Bible in 90 Days

Ang Katapusan nga Ginhambal ni David

23 Si David nga anak ni Jesse ginpabantog sang Labing Mataas nga Dios. Ginpili siya sang Dios ni Jacob nga mangin hari. Kag manugkumposo siya sang matahom nga mga ambahanon sang Israel. Amo ini ang katapusan niya nga ginhambal:

Ang Maisog nga mga Tinawo ni David^(A)

⁸ Amo ini ang maisog nga mga tinawo ni David:

Si Josheb Bashebet nga taga-Takemon, nga amo ang nagapanguna sa tatlo ka maisog nga mga tinawo ni David. Sa isa lang ka inaway, nakapatay siya sang 800 ka tawo paagi sa iya bangkaw.

⁹ Ang sunod sa iya amo si Eleazar nga anak ni Dodai nga kaliwat ni Ahoa, nga isa man sa tatlo ka maisog nga mga tinawo ni David. Isa siya sa mga kaupod ni David nga naghangkat sa mga Filistinhon nga nagtipon sa Pas Damim^[c] sa pagpakig-away. Nagpalagyo ang mga Israelinhon, ¹⁰ pero siya iya nagpabilin kag ginpamatay niya ang mga Filistinhon hasta nga ginkapoy ang iya kamot kag naniskog ini nga daw indi na makabuya sa espada. Ginpadaog sila sang Ginoo sa sadto nga adlaw. Ang nagpalalagyo nga mga Israelinhon nagbalik didto kay Eleazar sa pagpanguha lang sang mga armas sang mga nagkalamatay.

¹¹ Ang sunod pa gid amo si Shama nga anak ni Agee nga taga-Harar. Isa ka tion, nagtipon ang mga Filistinhon sa Lehi, kag ginsalakay nila ang mga Israelinhon sa may uma nga puno sang balatong. Nagpalalagyo ang mga Israelinhon, ¹² pero si Shama iya nagpabilin sa tunga sang uma kag ginprotektaran niya ini. Ginpamatay niya ang mga Filistinhon kag ginpadaog sila sang Ginoo sadto nga adlaw.

¹³ Isa ka tion sang tig-alani, nagkadto kay David ang tatlo niya ka tinawo didto sa kuweba sang Adulam. Ini sila nga tatlo miyembro sang 30 ka maisog nga mga tinawo ni David. Nagakampo sadto ang mga Filistinhon sa Kapatagan sang Refaim ¹⁴ kag naagaw nila ang Betlehem. Samtang didto si David sa isa ka mabakod nga palanaguan, ¹⁵ gin-uhaw siya. Nagsiling siya, “Maayo kuntani kon may magkuha para sa akon sang tubig nga mainom didto sa bubon malapit sa puwertahan sang Betlehem.” ¹⁶ Gani nagsulod sing tago atong tatlo ka maisog nga mga tawo sa kampo sang mga Filistinhon kag nagkuha sila sang tubig sa bubon malapit sa puwertahan sang Betlehem kag gindala kay David. Pero indi mag-inom si David; sa baylo, gin-ula niya ini bilang halad sa Ginoo. ¹⁷ Nagsiling siya, “Ginoo, indi ko gid ini mainom tungod kay pareho ini kamahal sa dugo sang mga tawo nga nagtaya sang ila kabuhi sa pagkuha sini.” Gani indi gid mag-inom si David.

Amo ato ang mga ginhimo sang tatlo ka maisog nga mga tinawo ni David.

¹⁸ Si Abishai nga utod ni Joab, nga anak ni Zeruya amo ang pangulo sang 30^[d] ka maisog nga mga tinawo ni David. Nakapatay siya sang 300 ka Filistinhon paagi sa iya bangkaw. Gani nangin bantog siya pareho sadtong tatlo ka maisog nga mga tawo. ¹⁹ Kag tungod nga siya ang pinakabantog sa iya kaupod nga 30,^[e] siya ang nangin kumander nila, pero indi siya kaupod sadtong tatlo ka maisog.

²⁰ May isa pa ka maisog nga tawo nga ang iya ngalan si Benaya. Taga-Kabzeel siya, kag ang iya amay amo si Jehoyada. Naghimo siya sang pinasahi nga mga buhat, lakip na ang pagpatay sa duha ka pinakamaayo nga soldado sang Moab. Sa isa man ka tion, ginlagas niya ang isa ka leon. Bisan nagasnow kag madanlog, nagpanaog siya sa buho kag ginpatay niya ang leon. ²¹ Sa isa pa gid ka tion, ginpatay niya ang isa ka Egiptohanon nga puwerte kadako. Ang armas sang Egiptohanon bangkaw, pero ang iya armas inuglampos lang. Gin-agaw niya ang bangkaw sa Egiptohanon kag amo ini ang ginpatay sa iya. ²² Amo ato ang mga ginhimo ni Benaya nga anak ni Jehoyada. Nangin bantog man siya pareho sa tatlo ka maisog nga mga tawo, ²³ pero indi siya bahin nila. Kag tungod nga siya ang pinakabantog sa iya kaupod nga 30, ginhimo siya ni David nga pangulo sang iya mga badigard.

²⁴ Amo ini ang iban nga mga miyembro sang 30 ka maisog nga mga tawo:

Ginsensos ni David ang Iya mga Soldado^(B)

24 Sa liwat naakig ang Ginoo sa mga Israelinhon, kag ginsugyot niya si David sa paghimo sang butang nga makahalit sa ila. Siling niya kay David, “Isipa ang mga katawhan sang Israel kag Juda.” ² Gani nagsiling si Haring David kay Joab kag sa mga kumander sang mga soldado, “Lakat kamo sa tanan nga tribo sang Israel, halin sa Dan hasta sa Beersheba,^[l] kag isensos ninyo ang mga tawo, agod mahibaluan ko kon pila sila tanan.” ³ Pero nagsabat si Joab sa hari, “Kabay pa nga padamuon sang Ginoo nga imo Dios ang imo katawhan sing 100 ka pilo, kag kabay pa nga makita mo ini. Pero Mahal nga Hari, ngaa nga gusto mo himuon ini nga butang?” ⁴ Pero nag-insister gid si David, gani naglakat si Joab kag ang mga opisyal sang mga soldado sa pagsensos sa katawhan sang Israel. ⁵ Nagtabok sila sa Suba sang Jordan kag nagsugod sa pagsensos^[m] sa Aroer, sa bagatnan sang banwa nga ara sa higad sang ililigan sang tubig. Halin didto nagkadto sila sa Gad kag dayon sa Jazer. ⁶ Nagkadto man sila sa Gilead, sa Tatim Hodshi, sa Dan Jaan, kag naglibot sila pakadto sa Sidon. ⁷ Dayon nagkadto sila sa napaderan nga siyudad sang Tyre, kag sa tanan nga banwa sang mga Hivhanon kag mga Canaanhon. Kag sa katapusan, nagkadto sila sa Beersheba, sa bagatnan^[n] sang Juda. ⁸ Nalibot nila ang bug-os nga nasyon sa sulod sang 9 ka bulan kag 20 ka adlaw, kag pagkatapos nagbalik sila sa Jerusalem.

⁹ Ginsugid ni Joab kay Haring David ang kadamuon sang mga lalaki nga makasarang magpakig-away: 800,000 sa Israel kag 500,000 sa Juda. ¹⁰ Ginkonsensya si David matapos niya ginpasensos ang mga tawo. Gani nagsiling siya sa Ginoo, “Nakasala gid ako sa akon ginhimo. Gani nagapakitluoy ako sa imo, Ginoo, nga patawaron mo ako nga imo alagad sa akon sala, kay kabuangan gid ang akon ginhimo.”

¹¹ Sa wala pa makabangon si David sang madason nga aga, nagsiling ang Ginoo kay Gad nga propeta ni David, ¹² “Magkadto ka kay David kag papilia siya kon sa diin sa tatlo ka silot ang gusto niya nga himuon ko sa iya.”

¹³ Gani nagkadto si Gad kay David kag nagsiling sa iya, “Diin sa sini ang gusto mo: Tatlo^[o] ka tuig nga gutom sa imo nasyon, tatlo ka bulan nga magpalagyo kamo sa inyo mga kaaway samtang ginalagas nila kamo, ukon tatlo ka adlaw nga kalalat-an sa imo nasyon? Hunahunaa ina sing maayo, kag pahibalua ako kon ano ang isabat ko sa Ginoo nga nagpadala sa akon.”

¹⁴ Nagsabat si David kay Gad, “Nabudlayan gid ako magpili. Maayo pa nga ang Ginoo na lang ang magsilot sa amon sang sa mga tawo, kay maluluy-on ang Ginoo.”

¹⁵ Gani nagpadala ang Ginoo sang kalalat-an sa Israel halin sadto nga aga hasta sa tion nga iya ginsiling. Kag 70,000 ka tawo ang napatay halin sa Dan hasta sa Beersheba. ¹⁶ Sang laglagon na kuntani sang anghel ang Jerusalem, nagbaylo ang hunahuna sang Ginoo sa pagsilot sa mga tawo. Gani nagsiling siya sa anghel nga nagasilot sa mga tawo, “Tama na! Indi na sila pagsiluti.” Sadto nga tion didto ang anghel sang Ginoo sa may linasan ni Arauna nga Jebusnon.

Naghimo si David sang Halaran

¹⁷ Sang makita sadto ni David ang anghel nga nagapamatay sang mga tawo, nagsiling siya sa Ginoo, “Ako ang nakasala. Ini nga mga tawo mga inosente pareho sa mga karnero. Wala sila sing may nahimo nga sala. Ako na lang kag ang akon pamilya ang siluti.”

¹⁸ Sina nga adlaw nagkadto si Gad kay David kag nagsiling sa iya, “Magtaklad ka sa linasan ni Arauna nga Jebusnon kag maghimo ka didto sang halaran para sa Ginoo.” ¹⁹ Gani nagtaklad si David suno sa ginsugo sang Ginoo paagi kay Gad. ²⁰ Sang makita ni Arauna si David kag ang iya mga tinawo nga nagapadulong, nagguwa siya kag nagluhod sa atubangan ni David bilang pagtahod sa iya. ²¹ Nagsiling si Arauna, “Mahal nga Hari, ngaa nga ari ka?” Nagsabat si David, “Nagkadto ako diri sa pagbakal sang imo linasan kay mahimo ako sang halaran para sa Ginoo, agod mauntat na ang kalalat-an sa mga tawo.” ²² Nagsiling si Arauna, “Kuhaa kag ihalad sa Dios ang bisan ano nga gusto mo, Mahal nga Hari. Ari ang mga baka para imo ihalad bilang halad nga ginasunog, kag ari man ang ila mga gota kag pati ang mga tapi nga ginagamit sa paglinas para igatong. ²³ Mahal nga Hari, ginahatag ko ini tanan sa imo, kag kabay pa nga batunon sang Ginoo nga imo Dios ang imo halad.”

²⁴ Pero nagsabat si David sa iya, “Indi ko ini pagbatunon nga libre; bayaran ko gid ikaw. Indi ako maghalad sa Ginoo nga akon Dios sang mga halad nga ginasunog nga wala sing bili sa akon.” Gani ginbakal ni David ang linasan kag ang mga baka sa kantidad nga 50 ka bilog nga pilak. ²⁵ Dayon naghimo siya didto sang halaran para sa Ginoo kag naghalad sang mga halad nga ginasunog kag sang mga halad nga para sa maayo nga relasyon. Ginsabat sang Ginoo ang pangamuyo ni David para sa Israel, kag nag-untat ang kalalat-an.

Ang Katapusan nga mga Inadlaw ni Haring David

1 Tigulang na gid si Haring David, kag bisan habulan pa siya sang pila ka habol ginatugnawan gihapon siya. ² Gani nagsiling sa iya ang iya mga alagad, “Mahal nga Hari, tuguti kami nga mangita sang bataon nga dalaga nga mag-atipan sa imo. Magahulid siya sa imo agod indi ka matugnawan.” ³ Gani nagpangita sila sang matahom nga dalaga sa bug-os nga Israel, kag nakita nila si Abishag nga taga-Shunem, kag gindala nila siya sa hari. ⁴ Matahom gid si Abishag, kag nangin manug-atipan siya sang hari. Pero wala gid maghulid ang hari sa iya.

Gusto ni Adonia nga Mangin Hari

⁵ Karon, si Adonia nga anak ni David kay Hagit nagpahambog nga mangin hari siya. Gani nagpreparar siya sang mga karwahe kag mga kabayo^[p] kag 50 ka badigard nga mauna sa iya. ⁶ Halin sang una ginapabay-an lang siya ni David kag wala siya ginasaway sa iya mga ginahimo. Guwapo gid si Adonia kag sunod siya nga manghod ni Absalom. ⁷ Nagpakighambal siya kay Joab nga anak ni Zeruya kag kay Abiatar nga pari parte sa iya plano nga mangin hari, kag nagsugot ining duha sa pagbulig sa iya. ⁸ Pero wala magbuylog sa iya si Zadok nga pari, si Benaya nga anak ni Jehoyada, si Natan nga propeta, si Shimei, si Rei, kag ang mga badigard ni David.

⁹ Isa ka adlaw, nagkadto si Adonia sa Bato sang Zohelet malapit sa En Rogel, kag naghalad siya didto sang mga karnero, mga baka, kag pati mga ginpatambok nga torite nga mga baka. Gin-imbitar niya ang halos tanan niya nga mga utod nga lalaki nga mga anak ni David, kag ang halos tanan nga opisyal sang Juda. ¹⁰ Pero wala niya pag-imbitara si Natan nga propeta, si Benaya, ang mga badigard sang hari, kag si Solomon nga iya utod.

¹¹ Nagkadto si Natan kay Batsheba nga iloy ni Solomon, kag nagpamangkot, “Wala ka bala kahibalo nga ginhimo ni Adonia ang iya kaugalingon nga hari, kag wala kahibalo si Haring David parte sini? ¹² Kon gusto mo nga maluwas ang imo kabuhi kag ang kabuhi sang imo anak nga si Solomon, sunda ang akon laygay. ¹³ Kadtui si Haring David kag silinga siya, ‘Mahal nga Hari, indi bala nga nagpromisa ka sa akon nga ang aton^[q] anak nga si Solomon amo ang magabulos sa imo bilang hari? Ti, ngaa si Adonia ang nangin hari?’ ¹⁴ Kag samtang nagapakighambal ka sa hari, masulod ako kag pamatud-an ko ang imo ginahambal.”

¹⁵ Gani nagkadto si Batsheba sa kuwarto sang hari. Tigulang na gid ang hari kag si Abishag nga taga-Shunem amo ang nagaatipan sa iya. ¹⁶ Nagluhod si Batsheba bilang pagtahod sa hari. Nagpamangkot sa iya ang hari, “Ano ang mahimo ko sa imo?”

¹⁷ Nagsabat si Batsheba, “Mahal nga Hari, nagpromisa ka sa akon sa ngalan sang Ginoo nga imo Dios nga ang aton anak nga si Solomon amo ang magabulos sa imo bilang hari. ¹⁸ Pero karon si Adonia na ang nangin hari, kag wala ka gid kahibalo sini. ¹⁹ Naghalad siya sang madamo nga turo nga mga baka, ginpatambok nga torite nga mga baka, kag mga karnero, kag gin-imbitar niya ang tanan mo nga anak nga lalaki, magluwas lang kay Solomon nga imo alagad. Gin-imbitar man niya si Abiatar nga pari kag si Joab nga kumander sang imo mga soldado. ²⁰ Kag karon, Mahal nga Hari, nagahulat ang mga Israelinhon sa imo desisyon kon sin-o ang magabulos sa imo bilang hari. ²¹ Kon indi ka magdesisyon, ako kag ang akon anak nga si Solomon kabigon nga mga traidor kon patay ka na.”

²² Samtang nagapakighambal pa si Batsheba sa hari, nag-abot si Natan nga propeta. ²³ May nagsiling sa hari nga nag-abot si Natan, gani ginpatawag siya sang hari. Pagsulod ni Natan nagluhod siya bilang pagtahod sa hari, ²⁴ kag nagsiling, “Mahal nga Hari, nagsiling ka bala nga si Adonia amo ang magabulos sa imo bilang hari? ²⁵ Nagahalad siya subong sang madamo nga turo nga mga baka, ginpatambok nga torite nga mga baka, kag mga karnero. Kag gin-imbitar niya ang halos tanan mo nga anak nga lalaki, ang kumander sang imo mga soldado, kag si Abiatar nga pari. Nagakinaon kag nagaininom sila subong, kag nagasiling, ‘Mabuhay si Haring Adonia!’ ²⁶ Pero ako nga imo alagad wala niya pag-imbitara, pati man si Zadok nga pari, si Benaya nga anak ni Jehoyada, kag si Solomon nga imo alagad. ²⁷ Ginhimo mo gid bala ini, Mahal nga Hari, nga wala mo kami pagpahibalua kon sin-o ang magabulos sa imo bilang hari?”

Ginhimo ni David si Solomon nga Hari

²⁸ Nagsiling si Haring David, “Silinga si Batsheba nga magkadto diri.” Gani nagkadto si Batsheba sa hari. ²⁹ Dayon nagsumpa si Haring David, “Nagasumpa ako sa buhi nga Ginoo, nga nagluwas sa akon sa tanan nga katalagman, ³⁰ nga tumanon ko subong ang akon ginsumpa sa imo sa ngalan sang Ginoo, ang Dios sang Israel, nga si Solomon nga aton anak amo ang magabulos sa akon bilang hari.”

³¹ Nagluhod dayon si Batsheba bilang pagtahod sa hari, kag nagsiling, “Mahal nga Haring David, kabay pa nga magkabuhi ka sing malawig!”^{[r] 32} Nagsiling si Haring David, “Pakadtua diri si Zadok nga pari, si Natan nga propeta, kag si Benaya nga anak ni Jehoyada.” Gani nagkadto sila sa hari, ³³ kag nagsiling ang hari sa ila, “Pasakya ninyo ang akon anak nga si Solomon sa akon kabayo,^[s] kag dal-a ninyo siya pati ang akon mga opisyal sa Gihon. ³⁴ Pag-abot ninyo didto, kamo Zadok kag Natan amo ang magahaplas sang lana sa ulo ni Solomon sa pagpakita nga siya ang pinili nga hari sang Israel. Dayon patunuga ninyo ang budyong kag magsinggit, ‘Mabuhay si Haring Solomon!’ ³⁵ Pagkatapos updan ninyo siya sa pagbalik diri, kag magapungko siya sa akon trono kag magabulos sa akon bilang hari. Siya ang ginpili ko nga magdumala sa bug-os nga Israel kag Juda.”

³⁶ Nagsabat si Benaya nga anak ni Jehoyada, “Himuon namon ina! Kabay pa nga ang Ginoo nga imo Dios, Mahal nga Hari, magapamatuod sini. ³⁷ Kag subong nga ang Ginoo nag-upod sa imo, Mahal nga Hari, kabay pa nga mag-upod man siya kay Solomon, kag himuon niya nga mas mainuswagon pa ang iya paghari sang sa imo paghari.”

³⁸ Gani naglakat sila ni Zadok nga pari, Natan nga propeta, Benaya nga anak ni Jehoyada, kag ang mga badigard ni David nga mga Keretnon kag mga Peletnon. Ginpasakay nila si Solomon sa kabayo ni Haring David kag gindala sa Gihon. ³⁹ Pag-abot nila didto, ginkuha ni Zadok sa balaan nga tolda^[t] ang lana nga nasulod sa sungay nga suludlan, kag ginhaplasan niya si Solomon sa ulo. Ginpatunog nila ang budyong kag nagsinggit sila tanan, “Mabuhay si Haring Solomon!” ⁴⁰ Gindul-ong sang mga tawo si Haring Solomon pauli sa Jerusalem nga nagahinugyaw sa kalipay kag nagapatunog sang mga plawta. Daw sa nagauyog ang duta sa ila ginahod.

⁴¹ Nabatian ini tanan ni Adonia kag sang iya mga bisita samtang nagahingapos sila sang ila punsyon. Pagkabati ni Joab sang budyong, nagpamangkot siya, “Ano bala ang natabo nga puwerte kagahod sa siyudad?” ⁴² Samtang nagahambal pa siya, nag-abot si Jonatan nga anak ni Abiatar nga pari. Nagsiling si Adonia, “Sulod, kay maayo ka nga tawo, kag sigurado nga may dala ka nga maayo nga balita.” ⁴³ Nagsabat si Jonatan, “Indi maayo nga balita, kay ginhimo ni Haring David si Solomon nga hari. ⁴⁴ Ginpakadto niya siya sa Gihon kaupod si Zadok nga pari, si Natan nga propeta, si Benaya nga anak ni Jehoyada, kag ang iya mga badigard nga mga Keretnon kag mga Peletnon. Ginpasakay pa gani nila si Solomon sa kabayo sang hari. ⁴⁵ Pag-abot nila sa Gihon, ginhaplasan siya sang lana ni Zadok kag ni Natan sa pagpakita nga siya ang pinili nga hari. Bag-o lang sila nakabalik, amo gani nga nagahinugyaw ang mga tawo sa siyudad. Amo inang ginahod nga inyo nabatian. ⁴⁶ Kag karon si Solomon na ang nagapungko sa trono bilang hari. ⁴⁷ Dugang pa gid sini, nagkadto kay Haring David ang iya mga opisyal sa pagpadungog sa iya. Siling nila, ‘Kabay pa nga himuon sang imo Dios si Solomon nga mas bantog sang sa imo, kag himuon niya nga mas mainuswagon pa ang iya paghari sang sa imo paghari.’ Nagduko dayon si David sa iya hiligdaan sa pagsimba sa Ginoo, ⁴⁸ kag nagsiling, ‘Dalayawon ang Ginoo, ang Dios sang Israel, nga nagtugot sa akon nga makita ko subong nga adlaw ang pagbulos sang akon anak bilang hari.’ ”

⁴⁹ Pagkabati sini sang mga bisita ni Adonia, nagtilindog sila nga puwerte ang kahadlok, kag nag-iya-iya lakat. ⁵⁰ Hinadlukan man si Adonia kay Solomon, gani nagkadto siya sa balaan nga tolda kag nag-uyat sa mga sulosungay nga mga pamusod sang halaran.^[u]

⁵¹ Karon may nagsugid kay Solomon, “Nahadlok sa imo si Adonia, kag nagauyat siya subong sa mga sulosungay nga mga pamusod sang halaran. Nagapangabay siya nga magsumpa ka nga indi mo siya pagpatyon.” ⁵² Nagsiling si Solomon, “Kon indi siya magtraidor sa akon, indi gid siya maano.^[v] Pero kon magtraidor siya mapatay siya.” ⁵³ Dayon ginpakuha ni Haring Solomon si Adonia didto sa halaran, kag pag-abot ni Adonia, nagluhod siya bilang pagtahod kay Haring Solomon. Nagsiling si Solomon sa iya, “Magpauli ka.”

Ang mga Bilin ni David kay Solomon

2 Sang madali na lang mapatay si David, may mga bilin siya kay Solomon nga iya anak. Amo ini ang iya mga bilin: ² “Madali na lang ako mapatay. Gani magpakabakod ka kag magpakaisog, ³ kag tumana ang mga ginapatuman sang Ginoo nga imo Dios. Magsunod ka sa iya mga pamaagi, kag tumana ang iya mga pagsulundan kag mga sugo nga nasulat sa Kasuguan ni Moises, agod magmainuswagon ka sa tanan mo nga ginahimo, bisan diin ka magkadto. ⁴ Kon himuon mo ini, tumanon sang Ginoo ang iya ginpromisa sa akon, nga kon ang akon mga kaliwat nagakabuhi sing husto kag nagasunod sa akon sing matutom sa bug-os nila nga kabuhi, may isa gid permi sa ila nga magahari sa Israel.

⁵ “Ari pa ang akon bilin sa imo: Nahibaluan mo kon ano ang ginhimo sa akon ni Joab nga anak ni Zeruya sa iya nga pagpatay sa duha ka kumander sang mga soldado sang Israel nga si Abner nga anak ni Ner kag si Amasa nga anak ni Jeter. Ginpatay niya sila nga daw sa mga kaaway, pero ginhimo niya ato sang panahon nga wala sing inaway. Siya ang may salabton sa ila kamatayon.^{[w] 6} Gani himua ang nagakadapat sa iya suno sa imo hunahuna nga maayo himuon, pero indi pag-itugot nga mapatay siya sa katigulangon nga may kalinong.

⁷ “Pero magmaayo ka sa mga anak ni Barzilai nga taga-Gilead, kag pakan-a sila permi upod sa imo, kay ginbuligan nila ako sang nagpalagyo ako sa imo utod nga si Absalom.

⁸ “Tandaan mo gid si Shimei nga anak ni Gera, nga isa ka Benjaminhon nga taga-Bahurim. Puwerte gid ang iya pagpakamalaot sa akon sang nagkadto ako sa Mahanaim. Pero sang pagkitaay namon sa Suba sang Jordan, nagsumpa ako sa iya sa ngalan sang Ginoo nga indi ko siya pagpatyon. ⁹ Pero karon, ikaw ang magsilot sa iya. Maalam ka, kag nahibaluan mo kon ano ang dapat nga himuon. Bisan tigulang na siya, ipapatay siya.”

¹⁰ Sang ulihi napatay si David kag ginlubong sa iya banwa.^{[x] 11} Naghari siya sa bug-os nga Israel sa sulod sang 40 ka tuig—7 ka tuig sa Hebron kag 33 ka tuig sa Jerusalem. ¹² Si Solomon ang nagbulos sa iya amay nga si David bilang hari, kag malig-on gid ang iya ginharian.

Napatay si Adonia

¹³ Karon, si Adonia nga anak ni Hagit nagkadto kay Batsheba nga iloy ni Solomon. Nagpamangkot si Batsheba sa iya, “Maayo bala ang imo tuyo sa pagkadto diri?” Nagsabat si Adonia, “Huo, maayo. ¹⁴ May ipangabay lang ako sa imo.” Nagpamangkot si Batsheba, “Ano bala ina?” ¹⁵ Nagsabat si Adonia, “Nahibaluan mo nga ako na kuntani ang hari, kag ginpaabot ini sang bug-os nga Israel. Pero lain ang natabo; ang akon utod amo ang nangin hari, kay amo ina ang gusto sang Ginoo. ¹⁶ Karon, may pangabay ako sa imo. Kag kon mahimo indi ako pagbalibari.” Nagpamangkot si Batsheba, “Ano bala ina?” ¹⁷ Nagsabat si Adonia, “Palihog pangabaya si Haring Solomon nga ipaasawa niya sa akon si Abishag nga taga-Shunem. Nahibaluan ko nga indi gid siya magbalibad sa imo.” ¹⁸ Nagsabat si Batsheba, “Sige, silingon ko ang hari.”

¹⁹ Gani nagkadto si Batsheba kay Haring Solomon sa paghambal sa iya parte sa ginpangabay ni Adonia. Pagkakita ni Solomon sa iya, nagtindog si Solomon sa iya trono sa pagsugata sa iya, kag dayon nagluhod siya sa iya iloy bilang pagtahod sa iya. Pagkatapos nagpungko siya sa iya trono. Nagpakuha siya sang pulungkuan kag ginpabutang sa iya tuo, kag ginpapungko didto ang iya iloy. ²⁰ Nagsiling si Batsheba, “May ara ako sang gamay nga ipangabay sa imo. Kag palihog indi ako pagbalibari.” Nagsiling ang hari, “Ano ina, Nay? Indi ko ikaw pagbalibaran.” ²¹ Nagsiling si Batsheba, “Ipaasawa si Abishag nga taga-Shunem sa imo utod nga si Adonia.”

²² Nagsiling si Haring Solomon, “Ngaa ginapangabay mo gid nga ipaasawa si Abishag kay Adonia? Basi kon ipangabay mo man nga ihatag ko sa iya ang akon ginharian, kay magulang siya sa akon kag apin sa iya si Abiatar nga pari kag si Joab nga anak ni Zeruya!” ²³ Dayon nagsumpa si Haring Solomon sa ngalan sang Ginoo, “Kabay pa nga silutan gid ako sang Dios kon indi ko mapatay si Adonia tungod sining iya ginpangabay. ²⁴ Ang Ginoo amo ang nagpili kag nagbutang sa akon sa trono sang akon amay nga si David. Gintuman niya ang iya promisa nga ihatag niya ang ginharian sa akon kag sa akon mga kaliwat. Gani nagasumpa ako sa buhi nga Ginoo nga mapatay si Adonia subong gid nga adlaw.” ²⁵ Dayon nagmando si Haring Solomon kay Benaya, nga anak ni Jehoyada, nga patyon si Adonia, kag ginpatay niya si Adonia.

²⁶ Dayon nagsiling si Haring Solomon kay Abiatar nga pari, “Magpauli ka sa imo uma sa Anatot. Bagay ka man kuntani nga patyon, pero indi ko ikaw pagpatyon subong kay ikaw ang gintugyanan sang Kahon sang Ginoong Dios sang kaupod ka pa sang akon amay nga si David, kag nagpakigbahin ka sa iya mga pag-antos.” ²⁷ Gani ginpahalin ni Solomon si Abiatar sa iya katungdanan bilang pari sang Ginoo. Kag natuman ang ginsiling sang Ginoo didto sa Shilo parte sa panimalay ni Eli.

Napatay si Joab

²⁸ Si Joab wala nagbulig kay Absalom nga mangin hari, pero nagbulig siya kay Adonia. Gani sang mabalitaan niya ang pagkapatay ni Adonia, nagpalagyo siya pakadto sa tolda sang Ginoo^[y] kag nag-uyat sa mga sulosungay nga mga pamusod sang halaran.^{[z] 29} Sang mabalitaan ni Haring Solomon nga nagpalagyo si Joab pakadto sa tolda sang Ginoo kag nagpalapit sa halaran, ginsugo niya si Benaya nga patyon si Joab. ³⁰ Gani nagkadto si Benaya sa tolda sang Ginoo kag ginsilingan si Joab, “Magguwa ka siling sang hari!” Pero nagsabat si Joab, “Indi ako magguwa; diri ako mapatay!” Nagbalik si Benaya sa hari kag ginsugid ang sabat ni Joab. ^31-32 Nagsiling si Solomon kay Benaya, “Himua ang iya ginsiling. Patya siya didto sa tolda kag ilubong, agod ako kag ang panimalay sang akon amay indi manabat sa pagpatay niya kay Abner nga anak ni Ner, nga kumander sang mga soldado sang Israel, kag kay Amasa nga anak ni Jeter, nga kumander sang mga soldado sang Juda. Ginpatay niya ining inosente nga mga tawo nga wala nakahibalo ang akon amay. Mas matarong kag maayo pa sila sang sa iya. Karon balusan siya sang Ginoo sa iya ginhimo sa ila. ³³ Siya kag ang iya mga kaliwat amo ang manabat hasta san-o sa kamatayon sang sini nga mga tawo. Pero ang akon amay nga si David kag ang iya mga kaliwat kag ang iya ginharian hatagan sang maayo nga kahimtangan^[aa] hasta san-o.”

³⁴ Gani ginkadtuan ni Benaya si Joab kag ginpatay. Ginlubong siya malapit sa iya balay^[ab] sa kamingawan. ³⁵ Dayon ginhimo sang hari si Benaya nga kumander sang mga soldado sa pagbulos kay Joab. Kag ang ginbulos niya kay Abiatar amo si Zadok nga pari.

Ang Pagkapatay ni Shimei

³⁶ Karon, ginpatawag sang hari si Shimei kag ginsilingan, “Magpatindog ka sang imo kaugalingon nga balay sa Jerusalem kag mag-estar ka dira. Indi ka gid maghalin sa siyudad kag magkadto sa iban nga lugar. ³⁷ Sa tion nga maghalin ka kag magtabok sa Kidron nga ililigan sang tubig, sigurado gid nga mapatay ka, kag ikaw mismo ang basulon kon matabo ini.” ³⁸ Nagsabat si Shimei, “Maayo man ang imo ginsiling, tumanon ko gid ina!” Gani nag-estar si Shimei sa Jerusalem sa malawig nga tion. ³⁹ Pero sang ikatatlo nga tuig, ang duha sa mga suluguon ni Shimei naglayas kag nagkadto sa hari sang Gat nga si Akish, nga anak ni Maaca. Sang mabalitaan ini ni Shimei, ⁴⁰ gintakdan niya sang pulungkuan ang iya asno kag nagsakay, kag nagkadto kay Akish sa Gat sa pagpangita sa iya duha ka suluguon. Nakita niya sila kag gindala pauli.

⁴¹ Sang mabalitaan ni Solomon nga naghalin si Shimei sa Jerusalem kag nagkadto sa Gat, kag nakabalik na, ⁴² ginpatawag niya si Shimei kag ginsilingan, “Indi bala nga ginpasumpa ko ikaw sa ngalan sang Ginoo kag ginpaandaman nga sa tion nga maghalin ka sa Jerusalem kag magkadto sa iban nga lugar sigurado gid nga mapatay ka? Kag indi bala nga nagsiling ka nga maayo ang akon ginsiling kag tumanon mo ini? ⁴³ Ti, ngaa wala mo gintuman ang imo ginsumpa sa Ginoo? Ngaa wala mo gintuman ang akon sugo sa imo?”

⁴⁴ Nagsiling pa gid ang hari sa iya, “Sigurado nga nadumduman mo gid ang tanan nga malain nga ginhimo mo sa akon amay nga si David. Karon balusan ka sang Ginoo sa imo malain nga mga ginhimo. ⁴⁵ Pero ako pakamaayuhon sang Ginoo, kag ang ginharian sang akon amay nga si David padayon niya nga palig-unon hasta san-o.”

⁴⁶ Dayon ginmanduan sang hari si Benaya nga patyon si Shimei. Gani gindala ni Benaya si Shimei sa guwa kag ginpatay.

Naglig-on pa gid ang ginharian sa idalom sang pagdumala ni Solomon.

Nagpangayo si Solomon sang Kaalam^(C)

3 Paagi sa pagpangasawa ni Solomon sa anak sang Faraon, ang hari sang Egipto, nangin kadampig siya sang amo nga nasyon. Gindala niya ang iya asawa sa Banwa ni David^[ac] hasta nga natapos niya ang pagpatindog sang iya palasyo, sang templo sang Ginoo, kag sang mga pader sa palibot sang Jerusalem. ² Sadto nga tiyempo wala pa sing templo para sa kadungganan sang Ginoo, gani ang mga tawo nagahalad sa mga simbahan sa mataas nga mga lugar. ³ Ginpakita ni Solomon ang iya paghigugma sa Ginoo paagi sa pagtuman sang mga pagsulundan nga ginbilin sang iya amay nga si David. Ugaling naghalad siya sang mga halad kag nagsunog sang mga insenso sa mga simbahan sa mataas nga mga lugar.

⁴ Isa ka tion, nagkadto si Haring Solomon sa Gibeon sa paghalad, kay ato didto ang pinakabantog nga simbahan sa mataas nga lugar. Naghalad siya sa halaran sing 1,000 ka mga halad nga ginasunog. ⁵ Pagkagab-i, nagpakita sa iya ang Ginoo paagi sa damgo. Nagsiling ang Dios sa iya, “Pangayo sang bisan ano nga gusto mo nga ihatag ko sa imo.” ⁶ Nagsabat si Solomon, “Ginpakitaan mo sang dako nga kaayo ang akon amay nga si David, nga imo alagad, tungod kay matutom siya sa imo, matarong, kag husto ang iya pagkabuhi. Padayon mo nga ginpakita sa iya ang imo dako nga kaayo paagi sa paghatag sa iya sang isa ka anak nga amo ang nagbulos sa iya bilang hari subong. ⁷ Ginoo nga akon Dios, ako nga imo alagad amo ang ginbulos mo sa akon amay nga si David bilang hari, bisan tuod bataon pa ako kag indi makahibalo magpangulo. ⁸ Kag karon ari ako upod sa katawhan nga imo ginpili nga indi maisip sa puwerte nga kadamo. ⁹ Gani hatagi ako sang kaalam sa pagdumala sang imo katawhan kag sa paghibalo kon ano ang maayo kag ang malain. Kay sin-o bala ang makasarang sa pagdumala sining imo katawhan nga puwerte kadamo?”

¹⁰ Nalipay ang Ginoo sa ginpangayo ni Solomon. ¹¹ Gani nagsiling ang Dios sa iya, “Tungod nga nagpangayo ka sang kaalam sa pagdumala sa akon katawhan kag wala ka nagpangayo sang malawig nga kabuhi ukon manggad ukon kamatayon sang imo mga kaaway, ¹² ihatag ko sa imo ang imo ginpangayo. Hatagan ko ikaw sang kaalam kag pag-intiendi nga wala pa maangkon ni bisan sin-o sang una kag sa palaabuton nga panahon. ¹³ Hatagan ko man ikaw sang wala mo ginpangayo, nga amo ang manggad kag dungog, agod wala sing hari nga makapareho sa imo sa bug-os mo nga kabuhi. ¹⁴ Kag kon magsunod ka sa akon mga pamaagi kag magtuman sa akon mga pagsulundan kag mga sugo pareho sang ginhimo sang imo amay nga si David, hatagan ko ikaw sang malawig nga kabuhi.”

¹⁵ Nagbugtaw si Solomon, kag nareyalisar niya nga nagpakighambal ang Ginoo sa iya paagi sa damgo. Pagbalik ni Solomon sa Jerusalem, nagtindog siya sa atubangan sang Kahon sang Kasugtanan sang Ginoo, kag naghalad sang mga halad nga ginasunog kag mga halad nga para sa maayo nga relasyon. Nagpapunsyon siya dayon para sa tanan niya nga mga opisyal.

Ang Maalamon nga Paghukom ni Solomon

¹⁶ Karon, may duha ka babayi nga nagabaligya sang ila lawas nga nagkadto kay Haring Solomon. ¹⁷ Nagsiling ang isa sa ila, “Mahal nga Hari, ako kag ang babayi nga ini nagaestar sa isa lang ka balay. Kag samtang didto siya sa balay nagbata ako. ¹⁸ Pagkaligad sang tatlo ka adlaw, siya naman ang nagbata. Kami lang gid nga duha sa balay kag wala na sing iban. ¹⁹ Isa ka gab-i, nahigdaan niya ang iya bata kag napatay ini. ²⁰ Dayon sang mga tungang gab-i nagbangon siya kag ginkuha niya ang akon bata sa akon tupad samtang nagakatulog ako. Ginbutang niya ang akon bata sa iya tupad, kag ang iya bata nga patay na amo ang iya ginbutang sa akon tupad. ²¹ Pagkaaga, sang magbangon ako sa pagpatiti sang akon bata, nakita ko nga patay na ini. Pero sang ginhimutaran ko ang bata sa masanag, nasapwan ko nga indi gali siya ang akon bata.”

²² Nagsabat ang isa ka babayi, “Indi ina matuod! Akon ang buhi nga bata, kag ang patay imo.” Pero nagsiling ang una nga babayi, “Indi ina matuod! Imo ang patay nga bata, kag ang buhi akon.” Gani nagbaisay sila nga duha sa atubangan sang hari.

²³ Nagsiling ang hari, “Ang kada isa sa inyo gusto mag-angkon sa buhi nga bata, kag wala sing isa sa inyo nga gusto mag-angkon sa patay nga bata.” ²⁴ Gani nagmando ang hari nga dal-an siya sang espada. Kag sang gindal-an siya sang espada, ²⁵ nagmando siya, “Pihaka ang buhi nga bata kag ang kada pihak ihatag sa ila nga duha.”

²⁶ Tungod sa kaluoy sang matuod nga iloy sa iya bata, nagsiling siya sa hari, “Maluoy ka, Mahal nga Hari, indi pagpatya ang bata. Ihatag na lang siya sa sina nga babayi.” Pero nagsiling ang isa ka babayi, “Pihaka ang bata agod wala sing isa sa amon nga makaangkon sa iya.”

²⁷ Dayon nagsiling ang hari, “Indi pagpihaka ang bata. Ihatag ini sa babayi nga nagpakitluoy nga indi ini pagpatyon, kay siya ang matuod niya nga iloy.”

²⁸ Sang mabatian sang katawhan sang Israel ang desisyon ni Haring Solomon, dako gid ang ila pagtahod sa iya, tungod kay nakita nila nga may kaalam siya nga halin sa Dios sa paghukom sing husto.

Ang mga Opisyal ni Solomon

4 Naghari si Solomon sa bug-os nga Israel. ² Kag amo ini ang iya mataas nga mga opisyal:

Ang pangulo nga pari amo si Azaria nga kaliwat ni Zadok.

³ Ang mga sekretaryo sang hari amo si Elihoref kag si Ahia nga mga anak ni Shisha.

Ang nagadumala sang mga kasulatan sang ginharian amo si Jehoshafat nga anak ni Ahilud.

⁴ Ang kumander sang mga soldado amo si Benaya nga anak ni Jehoyada.

Ang mga pari amo si Zadok kag si Abiatar.

⁵ Ang pangulo sang mga gobernador sa mga distrito sang Israel amo si Azaria nga anak ni Natan.

Ang personal nga manuglaygay sang hari amo si Zabud nga pari, nga anak man ni Natan.

⁶ Ang manugdumala sang palasyo amo si Ahishar.

Kag ang nagadumala sa mga ulipon nga ginapilit sa pag-obra amo si Adoniram nga anak ni Abda.

⁷ May ara man si Solomon sang dose ka gobernador sa mga distrito sang bug-os nga Israel. Sila ang nagahatag sang pagkaon sang hari kag sang iya panimalay. Kada isa sa ila nagahatag sang pagkaon sa isa ka bulan kada tuig. ⁸ Amo ini ang ila mga ngalan:

Si Ben Hur, nga nagadumala sa kabukiran sang Efraim.

⁹ Si Ben Deker, nga nagadumala sa Makaz, Shaalbim, Bet Shemesh, kag sa Elon Bet Hanan.

¹⁰ Si Ben Hesed, nga nagadumala sa Arubot, lakip na diri ang Soco kag ang bug-os nga duta sang Hefer.

¹¹ Si Ben Abinadab, nga nagadumala sa Nafot Dor. (Bana siya ni Tafat nga anak ni Solomon.)

¹² Si Baana nga anak ni Ahilud, nga nagadumala sa Taanac, Megido, sa bug-os nga Bet Shean malapit sa Zaretan sa ubos sang Jezreel, kag sa mga lugar nga halin sa Bet Shean pakadto sa Abel Mehola kag sa tabok sang Jokmeam.

¹³ Si Ben Geber, nga nagadumala sa Ramot Gilead, lakip na diri ang mga banwa ni Jair nga anak ni Manase, kag sa mga distrito sang Argob sa Bashan, lakip na ang iya sini 60 ka dalagko nga mga banwa nga napalibutan sang mga pader, nga ang mga trangka sang mga puwertahan sini saway.

¹⁴ Si Ahinadab nga anak ni Iddo, nga nagadumala sa Mahanaim.

¹⁵ Si Ahimaaz, nga nagadumala sa Naftali. (Bana siya ni Basemat nga anak ni Solomon.)

¹⁶ Si Baana nga anak ni Hushai, nga nagadumala sa Asher kag sa Alot.

¹⁷ Si Jehoshafat nga anak ni Parua, nga nagadumala sa Isacar.

¹⁸ Si Shimei nga anak ni Ela, nga nagadumala sa Benjamin.

¹⁹ Si Geber nga anak ni Uri, nga nagadumala sa Gilead, nga sakop sadto ni Sihon nga hari sang mga Amornon kag ni Og nga hari sang Bashan. Si Geber lang ang gobernador sa sining bug-os nga distrito.^[ad]

Ang Kabuganaan kag ang Kaalam ni Solomon

²⁰ Ang kadamuon sang katawhan sang Juda kag Israel daw pareho sa balas sa baybayon nga indi maisip. Bugana ang ila pagkaon kag ilimnon, kag malipayon sila. ²¹ Si Solomon ang nagadumala sa tanan nga ginharian halin sa Suba sang Eufrates pakadto sa duta sang mga Filistinhon hasta sa dulunan sang Egipto. Ini nga mga ginharian nagabayad sang ila buhis kay Solomon kag nagapasakop sa iya samtang buhi siya.

²² Ang kalan-on nga kinahanglanon ni Solomon sa iya palasyo kada adlaw amo ini: 100 ka sako nga maayo nga klase nga harina, 200 ka sako nga ordinaryo nga harina, ²³ 10 ka baka nga ginpatambok sa toril, 20 ka baka nga ginbuy-an lang sa palahalban, 100 ka karnero ukon kanding, wala labot sang nagkalain-lain nga klase sang mga usa, kag maayo nga klase sang mga pispis kag mga manok.

²⁴ Sakop ni Solomon ang bug-os nga duta sa nakatundan sang Suba sang Eufrates, halin sa Tifsa hasta sa Gaza. Kag maayo ang iya relasyon sa tanan nga nasyon sa iya palibot. ²⁵ Gani samtang nagakabuhi si Solomon, may kalinong sa Juda kag sa Israel halin sa Dan hasta sa Beersheba. Ang kada tawo nagapungko sa idalom sang iya tanom nga ubas kag kahoy nga higera nga may kalinong.

²⁶ May 40,000^[ae] ka kuwadra si Solomon para sa iya mga kabayo nga pangkarwahe, kag may 12,000 siya ka manugkabayo.^{[af] 27} Ang mga gobernador sa mga distrito amo ang nagahatag sang kunsomo ni Haring Solomon kag sang tanan nga ara sa palasyo. Ang kada isa sa ila may turno sa paghatag kada bulan. Ginasiguro gid nila nga mahatag nila ang mga kinahanglanon ni Solomon. ²⁸ Nagahatag man sila sang barley kag kumpay para sa mga kabayo nga pangkarwahe kag sa iban pa nga mga kabayo. Ginadala nila ini sa lugar nga dapat sini dal-an sa tion sang ila turno.

²⁹ Ginhatagan sang Dios si Solomon sang pinasahi nga kaalam kag pag-intiendi, kag ihibalo nga indi matungkad. ³⁰ Ang iya kaalam labaw pa sa kaalam sang tanan nga maalamon sa sidlangan kag sa Egipto. ³¹ Siya ang pinakamaalam sa tanan. Mas maalam pa siya sang sa kay Etan nga Ezranhon, kag sa mga anak ni Mahol nga sila ni Heman, Calcol, kag Darda. Kag nangin bantog siya sa palibot nga mga nasyon. ³² Naghimo siya sang 3,000 ka hulubaton kag 1,005 ka kanta. ³³ Makasugid siya parte sa tanan nga klase sang mga tanom, halin sa dalagko nga mga kahoy hasta sa magagmay nga mga tanom.^[ag] Makasugid man siya parte sa tanan nga klase sang sapat: ang nagalakat, ang nagakamang, ang nagalupad, kag ang nagalangoy. ³⁴ Nabatian sang tanan nga hari sa kalibutan ang kaalam ni Solomon, gani nagpadala sila sang mga tawo sa pagpamati sa iya kaalam.

Nagpreparar si Solomon sa Pagpatindog sang Templo^(D)

5 Dugay na nga mag-amigohay si Haring Hiram sang Tyre kag si Haring David. Gani sang mabalitaan ni Hiram nga ginbuslan ni Solomon ang iya amay nga si David bilang hari, nagpadala siya sang mga opisyal kay Solomon. ² Dayon nagpadala si Solomon sang mensahi kay Hiram:

³ “Nahibaluan mo nga wala nakapatindog ang akon amay nga si David sang templo para sa kadungganan sang Ginoo nga iya Dios, tungod kay permi lang siya nagapakig-away sa iya mga kaaway nga mga nasyon sa palibot. Indi siya makapatindog hasta nga mapapierdi sang Ginoo sa iya ang tanan niya nga kaaway. ⁴ Pero karon ginhatagan ako sang Ginoo nga akon Dios sang kalinong sa palibot; wala na ako sing mga kaaway kag wala na man sing katalagman. ⁵ Gani nagahunahuna ako nga magpatindog na sang templo para sa kadungganan sang Ginoo nga akon Dios, suno sa ginsiling sang Ginoo sa akon amay nga si David. Amo ini ang iya ginsiling kay David: ‘Ang imo anak nga akon pabuslon sa imo bilang hari amo ang magapatindog sang templo para sa akon.’

⁶ “Gani magsugo ka sang imo mga tinawo sa pagpang-utod sang mga kahoy nga sedro sa Lebanon para sa akon. Pabuligon ko sa ila ang akon mga tinawo, kag suhulan ko ang imo mga tinawo suno sa gusto mo. Kay nahibaluan mo man nga wala gid diri sa amon sang maayo magpang-utod sang mga kahoy nga pareho sang imo mga tinawo nga taga-Sidon.”

⁷ Nalipay gid si Hiram sang mabaton niya ang mensahi ni Solomon. Nagsiling siya, “Dalayawon ang Ginoo sa sini nga adlaw, tungod kay ginhatagan niya si David sang maalam nga anak sa pagdumala sang gamhanan nga nasyon!” ⁸ Dayon nagpadala si Hiram sang mensahi kay Solomon nga nagasiling,

“Nabaton ko ang imo ginpadala nga mensahi, kag ihatag ko sa imo ang kinahanglanon nga mga kahoy nga sedro kag sipres.^{[ah] 9} Hakuton ini sang akon mga tinawo halin sa Lebanon hasta sa dagat, kag ila ini pangtabiron nga daw sa balsa kag palutawon pakadto sa lugar nga imo gusto. Kag didto bungkagon ini sang akon mga tinawo kag kamo na ang bahala nga magkuha sini. Bilang bayad, hatagan mo ako sang pagkaon para sa akon mga tinawo sa palasyo.”

¹⁰ Gani ginpadal-an ni Hiram si Solomon sang tanan nga kahoy nga sedro kag sipres nga iya ginakinahanglan. ¹¹ Kag ginpadal-an man ni Solomon si Hiram sang 60,000 ka sako nga trigo kag 110,000 ka galon nga lana sang olibo kada tuig. ¹² Ginhatagan sang Ginoo si Solomon sang kaalam suno sa iya ginpromisa. Maayo ang relasyon ni Solomon kag ni Hiram, kag naghimo sila sang kasugtanan nga indi gid sila mag-inaway.

¹³ Karon, ginpilit ni Haring Solomon sa pagpaobra ang 30,000 ka tawo halin sa bug-os nga Israel. ¹⁴ Ginpadala niya ang tag-10,000 sa ila sa Lebanon kada bulan. Gani ang kada grupo isa ka bulan sa Lebanon kag duha ka bulan sa ila lugar. Si Adoniram amo ang pangulo sang sini nga mga trabahador. ¹⁵ May 70,000 ka tawo si Solomon nga manughakot sang mga materyales kag 80,000 ka tawo nga manugbasbas sang mga bato sa bukid. ¹⁶ May ara man siya nga 3,300 ka porman nga nagadumala sa trabaho kag sa mga trabahador. ¹⁷ Kag sa iya mando, nagbasbas sila sang dalagko kag maayo nga klase sang mga bato para sa pundasyon sang templo. ¹⁸ Gani ginpreparar sang mga tinawo ni Solomon kag ni Hiram kaupod sang mga pumuluyo sang Gebal^[ai] ang mga bato kag mga kahoy para sa pagpatindog sang templo.

Nagpatindog si Solomon sang Templo

6 Nagsugod si Solomon sa pagpatindog sang templo sang Ginoo sang ikaduha nga bulan, nga amo ang bulan sang Ziv, sadtong ikaapat nga tuig sang iya paghari sa Israel. Ika-480 nga tuig ato halin sang pagkahilway sang mga Israelinhon sa Egipto. ² Ang kalabaon sang templo nga ginpatindog ni Haring Solomon para sa Ginoo 90 ka tapak, ang iya kasangkaron 30 ka tapak, kag ang iya kataason 45 ka tapak. ³ Ang kasangkaron sang balkon^[aj] sang templo 15 ka tapak, ang iya kalabaon 30 ka tapak; pareho mismo sa kasangkaron sang templo. ⁴ Ginpahimuan man ni Solomon ang templo sang mga bintana nga nagapagamay halin sa sulod paguwa.^[ak]

⁵ Nagpahimo man siya sang mga kuwarto sa mga kilid kag sa likod sang templo. Ini nga mga kuwarto may tatlo ka panalgan, kag nagatapik sa dingding sang templo. ⁶ Ang kasangkaron sang nahauna nga panalgan pito kag tunga ka tapak, ang ikaduha nga panalgan siyam ka tapak, kag ang ikatlo nga panalgan napulo kag tunga ka tapak. Ang dingding sang templo nagaamat-amat nipis sa kada panalgan agod makatungtong ang mga kuwarto sa dingding nga indi na kinahanglan sang mga sintas.

⁷ Sang ginpatindog ang templo, ang mga bato nga gin-gamit ginsapsapan na nga daan sa ginkuhaan sini, gani wala na sing may mabatian nga pukpok sang mga martilyo, sinsil, ukon sang bisan ano nga gamit nga salsalon.

⁸ Ang alagyan pasulod sa nahauna nga panalgan ara dampi sa bagatnan sang templo. May mga hagdanan pakadto sa ikaduha kag ikatlo nga panalgan. ⁹ Sang nabutang na ang mga dingding sang templo, ginpabutangan ini ni Solomon sang kisame nga ang mga tapi sedro. ¹⁰ Kag ang mga kuwarto sa mga kilid kag likod sang templo nga ang kataason pito kag tunga ka tapak gin-angot sa templo paagi man sa mga kahoy nga sedro.

¹¹ Nagsiling ang Ginoo kay Solomon, ^12-13 “Kon tumanon mo ang akon mga pagsulundan kag mga sugo, tumanon ko man paagi sa imo ang akon ginpromisa kay David nga imo amay. Magapuyo ako upod sa akon katawhan nga mga Israelinhon sa sining templo nga imo ginapatindog kag indi ko sila pagsikwayon.”

¹⁴ Natapos gid man ni Solomon ang pagpatindog sang templo.

Ang mga Ginpaobra sa Sulod sang Templo^(E)

¹⁵ Ang sa sulod nga dingding sang templo nahaklapan sang tapi nga sedro halin sa salog hasta sa kisame, kag ang salog kahoy nga sipres. ¹⁶ Nagpahimo siya sang duha ka kuwarto sa sulod sang templo paagi sa pagbutang sang debisyon halin sa salog hasta sa kisame. Ang gin-gamit nga debisyon tapi nga sedro. Ang kuwarto sa likod dampi sang templo gintawag nga Labing Balaan nga Lugar, kag ang kalabaon sini 30 ka tapak. ¹⁷ Ang kalabaon naman sang kuwarto sa guwa sang Labing Balaan nga Lugar 60 ka tapak. ¹⁸ Ang bug-os nga dingding sa sulod sang templo nahaklapan sang tapi nga sedro, gani indi makita ang mga bato sa dingding. May mga ginkorte sa dingding nga mga bulak nga nagabuskad kag mga nagagapa nga mga tanom.

¹⁹ Ginpreparar ni Solomon ang Labing Balaan nga Lugar sa sulod sang templo agod didto ibutang ang Kahon sang Kasugtanan sang Ginoo. ²⁰ Ini nga kuwarto kuwadrado; ang iya kalabaon, kasangkaron, kag kataason pareho nga 30 ka tapak. Ang mga dingding kag kisame sini ginpahaklapan ni Solomon sang puro nga bulawan, kag amo man ang halaran nga hinimo halin sa kahoy nga sedro. ²¹ Ang iban nga parte sang sulod sang templo ginpahaklapan man niya sang puro nga bulawan. Nagpahimo siya sang bulawan nga kadena kag ginpahigot niya ini pabalabag sa alagyan nga pasulod sa Labing Balaan nga Lugar. ²² Gani nahaklapan tanan sang bulawan ang sulod sang templo pati ang halaran nga ara sa sulod sang Labing Balaan nga Lugar.

²³ Nagpabutang si Solomon sa sulod sang Labing Balaan nga Lugar sang duha ka kerubin nga hinimo halin sa kahoy nga olibo, nga ang kada isa 15 ka tapak ang kataason. ^24-26 Ining duha ka kerubin pareho ka dako kag pareho man ang ila korte. Ang kada isa may duha ka pakpak, kag ang kada pakpak may kalabaon nga pito kag tunga ka tapak. Gani ang kalabaon halin sa punta sang isa ka pakpak hasta sa punta sang isa ka pakpak 15 ka tapak. ²⁷ Ginpatupad sila ni Solomon sa sulod sang Labing Balaan nga Lugar nga nagahumlad ang ila mga pakpak. Ang pihak nila nga pakpak nagatanduganay, kag natuon ini sa tunga sang kuwarto. Kag ang pihak pa gid nila nga pakpak nagatandog sa dingding. ²⁸ Ginpahaklapan man ni Solomon sang bulawan ining duha ka kerubin.

²⁹ Ang tanan nga dingding sa duha ka kuwarto sang templo ginpakortihan ni Solomon sang mga kerubin, mga palma, kag mga bulak nga nagabuskad. ³⁰ Bisan ang salog sa duha ka kuwarto ginpahaklapan man niya sang bulawan.

³¹ Ang alagyan pasulod sa Labing Balaan nga Lugar may duha ka sira nga hinimo halin sa kahoy nga olibo, kag may mga hamba^[al] ini nga lima ang kilid. ³² Ini nga mga sira ginpakortihan ni Solomon sang mga kerubin, mga palma, kag mga bulak nga nagabuskad, kag ginpahaklapan sang bulawan.

³³ Ang alagyan nga pasulod sa templo ginpahimuan man ni Solomon sang rektanggulo nga mga hamba nga hinimo halin sa kahoy nga olibo. ³⁴ May duha man ini ka sira nga hinimo halin sa kahoy nga sipres, kag ang kada isa sini may duha ka bahin nga puwede mapilo-pilo. ³⁵ Ginpakortihan man ini ni Solomon sang mga kerubin, mga palma, kag mga bulak nga nagabuskad, kag ginpahaklapan sing palareho nga kadamulon sang bulawan.

³⁶ Ginpahimo man niya ang sa sulod nga lagwerta sang templo. Napalibutan ini sang pader nga ang kada tatlo ka sampaw sang mga bato sini nga nabasbasan nasampawan sang kahoy nga sedro.

³⁷ Napatindog ang pundasyon sang templo sang Ginoo sang ikaduha nga bulan, nga amo ang bulan sang Ziv, sadtong ikaapat nga tuig sang paghari ni Solomon. ³⁸ Natapos ang templo sang ikawalo nga bulan, nga amo ang bulan sang Bul, sadtong ikaonse nga tuig sang paghari ni Solomon. Pito ka tuig ang pagpatindog sang templo, kag ginsunod gid ang mga detalye sini suno sa plano.

Nagpatindog si Solomon sang Palasyo

7 Nagpatindog man si Solomon sang iya palasyo, kag 13 ka tuig ang pagpatindog sini. ^2-3 Ang isa sa mga bilding sini gintawag nga Kagulangan sang Lebanon. Ang kalabaon sini 150 ka tapak, ang kasangkaron 75 ka tapak, kag ang kataason 45 ka tapak. May apat^[am] ini ka kubay^[an] sang mga haligi nga sedro—15 kada kubay, kag nagasuporta ini sa 45 ka kahoy sang balayan nga sa diin naangot ang kisame nga sedro. ⁴ Ang duha ka kilid sang bilding nga nagaatubangay may tig-tatlo ka bintana nga nagasunod. ⁵ May tig-tatlo man ini ka rektanggulo nga mga puwertahan^[ao] nga nagaatubangay.

⁶ Ang isa pa ka bilding amo ang lugar nga tilipunan nga may madamo nga mga haligi. Ang kalabaon sini 75 ka tapak, kag ang kasangkaron 45 ka tapak. May balkon ini sa atubangan nga may atop kag may mga haligi.

⁷ May ara man siya nga ginpahimo nga bilding nga sa diin ginbutang niya ang iya trono. Amo man ini ang lugar nga sa diin siya nagahukom. Ginpahaklapan niya ini sang mga tapi nga sedro halin sa salog hasta sa kisame.^[ap]

⁸ Ang bahin sang palasyo nga sa diin nagaestar si Solomon ara lang sa likod sang bilding nga sa diin siya nagahukom, kag pareho ang pagkahimo sini. Pareho man sini ang hitsura sang balay nga iya ginpahimo para sa iya asawa nga anak sang hari sang Egipto.^[aq]

⁹ Ini tanan nga mga bilding, halin sa ila mga pundasyon hasta sa ila mga atop, hinimo halin sa pinakamaayo nga mga bato nga ginpang-utod kag ginbasbasan ang tanan nga kilid suno sa husto nga takos. ¹⁰ Ang mga pundasyon hinimo halin sa dalagko kag maayo nga klase sang mga bato. Ang kalabaon sang iban nga mga bato 15 ka tapak, kag ang iban 12 ka tapak. ¹¹ Nasampawan ini sang mga kahoy nga sedro kag malahalon nga mga bato nga ginbasbasan suno sa husto nga takos. ¹² Ang malapad nga lagwerta napalibutan sang pader. Ang kada tatlo ka sampaw sang mga bato sini nga nabasbasan nasampawan sang kahoy nga sedro. Pareho man sini ang pagkahimo sang mga pader sang sulod nga lagwerta sang templo sang Ginoo kag sang balkon.

Ang mga Kagamitan sang Templo^(F)

¹³ Ginpasugat ni Haring Solomon si Huram^[ar] sa Tyre, ¹⁴ kay maayo gid siya nga panday sang mga saway. Anak siya sang isa ka balo nga babayi nga halin sa tribo ni Naftali, kag ang iya amay taga-Tyre, nga isa man ka panday sang mga saway. Nagkadto siya kay Haring Solomon kag ginhimo niya ang tanan nga ginpahimo sa iya.

¹⁵ Naghimo si Huram sang duha ka haligi nga saway, nga ang kada isa may kataason nga 27 ka tapak, kag may takos palibot nga 18 ka tapak. ¹⁶ Naghimo man siya sang duha ka saway nga ulo-ulo sang mga haligi, nga ang kada isa may kataason nga pito kag tunga ka tapak. ¹⁷ Ang kada ulo-ulo nadekorasyunan sang pito ka kulokadena nga nagatinabid, ¹⁸ nga may duha ka kubay sang puloprutas nga pomegranata. ¹⁹ Ang korte sang mga ulo-ulo sang mga haligi sa balkon daw mga bulak nga liryo,^[as] kag ang ila kataason anom ka tapak. ²⁰ Ang kada ulo-ulo sang duha ka haligi napalibutan sang duha ka kubay sang puloprutas nga pomegranata nga 200 ka bilog. Ini nga dekorasyon ara sa ibabaw sang tipulon nga bahin sang ulo-ulo, sa tupad sang mga kulokadena. ²¹ Ginpatindog ni Huram ang mga haligi sa balkon sang templo. Ang haligi sa bagatnan dampi gin-ngalanan niya nga Jakin, kag ang haligi sa aminhan dampi gin-ngalanan niya nga Boaz. ²² Ang korte sang mga ulo-ulo sang mga haligi daw mga bulak nga liryo. Kag natapos ang paghimo sang mga haligi.

²³ Dayon naghimo si Huram sang dako nga suludlan sang tubig nga daw kawa, nga ginatawag Dagat. Ang kadalumon sini pito kag tunga ka tapak, ang kasangkaron 15 ka tapak, kag ang takos palibot 45 ka tapak. ²⁴ Napalibutan ini sang duha ka kubay sang dekorasyon sa ubos lang sang baba sini. Ini nga dekorasyon daw sa mga nagagapa nga tanom, kag may ara sang anom sini sa kada isa ka tapak palibot, kag naporma na ini nga daan upod sa suludlan sang pagkahimo sini. ²⁵ Nagatungtong ang suludlan sa likod sang dose ka turo nga baka nga saway nga nagatalikdanay. Ang tatlo ka baka nagaatubang sa aminhan, ang tatlo sa nakatundan, ang tatlo sa bagatnan, kag ang tatlo sa sidlangan. ²⁶ Ang kadamulon sang suludlan tatlo ka pulgada, kag ang baba sini daw pareho sa baba sang tasa nga nagakurba paguwa pareho sa nagabuskad nga bulak nga liryo. Kag puwede ini masudlan sang mga 11,000 ka galon nga tubig.

²⁷ Naghimo man si Huram sang napulo ka karo nga saway nga ginagamit sa paghakot sang tubig. Ang kalabaon sang kada isa anom ka tapak, ang kasangkaron anom man ka tapak, kag ang kataason apat kag tunga ka tapak. ²⁸ Amo sini ang pagkahimo sang mga karo: ang mga dingding sini may mga kuwadro-kuwadro ²⁹ kag nadekorasyunan sang dagway sang mga leon, mga turo nga baka, kag mga kerubin. Ang ibabaw kag ang idalom sang mga kuwadro-kuwadro palareho nga nadekorasyunan sang daw mga bulak. ^30-31 Ang kada karo may apat ka saway nga rueda kag may saway nga mga ehe. Sa kada pamusod sang mga karo may ara sang panukod para sa tipulon nga tulungtungan sang saway nga labador. Ang mga panukod nadekorasyunan sang daw mga bulak nga nagatalabid. Ang tipulon nga tulungtungan nagalabaw sing isa kag tunga ka tapak sa ibabaw sang karo, kag ang kasangkaron sang baba sini duha ka tapak kag tatlo ka pulgada. Ang palibot sang baba may mga ginkorte nga mga dekorasyon. Ang dingding sang mga karo mga kuwadrado kag indi tipulon. ³² Sa idalom sang kuwadrado nga mga dingding may apat ka rueda nga naangot sa mga ehe nga naporma na nga daan upod sa karo sang pagkahimo sini. Ang kataason sang kada rueda duha ka tapak kag tatlo ka pulgada, ³³ kag pareho ini sa rueda sang karwahe. Ang mga ehe, mga tubo, mga radyos, kag mga yantas sang rueda puro saway. ³⁴ Ang kada karo may apat ka uluyatan—isa sa kada kilid, kag naporma na ini nga daan upod sa karo sang pagkahimo sini. ³⁵ Ang bibi sang ibabaw sang kada karo siyam ka pulgada ang kasangkaron palibot. Ang mga panukod sini kag ang dingding sang karo naporma na nga daan upod sa karo sang pagkahimo sini. ³⁶ Nadekorasyunan ang mga dingding kag mga panukod sang mga dagway sang mga kerubin, mga leon kag mga kahoy nga palma bisan diin nga may lugar para sini. Kag may dekorasyon man ini nga daw mga bulak nga nagatalabid palibot. ³⁷ Amo ato ang pagkahimo ni Huram sang napulo ka karo. Pareho tanan ang ila kadakuon kag korte, kay isa lang ka hurmahan ang ginpormahan sa ila.