Bible in 90 Days

Isang Mabuting Lupain na Aangkinin

8 “Inyong maingat na gawin ang lahat ng utos na aking iniuutos sa iyo sa araw na ito upang kayo'y mabuhay at dumami, at makapasok at angkinin ang lupain na ipinangako ng Panginoon sa inyong mga ninuno.

² At iyong alalahanin ang lahat ng paraan ng pagpatnubay sa iyo ng Panginoon mong Diyos nitong apatnapung taon sa ilang, upang kanyang pagpakumbabain ka, at subukin ka, upang malaman kung ano ang nasa iyong puso, kung iyong tutuparin ang kanyang mga utos o hindi.

³ Ikaw^(A) ay pinagpakumbaba niya nang ginutom ka niya, at pinakain ka niya ng manna, na hindi mo nakilala, ni hindi nakilala ng iyong mga ninuno, upang kanyang maipaunawa sa iyo na hindi lamang sa tinapay nabubuhay ang tao, kundi sa bawat salitang lumalabas sa bibig ng Panginoon.

⁴ Ang iyong suot ay hindi naluma, hindi namaga ang iyong paa sa loob ng apatnapung taon.

⁵ Alamin mo sa iyong puso na kung paanong dinidisiplina ng tao ang kanyang anak, ay dinidisiplina ka rin ng Panginoon mong Diyos.

⁶ Kaya't tutuparin mo ang mga utos ng Panginoon mong Diyos, lumakad ka sa kanyang mga daan, at matakot ka sa kanya.

⁷ Sapagkat dinadala ka ng Panginoon mong Diyos sa isang mabuting lupain, ang lupain ng mga batis ng tubig, ng mga bukal at ng mga kalaliman, na bumubukal sa mga libis at mga bundok,

⁸ lupain ng trigo, sebada, puno ng ubas, mga puno ng igos, mga granada, mga puno ng olibo at ng pulot,

⁹ lupain kung saan ka kakain ng tinapay at di ka kukulangin, na doon ay hindi kukulangin ng anumang bagay; lupain na ang mga bato ay bakal, at makakahukay ka ng tanso mula sa mga burol nito.

¹⁰ Kakain ka, mabubusog, at iyong pupurihin ang Panginoon mong Diyos dahil sa mabuting lupain na kanyang ibinigay sa iyo.

Babala Laban sa Paglimot sa Panginoon

¹¹ “Mag-ingat^(B) ka sa iyong sarili na baka malimutan mo ang Panginoon mong Diyos, sa hindi mo pagtupad ng kanyang mga utos, mga batas, at mga tuntunin na aking iniuutos sa iyo sa araw na ito.

¹² Baka kapag ikaw ay nakakain at nabusog at nakapagtayo ng magagandang bahay, at nakatira sa mga iyon;

¹³ at kapag ang iyong mga bakahan at ang iyong mga kawan ay dumami na at ang iyong pilak at ang iyong ginto ay dumami at ang lahat ng nasa iyo ay dumami;

¹⁴ ay magmataas ang iyong puso, at iyong malimutan ang Panginoon mong Diyos na naglabas sa iyo sa lupain ng Ehipto, sa bahay ng pagkaalipin;

¹⁵ na siyang pumatnubay sa iyo sa malaki at kakilakilabot na ilang na mayroong mga makamandag na ahas at mga alakdan, at tigang na lupa na walang tubig; na siyang nagbigay sa iyo ng tubig mula sa batong kiskisan;

¹⁶ na siyang nagpakain sa iyo ng manna sa ilang, na hindi nakilala ng iyong mga ninuno; upang kanyang papagkumbabain at subukin ka, at gawan ka ng mabuti sa bandang huli.

¹⁷ Huwag mong sabihin sa iyong puso, ‘Ang aking kapangyarihan at ang lakas ng aking kamay ang siyang nagbigay sa akin ng kayamanang ito.’

¹⁸ Kundi aalalahanin mo ang Panginoon mong Diyos, sapagkat siya ang nagbigay sa iyo ng kapangyarihan upang magkaroon ka ng kayamanan; upang kanyang papagtibayin ang kanyang tipan na kanyang ipinangako sa iyong mga ninuno, gaya nga sa araw na ito.

¹⁹ At kapag kinalimutan mo ang Panginoon mong Diyos, at ikaw ay sumunod sa ibang mga diyos, at paglingkuran mo sila at sinamba mo sila, ay aking tapat na binabalaan kayo sa araw na ito, na kayo'y tiyak na malilipol.

²⁰ Tulad ng mga bansang nilipol ng Panginoon sa harapan ninyo ay gayon kayo lilipulin; sapagkat hindi ninyo pinakinggan ang tinig ng Panginoon ninyong Diyos.

Mga Bunga ng Pagsuway

9 “Pakinggan mo, O Israel, ikaw ay tatawid sa Jordan sa araw na ito, upang iyong pasukin at agawin ang mga bansang higit na dakila at makapangyarihan kaysa iyo, na mga bayang malaki at may pader hanggang sa langit,

² isang bayang malaki at mataas, mga anak ng Anakim na iyong nakikilala at tungkol sa kanila ay narinig mong sinasabi, ‘Sinong makakatayo sa harapan ng mga anak ni Anak?’

³ Alamin mo sa araw na ito na ang Panginoon mong Diyos ay siyang mangunguna sa iyo na parang apoy na lumalamon. Kanyang pupuksain sila at kanyang payuyukurin sila sa harapan mo; sa gayo'y mapapalayas mo sila at mabilis mo silang malilipol na gaya ng sinabi sa iyo ng Panginoon.

⁴ “Huwag mong sasabihin sa iyong puso, pagkatapos na mapalayas sila ng Panginoon mong Diyos sa harapan mo, ‘Dahil sa aking pagiging matuwid ay dinala ako ng Panginoon upang angkinin ang lupaing ito.’ Sa halip ay dahil sa kasamaan ng mga bansang ito ay pinapalayas sila ng Panginoon sa harapan mo.

⁵ Hindi dahil sa iyong pagiging matuwid o dahil sa katapatan ng iyong puso ay iyong pinapasok upang angkinin ang kanilang lupain, kundi dahil sa kasamaan ng mga bansang ito ay pinapalayas sila ng Panginoon mong Diyos sa harapan mo, at upang kanyang papagtibayin ang salita na ipinangako ng Panginoon sa iyong mga ninuno, kina Abraham, Isaac, at Jacob.

⁶ “Alamin mo na hindi ibinibigay sa iyo ng Panginoon mong Diyos ang mabuting lupaing ito upang angkinin ng dahil sa iyong pagiging matuwid; sapagkat ikaw ay isang bayang matigas ang ulo.

⁷ Alalahanin mo, huwag mong kalimutan, kung paanong ginalit mo ang Panginoon mong Diyos sa ilang; mula nang araw na kayo'y umalis sa lupain ng Ehipto, hanggang sa kayo'y dumating sa dakong ito ay naging mapaghimagsik kayo laban sa Panginoon.

⁸ Gayundin sa Horeb na inyong ginalit ang Panginoon, at ang Panginoon ay nagalit sa inyo at handa na sana siyang lipulin kayo.

⁹ Nang^(C) ako'y umakyat sa bundok upang tanggapin ang mga tapyas na bato, samakatuwid ay ang mga tapyas ng tipan na ginawa ng Panginoon sa inyo, nanatili ako sa bundok ng apatnapung araw at apatnapung gabi. Hindi ako kumain ng tinapay ni uminom ng tubig.

¹⁰ Ibinigay sa akin ng Panginoon ang dalawang tapyas na bato na sinulatan ng daliri ng Diyos. Nasa mga iyon ang lahat ng mga sinabi ng Panginoon sa inyo sa bundok mula sa gitna ng apoy nang araw ng pagtitipon.

¹¹ Sa katapusan ng apatnapung araw at apatnapung gabi, ibinigay sa akin ng Panginoon ang dalawang tapyas na bato, samakatuwid ay ang mga tapyas ng tipan.

¹² At sinabi ng Panginoon sa akin, ‘Tumindig ka, bumaba ka agad mula riyan; sapagkat ang iyong bayan na inilabas mo sa Ehipto ay nagpakasama. Sila'y mabilis na lumihis sa daang iniutos ko sa kanila; sila'y gumawa para sa kanila ng isang larawang inanyuan.’

¹³ “Bukod dito'y nagsalita sa akin ang Panginoon, na sinasabi, ‘Aking nakita ang bayang ito, at aking nakita na ito'y isang bayang matigas ang ulo.

¹⁴ Hayaan mong lipulin ko sila, at aking burahin ang kanilang pangalan sa ilalim ng langit; at gagawin kitang isang bansang higit na makapangyarihan at malaki kaysa kanila.’

¹⁵ Sa gayo'y pumihit ako at bumaba mula sa bundok, at ang bundok ay nagniningas sa apoy, at ang dalawang tapyas ng tipan ay nasa aking dalawang kamay.

¹⁶ Tumingin ako, at nakita kong kayo'y nagkasala laban sa Panginoon ninyong Diyos. Kayo'y gumawa para sa inyo ng isang guyang inanyuan. Kayo'y madaling lumihis sa daan na iniutos sa inyo ng Panginoon.

¹⁷ Kaya't aking hinawakan ang dalawang tapyas at inihagis ng aking dalawang kamay, at winasak ang mga ito sa harapan ng inyong paningin.

¹⁸ At ako'y nagpatirapa sa harapan ng Panginoon, gaya nang una, sa loob ng apatnapung araw at apatnapung gabi. Hindi ako kumain ng tinapay ni uminom ng tubig; dahil sa lahat ng inyong kasalanan na inyong ginawa sa paggawa ng masama sa paningin ng Panginoon na inyong ginalit.

¹⁹ Sapagkat^(D) natatakot ako dahil sa galit at maalab na poot na ikinayamot ng Panginoon sa inyo, na lilipulin sana kayo. Ngunit pinakinggan din ako noon ng Panginoon.

²⁰ Ang Panginoon ay galit na galit kay Aaron na siya sana'y papatayin; at akin din namang idinalangin si Aaron nang panahong iyon.

²¹ At kinuha ko ang makasalanang bagay na inyong ginawa, ang guya, at aking sinunog sa apoy, at aking niyapakan at dinurog na mabuti, hanggang sa naging durog na parang alabok; at aking inihagis ang alabok niyon sa batis na umaagos mula sa bundok.

Ang Israel ay Naging Mapaghimagsik at si Moises ay Namagitan

²² “At^(E) sa Tabera, sa Massah, sa Kibrot-hataava ay inyong ginalit ang Panginoon.

²³ Nang^(F) suguin kayo ng Panginoon mula sa Kadesh-barnea, na sinasabi, ‘Umakyat kayo at angkinin ninyo ang lupain na ibinigay ko sa inyo;’ pagkatapos ay naghimagsik kayo laban sa utos ng Panginoon ninyong Diyos, at hindi ninyo siya pinaniniwalaan, ni pinakinggan ang kanyang tinig.

²⁴ Kayo'y naging mapaghimagsik laban sa Panginoon, mula nang araw na kayo'y aking makilala.

²⁵ “Kaya't ako'y nagpatirapa sa harapan ng Panginoon ng apatnapung araw at apatnapung gabi, sapagkat sinabi ng Panginoon na lilipulin niya kayo.

²⁶ At ako'y nanalangin sa Panginoon, at sinabi, ‘O Panginoong Diyos, huwag mong pupuksain ang iyong bayan at ang iyong mana, na iyong tinubos ng iyong kadakilaan, na iyong inilabas sa Ehipto sa pamamagitan ng makapangyarihang kamay.

²⁷ Alalahanin mo ang iyong mga lingkod, sina Abraham, Isaac, at Jacob. Huwag mong masdan ang pagmamatigas ng bayang ito, ni ang kasamaan nila, ni ang kasalanan nila.

²⁸ Baka sabihin ng mga tao sa lupaing pinaglabasan mo sa amin: “Sapagkat hindi sila naipasok ng Panginoon sa lupain na ipinangako sa kanila, at sapagkat napoot siya sa kanila, ay inilabas sila upang patayin sa ilang.”

²⁹ Gayunman sila'y iyong bayan at iyong mana, na iyong inilabas ng iyong dakilang kapangyarihan at ng iyong unat na bisig.’

Ang Pangalawang mga Tapyas ng Bato^(G)

10 “Nang panahong iyon ay sinabi ng Panginoon sa akin, ‘Tumapyas ka ng dalawang tapyas na bato, na gaya nang una. Umakyat ka sa akin sa bundok at gumawa ka ng isang kaban na yari sa kahoy.

² Isusulat ko sa mga tapyas ang mga salita na nasa unang mga tapyas na iyong binasag, at iyong isisilid ang mga iyan sa kaban.’

³ Kaya't gumawa ako ng isang kabang yari sa kahoy na akasya, at humugis ng dalawang tapyas na bato na gaya nang una, at umakyat sa bundok na dala ang dalawang tapyas.

⁴ At kanyang isinulat sa mga tapyas ang ayon sa unang nasulat, ang sampung utos^[a] na sinabi ng Panginoon sa inyo sa bundok mula sa gitna ng apoy nang araw ng pagtitipon; at ang mga iyon ay ibinigay sa akin ng Panginoon.

⁵ Ako'y pumihit at bumaba mula sa bundok, at aking isinilid ang mga tapyas sa kaban na aking ginawa, at ang mga iyon ay naroroon, na gaya ng iniutos sa akin ng Panginoon.

⁶ (At^(H) ang mga anak ni Israel ay naglakbay mula sa Beerot Benyaakan hanggang sa Mosera. Doon namatay si Aaron, at doon siya inilibing. Si Eleazar na kanyang anak ay nangasiwa sa katungkulang pari na kapalit niya.

⁷ Mula roon ay naglakbay sila hanggang Gudgoda, at mula sa Gudgoda hanggang sa Jotbata, na lupain ng mga batis ng tubig.

⁸ Nang^(I) panahong iyon ay ibinukod ng Panginoon ang lipi ni Levi upang magdala ng kaban ng tipan ng Panginoon, tumayo sa harapan ng Panginoon, maglingkod sa kanya, at upang magbigay ng basbas sa kanyang pangalan hanggang sa araw na ito.

⁹ Kaya't ang Levi ay walang bahagi ni mana na kasama ng kanyang mga kapatid; ang Panginoon ay siyang kanyang mana, ayon sa sinabi ng Panginoon mong Diyos sa kanya.)

¹⁰ “Ako'y^(J) namalagi sa bundok, gaya ng una, apatnapung araw at apatnapung gabi, at ako'y pinakinggan din noon ng Panginoon; ayaw ng Panginoon na puksain ka.

¹¹ At sinabi ng Panginoon sa akin, ‘Tumindig ka, at pangunahan mo ang taong-bayan; sila'y papasok at kanilang aangkinin ang lupain na aking ipinangako sa kanilang mga ninuno upang ibigay sa kanila.’

Ang Hinihingi ng Panginoon

¹² “At ngayon, O Israel, ano ba ang hinihingi sa iyo ng Panginoon mong Diyos? Kundi matakot ka sa Panginoon mong Diyos, lumakad ka sa lahat ng kanyang mga daan, at ibigin mo siya, at paglingkuran mo ang Panginoon mong Diyos ng buong puso at ng buong kaluluwa mo,

¹³ na tuparin ang mga utos ng Panginoon, at ang kanyang mga tuntunin na aking iniuutos sa iyo sa araw na ito para sa iyong ikabubuti.

¹⁴ Bagaman, sa Panginoon mong Diyos ang langit, at ang langit ng mga langit, ang lupa, at ng lahat na naroroon,

¹⁵ ang Panginoon ay nalugod na ibigin ang iyong mga ninuno, at kanyang pinili ang kanilang mga anak pagkamatay nila, samakatuwid ay kayo, sa lahat ng mga bayan na gaya ng nakikita sa araw na ito.

¹⁶ Tuliin ninyo ang balat ng inyong puso, at huwag ninyong papagmatigasin ang inyong ulo.

¹⁷ Sapagkat^(K) ang Panginoon ninyong Diyos ay siyang Diyos ng mga diyos, at Panginoon ng mga panginoon, siyang dakilang Diyos, siyang makapangyarihan at siyang kakilakilabot, na hindi nagtatangi ng tao ni tumatanggap ng suhol.

¹⁸ Kanyang hinahatulan nang matuwid ang ulila at babaing balo, at iniibig ang mga nakikipamayan, na binibigyan niya ng pagkain at kasuotan.

¹⁹ Ibigin ninyo ang mga dayuhan, sapagkat kayo'y naging mga dayuhan din sa lupain ng Ehipto.

²⁰ Matakot ka sa Panginoon mong Diyos. Maglingkod ka sa kanya, at sa kanya'y manatili ka, at sa pamamagitan ng kanyang pangalan ay sumumpa ka.

²¹ Siya ang iyong kapurihan, at siya ang iyong Diyos, na gumawa para sa iyo nitong mga dakila at kakilakilabot na mga bagay na nakita ng iyong mga mata.

²² Ang^(L) iyong mga ninuno ay lumusong sa Ehipto na may pitumpung katao; at ngayo'y ginawa ka ng Panginoon mong Diyos na kasindami ng mga bituin sa langit.

Ang Kadakilaan ng Panginoon

11 “Kaya't ibigin mo ang Panginoon mong Diyos, at lagi mong sundin ang kanyang bilin, mga tuntunin, mga batas, at mga utos.

² At isaalang-alang ninyo sa araw na ito, sapagkat hindi ako nagsasalita sa inyong mga anak (na hindi nakakakilala, at hindi nakakita ng parusa ng Panginoon ninyong Diyos), ng kanyang kadakilaan, ng kanyang makapangyarihang kamay at ng kanyang unat na bisig,

³ ng^(M) kanyang mga tanda, ng kanyang mga ginawa sa gitna ng Ehipto kay Faraon na hari ng Ehipto, at sa kanyang buong lupain;

⁴ at^(N) ang kanyang ginawa sa hukbo ng Ehipto, sa kanilang mga kabayo, at sa kanilang mga karwahe; kung paanong tinakpan niya sila ng tubig ng Dagat na Pula nang kanilang habulin kayo, at kung paanong pinuksa sila ng Panginoon hanggang sa araw na ito.

⁵ At kung ano ang kanyang ginawa sa inyo sa ilang hanggang sa dumating kayo sa dakong ito;

⁶ at^(O) kung ano ang kanyang ginawa kay Datan at kay Abiram, na mga anak ni Eliab, na anak ni Ruben; kung paanong ibinuka ng lupa ang kanyang bibig at nilamon sila, ang kanilang mga sambahayan, ang kanilang mga tolda, at bawat bagay na may buhay na sumunod sa kanila sa gitna ng buong Israel;

⁷ sapagkat nakita ng inyong mga mata ang lahat ng dakilang gawa na ginawa ng Panginoon.

⁸ “Kaya't sundin ninyo ang lahat ng utos na aking iniuutos sa inyo sa araw na ito, upang kayo'y lumakas, makapasok at angkinin ang lupain na inyong tatawirin;

⁹ at upang kayo'y mabuhay nang matagal sa lupain na ipinangako ng Panginoon sa inyong mga ninuno na ibibigay sa kanila at sa kanilang binhi, isang lupaing dinadaluyan ng gatas at pulot.

¹⁰ Sapagkat ang lupain na iyong pupuntahan upang angkinin ay hindi gaya ng lupain ng Ehipto na inyong pinanggalingan, na doo'y nagtatanim ka ng iyong binhi, at iyong dinidilig ng iyong paa, na parang taniman ng mga gulay;

¹¹ kundi ang lupain na inyong patutunguhan upang angkinin ay lupaing maburol at malibis, at umiinom ng tubig ng ulan sa langit,

¹² lupaing inaalagaan ng Panginoon mong Diyos. Ang pansin ng Panginoon mong Diyos ay laging naroon, mula sa pasimula ng taon hanggang sa katapusan ng taon.

¹³ “Kung^(P) inyong susundin ang mga utos na aking iniuutos sa inyo sa araw na ito, na ibigin ang Panginoon ninyong Diyos at siya'y paglingkuran ng iyong buong puso at kaluluwa,

¹⁴ ay ibibigay ko ang ulan ng inyong lupain sa kanyang kapanahunan, ang una at huling ulan upang iyong matipon ang iyong trigo, alak, at langis.

¹⁵ Aking bibigyan ng damo ang inyong mga bukid para sa iyong mga hayop, at ikaw ay kakain at mabubusog.

¹⁶ Mag-ingat kayo, baka ang inyong puso ay madaya, at kayo'y maligaw, at maglingkod sa ibang mga diyos, at sumamba sa kanila.

¹⁷ Kapag gayon, ang galit ng Panginoon ay magniningas laban sa inyo, at kanyang sasarhan ang langit, upang hindi magkaroon ng ulan, at ang lupa'y hindi magbibigay ng kanyang bunga; at kayo'y mabilis na mapupuksa sa mabuting lupain na ibinibigay sa inyo ng Panginoon.

¹⁸ “Kaya't^(Q) inyong ilalagak ang mga salita kong ito sa inyong puso at sa inyong kaluluwa at inyong itatali na pinakatanda sa inyong kamay at magiging pinakatali sa inyong noo.

¹⁹ Ituturo ninyo ang mga iyon sa inyong mga anak, na inyong sasabihin sa kanila kapag ikaw ay nakaupo sa iyong bahay, kapag ikaw ay lumalakad sa daan, kapag ikaw ay nahihiga, at kapag ikaw ay bumabangon.

²⁰ At isusulat mo ang mga iyon sa mga hamba ng pinto ng iyong bahay, at sa iyong mga pintuang-daan:

²¹ upang dumami ang inyong mga araw at ang mga araw ng inyong mga anak, sa lupain na ipinangako ng Panginoon sa inyong mga ninuno na ibibigay sa kanila, gaya ng mga araw ng langit sa ibabaw ng lupa.

²² Sapagkat kung inyong masikap na susundin ang lahat ng utos na ito na aking ipinag-uutos sa inyo upang gawin, na ibigin ang Panginoon ninyong Diyos, na lumakad sa lahat ng kanyang daan, at manatili sa kanya,

²³ ay palalayasin ng Panginoon ang lahat ng mga bansang ito sa harapan ninyo, at inyong aagawan ang mga bansang higit na malalaki at makapangyarihan kaysa inyo.

²⁴ Bawat^(R) dakong matuntungan ng talampakan ng inyong paa ay magiging inyo; ang inyong magiging sakop ay mula sa ilang hanggang sa Lebanon, mula sa ilog, sa Ilog Eufrates, hanggang sa dagat kanluran.

²⁵ Walang taong magtatagumpay laban sa inyo; sisidlan ng Panginoon ninyong Diyos ng pagkatakot at pagkasindak sa inyo ang lahat ng lupain na inyong tutuntungan, gaya ng kanyang ipinangako sa inyo.

²⁶ “Inilalagay ko sa harapan ninyo sa araw na ito ang pagpapala at ang sumpa;

²⁷ ang pagpapala, kung inyong diringgin ang mga utos ng Panginoon ninyong Diyos na aking iniutos sa inyo sa araw na ito;

²⁸ at ang sumpa, kung hindi ninyo diringgin ang mga utos ng Panginoon ninyong Diyos, kundi lilihis sa daan na aking iniuutos sa inyo sa araw na ito, upang sumunod sa ibang mga diyos, na hindi ninyo nakilala.

²⁹ At^(S) kapag ikaw ay ipapasok ng Panginoon mong Diyos sa lupain na iyong paroroonan upang angkinin, iyong ilalagay ang pagpapala sa bundok ng Gerizim, at ang sumpa sa bundok ng Ebal.

³⁰ Hindi ba sila ay nasa kabila ng Jordan, sa dakong nilulubugan ng araw, sa lupain ng mga Cananeo na tumatahan sa Araba, sa tapat ng Gilgal na katabi ng mga ensina sa More?

³¹ Sapagkat kayo'y tatawid sa Jordan upang pasukin at angkinin ang lupaing ibinibigay sa inyo ng Panginoon ninyong Diyos. Kapag ito'y inyong naangkin at nanirahan na kayo roon,

³² maingat ninyong gagawin ang lahat ng mga tuntunin at mga batas na aking itinatakda sa inyo sa araw na ito.

Ang Isang Lugar para sa Pagsamba

12 “Ito ang mga tuntunin at mga batas na inyong tutuparin sa lupain na ibinibigay sa iyo ng Panginoon, ng Diyos ng iyong mga ninuno upang angkinin, sa lahat ng mga araw na inyong ilalagi sa ibabaw ng lupa.

² Wasakin ninyo ang lahat ng mga dako kung saan naglilingkod sa kanilang diyos ang mga bansang inyong aagawan, sa ibabaw ng matataas na bundok, at sa ibabaw ng mga burol, at sa lilim ng bawat luntiang punungkahoy.

³ Wawasakin^(T) ninyo ang kanilang mga dambana, at inyong pagpuputul-putulin ang kanilang mga haligi, at susunugin sa apoy ang kanilang mga sagradong poste;^[b] at inyong ibubuwal ang mga larawang inanyuan na kanilang mga diyos; at inyong papawiin ang kanilang pangalan sa dakong iyon.

⁴ Huwag kayong gagawa ng ganito sa Panginoon ninyong Diyos.

⁵ Kundi inyong hahanapin ang dakong pipiliin ng Panginoon ninyong Diyos mula sa lahat ng inyong mga lipi na paglalagyan ng kanyang pangalan, samakatuwid, sa kanyang tahanan ay inyong hahanapin, at doon kayo paroroon.

⁶ At doon ninyo dadalhin ang inyong mga handog na sinusunog, at ang inyong mga alay, at ang inyong mga ikasampung bahagi, at ang handog na iwawagayway ng inyong kamay, at ang inyong mga panata, at ang inyong mga kusang handog, at ang mga panganay sa inyong mga bakahan at sa inyong mga kawan;

⁷ at doon kayo kakain sa harapan ng Panginoon ninyong Diyos, at kayo'y magagalak sa lahat ng inyong gagawin, kayo at ang inyong mga sambahayan kung saan kayo pinagpala ng Panginoon mong Diyos.

⁸ Huwag ninyong gagawin ang gaya ng mga bagay na ating ginagawa dito sa araw na ito, na ginagawa ng bawat isa ang matuwid sa kanyang paningin;

⁹ sapagkat hindi pa kayo nakakarating sa kapahingahan at sa pamana na ibinibigay sa iyo ng Panginoon ninyong Diyos.

¹⁰ Ngunit pagtawid ninyo ng Jordan, at pagtira sa lupain na ipinamamana sa inyo ng Panginoon ninyong Diyos, at pagkabigay niya sa inyo ng kapahingahan sa lahat ng inyong mga kaaway sa palibot, upang kayo'y makapanirahan nang tiwasay;

¹¹ at pagkatapos ay sa dakong pipiliin ng Panginoon ninyong Diyos na patatahanan sa kanyang pangalan ay doon ninyo dadalhin ang lahat na aking ipinag-uutos sa inyo: ang inyong mga handog na sinusunog, mga alay, mga ikasampung bahagi, ang handog na iwinawagayway ng inyong kamay, at ang lahat ng inyong ipinangakong handog na inyong ipinanata sa Panginoon.

¹² At kayo'y magagalak sa harapan ng Panginoon ninyong Diyos, kayo at ang inyong mga anak na lalaki at babae, at ang inyong mga aliping lalaki at babae, at ang Levita na nasa loob ng inyong mga bayan, sapagkat siya'y walang bahagi ni pamana na kasama ninyo.

¹³ Mag-ingat ka na huwag mag-alay ng iyong handog na sinusunog sa alinmang dakong iyong makikita,

¹⁴ kundi sa dakong pipiliin ng Panginoon sa isa sa iyong mga lipi, doon mo ihahandog ang iyong mga handog na sinusunog, at doon mo gagawin ang lahat na aking iniuutos sa iyo.

¹⁵ “Gayunma'y maaari kang kumatay at kumain ng karne sa loob ng lahat ng iyong mga bayan, hanggang gusto mo, ayon sa pagpapala ng Panginoon mong Diyos na kanyang ibinigay sa iyo. Maaari itong kainin ng marumi at ng malinis gaya ng maliit na usa, o malaking usa.

¹⁶ Huwag^(U) lamang ninyong kakainin ang dugo; ibubuhos ninyo ito sa lupa na parang tubig.

¹⁷ Huwag mong kakainin sa loob ng iyong mga bayan ang ikasampung bahagi ng iyong trigo, o ng iyong alak, o ng iyong langis, o ng mga panganay sa iyong bakahan o sa iyong kawan, ni anuman sa iyong mga ipinangakong handog na iyong ipapanata, ni ang iyong mga kusang handog, ni ang handog na iwinawagayway ng iyong kamay.

¹⁸ Kakainin mo ang mga ito sa harapan ng Panginoon mong Diyos sa dakong pipiliin ng Panginoon mong Diyos, ikaw at ng iyong anak na lalaki at babae, at ng iyong mga aliping lalaki at babae, at ng Levita na nasa loob ng iyong mga bayan; at ikaw ay magagalak sa lahat ng iyong gagawin sa harapan ng Panginoon mong Diyos.

¹⁹ Huwag mong pabayaan ang Levita habang nabubuhay ka sa iyong lupain.

²⁰ “Kapag pinalawak ng Panginoon mong Diyos ang iyong nasasakupan, gaya ng kanyang ipinangako sa iyo, at iyong sasabihin, ‘Ako'y kakain ng karne,’ sapagkat ikaw ay nasasabik sa karne, ay makakakain ka ng karne hangga't nais mo.

²¹ Kung ang dakong pipiliin ng Panginoon mong Diyos na paglalagyan ng kanyang pangalan ay napakalayo para sa iyo, magpapatay ka sa iyong bakahan at kawan na ibinigay sa iyo ng Panginoon, gaya ng iniutos ko sa iyo, at makakakain ka sa loob ng iyong mga bayan, hangga't nais mo.

²² Kung paano kinakain ang maliit at malaking usa ay gayon mo ito kakainin; ang marumi at ang malinis ay kapwa makakakain niyon.

²³ Lamang^(V) ay tiyakin mong hindi mo kakainin ang dugo, sapagkat ang dugo ay siyang buhay; at huwag mong kakainin ang buhay na kasama ng laman.

²⁴ Huwag mong kakainin iyon, ibubuhos mo sa lupa na parang tubig.

²⁵ Huwag mong kakainin iyon para sa ikabubuti mo, at ng iyong mga anak pagkamatay mo, kung iyong gagawin ang matuwid sa paningin ng Panginoon.

²⁶ Tanging ang mga banal na bagay na nasa iyo, at ang iyong mga panata ang iyong dadalhin, at hahayo ka sa dakong pipiliin ng Panginoon.

²⁷ At iaalay mo ang iyong mga handog na sinusunog, ang laman at ang dugo, sa ibabaw ng dambana ng Panginoon mong Diyos, at ang dugo ng iyong mga alay ay ibubuhos sa ibabaw ng dambana ng Panginoon mong Diyos; at iyong kakainin ang karne.

²⁸ Sundin mo at dinggin ang lahat ng mga salitang ito na iniuutos ko sa iyo para sa ikabubuti mo at ng iyong mga anak pagkamatay mo magpakailanman, kapag ginawa mo ang mabuti at matuwid sa paningin ng Panginoon mong Diyos.

Babala Laban sa Pagsamba sa Diyus-diyosan

²⁹ “Kapag natanggal na ng Panginoon mong Diyos sa harapan mo ang mga bansa na iyong papasukin upang samsaman; at nasamsaman mo na sila at nakapanirahan sa kanilang lupain,

³⁰ mag-ingat ka upang huwag kang mabitag na sumunod sa kanila, pagkatapos na sila'y mapuksa sa harapan mo. Huwag kang mag-usisa ng tungkol sa kanilang mga diyos, na magsabi, ‘Paanong naglingkod ang mga bansang ito sa kanilang mga diyos? Gayundin ang gagawin ko.’

³¹ Huwag mong gagawin ang gayon sa Panginoon mong Diyos, sapagkat bawat karumaldumal sa Panginoon na kanyang kinapopootan ay kanilang ginagawa sa kanilang mga diyos; sapagkat pati na ang kanilang mga anak na lalaki at babae ay kanilang sinusunog sa apoy para sa kanilang mga diyos.

³² “Anumang^(W) bagay na ipinag-uutos ko sa iyo ay siya mong gagawin; huwag mong daragdagan, ni babawasan.

13 “Kung may lumitaw sa inyo na isang propeta, o isang mapanaginipin ng mga panaginip, at bigyan ka niya ng isang tanda o kababalaghan,

² at ang tanda o ang kababalaghan ay mangyari, na kanyang sabihin sa iyo, ‘Sumunod tayo sa ibang mga diyos,’ na hindi mo kilala, ‘at ating paglingkuran sila,’

³ huwag mong papakinggan ang mga salita ng propetang iyon, o ng mapanaginiping iyon sapagkat sinusubok kayo ng Panginoon ninyong Diyos, upang malaman kung iniibig ninyo ang Panginoon ninyong Diyos ng inyong buong puso at kaluluwa.

⁴ Kayo'y lalakad ayon sa Panginoon ninyong Diyos, at matatakot sa kanya, tutupad ng kanyang mga utos, susunod sa kanyang tinig, maglilingkod sa kanya, at mananatili sa kanya.

⁵ At ang propetang iyon o ang mapanaginiping iyon ay papatayin, sapagkat siya'y nagsalita ng paghihimagsik laban sa Panginoon ninyong Diyos na naglabas sa inyo sa lupain ng Ehipto, at tumubos sa iyo sa bahay ng pagkaalipin, upang iligaw ka sa daan na iniutos ng Panginoon mong Diyos upang iyong lakaran. Ganito mo aalisin ang kasamaan sa gitna mo.

⁶ “Kung ang iyong kapatid na lalaki, na anak ng iyong ina, o ang iyong anak na lalaki o babae, o ang asawa ng iyong kaibigan, o ang iyong kaibigan na parang iyong sariling kaluluwa, ay humimok sa iyo nang lihim, na magsabi, ‘Tayo'y humayo at maglingkod sa ibang mga diyos,’ na hindi mo nakilala, ninyo o ng iyong mga ninuno;

⁷ sa mga diyos ng mga bayan na nasa palibot ninyo na malapit sa iyo, o malayo sa iyo, mula sa isang dulo ng lupa hanggang sa kabilang dulo ng lupa;

⁸ ay huwag kang padadala sa kanya o papakinggan siya; ni huwag mong titingnan siya ng may awa, ni patatawarin, ni ikukubli siya;

⁹ kundi papatayin mo siya. Ikaw ang mangunguna upang patayin siya, at pagkatapos ay ang buong bayan.

¹⁰ Iyong babatuhin siya ng mga bato upang siya'y mamatay, sapagkat kanyang pinagsikapang ilayo ka sa Panginoon mong Diyos, na naglabas sa iyo sa lupain ng Ehipto, sa bahay ng pagkaalipin.

¹¹ At maririnig ng buong Israel, at matatakot, at hindi na gagawa ng anumang kasamaang gaya nito sa gitna mo.

¹² “Kung iyong marinig sa isa sa iyong mga lunsod na ibinibigay sa iyo ng Panginoon mong Diyos upang manirahan ka roon,

¹³ na ilang masasamang tao mula sa mga kasama mo ang umalis at iniligaw ang mga naninirahan sa lunsod, na sinasabi, ‘Tayo'y humayo at maglingkod sa ibang mga diyos,’ na hindi ninyo nakilala;

¹⁴ ay iyo ngang usisain at siyasatin, at itanong na mabuti; at kung totoo na nagawa sa gitna mo ang gayong karumaldumal na bagay;

¹⁵ ay iyong lilipulin ang mga naninirahan sa lunsod na iyon sa pamamagitan ng talim ng tabak at iyong lubos na pupuksain ang lahat ng naroon at ang mga hayop doon sa pamamagitan ng talim ng tabak.

¹⁶ At iyong titipunin sa liwasan ang lahat ng nasamsam doon, at iyong susunugin sa apoy ang lunsod, at ang lahat ng nasamsam doon, bilang handog na sinusunog para sa Panginoon mong Diyos. Ito ay magiging isang bunton magpakailanman; hindi na muling maitatayo.

¹⁷ Huwag mong hayaang lumapat sa iyong kamay ang anumang bagay na itinalaga, upang talikuran ng Panginoon ang bagsik ng kanyang galit, pagpakitaan ka niya ng kaawaan, mahabag sa iyo at paramihin ka, gaya ng ipinangako niya sa iyong mga magulang,

¹⁸ kapag pinakinggan mo ang tinig ng Panginoon mong Diyos, at iyong sinunod ang lahat ng kanyang mga utos na aking iniuutos sa iyo sa araw na ito, at iyong ginawa ang matuwid sa paningin ng Panginoon mong Diyos.

Mga Bawal na Kaugalian sa Pagluluksa

14 “Kayo'y^(X) mga anak ng Panginoon ninyong Diyos; huwag ninyong susugatan ang inyong sarili, ni kakalbuhin ang inyong noo dahil sa patay.

² Sapagkat^(Y) ikaw ay isang banal na bayan sa Panginoon mong Diyos, at ikaw ay pinili ng Panginoon upang maging bayan na kanyang sariling pag-aari, mula sa lahat ng mga bayan na nasa balat ng lupa.

Malilinis at Maruruming mga Hayop^(Z)

³ “Huwag kang kakain ng anumang bagay na marurumi.

⁴ Ito ang mga hayop na maaari ninyong kainin: ang baka, ang tupa, at ang kambing,

⁵ ang malaking usa, at ang maliit na usa, at ang lalaking usa, at ang mailap na kambing, at ang kambing sa bundok, at ang kambing sa kapatagan, at ang tupang bundok.

⁶ At bawat hayop na may hati ang paa, biyak at ngumunguya, sa mga hayop, ay maaari ninyong kainin.

⁷ Gayunman, ang mga ito ay hindi dapat kakainin sa mga ngumunguya, o sa biyak ang paa: ang kamelyo, ang liebre, at ang kuneho, sapagkat sila'y ngumunguya, ngunit walang hati ang paa; ang mga ito ay marumi sa inyo.

⁸ At ang baboy, sapagkat may hati ang paa, ngunit hindi ngumunguya, ito'y marumi sa inyo; ang laman nila'y huwag ninyong kakainin, at ang kanilang bangkay ay huwag hihipuin.

⁹ “Lahat ng mga ito na nasa tubig ay maaari ninyong kainin: anumang may mga kaliskis at mga palikpik, ay maaari ninyong kainin.

¹⁰ Anumang walang kaliskis at palikpik ay huwag ninyong kakainin; marumi ito para sa inyo.

¹¹ “Maaari ninyong kainin ang lahat ng ibong malilinis.

¹² Ngunit ang mga ito'y hindi ninyo dapat kainin: ang agila, ang buwitre, at ang buwitreng itim,

¹³ at ang malaking lawin, at ang falkon, ayon sa kanilang uri;

¹⁴ at lahat ng uwak ayon sa kanilang uri;

¹⁵ ang avestruz, panggabing lawin, ang lawing dagat, at ang lawin, ayon sa kanilang uri;

¹⁶ ang munting kuwago, ang malaking kuwago, ang puting kuwago;

¹⁷ ang pelikano, ang buwitre, at ang somormuho;

¹⁸ ang puting tagak, ang tagak na kulay-ube, ayon sa kanilang uri; ang paniki, at ang kabág.

¹⁹ Lahat ng may pakpak na gumagapang ay marumi sa inyo; huwag ninyong kakainin ang mga ito.

²⁰ Maaari ninyong kainin ang lahat ng ibong malilinis.

²¹ “Huwag^(AA) kayong kakain ng anumang bagay na kusang namatay; maaari mong ibigay sa dayuhang nasa loob ng iyong mga bayan, upang kanyang kainin; o maaari mong ipagbili sa dayuhan; sapagkat ikaw ay isang banal na bayan sa Panginoon mong Diyos.

“Huwag mong lulutuin ang guyang kambing sa gatas ng kanyang ina.”

Ang Kautusan tungkol sa Ikapu

²² “Kukunan^(AB) mo ng ikasampung bahagi ang lahat ng bunga ng iyong binhi na nanggagaling sa iyong bukid taun-taon.

²³ Iyong kakainin sa harapan ng Panginoon mong Diyos, sa dakong kanyang pipiliin na patatahanan sa kanyang pangalan, ang ikasampung bahagi ng iyong trigo, ng iyong alak at ng iyong langis, at ang mga panganay sa iyong bakahan at sa iyong kawan upang lagi kang matutong matakot sa Panginoon mong Diyos.

²⁴ At kung ang daan ay napakahaba para sa iyo, na anupa't hindi mo madala ang ikapu kapag pinagpala ka ng Diyos, sapagkat napakalayo sa iyo ang dakong pinili ng Panginoon mong Diyos na paglalagyan ng kanyang pangalan,

²⁵ ay iyo ngang tutumbasan ng salapi at itatali mo ang salapi sa iyong kamay at pupunta ka sa dakong pipiliin ng Panginoon mong Diyos;

²⁶ at iyong gugulin ang salapi sa anumang nais mo: baka, tupa, alak, matapang na inumin, o sa anumang iyong nasain. Ikaw ay kakain doon sa harapan ng Panginoon mong Diyos, at ikaw at ang iyong sambahayan ay magalak.

²⁷ Ang Levita na nasa loob ng iyong mga bayan ay huwag mong pababayaan, sapagkat siya'y walang bahagi ni pamana na kasama mo.

²⁸ “Sa katapusan ng bawat tatlong taon ay iyong kukunin ang buong ikasampung bahagi ng iyong bunga ng taong iyon, at iyong ilalagay sa loob ng iyong mga bayan.

²⁹ At ang Levita, sapagkat siya'y walang bahagi ni pamana na kasama mo, at ang dayuhan, ang ulila, ang babaing balo na nasa loob ng iyong mga bayan ay pupunta roon at kakain at mabubusog, upang pagpalain ka ng Panginoon mong Diyos sa lahat ng gawain na iyong ginagawa.

Ang Ikapitong Taon^(AC)

15 “Sa katapusan ng bawat pitong taon ay magpapatawad ka ng iyong mga pautang.

² Ito ang paraan ng pagpapatawad: bawat nagpapautang ay magpapatawad ng kanyang ipinautang sa kanyang kapwa; huwag niyang sisingilin iyon sa kanyang kapwa at sa kanyang kapatid, sapagkat ang pagpapatawad ng Panginoon ay ipinahayag.

³ Sa isang dayuhan ay maaari kang maningil; ngunit anumang pag-aari mo na nasa iyong kapatid ay ipatatawad mo.

⁴ Ngunit hindi magkakaroon ng dukha sa inyo sapagkat pagpapalain ka ng Panginoon sa lupain na ibinibigay sa iyo ng Panginoon mong Diyos na pinakamana upang iyong angkinin,

⁵ kung masikap mong papakinggan ang tinig ng Panginoon mong Diyos, at gagawin ang lahat ng utos na ito na aking iniuutos sa iyo sa araw na ito.

⁶ Sapagkat pagpapalain ka ng Panginoon mong Diyos, na gaya ng ipinangako niya sa iyo. Ikaw ay magpapautang sa maraming bansa, ngunit hindi ka mangungutang; at ikaw ay maghahari sa maraming bansa, ngunit hindi ka nila paghaharian.

⁷ “Kung^(AD) mayroon sa inyong isang dukha, na isa sa iyong mga kapatid, na nasa loob ng iyong mga bayan sa lupaing ibinibigay sa iyo ng Panginoon mong Diyos, ay huwag mong pagmamatigasin ang iyong puso, ni maging maramot sa iyong dukhang kapatid;

⁸ kundi iyo ngang bubuksan ang iyong kamay sa kanya, at papautangin mo siya ng sapat para sa kanyang pangangailangan maging anuman iyon.

⁹ Pag-ingatan mong huwag mag-isip ng masama, na iyong iisipin, ‘Ang ikapitong taon, na taon ng pagpapatawad ay malapit na;’ at tiningnan mo ng masama ang iyong dukhang kapatid at wala kang ibinigay sa kanya. Siya ay maaaring dumaing sa Panginoon laban sa iyo, at ito'y magiging kasalanan mo.

¹⁰ Siya nga'y bibigyan mo, at ang iyong puso'y huwag magdamdam kapag binibigyan mo siya; sapagkat dahil sa bagay na ito'y pagpapalain ka ng Panginoon mong Diyos sa lahat ng iyong gawa, at sa lahat ng hipuin ng iyong kamay.

¹¹ Yamang^(AE) hindi mawawalan ng dukha sa lupain kailanman, kaya't aking iniutos sa iyo, ‘Buksan mo ang iyong kamay sa iyong kapatid na nangangailangan, at sa dukha na nasa iyong lupain.’

Ang Pakikitungo sa mga Alipin^(AF)

¹² “Kung^(AG) ang iyong kapatid na Hebreong lalaki o babae ay ipagbili sa iyo, at maglingkod sa iyo ng anim na taon, sa ikapitong taon ay palalayain mo siya.

¹³ At kapag pinalaya mo siya, ay huwag mo siyang paalisin na walang dala;

¹⁴ bibigyan mo siya nang sagana mula sa bunga ng iyong kawan, sa iyong giikan at mula sa iyong pisaan ng alak. Kung paanong pinagpala ka ng Panginoon mong Diyos, ay gayon mo siya bibigyan.

¹⁵ At aalalahanin mo na ikaw ay naging alipin sa lupain ng Ehipto, at tinubos ka ng Panginoon mong Diyos, kaya't iniuutos ko sa iyo ngayon ang bagay na ito.

¹⁶ Kung sabihin niya sa iyo, ‘Hindi ako aalis sa iyo;’ sapagkat mahal ka niya at ang iyong sambahayan, sapagkat kinalulugdan mo siya,

¹⁷ ay kukuha ka ng isang pambutas at butasan mo ang kanyang tainga sa pintuan, at siya'y magiging iyong alipin magpakailanman. Gayundin ang iyong gagawin sa iyong aliping babae.

¹⁸ Hindi dapat maging mabigat sa iyo kapag pinalaya mo na siya mula sa iyo, sapagkat sa kalahati ng halaga ng isang upahang alipin ay naglingkod siya sa iyo ng anim na taon, at pagpapalain ka ng Panginoon mong Diyos sa lahat ng iyong ginagawa.

¹⁹ “Lahat^(AH) ng panganay na lalaki na ipinanganak sa iyong bakahan at sa iyong kawan ay iyong itatalaga sa Panginoon mong Diyos. Huwag mong pagtatrabahuhin ang panganay ng iyong baka, ni gugupitan ang panganay ng iyong kawan.

²⁰ Kakainin mo ito, ikaw at ng iyong sambahayan sa harapan ng Panginoon mong Diyos taun-taon sa lugar na pipiliin ng Panginoon.

²¹ At kung ito ay may anumang kapintasan, pilay o bulag, anumang masamang kapintasan, ay huwag mong ihahandog sa Panginoon mong Diyos.

²² Kakainin mo ito sa loob ng iyong mga bayan; ang marumi at ang malinis ay kapwa kakain nito, na para itong maliit na usa o malaking usa.

²³ Huwag^(AI) mo lamang kakainin ang dugo niyon; ibubuhos mo iyon sa lupa na parang tubig.

Ang Paskuwa^(AJ)

16 “Magdiriwang^(AK) ka sa buwan ng Abib, at ipangingilin ang paskuwa sa Panginoon mong Diyos; sapagkat sa buwan ng Abib ay inilabas ka ng Panginoon mong Diyos sa Ehipto sa gabi.

² At iyong iaalay ang paskuwa sa Panginoon mong Diyos, mula sa kawan at sa bakahan, sa lugar na pipiliin ng Panginoon na titirahan ng kanyang pangalan.

³ Huwag kang kakain ng tinapay na may pampaalsa. Pitong araw na kakainin mo sa paskuwa ang tinapay na walang pampaalsa, ang tinapay ng kahirapan; sapagkat umalis kang nagmamadali sa lupain ng Ehipto, upang iyong maalala ang araw nang umalis ka sa lupain ng Ehipto sa lahat ng mga araw ng iyong buhay.

⁴ Walang makikitang pampaalsa sa iyo sa lahat ng iyong mga nasasakupan sa loob ng pitong araw. Alinman sa laman na iyong inihandog sa paglubog ng araw sa unang araw ay walang mananatili sa magdamag hanggang sa umaga.

⁵ Huwag mong ihahandog ang paskuwa sa loob ng alinman sa iyong mga bayan na ibinibigay sa iyo ng Panginoon mong Diyos,

⁶ kundi sa lugar na pipiliin ng Panginoon mong Diyos na titirahan ng kanyang pangalan. Doon mo ihahandog ang paskuwa sa pagtatakipsilim, sa paglubog ng araw, sa panahon nang ikaw ay umalis sa Ehipto.

⁷ Ito ay iyong lulutuin at kakainin sa lugar na pipiliin ng Panginoon mong Diyos. Kinaumagahan ay babalik ka at uuwi sa iyong mga tolda.

⁸ Anim na araw na kakain ka ng tinapay na walang pampaalsa, at sa ikapitong araw ay magiging isang taimtim na pagtitipon sa Panginoon mong Diyos; huwag kang gagawa ng anumang gawa sa araw na iyan.

Kapistahan ng Pag-aani^(AL)

⁹ “Pitong^(AM) sanlinggo ang iyong bibilangin; mula sa panahong pinasimulan mong ilagay ang panggapas sa mga nakatayong trigo ay magpapasimula kang bumilang ng pitong sanlinggo.

¹⁰ At ipagdiwang mo ang Pista ng mga Sanlinggo sa Panginoon mong Diyos na may parangal na kusang-loob na handog, na iyong ibibigay ayon sa pagpapala sa iyo ng Panginoon mong Diyos;

¹¹ ikaw at ang iyong anak na lalaki at babae, ang iyong aliping lalaki at babae, ang Levita na nasa loob ng iyong mga bayan, ang dayuhan, ang ulila, ang babaing balo na kasama mo ay magagalak sa harapan ng Panginoon sa lugar na pipiliin ng Panginoon mong Diyos na titirahan ng kanyang pangalan.

¹² Iyong aalalahanin na ikaw ay naging alipin sa Ehipto. Masikap mong gawin ang mga tuntuning ito.

Kapistahan ng mga Tolda^(AN)

¹³ “Iyong^(AO) ipagdiriwang nang pitong araw ang Pista ng mga Tolda,^[c] pagkatapos mong matipon ang aning mula sa iyong giikan at sa pisaan ng ubas.

¹⁴ Ikaw at ang iyong anak na lalaki at babae, at ang iyong aliping lalaki at babae, ang Levita, ang dayuhan, ang ulila, at ang babaing balo na kasama ng iyong mga bayan ay magagalak sa iyong pagpipista.

¹⁵ Pitong araw na ipagdiriwang mo ang pista sa Panginoon mong Diyos sa lugar na pipiliin ng Panginoon, sapagkat pagpapalain ka ng Panginoon mong Diyos sa lahat ng iyong bunga, at sa lahat ng gawa ng iyong mga kamay, at ikaw ay lubos na magagalak.

¹⁶ “Tatlong ulit sa isang taon na ang iyong mga kalalakihan ay haharap sa Panginoon mong Diyos sa lugar na kanyang pipiliin: sa Pista ng Tinapay na walang Pampaalsa, sa Pista ng mga Sanlinggo, at sa Pista ng mga Tolda. Huwag silang haharap sa Panginoon na walang dala.

¹⁷ Bawat lalaki ay magbibigay ng kanyang kaya, ayon sa pagpapala na ibinigay sa iyo ng Panginoon mong Diyos.

Ang Pagsasagawa ng Katarungan

¹⁸ “Magtatalaga ka ng mga hukom at ng mga pinuno sa lahat ng mga bayan na ibinibigay sa iyo ng Panginoon mong Diyos, ayon sa iyong mga lipi, at sila'y maggagawad sa bayan ng matuwid na paghatol.

¹⁹ Huwag^(AP) mong babaluktutin ang katarungan; huwag kang magtatangi ng mga tao, ni tatanggap ng suhol; sapagkat ang suhol ay bumubulag ng mga mata ng marunong, at inililiko ang mga salita ng matuwid.

²⁰ Tanging ang katarungan at katarungan lamang ang iyong susundin, upang mabuhay ka at magmana ng lupaing ibinibigay sa iyo ng Panginoon mong Diyos.

²¹ “Huwag^(AQ) kang magtatanim ng anumang puno tulad ng sagradong poste^[d] sa tabi ng dambana na iyong gagawin para sa Panginoon mong Diyos.

²² Ni^(AR) huwag kang magtatayo ng haligi na kinapopootan ng Panginoon mong Diyos.

17 “Huwag kang maghahandog sa Panginoon mong Diyos ng baka o tupa na may dungis o anumang kapintasan; sapagkat ito'y karumaldumal sa Panginoon mong Diyos.

² “Kung may matagpuan sa gitna mo, sa loob ng alinman sa iyong mga bayan na ibinigay sa iyo ng Panginoon mong Diyos, na lalaki o babae na gumagawa ng kasamaan sa paningin ng Panginoon mong Diyos, na lumalabag sa kanyang tipan,

³ at^(AS) umalis at naglingkod sa ibang mga diyos, at sumamba sa kanila, o sa araw, sa buwan, o sa anumang bagay na nasa langit na ipinagbabawal ko,

⁴ at ito ay masabi sa iyo, at iyong mabalitaan, ay iyo ngang sisiyasating mabuti. Kung totoo na ang gayong karumaldumal na bagay ay nagawa sa Israel,

⁵ ay iyo ngang ilalabas sa iyong mga pintuang-bayan ang lalaki o babaing iyon na gumawa ng bagay na masama at iyong babatuhin ng mga bato ang lalaki at babae, hanggang sila'y mamatay.

⁶ Sa^(AT) bibig ng dalawa o tatlong saksi ay papatayin ang dapat mamatay; sa bibig ng isang saksi ay hindi siya papatayin.

⁷ Ang^(AU) kamay ng mga saksi ay siyang unang papatay sa kanya at pagkatapos ay ang kamay ng buong bayan. Ganito mo aalisin ang kasamaan sa gitna mo.

⁸ “Kung magkakaroon ng usapin na napakahirap para sa iyo na hatulan, sa isang uri ng pagpatay at iba pa, karapatang ayon sa batas at iba pa, isang uri ng pananakit at iba pa o anumang usapin sa loob ng iyong mga bayan, ikaw nga'y titindig at pupunta sa lugar na pipiliin ng Panginoon mong Diyos.

⁹ Ikaw ay pupunta sa mga paring Levita, at sa magiging hukom sa mga araw na iyon at iyong sisiyasatin; at kanilang ipapaalam sa iyo ang hatol.

¹⁰ Iyong ilalapat ang hatol na kanilang ipinaalam sa iyo mula sa lugar na pipiliin ng Panginoon; at masikap na isasagawa ang lahat na kanilang ituturo sa iyo.

¹¹ Ayon sa kautusan na kanilang ituturo sa iyo, at ayon sa hatol na kanilang sasabihin sa iyo ay gagawin mo; huwag kang lilihis sa hatol na kanilang ipinaalam sa iyo, maging sa kanan o sa kaliwa man.

¹² Ang taong gumagawa nang may kapangahasan, at hindi nakikinig sa pari na tumatayo upang mangasiwa doon sa harapan ng Panginoon mong Diyos, o sa hukom, ang taong iyon ay papatayin at gayon mo aalisin ang kasamaan sa Israel.

¹³ At maririnig ng buong bayan at matatakot, at di na gagawa pa nang may kapangahasan.

Mga Tagubilin tungkol sa Isang Hari

¹⁴ “Kapag^(AV) dumating ka na sa lupaing ibinibigay sa iyo ng Panginoon mong Diyos, at iyong maangkin ito, at iyong matirahan, at iyong sasabihin, ‘Ako'y maglalagay ng isang hari na gaya ng lahat ng mga bansang nasa palibot ko’;

¹⁵ ilalagay mong hari sa iyo ang pipiliin ng Panginoon mong Diyos. Isa sa iyong mga kapatid ang ilalagay mong hari; huwag kang maglalagay ng isang dayuhan na hindi mo kapatid.

¹⁶ Huwag^(AW) lamang siyang magpaparami ng mga kabayo para sa kanyang sarili, ni pababalikin niya ang bayan sa Ehipto upang siya'y makapagparami ng mga kabayo, sapagkat sinabi sa inyo ng Panginoon, ‘Huwag na ninyong babalikan mula ngayon ang daang iyon.’

¹⁷ Ni^(AX) huwag siyang magpaparami ng mga asawa para sa kanyang sarili, upang huwag maligaw ang kanyang puso, ni huwag siyang magpaparami ng pilak at ginto.

¹⁸ “Kapag siya'y uupo sa trono ng kanyang kaharian, ay kanyang susulatin ang isang sipi ng kautusang ito sa isang aklat, na nasa harapan ng mga paring Levita;

¹⁹ at iyon ay mamamalagi sa kanya, at kanyang babasahin sa lahat ng mga araw ng kanyang buhay, upang siya'y matutong matakot sa Panginoon niyang Diyos, upang isagawa ang lahat ng mga salita ng kautusang ito at ng mga tuntuning ito;

²⁰ upang ang kanyang puso ay huwag magmataas sa kanyang mga kapatid at huwag siyang tumalikod sa utos, maging sa kanan o sa kaliwa, upang mapahaba niya at ng kanyang mga anak ang kanyang paghahari sa Israel.

Ang Karapatan ng mga Levita

18 “Ang mga paring Levita, na buong lipi ni Levi, ay hindi magkakaroon ng bahagi ni mana na kasama ng Israel. Sila'y kakain ng mga handog sa Panginoon na pinaraan sa apoy, at ng kanyang mana.

² Sila'y^(AY) hindi magkakaroon ng mana na kasama ng kanilang mga kapatid; ang Panginoon ang kanilang mana gaya ng sinabi niya sa kanila.

³ At ito ang magiging bahagi ng mga pari sa bayan, mula sa kanila na naghahandog ng alay, maging baka o tupa. Kanilang ibibigay sa pari ang balikat, ang dalawang pisngi, at ang tiyan.

⁴ Ang mga unang bunga ng iyong trigo, alak, langis, at ang unang balahibo ng iyong mga tupa ay ibibigay mo sa kanya.

⁵ Sapagkat pinili siya ng Panginoon mong Diyos sa lahat ng iyong mga lipi upang tumayong tagapaglingkod sa pangalan ng Panginoon, siya at ang kanyang mga anak magpakailanman.

⁶ “Kung ang isang Levita ay umalis sa alinman sa iyong mga bayan mula sa Israel kung saan siya naninirahan, at pumaroon siya sa dakong pipiliin ng Panginoon, at maaari siyang pumaroon kapag gusto niya,

⁷ ay maglilingkod nga siya sa pangalan ng Panginoon niyang Diyos, na gaya ng ginagawa ng lahat ng kanyang mga kapatid na mga Levita, na tumatayo upang maglingkod sa harapan ng Panginoon.

⁸ Sila'y magkakaroon ng magkakaparehong bahagi na kakainin, bukod sa magmumula sa pinagbilhan sa pamana ng kanyang ama.

Ipinagbabawal ang Pagsasakripisyo ng Anak at mga Salamangka

⁹ “Pagpasok mo sa lupaing ibinibigay sa iyo ng Panginoon mong Diyos ay huwag kang mag-aaral gumawa ng ayon sa mga karumaldumal na gawain ng mga bansang iyon.

¹⁰ Huwag^(AZ) makakatagpo sa iyo ng sinumang nagsusunog sa apoy ng kanyang anak na lalaki o babae bilang isang handog, ng manghuhula, o manggagaway o engkantador, o mangkukulam,

¹¹ o^(BA) gumagamit ng anting-anting, o nagpapagamit sa masasamang espiritu, o salamangkero, o sumasangguni sa mga patay.

¹² Sapagkat sinumang gumagawa ng mga bagay na ito ay karumaldumal sa Panginoon, at dahil sa mga karumaldumal na gawaing ito ay pinalalayas sila ng Panginoon mong Diyos sa harapan mo.

¹³ Dapat^(BB) kang manatiling walang kapintasan sa Panginoon mong Diyos.

¹⁴ Sapagkat ang mga bansang ito na iyong aagawan ay nakikinig sa mga manggagaway at mga manghuhula; ngunit tungkol sa iyo, hindi ka pinahintulutan ng Panginoon mong Diyos na gawin mo ang gayon.

Ang Pangako na Magsusugo ng Propeta

¹⁵ “Palilitawin^(BC) ng Panginoon mong Diyos para sa iyo ang isang propeta na gaya ko mula sa iyong sariling mga kapatid. Sa kanya kayo makikinig.

¹⁶ Ito ang inyong hiniling sa Panginoon mong Diyos sa Horeb, sa araw ng pagtitipon nang inyong sabihin, ‘Huwag mong muling iparinig sa akin ang tinig ng Panginoon kong Diyos, ni ipakita pa sa akin itong malaking apoy, upang huwag akong mamatay.’

¹⁷ At sinabi ng Panginoon sa akin, ‘Tama ang sinasabi nila.

¹⁸ Ako'y hihirang para sa kanila ng isang propeta na gaya mo mula sa kanilang mga kapatid at aking ilalagay ang aking mga salita sa bibig niya at kanyang sasabihin sa kanila ang lahat ng aking iuutos sa kanya.

¹⁹ At^(BD) sinumang hindi makikinig sa aking mga salita na kanyang bibigkasin sa aking pangalan ay pananagutin ko tungkol doon.

Ang Bulaang Propeta

²⁰ Ngunit ang propetang magsasalita ng salitang may kapangahasan sa aking pangalan, na hindi ko iniutos na kanyang sabihin o magsasalita sa pangalan ng ibang mga diyos, ang propetang iyon ay mamamatay.’

²¹ At kung iyong sasabihin sa iyong puso, ‘Paano namin malalaman ang salita na hindi sinabi ng Panginoon?’

²² Kapag ang isang propeta ay nagsasalita sa pangalan ng Panginoon, kung ang bagay na sinasabi ay hindi naganap ni nagkatotoo, ang salitang iyon ay hindi sinabi ng Panginoon; ang propetang iyon ay nagsalita nang may kapangahasan, huwag mo siyang katatakutan.

Ang mga Lunsod-Kanlungan^(BE)

19 “Kapag^(BF) nilipol na ng Panginoon mong Diyos ang mga bansa, na ang lupain ay ibinibigay sa iyo ng Panginoon mong Diyos, at hahalili ka sa kanila, at iyong titirahan ang kanilang mga bayan, at ang kanilang mga bahay;

² ay magbubukod ka ng tatlong lunsod para sa iyo sa lupain na ibinibigay sa iyo ng Panginoon mong Diyos upang angkinin.

³ Ihahanda mo ang mga daan at hatiin mo sa tatlo ang lawak ng iyong lupain na ipapamana sa iyo ng Panginoon mong Diyos upang ang bawat nakamatay ng tao ay tumakas patungo roon.

⁴ “At ito ang kalagayan ng nakamatay ng tao na tatakas doon at mabubuhay: sinumang makapatay sa kanyang kapwa nang di sinasadya, na hindi niya naging kaaway nang panahong nakaraan;

⁵ gaya ng isang tao na nagtungo sa gubat na kasama ang kanyang kapwa upang pumutol ng kahoy at itinaas ng kanyang kamay ang palakol upang putulin ang punungkahoy, dumulas ang patalim sa hawakan at tumama sa kanyang kapwa kaya't siya ay namatay, siya ay tatakas sa isa sa mga lunsod na iyon at siya'y mabubuhay.

⁶ Kung hindi, ang tagapaghiganti ng dugo, samantalang nag-iinit sa galit, ay hahabulin ang nakamatay at aabutan siya, sapagkat ang daan ay mahaba, at siya'y saktan ng malubha, gayong siya'y hindi dapat patayin yamang hindi niya naging kaaway nang panahong nakaraan.

⁷ Kaya't iniuutos ko sa iyo, Magbubukod ka ng tatlong lunsod.

⁸ At kung palawakin ng Panginoon mong Diyos ang iyong hangganan gaya ng kanyang ipinangako sa iyong mga ninuno, at ibigay niya sa iyo ang buong lupain na kanyang ipinangakong ibibigay sa iyong mga ninuno;

⁹ kung iyong isasagawa ang lahat ng utos na ito na aking iniuutos sa iyo sa araw na ito, na ibigin ang Panginoon mong Diyos at lumakad kailanman sa kanyang mga daan, ay magdadagdag ka pa nga ng tatlong lunsod, bukod sa tatlong ito,

¹⁰ upang hindi dumanak ang dugong walang sala sa gitna ng iyong lupain na ibinibigay sa iyo ng Panginoon mong Diyos bilang pamana, kung gayon ang pagkakasala ng dugong dumanak ay mapapasaiyo.

¹¹ “Ngunit kung ang sinuman ay napopoot sa kanyang kapwa, at kanyang inabangan siya, kanyang sinalakay siya at kanyang saktan siya ng malubha, anupa't namatay, at siya'y tumakas sa isa sa mga lunsod na ito,

¹² ay magsusugo nga ang matatanda sa kanyang lunsod at kukunin siya roon, at ibibigay siya sa kamay ng tagapaghiganti ng dugo, upang siya'y mamatay.

¹³ Huwag mo siyang titingnan na may pagkahabag kundi aalisin mo ang pagkakasala ng dugong walang sala mula sa Israel para sa ikabubuti mo.

Hangganan ng mga Ari-arian

¹⁴ “Huwag^(BG) mong aalisin ang muhon ng iyong kapwa na inilagay ng mga matatanda noong una. Sa mana na iyong mamanahin sa lupaing ibinibigay sa iyo ng Panginoon mong Diyos upang angkinin ay huwag mong aalisin.

Tungkol sa mga Saksi

¹⁵ “Ang^(BH) nag-iisang saksi ay hindi mangingibabaw laban sa isang tao sa anumang kasamaan o kasalanang kanyang nagawa; sa patotoo ng dalawa o tatlong saksi ay pagtitibayin ang usapin.

¹⁶ Kung ang isang sinungaling na saksi ay tumindig laban sa kanino man upang sumaksi laban sa kanya tungkol sa isang masamang gawa,

¹⁷ ang dalawang taong may alitan ay tatayo sa harap ng Panginoon, sa harapan ng mga pari at ng mga hukom na nanunungkulan sa mga araw na iyon;

¹⁸ at sisiyasating mabuti ng mga hukom, kapag ang saksi ay saksing sinungaling at sumaksi sa kasinungalingan laban sa kanyang kapatid,

¹⁹ gagawin mo sa kanya ang gaya ng kanyang inisip gawin sa kanyang kapatid; sa gayo'y iyong aalisin ang kasamaan sa gitna mo;

²⁰ at maririnig ng iba at matatakot, at hindi na sila gagawa pa ng gayong kasamaan sa gitna mo.

²¹ Huwag^(BI) kang magpapakita ng pagkahabag; buhay sa buhay, mata sa mata, ngipin sa ngipin, kamay sa kamay, paa sa paa.

Tungkol sa Pakikidigma

20 “Kapag ikaw ay hahayo upang makidigma laban sa iyong mga kaaway at makakita ka ng mga kabayo, mga karwahe, at ng isang hukbong mas malaki kaysa iyo, huwag kang matatakot sa kanila, sapagkat ang Panginoon mong Diyos ay kasama mo na siyang naglabas sa iyo sa lupain ng Ehipto.

² Paglapit ninyo sa labanan, ang pari ay lalapit at magsasalita sa mga kawal,

³ at sasabihin sa kanila, ‘Pakinggan mo, O Israel, kayo'y lumapit sa araw na ito sa pakikidigma sa inyong mga kaaway; huwag manlupaypay ang inyong puso; huwag kayong matakot, ni manginig, ni maduwag dahil sa kanila;

⁴ sapagkat ang Panginoon ninyong Diyos ay siyang humahayong kasama ninyo upang ipakipaglaban kayo sa inyong mga kaaway, upang kayo'y pagtagumpayin.’

⁵ Ang mga pinuno ay magsasalita sa mga kawal, ‘Sinong tao ang nagtayo ng isang bagong bahay, at hindi pa niya naitatalaga? Hayaan siyang umalis at bumalik sa kanyang bahay, baka siya'y mamatay sa pakikipaglaban at ibang tao ang magtalaga.

⁶ At sinong lalaki ang may itinanim na isang ubasan at hindi pa niya napapakinabangan ang bunga niyon? Hayaan siyang umalis at bumalik sa kanyang bahay, baka siya'y mamatay sa digmaan at ibang lalaki ang makinabang ng bunga niyon.

⁷ At sinong lalaki ang naitakdang ikasal sa isang babae at di pa niya nakukuha? Hayaan siyang umalis at bumalik sa kanyang bahay, baka siya'y mamatay sa pakikipaglaban, at ibang lalaki ang kumuha sa kanya.’

⁸ Muling magsasalita ang mga pinuno sa mga kawal at kanilang sasabihin, ‘Sinong lalaki ang matatakutin at mahina ang loob? Hayaan siyang umalis at bumalik sa kanyang bahay, baka ang puso ng kanyang mga kapatid ay manlupaypay na gaya ng kanyang puso.’

⁹ Kapag ang mga pinuno ay tapos nang makapagsalita sa mga kawal, sila'y pipili ng mga pinuno ng mga hukbo upang mamuno sa kanila.

¹⁰ “Kapag ikaw ay lalapit sa isang bayan upang makipaglaban ay iyo ngang ihahayag ang kapayapaan doon.

¹¹ Kung sagutin ka ng kapayapaan at pagbuksan ka, ang buong bayang matatagpuan sa loob ay gagawa ng sapilitang paglilingkod at maglilingkod sa iyo.

¹² Ngunit kung ayaw nitong sumuko nang mapayapa sa iyo kundi makikipaglaban sa iyo, kukubkubin mo nga ito;

¹³ at kapag ibinigay ng Panginoon mong Diyos sa iyong kamay, papatayin mo ang bawat lalaki niyon ng talim ng tabak.

¹⁴ Ngunit ang mga babae, mga bata, mga hayop, ang lahat na nasa mga kawal, ang lahat ng nasamsam doon ay kukunin mo bilang samsam; at kakainin mo ang nasamsam mula sa iyong mga kaaway na ibinigay sa iyo ng Panginoon mong Diyos.

¹⁵ Gayon ang iyong gagawin sa lahat ng bayang napakalayo sa iyo, na hindi sa mga lunsod ng mga bansang naririto.

¹⁶ Ngunit sa mga bayan ng mga taong ito na ibinibigay sa iyo ng Panginoon mong Diyos bilang pamana ay huwag kang magtitira ng may buhay sa anumang bagay na humihinga.

¹⁷ Kundi iyong lilipulin sila: ang Heteo, Amoreo, Cananeo, Perezeo, Heveo, at ang Jebuseo, gaya ng iniutos sa iyo ng Panginoon mong Diyos,

¹⁸ upang huwag nila kayong turuang gumawa ng ayon sa lahat nilang karumaldumal na mga gawa na kanilang ginawa sa kanilang mga diyos upang kayo'y magkasala laban sa Panginoon ninyong Diyos.

¹⁹ “Kapag iyong kinubkob nang mahabang panahon ang isang bayan sa digmaan upang ito ay makubkob, huwag mong sisirain ang mga punungkahoy niyon sa pamamagitan ng pagpalakol, sapagkat makakakain ka sa mga iyon at huwag mong puputulin. Ang mga punungkahoy ba sa parang ay mga tao na sasakupin mo?

²⁰ Tanging ang mga punungkahoy na nalalaman mong hindi nagbubunga ng pagkain ang iyong sisirain at puputulin; at magtatayo ka ng mga kuta laban sa bayang lumalaban sa iyo hanggang sa maibuwal mo.

Tungkol sa Hindi Nalulutas na Pagpatay

21 “Kung sa lupain na ibinibigay sa iyo ng Panginoon mong Diyos upang angkinin ay may matagpuang pinatay na nakabulagta sa parang at hindi malaman kung sinong pumatay sa kanya,

² lalabas ang iyong matatanda at ang iyong mga hukom, at kanilang susukatin ang layo ng mga bayang nasa palibot ng pinaslang;

³ at ang matatanda sa bayang iyon na malapit sa pinatay ay kukuha ng isang dumalagang baka sa bakahan na hindi pa nagagamit at hindi pa nakakapagpasan ng pamatok.

⁴ Ang matatanda sa bayang iyon ay dadalhin ang dumalagang baka sa isang libis na may agos ng tubig, na di pa naaararo ni nahahasikan, at babaliin ang leeg ng dumalagang baka doon sa libis.

⁵ Ang mga pari na mga anak ni Levi ay lalapit sapagkat sila ang pinili ng Panginoon mong Diyos na mangasiwa sa kanya at upang magbasbas sa pangalan ng Panginoon; at sa pamamagitan ng kanilang salita ay pagpapasiyahan ang bawat pagtatalo at bawat pananakit.

⁶ At lahat ng matatanda sa bayang iyon na malapit sa pinatay ay maghuhugas ng kanilang kamay sa ibabaw ng dumalagang baka na binali ang leeg sa libis;

⁷ at sila'y sasagot at sasabihin, ‘Ang aming kamay ay hindi nagpadanak ng dugong ito, ni nakita ng aming mga mata na ito'y dumanak.

⁸ Patawarin mo, O Panginoon, ang iyong bayang Israel na iyong tinubos, at huwag mong ilagay ang dugong walang sala sa gitna ng iyong bayang Israel, at ang dugo'y ipatatawad sa kanila.’

⁹ Gayon mo aalisin ang pagkakasala ng dugong walang sala sa gitna mo, kapag gagawin mo ang matuwid sa paningin ng Panginoon.

Tungkol sa mga Babaing Bihag ng Digmaan

¹⁰ “Kapag ikaw ay lumabas upang makipagdigma laban sa iyong mga kaaway, at ibibigay sila ng Panginoon mong Diyos sa iyong mga kamay, at dadalhin mo silang bihag,

¹¹ at makakakita ka sa mga bihag ng isang magandang babae at magkaroon ka ng pagnanais na kunin siya para sa iyo bilang asawa,

¹² dadalhin mo siya sa iyong bahay, kanyang aahitan ang kanyang ulo, at gugupitin ang kanyang mga kuko;

¹³ at kanyang huhubarin ang suot na pagkabihag sa kanya at maninirahan sa iyong bahay. Iiyakan niya ang kanyang ama at ang kanyang ina sa loob ng isang buwan; at pagkatapos noo'y sisiping ka sa kanya. Ikaw ay magiging asawa niya, at siya'y magiging iyong asawa.

¹⁴ Kung di mo siya magustuhan ay pababayaan mo siyang pumunta kung saan niya ibig. Ngunit huwag mo siyang ipagbibili para sa salapi, huwag mo siyang ituring na alipin, yamang ipinahiya mo siya.

Tungkol sa Pamana sa Panganay

¹⁵ “Kung ang isang lalaki ay may dalawang asawa na ang isa'y minamahal, at ang isa'y kinapopootan, at kapwa magkaanak sa kanya ang minamahal at ang kinapopootan, at kung ang naging panganay ay sa kinapopootan,

¹⁶ kung gayon sa araw na kanyang itakda na ibigay ang kanyang mga ari-arian bilang pamana sa kanyang mga anak, siya ay hindi pinahihintulutang gawing panganay ang anak ng minamahal na higit sa anak ng kinapopootan na siyang panganay.

¹⁷ Dapat niyang kilalaning panganay ang anak ng kinapopootan sa pamamagitan ng pagbibigay sa kanya ng dalawang bahagi sa lahat ng mayroon siya, sapagkat siya ang pasimula ng kanyang lakas at ang karapatan ng pagkapanganay ay kanya.

Tungkol sa Masuwaying Anak

¹⁸ “Kung ang isang tao ay may anak na matigas ang ulo at mapaghimagsik, at ayaw makinig sa tinig ng kanyang ama, o sa tinig ng kanyang ina, at bagaman kanilang parusahan siya ay ayaw makinig sa kanila,

¹⁹ hahawakan siya ng kanyang ama at ina at dadalhin sa matatanda sa kanyang bayan, sa pintuang-bayan sa lugar na kaniyang tinatahanan.

²⁰ Kanilang sasabihin sa matatanda sa kanyang bayan, ‘Itong aming anak ay matigas ang ulo at mapaghimagsik at ayaw niyang pakinggan ang aming tinig; siya'y matakaw at maglalasing.’

²¹ Kung gayon, ang lahat ng mga lalaki sa kanyang bayan ay babatuhin siya ng mga bato upang siya'y mamatay; gayon mo aalisin ang kasamaan sa gitna mo. Ito'y maririnig ng buong Israel, at sila'y matatakot.

Iba't ibang mga Batas

²² “Kung ang isang lalaki ay magkasala ng kasalanang nararapat sa kamatayan at siya'y patayin, at siya'y ibinitin mo sa isang punungkahoy;

²³ ang^(BJ) kanyang bangkay ay hindi dapat manatili nang magdamag sa punungkahoy. Dapat siyang ilibing sa araw ding iyon, sapagkat ang taong binitay ay isinumpa ng Diyos upang huwag mong marumihan ang iyong lupa na ibinibigay sa iyo ng Panginoon mong Diyos bilang pamana.

22 “Huwag^(BK) mong hahayaang maligaw ang baka ng iyong kapatid o ang kanyang tupa, o ikaw ay magkait ng tulong^[e] sa kanila; ibabalik mo ang mga iyon sa iyong kapatid.

² Kung ang iyong kapatid ay malayo sa iyo o kung hindi mo siya kilala, iuuwi mo ito sa iyong bahay at mananatili sa iyo hanggang sa hanapin ng may-ari, at kung gayo'y isasauli mo sa kanya.

³ Gayundin ang iyong gagawin sa kanyang asno; gayundin ang iyong gagawin sa kanyang damit, at gayundin ang iyong gagawin sa bawat nawalang bagay ng iyong kapatid na nawala sa kanya at iyong natagpuan. Huwag kang magkait ng tulong.

⁴ Huwag mong hahayaang nakatumba sa daan ang asno ng iyong kapatid o ang kanyang baka at hindi mo pansinin. Tutulong ka na muling maitayo niya.

⁵ “Ang babae ay huwag mananamit ng nauukol sa lalaki, ni ang lalaki ay magsusuot ng damit ng babae; sapagkat sinumang gumagawa ng mga bagay na ito ay karumaldumal sa Panginoon mong Diyos.

⁶ “Kung nagkataong ang isang pugad ng ibon ay matagpuan mo sa daan, o sa anumang punungkahoy, o sa lupa, na may mga inakay, o mga itlog at lumilimlim ang inahin sa mga inakay, o sa mga itlog, huwag mong kukunin ang inahin na kasama ng mga inakay.

⁷ Pakawalan mo ang inahin, ngunit ang inakay ay makukuha mo para sa iyo; para sa kabutihan mo at upang ikaw ay mabuhay nang mahaba.

⁸ “Kapag ikaw ay magtatayo ng isang bagong bahay, gagawa ka ng isang harang para sa iyong bubungan upang huwag kang magkaroon ng dugo ng maysala sa iyong bahay, kung ang sinumang tao ay mahulog mula roon.

⁹ “Huwag^(BL) mong tatamnan ang iyong ubasan ng dalawang magkaibang binhi, baka ang lahat ng bunga ay masira, ang binhi na iyong inihasik at ang bunga ng ubasan.

¹⁰ Huwag kang mag-aararo na may isang baka at isang asno ang magkatuwang.

¹¹ Huwag kang magsusuot ng magkahalong tela, ng lana at lino na magkasama.

¹² “Gagawa^(BM) ka para sa iyo ng mga tirintas sa apat na laylayan ng iyong balabal, na itinatakip mo sa iyo.

Tungkol sa Pagtatalik

¹³ “Kung ang sinumang lalaki ay mag-asawa at pagkatapos sumiping sa babae,^[f] ay kanyang kapootan siya,

¹⁴ at kanyang pagbintangan ng mga kahiyahiyang bagay at siraan siya ng dangal sa pamamagitan ng pagsasabing, ‘Aking kinuha ang babaing ito, ngunit nang sipingan ko siya ay hindi ko natagpuan sa kanya ang mga tanda ng pagkabirhen.’

¹⁵ Kung magkagayo'y, ang ama at ina ng dalaga ay magbibigay ng mga katibayan ng pagkabirhen ng babae sa matatanda sa lunsod sa pintuang-bayan;

¹⁶ at sasabihin ng ama ng dalaga sa matatanda, ‘Ibinigay ko ang aking anak sa lalaking ito upang maging asawa ngunit kanyang kinapootan siya.

¹⁷ Kanyang pinagbibintangan siya ng mga kahiyahiyang bagay sa pagsasabing, “Hindi ko natagpuan sa iyong anak ang mga katibayan ng pagkabirhen;” gayunma'y ito ang mga tanda ng pagkabirhen ng aking anak.’ At kanilang ilaladlad ang kasuotan sa harapan ng matatanda sa bayan.

¹⁸ Kukunin ng matatanda sa lunsod na iyon ang lalaki at siya'y hahagupitin;

¹⁹ at kanilang pagbabayarin siya ng isang daang siklong pilak at ibibigay sa ama ng dalaga sapagkat kanyang siniraang-puri ang isang dalaga ng Israel. Siya'y mananatili bilang kanyang asawa; hindi niya mapapalayas ang babae sa lahat ng kanyang mga araw.

²⁰ Ngunit kung ang bagay na ito ay totoo na ang mga tanda ng pagkabirhen ay hindi natagpuan sa dalaga,

²¹ kanila ngang ilalabas ang dalaga sa pintuan ng bahay ng kanyang ama, at babatuhin siya ng mga bato ng mga lalaki sa kanyang bayan upang siya'y mamatay. Nagkasala siya ng kahangalan sa Israel sa paggawa ng kahalayan sa bahay ng kanyang ama; gayon mo aalisin ang kasamaan sa gitna mo.

²² “Kung ang isang lalaki ay matagpuang sumisiping sa isang babaing may asawa, kapwa sila papatayin, ang lalaki na sumiping sa babae at ang babae. Gayon mo aalisin ang kasamaan sa Israel.

²³ “Kung ang isang dalaga ay nakatakdang ikasal sa isang lalaki, at natagpuan siya ng isang lalaki sa bayan, at sumiping sa kanya;

²⁴ kapwa mo sila ilalabas sa pintuan ng lunsod na iyon at inyong babatuhin sila ng mga bato upang sila'y mamatay; ang dalaga, sapagkat hindi siya sumigaw kahit na siya ay nasa lunsod, at ang lalaki, sapagkat nilapastangan niya ang asawa ng kanyang kapwa. Gayon mo aalisin ang kasamaan sa gitna mo.

²⁵ “Ngunit kung matagpuan ng lalaki sa parang ang isang dalagang nakatakdang ikasal, at pilitin siya ng lalaki na sipingan siya, ang lalaki lamang na sumiping sa kanya ang papatayin.

²⁶ Ngunit ang dalaga ay huwag mong gagawan ng anuman; sa dalaga ay walang anumang kasalanang nararapat ikamatay, sapagkat ang usaping ito ay gaya ng isang lalaking dinaluhong at pinatay ang kanyang kapwa.

²⁷ Yamang kanyang natagpuan ang dalaga sa parang, ang dalagang nakatakdang ikasal ay maaaring sumigaw ngunit walang magliligtas sa kanya.

²⁸ “Kung^(BN) matagpuan ng isang lalaki ang isang dalagang hindi pa nakatakdang ikasal, at kanyang sinunggaban at sinipingan siya, at sila'y nahuli sa akto,

²⁹ ang lalaking sumiping sa kanya ay magbibigay sa ama ng dalaga ng limampung siklong pilak, at ang dalaga ay magiging kanyang asawa. Sapagkat kanyang nilapastangan siya, hindi niya maaaring hiwalayan ang dalaga hangga't siya ay nabubuhay.

³⁰ “Huwag^(BO) kukunin ng isang lalaki ang asawa ng kanyang ama at huwag ililitaw ang balabal ng kanyang ama.

Ang mga Di-Kabilang sa Kapulungan

23 “Ang sinumang nadurog ang itlog o naputol ang ari ay hindi maaaring pumasok sa kapulungan ng Panginoon.

² “Ang isang anak sa labas ay hindi maaaring pumasok sa kapulungan ng Panginoon; kahit na hanggang sa ikasampung salinlahi ay walang papasok sa kanyang mga anak sa kapulungan ng Panginoon.

³ “Ang^(BP) isang Amonita o Moabita ay hindi maaaring pumasok sa kapulungan ng Panginoon; hanggang sa ikasampung salinlahi ay wala sa kanilang maaaring pumasok sa kapulungan ng Panginoon magpakailanman.

⁴ Sapagkat^(BQ) hindi nila kayo sinalubong sa daan na may tinapay at tubig nang kayo'y dumating mula sa Ehipto; at sapagkat inupahan nila laban sa iyo si Balaam na anak ni Beor mula sa Petor ng Mesopotamia upang sumpain ka.

⁵ Gayunma'y^(BR) hindi pinakinggan ng Panginoon mong Diyos si Balaam; kundi ginawang pagpapala ng Panginoon mong Diyos ang sumpa sa iyo sapagkat minamahal ka ng Panginoon mong Diyos.

⁶ Huwag mong hahanapin ang kanilang kapayapaan o ang kanilang pag-unlad sa lahat ng iyong mga araw magpakailanman.

⁷ “Huwag mong kasusuklaman ang Edomita sapagkat siya'y iyong kapatid. Huwag mong kasusuklaman ang mga Ehipcio, sapagkat ikaw ay naging dayuhan sa kanyang lupain.

⁸ Ang mga anak ng ikatlong salinlahi na ipinanganak sa kanila ay makakapasok sa kapulungan ng Panginoon.

Pagpapanatili ng Kalinisan sa Kampo

⁹ “Kapag ikaw ay lalabas sa kampo laban sa iyong mga kaaway, lalayo ka sa bawat masamang bagay.

¹⁰ “Kung mayroong sinumang lalaki sa inyo na hindi malinis dahil sa anumang nangyari sa kanya sa kinagabihan, lalabas siya sa kampo; hindi siya papasok sa loob ng kampo.

¹¹ Ngunit sa pagsapit ng gabi, siya'y maliligo sa tubig at kapag lubog na ang araw, ay papasok siya sa kampo.