsunod sa ginahimo sang mga hipokrito. Luyag nila magpangamuyo nga nagatindog sa mga simbahan kag sa mga kanto sang mga dalan agod makita sang mga tawo. Sa pagkamatuod, nabaton na nila ang ila balos,^[n] gani wala na sila sing may mabaton halin sa Dios. ⁶ Pero kon kamo magpangamuyo, magsulod kamo sa inyo kuwarto kag magpanirado. Didto kamo magpangamuyo sa inyo Amay nga indi makita.^[o] Kag ang inyo Amay nga nakakita sang inyo ginahimo sa sekreto amo ang magabalos sa inyo.

⁷ “Kon nagapangamuyo kamo, indi kamo maggamit sang madamo nga mga pulong nga wala sing pulos. Amo ina ang ginahimo sang mga tawo nga wala nakakilala sa Dios. Kay nagahunahuna sila nga sabton sila sang Dios kon malawig ang ila mga pangamuyo. ⁸ Indi ninyo pagsunda ang ila ginahimo. Kay nakahibalo na ang aton Amay sang aton mga kinahanglan sa wala pa kita makapangayo. ⁹ Gani magpangamuyo kamo sing pareho sini:

¹⁴ “Kon ginapatawad ninyo ang mga tawo nga nakasala sa inyo, patawaron man kamo sang inyo Amay nga sa langit. ¹⁵ Pero kon indi kamo magpatawad sa ila, ang inyo Amay indi man magpatawad sa inyo.”

Ang Pagpanudlo Parte sa Pagpuasa

¹⁶ “Kon magpuasa kamo, indi kamo magsunod sa mga hipokrito.^[s] Nagalagaw sila nga wala nagapanghilam-os kag wala nagapanghusay agod mahibaluan sang iban nga nagapuasa sila. Sa pagkamatuod, nabaton na nila ang ila balos, gani wala na sila sing may mabaton halin sa Dios. ¹⁷ Pero kon kamo magpuasa, magpanghilam-os kamo kag magpanghusay, ¹⁸ agod wala sing may makahibalo nga nagapuasa kamo luwas lang sa inyo Amay nga indi makita. Kag ang inyo Amay nga nakakita sang inyo mga ginahimo sa sekreto amo ang magabalos sa inyo.”

Ang Manggad sa Langit^(F)

¹⁹ “Indi kamo magtipon sang manggad para sa inyo kaugalingon diri sa kalibutan, tungod kay ang mga sapat-sapat kag ang tuktok magaut-ot sini, ukon mahimo nga sudlon sang makawat ang inyo balay kag kawaton ini. ²⁰ Sa baylo, magtipon kamo sang inyo manggad didto sa langit, kay didto wala sing sapat-sapat kag tuktok nga nagaut-ot, kag wala sing makawat nga makasulod. ²¹ Kay kon diin ang inyo manggad didto man ang inyo tagipusuon.”

Ang Mata amo ang Suga sang Lawas^(G)

²² “Ang aton mata amo ang suga sang aton lawas. Gani kon masanag ang imo panulok, masanagan ang imo bug-os nga lawas. ²³ Pero kon madulom ang imo panulok madulman ang imo bug-os nga lawas. Gani kon ang ginasiling nga suga nga ara sa imo wala nagahatag sang kasanag, nian tama gid kadulom ang imo nga kahimtangan.”

Sin-o ang Aton dapat Alagaron, Ang Dios ukon ang Manggad?^(H)

²⁴ “Wala sing tawo nga makaalagad sing dungan sa duha ka agalon, kay magasikway siya sa isa kag magahigugma sa isa; magadampig siya sa isa kag magapakalain sa isa. Indi man kamo makaalagad sing dungan sa Dios kag sa manggad.

²⁵ “Amo gani nga nagasiling ako sa inyo nga indi kamo magpalibog sa inyo pagpangabuhi, kon ano ang inyo kaunon ukon imnon kag kon ano ang inyo bayuon. Kay kon ginhatagan kamo sang Dios sang kabuhi kag lawas, indi mahimo nga indi niya kamo paghatagan sang pagkaon kag bayo. ²⁶ Tan-awa bala ninyo ang mga pispis nga nagalupad-lupad. Wala sila nagatanom, wala sila nagaani, kag wala sila nagatipon sang pagkaon sa bodega, pero ginapakaon sila sang inyo Amay. Indi bala mas labaw pa kamo sa mga pispis? ²⁷ Sin-o sa inyo ang makapalawig sang inyo kabuhi bisan diutay lang paagi sa inyo pagpalibog? Wala gid!

²⁸ “Kag ngaa nagapalibog gid kamo kon sa diin kamo makuha sang inyo bayo? Talupangda ninyo kon paano nagatubo ang mga bulak bisan diin. Wala sila nagapangabudlay ukon nagahimo sang ila bayo. ²⁹ Sa pagkamatuod, bisan ang bantog kag manggaranon nga hari nga si Solomon, ang iya mga bayo indi makatupong sa katahom sang bisan isa lang sa sini nga mga bulak. ³⁰ Kon ginapatahom sang Dios ang mga hilamon nga buhi subong, pero sa ulihi malaya kag tutdan man lang, indi bala nga mas labi pa gid nga pabayuan niya kamo? Kadiutay sang inyo pagtuo! ³¹ Gani indi kamo magpalibog kon ano ang inyo kaunon kag imnon, kag kon ano ang inyo bayuon. ³² Amo ina ang ginapalibugan sang mga tawo nga wala nakakilala sa Dios. Pero nakahibalo ang inyo Amay sa langit nga kinahanglan ninyo ina nga mga butang. ³³ Gani unaha ninyo ang pagpasakop sa paghari sang Dios kag ang pagtuman sa iya kabubut-on, kag ihatag gid niya ang tanan ninyo nga mga kinahanglanon. ³⁴ Gani indi kamo magpalibog parte sa buwas, kay ang buwas may kaugalingon nga palaligban. Indi kinahanglan nga dugangan pa ninyo ang palaligban nga nagaabot sa kada adlaw.”

Ang Paghukom sa Iban^(I)

7 “Indi ninyo paghukman ang iban agod indi man kamo paghukman sang Dios. ² Kay kon paano ang paghukom ninyo sa iban pareho man sina ang paghukom sang Dios sa inyo. Ang basihan ninyo sa paghukom sa iban amo man ang basihan sang Dios sa paghukom sa inyo. ³ Ngaa ginahimutaran mo gid ang gamay nga puling sa mata sang imo isigkatawo, pero wala mo gani ginasapak ang imo puling nga daw troso kadako? ⁴ Paano ka makasiling sa iya, ‘Abi kuhaon ko ang imo puling,’ kon sa imo mata mismo may puling nga daw troso kadako? ⁵ Hipokrito! Kuhaa anay ang puling nga daw troso kadako sa imo mata, agod makakita ka sing maayo sa imo pagkuha sang gamay nga puling sa mata sang imo isigkatawo.

⁶ “Indi ninyo pag-ipilak ang balaan nga mga butang sa mga ido, kay basi balikdon kamo kag kadton. Kag indi ninyo pag-ipilak ang inyo mga perlas sa mga baboy, kay pagatasakon lang nila.”^[t]

Magpangayo, Magpangita, kag Magpanuktok^(J)

⁷ “Magpangayo kamo sa Dios kag hatagan niya kamo. Pangitaa ninyo sa iya ang inyo ginapangita kag makita ninyo. Magpanuktok kamo kag pagabuksan niya kamo. ⁸ Kay ang tanan nga nagapangayo, nagabaton. Ang mga nagapangita, makakita. Kag ang mga nagapanuktok, pagabuksan. ⁹ Kamo nga mga ginikanan, kon magpangayo sang pagkaon ang inyo bata hatagan bala ninyo sang bato? ¹⁰ Kon magpangayo siya sang isda hatagan bala ninyo sang man-og? Siyempre indi! ¹¹ Ti kon kamo nga mga malaot makahibalo maghatag sang maayo nga mga butang sa inyo mga bata, daw ano pa gid ang inyo Amay sa langit! Ihatag gid niya ang maayo nga mga butang sa mga nagapangayo sa iya.

¹² “Himua ninyo sa inyo isigkatawo ang luyag ninyo nga himuon nila sa inyo. Amo ini ang husto nga pagtuman sa Kasuguan ni Moises kag sa mga sinulatan sang mga propeta.”

Ang Makitid nga Puwertahan^(K)

¹³ “Magsulod kamo sa makitid nga puwertahan, tungod kay masangkad ang puwertahan kag malapad ang dalan nga nagapakadto sa impyerno, kag madamo ang nagaagi sa sina nga dalan. ¹⁴ Pero makitid ang puwertahan kag mabudlay ang dalan nga nagapakadto sa kabuhi nga wala sing katapusan, kag diutay lang ang nagaagi sa sina nga dalan.”

Ang Kahoy Makilala sa Iya Bunga^(L)

¹⁵ “Mag-andam kamo sa indi matuod nga mga propeta. Nagapalapit sila sa inyo nga daw sa mabuot nga mga karnero, pero ang matuod pareho sila sa mabangis nga mga ido.^{[u] 16} Makilala ninyo sila paagi sa ila mga buhat. Pareho bala sang tunukon nga kahoy-kahoy, wala ini nagapamunga sang higos^[v] ukon ubas. ¹⁷ Ang maayo nga kahoy nagapamunga sang maayo. Pero ang malain nga kahoy nagapamunga sang malain. ¹⁸ Ang maayo nga kahoy indi makapamunga sang malain, kag ang malain nga kahoy indi makapamunga sang maayo. ¹⁹ Ang tanan nga kahoy nga wala nagapamunga sang maayo ginatapas kag ginasunog dayon. ²⁰ Gani ang indi matuod nga mga propeta makilala ninyo sa ila mga buhat.”

Ang Nagahimo sang Malain Indi Pagkilalahon sang Dios^(M)

²¹ “Madamo nga mga tawo ang nagatawag sa akon nga, ‘Ginoo,’ pero wala nagakahulugan nga masakop sila sa paghari sang Dios.^[w] Ang mga tawo lamang nga nagatuman sang kabubut-on sang akon Amay sa langit amo ang masakop sa iya paghari. ²² Sa adlaw sang paghukom^[x] madamo ang magasiling sa akon, ‘Ginoo, sa imo ngalan^[y] nagwali kami sang imo pulong, nagtabog sang malaot nga mga espiritu, kag naghimo sang madamo nga mga milagro.’ ²³ Dayon magasiling ako sa ila, ‘Wala ako makakilala sa inyo. Palayo kamo sa akon, kamo nga manugbuhat sang malaot!’ ”

Ang Paanggid Parte sa Duha ka Tawo nga Nagpatindog sang Balay^(N)

²⁴ “Gani ang bisan sin-o nga nagapamati kag nagatuman sang akon mga ginatudlo, pareho siya sa tawo nga maalam nga nagpatindog sang iya balay sa pundasyon nga bato. ²⁵ Sang nag-ulan sing tudo kag nagbaha, kag nagwaswas ang mabaskog nga hangin sa balay, wala ini maguba tungod nga ginpatindog sa mapag-on nga pundasyon. ²⁶ Pero ang tawo nga nakabati sang akon mga ginatudlo pero wala nagatuman, pareho siya sa tawo nga buang-buang nga nagpatindog sang iya balay sa balas. ²⁷ Sang nag-ulan sing tudo kag nagbaha, kag nagwaswas ang mabaskog nga hangin sa balay, natumba ang balay, kag nagrinagamak hasta nawasak.”

Ang Awtoridad ni Jesus

²⁸ Pagkatapos hambal ni Jesus sini nga mga butang, natingala gid ang mga tawo sa iya pagpanudlo, ²⁹ tungod nga nagatudlo siya nga may awtoridad, kag indi pareho sang ila mga manunudlo sang Kasuguan.

Gin-ayo ni Jesus ang Tawo nga May Delikado nga Balatian sa Panit^(O)

8 Pagkatapos panudlo ni Jesus didto sa bukid, nagdulhog siya kag madamo nga mga tawo ang nagsunod sa iya. ² Dayon, may nagpalapit sa iya nga isa ka tawo nga may delikado nga balatian sa panit.^[z] Nagluhod ang tawo sa iya kag nagsiling, “Ginoo,^[aa] kon gusto mo, mapaayo mo ako sa akon balatian agod makabig ako nga matinlo.” ³ Dayon gintandog siya ni Jesus nga nagasiling, “Gusto ko. Magmatinlo ka!” Sa gilayon nagtinlo siya ^[ab] sa iya balatian. ⁴ Kag nagsiling si Jesus sa iya, “Indi ka gid magpanugid bisan kay sin-o parte sini, kundi magderetso ka sa pari kag magpatan-aw sa iya.^[ac] Dayon maghalad ka sang halad nga ginsugo ni Moises sa pagpamatuod sa mga tawo nga matinlo ka na.”

Gin-ayo ni Jesus ang Suluguon sang Kapitan^(P)

⁵ Karon, sang nagapasulod si Jesus sa banwa sang Capernaum, ginsugata siya sang isa ka kapitan sang mga soldado nga Romanhon. Nagpakitluoy siya nga nagasiling, ⁶ “Ginoo,^[ad] ang akon suluguon nagamasakit didto sa balay. Indi na siya makahulag kag puwerte gid ang iya pag-antos.” ⁷ Nagsiling si Jesus sa iya, “Sige, kadtuan ko siya kag ayuhon.” ⁸ Pero nagsabat ang kapitan, “Ginoo, indi ako takos nga magpasulod sa imo sa akon balay. Maghambal ka lang kag magaayo ang akon suluguon. ⁹ Nahibaluan ko ini tungod kay ako sa idalom man sang mga opisyal, kag may mga soldado man sa idalom ko. Gani kon magmando ako sa isa ‘lakat,’ nagalakat siya, kag kon magmando ako sa isa, ‘kadto diri,’ nagakadto siya. Kag kon ano ang akon ginasugo sa akon ulipon, ginahimo niya.”^{[ae] 10} Pagkabati sadto ni Jesus natingala gid siya. Kag nagsiling siya sa mga tawo nga nagasunod sa iya, “Sa pagkamatuod, wala pa gid ako nakakita sang tawo sa Israel nga may pagtuo nga pareho sini. ¹¹ Gani tandai ninyo ini! Madamo nga mga indi Judio halin sa bisan diin nga bahin sang kalibutan^[af] ang magapungko sa punsyon upod kay Abraham, Isaac, kag Jacob sa paghari sang Dios. ¹² Pero madamo nga mga Israelinhon nga amo kuntani ang masakop sa paghari sang Dios ang ipilak sa kadudulman nga sa diin magahinibi sila kag magabagrot ang ila mga ngipon.”^{[ag] 13} Nagsiling si Jesus sa kapitan, “Pauli ka, matabo ang imo ginatuohan.” Kag sa sadto gid nga tion nag-ayo ang suluguon sang kapitan.

Madamo ang Ginpang-ayo ni Jesus^(Q)

¹⁴ Nagkadto si Jesus sa balay ni Pedro. Pag-abot niya didto, nakita niya ang ugangan ni Pedro nga babayi nga nagahigda nga may hilanat. ¹⁵ Gintandog ni Jesus ang iya kamot, kag sa gilayon nag-ayo siya. Nagbangon siya kag ginhimusan niya sang pagkaon sila ni Jesus.

¹⁶ Sang sirom na, madamo nga mga tawo nga may malaot nga espiritu ang gindala kay Jesus. Sa isa lang niya ka paghambal naghalalin ang malaot nga mga espiritu, kag ang tanan nga masakiton ginpang-ayo niya. ¹⁷ Ginhimo niya ini agod matuman ang ginsiling ni Propeta Isaias,

Ang Pagsunod kay Jesus^(R)

¹⁸ Sang makita ni Jesus nga madamo nga mga tawo ang nagtilipon didto sa iya, ginsugo niya ang iya mga sumulunod nga magtabok sa pihak sang dagat.^{[ai] 19} Karon, may manunudlo sang Kasuguan nga nagpalapit sa iya kag nagsiling, “Manunudlo, maupod ako sa imo bisan diin ka makadto.” ²⁰ Nagsiling si Jesus sa iya, “Ang maila nga mga ido^[aj] may mga buho nga ginapaulian kag ang mga pispis may mga pugad, pero ako nga Anak sang Tawo^[ak] wala sing kaugalingon nga balay nga akon mapahuwayan.” ²¹ May isa pa ka sumulunod ni Jesus nga nagsiling, “Ginoo, mapauli anay ako sa paglubong sang akon amay.”^{[al] 22} Nagsabat si Jesus sa iya, “Upod ka sa akon kag pabay-i ang mga patay^[am] sa paglubong sang ila mga patay.”

Ginpauntat ni Jesus ang Mabaskog nga Hangin^(S)

²³ Dayon nagsakay si Jesus sa sakayan, kag nag-upod sa iya ang iya mga sumulunod. ²⁴ Samtang nagapanakayon sila, hinali lang nga nagbaskog ang hangin, kag daw indi na kitaon ang ila sakayan tungod sa kadalagko sang mga balod. Pero nagakatulog sadto si Jesus. ²⁵ Gani ginpalapitan siya sang iya mga sumulunod kag ginpukaw, “Ginoo,^[an] luwasa kami! Malumos kita!” ²⁶ Nagsiling si Jesus sa ila, “Ngaa bala nahadlok gid kamo? Kadiutay sang inyo pagtuo!” Dayon nagbangon siya kag ginmanduan niya ang hangin kag ang mga balod nga mag-untat. Kag sa gilayon naglinaw. ²⁷ Natingala gid ang iya mga sumulunod kag nagsiling sila, “Ano bala ini nga tawo nga bisan ang hangin kag ang mga balod nagatuman sa iya?”

Gin-ayo ni Jesus ang Duha ka Tawo nga May Malaot nga mga Espiritu^(T)

²⁸ Pag-abot nila sa tabok sang dagat, sa lugar sang mga Gadarenhon,^[ao] ginsugata si Jesus sang duha ka tawo nga naghalin sa mga kuweba nga lulubngan. Ining duha ka tawo ginagamhan sang malaot nga mga espiritu. Mabangis sila kaayo, gani nahadlok ang mga tawo nga mag-agi didto. ²⁹ Pagkakita nila kay Jesus nagsinggit sila, “Ikaw nga Anak sang Dios, ano ang imo labot sa amon? Nagkadto ka bala diri agod silutan kami sa wala pa ang tion?” ³⁰ Didto sa unhan may madamo nga mga baboy nga nagakaon. ³¹ Nagpakitluoy ang malaot nga mga espiritu nga nagasiling, “Kon tabugon mo gid man kami, tuguti na lang kami nga magsulod sa sina nga mga baboy.” ³² Nagsiling si Jesus sa ila, “Sige, lakat kamo!” Gani nagguwa sila sa duha ka tawo kag nagsulod sa mga baboy. Dayon nagdinaguso ang mga baboy padulhog sa banglid deretso sa tubig kag nagkalalumos.

³³ Nagdinalagan ang mga manugsagod sang mga baboy pakadto sa banwa kag nagpanugid kon ano ang natabo sa mga baboy kag sa duha ka tawo nga gin-gamhan sang malaot nga mga espiritu. ³⁴ Gani ang tanan nga tawo sa banwa nagkadto kay Jesus kag nagpakitluoy nga maghalin siya sa ila lugar.

Gin-ayo ni Jesus ang Paralitiko^(U)

9 Gani nagsakay si Jesus kag ang iya kaupdanan sa sakayan pabalik sa tabok sang dagat. Pag-abot nila didto nagpauli dayon si Jesus sa iya banwa. ² Sang didto na siya, may mga tawo nga nag-abot nga nagatuwang sang isa ka tawo nga paralitiko. Pagkakita ni Jesus nga may pagtuo sila sa iya, nagsiling siya sa paralitiko, “Anak, indi ka magkabalaka, kay ginpatawad na ang imo mga sala.” ³ Karon, may mga manunudlo sang Kasuguan didto nga nakabati, gani nagsiling sila sa ila kaugalingon, “Ginapasipalahan sang sini nga tawo ang Dios.” ⁴ Nahibaluan ni Jesus ang ila ginahunahuna, gani nagsiling siya sa ila, “Ngaa bala malain ang inyo ginahunahuna? ⁵ Diin bala ang mas mahapos, ang magsiling, ‘Ginpatawad na ang imo mga sala,’ ukon ang magsiling, ‘Magtindog ka kag maglakat’? ⁶ Karon pamatud-an ko sa inyo paagi sa pag-ayo sa sini nga paralitiko nga ako nga Anak sang Tawo may gahom diri sa duta sa pagpatawad sang mga sala.” Dayon nagsiling siya sa paralitiko, “Magtindog ka, dal-a ang imo hiligdaan kag magpauli.” ⁷ Nagbangon dayon ang paralitiko kag nagpauli. ⁸ Pagkakita sadto sang mga tawo hinadlukan sila,^[ap] kag gindayaw nila ang Dios kay naghatag siya sa mga tawo sang gahom nga pareho sadto.

Gintawag ni Jesus si Mateo^(V)

⁹ Sang paghalin ni Jesus didto, nakita niya ang manugsukot sang buhis nga si Mateo nga nagapungko sa balayaran sang buhis. Nagsiling si Jesus sa iya, “Dali, sunod ka sa akon.” Kag nagtindog si Mateo kag nagsunod kay Jesus.

¹⁰ Karon, samtang nagakaon si Jesus kag ang iya mga sumulunod sa balay ni Mateo, madamo nga mga manugsukot sang buhis kag iban pa nga ginakabig nga mga makasasala ang nag-abot kag nag-upod kaon sa ila. ¹¹ Nakita ini sang mga Pariseo. Gani ginpamangkot nila ang iya mga sumulunod, “Ngaa nagaupod kaon ang inyo manunudlo sa mga manugsukot sang buhis kag sa iban pa nga mga makasasala?” ¹² Nabatian ni Jesus ang ila pamangkot, gani ginsabat niya sila, “Ang tawo nga maayo ang lawas wala nagakinahanglan sang doktor, kundi ang nagamasakit lang. ¹³ Usisaa ninyo kon ano ang kahulugan sang ginasiling sa Kasulatan, ‘Indi ang inyo mga halad ang akon luyag kundi ang inyo kaluoy sa inyo isigkatawo.’^[aq] Wala ako nagkadto diri sa pagtawag sa mga nagakilala nga sila matarong, kundi sa mga makasasala.”

Ang Pamangkot Parte sa Pagpuasa^(W)

¹⁴ May mga sumulunod si Juan nga manugbautiso nga nagkadto kay Jesus kag nagpamangkot, “Kami kag ang mga Pariseo permi nagapuasa. Pero ngaa ang imo mga sumulunod wala nagapuasa?” ¹⁵ Nagsabat si Jesus sa ila, “Magakasubo bala ang mga bisita samtang kaupod pa nila ang nobyo? Siyempre indi! Pero magaabot ang tion nga kuhaon ang nobyo sa ila kag amo na ina ang ila pagpuasa.”

¹⁶ Nagsiling pa gid si Jesus, “Indi maayo nga itukap sa daan nga bayo ang bag-o nga tela nga wala pa malabhan, tungod nga magakulo ang bag-o nga tela kag magadako pa gid ang gisi. ¹⁷ Indi man maayo nga isulod ang bag-o nga bino sa daan nga suludlan nga panit. Kay mabusdik ang suludlan kag mausik ang bino, kag ang suludlan indi na mapuslan. Sa baylo, ginasulod ang bag-o nga bino sa bag-o nga suludlan nga panit, kag ining duha magadugay.”^[ar]

Ang Patay nga Bata nga Babayi kag ang Babayi nga Nagtandog kay Jesus^(X)

¹⁸ Samtang nagahambal pa si Jesus, nag-abot ang isa ka manugdumala sang simbahan sang mga Judio. Nagluhod siya kay Jesus kag nagpakitluoy, “Ang akon anak nga babayi bag-o gid lang napatay, pero kon kadtuan mo siya kag itungtong mo ang imo kamot sa iya, nagatuo ako nga mabuhi siya liwat.” ¹⁹ Gani nagtindog si Jesus kag nag-upod sa iya. Nag-upod man ang mga sumulunod ni Jesus. ^20-21 Samtang nagalakat sila, may babayi nga nagpalapit sa likod ni Jesus. Ini nga babayi ginapangguwaan sang dugo sa sulod sang dose na ka tuig. Naghunahuna siya nga kon matandog lang niya ang bayo ni Jesus magaayo gid siya. Gani gintandog niya ang gaway-gaway^[as] sang bayo ni Jesus. ²² Nagliso dayon si Jesus kag pagkakita niya sa babayi nagsiling siya, “Anak, indi ka magkabalaka. Ang imo pagtuo nag-ayo^[at] sa imo.” Sa gilayon nag-ayo siya.

²³ Nagpadayon si Jesus sa balay sang manugdumala. Sang pagsulod niya, nakita niya nga didto ang mga musikero para sa lubong kag ang mga tawo nga nagaginahod. ²⁴ Gani nagsiling siya sa mga tawo, “Guwa kamo anay! Kay indi patay ang bata kundi nagakatulog lang.” Ginkadlawan nila si Jesus. ²⁵ Sang napaguwa na ang mga tawo, nagsulod dayon si Jesus sa kuwarto sang bata. Gin-uyatan niya ang kamot sang bata kag nagbangon ini. ²⁶ Kag ang balita parte sini naglapnag sa tanan nga banwa sa sina nga lugar.

Gin-ayo ni Jesus ang Duha ka Bulag

²⁷ Paghalin ni Jesus sa sadto nga lugar, may duha ka bulag nga nagsunod sa iya nga nagasinggit, “Kaliwat ni David,^[au] kaluoyi kami!” ²⁸ Sang pag-abot ni Jesus sa balay nga iya ginadayunan, nagpalapit sa iya atong duha ka bulag. Ginpamangkot niya sila, “Nagatuo bala kamo nga sarang ko kamo maayo?” Nagsabat sila, “Huo, Ginoo.”^{[av] 29} Dayon gintandog ni Jesus ang ila mga mata kag nagsiling, “Suno sa inyo pagtuo pagahimuon ina sa inyo.” ³⁰ Sa gilayon nag-ayo ang ila mga mata kag nakakita na sila. Ginpaandaman sila ni Jesus nga indi gid sila magpanugid bisan kay sin-o. ³¹ Pero naglakat sila kag ginpanugid nila sa bug-os nga lugar kon ano ang ginhimo ni Jesus sa ila.

Gin-ayo ni Jesus ang Apa

³² Sang nagapauli na sila, may gindala kay Jesus nga apa tungod kay ginagamhan siya sang malaot nga espiritu. ³³ Pagkatapos nga napaguwa ni Jesus ang malaot nga espiritu, nakahambal dayon ang apa. Natingala gid ang mga tawo. Nagsiling sila, “Halin pa sang una wala kita sing may nakita nga pareho sini sa bug-os nga Israel.” ³⁴ Pero nagsiling ang mga Pariseo, “Nagatabog siya sang malaot nga mga espiritu paagi sa gahom nga ginhatag sa iya sang pangulo sang malaot nga mga espiritu.”

Naluoy si Jesus sa mga Tawo

³⁵ Naglibot si Jesus sa mga banwa kag mga baryo, kag nagpanudlo siya sa mga simbahan sang mga Judio. Ginwali niya ang Maayong Balita parte sa paghari sang Dios, kag ginpang-ayo niya ang tanan nga klase sang balatian. ³⁶ Pagkakita niya sa madamo nga mga tawo, naluoy gid siya sa ila tungod nga madamo ang ila mga palaligban pero wala sing may nagabulig sa ila. Pareho sila sa mga karnero nga wala sing manugbantay. ³⁷ Gani nagsiling siya sa iya mga sumulunod, “Malapad ang alanihon,^[aw] pero diutay gid lang ang manug-ani. ³⁸ Gani magpangamuyo kamo sa Ginoo, ang tag-iya sang alanihon, nga magpadala siya sang mga manug-ani sa iya alanihon.”

Ang Dose ka Apostoles^(Y)

10 Gintawag ni Jesus ang iya dose ka sumulunod kag ginhatagan niya sila sing gahom sa pagtabog sang malaot nga mga espiritu. Ginhatagan man niya sila sang gahom sa pag-ayo sang tanan nga klase sang balatian. ² Amo ini ang ngalan sang dose ka apostoles:^[ax] si Simon (nga ginatawag Pedro) nga amo ang nagapanguna sa ila, si Andres nga iya utod, ang duha ka anak ni Zebedee nga si Santiago kag si Juan, ³ si Felipe, si Bartolome, si Tomas, si Mateo (nga manugsukot sang buhis), si Santiago nga anak ni Alfeus, si Tadeus, ⁴ si Simon (nga sang una rebelde sa gobyerno sang Roma), kag si Judas Iscariote^[ay] nga amo ang nagtraidor kay Jesus.

Ang Buluhaton sang Dose ka Apostoles^(Z)

⁵ Sa wala pa mapalakat ni Jesus ang dose ka apostoles ginsilingan niya sila, “Indi kamo magkadto sa mga lugar sang mga indi Judio ukon sa mga banwa sang mga Samariahanon,^{[az] 6} kundi kadtui ninyo ang katawhan sang Israel nga pareho sa mga karnero nga nagtalang. ⁷ Ibantala ninyo sa ila nga malapit na^[ba] ang paghari sang Dios. ⁸ Ayuha ninyo ang mga masakiton, banhawa ninyo ang mga patay, ayuha ninyo ang mga tawo nga may delikado nga balatian sa panit^[bb] agod makabig sila nga matinlo, kag tabuga ninyo ang malaot nga mga espiritu. Nakabaton kamo sa Dios nga wala sing bayad, gani maghatag man kamo nga wala sing bayad. ⁹ Indi kamo magbalon sang kuwarta,^{[bc] 10} ukon bag, ukon ilislan nga bayo, ukon sandalyas, ukon baston, kay ang nagapangabudlay dapat gid man nga hatagan sang iya mga kinahanglanon.

¹¹ “Kon magsulod kamo sa isa ka banwa ukon sa isa ka baryo, magpangita kamo sang tawo nga maalwan nga magbaton sa inyo sa iya balay. Kag didto kamo magdayon hasta maghalin kamo sa sina nga lugar. ¹² Sa inyo pagsulod sa sina nga balay, bendisyunan ninyo ang mga nagaestar didto. ¹³ Kon matuod nga ginabaton nila kamo, bendisyuni ninyo sila, pero kon indi, indi ninyo pagbendisyuni. ¹⁴ Kon may mga panimalay ukon banwa nga indi gid magbaton sa inyo ukon indi gid magpamati sa inyo, bayai na lang ninyo sila. Paghalin ninyo, taktaka ninyo ang yab-ok sa inyo tiil bilang paandam kontra sa ila. ¹⁵ Sa pagkamatuod, sa adlaw sang paghukom, mas labaw pa nga silot ang mabaton nila sang sa mga taga-Sodom kag mga taga-Gomora.”

Ang Palaabuton nga mga Paghingabot^(AA)

¹⁶ “Tandai ninyo ini! Pareho kamo sa mga karnero nga akon ginapadala sa mabangis nga mga ido.^[bd] Gani magmaalamon kamo pareho sang mga man-og, kag magmabuot pareho sang mga pating. ¹⁷ Mag-andam kamo sa mga tawo, kay pagadakpon nila kamo kag dal-on sa mga hukmanan kag pagahanuton nila kamo sa ila mga simbahan. ¹⁸ Iakusar nila kamo sa mga gobernador kag mga hari tungod sang inyo pagsunod sa akon. Kag didto magasugid kamo sang Maayong Balita sa ila kag sa mga indi Judio. ¹⁹ Kon imbistigaron na kamo, indi kamo magpalibog kon ano ang inyo ihambal, kag kon paano kamo magsabat. Kay kon kamo didto na, ang Espiritu Santo amo ang magatudlo sa inyo kon ano ang inyo isabat. ²⁰ Gani ang inyo ihambal indi inyo kundi iya sang Espiritu nga halin sa inyo Amay. Siya ang magahambal paagi sa inyo.

²¹ “Sa sina nga mga inadlaw may mga tawo nga magapapatay sang ila mga utod. May mga amay nga magapapatay sang ila mga anak. Kag may mga anak nga magakontra sa ila mga ginikanan, kag ipapatay nila sila. ²² Dumtan kamo sang tanan tungod sang inyo pagsunod sa akon. Pero ang nagapadayon sa pagsunod hasta sa katapusan amo ang maluwas. ²³ Kon hingabuton kamo sa isa ka banwa, magpalagyo kamo pakadto sa isa ka banwa. Kay sa pagkamatuod, sa wala pa ninyo malibot ang tanan nga banwa sang Israel, ako nga Anak sang Tawo magabalik.

²⁴ “Wala sing estudyante nga labaw pa sa iya maestro, kag wala sing ulipon nga labaw pa sa iya agalon. ²⁵ Gani tuman na sa estudyante nga mangin pareho sa iya maestro, kag sa ulipon nga mangin pareho sa iya agalon. Kon ako nga nagapamuno sa inyo gintawag nga Satanas,^[be] ano pa gid ayhan kalain ang ila itawag sa inyo nga akon mga sumulunod.”

Ang Dapat Kahadlukan^(AB)

²⁶ “Gani indi kamo magkahadlok sa mga tawo. Kay wala sing tinago nga indi mahibaluan sa ulihi, kag wala sing sekreto nga indi mabuyagyag.^{[bf] 27} Ang mga butang nga sa inyo ko lang ginasugid, isugid ninyo sa tanan. Kag ang mga butang nga akon ginahutik sa inyo, ibantala ninyo sa mga tawo. ²⁸ Indi kamo magkahadlok sa mga tawo nga makapatay sa inyo lawas pero indi makapatay sa inyo kalag. Ang Dios amo ang dapat ninyo kahadlukan, tungod nga siya ang sarang makalaglag sa inyo lawas kag sa inyo kalag sa impyerno. ²⁹ Indi bala barato lang ang pispis nga maya? Pero wala sing isa sa ila nga mahulog sa duta nga indi suno sa pagbuot sang inyo Amay. ³⁰ Kag kon parte sa inyo, bisan pa ang inyo buhok sa ulo naisip niya tanan. ³¹ Gani indi kamo magkahadlok, kay mas mahal pa kamo sang sa madamo nga mga maya.”

Ang Pagkilala kay Cristo^(AC)

³² “Ang bisan sin-o nga nagakilala sa akon sa atubangan sang mga tawo nga ako iya Ginoo, kilalahon ko man siya sa atubangan sang akon Amay sa langit. ³³ Pero ang bisan sin-o nga wala nagakilala sa akon sa atubangan sang mga tawo, indi ko man pagkilalahon sa atubangan sang akon Amay sa langit.”

Ang mga Miyembro sang Panimalay Magakontrahanay Tungod kay Cristo^(AD)

³⁴ “Indi kamo maghunahuna nga nagkadto ako diri sa kalibutan agod mangin maayo ang relasyon sang isa kag isa. Nagkadto ako diri agod magkontrahanay sila.^{[bg] 35} Kay tungod sa akon, magakontra ang anak nga lalaki sa iya amay, ang anak nga babayi sa iya iloy, kag ang umagad nga babayi sa iya ugangan nga babayi. ³⁶ Ang mangin kontra sang isa ka tawo amo mismo ang miyembro sang iya kaugalingon nga panimalay.^[bh]

³⁷ “Ang nagahigugma sang iya amay ukon sang iya iloy labaw sa akon indi takos sa akon. Kag ang nagahigugma sang iya mga anak labaw sa akon indi takos sa akon. ³⁸ Ang bisan sin-o nga indi magsunod sa akon tungod kay nahadlok siya nga mapatay para sa akon^[bi] indi takos sa akon. ³⁹ Ang nagapaniguro nga indi madula ang iya kabuhi madula pa gani. Pero ang nagasikway sang iya kabuhi tungod sa iya pagsunod sa akon makabaton sang kabuhi nga wala sing katapusan.”

Ang mga Balos^(AE)

⁴⁰ “Ang tawo nga nagabaton sa inyo nagabaton man sa akon. Kag ang nagabaton sa akon nagabaton man sa nagpadala sa akon. ⁴¹ Ang tawo nga nagabaton sang propeta tungod sa pagkapropeta sini magabaton sang balos halin sa Dios pareho sang pagabatunon sang propeta. Kag ang nagabaton sang matarong nga tawo tungod sa pagkamatarong sini magabaton sang balos halin sa Dios pareho sang pagabatunon sang matarong nga tawo. ⁴² Kag ang bisan sin-o nga maghatag sang bisan isa lang ka baso nga tubig sa isa sang akon labing kubos nga sumulunod tungod kay ini siya akon sumulunod, ina nga tawo magabaton gid sang iya balos.”

Si Jesus kag si Juan nga Manugbautiso^(AF)

11 Pagkatapos nga natudluan ni Jesus ang iya dose ka sumulunod, naghalin siya sa sadto nga lugar kag nagkadto sa palibot nga mga banwa agod magtudlo kag magwali sa mga tawo.

² Sang ara pa si Juan nga manugbautiso sa sulod sang prisohan, nabatian niya ang parte sa mga ginhimo ni Cristo, gani ginpakadto niya kay Cristo ang iya mga sumulunod agod magpamangkot. ³ Nagsiling sila kay Jesus, “Sugiri kami, ikaw bala ang amon ginapaabot ukon mahulat pa kami sang iban?” ⁴ Ginsabat sila ni Jesus, “Magbalik kamo kay Juan kag sugiri ninyo siya sang inyo nakita kag nabatian. ⁵ Sugiri ninyo siya nga ang mga bulag nakakita, ang mga piang nakalakat, ang mga may delikado nga balatian sa panit^[bj] nag-ayo kag nakabig na nga matinlo, ang mga bungol nakabati, ang mga patay nabanhaw, kag ang Maayong Balita ginawali sa mga imol. ⁶ Bulahan ang mga tawo nga wala nagaduhaduha sa akon.”

⁷ Sang makahalin na ang mga sumulunod ni Juan, nagpamangkot si Jesus sa mga tawo, “Sang pagkadto ninyo kay Juan sa kamingawan, ano ang inyo ginapaabot nga makita? Nagkadto bala kamo didto agod makita ninyo ang tawo nga nagapaayon-ayon lang pareho sang kugon nga ginahapay-hapay sang hangin? ⁸ Ukon nagkadto bala kamo didto agod makita ninyo ang tawo nga nagabayo sang malahalon? Pero ang mga nagabayo sang malahalon nagaestar sa mga palasyo. ⁹ Abi sugiri ninyo ako kon ngaa nagkadto kamo didto. Indi bala para makita ninyo ang isa ka propeta? Huo, kag labaw pa gani siya sa propeta. ¹⁰ Kay siya amo ang ginasiling sang Dios sa Kasulatan, ‘Ipadala ko ang akon mensahero una sa imo sa pagpreparar sang imo alagyan.’ ”^{[bk] 11} Nagsiling pa gid si Jesus, “Sa pagkamatuod, hasta subong wala pa gid sing may natawo nga maglabaw pa kay Juan. Pero karon ang bisan sin-o nga labing kubos sa mga nagapasakop sa paghari sang Dios^[bl] mas labaw pa kay Juan. ¹² Halin sang pagwali ni Juan hasta subong, nagapamilit ang mga tawo nga masakop sila sa paghari sang Dios. ¹³ Kay sa wala pa mag-abot si Juan, ginpahayag na sa tanan nga sinulatan sang mga propeta kag sa Kasuguan ni Moises ang parte sa paghari sang Dios. ¹⁴ Kag kon patihon ninyo ang ila mga mensahi, si Juan amo si Elias nga gintagna nga magaabot. ¹⁵ Kamo nga nagapamati, dapat intiendihon gid ninyo ining inyo nabatian.

¹⁶ “Karon, sa ano ko bala ipaanggid ang mga tawo sa sini nga henerasyon? Pareho sila sa mga bata nga nagapungko sa plasa nga nagahampang. Ang isa ka grupo nagasiling sa isa, ¹⁷ ‘Gintukaran namon kamo sang sunata nga para sa kasal,^[bm] pero wala kamo magsaot. Ginkantahan namon kamo sang kanta nga para sa patay, pero wala man kamo maghibi.’ ¹⁸ Ang mga tawo sa sini nga henerasyon pareho man sa ila, kay sang pag-abot ni Juan, nakita nila nga nagapuasa siya kag wala nagainom sang bino, gani nagasiling sila nga may malaot siya nga espiritu. ¹⁹ Kag ako nga Anak sang Tawo, pag-abot ko, nakita nila nga nagakaon kag nagainom, gani nagasiling sila nga palakaon ako kag palainom. Nagasiling man sila nga abyan ako sang mga manugsukot sang buhis kag sang iban pa nga mga makasasala. Pero indi bali, ang mga tawo nga nagasunod sa kabubut-on sang Dios nagakomporme nga husto ang ginapahimo sang Dios sa amon.”^[bn]

Ang mga Banwa nga Indi Magtuo kay Jesus^(AG)

²⁰ Pagkatapos sadto, naghambal si Jesus kontra sa mga banwa sa diin naghimo siya sang madamo nga mga milagro, tungod kay wala sila maghinulsol sang ila mga sala. ²¹ Nagsiling siya, “Kaluluoy kamo nga mga taga-Corazin! Kaluluoy man kamo nga mga taga-Betsaida! Kay kon ang mga milagro nga akon ginhimo sa inyo ginhimo ko sa Tyre kag sa Sidon, dugay na kuntani sila nagsuksok sang sako kag nagbutang sang abo sa ila mga ulo sa pagpakita nga nagahinulsol sila sa ila mga sala. ²² Gani dumduma ninyo nga sa adlaw sang paghukom, mas labaw pa nga silot ang mabaton ninyo sang sa mga taga-Tyre kag taga-Sidon. ²³ Kag kamo nga mga taga-Capernaum nagahunahuna nga dayawon kamo bisan didto sa langit. Pero sa impyerno^[bo] gid kamo itagbong! Kay kon ang mga milagro nga akon ginhimo sa inyo ginhimo ko sa Sodom, kuntani ang Sodom ara pa hasta subong! ²⁴ Gani dumduma ninyo nga sa adlaw sang paghukom, mas labaw pa nga silot ang mabaton ninyo sang sa mga taga-Sodom.”

May Kapahuwayan kay Jesus^(AH)

²⁵ Sang sadto nga tion nagpangamuyo si Jesus, “Amay, nga tag-iya sang langit kag sang duta, ginadayaw ko ikaw tungod nga ang kamatuoran nga gintago mo sa mga tawo nga ginakabig nga mga maalam kag may mga tinun-an ginpahayag mo sa mga tawo nga pareho sang mga bata nga diutay lang ang kaalam. ²⁶ Amay, salamat gid nga amo ina ang imo kabubut-on.”

²⁷ Pagkatapos sadto, nagsiling si Jesus sa mga tawo, “Ang tanan nga butang gintugyan sa akon sang akon Amay. Ang Amay lang ang nakakilala sa akon nga iya Anak. Kag ang nakakilala sa Amay ako gid lang nga iya Anak kag ang mga tawo nga buot ko nga ipakilala sa Amay.

²⁸ “Palapit kamo sa akon, tanan kamo nga ginabudlayan kag ginabug-atan kag papahuwayon ko kamo. ²⁹ Magsunod kamo kag magpatudlo sa akon kay mabuot ako kag mapainubuson. Makapahuway kamo, ³⁰ kay ang akon mga sugo mahapos nga tumanon kag mamag-an lang ang akon ginapahimo.”

Ang Pamangkot Parte sa Adlaw nga Inugpahuway^(AI)

12 Isa sadto ka tion, sa Adlaw nga Inugpahuway,^[bp] nagaagi sila ni Jesus sa kaumahan sang trigo. Gutom gid ang iya mga sumulunod, gani nagpangutol^[bq] sila sang mga uhay sang trigo kag nagkaon. ² Pagkakita sadto sang mga Pariseo nagsiling sila kay Jesus, “Tan-awa ang imo mga sumulunod! Ginahimo nila ang ginadilian nga himuon sa Adlaw nga Inugpahuway.” ³ Ginsabat sila ni Jesus, “Wala bala ninyo mabasahi sa Kasulatan ang ginhimo ni David sang siya kag ang iya mga kaupod gin-gutom? ⁴ Nagsulod siya sa balay sang Dios kag ginkaon niya kag sang iya mga kaupod ang tinapay nga ginhalad sa Dios, bisan pa nga ginadilian sang Kasuguan ang magkaon sadto luwas lang sa mga pari. ⁵ Kag isa pa, wala bala ninyo mabasahi sa Kasuguan ni Moises nga ang mga pari nagaobra sa templo bisan Adlaw nga Inugpahuway? Isa ini ka pagsupak sa pagsulundan sa Adlaw nga Inugpahuway, pero wala sila nakasala. ⁶ Ang matuod may ari diri nga mas importante pa sa templo. ^7-8 Kay ako nga Anak sang Tawo may gahom sa pagsiling kon ano ang husto nga himuon sa Adlaw nga Inugpahuway. Kon naintiendihan ninyo ining ginasiling sang Dios sa Kasulatan, ‘Indi ang inyo mga halad ang akon luyag kundi ang inyo kaluoy sa inyo isigkatawo,’^[br] wala ninyo kuntani pagpakalaina ang mga tawo nga wala sing sala.”

Ang Tawo nga Pingkaw ang Kamot^(AJ)

⁹ Naghalin si Jesus sa sadto nga lugar kag nagkadto sa simbahan sang mga Judio. ¹⁰ May tawo didto nga pingkaw^[bs] ang kamot. Kag may mga Pariseo man didto nga nagapangita sang kabangdanan nga maakusar nila si Jesus. Gani nagpamangkot sila kay Jesus, “Tugot bala ang pag-ayo sang masakiton sa Adlaw nga Inugpahuway?” ¹¹ Nagsabat si Jesus sa ila, “Abi may karnero kamo nga nahulog sa buho sa Adlaw nga Inugpahuway. Ano, pabay-an lang bala ninyo tungod kay Adlaw nga Inugpahuway? Siyempre, kuhaon ninyo! ¹² Pero ang tawo mas importante pa sang sa karnero. Gani ginatugot sang Kasuguan ang pagbulig sa isigkatawo bisan pa sa Adlaw nga Inugpahuway.” ¹³ Dayon nagsiling si Jesus sa tawo nga pingkaw, “Untaya ang imo kamot.” Gin-untay niya, kag nag-ayo ini pareho sang isa niya ka kamot. ¹⁴ Dayon nagguwa ang mga Pariseo kag nagplano sila kon paano nila mapatay si Jesus.

Ang Pinili nga Alagad sang Dios

¹⁵ Sang mahibaluan ni Jesus ang plano sang mga Pariseo, naghalin siya sa sadto nga lugar. Madamo nga mga tawo ang nagsunod sa iya kag gin-ayo niya ang tanan nga masakiton. ¹⁶ Ginpaandaman niya sila nga indi magpanugid sa iban parte sa iya.^{[bt] 17} Katumanan ini sang ginsiling sang Dios paagi kay Propeta Isaias:

Si Jesus kag si Satanas^(AK)

²² Karon may gindala kay Jesus nga tawo nga bulag kag apa tungod kay ginagamhan siya sang malaot nga espiritu. Gin-ayo ni Jesus ang tawo kag dayon nakahambal na siya kag nakakita. ²³ Natingala ang tanan, kag nagsiling sila, “Siya ayhan ang kaliwat ni Haring David?”^{[bw] 24} Pagkabati sang mga Pariseo nagsiling sila, “Ina nga tawo nagatabog sang malaot nga mga espiritu paagi sa gahom nga ginhatag sa iya ni Satanas^[bx] nga amo ang pangulo sang malaot nga mga espiritu.” ²⁵ Nahibaluan ni Jesus ang ila mga hunahuna, gani nagsiling siya sa ila, “Kon ang mga pumuluyo sang isa ka ginharian magbinahin-bahin kag mag-ilinaway, ina nga ginharian malaglag. Amo man ang matabo sa bisan ano nga banwa ukon panimalay kon ang mga nagaestar dira magbinahin-bahin kag mag-ilinaway. ²⁶ Gani kon si Satanas mismo ang nagatabog sang iya mga sakop, nagapakita lang ina nga nagabinahin-bahin sila kag nagailinaway. Ti paano pa makapadayon ang iya ginharian? ²⁷ Kag kon si Satanas ang nagahatag sa akon sang gahom para magtabog sang malaot nga mga espiritu, sin-o ang nagahatag sang gahom sa inyo mga sumulunod nga nagatabog man sang malaot nga mga espiritu? Ang inyo mga sumulunod mismo nagapamatuod nga sala gid kamo. ²⁸ Karon, tungod kay nagatabog ako sang malaot nga mga espiritu paagi sa Espiritu sang Dios, nagapamatuod ini nga ang paghari sang Dios nag-abot na sa inyo.

²⁹ “Ang matuod, wala sing tawo nga sarang makasulod sa balay sang makusog nga tawo sa pagkuha sang iya mga pagkabutang kon indi niya anay paggapuson inang makusog nga tawo. Pero kon magapos na niya, makapagusto na siya sa pagkuha sang mga pagkabutang sa sina nga balay.^[by]

³⁰ “Ang wala nagaapin sa akon, kontra sa akon. Kag ang wala nagabulig sa akon sa pagtipon sang mga tawo sa Dios nagapalapta lang. ³¹ Gani sugiran ko kamo; ang bisan ano nga sala, bisan pa ang pagpasipala sa Dios, mapatawad. Pero ang pagpasipala sa Espiritu Santo indi gid mapatawad. ³² Ang bisan sin-o nga maghambal kontra sa akon nga Anak sang Tawo mapatawad, pero ang maghambal kontra sa Espiritu Santo indi gid mapatawad hasta san-o.”

Ang Kahoy Makilala Paagi sa Iya Bunga^(AL)

³³ “Kon maayo ang kahoy maayo man ang iya bunga; kon malain ang kahoy malain man ang iya bunga. Ang kahoy makilala sa iya bunga. ³⁴ Mga kaliwat kamo sang man-og! Kag tungod nga kamo malain, paano kamo makahambal sang maayo? Kay kon ano ang ara sa tagipusuon amo man ang nagaguwa sa baba. ³⁵ Ang maayo nga tawo nagahambal sang maayo, kay maayo ang iya ginahunahuna. Pero ang malain nga tawo nagahambal sang malain, kay malain ang iya ginahunahuna. ³⁶ Sa pagkamatuod, sa adlaw sang paghukom, ang kada isa magapanabat sa Dios sa iya mga ginahambal nga wala sing pulos. ³⁷ Kay ibasi sa imo mga ginahambal kon silutan ka ukon indi.”

Ginpangayuan si Jesus sang Milagro^(AM)

³⁸ May mga manunudlo sang Kasuguan kag mga Pariseo nga nagsiling kay Jesus, “Manunudlo, abi pakitai kami sang isa ka milagro bilang pamatuod nga ginpadala ka sang Dios.” ³⁹ Nagsabat si Jesus sa ila, “Kamo nga mga tawo sa sini nga henerasyon, tama kalaot kag indi matutom sa pagsunod sa Dios. Nagapangayo kamo sang milagro, pero wala sing milagro nga ipakita sa inyo luwas sa milagro nga pareho sang natabo kay Propeta Jonas. ⁴⁰ Subong nga si Jonas tatlo ka adlaw kag tatlo ka gab-i sa tiyan sang isda, amo man ang matabo sa akon nga Anak sang Tawo. Kay magapabilin ako sa sulod sang tatlo ka adlaw kag tatlo ka gab-i sa idalom sang duta. ⁴¹ Sa adlaw sang paghukom, mabanhaw^[bz] ang mga taga-Nineve upod sa inyo nga mga tawo sa sini nga henerasyon kag basulon nila kamo. Kay pagkabati sang mga taga-Nineve sadto sang wali ni Jonas, naghinulsol sila. Karon may ari diri nga labaw pa kay Jonas, pero wala kamo naghinulsol sang nagwali siya sa inyo. ⁴² Sa adlaw sang paghukom, mabanhaw man ang Rayna sang Bagatnan^[ca] upod sa inyo nga mga tawo sa sini nga henerasyon kag basulon niya kamo. Kay naghalin pa siya sa malayo gid nga lugar^[cb] sa pagpamati sa kaalam ni Haring Solomon. Karon may ari diri nga labaw pa kay Solomon, pero wala kamo nagpamati sa iya.

Kon Magguwa ang Malaot nga Espiritu^(AN)

⁴³ “Kon magguwa ang malaot nga espiritu sa tawo nga iya ginsudlan, nagalibot siya sa mga lugar nga wala sing tubig kay nagapangita siya sang lugar nga iya mapahuwayan. Kon indi siya makakita sang palahuwayan ⁴⁴ magahunahuna siya nga magbalik na lang sa iya ginhalinan. Kag kon sa iya pagbalik makita niya nga ang iya ginhalinan wala sing may nagaestar, matinlo kag nahimos ang tanan, ⁴⁵ malakat siya dayon kag manghagad sang pito pa gid ka espiritu nga mas malaot pa sang sa iya. Magasulod sila sa sadto nga tawo kag didto mag-estar. Kag ang kahimtangan sang tawo mangin grabe pa gid sang sa una. Amo man ina ang matabo sa sining malaot nga henerasyon; magadugang pa gid ang ila kalaot.”

Ang Iloy kag ang mga Utod ni Jesus^(AO)

⁴⁶ Samtang nagahambal pa si Jesus, nag-abot ang iya iloy kag ang iya mga utod. Nagahulat sila sa guwa kay luyag nila nga magpakighambal sa iya. ⁴⁷ May isa ka tawo nga nagsiling sa iya, “Ang imo iloy kag mga utod nagahulat sa guwa. Luyag nila nga magpakighambal sa imo.” ⁴⁸ Nagsabat si Jesus sa iya, “Nahibaluan mo bala kon sin-o ang akon iloy kag mga utod?” ⁴⁹ Dayon gintudlo niya ang iya mga sumulunod kag nagsiling, “Amo ini sila ang akon iloy kag mga utod! ⁵⁰ Kay ang bisan sin-o nga nagahimo sang kabubut-on sang akon Amay sa langit amo ang akon iloy kag mga utod.”

Ang Paanggid Parte sa Manugsab-og^(AP)

13 Sa amo man nga adlaw, nagguwa si Jesus sa balay kag nagkadto siya sa higad sang dagat^[cc] kag nagpungko didto. ² Pero tungod kay gintipunan siya sang madamo nga mga tawo, nagsakay siya sa sakayan nga nagapundo kag didto siya nagpungko sa pagtudlo. Ang mga tawo didto sa higad sang dagat nagapamati samtang nagatudlo siya. ³ Madamo nga mga butang ang iya gintudlo sa ila paagi sa mga paanggid. Siling niya,

“May isa ka mangunguma nga nagsab-og sang binhi. ⁴ Sa iya pagsab-og, ang iban nagtupa sa higad sang dalan, kag gintuka ini sang mga pispis. ⁵ Ang iban nagtupa sa kabatuhan. Hapaw lang ang duta sini, gani madali nga nagtubo ang binhi tungod kay manabaw ang duta. ⁶ Pero nalayong ini sang nainitan sang adlaw, kag tungod nga diutay lang ang gamot, nalaya. ⁷ Ang iban nga mga binhi nagtupa kag nagtubo sa duta nga may mga tunukon nga hilamon, pero pagdabong sang mga hilamon nalumos ang tanom. ⁸ Ang iban pa gid nga mga binhi nagtupa sa maayo nga duta, nagtubo kag nagpamunga. Ang iban madamo gid ang bunga, ang iban madamo-damo, kag ang iban hustuhan lang.^{[cd] 9} Kamo nga nagapamati, dapat intiendihon gid ninyo ining inyo nabatian.”

Ang Katuyuan sang mga Paanggid^(AQ)

¹⁰ Dayon nagpalapit kay Jesus ang iya mga sumulunod kag nagpamangkot, “Ngaa nagahambal ka sa mga tawo paagi sa mga paanggid?” ¹¹ Nagsabat si Jesus sa ila, “Ang mga tinago nga kamatuoran parte sa paghari sang Dios^[ce] ginasugid sa inyo nga maintiendihan ninyo, pero sa iban wala ginasugid nga maintiendihan nila. ¹² Kay ang tawo nga nagatuman sang iya nabatian nga kamatuoran pagahatagan pa gid sang pag-intiendi, kag madamo gid ang idugang sa iya. Pero ang tawo nga wala nagatuman sa kamatuoran, bisan ang diutay nga iya naintiendihan, kuhaon pa sa iya. ¹³ Gani nagahambal ako sa ila paagi sa mga paanggid tungod kay nagatulok sila pero indi makakita, kag nagapamati sila pero indi makaintiendi. ¹⁴ Gani natuman sa ila ang ginsiling sang Dios paagi kay Propeta Isaias,

¹⁶ Pero bulahan kamo nga nagasunod sa akon, kay nakakita kamo kag nakabati. ¹⁷ Sa pagkamatuod, madamo nga mga propeta kag matarong nga mga tawo sang una ang naghandom nga makakita kag makabati sang inyo nakita kag nabatian subong, pero wala natabo ini sa ila tiyempo.”

Ginsaysay ni Jesus ang Kahulugan sang Paanggid^(AR)

¹⁸ “Gani, pamatii ninyo kag tun-i kon ano ang kahulugan sang paanggid parte sa manugsab-og. ¹⁹ Ang higad sang dalan nga gintup-an sang binhi amo ang mga tawo nga nagapamati sang pulong parte sa paghari sang Dios, pero wala sila nakaintiendi. Nag-abot si Satanas kag gin-agaw ang pulong sa ila tagipusuon. ²⁰ Ang kabatuhan nga manabaw lang ang duta nga gintup-an sang binhi amo ang mga tawo nga nakabati sang pulong sang Dios kag ginbaton nila ini gilayon nga may kalipay. ²¹ Pero indi hugot sa ila tagipusuon. Gani wala magdugay ang ila pagtuo. Pag-abot sang pag-antos ukon paghingabot tungod sa pulong sang Dios nga ila ginbaton, nagbiya sila sa ila pagtuo. ²² Ang duta nga may mga hilamon nga tunukon nga gintup-an sang binhi amo ang mga tawo nga nakabati sang pulong sang Dios. Ugaling tungod sa mga palaligban sa pangabuhi kag paghimulat nga makamanggad nalipatan nila ang pulong sang Dios nga ila nabatian kag wala ini namunga sa ila kabuhi. ²³ Pero ang maayo nga duta nga gintup-an sang binhi amo ang mga tawo nga nagpamati kag nakaintiendi sang pulong sang Dios. Gani namunga gid ang pulong sang Dios sa ila kabuhi. Ang iban sa ila madamo gid ang bunga, ang iban madamo-damo, kag ang iban hustuhan lang.”^[cg]

Ang Paanggid Parte sa Bugang

²⁴ Nagpadayon si Jesus sa iya pagtudlo sa mga tawo paagi sa paanggid. Nagsiling siya, “Ang paghari sang Dios mapaanggid sa sini nga estorya: May tawo nga nagsab-og sang maayo nga binhi sa iya duta. ²⁵ Pagkagab-i, samtang ang mga tawo nagakatulog, ang iya kaaway nagkadto didto kag nagsab-og sang liso sang bugang^[ch] kag nagpauli. ²⁶ Sang nagtubo ang trigo kag nagpamunga, nagtubo man ang mga bugang. ²⁷ Gani nagkadto sa iya ang iya mga suluguon kag nagsiling, ‘Indi bala maayo nga binhi ang aton ginsab-og sa imo duta? Diin naghalin ang mga bugang?’ ²⁸ Nagsabat siya, ‘Ang kaaway amo ang naghimo sini.’ Gani ginpamangkot siya sang mga suluguon, ‘Gabuton bala namon ang mga bugang?’ ²⁹ Nagsabat siya, ‘Indi lang, kay basi magabot ninyo pati ang trigo. ³⁰ Pabay-i lang ninyo hasta mag-abot ang tig-alani. Sa tig-alani suguon ko ang mga manug-ani nga panggabuton anay ang mga bugang kag bugkuson agod sunugon. Pagkatapos ipatipon ko sa ila ang trigo kag dal-on sa akon bodega.’ ”

Ang Paanggid Parte sa Binhi sang Mustasa^(AS)

³¹ Ginsugiran pa gid niya sila sini nga paanggid, “Ang paghari sang Dios pareho sa binhi sang mustasa^[ci] nga ginpanggas sang isa ka tawo sa iya duta. ³² Ang binhi sang mustasa amo ang pinakagamay sa tanan nga binhi. Pero kon magtubo na gani amo ang pinakamataas sa mga ulutanon, kag pareho na sa kahoy ang iya kataason. Bisan gani ang mga pispis sarang makapugad sa iya mga sanga.”

Ang Paanggid Parte sa Inugpahabok sa Tinapay^(AT)

³³ Ginsugiran naman niya sila sini nga paanggid, “Ang paghari sang Dios pareho man sa inugpahabok^[cj] nga ginmiksla^[ck] sang babayi sa isa ka labador nga harina nga iya masahon, kag naghabok dayon ang bug-os nga linamas.”

Kon Ngaa Paanggid ang Gin-gamit ni Jesus sa Pagtudlo^(AU)

³⁴ Naggamit si Jesus sang mga paanggid sa tanan niya nga pagpanudlo parte sa paghari sang Dios. Wala siya sing may ginhambal sa mga tawo nga indi paagi sa paanggid. ³⁵ Katumanan ini sang ginsiling sang Dios paagi sa iya propeta:

Ginsaysay ni Jesus ang Kahulugan sang Paanggid Parte sa Bugang

³⁶ Pagkatapos sadto ginbayaan ni Jesus ang mga tawo kag nagsulod siya sa balay. Nagsulod man didto ang iya mga sumulunod kag nagpamangkot sa iya, “Sugiri kami kon ano ang kahulugan sang paanggid parte sa bugang.” ³⁷ Nagsiling siya, “Ang tawo nga nagsab-og sang maayo nga binhi wala sing iban kundi ako nga Anak sang Tawo. ³⁸ Ang duta nga ginsab-ugan amo ang kalibutan. Ang maayo nga binhi amo ang mga tawo nga nagapasakop sa paghari sang Dios. Kag ang mga bugang amo ang mga tawo nga sakop ni Satanas. ³⁹ Si Satanas amo ang kaaway nga nagsab-og sang mga bugang. Ang tig-alani amo ang katapusan sang kalibutan, kag ang mga manug-ani amo ang mga anghel. ⁴⁰ Subong nga ang bugang ginagabot kag ginasunog dayon, amo man ang magakalatabo sa katapusan sang kalibutan. ⁴¹ Ako nga Anak sang Tawo magapadala sang akon mga anghel agod tipunon kag paguwaon halin sa mga sakop sang akon paghari ang tanan nga nagahimo sang malain nga nangin kabangdanan sang pagpakasala sang iban. ⁴² Dayon ipilak sila sa nagadabadaba nga kalayo.^[cm] Kag didto magahibi sila kag magabagrot ang ila mga ngipon.^{[cn] 43} Ang mga matarong magasilak pareho sang adlaw sa paghari sang ila Amay. Kamo nga nagapamati, dapat intiendihon gid ninyo ining inyo nabatian.”

Ang Paanggid Parte sa Manggad nga Ginlubong

⁴⁴ “Ang paghari sang Dios pareho man sa manggad nga ginlubong sa duta nga nasapwan sang isa ka tawo. Ang iya ginhimo, gintampukan niya ini liwat, kag nagpauli siya nga malipayon. Ginbaligya niya ang tanan niya nga pagkabutang kag ginbakal niya dayon ato nga duta.”

Ang Paanggid Parte sa Perlas

⁴⁵ “Ang paghari sang Dios pareho man sa negosyante nga nagapangita sang mga perlas. ⁴⁶ Sang makakita siya sang malahalon gid nga perlas, nagpauli siya kag ginbaligya ang tanan niya nga pagkabutang kag ginbakal niya dayon ato nga perlas.”

Ang Paanggid Parte sa Pukot

⁴⁷ “Ang paghari sang Dios pareho man sa pukot nga ginladlad sa dagat, kag sari-sari nga mga isda ang nakuha. ⁴⁸ Sang madamo na ang isda sa pukot ginbutong ini sang mga mangingisda pahigad. Dayon nagpungko sila agod pilion ang mga isda. Ang maayo nga mga isda ginbutang nila sa mga alat, pero ang malain^[co] ginpamilak nila. ⁴⁹ Pareho man sini ang matabo sa katapusan sang kalibutan. Magaabot diri ang mga anghel agod painon ang mga tawo nga malain sa mga tawo nga matarong. ⁵⁰ Kag ang mga tawo nga malain ipilak sa nagadabadaba nga kalayo. Magahibi sila kag magabagrot ang ila ngipon.”

⁵¹ Dayon nagpamangkot si Jesus sa ila, “Nahangpan bala ninyo ang tanan ko nga ginpanghambal?” Nagsabat sila, “Huo.” ⁵² Sa liwat nagsiling si Jesus, “Gani ang kada manunudlo nga may natun-an parte sa paghari sang Dios pareho sang tagbalay nga may madamo nga pagkabutang sa iya bodega. Indi lang ang daan nga mga butang ang iya ginapaguwa sa bodega kundi pati ang mga bag-o man.”^[cp]

Ginsikway si Jesus sa Nazaret^(AV)

⁵³ Pagkatapos nga nagtudlo si Jesus sining mga paanggid, naghalin siya sa sina nga lugar ⁵⁴ kag nagkadto sa iya banwa. Nagpanudlo siya didto sa simbahan sang mga Judio. Natingala sa iya ang mga tawo kag nagpinamangkutanay, “Diin bala siya nagkuha sina nga kaalam kag sang gahom sa paghimo sang mga milagro? ⁵⁵ Indi bala nga anak siya sang panday? Indi bala si Maria ang iya iloy kag ang mga utod niya amo sila ni Santiago, Jose, Simon, kag Judas? ⁵⁶ Indi bala ang iya mga utod nga babayi nagaestar diri? Diin bala siya nagkuha sang iya abilidad?” ⁵⁷ Gani indi gid sila magtuo sa iya. Nagsiling si Jesus sa ila, “Ginatahod ang propeta bisan diin luwas lang sa iya kaugalingon nga banwa kag panimalay.” ⁵⁸ Gani wala naghimo si Jesus sang madamo nga mga milagro didto tungod nga indi sila magtuo sa iya.

Ang Pagpatay kay Juan nga Manugbautiso^(AW)

14 Sa sadtong mga inadlaw, nakabalita si Herodes nga manugdumala sang Galilea parte kay Jesus. ² Gani nagsiling siya sa iya mga opisyal, “Siya amo si Juan nga manugbautiso. Nabanhaw siya! Amo ina nga may gahom siya sa paghimo sang mga milagro.”

^3-4 Sadto anay, ginpadakop ni Herodes si Juan tungod nga ginsilingan siya ni Juan, “Kontra sa Kasuguan ang imo pagpuyo upod kay Herodias.” Kay si Herodias asawa ni Felipe nga utod ni Herodes. Tungod sa dumot ni Herodias kay Juan, ginpadakop siya ni Herodes kag ginpapriso. ⁵ Ipapatay kuntani ni Herodes si Juan, ugaling nahadlok siya sa mga Judio tungod nga ginakabig nila si Juan nga propeta.

⁶ Pag-abot sang kaadlawan ni Herodes, nagsaot ang dalaga nga anak ni Herodias para sa mga bisita nga nagtambong didto, kag nalipay gid si Herodes. ⁷ Gani nagsiling siya sa dalaga, “Sige, magpangayo ka sa akon bisan ano, kag ginasumpa ko nga ihatag ko gid ina sa imo.”

⁸ Sa pagsugyot sang iya iloy nagsabat ang dalaga, “Ihatag mo sa akon subong ang ulo ni Juan nga manugbautiso nga nabutang sa bandehado.” ⁹ Pagkabati sadto ni Haring Herodes nagkasubo gid siya. Pero tungod nga nakapanumpa siya kag nabatian mismo sang iya mga bisita, nagsugo siya nga himuon ang ginapangayo sang dalaga. ¹⁰ Ginpautod niya ang ulo ni Juan didto sa prisohan. ¹¹ Ginbutang nila dayon sa bandehado kag gindala sa dalaga. Kag ginhatag niya ini sa iya iloy. ¹² Ang lawas ni Juan ginkuha sang iya mga sumulunod kag ginlubong nila dayon. Pagkatapos nagkadto sila kay Jesus kag ginsugid sa iya ang natabo kay Juan.

Ginpakaon ni Jesus ang 5,000 ka Tawo^(AX)

¹³ Sang pagkabati sadto ni Jesus, nagsakay siya sa sakayan kag nagtabok pakadto sa kamingawan. Pagkabati sang mga tawo halin sa nagkalain-lain nga mga banwa nga si Jesus nakahalin na, naglakat sila pakadto sa iya kaladtuan. ¹⁴ Sang pagpanaog ni Jesus sa sakayan, nakita niya ang madamo gid nga mga tawo. Naluoy gid siya sa ila, kag ginpang-ayo niya ang mga masakiton nga ila gindala didto.

¹⁵ Sang lapit na magsirom, nagpalapit sa iya ang iya mga sumulunod. Nagsiling sila, “Hapon na gid, kag ari kita diri sa kamingawan. Palakta na ang mga tawo sa mga baryo agod makabakal sila sang ila pagkaon.” ¹⁶ Nagsiling si Jesus sa ila, “Indi kinahanglan nga palakton sila. Kamo mismo ang maghatag sang pagkaon sa ila.” ¹⁷ Nagsabat sila, “Lima gid lang ka bilog ang aton tinapay kag duha ka isda.” ¹⁸ Nagsiling si Jesus sa ila, “Abi dal-a ninyo diri sa akon.” ¹⁹ Ginsilingan niya ang mga tawo nga magpungko sa hilamon. Dayon ginkuha niya ang lima ka tinapay kag duha ka isda, kag nagtangla siya sa langit kag nagpasalamat sa Dios. Pagkatapos ginpamihak-pihak niya ang tinapay kag ginhatag sa iya mga sumulunod kag ginpanagtag nila ini sa mga tawo. ²⁰ Nakakaon sila tanan kag nagkalabusog. Pagkatapos kaon, gintipon nila ang mga nabilin, kag dose pa ka alat ang napuno. ²¹ Mga 5,000 ka lalaki ang nakakaon, wala labot ang mga babayi kag mga bata.

Naglakat si Jesus sa Ibabaw sang Tubig^(AY)

²² Pagkatapos sadto, ginsugo ni Jesus ang iya mga sumulunod nga magsakay sa sakayan kag mag-una didto sa tabok samtang ginapapauli niya ang mga tawo. ²³ Sang nakahalin na ang mga tawo nagtaklad siya nga isahanon lang sa bukid agod magpangamuyo. Nagab-ihan siya didto. ²⁴ Sa amo man nga tion ang sakayan nga ginasakyan sang iya mga sumulunod didto na sa tunga sang lawod kag ginabulubalinsay sang balod, tungod kay sugata sa hangin. ²⁵ Sang kaagahon na, nagkadto si Jesus didto sa ila nga nagalakat sa ibabaw sang tubig. ²⁶ Pagkakita sang iya mga sumulunod nga may nagalakat sa ibabaw sang tubig hinadlukan sila, kag nagsinggit, “Bagat!” ²⁷ Sa gilayon nagsiling si Jesus sa ila, “Indi kamo magkahadlok, ako ini! Magpakaisog kamo!” ²⁸ Nagsiling dayon si Pedro, “Ginoo, kon ikaw ina, pakadtua ako sa imo nga nagalakat man sa ibabaw sang tubig.” ²⁹ Nagsiling si Jesus sa iya, “Sige, dali!” Gani nagpanaog si Pedro sa sakayan kag naglakat sa ibabaw sang tubig pakadto kay Jesus. ³⁰ Pero sang matalupangdan ni Pedro nga mabaskog ang hangin, hinadlukan siya kag amat-amat siya nga naglugdang. Gani nagsinggit siya, “Ginoo, buligi ako!” ³¹ Sa gilayon gindawat siya ni Jesus kag gin-uyatan nga nagasiling, “Kadiutay sang imo pagtuo! Ngaa bala nagaduhaduha ka?” ³² Pagsakay nila nga duha sa sakayan nag-untat dayon ang mabaskog nga hangin. ³³ Ginsimba siya sang mga tawo sa sakayan nga nagasiling, “Matuod gid nga ikaw ang Anak sang Dios.”

Gin-ayo ni Jesus ang mga Masakiton sa Genesaret^(AZ)

³⁴ Pag-abot nila sa pihak, nagdungka sila sa Genesaret. ³⁵ Nakilala dayon si Jesus sang mga tawo didto kag ginpahibalo nila sa palibot nga mga lugar nga ara si Jesus. Gani ginpangdala sang mga tawo ang tanan nga masakiton sa iya. ³⁶ Ginpangabay nila si Jesus nga tugutan niya ang mga masakiton nga tandugon siya bisan sa gaway-gaway^[cq] na lang sang iya bayo. Kag ang tanan nga nakatandog nag-ayo.

Mga Tradisyon sang mga Katigulangan^(BA)

15 Pagkatapos sadto may mga Pariseo kag mga manunudlo sang Kasuguan halin sa Jerusalem nga nagpalapit kay Jesus kag nagpamangkot, ² “Ngaa bala ang imo mga sumulunod wala nagasunod sa tradisyon sang aton mga katigulangan? Wala nila ginahimo ang ritual sang pagpanghinaw sang kamot antes magkaon.” ³ Ginsabat sila ni Jesus, “Kamo man, ngaa ginalapas ninyo ang sugo sang Dios tungod sa inyo tradisyon nga ina? ⁴ Halimbawa, nagsiling ang Dios, ‘Tahura ang imo amay kag iloy,’^[cr] kag ‘Ang bisan sin-o nga magpakamalaot sa iya amay ukon iloy dapat patyon.’^{[cs] 5} Pero kamo iya nagatudlo nga kon ang tawo maghambal sa iya ginikanan nga ang bulig nga ihatag kuntani niya sa ila natigana na nga ihatag sa Dios, ⁶ indi na kinahanglan nga magbulig siya sa ila. Ginapakawalay pulos ninyo ang pulong sang Dios tungod sa inyo tradisyon. ⁷ Mga hipokrito! Matuod gid ang ginsiling sang Dios parte sa inyo paagi kay Propeta Isaias,

Ang Nagapahigko sa Tawo^(BB)

¹⁰ Gintawag ni Jesus ang mga tawo kag ginsilingan niya sila, “Pamati kamo kag intiendiha ninyo ang akon ihambal. ¹¹ Ang mga butang nga nagasulod sa baba sang tawo wala nagapahigko^[cu] sa iya, kundi ang mga nagaguwa sa iya baba.”

¹² Dayon nagpalapit sa iya ang iya mga sumulunod kag nagsiling, “Nahibaluan mo bala nga nagsakit ang buot sang mga Pariseo sa mga ginhambal mo nga ato?” ¹³ Nagsabat si Jesus, “Ang kada tanom nga wala gintanom sang akon Amay sa langit pagagabuton. ¹⁴ Pabay-i lang ninyo sila. Mga bulag sila nga manugtuytoy. Kag kon ang bulag magatuytoy sa bulag, sila nga duha mahulog sa buho.” ¹⁵ Dayon nagsiling si Pedro kay Jesus, “Sugiri kami sang kahulugan sadto nga paanggid.” ¹⁶ Nagsiling si Jesus sa ila, “Wala pa bala kamo makaintiendi? ¹⁷ Wala bala kamo kahibalo nga ang bisan ano nga nagasulod sa baba nagaderetso sa tiyan kag sa ulihi nagaguwa sa lawas? ¹⁸ Pero ang nagaguwa sa baba nagahalin sa tagipusuon, kag amo ang nagapahigko sa tawo. ¹⁹ Kay sa tagipusuon sang tawo nagahalin ang malain nga mga panghunahuna nga amo ang nagatulod sa iya sa pagpatay, pagpanginbabayi ukon pagpanginlalaki, pagpakigrelasyon nga imoral, pagpangawat, pagtestigo sang butig, kag paghambal sang malain kontra sa iya isigkatawo. ²⁰ Amo ini ang nagapahigko sa tawo. Pero ang magkaon nga wala nahimo ang ritual sang pagpanghinaw sang kamot indi makapahigko sa tawo.”

Ang Pagtuo sang Babayi nga Canaanhon^(BC)

²¹ Naghalin si Jesus sa sadto nga lugar kag nagkadto sa mga lugar nga malapit sa Tyre kag Sidon. ²² May isa ka babayi nga Canaanhon nga nagaestar didto. Nagpalapit siya kay Jesus nga nagapakitluoy. Siling niya, “Ginoo, kaliwat ni David,^[cv] kaluoyi ako! Ang akon anak nga babayi ginagamhan sang malaot nga espiritu kag nagaantos gid siya.” ²³ Pero wala nagsabat si Jesus. Ang iya mga sumulunod nagpalapit sa iya kag nagpangabay gid nga nagasiling, “Pahalina ang babayi nga ina, kay sige lang ang iya sunod sa aton kag kagahod sa iya.” ²⁴ Dayon nagsiling si Jesus, “Ginpadala ako diri sa pagbulig sa mga Israelinhon nga pareho sa mga karnero nga nagkaladula.” ²⁵ Pero nagpalapit pa gid ang babayi kay Jesus kag nagluhod sa iya nga nagasiling, “Ginoo, buligi ako!” ²⁶ Nagsiling si Jesus sa iya sa paanggid, “Indi maayo nga kuhaon ang pagkaon sang mga anak kag ihaboy sa mga ido.”^{[cw] 27} Kag nagsiling ang babayi, “Husto ina Ginoo, pero bisan pa ang mga ido nagakaon sang mga usik nga nagakalahulog sa lamisa sang ila agalon.” ²⁸ Dayon nagsiling si Jesus sa iya, “Kadako sang imo pagtuo! Gani mabaton mo ang imo ginapangayo sa akon.” Kag sa amo gid nga tion nag-ayo ang iya anak.

Madamo ang Ginpang-ayo ni Jesus

²⁹ Naghalin didto si Jesus kag naglakat sa higad sang Dagat^[cx] sang Galilea. Sang ulihi nagtaklad siya sa bukid kag nagpungko didto. ³⁰ Madamo nga mga tawo ang nagpalapit sa iya nga may dala nga mga piang, pingkaw, bulag, apa kag madamo pa nga mga masakiton. Ginpamutang sila sa tiilan ni Jesus kag ginpang-ayo niya sila tanan. ³¹ Natingala gid ang mga tawo kay nakita nila nga ang mga apa makahambal na, maayo na ang kamot sang mga pingkaw, ang mga piang makalakat na kag ang mga bulag makakita na. Kag gindayaw nila ang Dios sang Israel.

Ginpakaon ni Jesus ang 4,000 ka Tawo^(BD)

³² Gintawag ni Jesus ang iya mga sumulunod kag ginsilingan, “Naluoy gid ako sa sina nga mga tawo. Tatlo na ka adlaw nga nagaupod-upod sila sa akon kag wala na sila sing kalan-on. Indi ko gusto nga magpauli sila nga wala kakaon kay basi kon malipong sila sa dalan.” ³³ Nagsiling ang iya mga sumulunod sa iya, “Diin bala kita makakuha sang pagkaon diri sa kamingawan para sa sining madamo nga mga tawo?” ³⁴ Nagpamangkot si Jesus sa ila, “Pila ka bilog ang inyo tinapay dira?” Nagsabat sila, “Pito, kag pila ka magagmay nga isda.” ³⁵ Dayon ginpapungko ni Jesus ang mga tawo. ³⁶ Ginkuha niya ang pito ka tinapay kag ang mga isda kag nagpasalamat sa Dios. Pagkatapos ginpamihak-pihak niya ini kag ginhatag sa iya mga sumulunod. Kag sila amo ang nagpanagtag sa mga tawo. ³⁷ Nakakaon sila tanan kag nagkalabusog. Pagkatapos gintipon nila ang tinapay nga sobra, kag nakapuno sila sang pito ka alat. ³⁸ Mga 4,000 ka lalaki ang nagkalaon wala labot ang mga babayi kag mga bata.

³⁹ Pagkatapos sadto ginpapauli ni Jesus ang mga tawo. Dayon nagsakay siya sa sakayan kag nagtabok sa lugar sang Magadan.