The Daily Audio Bible
Today's audio is from the NIV. Switch to the NIV to read along with the audio.
10 Con ruồi chết làm thối bình dầu thơm.
Cũng vậy, một chút ngu dại làm hỏng sự khôn ngoan và danh dự.
2 Lòng của người khôn hướng về điều phải,
còn lòng của kẻ dại hướng về điều quấy.
3 Dù cho đang khi đi đường,
kẻ dại cũng chứng tỏ nó chẳng hiểu gì;
nó cho thấy sự ngu dốt mình.
4 Đừng buông tay bỏ việc,
khi ông chủ nổi giận với mình.
Sự bình tĩnh giải quyết được nhiều lỗi lầm lớn [a].
5 Có một việc khác rất phi lý xảy ra trên đời [b] nầy.
Đó là lỗi lầm mà các kẻ cầm quyền phạm phải:
6 Kẻ dại được giữ chức vụ quan trọng
trong khi người có khả năng bị giao cho chức vụ thấp kém;
7 Ta từng thấy kẻ tôi tớ cỡi ngựa
còn quan quyền thì đi bộ như tôi tớ.
Việc gì cũng có cái nguy của nó
8 Ai đào hố có thể sẽ rơi vào đó;
ai phá đổ vách tường có thể bị rắn cắn;
9 ai lăn tảng đá sẽ bị dập vì đá;
còn ai đốn cây sẽ bị cây đè.
10 Lưỡi rìu cùn khiến thêm nhọc nhằn.
Sự khôn khéo làm việc nhanh hơn.
11 Nếu bị rắn cắn trước khi nó bị ếm,
thì thầy ếm chú chẳng ích gì.
12 Lời của người khôn mang sự ca tụng,
còn lời của kẻ dại chỉ mang đến sự hủy diệt.
13 Kẻ dại mở miệng nói chuyện ngu dại
và kết luận bằng những lời điên khùng và độc ác.
14 Kẻ dại hay lắm lời.
Chẳng ai biết được tương lai,
cũng không ai biết được chuyện gì xảy ra sau khi chết.
15 Sự cực nhọc của kẻ dại khiến nó mệt mỏi;
đến nỗi nó không biết đường về nhà.
Giá trị của việc làm
16 Thật khốn đốn cho quốc gia nào có vua khờ khạo như trẻ con
và các quan quyền chỉ ăn uống thâu đêm suốt sáng.
17 Thật may mắn cho quốc gia nào có vua xuất thân từ gia đình đàng hoàng [c],
và các quan quyền ăn uống đúng giờ giấc
để lấy sức, không phải để say sưa.
18 Kẻ nào biếng nhác thì mái nhà nó sẽ bị sập.
Nếu không lo sửa chữa, nhà sẽ dột.
19 Tiệc tùng khiến ngươi thoải mái,
rượu giúp ngươi giải sầu,
còn tiền bạc mua được mọi thứ.
20 Đừng nói xấu vua,
dù trong phòng ngủ cũng đừng bêu xấu kẻ giàu có.
Vì chim con sẽ đồn tiếng ngươi ra;
và chim chóc sẽ bay đi thuật lại điều ngươi nói.
Phải thẳng thắn đương đầu với tương lai
11 Hãy làm điều tốt ở những nơi ngươi đến [d],
vì sau một thời gian những điều ấy sẽ trở lại cùng ngươi.
2 Hãy đầu tư điều ngươi có vào nhiều thương vụ khác nhau [e],
vì ngươi không biết vận rủi sẽ xảy ra lúc nào.
3 Nếu mây chứa đầy mưa, mưa sẽ tưới đất.
Cây có thể ngã về hướng bắc hay hướng nam,
hễ ngã hướng nào thì nó nằm ngay chỗ đó.
4 Ai chờ cho thời tiết thuận hoà sẽ không gieo,
ai nhìn mây sẽ không gặt.
5 Ngươi không biết gió thổi hướng nào,
ngươi không biết thai nhi lớn lên trong bụng mẹ ra sao.
Cũng thế, ngươi không biết Thượng Đế hành động thế nào,
hoặc Ngài dựng nên mọi vật ra sao.
6 Hãy gieo giống lúc sáng sớm,
đừng ngưng tay vào buổi chiều,
vì ngươi không biết hột nào sẽ kết quả,
hoặc mọi hột đều kết quả.
Hãy phục vụ Thượng Đế khi còn trẻ
7 Ánh nắng thật êm dịu;
nhìn thấy ánh bình minh thật thích thú.
8 Hãy tận hưởng mỗi ngày của đời mình,
dù sống lâu đến đâu đi nữa.
Nhưng hãy nhớ điều nầy: Ngươi qua đời rồi đi mất.
Chuyện gì xảy ra sau cái chết đều vô ích.
9 Hỡi thanh thiếu niên, hãy tận hưởng cuộc đời khi còn trẻ;
hãy vui thích khi còn thanh xuân.
Hãy làm điều lòng mình muốn, nhìn điều mắt mình ưa thích.
Nhưng nên nhớ rằng Thượng Đế sẽ xét xử điều ngươi làm.
10 Đừng để cơn giận nhập vào lòng,
hãy xua đuổi tội lỗi ra khỏi thân thể [f],
hãy quên đi những nỗi đau đớn của thân thể,
vì tuổi xuân và thời thơ ấu thật hoàn toàn vô dụng thôi.
Vấn đề của tuổi già
12 Khi còn trẻ hãy tưởng nhớ Đấng Tạo hóa mình,
trước khi thời buổi khó khăn đến,
và những năm tương lai khi ngươi nói,
“Tôi không mãn nguyện về những năm tháng ấy.” [g]
2 Khi ngươi về già,
thì ánh mặt trời, mặt trăng và ngôi sao sẽ trở nên tăm tối,
mây mưa hình như không dứt.
3 Lúc đó tay ngươi sẽ run rẩy, chân ngươi sẽ yếu ớt.
Răng ngươi sẽ rụng, không còn nhai được,
mắt ngươi sẽ lòa không thấy rõ nữa.
4 Tai ngươi sẽ bị lãng không nghe được tiếng ồn ào trong đường phố,
và ngươi không còn nghe rõ tiếng xay cối.
Ngươi sẽ thức giấc khi chim bắt đầu hót,
nhưng ngươi sẽ không nghe rõ tiếng hót.
5 Ngươi sẽ hãi hùng khi lên những chỗ cao
và sợ sệt lúc đi đường.
Tóc ngươi sẽ bạc trắng như hoa hạnh nhân.
Ngươi sẽ đi cà nhắc như cào cào.
Ngươi sẽ ăn không biết ngon [h].
Rồi ngươi sẽ về nhà đời đời của mình,
người ta sẽ dự đám ma ngươi.
6 Chẳng bao lâu đời ngươi sẽ đứt như dây xích bạc,
hay bể ra như chén vàng.
Ngươi sẽ như bầu nước nát vụn bên suối,
hay bánh xe gãy nằm cạnh giếng.
7 Ngươi sẽ trở về bụi đất,
là nơi xuất xứ của ngươi,
và thần linh ngươi sẽ trở về cùng Thượng Đế
là Đấng dựng nên nó.
8 Mọi việc đều vô ích!
Thầy nói rằng mọi việc đều vô ích.
Kết luận: Hãy tôn kính Thượng Đế
9 Thầy là người rất khôn ngoan và dạy người khác điều mình biết. Thầy đã suy nghĩ, nghiên cứu và sắp xếp [i] kỹ lưỡng mọi lời dạy dỗ khôn ngoan của mình. 10 Thầy đã đắn đo tìm đúng chữ để viết ra những lời đáng tin và chân thật.
11 Lời của người khôn ngoan như gậy nhọn dùng dẫn súc vật. Những lời đó như đinh đóng thật chắc. Tất cả đều là những lời dạy dỗ khôn ngoan do một Vị Chăn Chiên dạy dỗ. 12 Cho nên, con ơi, hãy thận trọng về những lời dạy bảo khác. Người ta luôn luôn biên soạn thêm sách vở, còn học quá khiến con mệt mỏi.
13 Sau khi đã học hỏi trong sách nầy [j],
lời khuyên cuối cùng của ta là:
Hãy tôn kính Thượng Đế và vâng theo mệnh lệnh Ngài,
đó là nghĩa vụ của con.
14 Thượng Đế sẽ phân xử mọi việc,
kể cả việc làm lén lút,
dù thiện hay ác cũng vậy.
Sự dâng hiến của tín hữu
8 Thưa anh chị em, tôi muốn anh chị em biết về ân phúc mà Thượng Đế đã cho hội thánh ở Ma-xê-đoan. 2 Dù họ bị thử nghiệm trăm chiều và rất nghèo khó thế mà họ đã dâng hiến rộng rãi vì niềm vui ở trong lòng họ. 3 Tôi có thể nói rằng họ dâng hết khả năng của họ và còn vượt khả năng nữa. Không ai bảo họ phải dâng như thế. 4 Nhưng họ nài nỉ chúng tôi cho họ được góp phần trong việc phục vụ con dân Chúa. 5 Họ đã dâng theo cách mà chúng tôi không ngờ đến: Trước hết họ đã dâng chính mình họ cho Chúa rồi dâng cho chúng tôi. Đó là điều Thượng Đế muốn. 6 Cho nên tôi yêu cầu Tít giúp anh chị em hoàn tất công tác về ân phúc nầy vì Tít là người khởi đầu công tác ấy. 7 Anh chị em xuất sắc về mọi mặt—về đức tin, về cách ăn nói, về sự hiểu biết, về lòng mong muốn giúp đỡ, và về lòng yêu thương mà anh chị em đã học nơi chúng tôi. Vì thế chúng tôi cũng muốn anh chị em xuất sắc trong ơn dâng hiến nữa.
8 Tôi không truyền bảo anh chị em phải dâng nhưng tôi muốn xem thử tình yêu thương anh chị em ra sao so với những người khác là những người thực tâm muốn giúp đỡ. 9 Anh chị em biết ân phúc của Chúa Cứu Thế Giê-xu chúng ta. Ngài vốn giàu nhưng vì anh chị em, Ngài đã trở nên nghèo để vì sự nghèo khó của Ngài mà anh chị em trở nên giàu.
10 Đây là điều tôi nghĩ anh chị em nên làm: Năm ngoái anh chị em là người đầu tiên muốn dâng hiến và cũng là người đầu tiên đã dâng. 11 Bây giờ anh chị em nên hoàn tất công tác mà anh chị em đã bắt đầu. Như thế để cho “hành động” và “ước muốn” của anh chị em đi đôi với nhau. Có bao nhiêu dâng bấy nhiêu. 12 Nếu anh chị em muốn dâng thì của dâng hiến của anh chị em sẽ được chấp nhận. Của dâng sẽ quí ở điều mình có chứ không phải dựa trên điều mình không có. 13 Chúng tôi không muốn anh chị em túng quẫn trong khi những người khác dư dả, nhưng chúng tôi muốn mọi người đều bằng nhau. 14 Nay thì anh chị em đã dư dả. Những gì anh chị em có sẽ giúp những người túng thiếu. Sau nầy, nếu anh chị em túng thiếu thì họ có thể giúp đỡ lại anh chị em, vậy là công bằng. 15 Như Thánh Kinh chép,
“Người lượm nhiều cũng không dư,
và kẻ lượm ít cũng chẳng thiếu.” (A)
Ỷ lại vào của cải là dại dột
Soạn cho nhạc trưởng. Bài ca của con cháu Cô-rê.
49 Nầy các dân hãy nghe đây;
các người sống trên đất hãy để ý.
2 Tất cả những người thượng lưu hay hạ lưu,
giàu sang hay nghèo hèn, hãy nghe đây.
3 Những lời tôi nói ra đều là khôn ngoan,
lòng tôi phát ra sự thông sáng.
4 Tôi sẽ chú tâm đến những châm ngôn;
và giải câu đố tôi qua đờn cầm.
5 Tại sao tôi phải sợ hãi trong ngày khốn khó?
Tại sao tôi lo sợ khi kẻ ác vây quanh tôi?
6 Chúng ỷ lại vào tiền tài,
lợi lộc và khoe khoang của cải.
7 Không ai có thể chuộc được mạng sống kẻ khác.
Chẳng ai có thể hối lộ [a] Thượng Đế,
8 vì giá trả cho mạng sống mình vô cùng đắt, không ai trả nổi.
9 Có ai sống mãi mãi đâu?
Trước sau mọi người cũng phải lìa đời.
10 Người khôn ngoan cũng phải chết như kẻ dại dột [b].
Kẻ điên dại và ngu xuẩn
cũng qua đi,
để lại của cải cho người khác.
11 Nơi ở cuối cùng của chúng
là nấm mồ.
Đó là nơi ở của chúng từ nay về sau
dù cho chúng lấy tên mình đặt cho các địa danh đi nữa.
12 Người giàu sang cũng không thể sống mãi;
rốt cuộc chúng cũng phải chết đi như thú vật.
13 Đó là số phận của những kẻ ỷ lại vào chính mình
và những kẻ tin tưởng nơi chúng. Xê-la
14 Chúng sẽ chết như đàn cừu, mồ mả là chuồng của họ,
và cái chết là người chăn giữ chúng.
Nhưng bình minh đến thì người thanh liêm sẽ đắc thắng,
còn thân xác chúng sẽ bị mục nát trong mồ mả, cách xa nơi ở sang trọng của mình.
15 Nhưng Thượng Đế sẽ cứu mạng sống tôi
và rút tôi ra khỏi mồ mả. Xê-la
16 Đừng thấy nhà cửa kẻ giàu sang
đẹp đẽ hơn mà sợ hãi họ.
17 Họ chẳng mang được gì theo khi xuống huyệt;
của cải họ cũng chẳng xuống mồ với họ đâu.
18 Dù cho khi còn sống họ được tán dương,
người ta hay ca tụng những kẻ thành công
19 nhưng rốt cuộc họ cũng nối gót
tổ tiên.
Chẳng bao giờ còn nhìn thấy ánh sáng nữa.
20 Những kẻ giàu mà thiếu khôn ngoan
cũng giống như thú vật chết mất thôi.
20 Ta đã viết ba mươi câu châm ngôn
và hiểu biết nầy cho con. [a]
21 Ta dạy con những lời chân thật và đáng tin
để con có thể trả lời chân thật cho những ai hỏi con.
© 2010 Bible League International