Bible in 90 Days

1 Ako si Pablo, kag kaupod ko si Silas kag si Timoteo. Nagapangamusta kami sa iglesya^[a] dira sa Tesalonica, kamo nga ara sa Dios nga Amay kag kay Ginoong Jesu-Cristo.

Kabay pa nga mabaton ninyo ang bugay^[b] kag paghidaet.^[c]

² Permi kami nagapasalamat sa Dios tungod sa inyo tanan, kag permi man namon kamo ginasambit sa amon mga pagpangamuyo. ³ Nagapasalamat kami sa iya kay nadumduman namon ang inyo mga ginahimo nga maayo tungod sang inyo pagtuo sa iya. Nadumduman man namon ang inyo gugma kay maabtik kamo magbulig sa iban. Kag indi man namon malipatan ang inyo padayon nga pagpangalagad tungod sang inyo hugot nga pagsalig nga magabalik ang aton Ginoong Jesu-Cristo. Ini tanan ginahimo ninyo sa atubangan sang Dios nga aton Amay. ⁴ Mga utod nga ginahigugma sang Dios, nagapasalamat man kami kay nahibaluan namon nga ginpili niya kamo nga mangin iya. ⁵ Nahibaluan namon ina tungod nga ginbaton ninyo ang Maayong Balita nga amon ginatudlo. Kag ang inyo pagbaton indi lang tungod nga ginhambal namon, kundi ginpakita gid sang Espiritu Santo nga may gahom ang amon gintudlo, kag nakasiguro gid kami nga matuod ang amon gintudlo sa inyo. Nahibaluan ninyo nga maayo ang amon pagkabuhi sang kami kaupod pa ninyo, kag ato para sa inyo kaayuhan. ⁶ Ginsunod ninyo ang amon pagkabuhi kag ang pagkabuhi sang aton Ginoo, kay ginbaton ninyo ang pulong sang Dios bisan pa nga nag-antos kamo. Pero bisan nag-antos kamo, malipayon gihapon kamo kay naghatag sing kalipay sa inyo ang Espiritu Santo. ⁷ Gani nangin sulundan kamo sang tanan nga tumuluo sa Macedonia kag sa Acaya. ⁸ Kay halin dira sa inyo naglapnag ang mensahi sang Ginoo. Ang inyo pagtuo sa Dios nabatian indi lang sa Macedonia kag sa Acaya kundi sa bisan diin nga lugar. Gani indi na kinahanglan nga magsugid pa kami sa mga tawo parte sa inyo pagtuo. ⁹ Kay sila mismo ang nagasugid kon paano ang inyo pag-atipan sa amon sang nagbisita kami dira sa inyo, kag ginasugid nila nga ginsikway ninyo ang inyo mga dios-dios agod makaalagad kamo sa matuod kag buhi nga Dios. ¹⁰ Ginasugid man nila nga nagahulat kamo sa pagbalik sang iya Anak halin sa langit nga amo si Jesus nga iya ginbanhaw halin sa kamatayon. Siya ang nagaluwas sa aton sa palaabuton nga kaakig sang Dios.

2 Mga utod kay Cristo, kamo mismo nakahibalo nga ang amon pagkadto dira sa inyo indi nangin wala sing pulos. ² Nahibaluan ninyo ang natabo sa amon sang didto kami sa Filipos sa wala pa kami mag-abot dira sa inyo sa Tesalonica, nga ginsakit nila kami kag ginpakahuy-an. Pero ginhatagan pa gid kami sang aton Dios sang kaisog sa pagsugid sa inyo sang Maayong Balita nga halin sa iya, bisan madamo nga mga pagpamatok ang amon naagihan dira. ³ Sa amon paglaygay sa inyo wala kami sing katuyuan nga tudluan kamo sang sala, ukon maghimo kami sing malain ukon magpangdaya; ⁴ kundi ang matuod, nakita sang Dios nga masaligan kami nga magtudlo sang Maayong Balita. Kag amo gid ini ang amon ginahimo, indi agod malipay ang mga tawo sa amon kundi agod malipay ang Dios nga nakahibalo sang amon mga hunahuna. ⁵ Nahibaluan man ninyo nga wala kami naggamit sang mga mabinulakbulakon nga mga pulong agod makombinsi kamo, kag wala kami nagtudlo agod panguwartahan kamo. Ang Dios mismo amo ang amon saksi. ⁶ Wala man kami nagpangita nga dayawon kami sang mga tawo, bisan kamo ukon sang iban. ⁷ Bilang mga apostoles ni Cristo, may kinamatarong kami nga magpaabot sang inyo mga bulig kag pagdayaw. Pero sa baylo, nangin malulo kami sa inyo pareho sang isa ka iloy nga nagaatipan sang iya mga anak. ⁸ Kag tungod sang amon pagpalangga sa inyo, indi lang ang Maayong Balita sang Dios ang amon ginhatag sa inyo, kundi bisan pa ang amon kabuhi; kay dako gid ang amon pagpalangga sa inyo. ⁹ Nadumduman man ninyo mga utod nga tudo-tudo gid ang amon pagpangabudlay sang upod pa kami ninyo. Kay sang nagatudlo kami sa inyo sang Maayong Balita sang Dios, adlaw-gab-i kami nagtrabaho agod indi kamo mabug-atan sa pagsagod sa amon. ¹⁰ Kamo mga saksi namon subong man ang Dios nga ang amon pagginawi dira sa inyo nga mga tumuluo matinlo, matarong, kag wala sing kasawayan. ¹¹ Nahibaluan man ninyo nga gintratar namon ang kada isa sa inyo nga pareho gid sang pagtratar sang isa ka amay sa iya mga anak. ¹² Ginlaygayan namon kamo kag ginpabakod, kag ginhangkat nga magkabuhi sing husto sa panulok sang Dios nga nagpili sa inyo nga mangin bahin sang iya paghari kag kadungganan.

¹³ Permi kami nagapasalamat sa Dios tungod kay sang pagbaton ninyo sang pulong sang Dios nga amon ginwali sa inyo, ginbaton ninyo ini indi bilang pulong sang tawo kundi pulong sang Dios nga nagapanghikot sa inyo nga nagatuo. ¹⁴ Mga utod, ang natabo sa inyo pareho man sang natabo sa mga iglesya sang Dios nga ara kay Cristo Jesus didto sa Judea. Kon paano nga nagaantos kamo tungod sa paghingabot sang inyo mga kasimanwa, amo man ini ang natabo sa ila, tungod nga nagaantos man sila sa mga paghingabot sang ila mga kasimanwa nga mga Judio. ¹⁵ Ang mga Judio amo ang nagpatay sa mga propeta sang una kag sila man ang nagpatay kay Ginoong Jesus. Amo man ini nga mga tawo ang nagahingabot sa amon. Wala gid nalipay ang Dios sa ila ginahimo. Ginakontra nila ang tanan nga tawo, ¹⁶ tungod nga ginatinguhaan gid nila nga punggan ang amon pagtudlo sa mga indi Judio parte sa pulong sang Dios nga makaluwas sa ila. Gani hasta subong nagasulubra ang ila mga sala. Ipaagom na gid sang Dios sa ila ang iya kaakig.

Ang Handom ni Pablo sa Pagkadto sa Tesalonica

¹⁷ Karon mga utod, kon parte sa amon, ginahidlaw na kami sa inyo, bisan bag-o pa lang kami naghalin dira. Wala gid kami nalipat sa inyo, gani dako gid ang amon handom kag pagtinguha sa pagpakigkita liwat sa inyo. ¹⁸ Gusto namon nga magbalik dira sa inyo. Ilabi na gid ako, si Pablo, indi lang makaisa nga nagtinguha sa pagbalik dira sa inyo. Pero wala kami makadayon kay ginsablagan kami ni Satanas. ¹⁹ Gusto namon magbalik dira sa inyo tungod nga kamo ang amon kalipay kag may pagsalig kami sa inyo.^[d] Kag kon mag-abot na ang aton Ginoong Jesus, sarang kami makapabugal tungod sa inyo. ²⁰ Kay kamo ang amon bugal kag kalipay.

3 Sang indi na namon maagwanta ang amon kahidlaw sa inyo ginpakamaayo namon nga magpabilin sa Atens ² kag pakadtuon dira si Timoteo sa inyo. Utod naton siya kag kaupod namon nga nagaalagad sa Dios sa pagpanudlo sang Maayong Balita parte kay Cristo. Ginpakadto namon siya sa inyo agod mapabakod kag mapalig-on ang inyo pagtuo, ³ agod nga wala sing may matublag sa inyo sa mga paghingabot nga inyo ginaagihan dira. Kay nahibaluan man ninyo nga ini dapat gid nga maagihan naton. ⁴ Sang kaupod pa kami ninyo dira, nagpaandam kami nga daan nga hingabuton gid kita. Kag karon nahibaluan na ninyo nga amo gid ang natabo. ⁵ Amo ina nga ginpakadto ko dira si Timoteo agod mahibaluan ko kon paano na ang inyo pagtuo, tungod nga indi gid ako mapahamtang; kay basi ginadaog na kamo ni Satanas kag ang amon pagtudlo sa inyo mangin wala sing pulos.

⁶ Karon nakabalik na diri si Timoteo halin dira sa inyo. Maayo nga balita ang iya gindala sa amon. Nagsugid siya nga ang inyo pagtuo sa Dios malig-on sa gihapon kag nagahigugmaanay kamo sa isa kag isa. Ginsugiran man niya kami nga malipayon kamo permi sa inyo pagdumdom sa amon, kag nahidlaw kamo sa amon pareho sang amon kahidlaw sa inyo. ⁷ Gani mga utod, bisan madamo ang amon ginaantos, nagakalipay kami tungod sang inyo pagtuo. ⁸ Nagbaskog kag nagpagsik kami, kay nahibaluan namon nga ang inyo pagtuo sa Ginoo malig-on gihapon. ⁹ Daw ano ang amon pagpasalamat sa Dios sa kalipay nga iya ginhatag sa amon tungod sang inyo pagtuo. ¹⁰ Adlaw-gab-i nagapangamuyo gid kami nga magkitaay kita liwat agod makatudlo pa kami sa inyo kag madugangan pa gid ang kulang sa inyo pagtuo.

¹¹ Kabay pa nga ang Dios nga aton Amay kag ang aton Ginoong Jesus maghatag sa amon sing kahigayunan nga makakadto kami dira sa inyo. ¹² Kabay pa nga buligan kamo sang Ginoo nga magdugang pa gid ang inyo paghigugma sa isa kag isa kag sa tanan nga tawo, pareho sang amon paghigugma sa inyo. ¹³ Sa sini nga paagi mapalig-on niya ang inyo mga tagipusuon, kag mangin matarong kamo kag wala sing kasawayan sa atubangan sang aton Dios nga Amay sa adlaw nga ang aton Ginoong Jesus magbalik diri kaupod sang tanan niya nga mga pinili.^[e]

Ang Kabuhi nga Luyag sang Dios

4 Mga utod, gintudluan namon kamo kon paano magkabuhi suno sa luyag sang Dios, kag amo gani ang inyo ginahimo. Pero ginapangabay namon kamo, suno sa awtoridad nga ginhatag sa amon ni Ginoong Jesus, nga dugangan pa gid ninyo ang inyo ginahimo. ² Kay nahibaluan na man ninyo ang amon mga ginsugo sa inyo nga naghalin kay Ginoong Jesus. ³ Luyag sang Dios nga ang inyo kabuhi matinlo, gani likawi ninyo ang imoral nga pagpakigrelasyon. ⁴ Kamo nga mga lalaki, kon magpangasawa kamo, magpangasawa sa diosnon nga paagi nga wala sing may mahambal nga malain ang mga tawo.^{[f] 5} Indi kamo magsunod sa inyo unudnon nga mga balatyagon pareho sa ginahimo sang mga tawo nga wala nagatuo sa Dios, ⁶ agod indi kamo makapamintaha ukon makadaya sa inyo kapareho, pareho sang pagpanginbabayi sa iya asawa. Ginsiling na namon ini sa inyo sang una kag ginpaandaman gid namon kamo nga ang nagahimo sini nga mga butang silutan sang Ginoo. ⁷ Kay gintawag kita sang Dios nga magtuo sa iya agod mangin matinlo ang aton kabuhi, kag indi sa paghimo sang malain. ⁸ Kon may ara sa inyo nga indi magsunod sa sini nga mga pagpanudlo, indi ang akon pagpanudlo ang iya ginasikway kundi ang iya sang Dios nga amo ang nagahatag sa inyo sang Espiritu Santo.

⁹ Karon, kon parte sa paghigugmaanay bilang mag-ulutod kay Cristo, indi na kinahanglan nga sulatan pa kamo, kay ang Dios mismo ang nagtudlo sa inyo nga maghigugmaanay kamo. ¹⁰ Kag amo gid gani ini ang inyo ginahimo sa tanan nga utod dira sa bug-os nga Macedonia. Pero ginapangabay namon nga dugangan pa gid ninyo ang inyo paghigugma. ¹¹ Tinguhai ninyo nga magkabuhi sang malinong. Indi ninyo paghilabtan ang kabuhi sang iban, kag pareho sang amon ginsiling sa inyo anay, ang kada isa sa inyo dapat magtrabaho para may kaugalingon siya nga palangabuhian. ¹² Kon amo ini ang inyo ginahimo, indi na kinahanglan nga magsalig pa kamo sa iban para sa inyo pagpangabuhi, kag pagatahuron kamo sang mga indi tumuluo.

Parte sa Pagbalik sang Ginoo

¹³ Mga utod, gusto namon nga mahibaluan ninyo ang matuod parte sa mga nagkalamatay, agod indi kamo magkasubo pareho sang iban nga wala sing paglaom. ¹⁴ Nagapati kita nga si Jesus napatay kag nabanhaw. Gani nagapati man kita nga banhawon sang Dios ang mga nagkalamatay nga nagtuo kay Jesus kag paupdon niya sila kay Jesus. ¹⁵ Ginasugid namon sa inyo ang suno sa gintudlo mismo sang Ginoo: nga kita nga mga buhi pa sa pagbalik sang Ginoo indi mag-una sa mga nagkalamatay. ¹⁶ Sa sina nga tion ang Ginoo mismo magapanaog halin sa langit nga may pagmando. Mabatian ta ang pagtawag sang pangulo nga anghel kag ang tunog sang trumpeta sang Dios. Kag ang tanan nga nagkalamatay nga nagtuo kay Cristo banhawon anay; ¹⁷ pagkatapos, kita nga mga buhi pa sa sina nga tion sabniton upod sa ila sa mga panganod sa pagsugata sa Ginoo sa ibabaw. Kag mangin kaupod kita sa Ginoo hasta san-o. ¹⁸ Gani palig-una kag lipaya ninyo ang isa kag isa paagi sa sini nga mga pagpanudlo.

Magpreparar Kamo sa Pagbalik sang Ginoo

5 Mga utod, indi na kinahanglan nga sulatan ko pa kamo parte sa kon san-o matabo ang mga tagna nga ini. ² Kay nahibaluan na ninyo nga ang pag-abot sang Ginoo mangin pareho sa pag-abot sang makawat sa kagab-ihon tungod nga wala sing may makahibalo kon san-o. ³ Matabo ini samtang ang mga tawo nga wala nagatuo nagasiling, “Malinong ang tanan kag wala sing katalagman.” Pareho sa pagpasakit sang babayi nga manugbata, hinali lang nga magaabot sa ila ang kalaglagan, kag wala gid sing may makapalagyo sa ila. ⁴ Pero kamo mga utod, wala nadulman ang inyo mga hunahuna sa mga butang nga ini. Gani kon mag-abot ang Ginoo indi kamo makibot pareho sang pag-abot sang makawat. ⁵ Kay kita tanan nasanagan na parte sa kamatuoran. Wala na kita sa kadudulman. ⁶ Gani indi kita dapat magpareho sa iban nga nagakatulog,^[g] kundi magbantay kita kag magpugong sang aton kaugalingon. ⁷ Kay ang mga tawo nga nadulman pareho sang tawo nga tulog nga wala nagabantay ukon pareho sang tawo nga hubog nga wala nagapugong sang iya kaugalingon.^{[h] 8} Pero tungod nga nasanagan na kita, dapat magpugong kita sang aton kaugalingon. Gamiton naton bilang panagang sa dughan ang aton pagtuo sa Dios kag ang aton paghigugma sa iban. Kag gamiton naton bilang helmet ang aton paglaom nga luwason kita sang Dios. ⁹ Kay wala kita pagpilia sang Dios para silutan kundi agod maluwas sa silot paagi sa aton Ginoong Jesu-Cristo. ¹⁰ Napatay siya para sa aton, agod bisan kita patay na ukon buhi pa sa iya pag-abot, magakabuhi kita upod sa iya. ¹¹ Gani magpadayon kamo sa paglinipayay kag pagpalig-unanay sa isa kag isa, pareho sang inyo ginahimo subong.

Katapusan nga mga Laygay kag mga Pagpangamusta

¹² Karon, mga utod, nagapakitluoy kami sa inyo nga tahuron ninyo ang mga nagapangabudlay sa inyo. Ginpili sila sang Ginoo nga magtuytoy kag magtudlo sa inyo. ¹³ Gani tahuron gid ninyo sila kag higugmaon tungod sa ila obra. Magkabuhi kamo nga may maayo nga relasyon sa isa kag isa.

¹⁴ Nagapangabay man kami sa inyo nga paandaman ninyo ang mga matamad. Palig-una ninyo ang mga mahinadlukon kag buligan ang mga maluya sa ila pagtuo. Kag magmapinasensyahon kamo sa tanan. ¹⁵ Siguruhon gid ninyo nga indi kamo magbalos sing malain sa naghimo sa inyo sing malain, kundi tinguhai permi ang paghimo sang maayo sa isa kag isa kag sa tanan nga tawo. ^16-18 Tungod nga kamo ara kay Cristo Jesus, gusto sang Dios nga magkalipay kamo permi, magpangamuyo sa tanan nga tion, kag magpasalamat bisan ano ang inyo kahimtangan.

¹⁹ Indi ninyo pagpunggi ang ginapahimo sang Espiritu Santo; ²⁰ kag indi ninyo pagtamaya ang iya ginapahambal. ²¹ Pero dapat usisaon ninyo ang tanan kon matuod nga halin sa Dios ukon indi. Tipigi ninyo ang maayo, ²² kag likawi ang tanan nga malain.

²³ Kabay pa nga ang Dios nga naghatag sa aton sang kalinong magtinlo gid sang inyo kabuhi agod nga wala sing may makita nga sala sa inyo, kag kabay pa nga tipigan niya kamo nga wala sing dagta sa inyo bug-os nga pagkatawo—sa inyo espiritu, kalag, kag lawas—agod sa pag-abot sang aton Ginoong Jesu-Cristo wala sing kasawayan sa inyo. ²⁴ Ang Dios nga nagtawag sa aton nga magtuo sa iya masaligan, gani nahibaluan namon nga himuon gid niya ang amon ginasiling nga ini.

²⁵ Mga utod, pangamuyui man ninyo kami.

²⁶ Bilang mag-ulutod kay Cristo, kamustaha ninyo ang tanan nga utod dira.^[i]

²⁷ Nagasugo ako sa inyo, suno sa awtoridad nga ginhatag sa akon sang Ginoo, nga basahon gid ninyo ini nga sulat sa tanan nga utod dira.

²⁸ Kabay pa nga pakamaayuhon kamo sang aton Ginoong Jesu-Cristo.

1 Ako si Pablo, kag kaupod ko si Silas kag si Timoteo. Nagapangamusta kami sa iglesya^[j] dira sa Tesalonica, kamo nga ara sa aton Dios nga Amay kag kay Ginoong Jesu-Cristo.

² Kabay pa nga mabaton ninyo ang bugay^[k] kag paghidaet^[l] halin sa Dios nga aton Amay kag kay Ginoong Jesu-Cristo.

Magabalik si Cristo kag Magahukom

³ Mga utod kay Cristo, nagapasalamat kami permi sa Dios tungod sa inyo. Kag dapat gid man nga magpasalamat kami permi sa iya, kay nagadugang pa gid ang inyo pagtuo kay Cristo kag ang inyo paghigugma sa isa kag isa. ⁴ Gani ginapabugal namon kamo sa mga iglesya sang Dios sa iban nga mga lugar. Ginasugid namon sa ila nga bisan ano nga paghingabot kag kabudlayan ang inyo ginaagihan ginabatas ninyo ini kag nagapadayon kamo sa inyo pagtuo.

⁵ Ini nagapamatuod lang nga matarong ang paghukom sang Dios, tungod nga ang mga pag-antos nga inyo ginaagihan para mapaluntad ang paghari sang Dios gamiton niya nga pamatuod nga kamo bagay gid nga masakop sa iya nga paghari. ⁶ Kay kon ano ang matarong amo gid ang himuon sang Dios. Paantuson niya ang mga nagapaantos sa inyo. ⁷ Kag kamo nga nagaantos papahuwayon niya kaupod sa amon. Matabo ini sa pagbalik ni Ginoong Jesus halin sa langit kaupod sang iya gamhanan nga mga anghel. ⁸ Sa iya palibot may nagadabadaba nga kalayo, kag silutan niya ang mga tawo nga wala nagakilala sa Dios kag wala nagatuman sa Maayong Balita parte sa aton Ginoong Jesus. ⁹ Pagasilutan sila sang wala sing katapusan nga kalaglagan, nga nahamulag sa Ginoo kag indi gid nila makita ang iya makatilingala nga gahom. ¹⁰ Ini matabo sa adlaw nga ang Ginoo magaabot kag dayawon siya sang iya mga katawhan nga wala sing iban kundi ang tanan nga nagtuo sa iya. Kamo mangin kaupod man nila, kay nagtuo kamo sa pulong sang Dios nga amon ginwali sa inyo.

¹¹ Amo ini ang kabangdanan nga nagapangamuyo kami permi para sa inyo. Ginapangamuyo namon sa Dios nga buligan niya kamo nga magkabuhi nga bagay bilang iya mga tinawag. Kag ginapangamuyo man namon nga paagi sa iya gahom mahimo ninyo ang tanan nga maayo nga gusto ninyo himuon tungod sa inyo pagtuo. ¹² Sa sini nga paagi mahatagan ninyo sang kadayawan ang aton Ginoong Jesus, kag kamo dayawon man niya. Ini matabo tungod sa bugay sang aton Dios kag ni Ginoong Jesu-Cristo.

Mga Butang nga Matabo sa wala pa Mag-abot ang Ginoo

2 Karon mga utod, kon parte sa pagbalik sang aton Ginoong Jesu-Cristo kag sa aton pagtilipon sa iya, nagapakitluoy kami sa inyo ² nga indi kamo magpalibog ukon magkabalaka tungod sa mga tawo nga nagasiling nga ang Ginoo nag-abot na. Bisan magsiling sila nga amo ato ang ginahambal sang Espiritu Santo sa ila, ukon bisan magsiling sila nga nabatian nila, ukon nabasahan nila ang amon sulat, indi gid kamo magpati. ³ Indi gid kamo magpatalang sa ila bisan ano pa ang ila ihambal. Tungod nga sa wala pa mag-abot ang Ginoo, magakontra ang mga tawo sa Dios kag magaabot ang malaot nga tawo nga nadestino na nga laglagon. ⁴ Kontrahon niya ang tanan nga ginakabig sang mga tawo nga dios ukon ang tanan nga ginasimba sang mga tawo. Kag kabigon niya ang iya kaugalingon nga mas labaw pa sang sa tanan nga ini. Magapungko siya sa sulod sang templo sang Dios kag magasiling nga siya ang Dios.

⁵ Indi bala nga ginsugiran ko kamo sang sini nga mga butang sang una sang nag-ulupod pa kita dira? ⁶ Kag nahibaluan ninyo kon ano ang nagapugong subong sa pag-abot sang tawo nga ina, gani wala pa siya mag-abot. Pero maabot gid siya kon tion na niya. ⁷ Matuod nga subong may mga nagakontra na sa Dios, pero kon ano gid ang himuon sang sadtong malaot nga tawo wala pa mahibalui subong. Kag kon ano man ang iya himuon indi pa matabo hasta wala pa makuha ang nagapugong sa iya pag-abot. ⁸ Pero kon makuha na, magapakita na siya. Pero sa pag-abot ni Ginoong Jesus patyon niya ining malaot nga tawo. Paagi lang sa iya huyop malaglag siya dayon. ⁹ Kon magpakita na ining malaot nga tawo, gamiton niya ang gahom ni Satanas. Magahimo siya sang tanan nga klase sang mga milagro kag makatilingala nga mga butang nga daw halin sa Dios pero indi. ¹⁰ Kag gamiton niya ang tanan nga klase sang pagpangdaya sa mga tawo nga magakalawala. Amo ini ang ila madangatan tungod kay indi sila maghigugma sa kamatuoran nga amo ang makaluwas sa ila. ¹¹ Gani ginpabay-an na lang sila sang Dios nga patalangon kag magpati sang butig, ¹² agod masilutan ang tanan nga nagasikway sang kamatuoran kag nagakalipay sa pagpakasala.

Ginpili Kamo agod Maluwas sa Silot

¹³ Mga utod, nagapasalamat kami permi sa Dios tungod sa inyo nga mga pinalangga sang Ginoo. Kag dapat kami magpasalamat sa iya tungod kay ginpili na kamo nga daan sang Dios nga maluwas^[m] paagi sa gahom sang Espiritu Santo nga nagatinlo sa inyo kabuhi, kag paagi sa inyo pagtuo sa kamatuoran. ¹⁴ Gintawag kamo sang Dios paagi sa Maayong Balita nga amon ginwali sa inyo. Kag gintawag niya kamo agod makaambit kamo sa kadungganan sang aton Ginoong Jesu-Cristo. ¹⁵ Gani mga utod, magpakalig-on kamo kag hupti ninyo sing maayo ang mga tradisyon nga gintudlo namon sa inyo sa pulong ukon sa sulat.

^16-17 Kabay pa nga ang aton Ginoong Jesu-Cristo mismo kag ang aton Dios nga Amay amo ang maglipay kag magpabaskog sa inyo agod maayo permi ang inyo ginahimo kag ginahambal. Ginapalangga kita sang Dios, kag tungod sa iya bugay sa aton ginapabaskog niya kita kag ginalipay sa wala sing katapusan, kag ginahatagan niya kita sing paglaom nga may kasiguruhan.

Magpangamuyo Kamo para sa Amon

3 Karon, mga utod, magpangamuyo kamo para sa amon nga ang pulong sang Ginoo magalapnag sa iban pa nga mga lugar kag batunon sang mga tawo nga may pagpasalamat sa Dios pareho sang inyo nga ginhimo. ² Ipangamuyo man ninyo nga ilikaw kami sang Dios sa mga malain nga mga tawo; tungod nga indi tanan nagapati sa amon ginawali.

³ Pero masaligan ang Ginoo. Siya ang magapalig-on kag magaapin sa inyo agod indi kamo maano ni Satanas. ⁴ Tungod sa Ginoo, nagasalig kami nga ginahimo ninyo kag padayon nga himuon ang amon mga ginasugo sa inyo.

⁵ Kabay pa nga tuytuyan kamo sang Ginoo nga makita sa inyo ang paghigugma sang Dios kag ang pagbatas ni Cristo.

Parte sa mga Matamad

⁶ Mga utod, sa ngalan^[n] ni Ginoong Jesu-Cristo, nagasugo kami sa inyo nga likawan ninyo ang aton mga utod nga matamad kag wala nagasunod sa mga tradisyon nga nabaton ninyo^[o] sa amon. ⁷ Nahibaluan ninyo nga dapat ninyo sundon ang amon ginhimo. Wala kami nagtinamad sang ara pa kami dira sa inyo. ⁸ Wala kami nagbaton sang pagkaon halin sa inyo nga wala namon pagbayari. Adlaw-gab-i nagpanikasog kami sa pag-obra agod wala sing may mabug-atan sa inyo sa pagsagod sa amon. ⁹ Ginhimo namon ini, indi tungod nga wala kami sing rason nga magpangayo sang bulig sa inyo para sa amon mga kinahanglanon, kundi gusto namon nga mangin halimbawa agod sundon ninyo. ¹⁰ Sang kami kaupod pa ninyo dira, nagsiling kami sa inyo nga ang bisan sin-o nga indi mag-obra, indi pagpakaunon.

¹¹ Ini ginasiling namon tungod nga nakabalita kami nga may ara sa inyo nga mga matamad nga wala sing iban nga ginahimo kundi ang pagpanghilabot sa ginahimo sang iban. ¹² Gani suno sa awtoridad nga ginhatag sa amon ni Ginoong Jesu-Cristo, ginasugo namon inang mga matamad nga magpangita sang ila kaugalingon nga palangabuhian, kag indi magpanghilabot sa kabuhi sang iban.

¹³ Kag kamo inyo, mga utod, indi kamo magkataka sa paghimo sang maayo. ¹⁴ Kon may ara nga indi magtuman sa amon ginasiling sa sini nga sulat, tandai ninyo kon sin-o kag indi kamo mag-upod sa iya, agod mahibaluan niya nga indi husto ang iya ginahimo. ¹⁵ Pero indi ninyo siya pagkabiga nga kaaway, kundi padumdumon ninyo siya bilang utod kay Cristo.

Bendisyon kag Katapusan nga Pagpangamusta

¹⁶ Kabay pa nga ang Ginoo nga ginahalinan sang kalinong amo gid ang maghatag sang kalinong sa inyo sa tanan nga oras bisan ano ang inyo kahimtangan. Kag kabay pa nga ubayan niya kamo tanan.

¹⁷ Karon, ako mismo si Pablo ang nagasulat sini nga pagpangamusta:^[p] Kamusta sa inyo tanan. Amo ini ang akon panulat sa tanan ko nga mga sulat.

¹⁸ Kabay pa nga pakamaayuhon kamo sang aton Ginoong Jesu-Cristo.

1 Ako si Pablo nga apostol ni Cristo Jesus suno sa sugo sang Dios nga aton Manluluwas kag ni Cristo Jesus nga amo ang paglaom naton.^{[q] 2} Nagapangamusta ako sa imo, Timoteo, bilang akon matuod nga anak sa pagtuo.

Kabay pa nga mabaton mo ang bugay,^[r] kaluoy, kag paghidaet^[s] halin sa Dios nga Amay kag kay Cristo Jesus nga aton Ginoo.

Pauntaton ang mga Nagatudlo sang Sala nga mga Pagpanudlo

³ Gusto ko nga kon mahimo dira ka lang anay sa Efeso. Indi bala amo ini ang akon pangabay sa imo sadto anay sang nagapakadto ako sa Macedonia? Kay may mga tawo dira nga sala ang ila ginatudlo kag kinahanglan nga pauntaton sila. ⁴ Silingon mo sila nga indi sila mag-usik sang ila tion sa mga sugid-sugid sang mga tigulang kag sa pag-usoy kon sin-o ang ila mga katigulangan. Amo ini ang kabangdanan kon ngaa nagabinais-bais ang mga tawo. Kag ang ini nga mga butang indi makabulig agod mahibaluan nila ang kabubut-on sang Dios. Ini mahibaluan lang naton paagi sa pagtuo. ⁵ Ang katuyuan sining akon sugo sa ila wala sing iban kundi amo nga maghigugmaanay sila. Kag makahigugmaanay lang sila kon matinlo ang ila tagipusuon kag konsensya kag sinsero ang ila pagtuo. ⁶ Ang iban dira nagtalikod na sa sini nga mga ginpanghambal ko kag nagsagad diskusyon sang mga butang nga wala sing pulos. ⁷ Gusto nila nga mangin manunudlo sang Kasuguan sang Dios, pero wala gani sila kahibalo kon ano ang ila ginahambal ukon ginapilit nga patihan.

⁸ Nahibaluan ta nga ang Kasuguan maayo kon husto ang paggamit sini. ⁹ Dapat man naton dumdumon nga ang Kasuguan wala ginhimo para sa mga matarong, kundi ginhimo ini para sa mga malinapason, sa mga matig-a sang ulo, sa mga wala nagakilala sa Dios, sa mga makasasala, sa mga indi diosnon ukon relihiyuso, sa mga manugpatay sang ila amay ukon iloy, sa mga manugpatay sang ila isigkatawo, ¹⁰ sa mga nagahimo sang imoral nga pagpakigrelasyon, sa mga nagauluasawa sa ila kapareho nga lalaki, sa mga nagapangkidnap, sa mga butigon, sa mga nagatestigo sang indi matuod, kag sa bisan sin-o nga nagakontra sa husto nga pagpanudlo ¹¹ suno sa Maayong Balita, ang Maayong Balita parte sa makagagahom kag bulahan nga Dios nga gintugyan sa akon nga itudlo sa mga tawo.

Salamat sa Dios sa Iya Kaluoy

¹² Nagapasalamat ako kay Cristo Jesus nga aton Ginoo nga naghatag sa akon sang kabaskog sa pagpangabudlay para sa iya, kay ginkabig niya ako nga masaligan. Gani ginpili niya ako nga mag-alagad sa iya, ¹³ bisan matuod nga sang una ginpasipalahan ko siya. Luwas pa sina ginhingabot ko kag ginpakahuy-an ang mga nagatuo sa iya. Pero ginkaluoyan ako sang Dios, kay sadto anay wala pa ako nagatuo, gani wala ako nakahibalo kon ano ang akon ginahimo. ¹⁴ Dako gid ang bugay sang aton Ginoo sa akon kay^[t] ginhatagan niya ako sang pagtuo kag paghigugma, nga nangin aton tungod nga ara na kita kay Cristo Jesus. ¹⁵ Ining akon ihambal matuod kag dapat gid nga batunon kag tuohan sang tanan: nag-abot si Cristo Jesus diri sa kalibutan agod luwason ang mga makasasala. Kag nahibaluan ko nga ako gid ang pinakamakasasala sa tanan. ¹⁶ Pero ginkaluoyan ako agod mapakita ni Cristo Jesus ang iya pagkamabinatason sa tanan, bisan sa pinakamakasasala. Ang ginhimo ni Cristo sa akon nagaserbi nga halimbawa sa iban nga magatuo sa iya kag magabaton sang kabuhi nga wala sing katapusan. ¹⁷ Kabay pa nga padunggan kag dayawon permi ang Hari nga wala sing katapusan kag wala sing kamatayon. Indi siya makita sang tawo kag siya lang ang Dios.

¹⁸ Timoteo, ginakabig ko ikaw nga akon anak, gani amo ini ang akon bilin sa imo: Dumduma ang mga ginhambal sang mga propeta sadto anay parte sa imo, agod paagi sini makabato ka sing maayo sa mga nagakontra sa kamatuoran. ¹⁹ Tipigi ang imo pagtuo kag dapat matinlo permi ang imo konsensya. Ang iban wala nagpamati sa ila konsensya, gani nadula ang ila pagtuo ²⁰ pareho kay Hymeneus kag kay Alexander. Ini nga mga tawo gintugyan ko na kay Satanas agod mahibaluan nila nga indi maayo ang magpasipala sa Dios.

Parte sa Pagsimba

2 Karon, una sa tanan, nagapangabay ako sa inyo nga ipangamuyo ninyo ang tanan nga tawo. Dal-a ninyo sa Dios ang inyo mga pangabay para sa ila nga may pagpasalamat. ² Ipangamuyo ninyo ang mga hari kag ang tanan nga may mataas nga katungdanan sa gobyerno agod nga mangin matawhay ang aton pagpangabuhi kag hilway kita sa pagsunod sa Dios sa husto nga pagginawi. ³ Maayo ini nga himuon kag malipay ang Dios nga aton Manluluwas. ⁴ Kay gusto niya nga ang tanan nga tawo maluwas kag makahibalo sang kamatuoran. ⁵ Kay may isa lang ka Dios kag may isa lang ka manugpatunga sa Dios kag sa mga tawo. Ini wala sing iban kundi ang tawo nga si Cristo Jesus. ⁶ Ginhatag niya ang iya kabuhi sa pagtubos sang tanan nga tawo. Amo ini ang nagapamatuod nga gusto sang Dios nga luwason ang tanan nga tawo, kag ginpakita niya ini sa tion nga iya ginpili. ⁷ Gani ginpadala niya ako bilang apostol kag manunudlo sa mga indi Judio agod iwali ang parte sa pagtuo kag kamatuoran. Nagasugid ako sang matuod sa inyo. Wala ako nagabutig.

⁸ Gusto ko nga sa tanan nga pagtililipon sang mga tumuluo ang mga lalaki magpangamuyo nga may matinlo nga tagipusuon sa ila nga pagbayaw sang ila mga kamot, kag wala gid sing kaakig ukon pagbinais-bais.

⁹ Kon parte sa mga babayi, gusto ko nga magbayo sila sing husto kag indi malaw-ay tan-awon. Dapat kon nagapatahom sila, indi sa pagpangkopyor nga nagasulubra na, ukon sa paggamit sang mga alahas nga bulawan ukon perlas, ukon sa pagsuksok sang malahalon nga mga bayo, ¹⁰ kundi paagi sa maayo nga mga buhat nga bagay makita sa mga babayi nga nagasiling nga sila nagatuo sa Dios. ¹¹ Kag kon may nagatudlo, ang mga babayi dapat magpamati lang nga may pagpaubos. ¹² Wala ko ginatugutan ang mga babayi nga magtudlo ukon magdumala sa mga lalaki. Kinahanglan maghipos lang sila. ¹³ Kay una nga gintuga si Adan kag dason lang si Eva. ¹⁴ Kag indi si Adan ang gindayaan ni Satanas, kundi ang babayi ang gindayaan kag naglapas sang sugo sang Dios. ¹⁵ Pero ang mga babayi maluwas paagi sa ila pagpamata, kon sila magpadayon sa pagtuo, sa paghigugma, sa pagkadiosnon, kag sa husto nga pagginawi.

Ang mga Manugdumala sang mga Tumuluo

3 Matuod ang ginasiling nga kon may ara nga luyag nga mangin manugdumala sang mga tumuluo, maayo nga katungdanan ang iya ginahandom. ² Kinahanglan ang manugdumala sang mga tumuluo lalaki nga wala sing kasawayan,^[u] isa lang ang iya asawa, kahibalo magpugong sang iya kaugalingon, kahibalo magtimbang-timbang kon diin ang husto ukon indi, talahuron, maabiabihon sa mga dumuluong, kag maayo magtudlo. ³ Dapat indi siya palahubog kag indi mapintas, kundi malulo kag indi palaaway. Kinahanglan indi siya dalok sa kuwarta. ⁴ Kon parte sa iya panimalay, dapat maayo siya magdumala, kag ginatahod siya kag ginatuman sang iya mga anak. ⁵ Kay paano ang iya pagdumala sa iglesya sang Dios kon indi gani siya kahibalo magdumala sang iya kaugalingon nga panimalay? ⁶ Dapat indi siya bag-o lang nga tumuluo, kay basi kon magpabugal siya kag pagasilutan pareho kay Satanas. ⁷ Kinahanglan man nga ginatahod siya bisan sang mga tawo nga wala nagatuo sa Dios, agod indi siya mahuy-an kag mahulog sa siod ni Satanas.

Ang mga Manugbulig sa Iglesya

⁸ Kon parte sa mga manugbulig sa iglesya,^[v] dapat ginatahod sila, masaligan sa ila ginahambal, indi palainom, indi dalok, ⁹ kag ginahuptan nila nga may matinlo nga konsensya ang kamatuoran parte sa pagtuo kay Cristo, nga gintago sang una. ¹⁰ Dapat usisaon gid anay ang ila pamatasan, kag kon wala sing kasawayan nga makita sa ila, makaalagad na sila. ¹¹ Ang ila asawa dapat ginatahod man, wala nagaintra sa kutsokutso, kahibalo magpugong sang ila kaugalingon, kag masaligan sa tanan nga butang. ¹² Dapat isa lang ang asawa sang mga manugbulig sa iglesya, kag dapat maayo sila magdumala sa ila mga anak kag sa ila bug-os nga panimalay. ¹³ Ang mga manugbulig nga husto ang ila pag-alagad ginatahod sang mga tawo kag wala nahadlok maghambal parte sa ila pagtuo kay Cristo Jesus.

Ang Isa ka Butang nga Makatilingala

¹⁴ Nagaplano ako nga magkadto dira sa labing madali agod magpakigkita sa imo. Pero ginasulat ko pa gid ining mga butang, ¹⁵ agod kon maatrasar ako, mahibaluan mo na kon paano magginawi ang mga tumuluo sang Dios bilang iya pamilya. Kita nga mga tumuluo amo ang iglesya sang buhi nga Dios nga iya ginasaligan nga mag-uyat kag magdepensa sang kamatuoran sa mga nagakontra sini. ¹⁶ Indi mapanginwala nga makatilingala gid ang mga kamatuoran sang aton relihiyon, nga gintago sang una:

Ang Butigon nga mga Manunudlo

4 Maathag ang ginasiling sang Espiritu Santo nga sa ulihi nga mga inadlaw ang iban magatalikod sa pagtuo. Magapati sila sa mga pagpanudlo sang butigon kag malain nga mga espiritu. ² Ina nga mga pagpanudlo ginatudlo sang mga tawo nga manugdaya kag butigon kag wala ginakonsensya tungod nga kontrolado sila ni Satanas. ³ Ginatudlo nila nga malain ang magpangasawa, kag may mga pagkaon pa sila nga ginadilian. Pero ang mga pagkaon nga ini ginhimo sang Dios agod kaunon nga may pagpasalamat sang mga nagatuo kag nakahibalo gid sang kamatuoran. ⁴ Ang tanan nga ginhimo sang Dios maayo. Gani wala sing butang nga dapat dilian kon ginabaton nga may pagpasalamat. ⁵ Kay gintinluan ini paagi sa pulong sang Dios kag sa pangamuyo.

Ang Maayo nga Alagad ni Cristo Jesus

⁶ Maayo ka nga alagad ni Cristo Jesus kon itudlo mo ini nga mga butang sa aton mga utod dira. Kag samtang nagatudlo ka sa ila, ikaw mismo nagasagod man sang imo kaugalingon paagi sa mga kamatuoran nga nagahatag sang pagtuo, kag paagi sa matuod nga pagpanudlo nga imo ginasunod. ⁷ Pero likawi ang mga pagpanudlo nga wala nagahalin sa Dios kag himo-himo lang sang mga tawo. Hanasa ang imo kaugalingon sa diosnon nga pagkabuhi. ⁸ May pulos ang pag-ihersisyo sang aton lawas, pero mas importante pa gid kon hanason ta ang aton kaugalingon sa espirituhanon nga mga butang, tungod kay kon amo ini ang aton himuon, sigurado gid nga mapuslanon ang aton kabuhi subong kag sa palaabuton. ⁹ Matuod ini kag dapat gid batunon kag tuohan sang tanan. ¹⁰ Amo ina nga nagapanikasog gid kita kag nagahimulat nga matudlo ini sa mga tawo, tungod kay nagasalig kita sa Dios nga buhi nga amo ang Manluluwas sang tanan nga tawo, kag labi na gid sang mga nagatuo. ¹¹ Itudlo mo kag ipatuman ini nga mga butang.

¹² Indi ka maghatag sang lugar nga hikayan ka tungod kay bataon ka pa, kundi maghimulat ka nga mangin halimbawa sa mga tumuluo kay Cristo: sa paghambal, sa pagginawi, sa paghigugma, sa pagtuo, kag sa matinlo nga pagkabuhi. ¹³ Samtang wala pa ako dira, gamita ang imo tiyempo sa pagbasa sang Kasulatan sa mga tawo, sa pagwali, kag sa pagpanudlo. ¹⁴ Indi pagpabay-i ang abilidad nga ginhatag sa imo sang Espiritu Santo suno sa gintagna sang mga manugdumala sang iglesya sang pagtungtong nila sang ila mga kamot sa imo. ¹⁵ Himuon mo ini permi agod makita sang tanan ang imo pag-uswag. ¹⁶ Bantayi ang imo kaugalingon nga kabuhi kag ang imo ginatudlo. Padayuna ang paghimo sina agod maluwas ka pati ang mga nagapamati sa imo.

Ang mga Responsibilidad sang mga Nagatuo sa Dios

5 Indi mo paghambalan sang masakit ang tigulang nga mga lalaki kundi laygayan mo sila pareho nga imo amay. Trataron mo ang bataon pa nga mga lalaki pareho nga imo mga utod, ² kag ang tigulang nga mga babayi pareho nga imo iloy. Trataron mo man ang bataon pa nga mga babayi pareho nga imo mga utod, nga wala gid sing malain nga ihambal ang mga tawo sa imo.

³ Tahuron mo kag buligan ang mga balo nga babayi nga wala na gid sing may ginasaligan. ⁴ Pero kon ang balo may mga bata ukon mga apo, ini sila ang dapat nga mag-atipan sa iya. Kay kon sila diosnon, ang premiro nila nga obligasyon amo ang pagbalos kag pag-atipan sang ila mga katigulangan. Kay ini nagahatag sang kalipay sa Dios. ⁵ Ang balo nga babayi nga wala na gid sing may ginasaligan nagasalig na lang gid sa Dios. Adlaw-gab-i nagapangamuyo siya kag nagapangayo bulig sa Dios. ⁶ Pero ang balo nga babayi nga nagapagusto sa kalibutanon nga pagpangalipay patay na sa panulok sang Dios bisan buhi pa siya. ⁷ Ipatuman mo sa mga tumuluo ini nga mga butang agod wala sing may ihambal nga malain kontra sa ila. ⁸ Ang bisan sin-o nga tumuluo nga wala nagaatipan sa iya mga paryente, labi na gid sa iya pamilya, nagapakilala lang nga ginabaliwala niya ang iya pagtuo sa Dios, kag mas malain pa siya sang sa indi tumuluo.

⁹ Dapat buligan ninyo ang mga balo nga babayi nga nagaedad 60 paibabaw, wala nagpanginlalaki,^{[w] 10} kilala nga maayo ang ila mga ginahimo, maayo ang ila pag-atipan sa ila mga anak, maabiabihon sa mga dumuluong, nagaalagad sa mga katawhan sang Dios,^[x] nagabulig sa mga nalisdan, kag mapisan maghimo sang bisan ano nga klase sang maayo nga mga buhat.

¹¹ Pero indi ninyo pag-ilakip sa mga balo nga bululigan ang mga balo nga bataon pa. Kay kon mag-abot ang ila gusto nga magpamana liwat, mapatumbayaan nila ang pag-alagad kay Cristo. ¹² Gani makasala sila tungod kay ibaliwala nila ang ila promisa nga mag-alagad na lang kay Cristo. ¹³ Luwas sina, magatinamad ang mga balo nga bataon pa kag magasagi na lang pamalay-balay. Kag ang malain pa gid, magakutsokutso kag magapasilabot sila sa iban, kag magaestorya sang mga butang nga indi dapat estoryahan. ¹⁴ Gani kon sa akon lang, kon amo ini ang matabo, maayo pa nga ang mga balo nga ini nga bataon pa magpamana na lang liwat kag magpamata, kag mag-atipan sang ila pamilya, agod nga wala sing ihambal ang mga tawo nga nagakontra sa aton. ¹⁵ Nagasiling ako sini tungod kay may iban nga mga balo nga nagtalikod na gani sa pagtuo kag nagsunod na kay Satanas. ¹⁶ Kon may babayi nga tumuluo nga may paryente nga mga balo, dapat siya na lang ang mag-atipan sa ila agod indi na mabug-atan ang iglesya sa pagsagod sa ila, kag maatipanan pa sang iglesya ang mga balo nga wala na gid sing may ginasaligan.

¹⁷ Kon parte sa mga manugdumala sang iglesya nga maayo ang ila pagdumala, dapat suwelduhan sila sing husto, labi na gid kon nagapangabudlay sila sa pagwali kag pagtudlo. ¹⁸ Kay nagasiling ang Kasulatan, “Indi pagbusali ang baka samtang nagalinas ini.”^{[y] [z]} Kag nagasiling pa gid, “Ang manug-obra dapat hatagan sang suhol.”^{[aa] 19} Indi pagsapaka ang mga akusasyon kontra sa mga manugdumala, luwas kon may duha ukon tatlo ka testigo nga nagapamatuod. ²⁰ Pero sabdunga sa atubangan sang mga tumuluo ang nagapakasala agod mahadlukan ang iban nga maghimo sang sala.

²¹ Sa atubangan sang Dios kag ni Cristo Jesus kag sang iya mga anghel, ginabilin ko sa imo nga tumanon mo gid ini nga mga sugo nga wala sing may ginapaburan. Kinahanglan gid nga sa tanan mo nga ginahimo, pareho ang imo pagtratar sa tanan. ²² Indi ka magdali-dali tungtong sang imo kamot sa bisan kay sin-o para maghatag sa iya sang awtoridad nga magdumala sa mga tumuluo, kundi mag-andam ka nga indi ka maumid sa mga sala sang iban. Dapat wala sing isaway sa imo sa sini nga mga butang.

²³ Tungod kay permi ka lang nagamasakit, luwas sa tubig, mag-inom ka man sang diutay nga bino para sa imo tiyan.

²⁴ May mga tawo nga bisan wala pa sila masentensyahan nahibaluan na nga daan ang ila mga sala. Pero ang iban iya ulihi na lang mahibaluan. ²⁵ Amo man kon maayo ang aton ginahimo. May mga ginahimo kita nga maayo nga mahibaluan dayon, kag may ara man nga indi mahibaluan dayon pero sa ulihi mahibaluan gid man.

6 Kon parte sa mga tumuluo nga ulipon, dapat tahuron nila ang ila mga agalon, agod nga wala sing may magpakalain sa Dios kag sa aton mga pagpanudlo. ² Kag kon ang ila mga agalon tumuluo man, indi nila dapat nga ibaliwala na lang ang ila pagtahod sa ila tungod kay mag-ulutod na sila kay Cristo. Ang dapat gani, mag-alagad sila sing husto tungod kay ang mga nagapulos sang ila pinangabudlayan mga tumuluo nga ginahigugma man sang Dios.

Ang Sala nga mga Pagpanudlo

Itudlo mo ini sa ila kag silingon sila nga tumanon gid nila. ³ Kon may ara nga lain ang iya ginatudlo kag wala nagakomporme sa husto nga mga pagpanudlo nga halin sa aton Ginoong Jesu-Cristo, kag wala nagakomporme sa mga pagpanudlo parte sa pagsunod sa Dios, ⁴ ina nga tawo bugalon pero wala sing may nahibaluan. Gusto lang niya nga magdiskusyon sang wala sing pulos. Kag amo ini ang ginahalinan sang kahisa, pag-inaway, pag-insultuhanay, pagsuspetsahanay, ⁵ kag wala untat nga ginamo. Amo ina ang batasan sang mga tawo nga wala na sing husto nga panghunahuna kag indi na makahibalo kon ano ang matarong. Nagapinsar sila nga makamanggad sila paagi sa ila pagkadiosnon. ⁶ Kon sa bagay, kon ang tawo diosnon kag kontento sa iya pagkabutang, labaw pa siya sa manggaranon. ⁷ Ang matuod, sang pagkatawo naton diri sa kalibutan wala kita sing may gindala, kag kon mapatay kita, wala man kita sing may madala halin sa kalibutan. ⁸ Gani, kon may pagkaon kita kag may bayo, dapat kontento na kita. ⁹ Pero ang mga tawo nga gusto magmanggaranon indi mahimo nga indi mahulog sa mga pagsulay. Masiod sila sa mga wala sing pulos kag malain nga mga handom nga amo ang nagaguba kag nagadala sa mga tawo sa kalaglagan. ¹⁰ Kay kon kuwarta na gani ang aton palabihon, amo ina ang halinan sang tanan nga klase sang kalainan. Ang iban nga mga tawo, sa sobra nga handom sang kuwarta, nagtalang na sa pagtuo kag napuno sang kalisod ang ila tagipusuon.

Mga Bilin

¹¹ Pero ikaw, bilang alagad sang Dios, likawi ina nga mga butang. Himulati nga magkabuhi nga matarong, diosnon, may husto nga pagtuo, mahigugmaon, mainantuson, kag malulo. ¹² Magpakigbato ka sing maayo para sa pagtuo. Hupti sing maayo ang kabuhi nga wala sing katapusan, tungod kay sa kabuhi nga ina gintawag ka sang Dios sadtong pagsugid mo sa atubangan sang madamo nga mga tawo nga ikaw nagatuo na kay Cristo. ¹³ Sa atubangan sang Dios nga nagahatag sang kabuhi sa tanan, kag sa atubangan ni Cristo Jesus nga nagsugid sang kamatuoran kay Poncio Pilato, ari ang akon sugo sa imo: ¹⁴ tumana ang ginabilin sa imo nga sugo kag siguraduhon mo nga husto gid ang imo pagtuman nga wala sing kasawayan hasta mag-abot ang aton Ginoong Jesu-Cristo. ¹⁵ Kon parte sa pag-abot ni Jesu-Cristo, ipakita siya sang makagagahom kag bulahan nga Dios sa natalana nga tion. Ang Dios amo ang Hari nga labaw sa tanan nga hari kag Ginoo nga labaw sa tanan nga ginoo. ¹⁶ Sa iya lang ang kabuhi nga wala sing kamatayon.^[ab] Didto siya nagapuyo sa masilaw nga kasanag nga indi mapalapitan. Wala gid sing tawo nga nakakita sa iya kag wala gid sing may makakita. Dayawon ta ang Dios nga makagagahom sa wala sing katapusan. Amen!

¹⁷ Kon parte sa mga manggaranon diri sa kalibutan, silingon mo sila nga indi sila magpabugal ukon magsalig sa ila manggad nga madali man lang madula. Dapat ibutang nila ang ila pagsalig sa Dios nga nagahatag sang tanan nga butang agod mangin malipayon kita. ¹⁸ Tudlui sila nga maghimo sing maayo agod mangin manggaranon sila sa maayo nga mga buhat. Tudlui man sila nga mangin mabinuligon kag maalwan sa pagpakig-ambit sang ila mga pagkabutang. ¹⁹ Kon amo ini ang ila himuon, nagatipon sila sang manggad didto sa langit nga sigurado gid nga indi madula, kag makabaton sila sang matuod gid nga kabuhi.

²⁰ Timoteo, tipigi ang mga pagpanudlo nga gintugyan sa imo sang Dios. Likawi ang mga pagpanudlo nga wala sing pulos kag wala nagahalin sa Dios pati ang mga pagdiskusyon parte sa ginasiling sang iban nga kaalam (pero ang matuod, indi) nga wala nagasinanto. ²¹ Ang iban nagasiling nga may ara sila sini nga kaalam, pero tungod sa sina nga “kaalam” nila, nagtalang sila kag indi na sila kahibalo sang husto nga pagtuo sa Dios.

Kabay pa nga pakamaayuhon ka sang Dios.

1 Ako si Pablo nga nangin apostol ni Cristo Jesus suno sa kabubut-on sang Dios. Ginpadala niya ako agod ibalita ang parte sa kabuhi nga iya ginpromisa nga mabaton sang mga ara kay Cristo Jesus. ² Nagapangamusta ako sa imo, Timoteo, bilang akon hinigugma nga anak sa pagtuo.

Kabay pa nga mabaton mo ang bugay,^[ac] kaluoy, kag paghidaet^[ad] halin sa Dios nga Amay kag kay Cristo Jesus nga aton Ginoo.

Pagpasalamat sa Dios kag Pagpadumdom kay Timoteo

³ Nagapasalamat ako sa Dios nga gin-alagaran sang aton mga katigulangan, kag amo man ang akon ginaalagaran nga may matinlo nga konsensya. Nagapasalamat ako sa iya sa akon pagdumdom sa imo permi sa akon pagpangamuyo adlaw-gab-i. ⁴ Kon madumduman ko ang imo mga paghibi sang akon paghalin, ginahidlaw ako sa imo. Luyag ko nga magkitaay kita liwat agod malipay gid ako. ⁵ Indi ko malipatan ang imo sinsero nga pagtuo, pareho sang pagtuo sang imo lola nga si Luisa kag sang imo iloy nga si Eunice nga nauna nga nagtuo sang sa imo, kag nasiguro ko nga ara man sa imo ang ila pagtuo. ⁶ Amo ina nga luyag ko nga padumdumon ka nga magmapisan ka sa paggamit sang abilidad nga ginhatag sang Dios sa imo sang gintungtungan ko ikaw sang akon mga kamot. ⁷ Kay ang Dios wala naghatag sa aton sang iya Espiritu agod mahuya kita nga mag-atubang sa mga tawo, kundi agod maglig-on kita kag makatuon nga maghigugma sa iban kag makadisiplina sang aton kaugalingon.^[ae]

⁸ Gani indi ka magkahuya nga magsugid sa iban parte sa aton Ginoo. Kag indi ka man magkahuya nga napriso ako diri tungod sa iya, kundi sa bulig sang gahom sang Dios, mag-ambit ka sa mga pag-antos tungod sa Maayong Balita. ⁹ Gintawag niya kita kag ginluwas agod mangin iya. Ini wala niya paghimua tungod kay maayo ang aton mga binuhatan, kundi tungod sa iya kaugalingon nga katuyuan kag bugay. Sa wala pa ang kalibutan, ginhatag na niya ini nga bugay sa aton paagi kay Cristo Jesus. ¹⁰ Pero subong lang ini ginpahayag sa aton sang pag-abot ni Cristo Jesus nga aton Manluluwas. Gindula niya ang gahom sang kamatayon kag ginpahayag niya sa aton paagi sa Maayong Balita nga makaangkon kita sang kabuhi nga wala sing katapusan.

¹¹ Kag ginhimo ako sang Dios nga apostol kag manunudlo agod magbantala sining Maayong Balita. ¹² Amo ini ang kabangdanan nga nagaantos ako subong. Pero wala ko ginakahuya ang natabo nga ini sa akon tungod kay kilala ko si Cristo nga akon ginasaligan, kag nasiguro ko gid nga sarang siya makatipig sang gintugyan niya sa akon^[af] hasta sa adlaw nga siya magabalik. ¹³ Ang husto nga pagpanudlo nga imo natun-an sa akon amo ang imo dapat itudlo, nga may pagtuo sa Dios kag may paghigugma sa imo isigkatawo, tungod nga amo gid ina ang dapat naton himuon bilang ara na kay Cristo Jesus. ¹⁴ Paagi sa bulig sang Espiritu Santo nga nagapuyo sa aton, tipigi ang maayo nga pagpanudlo nga gintugyan sa imo.

¹⁵ Nahibaluan mo nga ginsikway ako sang halos tanan nga tumuluo sa probinsya sang Asia. Pati si Figelus kag si Hermogenes nagbiya sa akon. ¹⁶ Pero kabay pa nga kaluoyan gid sang Dios si Onesiforus kag ang iya pamilya, kay ginpabaskog^[ag] niya ako permi. Wala niya ako ginakahuya bisan napriso ako. ¹⁷ Pag-abot niya gani sa Roma, wala untat ang pagpangita niya sa akon hasta nga nakita niya ako. ¹⁸ Kag nahibaluan mo man kon paano ang pagbulig niya sa akon sang didto pa ako sa Efeso. Kabay pa nga kaluoyan siya sang Ginoo kon mag-abot na ang adlaw nga ang mga tawo sentensyahan sang Dios.

Ang Maayo nga Soldado ni Cristo Jesus

2 Ikaw Timoteo, nga bilang akon anak, magpakabakod ka sa bulig sang Dios. Ini nga bulig mabaton mo tungod kay ikaw ara na kay Cristo Jesus. ² Ang nabatian mo sa akon nga mga pagpanudlo nga akon gintudlo sa kadam-an itudlo mo man sa mga tawo nga masaligan, nga makatudlo man sa iban.

³ Mag-ambit ka sa mga pag-antos bilang maayo nga soldado ni Cristo Jesus. ⁴ Kag dapat pareho ka sa soldado nga sa serbisyo; wala siya nagaobra sang iban pa nga mga obra agod mapalipay niya ang iya opisyal.^{[ah] 5} Dapat pareho ka man sa manugdalagan; indi siya makakuha sang premyo kon wala siya nagasunod sa mga pagsulundan sa palumba.^{[ai] 6} Kag dapat pareho ka man sa mangunguma nga nagapangabudlay. Kay indi bala ang mangunguma ang una nga makaambit sang iya patubas?^{[aj] 7} Hunahunaa sing maayo ining akon mga ginasiling, kag buligan ka gid sang Ginoo agod mahangpan mo ini tanan.

⁸ Dumduma ang Maayong Balita nga akon ginatudlo parte kay Jesu-Cristo nga nabanhaw, nga kaliwat ni David. ⁹ Tungod sa akon pagwali sang Maayong Balita nagaantos ako. Kag ginakadenahan pa ako pareho sang kriminal. Pero ang pulong sang Dios wala makadenahi. ¹⁰ Gani ginabatas ko ang tanan para sa mga pinili sang Dios, agod maluwas man sila paagi kay Cristo Jesus kag makaangkon sang maayo gid nga kabuhi nga wala sing katapusan. ¹¹ Matuod gid ang ginasiling,

Ang Maayo nga Alagad sang Dios

¹⁴ Sa atubangan sang Dios ipadumdom mo gid sa ila ining mga butang, kag paandaman mo sila nga likawan nila ang wala sing pulos nga mga pagdiskusyon. Wala sila sing may makuha sa sina nga mga butang kundi nagapaguba lang sang pagtuo sang mga nagapamati. ¹⁵ Himua ang imo masarangan agod malipay ang Dios sa imo, nga pareho sa manugpangabudlay nga wala nagakahuya sa iya mga ginahimo. Itudlo mo sang husto ang pulong sang Dios nga amo ang kamatuoran. ¹⁶ Likawi ang mga pagpanudlo nga wala sing pulos kag wala nagahalin sa Dios, tungod kay ina nagapapalayo lang sa mga tawo sa Dios. ¹⁷ Ang ila mga pagpanudlo pareho sang balatian nga kanser nga nagalapta kag nagaguba sang bug-os nga lawas. Kaupod sang mga tawo nga nagatudlo sina amo si Hymeneus kag si Filetus. ¹⁸ Nagpalayo sila sa kamatuoran kay nagasiling sila nga ang aton pagkabanhaw natabo na kag wala na sing pagkabanhaw sa palaabuton. Gani ginatublag nila ang pagtuo sang iban. ¹⁹ Pero bisan amo ina, mabakod gihapon ang pundasyon nga ginpatindog sang Dios, tungod kay may nakasulat nga nagasiling, “Nakilala sang Ginoo kon sin-o ang iya mga tawo.”^[ak] Kag “Ang kada tawo nga nagasiling nga siya iya sang Ginoo dapat gid magbiya sa bisan ano nga malaot.”

²⁰ Sa mga balay nga dalagko may sari-sari nga mga galamiton. May mga ginhimo sa bulawan, pilak,^[al] kahoy kag lunang. Ang mga galamiton nga ginhimo sa bulawan kag pilak ginagamit sa espesyal nga mga okasyon, pero ang mga galamiton nga ginhimo sa kahoy kag lunang ginagamit lang sa pang-adlaw-adlaw. ²¹ Ang bisan sin-o nga nagalikaw sa mga kalautan amo ang makabig nga mga galamiton nga malahalon nga ginpain para gamiton kag mapuslan sang Ginoo, kag sarang niya nga gamiton para sa kaayuhan sa bisan ano nga oras. ²² Gani likawi gid ang malain nga mga handom sang mga pamatan-on. Himulati nga mangin matarong ang imo kabuhi, masaligan, mahigugmaon, kag maayo ang imo relasyon sa iban, kaupod sang mga tawo nga nagadangop sa Ginoo nga may matinlo nga tagipusuon. ²³ Likawi ang wala sing pulos kag binuang nga mga pagdiskusyon, tungod kay nahibaluan mo nga ang resulta sina amo ang pag-ilinaway. ²⁴ Indi dapat magpangaway ang alagad sang Ginoo, kundi dapat mabuot siya sa tanan, maayo magtudlo, kag wala nagadumot. ²⁵ Kinahanglan malulo siya sa pagtudlo sa mga nagakontra sa iya, kay basi pa lang sa sina nga paagi hatagan sila sang Dios sing kahigayunan nga maghinulsol agod mahibaluan nila ang kamatuoran. ²⁶ Kag masanagan ang ila mga hunahuna kag makapalagyo sila sa siod ni Satanas nga nagbihag sa ila agod magsunod sa iya gusto.

Ang Katapusan nga mga Inadlaw

3 Tandai ini: mangin mabudlay gid sa katapusan nga mga inadlaw. ² Kay ang mga tawo mangin maiyaiyahon, makikuwarta, tikalon, bugalon, magahambal sing malain kontra sa ila isigkatawo kag sa Dios, indi magpati sa ila mga ginikanan, indi mapinasalamaton, kag indi diosnon. ³ Luwas sina wala sila pasunaid sa ila isigkatawo; wala sila luyag nga magpakighusay sa ila kontra; ginaguba nila ang dungog sang iban; indi sila makapugong sang ila kaugalingon, mapintas, kag kontra sa bisan ano nga maayo. ⁴ Mangin traidor sila, dasodaso, kag magapadayaw sang ila kaugalingon. Palabihon pa nila ang mga kalipay nga iya sang kalibutan sang sa Dios. ⁵ Magapakita-kita sila nga sila diosnon pero isikway nila ang gahom sang Dios. Likawi ang mga tawo nga pareho sina. ⁶ Ang iban sa ila nagahimo sing paagi nga makasulod sa mga balay agod tuntuhon ang mga maluya nga mga babayi nga nabuyo na gid sa pagpakasala kag ulipon na sang sari-sari nga mga balatyagon nga malain. ⁷ Ina nga mga babayi sige ang ila tuon pero indi sila makaintiendi sang kamatuoran. ⁸ Ang mga lalaki nga nagatudlo sa ila sang sala nga pagpanudlo nagakontra sa kamatuoran pareho sang pagkontra ni Janes kag ni Jambres kay Moises sadto anay. Indi husto ang hunahuna sang sini nga mga lalaki, kag ang ila ginasiling nga pagtuo wala sing pulos. ⁹ Pero indi sila makapadayon sa ila ginahimo nga ina tungod nga makita gid sang tanan ang ila kabuangan, pareho sa natabo kay Janes kag Jambres.

Mga Bilin

¹⁰ Pero ikaw iya Timoteo, naobserbaran mo ang akon mga pagpanudlo, ang akon pamatasan, kag ang akon katuyuan sa kabuhi. Naobserbaran mo man ang akon pagtuo sa Dios, ang akon pagpasensya kag paghigugma sa mga tawo, kag kon paano ko ginbatas ang mga kabudlayan. ¹¹ Nahibaluan mo ang akon mga pag-antos sang didto ako sa Antioc, sa Iconium, kag sa Lystra, kag kon paano ko ginbatas ang mga paghingabot. Pero sa sina nga tanan ginluwas ako sang Ginoo. ¹² Ang matuod, ang tanan nga luyag magkabuhi sang diosnon nga kabuhi bilang sumulunod ni Cristo Jesus magaagi gid sa mga paghingabot. ¹³ Pero ang mga tawo nga malain kag nagapatalang sa iban magalain kag magatalang pa gid, kag sila mismo patalangon man. ¹⁴ Pero ikaw iya magpadayon gid sa mga kamatuoran nga imo natun-an kag ginatuohan, tungod kay nahibaluan mo man kon sin-o ang mga nagtudlo sa imo. ¹⁵ Halin sang bata ka pa nahibaluan mo ang Balaan nga Kasulatan, kag ina makahatag sa imo sang kaalam sa pag-angkon sang kaluwasan paagi sa pagtuo kay Cristo Jesus. ¹⁶ Ang bug-os nga Kasulatan ginsulat paagi sa gahom sang Dios, kag mapuslanon sa pagtudlo sang kamatuoran, sa pagsabdong sang sala, sa pagtadlong sang sayop, kag sa pagtudlo sang matarong nga pagkabuhi, ¹⁷ agod nga ang tawo nga nagaalagad sa Dios matudluan sa paghimo sang tanan nga klase sang kaayuhan.

4 Gani sa presensya sang Dios kag ni Cristo Jesus may ibilin ako sa imo. Magabalik siya kag magahari, kag magahukom sa tanan nga tawo, buhi man ukon patay. Amo ina nga ginabilinan ko ikaw ² nga iwali mo ang pulong sang Dios. Magmapisan ka sa pagsugid sa mga tawo sa bisan ano nga oras. Kombinsiha ang mga tawo, sabdunga sila sa ila ginahimo nga malain, kag palig-una ang ila pagtuo paagi sa pagtudlo nga may pagpasensya. ³ Kay magaabot ang tion nga ang mga tawo indi na magpamati sa husto nga mga pagpanudlo, kundi ang ila gusto amo lang gid ang ila sundon. Magapangita sila sang mga manunudlo nga magatudlo sang mga butang nga gusto lang nila mabatian. ⁴ Indi na sila magpamati sa kamatuoran, kundi sa mga pagpanudlo nga himo-himo lang sang mga tawo. ⁵ Pero ikaw iya, magpugong ka sang imo kaugalingon sa tanan nga tion. Kon mag-abot ang kabudlayan, agwantaha lang. Tumana ang imo obligasyon bilang manugwali sang Maayong Balita, kag himua ang tanan nga ginapahimo sang Dios sa imo.

⁶ Kon parte sa akon, nag-abot na ang tion nga ang akon kabuhi ihalad na, tungod kay madali na lang ako maghalin sa sini nga kalibutan. ⁷ Ginhimo ko ang akon masarangan sa pagdalagan kag natapos ko na ang akon dalaganon. Gintipigan ko ang akon pagtuo. ⁸ Kag karon, may ginatigana ang Dios sa akon nga padya sang pagkamatarong^[am] nga iya igahatag sa akon sa adlaw nga siya maghukom sa tanan, kag ang iya paghukom matarong. Indi lang ako ang gintigan-an sina nga padya kundi ang tanan man nga nagapaabot sa iya pagbalik.

Mga Personal nga Bilin

⁹ Tinguhai gid nga makakadto ka diri sa akon sa labing madali, ¹⁰ kay si Demas didto na sa Tesalonica. Ginbayaan niya ako tungod nga nawili siya sa mga butang diri sa kalibutan. Si Cresens wala na diri subong kay nagpa-Galacia siya, kag si Tito iya nagpa-Dalmacia. ¹¹ Si Lucas lang gid ang akon kaupod diri. Gani sa pagkadto mo diri dal-on mo si Marcos tungod kay dako gid ang iya mabulig sa akon obra. ¹² Kag parte kay Tykicus, ginpakadto ko siya sa Efeso. ¹³ Kon magkadto ka na diri, dal-on mo man ang akon bayo para sa tigtulugnaw nga akon ginbilin kay Carpus didto sa Troas. Dal-on mo man ang akon mga libro, labi na gid ang akon mga papeles.

¹⁴ Tama kalain ang mga ginhimo sa akon ni Alexander nga panday sang metal. Balusan siya sang Ginoo sa iya mga ginhimo. ¹⁵ Mag-andam ka sa iya tungod nga kontra gid niya ang aton ginatudlo.

¹⁶ Sa akon nahauna nga pag-atubang sa husgado para magdepensa sang akon kaugalingon wala gid sing may nagbulig sa akon. Ginpabay-an nila ako tanan. Kabay pa nga patawaron sila sang Dios. ¹⁷ Pero bisan amo ato ang natabo wala gid ako ginpabay-an sang Ginoo. Ginhatagan pa gani niya ako sing kabaskog sa pagsugid sa mga indi Judio sang tanan parte sa Maayong Balita. Amo gani nga naluwas ako sa kamatayon.^{[an] 18} Kag nahibaluan ko nga luwason pa gid ako sang Ginoo sa tanan nga malain, kag indi ako maano hasta sa tion nga dal-on niya ako sa iya ginharian sa langit. Dalayawon siya sa wala sing katapusan. Amen!

Katapusan nga Pagpangamusta

¹⁹ Kamusta na lang kay Priscila kag kay Aquila, kag sa pamilya ni Onesiforus. ²⁰ Si Erastus nagpabilin sa Corinto, kag si Trofimus ginbilin ko didto sa Miletus kay nagmasakit siya. ²¹ Tinguhai gid nga makaabot ka diri sa wala pa ang tigtulugnaw.

Nagapangamusta sa imo si Eubulus, Pudens, Linus, Claudia, kag ang tanan naton nga mga utod diri.

²² Kabay pa nga updan ka permi sang Ginoo. Kag kabay pa nga pakamaayuhon niya kamo tanan.

1 ^1-4 Ako si Pablo nga alagad^[ao] sang Dios kag apostol ni Jesu-Cristo. Nagapangamusta ako sa imo Tito bilang akon gid anak tungod nga nagatuo ka man kay Cristo pareho sa akon.

Kabay pa nga mabaton mo ang bugay^[ap] kag paghidaet^[aq] halin sa Dios nga Amay kag kay Cristo Jesus nga aton Manluluwas.

Ginpili ako sang Dios kag ginpadala niya^[ar] agod palig-unon ang pagtuo sang iya mga pinili kag tudluan sila agod maintiendihan nila ang kamatuoran parte sa pagtuman sa iya. Kag amo ini ang nagahatag sa aton sing paglaom nga kita may kabuhi nga wala sing katapusan. Sa wala pa ang kalibutan, nagpromisa na ang Dios nga hatagan niya kita sang kabuhi nga wala sing katapusan, kag ang Dios wala nagabutig. Karon amo na ini ang tion nga iya ginpili agod isaysay ang parte sa sina nga kabuhi. Kag ako ang gintugyanan sang Dios nga aton Manluluwas sa pagsugid sini sa mga tawo.

Ang Buluhaton ni Tito sa Crete

⁵ Ginbilin ko ikaw sa Crete agod padayunon mo ang aton buluhaton nga wala pa natapos, kag agod makapili ka sang mga manugdumala para sa mga tumuluo sa tagsa ka banwa. ⁶ Indi pagkalimti ang akon bilin sa imo nga dapat pilion mo ang mga tawo nga wala sing kasawayan,^[as] isa lang ang ila asawa, kag kinahanglan nga ang ila mga kabataan mga tumuluo man kag indi mabangdan nga salawayon ukon nagabinugoy. ⁷ Ang nagadumala sa mga tumuluo amo ang ginasaligan sa buluhaton sang Dios, gani kinahanglan gid nga wala siya sing kasawayan, indi bugalon, indi mainiton, indi palahubog, indi palaaway, kag indi makikuwarta. ⁸ Dapat maabiabihon siya sa mga bisita, gusto permi maghimo sang maayo, kahibalo magtimbang-timbang kon diin ang husto ukon indi, matarong, diosnon, kag makapugong sang iya kaugalingon. ⁹ Kinahanglan nga ginahuptan niya sing maayo ang matuod kag masaligan nga mga pulong nga gintudlo namon, agod mapabakod niya ang iban paagi sa husto nga pagpanudlo kag makasabat siya sa mga tawo nga nagakontra sini.

¹⁰ Kay madamo nga mga tawo ang indi magpamati sa matuod nga mga pagpanudlo, labi na gid ang mga tawo nga halin sa relihiyon sang mga Judio. Ginadayaan nila ang iban paagi sa mga pagpanudlo nga wala sing pulos. ¹¹ Kinahanglan gid nga tapnaon sila sa ila ginahimo, kay ginagamo nila ang mga panimalay paagi sa ila mga pagpanudlo nga indi dapat itudlo, kag ang ila katuyuan makahuluya tungod kay nagapanguwarta lang sila. ¹² Ang isa sang ila mga propeta nga taga-Crete mismo nagsiling, “Ang mga taga-Crete mga butigon kag mga malaot pareho sa mapintas nga mga sapat, mga matamad kag gusto lang magkaon.” ¹³ Matuod gid inang iya ginasiling, gani dapat nga sabdungon mo sila sing masakit agod magtadlong ang ila pagtuo, ¹⁴ kag agod indi na sila magsapak sa mga himo-himo lang nga mga pagpanudlo sang mga Judio kag sa mga sugo nga himo-himo lang sang mga tawo nga nagtalikod sa kamatuoran. ¹⁵ Matinlo ang tanan nga butang sa mga tawo nga matinlo ang ila mga hunahuna, pero sa mga tawo nga mahigko ang ila mga hunahuna kag wala sing pagtuo sa Dios, para sa ila ang tanan mahigko, tungod kay mahigko matuod ang ila konsensya kag hunahuna. ¹⁶ Nagasiling sila nga nakakilala sila sa Dios, pero indi makita sa ila mga binuhatan. Makaulugot sila! Matig-a gid ang ila mga ulo! Gani indi sila makahimo sang bisan ano nga maayo.

Ang Husto nga Pagpanudlo

2 Pero ikaw, Tito, kinahanglan itudlo mo ang suno sa husto nga pagpanudlo. ² Laygayan mo ang gulang nga mga lalaki nga magpugong sang ila kaugalingon, magkabuhi nga talahuron kag kahibalo magtimbang-timbang kon diin ang husto ukon indi. Dapat husto ang ila pagtuo sa Dios, mahigugmaon sa ila isigkatawo, kag mabinatason sa tanan nga butang. ³ Kag laygayan mo man ang gulang nga mga babayi nga dapat maayo ang ila pamatasan bilang mga babayi nga nagatuo sa Dios. Dapat indi sila mga kutsokutsera ukon palainom. Dapat itudlo nila ang maayo, ⁴ agod makatuon ang bataon pa nga mga babayi kon paano maghigugma sa ila bana kag mga kabataan, ⁵ kag kon paano magtimbang-timbang kon diin ang husto ukon indi, kag agod makatuon sila nga magkabuhi nga may matinlo nga tagipusuon, mag-atipan sang panimalay, magpakabuot, kag magpasakop sa ila bana, agod wala sing may makasiling sing malain kontra sa pulong sang Dios nga aton ginatudlo.

⁶ Laygayan mo man ang bataon pa nga mga lalaki nga dapat kahibalo sila magtimbang-timbang kon diin ang husto ukon indi. ⁷ Dapat sulundan ka nila sa paghimo sing maayo sa tanan nga butang. Dapat sinsero ka kag seryuso sa imo pagtudlo. ⁸ Siguruhon mo nga ang imo mga ginahambal husto kag wala sing kasawayan, agod mahuy-an ang mga tawo nga nagakontra sa aton, kay wala sila sing may mahambal nga malain kontra sa aton.

⁹ Laygayan mo man ang mga ulipon nga dapat magtuman sila sa ila agalon sa tanan nga bagay, agod malipay ang ila mga agalon sa ila. Indi sila magpamatok ukon magsagi sabat. ¹⁰ Silinga man sila nga indi magpangawat sa ila mga agalon, kundi magpakita sila nga sila maayo kag masaligan, agod sa tanan nila nga mga ginahimo magasiling ang mga tawo nga matahom gali ang aton mga pagpanudlo parte sa Dios nga aton Manluluwas.

¹¹ Kay ginpakita na sang Dios sa tanan nga klase sang mga tawo ang iya bugay nga nagahatag sang kaluwasan. ¹² Kag ina nga bugay nagatudlo sa aton nga dapat isikway ta na ang pagkabuhi nga indi diosnon kag ang mga kalibutanon nga mga kailigbon. Dapat magkabuhi kita diri sa sini nga kalibutan nga nakahibalo magtimbang-timbang kon diin ang husto ukon indi. Kag dapat matarong kag diosnon ang aton ginahimo ¹³ samtang nagahulat kita sa malipayon nga adlaw nga aton ginalauman, nga amo ang makatilingala nga pag-abot ni Jesu-Cristo nga aton Manluluwas kag makagagahom nga Dios. ¹⁴ Gintugyan niya ang iya kaugalingon nga patyon agod maluwas kita sa tanan naton nga mga sala, kag agod mangin iya kita nga mga katawhan, nga matinlo kag gusto gid maghimo sing maayo.

¹⁵ Itudlo mo ini nga mga butang sa ila, kag gamita ang imo awtoridad samtang ginapabakod mo kag ginasaway ang mga nagapamati sa imo. Indi ka maghimo sang bisan ano nga mangin kabangdanan nga hikayan ka sang iban.

Ang Kristohanon nga Pagginawi

3 Padumduma ang mga tumuluo nga magpasakop kag magtuman sa gobyerno kag sa mga opisyal. Kinahanglan handa permi ang mga tumuluo sa paghimo sang bisan ano nga maayo. ² Silingon mo sila nga indi maghambal sing malain kontra sa bisan kay sin-o ukon magpangaway, kundi magmabuot sila kag magmalulo permi sa tanan nga tawo. ³ Kay sang una, wala man kita nakahibalo sang kamatuoran parte sa Dios kag indi kita matinumanon. Ginpatalang kita kag gin-ulipon sang aton malaot nga mga balatyagon kag sang sari-sari nga mga pagpangalipay. Naghari sa aton ang malain nga mga handom kag kahisa. Gindumtan kita sang iban kag kita nagdumot man sa ila. ⁴ Pero nag-abot ang tion nga ginpakita sang Dios nga aton Manluluwas ang iya kaayo kag gugma sa aton. ⁵ Ginluwas niya kita indi tungod sa aton maayo nga mga binuhatan, kundi tungod sa iya kaluoy sa aton. Kag ginhimo niya ini paagi sa Espiritu Santo nga naghugas sa aton kag naghatag sing bag-o nga kabuhi. ⁶ Ginhatag sang Dios sa aton sing bugana ang Espiritu Santo paagi kay Jesu-Cristo nga aton Manluluwas, ⁷ agod paagi sa iya bugay nga nagpakamatarong sa aton, maangkon naton ang kabuhi nga wala sing katapusan nga amo ang aton ginalauman. ⁸ Ini nga mga pagpanudlo matuod kag masaligan.

Gani gusto ko nga itudlo mo gid ini nga mga butang agod nga ang mga nagatuo sa Dios magtinguha gid sa paghimo sing maayo. Maayo gid ini kag mapuslanon para sa mga tawo. ⁹ Pero maglikaw ka sa wala sing pulos nga mga pagbinais-bais, sa mga pag-usoy kon sin-o ang ila katigulangan, sa mga pagdebate kag pag-ilinaway parte sa Kasuguan. Ina nga mga butang wala sing pulos kay wala ka gid sing may makuha dira. ¹⁰ Kon may tawo dira nga amo ang ginahalinan sang mga pagbinahin-bahin, dapat paandaman mo siya. Pero pagkatapos sang ikaduha nga pagpaandam, kon indi pa gid siya magpati, indi na ninyo siya pagpaupdon sa inyo. ¹¹ Kay nahibaluan mo nga ina nga tawo tiko ang iya panghunahuna, kag ang iya pagpakasala nagapamatuod nga may salabton siya sa Dios.

Katapusan nga mga Bilin

¹² Pakadtuon ko dira sa imo si Artemas ukon si Tykicus. Kon mag-abot na gani dira ang isa sa ila, magkadto ka dayon sa Nicopolis kag magpakigkita sa akon, kay nadesisyunan ko na nga didto ako matiner sa tion sing tigtulugnaw. ¹³ Buligan mo gid si Zenas nga abogado kag si Apolos nga makalakat na sila. Siguruhon mo nga indi sila pagkulangon sa ila mga kinahanglanon. ¹⁴ Tudlui ang aton mga utod dira nga magtinguha nga mag-obra sing maayo agod indi sila pagkulangon sa ila mga kinahanglanon. Sa sini nga paagi indi sila magakabuhi nga wala sing pulos.

¹⁵ Nagapangamusta sa imo ang akon mga kaupod diri. Ipaabot mo man ang amon mga pagpangamusta sa aton kapareho nga mga tumuluo dira nga nagahigugma sa amon.

Kabay pa nga pakamaayuhon kamo tanan sang Dios.

¹ Ako si Pablo nga napriso tungod kay Cristo Jesus. Ako kag si Timoteo nga aton utod kay Cristo nagapangamusta sa imo Filemon bilang pinalangga man namon nga utod kag kaupod nga manugpangabudlay ² Nagapangamusta man kami kay Afia nga aton utod, kay Arkipus nga aton kapareho nga soldado ni Cristo, kag sa mga tumuluo nga nagatipon^[at] dira sa imo balay sa pagsimba sa Dios.

³ Kabay pa nga mabaton ninyo ang bugay^[au] kag paghidaet^[av] halin sa Dios nga aton Amay kag kay Ginoong Jesu-Cristo.

Ang Gugma kag Pagtuo ni Filemon

⁴ Permi ako nagapasalamat sa Dios kada pangamuyo ko para sa imo, ⁵ tungod nakabati ako nga malig-on ang imo pagtuo kay Ginoong Jesus kag mahigugmaon ka sa mga katawhan sang Dios. ⁶ Nagapangamuyo ako nga kabay pa nga ang imo pagkamahinatagon, nga bunga sang imo pagtuo,^[aw] magapadayon samtang nagadalom pa gid ang imo pag-intiendi parte sa tanan nga maayo nga mga butang nga nabaton naton tungod nga kita iya na ni Cristo. ⁷ Pinalangga ko nga utod, tungod sang imo pagpalangga sa mga katawhan sang Dios naglig-on sila, gani nalipay gid ako kag naglig-on man.

Ang Pangabay ni Pablo

⁸ Karon may ipangabay ako sa imo. Nahibaluan ko nga tungod sa awtoridad nga ginhatag sa akon ni Cristo makasugo ako sa imo. ⁹ Pero tungod nga ginapalangga ko ikaw, mapangabay na lang ako sa imo. Gani bilang isa ka tigulang kag napriso tungod kay Cristo Jesus, ¹⁰ nagapangabay ako subong sa imo para kay Onesimus, nga kon mahimo patawaron mo siya. Ginakabig ko siya nga bilang akon anak tungod nga nadala ko siya sa pagtuo kay Cristo diri sa prisohan. ¹¹ Sang una wala mo siya mapusli, pero subong duha na kita ang makapulos sa iya.

¹² Karon ginapabalik ko dira sa imo ang akon pinalangga nga si Onesimus. ¹³ Gusto ko kuntani nga diri na lang siya agod paagi sa iya makabulig ka sa akon samtang ari pa ko sa prisohan tungod sa akon pagwali sang Maayong Balita. ¹⁴ Pero indi ko gusto nga himuon ini nga wala ka sing pagtugot, agod indi magguwa nga ginpilit ko lang ikaw nga magbulig sa akon, kundi gusto ko nga kon magbulig ka gid man, magbulig ka sing tinagipusuon.

¹⁵ Ginbuot siguro sang Dios nga makapalayo anay si Onesimus sa imo, agod nga sa pagbalik niya sa imo indi na gid kamo magbulagay hasta san-o. ¹⁶ Karon indi na siya ulipon lang, kundi imo pa nga pinalangga nga utod. Palangga ko siya, pero mas palangga mo pa gid siya tungod nga subong indi mo lang siya ulipon kundi imo man siya utod sa Ginoo.

¹⁷ Gani, kon ginakabig mo ako nga imo kapareho nga tumuluo, batuna siya nga daw ako ang imo ginabaton. ¹⁸ Kon nakasala siya sa imo ukon nakautang man siya, ako ang mabayad sina. ¹⁹ Ako gid mismo, si Pablo, ang nagsulat sini: “Ako ang magabayad kon may utang siya sa imo.” Ugaling nahibaluan mo nga may dako ka man nga utang sa akon, kay paagi sa akon nabaton mo ang kaluwasan. ²⁰ Gani utod, tumana ining akon ginapangabay sa imo tungod nga pareho na kita nga nagatuo sa Ginoo. Lipaya man ako bilang imo utod kay Cristo. ²¹ Dako ang akon pagsalig nga tumanon mo ang akon ginapangabay, gani amo ini nga nagasulat ako sa imo. Kag nagapati ako nga sobra pa gid sining akon ginapangabay ang imo himuon sa iya. ²² May pangabay pa gid ako sa imo. Kon mahimo preparahan mo ako sang akon dalayunan, kay nagasalig ako nga paagi sa inyo mga pangamuyo makakadto ako dira sa inyo.

Katapusan nga Pagpangamusta

²³ Ang akon kaupod nga si Epafras nga napriso man tungod kay Cristo Jesus nagapangamusta man sa imo. ²⁴ Nagapangamusta man ang akon mga kaupod nga mga manugpangabudlay nga sanday Marcos, Aristarcus, Demas, kag Lucas.

²⁵ Kabay pa nga pakamaayuhon kamo sang aton Ginoong Jesu-Cristo.